m: Weense Opera triomfaal ingewijd! Zure tulpen: probleem van het jaar Dit jaar juist niet zo hevig! 94ste Jaargang Dinsdag 8 November 1955 Derde Blad No. 28673 Welk een ogenblik! Door een magnifieke Fidelio en een magnifieke Don Giovanni Tienduizenden stonden rond het Operaplein (Van onze Weense correspondent) Op het eerste gezicht lijkt het overdreven dat men in Oostenrijk aan de her-opening van de Opera de naam heeft gegeven van een „Kroningsfeest", dat enigszins moet gelijken op de feestelijkheden zoals bij de kroning van Koningin Elizabeth in Londen. Toch is deze bena ming niet overdreven, want in de grond van hun hart hangen alle Oostenrijkers aan hun grootse verleden en aan de pracht en praal van de vroegere monarchie. Nu zij echter voor goed een streep hebben moeten zetten onder dit keizerlijke verleden, zoeken zij naar een ander passend symbool dat zij kunnen vereren, naar iets grijpbaars dat ook nu nog verheven is en groots. Welnu: dit symbool of beter gezegd: dit idiool. zien ze verwerkelijkt in hun opera, in de onsterfelijke muziek en in het onovertroffen toneelspel. Evenals geheel Amsterdam destijds in het teken heeft gestaan van die ontroe rende plechtigheid toen Prinses Juliana in de Nieuwe Kerk tot Koningin werd gekroond, zo beleefde Wenen zijn grote nationale feestdag, dat begon reeds Vrijdagavond toen de gerestaureerde opera voor de eerste keer straalde in het licht van de schijnwerpers en toen de eerste 2000 gasten de afgezette Ring kwamen opgereden om de generale re petitie mee te maken. Ook toen reeds stonden er tienduizenden Weners rond om het Operaplein dicht op elkaar. Zij bleven er urenlang staan, alsof een pas gekroonde vorstin voor het eerst haar intrede deed in haar paleis! Diezelfde aanhankelijkheid openbaar de zich Zaterdagmorgen tijdens de offi ciële openingsplechtigheid, toen de sleu tel, van het gebouw in alle vorm werd overgedragen aan de directeur, de be roemde dirigent prof dr K. Böhm. Iedereen, die maar enigszins de tijd had, stond toen rond de Opera-kruising. En waar men nog aan het werk was, daar werd de radio aangezet, zodat in honderden fabrieken, bedrijven, ateliers en huisgezinnen practisch iedere Oos tenrijker deze plechtigheid kon volgen en daarbij tot de overtuiging kwam dat hier een werk was volbracht, waartoe het gehele volk had bijgedragen, niet alleen in de vorm van de kapitale som van 260 millioen Schilling, maar vooral door zon onafgebroken geloof in de cul turele zending van Oostenrijk. Voorname rust WANNEER men dit prachtige ge bouw geheel gerestaureerd aan de Ring ziet staan, stralend in zijn volle glans en pracht, terwijl op ae vier hoeken van het plein slechts be tonnen geraamtes zijn gegoten voor de nieuwe huizen die hier nog moeten ver rijzen, kan men enigszins vermoeden welke verwoesting door de oorlog werd aangericht en hoe groot het enthousias me en vooral de offervaardigheid moe ten zijn geweest om deze culturele kern van Wenen en van geheel Oostenrijk niet alleen te herstellen, maar boven dien ook zo te vernieuwen, dat dit werk tevens zoveel mogelijk aan de mo derne eisen beantwoordt. Juist rondom deze oude en toch nieuwe Opera pre senteert Wenen zich als een stad die het oude en het nieuwe op gelukkige en smaakvolle wijze weet te verbinden. Deze indruk vindt men nog duidelijker bevestigd in het gebouw zelf. want de loggia met de fresco's van Schwind, het kostbare trappenhuis en de vroegere Keizerlijke salons zijn gelukkig geen prooi der vlammen geworden, zodat men deze gedeelten vrijwel geheel in de oorspronkelijke trant kon restaureren. De hedendaagse bezoeker gaat schroom vallig deze ouderwetse brede trappen op en kijkt met een onwennig gevoel van bewondering naar al die vroegere luxe van gipsfiguren, pilaren, caryatieden, guirlandes, slingers en drukke decora tie. alles in bonte kleuren, vooral met veel zilver en goud. Hij gaat of beter gezegd: hij schrijdt door de tamelijk lage en smalle gangen die toegang ge ven tot de loges en rangen en dan opeensopent hij een deur en staat hij in de grote zaal die in grote lijnen weliswaar nog de oude is gebleven, maar die als geheel toch een uitgesproken mo derne indruk m^akt. Ze werkt veel wijdser en ruimer, voor. al door het heldere en toch zacht ver vloeiende licht uit de prachtige kris tallen luchters. Het is een feestelijk licht dat nog verhoogd wordt door de mat-ivoren kleur van de muren, hier en daar even onderbroken door een smaakvol motief in goud. Daarachter bevinden zich weer foyers, die opval lend modern zijn met marmeren mo zaïeken in felle kleuren en met harde lijnen en kantige hoeken. Doch ook hier heerst een voorname rust en werd een modern- zakelijke, koele en toch smaakvolle entourage geschapen, waarin de kostbare avondtoiletten uitstekend tot hun recht komen. Wie er waren Van al die pracht konden de duizen den Weners slechts een glimp opvangen, toen zij Zaterdagavond weer opnieuw naar de Opera waren gestroomd om het Weense Opera in het licht der schijnwerpers. feestpubliek te bewonderen dat de eer ste gala-avond mocht bijwonen. Van de Ring af kon men de grote kronen in de foyers zien branden. Men bewonderde van verre de kostbare toiletten der da- dames en men noemde de namen van de meest vooraanstaande gasten. Henry Ford jr kwam m zijn nieuwste model aanrijden, gevolgd door Nordoff van de Duitse Volkswagenfabrieken. Men zag verder directeuren van Merce des. Firestone, en Shell, ook de heren Schuitema. Otten en Tromp en Hanne- man van Philips. Daarnaast waren toch voornamelijk de dragers van het internationale culturele leven aanwezig: componisten en diri genten als Sjostakowitsj. Brimo Walter, Max Lieberman, Orff Werner Egk, en Stokowski, familieleden van Toscaninl, de weduwe van de dirigent Furtwangler, een zoon van Richard Strauss, de wedu we van Hofmannsthal en de directeu ren van de grote opera's uit de gehele wereld. Rudolf Mengelberg en op spe ciale üitnodiging van de Oostenrijkse regering ook de Grootmeester van H M de Koningin, baron G. C D. van Har- denbroek, in gezelschap van de Neder landse gezant te Wenen, mr E Star Bus- mann. Bijzondere aandacht trok de Ameri kaanse gezante ten Vatikane. Claire Booth Luce, maar de meest geziene gast was toch wel minister Dulles, die Genè- ve voor een weekend had verlaten en die zijn reis naar Tito even had onder broken om deze gala-première mee te maken en daardoor een bewijs te leve ren van zijn bijzondere sympathie voor Oostenrijk. Verbazing en dankbaarheid TIJDENS de openingsplechtigheid had dr Böhm aan het begin van zijn korte toespraak de woorden ge plaatst: „O. God. welk een ogenblik!" Het waren dezelfde woorden die Leonore in Fedelio zingt wanneer zij eindelijk haar geliefde Florestan van zijn boeien kan bevrijden. Ditzelfde gevoel van dankbaarheid en van verbazing over het wonder dat zich toch heeft voltrokken, maakte zich ook meester van alle aan wezigen, nu dit gebouw eindelijk na tien jaar weer in gebruik kan worden, genomen met de opvoering van Beet hoven's enige opera. „Welk een ogenblik" zo dacht ieder een bjj het betreden van de zaal en vooral toen het licht in de hoge. zwe vende koepel, in de loges en op de ga lerijen langzaam werd gedoofd en toen de prachtige ouverture weer klonk magistraal gedirigeerd door dr Bohm en ongeëvenaard gespeeld door de Weense Philharmoniker, een en semble. dat niet alleen tot de vijf beste orkesten behoort van de gehele wereld, maar dat bovendien en dit is een unicum als het vaste orkest van de Staatsopera optreedt Weens enthousiasme TOEN drie weken geleden het Burg theater werd geopend, voerde men Grillparzer's „Koning Ottokar" op, het enige nationale drama van Oosten rijk, bij de opening van de Opera echter bracht men „Fidelio" voor het voetlicht, de enige opera van Beethoven, die in 1805 voor de eerste keer in Wenen werd opgevoerd en waarin een somtijds ont roerend loflied wordt gezonden op échte menselijkheid en ware vrijheid. Deze Weense opvoering bewees bo vendien hoe juist het standpunt van Böhm is. door namelijk niet het ster- systeem te huldigen, maar de ensemble- opera. zodat het gehele werk in al zijn onderdelen gedragen wordt door vaste krachten en slechts bij uitzondering door een gast. Uit dit vaste ensemole koos Bohm de zangers voor zijn Fidelo, waarin de hoofdrollen werden vertolkt door A. Dermota. Martha Modi, Paul Schöffler. Irmgard Seefried en Walde- mar Kenntt. Schöffler en Seefried wisten de hoge verwachtingen nog te overtreffen, maar ook Martha Modi. als Leonore, was een openbaring. De grootste verrassing had echter Dermota voor zich gereserveerd, want de meeste opera-liefhebbers ken nen en waarderen hem als een prach tige lyrische bariton, die vooral in de opera's van Mozart zijn hoogtepunten weet te bereiken. Hier echter verraste hij als Florestan door een onvermoede dramatische kracht die ook aan zijn stem een machtig volume wist tc geven. Vooral hem, Seefried. Schöffler. de diri gent en de Philharmoniker gold het (Inges. Med.-Adv.) Een vondst van betekenis Aroma moet zacht, smaakvol en koel zijn. Alleen rokers, die van nature het juiste rokerstempo hebben, genieten ten volle van het kostelijke aroma dat een goede sigaret eigen is. Dat zijn zij, die htm sigaret zacht laten aangloeien, in plaats van snel ver branden. Een enquête heeft echter aangetoond, dat het merendeel der rokers een geforceerd tempo heeft. De sigaret, die zulk een fascinerende genieting kan zijn, die het ons mogelijk maakt rustiger te denken, beter te concentreren, vervliegt vaak in rook, zonder dat het aroma volledig tot zijn recht komt. Ofwel met een variant op een bekend gezegde: „haastige rookspoed is zelden aroma goed"! AromaSaver regelt rokerstempo Dit bijzonder ingenieuze filter regelt het tempo in de sigaret. Dank zij de Aroma Saver gaat men beter, smaakvoller en economischer roken. In Nederland vindt men de AromaSaver uitsluitend bij de GOLD FLAKE filter dp sigaretten. Geur en mildheid van de voor treffelijke GOLD FLAKE tabak komen nu nóg beter tot htm recht Opmerkelijk is, dat men toch de prijs van 80 ct heeft kunnen handhaven. Welk type roker U bent: er is een GOLD FLAKE normaal of filter tip, die volkomen aan al Uw wensen voldoet. Eis daarom GOLD FLAKE! langdurige applaus dat maar niet wilde eindigen. Dit Weense enthousiasme, vooral van de jeugdige toeschouwers, werkte zó aanstekelijk dat ook Dulles minstens tien minuten in zijn loge bleef vertoeven, dat hij mee applaudisseerde en duidelijk zichtbaar van zijn geest drift wilde getuigen. Prikkelend als champagne HETZELFDE schouwspel herhaalde zich misschien nog frenetieker op Zondagavond tijdens en na de opvoering van Mozart's Don Giovan ni, welk werk als opera zeker beter is geconstrueerd dan Fidelio en dat nog veel sterker het hart van de Weners weet te pakken door de weelde van de briljante melodieën die als champagne prikkelen. Ook hier dirigeerde weer dr Böhm die met uitzondering van Dermo ta en Seefried nu geheel andere krach ten uit het Weense ensemble liet optre den. namelijk Lisa della Casa, als Don na Anna, Sena Jurlnac als Donna El vira, George London als Don Giovanni en vooral Erich Kunz die op het ogen blik ontegenzeglijk de beste Leporello is. Ook tijdens deze voorstelling stonden duizenden Weners rondom de opera, eerst vol bewondering voor de avondtoi letten en dan meer dan drie uur lang doodstil in de open lucht luisterend naar deze prachtige muziek, die door de ra dio werd uitgezonden. Tot laat in de avond bleven deze Weners staan om ook het vertrek van de feestgasten gade ie slaan. Zy hadden tevens het gevoel dat zij rechtstreeks betrokken waren bij het grote gebeuren, want na afloop, hoorden zij de verkeerspolitie door de microfoon roepen „Auto. nummei D.C. 400. voor minister Sjostakowitsj voorrijden s.v p." En zo volgde naam op naam van diplo maten en vooral van componisten en dirigenten, die de Weners zo goed ken nen en over wier werk zij hun eigen me ning hebben. Culturele prestaties EN kan er van verzekerd zijn, dat niet alleen deze toeschouwers, maar ook al die honderdduizenden Oostenrijkers die thuis bij de radio hadden geluisterd, het gevoel hebben gehad dat eindelyk een grote cultu rele prestatie was volbracht en dat Oostenrijk de kroon heeft gezet op een machtig werk: in één woord dat de „kroning" van de Weense Opera een feit Is geworden! Prof. Geitemann. Weersomstandigheden waren ideaal voor het optreden van het „zuur" (Van onze deskundige medewerker) Er zijn zo van die bloembollenziekten, die in een bepaald seizoen heel de bollenwereld op stelten zetten. Zo heeft men zich hevig ongerust gemaakt over het wortelrot, het augusta- ziek en andere aantastingen, omdat die in een bepaald seizoen in ernstige mate optraden. Gedurende het afgelopen seizoen heeft het „zuur" in de tulpen vele kwekers ernstige schade berokkend en het aanbod van bloembollen ongunstig beïnvloed. In een dergelijk geval plegen de men sen uit het bloembollenvak hoopvol het oog te richten naar Lisse. waar In het indrukwekkend gebouwencomplex van het Laboratorium voor Bloembollenon- onderzoek prof. Van Slogteren, bijge staan door een uiterst deskundige staf, erniet alléén zit om de acute pro blemen van het bloembollenvak op te lossen. Ambtelijke ideeën dragen vrucht Prikkel voor ambtenaren Vijf ambtelijke ideeën, gedeponeerd in een der ideeenbussen van de de partementen. droegen vrucht. Zij brachten liet Rijk een besparing van f. 200.000. Dit vertelde minister-presi dent dr W. Drees vla een geluids band aan de vergadering van de Cen trale Ideeënbuscommissie met de ideeënbuscommissies van Departe menten en Rijksdiensten. Dr Drees zei, dat in het streven om in constructieve zin voor het Rijk werk zaam te zyn ongetwijfeld voor vele ambtenaren een element van persoon lijke bevrediging en van arbeidsvreugde ligt. Er is immers aanleiding nog iets anders te doen, dan het gewone werk. Er is een bijzondere prikkel om zich af te vragen., waar verbetering mog-riyk is. Hiervoor kan men belangstelling en waardering vinden. In een jaar tyds heeft de ideeënbus een stimulerende invloed gekregen. De Departementale Commissies, thans 14 en spoedig 16, onderzoeken de ingezonden ideeën en dragen ze even tueel ter honorering aan de Centrale Commissie voor. Het komende jaar zal moeten bewijzen of de ideeenbus vaste voet zal verwerven, aldus jhr. Van Nis pen. voorzitter van de Centrale Com missie. Van de dit jaar ingezonden 600 ideeën zijn door de departementale commissie 383 afgedaan, waarvan 102 naar de Cen trale Commissie zijn doorgezonden. Rechtstreeks kreeg de Centrale 127 stuks ingezonden Van deze 229 zijn 173 afgedaan. 14'(21 stuksi daarvan is gehonoreerd met totaal f.3500. waar van f. 1000 in één geval. Voor 36 Ideeën werd aanmoediging gegeven, voor an dere certificaten. De ideeën kwamen voor 40';. van het lagere, voor 50': van het middelbare en voor 10% van het hogere personeel. Dode te Roermond GEVOLG VAN KOLENDAMPVERGIFTIGING. De politie in Roermond heeft gister avond In een woning aan de Zand bergstraat aldaar het stoffelijk over schot gevonden van de 50-jarige mejuffrouw van Pol. In een vertrek In Londen vond bij de Cenotaaf in White Hall de plechtige jaarlijkse herdenking van de doden uit twee wereldoorlogen plaats. aan de andere zijde van de gang lag haar 88-jarige moeder, weduwe van Pol bewusteloos op de grond. De doch ter had een ernstige hoofdwonde. De moeder, bij wie geen wonden werden ontdekt, is naar het ziekenhuis over gebracht. Het was de buren opgevallen, dat het sinds Zaterdagavond stil was in de wo ning. waar de moeder met haar dochter woonde. De bakker en de slager haddert gisteren tevergeefs gebeld, terwijl het licht ook overdag was blijven branden. Zowel de politie, als een zoon van de weduwe werden gewaarschuwd. Zij ver schaften zich toegang tot de woning, waai men de bewoners aantrof. De dochter was reeds overleden. In de woonvertrekken werd kolendamp aan getroffen. De politie onderzoekt thans de doodsoorzaak van de dochter, aange zien zij niet weet. hoe deze aan di hoofdwonde is gekomen, temeer niet. omdat er geen sporen van inbraak of geweld zijn waargenomen. De wetenschappelijke molens malen langzaam, men kan niet afgaan op de schijn, men moet Incidentele omstan digheden zoveel mogelijk uitschakelen. Van de kwekers komen vaak de meest alarmerende berichten binnen, ook vaak zeer tegenstrijdige, maar aangezien in 99 van de 100 gevallen iedere verge lijkingsmogelijkheid ontbreekt, heeft men daaraan zo weinig houvast. Toch heeft het Laboratorium zo snel als dat mogelijk was. gereageerd op de alarmtoestand, die in het Vak was ont staan n.a.v. de zuurplaag, waarbij vooral de heer A. F. G. Slootweg zich ver dienstelijk heeft gemaakt. Schijn bedriegt Tegen alle verschijnselen van het tegendeel in. heeft de heer Slootweg als zijn mening te kennen gegeven, dat 2juist dit seizoen het optreden van het „zuur" minder ernstig is ge weest als in het voorgaande. Hij wyt dit optreden nl. vooral aan het opplanten van reeds aangetast plantgoeddus men zit met de erfenis van een vorig seizoen. Overigens is het zuur volstrekt geen nieuws onder de zon. Reeds tientallen jaren geleden trad het op. maar lang niet in zo hevige mate. De kwekers hebben de oorzaak overal gezocht: in te veel bespuiten, te veel mest. in de grond, in besmetting op de stelling. Het onderzoek In het Laboratorium heeft uitgewezen, dat gedurende de twee laatste seizoenen de tempera- tuursomstandigheden toevallig ideaal zijn geweest voor het optreden van zuur. zodat het feit, dat deze aantas ting zulk een omvang heeft aangeno men. ook als incidenteel kan worden beschouwd. Voor deze aantasting zjjn de bollen het gevoeligst vlak vóór de rooitijd, bij een vochtige weersgesteldheid en hoge grond-temperaturen. Waar in beide seizoenen het rooien van de bollen pas laat kon geschieden, waren de omstan- Speciale regeling Op deze vergadering van de afd. Hillegom kwam eveneens in behande ling een bestuursvoorstel om ie ko men tot wijziging van het Han-lels- reglement voor de Bloembollen!) in- del, in die zin dat zure bollen aan dc leverancier kunnen worden geretour neerd vóór 15 September, waarbij men 75% van de koopsom in mindering zal kunnen brengen. Het bestuur lichtte dit voorstel toe, als zijnde ge daan om onjuiste practyken tof een minium te kunnen beperken. Dit voorstel, dat op de December-ver gadering van de Kon Alz Ver v. Bloembollencultuur in behandeling zal komen, werd door de vergadering aiit algemene stemmen aanvaard. Hartelijker betrekkingen tussen Londen en Brussel (Van onze Brusselse correspondent) De nieuwe Engelse ambassadeur te Brussel, de heer Labouchère. heeft aan Koning Boudewyn een speciale bood schap van Koningin Elizabeth van Enge land overtiandigd Deze geste van de jonge Koningin heeft in diplomatieke en politieke kringen te Brussel enige verwondering, echter tevens grote sympathie verwekt. In deze boodschap maakt Koningin Elizabeth gewag van de succesvolle reis van Koning Boudewijn door de Congo en zij brengt de Koning der Belgen en de koninklijke familie een hartelijke groet eai wenst hun geluk en voorspoed. De geste van de Koningin wordt be schouwd als een poging om hartelijker betrekkingen tussen Buckingham-pala ce en Brussel tot stand te brengen De nasleep van de koningskwestie waarin de Engelse regering een rol speelde, wel ke de koningsgezinden allesbehalve aan genaam was, had het herstel van deze relaties nog steeds met doen vlotten Nu Koning Boudewijn zijn blijde intrede in de Belgische steden en in de Congo heeft cedaanJcomen de grote buiten landse bezoeken aan de beurt Vandaar de bekommernis om de laatste hinder palen uit het verleden weg te ruimen. Koning Boudewyn bracht reeds een persoonlijk bezoek aan de Franse presi dent. de heer Ooty. en ontving Prins Bernhard in het paleis te Brussel In ie der geval wordt thans verwacht dat de Belgisch - Britse samenwerking verste vigd zal worden, wat voorzeker een winstpunt is voor de Westerse saam horigheid. Café in Kolham uitgebrand Een felle uitslaande brand heeft, gis termorgen het café B. Kroon te Kolham (Gr.) geheel vernield De vlammen gre pen zo snel om zich heen dat het pand spoedig in lichter laaie stond. De brand- weergroepen van Slochteren en Hark- (scotiiicucu, waren ae omsian- 1 -t.jj„„ «Men du» «„mate gunstig voor de V? Vooral: vakmanschap gehele gebouw, bestaande uit café, woonhuis en zaaltje, voor 300 personen in vlammen opging De eigenaar is ver zekerd De brand ontstond in de keu ken, vermoedelijk door het bijvullen van een petroleum-vergasser. De café-eigenaar kreeg vrij ernstige brandwonden en werd naar een zieken- President Eisenhower gaat Vrijdag uit het ziekenhuis De kenmerken van de kwaal zijn een ..bananenluchtje" aan de bollen. Uitwendig zijn ze vaak nog goed. in-huis te Groningen gebracht wendig reeds voos. De aantasting ge- schiedt cylindervormig vanaf een kern punt. meestal aan de voet van de bol. Mettertijd gaan de bollen geheel ver stenen. en dan ziet men dikwijls als 1 begeleidend verschijnsel de boüenmijtrcsident Eisenhower zal Vrijdag 11 optreden. i November het ziekenhuis in Denver De verwekker is geïdentificeerd als Jer,aten *n terugvliegen naar Washing- fusarium oxysporum, een schimmel, die iolpns zijn artsen zal hjj pas ook voorkomt bij gladiolen en mont- if4* J? lJ"nn*rl of vroeg Februari een bretia's, maar van andere soort is. zo- kunnen nemen over de vraag of dat hier niet aan besmetting behoeft I P" zich a' dan niet candidaat zal stel- gedacht te worden. dent™' verk'ezinS van een presi- Uit een causerie, welke de heer Slootweg heeft gehouden voor de afd. Eisenhower zal het weekeinde na 11 Hillegom van de Kon. Alg. Ver. v. November In het Witte Huis In Wash- Bloembollencuhuur, bleek, dat het '"Ktondoorbrengcn en daarna naar vakmanschap van de kweker een grote rol zal spelen bü het voorkomen en bestrijden van deze ziekte. Immers, wanneer men laat kan rooi en, en dus de weersomstandigheden al zo uitermate geschikt zijn voor het op treden van het zuur ln de tulpen, gaat al spoedig alles gehaast, Een minder zorgvuldige behandeling van de natte bollen veroorzaakt beschadi gingen en wonden, even zovele toe gangspoorten voor de fusarium-sporen. Tijdig rooien en een zorgvuldige be handeling achtte de heer Slootweg al uitermate waardevol. zijn boerderij te Gettysburg (Pennsyl- vanië) gaan voor verder herstel De president heeft zelf het besluit om het ziekenhuis in Denver te verlaten genomen, nadat zijn dokters hem een volledig verslag van zijn gezondheids toestand hadden gegeven. Dr White, de vooraanstaande Bostonse hartspecialist, die de president behan deld heeft verklaarde Maandag op een persconferentie, dat Elsenhower geen besluit over n mogelyke tweede ambts termijn zal kunnen nemen, voor hij ..zich aan aanzienlijk grotere inspanningen blootgesteld zal hebben."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 5