Met grote heren goed kersen eten
met melk meer mans
*1
Belangrijke bijdrage van de vier
internationale concerns
FILMS
Lonen en prijzen kunnen niet
jarenlang eender blij ven
94ste Jaargang
Zaterdag 3 December 1955
Derde Blad No. 2869?
(Ingez. Med.-Adv.)
"xx vAr™in]£
if\ r\
'J \v\
Publicotle Ned«'lond» Zulvelbureou, G»o»enhoB* 42
Opvoering productie handhaafV welvaart
(Van onze financiële medewerker)
Het moge in de wereld van de effectenhandel de laatste weken aanmerkelijk
stiller zijn geworden, dit wil nog niet zeggen dat ze niet telkens de aandacht
blijft trekken door wat zich in die wereld voordoet. Het is waarlijk niet
slechts een groep speculanten, die bij de effectenbeurs en met name bij de
aandelenmarkt is betrokken, teminder nu gedurende de laatste jaren het
spaarkapitaal in ons land weer is toegenomen en de kring van de kapitaalbe
leggers groter is geworden. De besparingen mogen dan voor een goed deel via
de grote beleggingsinstituten lopen, ook het particulier vermogen in ons land
is thans aanzienlijk groter dan een tiental jaren geleden en de belegging in ef
fecten, ook die in aandelen, heeft daarby in belangrijke mate aan populairiteit
gewonnen. Het voordeel van effecten boven belegging in vast goed of hypo
theken is dat men, algemeen gesproken, elke dag zijn bezit kan realiseren en
ook als men dit niet wenst, .toch elke dag de werkelijke waarde er van kan
vaststellen. Waarbij wij dan het rendement en het risico van kapitaalaanwas
en kapitaalverlies even buiten beschouwing laten. Gevolg daarvan is dat ook
de belangstelling voor wat op en om de beurs geschiedt, veel groter en breder
is dan b.v. voor de oorlog.
Zoals wij reeds hebben opgemerkt, was propaganda, etc.) zijn in de bedrijfskos-
ten opgenomen, evenals de emissiekos-
ten, welke laatste niet gering zijn en ais
men dit alles in aanmerking neemt
krijgt men de indruk dat het bij Philips
nog steeds crescendo gaat.
het deze week op de Amsterdamse beurs
tamelijk stil en de omzetten blijven ver
beneden die van voorgaande maanden,
waartoe ook de ietwat onzekere stem
ming in Wallstreet het hare heeft bij
gedragen. Men heeft daar weliswaar de
koersverliezen van October en half No
vember grotendeels ingehaald, maar men
wenst van hogerhand blijkbaar toch aan
een verdere hausse een toets aan te leg
gen, omdat, men bevreesd is voor een
inflationistisohe beweging, welke men
niet in de hand kan houden. Vandaar
dat de nog altijd uitermate gunstige be
richten uit het bedrijfsleven weinig of
ge eninvloed hebben en men in de krin
gen van de fondsenhouders geneigd is,
mede met het oog op de komende jaars
wisseling, een afwachtende houding aan
te nemen.
Een dergelijke tendens kan men ook
op de Amsterdamse beurs waarnemen,
maar bepaalde feiten en publicaties val
len in zulk een tijd des te meer op. En
zo heeft men deze week bijzondere aan
dacht geschonken aan een nieuwe geste
van het Unileverconcern, dat daar op
eens de houders van 6% cumulatief
preferente winstdelende aandelen Van
den Bergh's en Jurgens Fabrieken met
een omwisselingsaanbod komt verrassen,
waarbij de meeste St. Nicolazen nog
maar „kleine jongens" zijn. Van den
Bergh's en Jurgens' Fabrieken zijn sinds
lang een onderdeel van de Unilever,
maar een zelfstandige vennootschap ge
bleven met een eigen werkterrein en met
eigen aandelen. De gewone aandelen B
zijn alle in het bezit van de Unilever, de
gewone aandelen A, de 5t£% preferente
aandelen en de 6% cum. pref. winstdelen
de aandelen A en B. bevinden zich in
handen van het beleggend publiek en
hebben officiële notering.
Het gaat nu om deze 6% preferente
aandelen A en B, die kunnen worden
verwisseld tegen f 1500 6% cum.pref.
aandelen Unilever wat de A's betreft en
tegen f 2000 van genoemde aandelen,
wat de B's betreft. Daar de beurskoers
van de A's en de B's nagenoeg gelijk is,
ca. 158 pet. en de 6 pet. cum preferente
aandelen Unilever ca 147% noteren, be
tekent deze omwisseling dat de houders
van de preferente aandelen A Van den
Bergh Jurgens op eenmaal ca. f 625,
de houders van de B's rond f 1350 rijker
worden. Het zijn vermoedelijk overwe
gingen van interne aard, die de Unilever
tot deze transactie hebben bewogen en
die met name voor de houders van de
preferente aandelen B gunstig is. die
immers ca. tweemaal zoveel kapitaals-
aanwas maken als de houders van de
preferente aandelen A. Dit houdt ver
band met het feit dat de A's recht heb
ben op 1/10% extra dividend voor elk
procent dat op de gewone aandelen
meer dan 10% wordt uitgekeerd en de
B's op 1/5%. Dit superdividend is ech
ter sinds 1921 niet meer uitgekeerd en
de beurs hield er bij de waardering van
de aandelen dan ook geen of nauwelijks
rekening mee. De Unilever handhaaft
deze onderscheidene rechten integraal,
zodat de houders van de pref. aandelen
A ma de verwisseling hunner aandelen
in feite 9% en die van de B's 12% divi
dend ontvangen.
De tweede verrassing was deze week
de publicatie van de cijfers over het
derde kwartaal door Philips, waarvan
de laatste weken ter beurze vrij hoge
verwachtingen werden gekoesterd. Het
blykt nu dat weliswaar het tempo van
de expansie ietwat is verlangzaamd,
maar dat niettemin toch weer op een
belangrijke stijging van de omzet kan
worden gewezen. In het derde kwartaal
van 1955 waren ook de financiële uit
komsten weer beter dan die van het
zelfde tijdvak in 1954 en over de eerste
negen maanden is de winst na aftrek
van belastingen van f 78 millioen tot
f 93 millioen toegenomen. Het vierde
kwartaal is doorgaans het beste en het
ziet er naar uit dat het eindcijfer voor
1955 tenminste f 140 millioen zal bedra
gen tegen f 119 millioen in 1954 en vol
doende zal zijn om over het vergrote
kapitaal het dividend van 1954 (14%
voor de gewone en 7.6% voor de prefe
rente aandelen) te handhaven, zonder
dat. van de conservatieve winstdeling
wordt afgeweken. Het verdient de aan
dacht dat terwijl by verschillende on
dernemingen sprake is van een kleinere
winstmarge, de winst by Philips in ver
houding tot de omzet w - 'v?vcn
(6.1%), wat wil zeggen. - tgende
kosten van productie er asten
door de verkoopprijzen konden worden
opgevangen. Ook dé toenemende uitga
ven ten behoeve van de research (tech-
Bfcsche experimenten, marktonderzoek,
De regering moge dan pogen de in
dustriële expansie in ons land wat af
te remmen, zoals we reeds eerder heb
ben opgemerkt, zal de bedrijfsontwik
keling van onze grote internationale
concerns niet mogen worden tegenge
gaan. Mr H. Albarda heeft deze rege-
ringspolitiek zelfs bepaald onjuist ge
noemd, omdat juist door opvoering
van de industriële productie de moge
lijkheid wordt geschapen om het wel
vaartspeil van de bevolking tenminste
op het huidige peil te handhaven. Ook
minister Zijlstra heeft in zijn indus
trialisatie-nota een verdere styging
van de investeringsactiviteit wenselijk
geacht en hy ziet geen reden hierin
vooreerst verandering te brengen.
Het is wel zeker dat de vier grote in
ternationale concerns in ons land een
aanzienlijke bijdrage leveren in het to
taal van de Nederlandse industriële ac
tiviteit en er behoeft dan ook naar ons
oordeel geen vrees te bestaan dat zij
door de regering in hun progressie zul
len worden belemmerd. Voor de beurs is
het daarbij van belang dat met name de
grote concerns de laatste tyd m ster
kere mate dan voorheen met de belan
gen van hun aandeelhouders rekening
houden, zowel door volledige en vroeg
tijdige verslaggeving als door de uitke
ring van hogere dividenden, claims en
bonussen, waardoor zij geleidelijk van
de kapitaalaanwas bij de concerns pro
fiteren.. Ook bij de Koninklijke schijnt
weer iets gaande te zijn, waardoor aan
deelhouders in de structuur van het
concern een duidelijker beeld krijgen en
wellicht in nog ruimere mate in de be
drijfswinsten zullen delen. De ervarin
gen van yde laatste jaren zijn hier trou
wens zeer gunstig.
Wanneer men dit alles overweegt en
nu weer van de jongste geste van het
Unileverconcern kennis neemt, kan de
conclusie worden getrokken dat het „met
grote heren ook wel eens goed kersen
eten is".
„De verzonken schat"
Spanning onder water
Lido De prachtige kleurenfilm ,De
v.erzonken schat" speelt zioh in hoofd
zaak onder water af. Het toeval heeft 2
mannen op het spoor gebracht van een
oud wTak, dat hoogstwaarschijnlijk
schatten aan goud en andere kostbaar
heden bevat. Het toeval ook, schenkt
hun ook een jacht, om er heen te varen.
En dan begint de avontuurlijke en span
nende speurtocht naar het gezonken
schip. Dan wordt men geconfronteerd
met een wonderlijke wereld onder water,
waarin de duikers met hun zuurstofap
paraten rondzwemmen, tot ze gevonden
hebben, wat hier liggen móést. Het ge
vaar omgeeft hen. niet alleen onder,
maar ook boven water, in de vorm van
een haaienvisser met zijn trawanten. Zij
liggen voortdurend op de loer, in de
hoop om het doel van de duikers te ont
dekken.
Het worden vreemde en boeiende
avonturen, voordat het schip zijn won
derlijke geheimen prijs geeft. Wanneer
de gouddorst iemand te pakken heeft,
weet hij niet van ophouden. Zo ook hier:
ondanks waarschuwingen gaan de twee
mannen door met hun gevaarlijk werk..
Hoe alles afloopt? Men ga deze film,
waarin ook Jane Russell dapper mee-
duikt, zien. Spanning in oveTvloed,
schoonheid ook. Allemaal om het goud
en een gouden Madonnabeeld, tot men
leert, dat zelfs het goud niet alles is!
„Gejaagd door de wind"
VAN DEZE WEEK:
lllllllllllllllllllllilll!
llllllllllllllllllllllll
De toekomst is open voor een ivijsiging
(Van onze parlementaire redacteur)
In het Kamerdebat over de economische politiek hebben gisteren de socia
listen Nederhorst en Roemers verduidelijkt, dat zij, ofschoon voorstanders van
een langzame stijging van Ionen en pryzen, hun bezwaar niet zozeer richten
tegen het streven van minister Zijlstra om na de loonronde van October 1954
Ionen en pryzen onveranderd te houden, maar dat aan die evenwichtspolitiek
geen vooruitzicht is verbonden van welvaartsruiming voor de arbeiders, indien
de omstandigheden die mogelijkheid openen. Daarop antwoordde minister
Zijlstra dat zo'n evenwichtspolitiek natuurlijk niet voor bijvoorbeeld vijf
jaren is vast te stellen, maar dat zij wel enige tijdruimte nodig heeft om te
kunnen werken ter voorkoming van prijsstijging. De toekomst is echter open.
Of er ruimte is voor loonsverhoging, is thans in onderzoek bij de Sociaal-Eco
nomische Raad. Daarover kan thans dus niets worden gezegd. In elk geval ver
heugde minister Zijlstra zich over de toenadering van de standpunten.
Met de heer Nederhorst was minister
Zijlstra het eens dat Nederland niet
zelfstandig het prijspeil bepaalt, maar
dat wij het ondergaan onder invloed van
de ons omringende wereld. Als wij ons
daarbij moeten aanpassen, dient dat
echter met. mate te gebeuren en eigen
lijk is er dus slechts verschil van me
ning over het tempo van de aanpassing.
Er is in ons land nog geen sprake van
te grote bestedingen. Daarom is er
geen reden de investeringen, die van
belang zijn voor de toekomstige werk
gelegenheid, sterk af te remmen. Hoe
zou dat trouwens moeten gebeuren?
Welke investeringen zouden verboden
moeten worden en wie zou dat moeten
uitmaken?
Aan de feestdis
In verband met het pleidooi van de
heer Roemers om lonen en prijzen I
langzaam te laten stijgen met beheer-
ste hand. had de heer Hazenbosch (AR
Donderdag opgemerkt, dat. men in een
tijd van topbedryvigheid geneigd is aan
de feestdis te gaan zitten, maar dat de
stijging van de prijzen ten nadele zou
zijn van de ..vergeten groepen".
Bij de replieken merkte de heer
Roemers (PvdA) gisteren op, dat de
heer Hazenbosch waarschijnlijk tegen
over die degelijke Anti-Revolutionnaire
de socialisten maar lichtzinnig vond. De
heer Roemers had echter de indruk
gekregen dat de heer Hazenbosch met
Casino Vivien Leigh en Clark Ga
ble als de hoofdfiguren uit Margaret
Mitchell's boek blijven nog steeds veler
belangstelling trekken, zódat, de film
andermaal cp het programma gehand
haafd is. En het zou ons héél érg ver
wonderen. wanneer dit al de laatste
week zou zijn!
Blake helpt een handje
Rake klappen
Trianon Deze film is echt een
„lekker hapje" voor liefhebbers van bok
sen. schieten, knevelen, achtervolgingen,
roofovervallen of een gevecht tussen een
paar opgewonden vrouwmensen. Eddy
Constantme speelt de hoofdrol van
Larry Blake. gezagvoerder van een Su
per-Constellation en een buitengewoon
hulpvaardig man, die echter daardoor
juist in allerlei moeilijkheden verzeild
raakt. Zo ook hier: men kan genieten
van een revolverduel in een welgevulde
garage, van een knokpartij in een kolen
kelder, van gevaarlijk nalopertje-spelen
in een filmstudio en nog enkele span
nende kleinigheden. Het verhaal komt
hierop neer. dat Larry tijdens een paar
dagen verlof in Parijs, een filmsterretje
ontmoet, dat plotseling in de publici
teit komt te staan door de moord op
Norbert Castan, met wie zy in tal van
films samen is opgetreden. Marion
Miller, zo heet het meisje, wordt ervan
verdacht méér van die moord te weten
en Larry ziet kans zich te laten verden
ken van medeplichtigheid. Natuurlijk
laat hij dat niet op zich zitten en op
eigen gelegenheid ontmaskert hij een
gangsterbende, geleid door de eigenaar
van een beroemd modehuis en diens
vriendje. Deze heren en hun handlan
gers, met het oog op de overval op een
heel dure feestavond gehuld in mon
nikspijen, zouden er bijna in geslaagd
zijn alle gasten van hun juwelen te be
roven als onze Larry de situatie niet
gered had. Tenslotte slaagt Larry erin
het gevecht in de garage zo te leiden,
dat de rovers die ook de moord op
de filmacteur op hun geweten hebben
elkaar neerschieten. Dit zijn enkele
hoofdzaken van deze film, die in haar
soort wel weet te boeien.
„De heerser van Ceylon"
Fascinerende omgeving
Luxor ,X)e heerser van Ceylon" is
de ietwat overdreven Nederlandse titel
van de technicolor rolprent, die deze
week in Luxor draait. Overdreven is
voorts de luxueuze inrichting van de
villa „Elephant Walk" (de Amerikaanse
titel), waarin het grootste gedeelte van
het verhaal zich afspeelt. Zeer zeker
niet overdreven zijn echter de uitste
kend geslaacde opnamen van het won
dermooie Ceylonse landschap. Het zal
zowel de bekwame regisseur William
Dietrle als de stenen Elizabeth Taylor,
Peter Finch en Dana Andrews een ge
noegen zijn geweest in zulk een fasci-
nerende omgeving te hebben mogen fil-
men! Bovendien is het resultaat van
hun arbeid in velerlei opzichten ge
slaagd. In beeld is gebracht de geschie
denis van John Wiley, die zijn jonge
vrouw vanuit Engeland meeneemt naar
een grote theeplantage op Ceylon om
haar vervolgens in het mysterieuze huis
enigszins aan h/ar lot over te laten.
Het meisje voelt zich in de kring van
drinkende planters niet thuis en tracht
steeds de geest van John's vader uit het
gebouw te verjagen. Zij begint aan de
liefde van haar man te twijfelen en
dreigt haar hart aan een ander te ver
liezen. Een epidemie en een vernieti
gende aanval van talryke olifanten zijn
nodig om het tweetal weer in elkanders
armen te doen vallen Eén van de hoog
tepunten in deze film is het folkloristi
sche dansfestijn, d<at van begin tot eind
boeit. Een aardig product van de Holly-
woodse droomfahrieken kan men „Ele
phant Walk" beslist wel noemen. De
kleuren zyn over het algemeen buiten
gewoon fraai.
De schaduw van Zorro
Blanken en Indianen
Rex Nog steeds vormt de contro
verse tussen de Amerikaan in de pio
nierstijd en de Indiaan een dankbaar
object voor de ontspanningsfilm.
De film „De schaduw van Zorro" ver
telt in die sfeer het verhaal van een
caféhouder, die het deel van een nabij
zijnd Indianenreservaat in bezit wil
krijgen omdat hij daar een goudader
ontdekt heeft. Hij kiest een listig mid
del: moeilijkheden tussen de blanken en
Indianen zullen, zo hoopt hij, tot een
strafexpeditie tegen de laatsten leiden
en de weg voor hem en zijn gouddorst
vrijmaken.
Dat loopt echter iets anders, want
niet iedereen is zo slecht als deze
gouddorstige caféhouder. Er komt een
onderzoek, maar er komen ook allerlei
conflicten. Tenslotte komt de waarheid
aan het licht, het recht zegeviert "en
de liefhebber is weer een genoeglijke
ontspanning in een rijkgevarieerde avon
turenfilm rijker.
Tweede S 14 naar Amerika
ZIJ STAAT KANT EN KLAAR
Volgende week zal een tweede S14,
Fokkers trainingsmaohine voor straal
jagerpiloten, naar de V.S. worden
verscheept, echter zonder Nederlandse
invlieger.
De eerste S14 stortte naar bekend
op 20 October j.l. bij een demon
stratie in .Amerika naar beneden.
Daarbij kwam Gerben Sonderman,
die de demonstratie gaf. om het leven.
De Amerikaanse raad voor de Burger
lijke Luchtvaart, die dit ongeval in
middels heeft onderzocht, is tot de
conclusie gekomen, dat het vliegtuig
niet heeft gefaald.
In deze eerste oefen-straaljager had
Sonderman voor zijn dood echter reeds
enkele Amerikaanse invliegers van de
Fairschild-fabrieken die Fokkers econo
mische belangen in Amerika behartigen,
ingewijd, zodat de demonstraties met de
tweede machine door deze Amerikaanse
vliegers zullen worden uitgevoerd. Naar
bekend worden de demonstraties gege
ven voor deskundigen van de Ameri
kaanse Marine en Luchtmacht in de
hoop, dat de V.S. ertoe zullen besluiten
één of meer dezer Nederlandse machi
nes te bestellen.
Bij de Fokkerfabrieken staat de twee
de S 14 thans kant en klaar. Het toestel
moet naar Baltimore in de V.S. worden
vervoerd en zal daartoe de volgende
week per binnenvaartschip hetzij ~naar
de Rotterdamse, dan wel de Amster
damse haven worden gebracht. Dat zal
afhangen van het zeeschip, waarmede
de reis over de Oceaan zal 'worden ge
maakt.
VERLAGING GEWICHTSGRENS
BACONVARKENS
Het bedrijfschap voor Vee en Vlees
heeft met het oog op de beperkte leve-
ringsmogelijkheden van bacon rond de
jaarwisseling besloten de gewichtsgren-
zen voor baconvarkens te vernauwen.
Met ingang van 5 December kunnen
slechts varkens van 63 tot en met 70 kg
koud geslacht gewicht voor de baeon-
bereiding worden bestemd.
De geldende prijstoeslagen bij het
slachten van niet voor de baconberei-
ding bestemde varkens blijven onge
wijzigd.
zijn pleidooi voor vrijere loonvorming
nog veel meer mensen aan de feestdis
had genodigd, niet alleen de „vergeten
groepen" maar ook groepen arbeiders.
Hij stelde er prijs op vast te stellen dat
de socialisten met hun geleide loon
politiek daardoor niet de minste verde
digers zijn geweest van de vergeten
groepen.
De heer Hazenbosch (AR) verdacht
de socialisten niet van een overmaat
van lichtzinnigheid, maar het is niet
vreemd dat bij het voortduren van het
feest van de töpbedrijvigheidde licht
zinnigheid stijgt. Met algemene loons
verhogingen zal het echter niet geluk
ken alle mensen aan de feestdis te krij
gen, omdat dan de prijzen weer stijgen
én de vergeten groepen geen plaats
krijgen aan de feestdis.
Bij de bespreking van het aardgasbe
leid had de heer Scheps (PvdA) minis
ter Zijlstra verweten dat hij tegenover
de gemeenten meer als koopman dan
als Minister was opgetreden. Daarom
had hij liever gewenst dat alle gemeen
ten in één groot nationaal gasbedrijf
zouden zijn verenigd, desnoods onder
wettelijke dwang.
„Als we die weg waren opgegaan",
aldus minister Zijlstra, „dan zouden de
besprekingen daarover nog aan de gang
zijn en zou het aardgas nog niet wor
den gebruikt. Nu zijn de gemeenten vol
komen vrijgelaten of zij al of niet met
het aardgas willen meedoen en die
methode is meer in overeenstemming
met de zelfstandigheid van de gemeen
ten dan wettelijke dwang. Het is heus
niet zo. dat ik in 1952 tegenover de ge
meente in een machtspositie verkeerde. J
want er werd gezegd dat ik met 400.000
kubieke meter gas in mijn maag zat.
De heer Wagenaar iCPN): het was
een luchtbalion.
Minister Zijlstra: „En toch is hij op
de grond gebleven."
De tevredenheid in de Friese gemeen
ten over het aardgas heeft minister
Zijlstra bijna verlegen gemaakt. Hij
heeft gedacht, dat hij blijkbaar een wel
heel gemakkelijke koopman is geweest.
Dinsdag wordt de benandeling van de
begroting van Economische Zaken
voortgezet met een debat over de ont
wikkeling van de kernenergie in ons
land.
Een groep nieuwe woningen bij
een Tunesische stad. gebouwd vol
gens moderne begrippen en toch
naar het eeuwenoude schema van
gesloten eenheden. Traditie en
nieuwe tijd gaan hier hand in hand.
ttöq even broo^ Ufa
alU.moo£ <ox
Ifiikrt Vcfrux.
t2Ö.OOO voor StuJ-iióruj
1^0 - .Vrnaj zo!
Ca de Laidse potilüz
maakte 327 process«n
vexbeuolop een. daq
r-
3a WassenaarWekt
4e. BB eencydte.(eden
oi-tie,,. rruzt suouzs
&josVu«£ (ïnamm
Staan ee nkfc vmx zo
^unataivooc
Sl. Nicolaai
8T. NICOLAASFEE8T
""4
Sint is zwaar talasfc
oietSt nüctooï ieost&n
idfctaxatg. i^cku^m..
