nROXV?. .ja graag i
Prof. clr A. D. Fokker nam afscheid
van Leidse Universiteit
Ruim een kwart eeuw hoogleraar
vanwege Teylers Stichting
Zangersavond te Koudekerk
94ste Jaargang
Donderdag 1 December 1955
Tweede Blad No. 28695
(Ingez. Med.-AdT.)
Gistermiddag nam prof. dr A. D. Fokker in het Kamerlingh Onnes
Laboratorium afscheid als bijzonder hoogleraar vanwege de Teylers
Stichting in de natuurkunde. In zijn rede bij de overdracht van het rec
toraat in September deelde prof. dr J. N. Bakhuizen van den Brink
reeds mede, dat prof. Fokker, die ruim een kwart eeuw hoogleraar te
Leiden is geweest, dit ambt met ingang van 1 Oct. j.l. neer zou leggen.
Prof. Fokker overzag in zijn afscheids
college. waarvoor grote belangstelling
bestond van collegae, oud-leerlingen en
vertegenwoordigers van de Teylers
Stichting, zijn wetenschappelijke loop
baan, die in Delft een aanvang nam.
Hier kwam hy in contact met velerlei
practische natuurkundige problemen,
doch ook met practische administra
tieve rompslomp, die hem na vier jaren
deed besluiten, zijn Delfts hoogleraar
schap neer te leggen. Uitvoerig sprak
prof. Fokker over zijn leermeester Lo-
rentz en over Einstein, twee zeer ver
schillende personlijkheden, die hem tot
grote steun in zijn wetenschappelijke
ontwikkeling zijn geweest, evenals prof.
Rutherford met wie hij in Manchester
heeft samengewerkt. Dank bracht
pref. Fokker ook aan wijlen prof.
Ehrenfest en wijlen prof. Kramers, even
als aan de technici van het laborato
rium der Teylers Stichting. Dit laatste
bracht hem er toe, enige technische bij
zonderheden te vertellen over de „tui-
melschijf".
De vele reeksen voordrachten, die hij
in de loop der jaren heeft gehouden, en
die telkens weer voor hemzelf nieuwe
terreinen openden, bracht hij met dank
baarheid in herinnering.
SCHOOLMEESTER EN PROFEET.
Over zijn Leidse werkkring sprekende. I
merkte pref. Fokker op, dat van de
hoogleraar twee karaktereigenschappen j
worden verwacht, namelyk die van de
schoolmeester en die van de profeet, i
In beide opzichten meende spreker zijn
best te hebben gedaan ondanks veel
vuldig falen.
Uitvoerig bereed prof. Fokker een van
zijn meest- kenmerkende stokpaardjes,
namelijk de taalzuiverheid. De zuiver
heid van het woord waaraan in weten
schappelijke kring nog zeer veel man
keert, achtte spreker een voorwaarde
voor het heldere wetenschappelijke be
grip.
Naast deze persoonlijke herinnerin
gen aan zijn wetenschappelijke en
maatschappelijke loopbaan sprak prof.
Fokker, voor zover de tijd hem toe
liet. nog over enige natuurkundige
problemen. In het bijzonder behan
delde hij de ook uit de relativiteits
theorie van Einstein voortvloeiende
merkwaardigheid, dat de wezenlijke
tijdsduren tussen twee bepaalde tijd
stippen voor verschillende bewegin
gen en gebeurtenissen verschillend
zijn naarmate zij zich ruimtelijk an
ders afspelen.
Aan het einde van zijn afscheidscol
lege dankte prof. Fokker zijn naaste col
legae, de Leidse Universitaire gemeen
schap en de Teylers Stichting voor de
steun en vriendschap, die zij hem steeds
hebben geboden.
Prof. Oort rechtsdrukt na zijn
van grote waardering en vriend
schap getuigende toespraak de
scheidende Leidse hoogleraar de
hand.
(Foto L.D./Van Vliet.)
BIJZONDER ONDER DE
BIJZONDEREN.
De rector magnificus, prof. dr A. E.
van Arkel. schetste prof. Fokker ver
volgens als een bijzonder vertegenwoor
diger van de groep der bijzondere hoog-
Prof. Oort tekende de breedte van
het terrein, waarop prof. Fokker werk
zaam is geweest, en schetste hem als
een groot theoreticus met een kenmer
kende liefde voor het eenvoudige expe
riment en een intense belangstelling op
de neventerreinen van de physica.
Ook bracht spreker in herinnering,
dat dank zij het initiatief en de daad-
werkelijké medewerking van prof. Fok
ker, Nederland thans beschikt over twee
physische tijdschriften, het Nederlandse
Tijdschrift voor Natuurkunde en Phy
sica. die het aanzien van de Neder
landse physische wetenschap ook in het
buitenland accentueren en bovendien
van groot belang zijn voor de afgestu
deerden. Vooral voor de leraren is het
buitengewoon belangrijk, dat zij op de
hoogte blijven van de nieuwe ontwikke
lingen, waardoor zij de belangstelling
bij de jeugd kunnen stimuleren en daar
door bijdragen tot een zo broodnodige
toevloed van nieuwe physici.
Na deze toespraken kregen de aan
wezigen gelegenheid, persoonlijk van
prof. Fokker afscheid te nemen tijdens
een receptie.
J. Jonk nam afscheid van
het G.A.B.
In verband met zijn benoeming tot
ambtenaar bij de Gem. Dienst voor
Sociale Zaken nam de heer J. Jonk
gisteren afscheid van het Gew Arbeids
bureau te Leiden, waar hij werkzaam
was als ambtenaar voor de buitendienst,
In een speciale bijeenkomst werd door
de directeur, de heer H. Hazelhoff. een
woord van afscheid gesproken, waarbij
de heer Hazelhoff naar voren bracht,
dat de heer Jonk om zijn persoon en
arbeid steeds zeer gewaardeerd werd en
het G A.B. in hem een goed ambtenaar
verliest. Hij wenste hem in zijn nieuwe
werkkring, waarin hij speciaal belast is
met werkzaamheden in verband met de
Gemeentelijke Sociale Werkvoorzie
ningsregeling. veel succes toe. Als blijk
van waardering bood hij hem een boek
aan
De heer Steenwinkel, Contact-ambte
naar voor de G.S.W -regeling van de
zijde van het Gew. Arbeidsbureau, sprak
de hoop uit op een goede en vruchtbare
samenwerking inzake de bemiddeling
van werknemers uit de G.S.W.-objecten
naar de vrije bedrijven.
De heer M. I. Smit sprak een meer
persoonlijk woord van afscheid, waarbij
hij liet uitkomen, dat de samenwerking
zowel met de overleden vader van de
scheidende ambtenaar als met de heer
Jonk zelf van goede en prettige aard is
geweest.
De heer Jonk was onder de indruk
van het afscheid, nu hij een kring van
prettige collega's moet verlaten, doch
wilde voor de toekomst gaarne alle me
dewerking toezeggen voor het blijvend
contact met het Gew. Arbeidsbureau.
SCHERMEN
De dames van AEW schermden de
eerste competitiewedstrijd van dit sei-
zcen. Zij kwamen uit tegen de vereni
ging ALhos uit Voorburg en wonnen met
72. Voor AEW schermden de dames
Abspoel, Schaly en Zirkzee.
Maak zo'n pakje Roxy eens helemaal open en snuif die
heerlijke geur van zon-doortrokken, volrijpe tabakken op.
Steek dan op en U weet waarom steeds meer mensen zeggen
In feestverpakking van 50 stuks
een prachtig St. Nicolaas-geschenk!
3 Roxy Rook Redenen: Dubbel gefermenteerd Dubbel gezuiverd Standvastige melange
De commissie ter behandeling van
leraren. Zijn intense medeleven met de
Leidse Universitaire gemeenschap oleek
ook tijdens de bezettingsjaren, toen hij
eveneens ontslag nam als protest te
gen het optreden van de bezetters. De
rector bracht de scheidende hoogleraar
dank voor zijn wetenschappelijke ar
beid, in Leiden verricht, maar zeker
niet minder voor zijn typerende per
soonlijke gevoelens en de grote vriend
schap. die hij anderen deelachtig deed
worden.
DANK VOOR ENTHOUSIASME.
De decaan van de philosofische facul
teit prof. dr J. H. Oort. tekende prof.
Fokker als een enthousiast bouwer en
opvolger van nieuwe denkbeelden en
nieuwe wegen in de natuurkunde. Het
verheugde hem, dat dit afscheid \an
Leiden niet een afsluiting van de weten
schapsbeoefening betekent.
De janvossensteeg in haar licht
en feesttooi, doet het in deze dagen
ook uitstekend.
(Foto L.D./Van Vliet.)
Kamertemperatuur in de buiten
lucht. Een zeer originele bijdrage
Uot de Leidse Lichtweek levert de
verwarmde (en ook feestelijk ver-
lichteDonkersteeg. Hoe druk het
daar gisteravond was. toont boven
staande foto.
(Foto L.D./Van Vliet.)
de aanvragen ingevolge de Noodwet
Ouderdomsvoorziening zal voortaan zit
ting houden ten gemeentehuize, uit
sluitend de le en 3e Maandag van elke
maand, des avonds van 7 tot 7.30 uur.
Het betere en het goede had de overhand
Op de eerste Zangersavond van de Leidse Ring te Koudekerk verschenen
zeven koren. Soms brengen dergelijke avonden min of meer een propagandistische
aansluiting of een opgang van zwak naar kwalitatief sterk. Gisteren trof dat
minder-Er schuilen nogaltyd enige vereerders van het compositorisch onbedui
dende in de „Ring", al zyn zij een slinkende minderheid. Noch muziekdrift,
noch zang uit volle borst vervaardigen daaruit een muzikaal gebeuren
De overhand hadden nochtans het betere en het goede!
Omslagheffing Rijnland zal
ingrijpend worden gewijzigd
De Verenigde vergadering van het
Hoogheemraadschap van Rijnland heeft
gisteren de begroting voor 1956 vastge
steld. De omslag is wederom bepaald op
f6.50 per hectare (wat voor het gebouwd
eigendom neerkomt on f 3.50 per bere
kende hectare); dit is thans voor het
laatst mogelijk; het laat zich trouwens
aanzien, dat voor 1957. als gevolg van
de reglementsherziening, de omslaehef-
fing ingrijpend gewijzigd zal moeten
worden.
Rijnland heeft in samenwerking met
andere Hoogheemraadschappen een
adres tot de Regering en tot Gedepu
teerde Staten gericht, teneinde in het
kader den- Deltaplannen ook de aan
dacht voor de binnenwaterkenngen in
de HollandsUtrechtse laagvlakte te
vragen. In afwachting van het effect
dezer actie zal Rijnland zich nader be
zinnen over hetgeen Rijnlands eigen
taak ten aanzien der binnenwaterkerin
gen eist.
Een beginselbesluit is genomen tot
verdieping van boezemwateren in 1956;
misschien zal. als het grootste onder
deel van dit plan. de westelijke Ring
vaart van de Haarlemmermeerpolder
aan de orde komen.
De hoogheemraad mr S. Naayen te
Rotterdam, die wegens het bereiken van
de zeventigjarige leeftijd aftreedt, was
door ziekte verhinderd tegenwoordig te
zijn. De dijkgraaf heeft uiting gegeven
aan de erkentelijkheid der vergadering
voor al hetgeen mr Naayen in een
twintigjarige werkzaamheid voor Rijn
land gedaan heeft; de vergadering be
sloot.. hem een telegram toe te zenden.
KAPPERS VIERDEN 75-JARIG
VERENIGINGSJUBILEUM
De leden van de kappersvereniging
Hulp en Vriendschap waren gisteravond
met hun dames bijeen in een zaal van
Liberty, om tijdens een genoeglijk feest
je het 75-jarig bestaan van hun vereni
ging te vieren. Er werden geen toespra
ken gehouden, er werd slechts genoten
van een vlot muziek- en cabaretpro
gramma. terwyl het gezellig samenzijn
als voornaamste aspect van deze avond
een volledig succes was.
Toen we, niet op tijd door busvertra
ging, de Herv. Kerk binnentraden, hoor
den we nog heel even het Knapenkoor
van Hazerswoude, nogal kampend met
het toonbehoud. Later kwam uit Ha
zerswoude het Mannenkoor, ook geleid
door de heer Klip. Over dit „Excelsior'
schreven we wel eens in bewoordingen
van warme sympathie, vooral om de in
nerlijke straling uit hun gezongen lie
deren, die voldoening brachten trots het
feit van het begrensde stemmenmate-
riaal. Er was toen innerlijke tucht, die
helaas verloopt. De liederenkeuze sprak
Juridisch Studiecentrum
wordt Dinsdag geopend
MINISTER VAN ONDERWIJS
VERRICHT PLECHTIGHEID
Dinsdagmiddag om drie uur zal het in
het Gravensteen ondergebrachte Juri
disch Studiecentrum worden geopend. De
minister van Onderwijs. K. en W mr
J. M. L. Th. Cals. zal deze plechtigheid
verrichten.
CALTEX VERZORGDE FILMAVOND.
Gisteren bood de Caltex aan haar
dealers en hun personeel in café-restau
rant „In den Vergulden Turk" een z.g.
Daeler-avond aan.
Na een openingswoord door de heer
W. Petri, hield deze een inleiding over
de noodzakelijkheid van een goede ser
vice. waarby hy o.a. nauw verband
legde met de verkeersveiligheid en de
actie, welke van de zijde van de ver
keerspolitie tegenwoordig wordt gevoerd.
Nadat een film van de TT.-races te
Assen was vertoond, hield de heer C.
T. de Boer een lezing, waarin de z.g.
Multigrade oliën of 10 W-30-oliën wer
den behandeld.
Na de pauze werd een film over de
veiligheid in het garage- en service-
station-bedryf vertoond. Vervolgens
werd een interessante hersengymnas
tiek op het gebied van automobieltech
niek, service verkeersveiligheid enz. ge
houden, welke by de bezoekers byzon-
der insloeg.
Tot slot werd vertoond de ter gele
genheid van haar jubileum door Caltex
uitgebrachte film „Land beneden de
zeespiegel", welke film eveneens zeer
veel bijval oogstte.
Alle aanwezigen ontvingen na afloop
een klein aandenken.
ST. NICOLAAS BIJ DE S.M.D.
St. Nicolaas en Zwarte Piet. die reeds
enige tijd in de Sleutelstad verblijven,
hebben gistermiddag een bezoek ge
bracht aan de kinderen van het per
soneel van de Sociaal Medische Dienst
van de Kon. Marine aan het Noordeinde.
De Bisschop, die op een prachtige
schimmel gezeten was. werd bij aan
komst luide toegejuicht en begaf zich
onmiddellijk naar de grote cantinezaal,
waar vanzelfsprekend een uitgelaten
stemming heerste. Wel was het voor
sommigen een benauwd ogenblikje, toen
zy bij de Goedheiligman op het podium
geroepen werden. Gelukkig viel het alle
maal nog wel mee Zwarte Piet had
zelfs voor deze keer zijn zak maar thuis
gelaten! en kregen alle kinderen een
mooi cadeau. Uit volle borst werden
verder enige Sinterklaas-liedjes gezon
gen. zowel door de kleuters aüs door de
ouderen Snoepgoed en fruit werd royaal
1 uitgedeeld. Al met al een gezellige mid
dag»
daarnaast van verslapt cultureel in
stinct. Wat is er aan de hand in dit
toch geroutineerde koor? Er lag welis
waar voldoening in de „12 Rovers'' van
Serge Jaroff, maar deze Don Kozakken-
muziek is een mannenkoor dermate op
het lyf geschreven, dat een fraai resul
taat moeilyk uitbiyven kan. Een solo
hierin vervulde de heer A. van Zanten,
wiens gemakkelijk aansprekend en wel
luidend orgaan en ongekunstelde voor
dracht prettig aandeden.
Een tegengesteld beeld leverde Aar-
landerveen onder Rozenstraten: een ruk
omhoog! in de sterk bewuste accent-
geving leeft iets gedwongens nog, maar
tegelyk kon men Juist daaraan een stu
dieuze drang naar zeer degelijke afwer
king aflezen. De klankgeving is mild, de
plastische verzorging lofwaardig, het
begrip voor werkeiyke ,,koor"-zang een
ding in ontwaking. Nu de aandacht
scherpen voor mooie kleuring en een
glydender realiseren van de crescendi!
En voor de schoonheid vanhet klas
sieke werk!
Een middenpositie hield Koudekerk
onder v. d. Molen. Men tast hier naar
een nauwlettende afstemming der
groepsstemmen. Klankeenheid kondigt
zich aan. Dat zy niet geheel verworven
werd, leerden sommige inzetten en
sforzandi, waar we te duidelyk indivi
duele stemmen herkenden.
De dirigent weet van voordracht en op
vatting. Hier is een grensgeval, een
overgang naar de chorale echtheid.
De lauwerkrans voor chorale echtheid
bieden we Dirk van Vliet, aanwezig met
Woubrugge, Alphen. Rynsburg.
Woubrugge's. .Lofstem" had voortref
felijke perioden, waarin fyne zanglijnen
getrokken werden, mede door de steun
van een aantal heel mooie stemmen. Dit
koor is overwaard, dat het uitbreiding
vindt. Met Bach en Mendelssohn had
men goed gekozen, maar Brakman be
zit onze liefde niet.
„Jubilate Deo" had na „Pueré He-
braorum" van Palestrina orgelbegelei
ding in een Psalm en in Mudde's „Kom
Christenschaar". Daar de dirigent ook
de organist, op afstand, aanwyzingen
had te geven en het koor dientengevolge
niet frontaal kon staan, ging veel van
de bekoring van dit Alphense koor ver
loren! De kerkbezoekers zaten immers
tussen koor en het te overheersende or
gel in,
Rynsburg's „Herv. Kerkkoor" zal zeker
met trots terugblikken op de zangavond.
In dit 80 man sterke gezelschap is een
benijdenswaardig groepsevenwicht, een
waarborg tevens voor klankevenwicht in
de polyphonic. Deze koristen hebben on
voorwaardelijk geboeid door hun zuivere
en nobele, bedwongen en beheerste toon,
de diepte in de rype sonoriteit, de
rhythmische en dynamische lenigheid,
de intelligentie in de voordracht, eigen
schappen. die Mendelsshon's 42e Psalm
ten goede kwamen.
Een vaardig medewerker bleek de or
ganist Jac. Vonk, in twee soli; Largo
van Karg Elert en Adagio van Bach.
De voorzitter, de heer G. Goedhart,
biyft de vaderiyke en gezaghebbend re
gelende toeverlaat van alle Zangavon
den. Hy richtte zyn dank om. tot de
Koudekerkse organisatoren, waarna hU
de pastorale sluiting overdroeg aan ds
Joh. Poort.
De kerk was volledig bezet.
V.
