LEIDSCH m DAGBLAD
Onze economische groei kan op
grotere weerstanden stuiten
Kwestie-Algerije eenparig van de
agenda der V.N. afgevoerd
Positie van Kabinet Harahap
is uiterst delicaat
De (lagen van de Franse regering
zijn waarschijnlijk
WEERBERICHT
94ste Jaargang
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1955
No. 28689
Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte 1 Le,deD Glro wo',67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer 17,— kwartaal; I2.S5 par maand; 10.55 per waak. Teletoor Directie en administratie; 25041; Redactie; 2 .02
Minister Zijlstra waarschuwt:
Concurrentiepositie is verslechterd: wijze
zelfbeperking van ons volk gewenst
Minister Zijlstra heeft de Tweede Kamer de Memorie van Antwoord over de
beeroting van Economische Zaken voor 1956 doen toekomen. Hieraan ontlenen
wij:
Het oordeel van Minister Zijlstra over de huidige situatie Is stellig niet
pessimistisch. Men moet echter bedacht zijn op minder gunstige ontwikkelingen
in de toekomst. De verlangzaming van het groeitempo is aanwezig en zij houdt
de waarschuwing In, dat onze economische groei in de naaste toekomst op
grotere weerstanden zal stuiten.
Het benaderen van de grens der pro
ductiecapaciteit laat zich duidelijk af
lezen uit het huidige tekort aan arbeids
krachten. waarvan het aantal open
staande vragen bij de Gewestelijke
Arbeidsbureaux n.l. 67.000 per ultimo
September een indruk geeft. Met het
constateren van het feit. dat verdere
productievergroting in bepaalde secto
ren kan leiden tot knelpunten, is echter
niet gezegd, dat het productieplafond in
de wat verder afgelegen toekomst niet
verhoogd zou kunnen worden.
Uit de meest recente cijfers blijkt, dat
onze concurrentiepositie in internatio
naal verband is verslechterd.
Tengevolge van de verdere doorwer
king van de loonsverhogingen van het
vorige jaar. waan'an de invloed die van
de productiviteitsverhoging te boven
ging. namen de arbeidskosten in ons
land in de eerste helft van 1955 met 2%
toe ten opzichte van 1954. Eenzelfde
vergelijking ten aanzien van het invoer -
prijspeil, dat in zekere zin als maatstaf
voor buitenlandse kostprijzen kan gel
den. leert, dat hier een daling van 1 Ti-
optrad.
Onder de gegeven omstandigheden
worden conjunctuurpolitiek en struc
tuurpolitiek beide gediend door de
stabilisatie van lonen en prijzen. Zo
wordt enerzijds voorkomen, dat een
cumulatief proces van prijsverhoging
de hoogconjunctuur tot een ongezonde
toestand doet verworden, en ander
zijds tegengegaan, dat de verhoudingen
met hef buitenland, die de toekomsti
ge ontwikkeling in belangrijke mate
bepalen, door een afbrokkelende con
currentiepositie worden geschaad. De
Minister spreekt de hoop uit dat de
gehele Nederlandse bevolking de wijze
zelfbeperking zal kunnen opbrengen,
die voor het welslagen dezer stabilisa-
tiepolitiek vereist is.
Naar aanleiding van de vraag inzake
de ontwikkeling van de bij het Kartel -
register aangemelde bedrijfsregelingen,
deelt de Minister mee. dat op 1 Octo
ber 1955: 1932 kartelregelingen waren
ingeschreven, waarvan 853 landelijke
en 1079 regionale en plaatselijke.
In het jaar 1955 groeide de omvang
van het Kartelregister nog steeds, zij
het in een langzamer tempo dan in de
voorgaande jaren. In het derde kwar
taal van dit jaar deed zich voor het
eerst het verschijnsel voor, dat meer
landelijke regelingen werden afge
meld dan aangemeld.
Naar het oordeel van de Minister mag
uit deze ontwikkeling de conclusie
worden getrokken, dat het gedurende
het laatste jaar geïntensiveerde Kar-
telbeleid het steeds voortgaande stre
ven naar kartellcring heeft afgeremij.
PRIJSVERLAGINGEN
Naar aanleiding van de vraag in hoe
veel gevallen informeel overleg tot prijs
verlaging heeft geleid, kunnen de Mmis-
Saluutschoten voor Koning
Haakon van Noorwegen
De Noren in Noorwegen en overal el
ders in de wereld vierden gisteren het
gouden regeringsjubileum van Koning
Haakon. Vijftig jaar geleden zette de
Deense Prins Carl voor de eerste maal
als Koning Haakon VII voet aan wal in
Christiania. de toenmalige naam van
Oslo. Hij was vergezeld van Koningin
Maud en de jonge Kroonprins Olaf.
Vrijdagochtend werd de Koninklijke
standaard gehesen van het Staatszieken-
huis te Oslo, waar de 83-jarige Koning
wordt verpleegd. Op 29 Juni IJ. brak hij
zijn dijbeen.
Vrijdagmiddag werden van het fort
Akershus saluutschoten ter ere van de
Koning gelost, waarna een militaire
kapel de Koning een serenade bracht.
ters mededelen, dat dit voor tientallen
artikelen en branches het eeval is ge
weest.
De verhoging van tarieven van rij
wielstallingen was reeds in onderzoek
genomen. Dit onderzoek is nog niet af
gesloten. ook de prijzen van kindermeel
zijn reeds enige tijd in onderzoek.
Minister Zijlstra heeft opdracht ge
geven een nader onderzoek naar de
prijzen en marges van de vleeshandel te
laten instellen. Vergeleken met gebrui
kelijke detailhandelsmarges zijn de op-
ticiënsmarges zeer hoog. Bij de beoor
deling van deze marges dient overigens
in aanmerking te worden genomen, dat
hier hoog gekwalificeerde arbeid is ver
eist. Om die reden en mede gezien het
feit, dat aan Ziekenfondsleden een be
langrijke korting wordt gegeven, heeft
Minister Zijlstra zich met de bereikte
prijsverlaging voorshands tevreden ge
steld. De Minister beschikt niet over
aanwijzingen, dat de tarieven voor het
drukken van „gastbladen" te hoog zou
den zijn Ten einde zich hieromtrent op
de hoogte te doen stellen, heeft hij
reeds opdracht tot een onderzoek gege
ven. Het onderzoek naar de prijzen van
krantenpapier is nog niet afgesloten.
Motie over 5 Mei
Een vrije dag
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft de heer
Scheps (PvdA) gisteren een motie in
gediend om de jaarlijkse viering van
de bevrijding te bevorderen door op
5 Mei de arbeiders vrij-af te geven.
Minister-president dr Drees verklaar
de dat men niet ieder jaar de herden
king van de bevrijding op de grootse
wjjze kan vieren zoals dit jaar met
succes is gebeurd. Dat moet om de
5 of tien jaren geschieden.
Het georganiseerde bedrijfsleven (werk
gevers en arbeiders), geconcentreerd ln
de Stichting van de Arbeid, heeft daar
om de regering geadviseerd volgend
jaar het bedrijfsleven geen vrije dag op
5 Mei op te leggen nadat ook reeds de
Koninginnedag een vrije dag is. Het zou
onjuist zijn tegen dat advies in te gaan.
Hevige orkaan in
Oost-Atjeh
Te Poelaoe Simeloengan in Oost-Atjeh
heeft een orkaan gewoed die zo hevig
was .dat verscheidene prauwen, die met
kopra geladen waren, omsloegen: hul
zen werden vernield en bomen werden
ontworteld. Een 16-jarig meisje werd
door de wind meegevoerd tot een hoogte
van 5 meter
Alleen de Communisten stemden in
met de motie, doch de andere partijen
spraken er zich niet over uit, al had de
heer Koersen (KVP) bepleit dat de re
gering het initiatief zou moeten nemen
om te bewerken dat by eventuele uit
breiding van de vacantie met drie da
gen daarvan een dag zou moeten worden
gereserveerd voor de bevrijdingsdag.
Dinsdagmiddag wordt over de motie
gestemd.
Frankrijk komtna korte behandeling van
Marokkoin Algemene Vergadering terug
Frankrijk kan vóór het einde van de huidige zittingsperiode weer in de
Algemene Vergadering van de Verenigde Naties terugkeren. Men herinnert
zich, dat de Fransen zich op 30 September terugtrokken uit verontwaardiging
over het feit, dat het Algerijnse vraagstuk op de agenda geplaatst was. De
Politieke Commissie heeft nu eenparig en zonder stemming en resolutie van
India aangenomen, de kwestic-AlgerUe in de huidige zitting niet tc bespreken.
Dit geschiedde gisteren in New York. De Commissie besloot tevens het Franse
bewind in Marokko als volgend agendapunt te behandelen, met de bedoeling,
de kwesties, die Frankrijk aangaan, thans af te werken. De Franse delegatie
zal weer aan de vergaderingen van de Politieke Commissie deelnemen als het
vraagstuk-Marokko is afgehandeld. Frankrijk heeft tot dusver een bespreking
van dit onderwerp steed geboycot. Intussen heeft de Algemene Vergadering
het besluit van de Politieke Commissie inzake Algerije unaniem en zonder
voorafgaand debat bekrachtigd.
„Overwinning van gezond
verstand", zegt Pinay
Gesprek met mr. 11 ibisono
Hij is overtuigd van een betere
verhouding met Nederland
(Van onze Haagse redacteur)
De positie van het Kabinet-Harahap is uiterst delicaat. Het heeft enorme
taken op de schouders genomen, waarvan dc zwaarste wellicht is het verbete
ren van de betrekkingen met Nederland. Die taak is zo zwaar omdat het poli
tieke klimaat nog zo weinig mild is. De publieke opinie in Indonesië is nadruk
kelijk anti-Nederlands. De huidige regering moet voor haar politiek dan ook
grote weerstanden overwinnen. Dat vergt geduld en gTote tact.
Dit zei ons mr Joessef Wibisono.
voorzitter van de Masjoemi-fractie in
het Indonesische Parlement, gisteren
tijdens een eesprek kort voor zijn ver
trek naar New York. waar hij de Indo
nesische delegatie bij de algemene ver
gadering van de VN zal adviseren, in
het bijzonder bij de behandeling van de
kwestie-Nieuw Guinea.
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken. Pinay, heeft reeds aangekon
digd. dat Frankrijk weer in de zittin
gen van de Algemene Vergadering zal
terugkeren. Hij noemde het besluit in
zake Algerije ,,een overwinning van het
gezond verstand". Het standpunt van
de V.N. is thans weer in overeenstem
ming met het Handvest, zei hij.
A.F.P. verneemt, dat de Politieke
Commissie Maandag de Marokkaanse
kwestie zal behandelen. De Arabiscne
en Latijns-Amerikaanse landen zullen
gezamenlijk een gematigde resolutie in
dienen, waarin de jongste ontwikkeling
in Marokko wordt toegejuicht en de
hoop wordt uitgesproken, dat de nieuwe
Frans-Marokkaanse besprekingen zul
len slagen.
Onze Paryse correspondent telefo
neerde ons hedenochtend:
Tot kalmering van de diplomatieke
gemoederen hebben, zo merkt men in
Parijs nog op, ook sterk bijgedragen de
perscampagnes, die verscheidene grote
Amerikaanse kranten ten gunste van
Frankrijk hadden gevoerd En tenslotte
was enkele dagen geleden Griekenland,
dat indertijd tegen Frankrijk heeft ge
stemd, op die uitspraak teruggekomen
met een verwijzing naar de principes
van Atlantische solidariteit, waarop
Frankrijk zich de laatste weken bij
herhaling had beroepen.
De belediging. Frankrijk aangedaan,
is nu in ieder geval weer uitgewist.
Voor Nederland zou men willen hopen
dat de Ver. Naties nu ook ten aanzien
van de West tot het inzicht zullen ko
men dat zij met deze kwestie, die zoveel
overeenkomst met die van Algerije ver
toont, niets te maken hebben. Helaas
echter is Nederland een kleine natie
terwijl Frankrijk officieel nog altijd tot
de grote mogendheden wordt gerekend!
Gedurende de week van zijn verblijf
in Nederland heeft mr Wibisono geen
contact gehad met Nederlandse autori
teiten. ..Dat zou misverstand hebben
kunnen verwekken zo meent hij. Wel
heeft hij zich regelmatig met mr Oetoyo
Ramelan verstaan over het verloop van
diens besprekingen in Den Haag. Mr
Wibisono is over de uitslag daarvan niet
ongerust, hoewel hij zich niet ontveinst,
dat de gebeurtenissen rond van Krieken
en de processen tegen JungschlSger en
Schmidt wel eens een obstakel zouden
kunnen vormen.
Op onze vraag welke zijn opinie is
over de recente uitlatingen van Rechter
Maengkom. dat hij geen Nederlandse
advocaat tot de verdediging van
Jungschlager zal toelaten, verwijst mr
Wibisono nogmaals naar de Indonesi
sche publieke opinie, die stellig overtuigd
is van de schuld der verdachten. Mén
leze daar de Indonesische bladen maar
eens op na
Mr Wibisono blyft er, ondanks alle
moeilijkheden, van overtuigd, dat de
verhouding tussen Nederland en In-
DESSO KLEDEN
natuurlijk naar
HAARLEMM EKSTR A AT
172 - 174 - 179
Niet 1 maar NU 2
MIDZA-BONNEN
voor Uw Gulden
"ttabrëcfci •"j'iiwH "iiSS"
Met de acrobaat Faure kan men het nooit
iveten, maar Kamer heeft genoeg van hem
(Van onze Par ij se correspondent)
De Franse minister-president Edgar Faure heeft gisteren opnieuw voor de
vierde keer sedert begin October! de vertrouwenskwestie gesteld, die Dins
dagmiddag in stemming wordt gebracht. Het besluit werd genomen in een bij
zondere Kabinetszitting onder leiding van president Coty, nadat de regering
des morgens in twee Kamercommissies veelzeggende nederlagen had geleden.
Het was een eerste nederlaag voor Faure, toen de commissie voor verkiezings
kwesties met 2812 stemmen besloot haar werkzaamheden met betrekking tot
het afbakenen der stemdistricten tegen het uitdrukkelijk verlangen van de pre
mier in te onderbreken. Hel tweede echec voor het Kabinet bestond uit de be
slissing van de gezamenlijke fractie-leiders een interpellatie-verzoek over de
algemene politiek van Faure's felle tegenstander en oud-minister van Binnen
landse Zaken van het kabinet Mendès-France, Francois Mitterand, voorrang te
verlenen boven de verdere debatten over de vervroegde verkiezingen waaraan
de premier wenst vast te blijven houden.
Communisten op de wip
Zijn vertrouwensmotle heeft de pre
mier aan de kwestie van de vervroegde
verkiezingen verbonden Hy verlangt dat
die verkiezingen, die eerst voor Decem
ber waren geprojecteerd, nu op zijn
laatst in Februari zullen plaatsvinden
Indien de Kamer er niet vóór 31 Decem
ber In zou slagen met zichzelf over alle
details van het daarbij gevolgde distric
tenstelsel in het reine te komen, zal de
regering die knoop doorhakken. Dat wil
zeggen, dat in dót geval het gehate sys
teem van Hjstverbindingen in twee ron
den uit 1951. naar alle waarschijnlijk
heid, van kracht zal blijven.
Faure. die ten aanzien van deze kwes
tie in zijn strijd met het parlement al
een hele serie slagen heeft verloren,
stelt de Kamer nu dus voor de vraag:
een regeringscrisis óf vervroegde verkie
zingen.
Ofschoon het parlement zich al twee
maal voor die vervroegde verkiezingen
heeft uitgesproken, wordt het in politie
ke kringen niettemin hoogst waarschijn
lijk geacht dat de Kamer Dinsdag een
regeringscrisis zal prefereren. In de eer
ste plaats omdat te veel electorale en
andere belangen met elkaar in botsing
zijn om een accoord op korte termijn
mogelijk te maken en in de tweede
plaats, omdat men na negen maanden
schoon genoeg heeft van het zittende
kabinet, dal sinds zes weken, na de Ma-
rokko-debatten. dan ook niet meer over
een organische meerderheid in het par
lement h-schikt. Faure Is nu afhankelijk
geworden van de steun der Communis
ten en die zitten Dinsdag dus. zoals dat
heet, op de wip. Het is geen aangenaam
gevoel voor de regering!
Het politieke slijtage-proces heeft
trouwens ook het zelfvertrouwen van de
ministers merkbaar aangetast en Faure
schijnt het geen kwaad idee te vinden
officieel ten val te worden gebracht naar
aanleiding van zijn eis het zittende par
lement, dat zeker niet byster populair
genoemd kan worden, voortijdig naar
huis te sturen. Politieke voorspellingen
blijven in Frankrijk altijd een riskante
onderneming, vooral wanneer men met
een acrobaat als Faure heeft te maken,
maar voor het moment zijn toch vrijwel
alle waarnemers het er over eens dat nu
de dagen - drie dus in getal - van de
regering zijn geteld.
Ziekenfondsraad reduceert
vereveningsfonds
Specia le berichtgeving)
De Ziekenfondsraad heeft besloten het
Vereveningsfonds, dat tot nu toe nog
f 125 millinen bedraagt te reduceren
tot f 60 millioen.
Het verschil van f. 65 millioen zal
worden aangewend om de tekorten te
dekken die door de enorm gestegen kos
ten voor de Ziekenfondsen, mede door
de verhoging van de honoraria van de
medewerkersgroepen. alsmede de ge
stegen kosten van de ziekenhuizen. 11e
in de exploitatie van de Ziekenfondsen
ztin ontstaan Daarnaast heeft de Zie
kenfondsraad de minister verzocht de
premie van de verplicht-verzekerden,
die tot nu nog 4": van het loon van de
werknemers bedraagt, te verhogen tot
4.2'"Werkgevers en werknemers zou
den dus. ieder 2.1" dienen te betalen
De Minister heeft dit verzoek doorge
zonden aan de SER voor het uitbren
gen van advies.
In de Ziekenfondsraad verheelt men
rich niet dat het huidige voorstel aan
de minister waarschijnlijk slechts
voor 1 a Ut- jaar d'-Vklng van de te
korten zal geven Ir Ir toekomst «al
dan ook met een ve«*l drastischer pre
mie-verhoging voor de verplicht-ver
zekerden rekening moeten worden
gehouden.
Kans op buien
Het KNMI. deelt mede:
Gisteravond begon zachtere lucht van
de Noordzee met Noord-Westelijke win
den ons land binnen te stromen. Daar
bij viel plaatselijk wat regen of natte
sneeuw. Voordat de wolken en neerslag-
zóne tot het Zuid-Oosten van het land
was doorgedrongen, kwam daar nog
lichte vorst voor In Oost-Frankrijk en
Zuid-Duitsland vroor het plaatselijk 10
graden. In de loop van de nacht en
ochtend drong zachtere lucht geleidelyk
verder ons land binnen Deze zachte
luchtstroming werd veroorzaakt door een
samengesteld depressiesysteem, waarvan
de hoofdkern tussen IJsland en Noor
wegen ligt. Aan de Westzijde van deze
depressie ontstaat een krachtige Noor
del yke luchtstroming, die koude lucht
in de richting van het Noordzeegebied
transporteert. Ons land zal morgen nog
vrijwel de gehele Jag in vry zachte lucht
blijven. Er zal echter veel wind zijn en
er is kans op enkele buien.
(Opgemaakt tc 10 uur).
27 November
Zon op: 8.20 uur; onder: 16.38 uur.
Maan op: 14.58 uur; onder: 5.24 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.44 en 13.03
uur. (28/11 te 1.35 en 13.55 uur).
De voorzijde van de treinen, die \en waardoor 26 inzittenden weraen.Links de trein uit Maastricht, rechts
gisteren bij Heerlen op elkaar liepen gewond, werd danig beschadigd. I de trein uit Heerlen.
Een recente opname van Prinses
Elisabeth van Luxemburg en de
Oostenrijkse Prins Ferdinand van
Hohenberg. wier verloving dezer
dagen bekend is gemaakt.
KONINKLIJKE GELUKWENSEN
H.M. de Koningin en Z KH. de Prins
der Nederlanden hebben telegrafisch
hun gelukwensen gestuurd aan Koning
Haakon van Noorwegen ter gelegenheid
van zijn vijftigjarig regeringsjubileum.
donesië beter zal worden. De huidige
regering is vol goede wil. En dc toe
komstige regering zal zeker niet
meer een Kabinet-.Sastroamidjojo zijn,
voortdrijvend op de steun der Com
munisten.
Want ook de leiders van de P.N.I. en
de Nahdatoel Oeiama zijn niet weinig
geschrokken van het verbazingwek
kende verkiezingssucces der Commu
nisten. Een toenadering tussen deze
groepen en de Masjoemi kan zeker
u orden vernacht.