LEIDSCH
DAGBLAD
Adenauer (weer in Bondskanselarij)
voor vele moeilijkheden
Vóór 1 December wil hij weten
wat Liberalen van plan
zijn
WEERBERICHT
Haarlemse huwelijks probleem
niet in Kamer op te lossen
Een Lichtweek - prijsvraag
94ste Jaargang
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1955
No. 28688
Directeur: J. W Hennj
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.per kwartaal; f 2.35 per maand; f 055 per week.
Witte Singel 1, Lelden - Giro na 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 2" 707
(Van
correspondent in West-Duitsland)
Na zeven weken aan zijn huis gebonden te zün geweest, is Adenauer aan
zijn schrijftafel in de Bondskanselarij in Bonn teruggekeerd. Een Duitse jour
nalist overhandigde hem daarbij een klein bouquet gele rozen, wat voor
Adenauer aanleiding was te zeggen: ..Deze bloemen hebben dorens". Blijkbaar
wilde hü daarmede een toespeling maken op de moeilijkhed on, die hem thans
bij het hervatten van zijn bezigheden al direct weer te wachten staan! Ade
nauer heeft op de eerste dag nog niet al te hard van stapel willen lopen en
is slechts twee en een half uur in de Bondskanselarij gebleven. Om 1 uur reed
hjj weer naar zijn woning in Rhöndorf terug.
Ook vandaag en n orgen wil hij het nog kalm aan doen en pas Maandag
zal hij waarschijnlijk weer de gehele dag in het paleis Schaumburg blijven.
Een soort ultimatum
Tot de moeilijke problemen die de
kanselier dezer dagen op te knappen
heeft, behoort oa. het vraagstuk wie
West-Duitslands ambassadeur in Mos
kou zal moeten worden. Bovendien is ei
het verschil van mening met enkele
vooraanstaande figuren in de Vrije De
mocratische partij, die deel van de re-
gerings coalitie uitmaakt. Adenauer
heeft deze party een soort ultimatum
gesteld, waarin hy nog vóór de 1ste
December een duidelijk antwoord eist
van de Bondsdagfractie van genoemde
party op de twee vragen of deze nog op
het standpunt staat dat men zich aan
de Parüse accoorden moet houden en
of zü bereid is tezamen met de Chris-
teiyk-Democraten en de Duitse party
tot de eerstvolgende algemene verkie
zingen in 1957 ln de coalitie te biyven
en met de andere coalitie-partyen een
drachtig samen te werken.
Dr Mende aan Defensie?
Adenauer heeft in zyn lange brief
ook gezegd, dat hy niet van plan is in
het nieuwe ministerie van verdediging
als tweede staatssecretaris een politieke
De „Friendship"
34 minuten in
de luclit
Gistermiddag heeft de Fokker F 27
„Friendship" het eerste na-oorlogs
verkeersvliegtuig van Nederlands ont
werp, op de luchthaven Schiphol met
succes haar eerste vlucht gemaakt.
Nadat het in de afgelopen week een
serie inleidende taxiproeven had ge
daan. trok chcf-invlieger Burgerhout
de Friendship om circa 14.45 uur van
de startbaan. Het toestel is 34 minu
ten in de lucht geweest.
Treinbotsing '"j
Heerlen
Twintig gewonden
Twee treinen zyn vanmorgen om ne
gen uur te Heerlen met elkaar in bot
sing gekomen. Volgens de tot dusverre
ontvangen berichten zijn 20 reizigers
gewond: zij zijn naar het St. Joseph
Ziekenhuis te Heerlen overgebracht.
Het ongeval gebeurde doordat een uit
de richting Maastricht binnenkomen
de trein met een van Heerlen naar
Maastricht vertrekkende trein in bot
sing kwam.
Van de zyde van de Nederlandsche
Spoorwegen te Utrecht vernemen wij,
dat nog niet is komen vast te staan hoe
de beide treinen op hetzelfde spoor re
den. Het treinverkeer tussen Sittard en
Heerlen kan normaal doorgang vinden.
Tussen Heerlen en Voerend aal is het
treinverkeer gestremd: autobussen ne
men de dienst waar. De ongevallenploe-
gen van de Spoorwegen zyn naar de
plaats van het ongeluk vertrokken.
(Men zie verder elders in dit Blad)
Onderhoud
Anak Agoengvan Bylandt
De Indon. minister van Buitenlandse
Zaken, Anak Agoeng Gdc Agoeng
heeft gisteren met de Nederlandse
Hoge Commissaris in Djakarta, mr
W. F. L. Graaf van Bylandt een be
spreking gevoerd, die een uur duurde.
De woordvoerder van het Indonesi
sche Ministerie van Buitenlandse Za
ken, Soewito. deelde mede. dat deze
bespreking „normale diplomatieke ac
tiviteiten in verband met de voorbe
reidingen van de komende besprekin
gen" betekende.
Voorts zei Soewito, dat Oetoyo Rame-
lan dagelyks contact onderhoudt met
het ministerie van Buitenlandse Zaken
in Djakarta over zyn besprekingen in
Den Haag.
Meer bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Ovcrdryvende wolkenvelden en op de
meeste plaatsen droog weer. Aanvanke-
ïyk weinig wind, later overwegend ma
tige Zuidwesteiyke wind. Iets hogere
temperaturen, maar vannacht plaatse
lijk lichte vorst en hier en daar mist.
(Opgemaakt te 10 uur)
26 NOVEMBER
Zon op: 8.19 uur: onder: 16.39 uur.
Maan op: 14.30 uur: onder: 4 03 uur.
Hoogwater te Katwijk te plm. 016
en 12.44 uur.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's
figuur uit de Liberale party (VrUe De
mocratische) te benoemen, hoewel hy
toegeeft, dat het in verband met de vele
moeilijkheden die het oprichten van een
nieuw leger met zich brengt, wel doel
matig zou zyn als er zo'n tweede staats
secretaris zou komen. Volgens hem zou
dat echter een ervaren vakman op net
gebied van bestuurs-admlnlstratie
■moeten zyn.
Algemeen was het bekend dat de Vrye
Democraten graag als hun eigen verte
genwoordiger, als staatssecretaris in het
ministerie van Verdediging, de Bonds
dag-afgevaardigde dr Mende, zouden
hebben gezien die in de laatste tyd
nogal veel van zich heeft doen horen,
omdat hy er steeds weer op hamert dat
alle Duitsers, die zich nog in het bui
tenland in gevangenschap bevinden, zo
spoedig mogelijk in vrijheid gesteld
moeten worden.
Dat Adenauer het met zijn ultimatum
aan de Vrjje Democratische partij wer
kelijk meent, blijkt uit het einde van
zijn schrijven, waarin hü mededeelt. Jat
het beter voor Duitsland is aan de dis
cussies in de Bondsdag met een kleine
re, maar gesloten meerderheid deel te
nemen dan met een coalitie, die in
werkelijkheid geen coalitie meer is. Het
party-bestuur en de ministers van de
Vrije Democratische partij hebben reeds
urenlang onder elkaar over Adenauer's
ultimatum onderhandeld en de voor
zitter Dehler en de afgevaardigden
Mende en Euler hebben gisteravond bo
vendien uitvoerig over deze kwestie ge
sproken met de minister van Buiten
landse Zaken. Von Brentano.
(Van onze parlementaire redacteur)
In de korte repliek over het Haarlemse huweiyksgeval is men gisteren in
de Tweede Kamer tot de conclusie gekomen, dat dit probleem niet in een debat
in de Staten-Generaal is op te lossen. Prof. Lemaire (ex-KNP) vond de zaak
veel te ingewikkeld om in enkele minuten af te doen. Iiy was het in ieder
geval niet eens met de beschouwing van prof. Gerbrandy over de tegenstelling
tussen Kerkeiyk en Burgerlük recht. Waarop prof. Gerbrandy (AR) onder
gelach repliceerde: „het is de eerste maal, dat de heer Lemaire zyn vriend
Gerbrandy afvalt; ik schryf dat toe aan het feit. dat hy naar de party van
prof. Romme is overgelopen." Overigens hield prof. Gerbrandy vol dat de
rechtsmacht van de Katholieke kerk zich ook uitstrekt over niet-KathoIieken,
want er staat dat het oordeel over „hethuwelük" (dus niet: het Rooms-Katho-
lieke huweiyk) berust bü de kerk. In het Haarlemse geval kreeg aldus de Pro
testantse vrouw de mededeling van de Bisschop van Haarlem dat haar huwe
iyk ongeldig was.
De heer van Ryckevorsel (KVP)
„voor de Rooms-Katholieke kerk." Prof.
Gerbrandy verklaarde daarop het met
de heer Lemaire eens te zyn dat een
debat in de Staten-Generaal met de
strenge beperking van spreektijd boven
dien. zich er niet toe leent het probleem
ten voeten uit te behandelen. Laten
Rooms-Katholieken en Protestanten er
eens ernstig over met elkaar praten
buiten het parlement.
Pater Stokman (KVP) was tot een
dergelyk gesprek bereid. Hy erkende
nog eens dat de Haarlemse priester te
weinig gewicht heeft toegekend aan de
bepalingen van het Burgerlijk Wetboek,
maar daarvoor moet men niet alle Ka
tholieken aansprakclyk stellen. De Bis
schop van Haarlem heeft zeker geen
minachting getoond, voor de Burgerlyice
Wet, want hü heeft letterlijk aan ne
vrouw geschreven dat „het burgerlijk
huweiyk van de betrokkene die Ka
tholiek is voor de Katholieke kerk
geen geldig huweiyk is"
Kern zaak
Anneke Beekman
De kern van het debat over de zaak
Anneke Beekman liet volgens pater
Stokman in de vraag of er boven het
burgerlyk recht van de democratische
staat, nog hogere normen van mo
raal zyn, waaraan iemand zich ge
bonden kan achten. Als men die ho
gere normen niet erkent, dan verabso
luteert men de rechtstaat. Dan is de
consequentie dat men iedereen, die
zyn eigen geweten volgt, ook in het
meest uitzonderlijke geval, eenvoudig
veroordeelt, veroordeelt ook in
morele zin van het woord.
Voor deze misvatting van de positieve
rechtstaat moge ons Nederlandse volk
evenwel worden behoed. Dat niet-leden
worden geraakt door het Katholiek
kerkeiyke recht, noemde Pater Stok
man onvermydehjk. omdat het huweiyk
een twee-eenheid is, maar zoveel mo
gelijk wordt rekening gehouden met de
niet-Katholieke party in het huwelijk.
Minister Donker droeg niets meer by
tot het debat. Pater Stokman en prof.
Oud voerden in een hoek van de Ka
mer reeds een particulier gesprek In
een officieel Kamerdebat valt het pro
bleem niet op te lossen.
De replieken over de verdere onder
werpen in het Jus'titie-debat leverden
geen nieuwe gezichtspunten op. De be
groting van Justitie werd zonder hoof-
delyke stemming aangenomen.
/b..(B hetwo.va zghesr aue
Ziêkenfondshonorarium van huisartsen
Regeling geldig tot 1 Januari I960
Aaf en Herman Bouber. de Am
sterdamse artisten, die hun vijftig
jarig toneel-jubileum vieren, in hun
jubileumstuk Zeemansvrouwenf'.
waarvan vandaag de première i^aat
in Carré te Amsterdam. Het stuk is
door Herman Bouber geschreven.
In zijn gisteren gehouden vergadering
heeft de Ziekenfondsraad alsnog goed
keuring verleend aan de tussen de or
ganisaties van Algemene Ziekenfondsen
en de Landelyke Huisartsen-vereniging
overeengekomen honoreringsregeling.
Een op 22 September door de Raad
gehouden stemming over deze regeling
had niet de voor goedkeuring vereiste,
gekwalificeerde meerderheid van stem
men opgeleverd. Daarna hebben de bij
de overeenkomst betrokken partijen
nader overleg gepleegd, hetgeen heeft
geleid tot een nadere motivering van de
regeling. Mede op grond van de gewij
zigde motivering heeft de ziekenfonds
raad er thans zijn goedkeuring aan ver
leend.
Volgens de regeling wordt, te rekenen
van 1 October j.I. af, aan de hulsart
sen voor de eerste 2.000 verzekerden,
op naam van een huisarts ingeschre
ven, f. 10.20 en daarboven f. 7.50 per
verzekerde per jaar betaald. In deze
honoraria zyn begrepen de vroegere
toeslagen voor dunbevolkte gebieden,
uitgezonderd die voor de eilanden, de
Biesbosch en andere gebieden, welke
worden aangewezen in overleg tussen
partijen, die tevens de hoogte van de
toeslagen vaststellen. Ook de vroegere
toeslag voor ouden van dagen is ln
de vastgestelde honoraria begrepen.
De kosten van de vroegere (voorlopige)
regeling bedroegen voor de verplichte
ziekenfondsverzekering 41.5 en voor de
vrijwillige 14 millioen gulden per jaar.
Als gevolg van de goedgekeurde nieuwe
regeling van 1 October af stijgen de
uitgaven voor de verplicht* verzekering
tot 55 8 milloen gulden, dus met 14 3
millioen en voor de vrijwillige tot 19
millioen gulden, dus met 5 millioen.
Apothekers
De Ziekenfondsraad heeft in zyn gis
teren te Amsterdam gehouden verga
dering goedkeuring verleend aan een
tussen de Kon. Ned. Maatschappü ter
Ramelan's
besp
Ji-ekingen
Tijdens de ontmoeting van gisteren
tussen mr Oetoyo Ramelan en minis
ter Luns is het oriënterend gesprek
ter voorbereiding van een Nederlands-
Indonesische conferentie op minis
terieel niveau voortgezet. Daarby zou
den in het bijzonder de financieel-
economische aspecten zyn besproken.
Vanavond zullen mr Oetoyo Ramelan
n enige andere Indonesische autori
teiten gast zyn aan een diner, dat mi
nister Luns te zynen huize zal aanbie
den. Ook enkele leden van het Kabinet,
o w. de ministers Zylstra en Van de
K:eft. zullen aan dit diner aanzitten.
Naar verluidt kan niet worden ver
wacht dat men vóór het einde van deze
week zal kunnen komen tot een afge
rond voorstel omtrent de opzet van een
te houden ministeriële conferentie tus
sen Nederland en Indonesië, zoals mr
Oetoyo Ramelan de vorige week by aan
komst op Schiphol zei de te verwachten,
de Egyptische hoofdstad Cairo, heeft
Voorts is voor de honoraria van 1 Juli
1953 tot 30 September 1955 een rege
ling goedgekeurd, waarmede de over
die periode krachtens een voorlopige
regeling betaalde honoraria worden
verrekend.
De overeenkomst geldt met zekere
restricties voor de tijd tot 1 J anuari
1960.
bevordering der phannacie en de orga
nisaties van Algemene Ziekenfondsen
gesloten overeenkomst, houdende een
regeling van honorering en kostenver
goeding voor het jaar 1955 en een cor
rectie van de kostenvergoeding voor
1954.
Hierdoor zullen voor 1955 de totale
kosten voor honorering enz. van apo
thekers stygen van 14 tot 18 millioen,
dus met 4 millioen gulden voor de ver
plichte en van 4.3 tot 5.6 dus met 1.3
Op het onrustige Cyprus wordt
van tijd tot tijd massaal gedemon
streerd tegen het Engelse bewind.
Deze foto toont een van die demon
straties. tijdens welke geprotesteerd
werd tegen het fusilleren van een
jonge Cyprioot door een Engels
vuurpeleton.
millioen gulden voor de vrijwillige ver
zekering.
Voor het jaar 1954 stügen de kosten
van 13,6 tot 14,8, dus met 1,2 millioen
voor de verplichte en van 4,3 tot 4,7
millioen, dus met 4 ton voor de vrij
willige verzekering.
Tweehonderd en zestig gulden
aan prijzen
Ter gelegenheid van de Leldse Lichtweek, welke van 28 November
tot en met 5 December wordt gehouden, is in dit nummer een
aantal advertenties opgenomen, waarvan in elke tekst één woord
vervangen is door een aantal gehelmzinnig-uitziende lampjes.
Wij willen reeds direct een belangrijke tip van deze sluier der
geheimzinnigheid optillen door te verklappen, dat elk lampje een
letter van het alphabet voorstelt. Verschillende lampjes stellen
verschillende, en gelijke lampjes gelijke letters voor. Daar de q en
de x in deze reeks ontbreken, blijven er 24 letters over, die dus
worden uitgebeeld door 24 onderling in vorm verschillende lampjes.
Wat wij thans van onze lezers vragen, is ons een lijst toe te
zenden van de namen der aan deze prijsvraag deelnemende adver
teerders met daarachter vermeld het in „lampentaal" gecodeerde
woord. Dus bijvoorbeeld:
Firma Jansen jasje
Boekhandel Pietersen: schoen, enz.
U zult bemerken, dat dit geen al te moeilijke opgave ls, zodra U
de sleutel tot deze code eenmaal gevonden heeft. Het levert evenwel
een aangename tijdpassering op, vestigt in versterkte mate de aan
dacht op hetgeen de Leidse winkelstand ln deze dagen heeft aan
te bieden en geeft bovendien een kans op een welkome aanvulling
van het Sinterklaas-budget, dat in de komende weken bij velen
ongetwijfeld zware aanslagen zal moeten doorstaan.
Teneinde U daarbij ter zijde te staan, ls ons streven erop gericht
de gelukkige winnaars nog vóór het Sint Nicolaasfeest ln het bezit
te stellen van hun geldprijzen, doch dan moeten de inzendingen,
voorzien van het opschrift „Lichtweek-prijsvraag", ook uiterlijk
Woensdag 30 November, des namiddags te 5 uur, in het bezit van
onze Redactie zijn.
Voor de goede oplossingen stellen wij de navolgende geldprijzen
beschikbaar:
één prijs van
één prijs van
één prijs van
20 prijzen van
f25.—
f20.—
f 15.—
f 10.—
In totaal f 260.
Over de beslissing van onze Redactie ingeval van meerdere goede
oplossingen kan geen discussie of correspondentie worden gevoerd.
Om aan deze prijsvraag te kunnen deelnemen ls het voldoende
ons de hierboven gevraagde lijst van adverteerders mét de ge
codeerde woorden toe te zenden en is het dus volstrekt niet nodig
de inzending in de een of andere attractieve of artistieke vorm
te kleden.
Wij wensen U veel succes en rekenen, als steeds, op talloze
inzendingen!!
DE DIRECTIE.
