Wij spraken met
Alphens marktterrein in wording
Maandag start Leidse LiclitweekDeSl
j4ste Jaargang
Donderdag 24 November 1955
Vierde Blad No. 286S7
J^l. fie Ridflei* Vandaar dat na de oorlog door de
iiv. '"uuci Plantenziektekundige Dienst in
Wageningen een landelijke actie
ingezet werd ter bestrijding van de
ratten. Toen de heer Wiertsema in
1949 met pensioen ging werd dit
werk door de heer de Ridder over
genomen De streekactie. die dus
vanuit Alphen georganiseerd en ge
regeld wordt, sluit thans aan bij de
landelijke actie, welke door de
Planteziektekundige Dienst in Wa
geningen georganiseerd wordt.
Weer oorlog
In samenwerking met deze dienst
is dus de oorlog verklaard aan de
familie Rat en in de week van 14
tot 21 December as. zal tot een
grootscheepse algemene aanval
worden overgegaan Op onze vraag
waarom deze acties steeds in de
winter worden gehouden, kregen
wij ten antwoord, dat dit gebeurt
omdat er dan voor de ratten in de
natuur veel minder voedsel te vin
den is en zD dus veel eerder het
met rattengif vermengde voedsel
zullen eten (Tussen haakjes wist U,
dat dit rattenvergif afkomstig is
van de Scilla üi. die verbouwd
wordt langs de Noordkust van Afri
ka langs de Middellandse Zee?). Dit
gif heeft de eigenaardigheid, dat
ieder, die het inneemt, moet bra
ken of hij wil of niet en aangezien
knaagdieren nu eenmaal niet kun
nen braken, zullen zij daaraan al
tijd sterven, hoe gering de hoeveel
heid ook is. die zij tot zich nemen.
Voor huis- of andere dieren, geen
knaagdieren is dit gif ongevaar
lijk: konijnen zullen er wel aan
dood gaan vandaar dat men er
voorzichtig me? moet zijn bij konij
nenhokken Naast dit gif worden
nog wel andere giffen gebruikt,
maar deze zijn voor een landelijke
actie niet geschikt geacht, daar het
overal in ruime mate moet worden
neergelegd
Doeltreffend
Het neergooien van voedsel bij
avond moet wel altijd, maar zeker
in de week V3n 14 tot 21 December
ten sterkste worden ontraden. In
de eerste plaats komen er des
avonds toch geen vogels meer op
af en verder zullen het alleen rat
ten en muizen zijn die hiervan pro
fiteren.
Natuurlijk zou de Plantenziekte-
kundige Dienst gaarne zien, dat het
in ons land nog eens zover kwam,
dat het verplicht gesteld kon wor
den. dat, indien men op zijn erf
ratten gesignaleerd heeft, men dit
ten gemeentehuize moest gaan aan-
geven, zoals bij varkenspest of een
andere gevaarlijke ziekte onder het
vee het geval is. Hierdoor zou dan
de bestrijding steeds van gemeente
wege kunnen plaats vinden Deze
verplichting bestaat reeds jaren In
Engeland en werkt d3ar zeer goed.
In eerste instantie wordt het eif
door de gemeenten besohikbaar ge
teld. terwijl daarnaast er op gere
kend wordt, dat door de bewoners
zelf de nabestrijding ter hand wordt
lemomen, waarvoor men bij ge
meentewerken het gif kan verkrij-
Bouwkundige
en rattenbestrijder bij
Prov. Waterstaat
Denkt U niet dat wij U in deze
rubriek vanaf heden vraaggesprek
ken met de bouwkundigen bij de
Provinciale Waterstaat, die in Rijn
en Bollenstreek woonachtig zyn,
zullen voorzetten. Wanneer dit ech
ter een bouwkundige is ,die belast
is met de bestrijding van de jaar
lijks te organiseren rattenbestrij-
dingsactie, menen wij dat wel eens
een keer te mogen doen, te meer
daar deze actie de volgende maand
weer landelijk gaat plaats vinden
en wel in de week van 14 tot 21
December.
Wij hebben een gesprek gehad
met de leider van deze actie in het
Rijn- en Bollenstreekgebied, de
heer J. W. de Ridder, bouwkundige
dij de Provinciale Waterstaat van
Suid-Holland in Alphen.
Door alle eeuwen heen
Reeds door alle eeuwen heen.
aldus begon de heer de Ridder,
heeft de mens zich bezig gehou
den met de bestrijding van de rat,
waarbij het opmerkelijke is dat
tot 1935 vrijwel overal deze be
strijding incidenteel geschiedde,
dat wil zeggen ieder deed dit
maar op zijn eigen houtje, wan
neer hij dacht last van ratten te
hebben.
Het gebeurde ook wel in groeps
verband door een aantal gemeenten
afzonderlijk, maar in 1935 is men
feitelijk pas tot gedegen georgani
seerde bestrijding van de rat over
gegaan.
De komst van de'ziekte van Weil
was o.m. de directe oorzaak, dat
men ging inzien, dat een doeltref
fender bestrijding van de ratten-
plaag toch alleszins verantwoord
was De gemeenten in het piassen-
gebied van Zuid-Holland, met name
Leimuiden. Alkemade en Warmond,
waren de eersten, die besloten tot
een gezamenlijke jaarlijkse actie
over te gaan Via de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten werd ook
de medewerking verkregen van an
dere gemeenten, terwijl van provin
ciale zijde een technisch ambtenaar
als rat-technisch leider aan de
commissie, die onder voorzitter
schap van burgemeester Bakhuizen
van Leimuiden mmiddels in het
leven was geroepen, werd toege
voegd. Het was de heer L. P. Wiert
sema. destijds bouwkundige bij de
Prov. Waterstaat, die de organisa
tie in handen kreeg en dit samen
met zijn ambtenaar, de heer C. M
Langeveld, ter hand nam
Beperkte deze bestrijding zich
voor de oorlog slechts tot het gebied
van de Rijn, de kust- en bollen
streek. na de bevrijding werd dit
uitgebreid tot practisch geheel Zuid
Holland, tertoijl thans van een ge-
zamelijke landelijke actie gesproken
kan worden.
Tijdens de oorlog
Tijdens de oorlogsjaren bleek
van een deugdelijke bestrijding
weinig te kunnen komen, daar de
bestrijdingsmiddelen, waarvoor de
grondstoffen betrokken moeien
worden uit het buitenland, toen
ontbraken. Het gevolg hiervan
was. dat de schade door de ratten
aangebracht, steeds groter werd
en dat terwijl er toch al zo weinig
eten was!
10.000.000 rat***
Wist U, zo vertelde ons de heer
de Ridder, dat elke Nederlander
geacht wordt ..een rat te bezit
ten". zodat ons land dagelijks tien
millioen ratten te eten moet ge
ven. De schade, die dit leger dan
ook aan het volk berokkent, wordt
zonder meer geschat op minstens
30 tot 35 millioen gulden. Als men
bedenkt, dat eik r.i'tenpaar per
jaar gemakkelijk 2PO jongen kan
voortbrengen, dan herriint men,
dat indien er geen bestrijding was
dit aantal in tien jaar tot een
niet t» becijferen aantal gestegen
zou zijn.
Gelukkig is er ook nog de natuur,
die bij de vernietiging van het on
dier een handje meehelpt De
ouders brengen name'iik hun niet
sterk genoeg geachte kinderen zelf
om. of indien zij niet voldoende
voedsel kunnen bemachtigen voor
hun kroost, worden zij ook door de
ouders afgemaakt Reden te meer
dus. om er steeds voor te zorgen,
dat er voor de ratten zo weinig mo
gelijk voedsel te vinden is. waardoor
zij al bot zelfvernietiging overgaan.
Aan het wegblijven van de rat
ten moet men, aldus de heer de
Ridder, merken of men met de
actie succes heeft gehad, daar zij,
al- zii voelen onwel te worden, in
hun holen kruipen en daar rustig
de dood afwachten Het gif moet
selezd worden langs de vaste paden,
die de ratten hebben en langs kap-
••panten e d in gebouwen en schu
ren. Dit alles betreft de bestrijding
van de bruine of grijze rat, die hier
Kerkelijk Leven
JUBILEUM DS H. W. BLOEMHOFF
Maandag viert ds H. W. Bloemhoff.
Herv. predikant te Helloo. zijn 40-jarig
ambtsjubileum.
De jubilaris aanvaardde in 1915 het
predikambt te Kedichem. In 1928 ver
kreeg hij eervol ontslag met bevoegd
heid van ementus in verband met zijn
benoeming tot voorganger van de afde
ling Hillegersberg van de Ver van Vryz.
Hervormden In 1932 werd hij weer pre
dikant in de Ned Herv. Kerk en verbond
hij zich aan zijn tegenwoordige ge
meente Ds Bloemhoff is voornemens
1 Mei 1956 met emeritaat te gaan.
DR J. D. DOZY MET EMERITAAT
Dr J. D Dozy, te Amsterdam, de
nestor van de Doopsgezinde predikanten
te Amsterdam, is voornemens om ge
zondheidsredenen met vervroegd emeri
taat te gaan. Dr Dozy, die tot de enkele
rechtzinnige predikanten van de Doops
gezinde Broederschap behoort, werd 25
April 1892 te Leiden, waar zijn vader
archivaris was. geboren
17 September 1922 aanvaardde dr Doz\
het predikambt te West-Terschelling. In
1926 vertrok hij naar Leeuwarden om in
1933 als opvolger van ds C. Nijdam bij
de Amsterdamse gemeente intrede te
doen
GEREF. KERKEN
BeroeDen te DronrilD N. H Nammen-
sma. cand. te Draenten Te Nieuwe* brua
W Dekker cand. te Andilk-O Te Zwager-
veen J. W. Vlaanderen te Blokzill. Te
Twllzel O J. Douma. cand. te Stadska
naal.
CHK. GEREF. KERKEN.
Beroeocn te Rllnsbure J. Kampman te
Met spoed wordt de laatste hand ge
legd aan de voltooiing van het nieuwe
marktterrein, noordelijk van het Nuts-
gebouw. Helaas is het nog niet mogelijk
tot sloping van het laatste woonhuis,
dat nog steeds door de heer G. Zuidam
bewoond wordt, over te gaan, daar nog
geen geschikte woning, liefst met werk
plaats er bij. voor deze zadelmaker en
stoffeerder gevonden is. Hierdoor is het
ook nog niet mogelijk geweest de links
op de foto zichtbare braak liggende
groncj te egaliseren en te bestraten, daar
dit weer nauw verband houdt met sloop
aanspraak kan maken op d.- naam van
woonhuis. Rechts is nog juist de muur
zichtbaar van het Nutsgebouw. terwijl
de zwarte peervormige strook een gazon
gaat worden. Tussen het Nutsgebouw
en dat gazon komt het nieuwe markt
terrein. waar straks de wekelijkse goe
derenmarkt gehouden zal worden Het
terrein zal t z t. feestelijk in gebruik
worden genomen. Op de achtergrond
rechts staat de drie klas«ige houten
noodschool. bedoeld als ..filiaal van
Openbare Lagere school aan d< Java-
straat. hoofd de heer A van Driel. Op
van bedoeld huis, dat nauwelijks meer 15 Januari as. zal dit gebouwtji
bnuk genomen worden Links staat de
in aanbouw zijnde garage van de firma
Bink. Tussen de school cn dit garage
bedrijf is het begin van de nieuwe ver
bindingsweg. die straks aansluiting gaat
geven vanuit de Hooftstraat naar de
Provinciale weg. Uit de foto blijkt dui
delijk. dat hier al heel wat gebeurd is,
maar er zal toch nog veel meer gebeuren
moeten Naar wij vernemen zal binnen
met al te lange tijd de heer Vonk ook
met de bouw van de woningen in deze
omgeving achter de Hdoftstraat gaan
beginnen.
Wiit/iels
open
tot 21.30 uur
Leze ra schrijven
15 straten centrum van festijn
Maandagmiddag a.s. om halfzes drukt burgemeester jhr mr F. H.
van Kinschot op de Rijnsburgerbrug bij Amicitia op een knop en op
dat moment start de nieuwe Leidse Lichtweek, die in de drukste Leidse
winkelstraten tot de vooravond van het Sinterklaasfeest een zee van
licht en vrolijkheid zal rondstrooien. Deze door VVV georganiseerde
lichtweek moge iets minder deelnemers getrokken hebben dan vorig
jaar, de kwaliteit belooft uitstekend te worden en aan het succes be
hoeft dientengevolge niet te worden getwijfeld.
De straten, die dit jaar georganiseerd elders aantrekkelijke Uchtornamenten
een stempel op het stadsbeeld zullen
drukken. Voor de Hoogstraatbrug komt
in het water een groot verlicht schip te
drijven.
Aan deze Lichtweek, die tot en met
Zaterdagavond 3 December duurt, is een
prijsvraag voor het publiek verbonden,
aan het festijn deelnemen, zijn de Sta
tionsweg. Steenstraat. Haarlemmerstraat
Janvossensteeg, Hooigracht. Gangetje,
Botermarkt. Nieuwe Rijn. Maarmans-
steeg. Breestraat. Doezastraat, Hoge-
woerd, Korevaarstraat, Kraaierstraat en
enkele punten in de Professorenwijk.
Jammer is. dat dit jaar de Donker-
steeg, die zich zo goed leent voor een
gezellige verlichting en een drukgebruik-
te verbinding tussen winkelcentra vormt
van deelneming heeft afgezien.
Genoemde straten hebben voor een
deel de van vorige jaren bekende ver
lichtingen, al of niet in hetzelfde ar
rangement, voor een deel ook nieuwe
verlichtingstechnieken toegepast, die
de belofte inhouden van een zeer aan
trekkelijk straatbeeld, waarvan de in
druk wordt verhoogd door de speciaal
in deze weken aantrekkelijk ingerichte
étalages.
Buiten die straatverlichtingen wor
den nog bijzondere verlichtingen aange
bracht, byv. van de molen De ValK.
Deze zal niet in floodlight worden gezet,
zoals anders, maar van lichtjes langs'
de wieken en romp worden voorzien.
Voorts wordt de De Gijselaarsbank in
lichtgewaad gestoken, terwyl langs ver
schillende walkanten en bruggen weer
de sierlijke lichtstrips worden aange
bracht De sprookjesachtige gasboom-
pjesverlichting in 't Van der Werfpark
zal ook nu weer present zijn. terwijl ook
in onze streken zo veelvuldig voor-
komt. lQ
De kosten voor een dergelijke be-
strijd ingsactie worden gedragen o.
door de gemeenten en dus ook. weer Q
door de gemeenschap, maar is het
altijd waard gelet op de resultaten T
die reeds bereikt zijn f
Vele malen is het in het verleden 3
gebeurd, dat op een boerderij 25 V
grote bruine ratten gedood konden S
worden door het gif bij een actie. Q
Wel een bewijs, dat zo'n boer er
goed „In" zat. 7>
waar voor de formulieren bij de deelne
mende zaken verkrijgbaar zijn. Deze
deelnemers zijn herkenbaar aan een
kaart in hun étalage. De prijsvraag
houdt in. dat men straatsgewijze het
aantal deelnemers moet uitzoeken.
Men hoopt 5 December de prijswin
naar;. bekend te kunnen maken De
Leidse industne en bedrijven hebben
een groot aantal fraaie pry zen beschik
baar gesteld.
Een van de belangrijkste aspecten van
deze lichtweek is, dat de winkels de
gehele komende week tot 21.30 ge
opend mogen zijn. waarbij echter de
halve dag sluiting per week wordt ge
handhaafd.
Op de avond van de opening. Maan
dag as. zal Kunst en Genoegen om
19.30 uur van het Levendaal starten
voor een muzikale rondgar^, tijdens
welke uiteraard voornamelijk de „licht-
weekstraten" gevolgd zullen worden.
Een dode.'een zwaargewonde
Olietrein kraakte auto
Op onbewaakte spooroverweg te Rotterdam
(Speciale berichtgeving)
Op de onbewaakte spoorweg-over
gang aan de Dorpsweg nabij de mili
taire kampen te Rotterdam is van
morgen om vijf minuten over half-
acht een personenauto tegen een olie-
trein gereden en over een afstand van
40 meter meegesleurd. Eén van de drie
inzittenden werd gedood, de anderen
zwaargewond.
De olietrein. bestaande uit 48 wagons,
reed in de richting Pernis, toen de per
sonenauto. bestuurd door de 20-jarige
A. de Lijster, uit Stryen. naderde. Een
voorbijganger trachtte de bestuurder
nog op het gevaar opmerkzaam te ma
ken, maar zijn waarschuwing werd niet
opgemerkt. Het volgende ogenblik bot
ste de auto met een daverende klap, die
tot vir in de omtrek werd gehoord,
tegen de locomotief. Opgeschrikt door de
hevige klap snelden direct militairen uit
het nabijgelegen kamp te hulp. Zfj ver
richtten zeer verdienstelijk werk door de
inzittenden zo snel mogelijk uit hun be
narde positie te verlossen.
In de wagen bevonden zich, behalve
de 20-jarige bestuurder A. de Lvster,
zijn 53-jarige vader P. de Lyster. die 1
gedood werd. en de heer L. Koolster
uit 's-Gravendeel, die in bewusteloze
toestand naar het ziekenhuis vervoerd
werd. De bestuurder liep hoofdwonden
op. De botsing was zo hevig dat de
motor uit de auto werd gerukt en
langs de spoorbaan werd geslingerd.
Overal lagen wrakstukken verspreid.
LEIDSE UNIVERSITEIT
De Staatscourant van gisteren bevat
de officiële bevestiging van de Maandag
jj. door ons gedane aankondiging van
de benoeming van de heer M. W Jongs-
ma. geneesheer-directeur van het Alge
meen Ziekenhuis te Zutphen, tot direc
teur van het Academisch Ziekenhuis te
Sinterklaasdrukte
en liet
winkelpersoneel
De Ned. Kath. Bond van Administra
tief- verkopend en verzekeringspersoneel
St. Franciscus van Assisie" cn de Ned.
Christelijke Beambtenbond. doen een
dringend beroep op het kopend pubhek.
zowel in de stad als uit de omgeving, om
in de St. Nicolaasweek vanaf 28 Novem
ber t m. 3 December a.s. zoveel mogelijk
zijn inkopen te doen in de ochtend- en
middaguren, in leder geval voor 9 uur
's avonds.
Alhoewel de winkels, in onderling over
leg. tot half tien mogen openblijven, ge
lieve 't kopend publiek open oog te heb
ben voor de uiterste inspanning, welke
van het winkelpersoneel in de St. Nico
laasweek wordt verlangd.
Dit personeel staat ook thans volledig
tot Uw dienst, maar het pubhek zal wel
begrijpen dat een hele week lang inten
sieve arbeid met een werktijd van ruim
12.uur per dag (met 2 x onderbreking»
een krachtproef betekent voor de da
mes en heren winkelbedienden in deze
overbelaste week.
U kunt hun taak verlichten door
gevolg te geven aan bovenstaand ver
zoek.
dezer stede, zulks met ingang van de
dag, waarop hij ztJn werkzaamheden zal
aanvangen.
Bij Kon. Besluit is aan dr A. Teeuw.
hoogleraar aan de Leidse Universiteit
opdracht verleend om van 1 October
1955 in de faculteit der letteren en wijs
begeerte aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht onderwijs te geven in de verge
lijkende taaiwetenschap, met uitzonde
ring van die. betrekking hebbende op de
klassieke talen.
Dr L. K. H. van Beek uit Lelden heeft
een benoeming aanvaard als lector in de
chemie aan het University College te
Khartoum. De heer Van Beek zal 10 De
cember naar de Soedan vertrekken. De
duur der uitzending is gesteld op drie
jaar.
Sint Nicolaas kwam in Alphen
Het is al weer veertien dagen
geleden, dat de nieuwe brug over
de Rijn in de Pieter Doelman-
straat officieel werd geopend.
Men begint er zelfs al weer aan
te wennen, dat er een goede
oeververbinding is gekomen en
de narigheid van de oude brug
cn de moeilijkheden met de nood
brug en het pontje zijn al weer
bijna vergeten. Nog enkele jaren
cn men zal niet meer spreken
over de oude toestand. Teneinde
'e herinnering aan de oude brug
vend te houden, heeft de Direc-
ic van ons Blad aan het ge
meentebestuur een tekening van
'e heer Lindyer te Rotterdam
ongeboden van de oude brug.
oals wij destijds al schreven.
:cn reproductie van deze teke
ning is hiernaast afgedrukt.
Gistermiddag maakte Sint Nicolaas.
vergezeld van een aantal Zwarte Pieten,
in he' kader van de gro'e Mlddenstanric-
Sint Nicolaasactie een rijtoer door de
gemeente
Overal trokken de fraaie koetsen grote
belangstelling ondanks het feit dat de
weersomstandigheden niet bepaald gun
stig waren.
Honderden kinderen waren met hun
moeders op de been teneinde een glimp
van troed-Heilig man op te kunnen
vigen Vooral bij de aankomst per trein
in de gemeente was het Stationsplein
door enkele duizenden kinderen bevolk-
die de grijsaard hartelijk toejuichten
Na de rijtoer nam de Sint met zun
knechten zijn intrek in Hotel Toor. na
dat hij zijn goede gaven met gulle hand
door zyn knechten had laten ronddelen
en persoonlijk een aantal kinderen nvt
een handdruk begroet had.
De Alphense politie hield daarbij een
oogje in het zeil. dat de oude man nvt
al te zeer in de verdrukking kon komen.
