■EfK
KV Litteris Sacrum een eeuw oud
Leiden's toneel-trots jubileert
KOLEN
Hindoestanen brachten hulde
Landmacht defileerde te Paramaribo
Er zijn geen gezellige terrasjes
in de Amerikaanse hoofdstad
FILMS
Belgische (onder-) officieren in
West-Duitsland zijn ontevreden
ZATERDAG 5 NOVEMBER
Het is een grote zeldzaamheid, dat een amateur-toneelvereniging honderd jaar
bestaat! Bijkans mogen we wel zeggen: een uitzondering.
Dat heugelijke feit komt thans voor in onze Sleutelstad: de K.V. Litteris
Sacrum herdenkt dit seizoen haar eeuw feest en dat in blakende welstand. Het
is een verheugend feit, waarmede wij Litteris natuurlijk in de eerste plaats van
harte gelbk wensen, doch tevens onze stad.
Grote culturele betekenis
Want wie is in staat om precies vast
te leggen, welke betekenis het bestaan
van deze culturele vereniging voor
Leiden heeft gebad en nog altijd
heeft? Het lijkt ons een niet te vol
brengen opgaaf daarnaar slechts te
schatten. Maar dat Litteris een zeer
voornaam aandeel heeft gehad in het
toneel-minded maken van de Leidse
Burgerij, dat is voor ons geen vraag
doch volle zekerheid en dat is op zich
zelf al een ere-saluut meer dan waard.
Niet alleen heeft Litteris door haar
steeds goed verzorgde opvoeringen haar
publiek de onmetelijke waarde van to
neel doen kennen en ondergaan, zij deed
meer: zij was een stimulerende kracht
ook voor andere verenigingen en het
lijdt voor ons zelfs geen twijfel, of ook
het beroepstoneel heeft daarvan gepro
fiteerd. Zelfs onze provincie heeft daar
van baat gehad en in mindere mate ons
vaderland in zijn geheel.
Wanneer in Leiden herdenkingstoneel
werd gegeven, was altijd voor Litteris de
eer weggelegd, daarvoor te zorgen of al
thans het leeuwendeel bij te dragen. Ook
de 3-October Vereen!ging heeft veel aan
Litteris te danken bij optochten of open
luchtspelen.
Wie in onze Sleutelstad over toneel
denkt of spreekt, de naam Litteris komt
als van zelf naar voren en steeds in on
volprezen zin.
100 jaren is de Vereniging nu oud. zij
overtreft derhalve de leeft lid van de
zeer sterken, doch niettemin heeft zij
Jong weten te blijven, alle omstandig
heden ten spijt.
En jong. hoewel door ervaring gerijpt
en door het leven zelf voortgedreven,
staat zij nu voor ons. gereed om het
eeuwfeest luisterrijk te vieren. Dat komt
haar toe en het stemt ons tot grote vol
doening. dat algemeen haar de waarde
ring te beurt valt, die zy zo ruimschoots
verdient.
EEN BROKJE GESCHIEDENIS
20 Februari 1856 werd hier te Leiden
opgericht de vereniging Litteris Sacrum,
vereniging tot bevordering der uiterlijke
welsprekendheid, vermoedelijk als opvol
ger van het Franse Gezelschap van die
naam. dat bestond van 1848 tot 1852, dat
dus de strijd niet kon volhouden. Het
waren alle ..ondermeesters", die de op
richting tot stand brachten onder lei
ding van de heren Derken. Dee, Heykoop
en RUk. De heer Dee werd de eerste
president, de heer Elberts de eerste lei
der. De eerste tijd waren de werkzaam
heden beperkt tot het lezen van gedich
ten. opstellen en het houden van voor
drachten. al of niet gepaard aan het
verdedigen van „stellingen".
Het eerste openbare optreden volgde
op 15 Januari 1858. het eerste toneel
werd gebracht 37 Maart 1873 (Schim
mels Kind van den Staat"). Regelmatig
werden de toneelvoorstellingen daarop
voortgezet, het zij in het Nutsgebouw,
Zomerzorg of de Stadszaal. Het eerste
optreden in de Schouwburg had plaats
op 23 Februari 1889 de Kiesvereniging
van Stellendijk van L. Mulder). En daar
na is men de Schouwburg trouw geble
ven.
Als kopstukken mogen worden ge
noemd de heer N. Brouwer, die van 1873
tot 1894 het presidentschap bekleedde,
opgevolgd door de heer J. M. Laban
tot 1905. Van 1906 tot 1911 hanteerde de
heer J. C. A. Binnendijk de voorzitters
hamer. van 1916 tot 1931 de heer J. M.
Masurel en nu sinds 25 Jaar de heer B
Hageman.
In Januari 1931 verkreeg Litteris het
praedicaat ..Koninklijke", als een wel
verdiende hulde voor het zo succesvol
doorzetten van de statutaire beginselen.
Deelnemende aan wedstrijden werden
steeds goede resultaten ceboekt. Zo met
Frederlk van Eeden's ..IJsbrand". Ib
sen's ..Nora". Meyer Förster's „Oud-
Heldelberg" en „De zaak AD".
Niet minder dan 204 toneelwerken
werden over het voetlicht gebracht met
432 opvoeringen, waarvan 70 ln de eer
ste 50 Jaren. Na de oorlog zijn 33 stuk
ken gespeeld met 151 voorstellingen.
Ziedaar ln een notedop de roemruchte
geschiedenis van de jubilaresse!
Wie er meer van wil weten, verwijzen
we naar het keurig uitgevoerde jubileum
boek met de historische schets van de
heer B Hageman. Nog zij terloops op
gemerkt. dat tijdens de oorlog Litteris
er het bijltje bij neerlegde, weigerend toe
te treden tot de „Cultuurkamer", gelijk
niet anders verwacht mocht worden.
EIGEN ERVARING
Van 1919 af hebben wij het genoegen
gehad en het voorrecht - dit laatste niet
als gemeenplaats doch oprecht ge
meend - om de gang van zaken van de
jubilaresse als toeschouwer te volgen.
Slechts één voorstelling hebben we ge
mist En wat ook werd gebracht - na
tuurlijk kon de boog niét altijd gespan
nen zijn en kwam er ook wel eens een
goedkoop blijspelletje voor de dag - het
was altijd goed verzorgd en op hoog ni
veau, zelfs daar, waar een enkele maal
te hoog was gegrepen. Nimmer hebben
we dan ook van een mislukking ge
waagd, al was uit de aard der zaak het
een wel eens beter dan het andere.
Steeds bleef spel en enscènerlng op
maat en Littens' naam waardig als sie
raad aan de Leidse kroon op toneelge
bied.
En nu willen we niemand te kort
doen, doch we menen, zonder
daaraan schuldig te maken, deze pe
riode te mogen noemen: de periode
der Hagemannen.
Wat het echtpaar Hageman, de heer
B. Hageman en mevr. C. Hageman-Ver-
hagen voor Litteris Sacrum hebben ge
presteerd, kan niet genoeg worden ge
waardeerd en geprezen. 45 Jaar is de
heer Hageman werkend lid en zeker 40
jaar heeft hij de regie gevoerd op een
wijze, die niet hoog genoeg kan worden
aangeslagen. Meermalen werd een zo
hoog niveau bereikt, dat met beroepsto
neel kon worden gewedijverd. Dikwijls
gesecundeerd of vervangen door zijn
echtgenote, die trouwens als speelster
van diverse hoofdrollen excelleerde, al
dan met naast haar gemaal, die vaak
met een kleinere rol genoegen nam, ook
uit oogpunt der regie.
Litteris heeft aan deze beiden een
schuld, die niet met geld zou zijn te be
talen (Waarvan bfj Litteris natuurlijk
geen sprake is)
En dan denken we dankbaar terug
aan speelsters als mej. D. Oostdyk,
Truus van Oortmessen, die. gehuwd met
de heer Hogewind tot Litteris is terugge
keerd en spelers als de heren H. de
Wilde. F. H. N. Bloemlnk, de kinderboe
kenschrijver L. Roggeveen. J. C. Dros
(die een enkele maal nog optreedt) en
P A. Wisse.
De heer De Wilde moest door zijn voor
zitterschap van K. en O. zijn gaven on
der de korenmaat stellen. Hij bereikte
wel zijn hoogtepunt, toen Ko Amoldi op
hem een beroep deed hem te vervangen
als Destounelles in „Mejonkvrouwe de la
Seiglière". Zijn „Muggen om de kaars"
werd door Litteris ten tonele gebracht
evenals van de heer Bloemink diens
Liefdesdaeman. Als glansstukken uit
deze periode willen we wyzen op Oud-
Heidelberg. De Zwaan. Nora. Roma
nesque. Wederzijds Huwelijksbedrog en
Pygmalion. Vorstelijke Emigranten
Het laatste feitelijk al van latere da
tum.
Maar ook de ..mindere Goden" mogen
niet vergeten worden. Zo het echtpaar
Adama, dat honderden malen ook het
ondenkbare werk van souffleren foutloos
verrichtte., het echtpaar Mazurel.
Van Jongere datum zijn: mevr. Hassel-
Elisabethde vrouw zonder man"
April 1950.
V. I. n. r. B. Hageman. Co Hage
man - Verhagen. J. C. Dros.
bach-Gaaykema (ongehuwd reeds eer
der een gewaardeerde kracht), de heer
H. Frentzen, de familie Reitsma, waar
van speciaal moeder en dochter op de
voorgrond treden (men denke aan de
zaak AD) het echtpaar Bartelsman, de
heer W. Blok en de jongere editie Hage
man. Naast de oude garde beschikt Lit
teris zodoende over een groep jongeren,
waarvan onder deskundige leiding -
deze wordt zeer terecht gestimuleerd
door jongeren ook wel eens als regisseur
te doen fungeren: de heren Bartelsman
en Blok.
Van latere stukken mogen met ere ge
noemd: Elisabeth, de vrouw zonder man,
Je kunt het toch niet meenemen, Mi
randa. De Patriot, (afscheid van de heer
De Wilde), Madam Tictac en vooral
niet te vergeten het optreden voor het
Vorstelijk Huis te Den Haag in Het laat
ste archief.
Ziehier een kort overzicht in vogel
vlucht van de laatste 36 jaar.
Slechts z»j nog gewezen op één factor,
die Litteris deed blijven was zij was en
is: trouw aan het vaandel
Met een 1900 donateurs en een 50
executanten en adspiranten behoeft Lit
teris de toekomst niet somber in té zien
en kan zij blijven: Leiden's toneel-sie
raad.
HET EEUWFEEST
Daarom kan met grote opgewektheid
het eeuwfeest worden gevierd. Dit
groots opgezet.
Litteris opent het seizoen reeds deze
maand met een opvoering van Shakes
peare's „De vrolijke vrouwtjes van
Windsor". In Februari volgt een opvoe
ring van „Eindelijk iets om over te pra
ten" van Eden Phillpotts, terwijl geslo
ten wordt met „'t Is maar betrekkelijk'
van Niel Coward (April). Ook de oud
gedienden verschijnen weer ten tonele!
Maar het hoofdnummer is ongetwij
feld een toneelwedstrijd, waaraan drie
der bekendste verenigingen deelnemen,
n.l. Jan van Beers, uit Utrecht, met
.Welkom op Porthenis" van Phiüp
Weathers. De Plankeniers uit Naar den
met Shakespeare s De Koopman van Ve
netië" en J. J. Cremer uit Haarlem met
„Wie zal ik vermoorden" van A. den
Hartog. Deze voorstellingen vinden resp.
plaats in December, Maart en Januari.
Men ziet: het is veelbelovend
De Jury bestaat uit mevr. Caroline van
Dombelen te Amsterdam, en de heren
Louis Gimberg en Karl Guttmann uit
Den Haag.
De prijzen bestaan uit edel metaal:
medailles, beschikbaar gesteld door Ko
ningin Juliana, Prins Bernhard, de mi
nister van O. K. en W.. de Commissaris
der Koningin in onze provincie de ge
meente Lelden en de Natu.
JUBILEUMBOEK
Het, zoals reeds gezegd, keung ver
zorgd Jubileumboek bevat zeer waarde-
OUDERAVOND ACCORDEONSCHOOL
In de nieuwe muziekschool van de
heer G. Hofenk werd een ouderavond
gehouden van leerlingen, die met goed
succes de driemaandelijkse test in het
accordeonspel hadden doorlopen. Leer
lingen ln de leeftijd van zeven tot
58 jaar gaven deze avond blijk van hun
muzikaal kunnen. Er werd met grote
toewijding gemusiceerd. Na de pauze
waren het de meer-gevorderde leerlin
gen. die op het accordeon hun prestaties
toonden. Tijdens dit optreden had voor
al een selectie uit La Travlata van Verdi
veel succes. De leraren, de heren G.
Hofenk, Hermans en Vlncourt, kunnen
met voldoening op de bereikte resul
taten terugzien.
GEVEILDE PERCELEN
Ten overstaan van Notaris J. Fuhri
Snethlage te Leiden Huis en erf Klok-
steeg 4 in bod: f 4.100.—. koper: L Zit
man te Lelden, qq. voor f. 4 650
Gisteravond hebben ook de ouderen
genoten van de poppenkastvoorstellin
gen. die de verkoopdagen van de hand-
werkclub der Vereniging van Vrijzinnige
Hervormden hebben opgeluisterd. Voor
al de filosofische beschouwing van prof
Weetveel ln een proloog voor De Prin
ses op de Erwt", viel zeer in de smaak
Ds Hubeek richtte in zijn slotwoord een
woord van bijzondere dank tot mevr
Jansma—Van Schouwenburg voor het
vele werk. dat zij met de verzorging van
deze voorstellingen op zich had geno
men. De opbrc
ruim f. 2300
(Ingez. Med.-adv.)
voor alle doeleinden
CREYGHTON
Hoo.qr.46 Tel. 20)14 1
(Ingez. Med.-Adv.)
Gistermiddag is de Koningin naar Groningen, de residentie van de districts
commissaris van het Saramacca-district gereden. Daar wachtte HM. een
bijzonder aardige verrassing. De bevolking, nindoes. voerden hier een merk
waardige oude ceremonie op. Een groot aantal vrouwen, gezeten op schommels,
werd zachtjes door mannen heen cn weer gewiegd. Prins Bernhard, die op z'n
vistocht ook in Groningen w as geweest en daar een Hindocstaanse maalt lid
had gebruikt, welke op Hindoestaanse wijze met de vingers wordt gegeten, had
dezelfde ceremonie meegemaakt en was daarbij uitgenodigd enkele schommels
een duwtje te geven.
Bij de demonstraties werden tal van inheemse dansen vertoond, begeleid
door inheemse muziek en in inheemse klederdrachten, die het geheel een zeer
exotisch effect gaven.
Naar Saramacca-district
Het Saramacca-district roept herin
neringen op aan een mislukte kolonisa
tie van Hollandse boeren, die hier op
onoordeelkundige wijze en gespeend van
De vrouwen in Washington zijn verzorgd
en lopen zeer goed; de mannen zijnstoer'
'Van onze correspondent te Washington)
Om een stadsbeeld goed in zich op te nemen en vooral om het te beschrijven,
kan men het beste op een terrasje gaan zitten, ergens op een boulevard. Maar in
Washington is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan: er zijn hier geen terrasjes!
Galilei kon zeggen: „Geef mij een plaats waar ik staan kan en ik zal de aarde
bewegen". Uw- correspondent te Washington kan hem imiteren en zeggen: „Geef
mij een plaats waar ik zitten kan en ik zal U Washington beschrijven".
Toch heb ik zulk een plaats gevonden. Wel geen terras, maar een nieuwe cafe
taria, met een grote ruit aan de straatkant, waar twee tafeltjes vlak bij staan! In
de regel gaat niemand daar zitten, tenzij het overal elders ln de zaal vol is (cn
dan nog gaat men vaak met zijn rug naar de straat zitten!
Voor het goede doel heb ik mij echter aan alle conventie onttrokken en ben ik,
geheel vrijwillig, met mijn koffie vlak bij het raam gaan zitten, uitkijkende naar de
Veertiende Straat in het hart van Washington's winkelcentrum.
De beren en de lieverdjes...
Ik heb voor mijn observatie een
prachtige herfstochtend getroffen: een
strakblauwe hemel, helder zonneschijn,
kortom een ochtend om kleurenfoto's te
maken!
Vergeleken met de tinten van West-
rende bijdragen van de scheidende Com
missaris der Koningin, L. A. Kesper,
onze burgemeester, jhr mr F. H. van
Kinschot, de wethouder van Onderwijs,
de heer J C van Scha ik en van de se
cretaris van de Natu, mr H. J. Zeeval-
king en van de voorzitter van K en O,
de heer H. de Wilde en van het Schouw
burgbestuur, mr H. R Goudsmit.
Voorts bevat het bijdragen van de he
ren P. Wisse, oud-secretans van Litte
ris, van de heer H. W. Hannivoort en
namens de aanhanng van de heer J. A.
Christiaanse Mevr. Reitsma Klein Was-
sink geeft haar visie op Vrouwe Litteris
in een keurig vers de heer A. P. Hassel-
bach doet een boekje open over de ge
heimen achter het toneel.
De heer B. Hageman. de huidige pre
sident en spelleider geeft een uitgebreid
historisch overzicht, waarna een volle
dige lijst volgt van alles, wat Litteris in
een eeuw speelde.
De programma's der komende stukken
besluiten het geheel, dat met tal van
fraaie foto's van Litteris-voorstellingen
is verlucht.
Het doek kan worden gehaald!
M.
,Ciske de Rat":
Nogmaals geprolongeerd
Trianon Zoals wel te verwachten
was, blijkt „Ciske de Rat" een „muis
met een staartje" te zyn, want he'
filmverhaal naar Piet Bakkers veelge
lezen roman, ls voor de derde achter
eenvolgende week op het programma
gehandhaafd. En het lijkt ons zeer de
vraag of daarmede Ciske's Leidse leven
ten einde is..
De 13e passagier
Dromen zijn bedrog
Casino Moderne mensen geloven
uiet meer dat dromen uitkomen, zéggen
de mensenmaar diep ln hun hart dén
ken zy juist het tegenovergestelde
althans in de film .De 13e passagier"
Iemand heeft gedroomd, dat het vlieg
tuig. waarmee een hoog gezelschap naar
Tokio moet vliegen, zal verongelukken
tijdens sneeuw, duisternis en storm. Het
vliegtuig zal behalve de bemanning van
vijf koppen aoht passagiers meenemen.
Het gezelschap gaat op reis: met acht
passagiers en er komt storm en mist en
duisternis. Bijna leder ls op de hoogte
van de droom, zelfs de piloot, aan wie
dit natuurlijk nooit verteld had mogen
worden In deze film maken wij de
vliegtocht mee. zien wy de angst van de
mensen als verschillende voorspellingen
ook inderdaad uitkomen, voelen wij als
het ware zelf de spanning van de piloot
als hij merkt dat het mis gaat.
Tot het laatste ogenblik blijft de span
ning bewaard ln deze film Men bag
over dromen denken zo men wil, maar
zeker is dat er om deze droom een
spannend verhaal is geweven, dat op
voortreffelijke wijze is verfilmd
Operatie Von Tirpitz
Opwindend verhaal van
strijd ter zee
Lido Het was van de Duitsers, een
slimme zet, toen zij ln de Tweede we-
rldoorlog het machtige slagschip „Von
VAN DEZE WEEK:
Tirpitz" ln een Noorse fjord station-
neerden, Het schip deed niets, maar.
het zou iets kunnen doen Op deze wijze
bonden zy een aanzieniyke Britse vloot-
machit, die anders voor de bescherming
van convooien had dienst kunnen doen.
Toen de Duitse duikboten steeds meer
Geallieerde vrachtschepen naar de bo
dem van de zee deden zinken en de be
hoefte aan begeleiding door oorlogssche
pen met de dag toenam, moest er dus
iets gedaan worden aan het steeds maar
dreigende gevaar van een uitval van de
„Von Tirpitz". Eerst probeerden de Brit
ten het met bemande torpedo's, maar
deze expeditie liep op niets uit. Intus
sen was er een nieuw wapen ontwikkeld
de miniatuur-duikboot, waarvan er drie
de opdracht kregen het Duitse schip tot
zinken te brengen. Geen kleinigheid,
want het lag. terdege beschermd door
torpedo-netten, ddep in de fjord verbor
gen Grote persooniyke moed speelde dus
een beslissende rol en dank zy deze
eigenschap slaagden de Britse zeelieden
erin de „Von Tirpitz" zodanig te be
schadigen, dat er geen vrees meer be
hoefde te bestaan voor een onverwachte
actie Aan een handjevol mannen was
het te danken, dat de bescherming der
convooien belangrijk verbeterd kon wor
den!
Dit spannende verhaal is in deze film,
waarin vele totnutoe onbekende opna
men van vloot-opera ties onder de zee
spiegel zyn verwerkt, als het ware op
de voet gevolgd Men leeft mee met de
emoties, waaraan ie Britten op tal van
gevaarlijke ogenblikken ten prooi zijn,
als zij voor moeilijke beslissingen zyn
geplaatst of de ondergang met mannen
moed onder ogen moeten zien Een op
windende reportage van een van de
meest gedurfde ondernemingen in de
strijd ter zee.
Avontuur in Tanger"
Niet voor toeristen.
Luxor De internationale zone van
Tanger is een Vainest van intrige en
zwarte handel. Vanachter iedere straat
hoek loert de dood en geld vloeit er als
water. De film, die deze week ln het
Luxor-theater draalt, geeft een ietwat
verward beeld van de situaties, die in
deze vrije stad kunnen ontstaan, wan
neer ongunstig bekend staande indi
viduen jacht maken oo enkele millioe-
nen guldens. Dit geld wordt door een
zakenman uit Praag per vliegtuig naar
een bank in Tanger gebracht. Voor het
echter zover is spelen er zich nog heel
wat avonturen af. Immers het vliegtuig
stort op geheimzinnige wy'ze neer en
zowel de vrienden als de vijanden van
de inzittenden zoeken dagen en nach
ten lang naar het geld. Aan wilde auto
achtervolgingen en gevaarlijke schiet
partijen ontbreekt het dan verder niet.
Uit toeristisch oogpunt wordt in de
film zeker geen propaganda voor het
geheimzinnige Tanger gemaakt! Zelfs
wanneer men op avontuur en spanning
is belust doet men er veel beter aan
via het witte doek met deze stad kermis
te maken. In dit felkleurige Ameri
kaanse technicolorproduct worden de
twee vrouweiyke hoofdrollen vertolkt
door Joan Fontain en Corlnne Calvet.
Men zal het verhaal echter met Intense
aandacht moeten volgen wil men de
ontknoping enigszins kunnen begrijpen.
Vooraf een zeer uitgebreid en interes
sant verslag van het Koninklijk be
zoek aan Suriname.
Het laatste schot
Hardhandig „recht"
Rex-Theater Het einde van de vo
rige eeuw was voor grote delen van
Amerika bepaaldeiyk geen rustige tijd.
Er werd nocal eens een conflict met de
wapens of met yzeren vuisten uitge
vochten. De film „Het laatste schot"
vertelt een van die geschiedenissen,
zich afspelend in Colorado omstreess
1880, Iemand heeft een ranch afhandig
gemaakt van een jongen, die deze had
geërfd van zijn vader. Dat bleek niet
ongestraft te kunnen blijven. Enige
stoere lieden, die hun knuisten en re-
Europa. zyn de kleuren hier fel: groene
trams, gele taxi's, auto's ln alle kleuren.
Van Communisme moet men hier dan
wel niets hebben, maar van rood houdt
men byaonder veel. Niet alleen zijn de
reclameborden rood, ook veel mantels
en rokken van de vrouwen. Ook re
clame? Misschien. Maar dan een recla
me. waar men geacht wordt niet opval
lend aandacht aan te schenken. In En
geland noch in Amerika beoefent men
namelijk dat ogenspel, wat zo in zwang
is in laaiden waar terrasjes zyn en waar
men de kunst van het flaneren verstaat.
Een Amerikaan flaneert niet, althans
niet in eigen land Misschien zou men
kunnen zeggen, dat hij flaneert per auto.
maar dat doet hy dan alleen op Zon
dagmiddag, met vrouw en kinderen.
Vrouwenportret'
Over ogen gesproken: vele vrouwen
dragen hier de moderne sluier, die men
zonnebril noemt. Wat ze nog meer dra
gen? Moeilyk werk voor een man om
dat te beschryven. Maar wat men op
een herfstochtend als deze het meest ziet
dragen, is een kleine bont-cape of stola,
daaronder óf iets roods óf een grys
mantelpakje, perfecte kousen, schoenen
met hoge hakken, een hoedje met een
veer, altijd handschoenen en een tasje.
De vrouwen zyn slank, ze lopen vrij snel
en bestudeerd-goed. Velen houden de
mond een beetje open, zoals men dat
ziet op de modeplaten
Meer regel dan men denkt
Hoe anders zyn de mannen. Ook ve
len van hen besteden aandacht aan hun
loop en aan hun uiterlijk, zy weten dat
men van de Amerikaanse man verwacht,
dat hy stoer is en een beetje beerachtig.
Hij moet vooral niet trippelen, hy moet
stevig sjokken, zyn kleren moeten wat
ruig zyn, zyn haar kortgeknipt (zelfs
voor mannen boven de vyftig vaak
„crew-cut"). Een paraplu is een beetje
te Engels, een aotebas is niet vlot.
In de zomer loopt men te Washington
meestal zonder hoed., maar na begin
September - -
iedere mar
huisden naar de rand van Paramaribo,
waar men een deel van hen nog terug
kan vinden. Men deed er aan landbouw
en veeteelt en Saramacca leverde melk.
De Hollandse boeren hebben nu voor
al scherpe concurrentie van Hindoesta
nen. Intussen lukte het ook niet zo best
by Paramaribo, waar men al gauw met
land gebrek te kampen heeft. Op het
ogenblik zyn weer verschillende Jonge
Hollandse boeren in het Saramacca-
district teruggekeerd, maar zij boeren er
thans onder andere omstandigheden en
veel beter dan hun voorgaande gene
ratie.
Concert in Paramaribo
De tocht werd vervolgd naar Ham
burg, waar per veerpont de Saramacca-
rivier werd overgestoken. Daarna ging
het in één ruk door naar Paramaribo,
waar het Gouvernementshuls kort na
het vallen van de avond werd bereikt.
Ook Prins Bernhard was in de loop
van de avond in de Surinaamse hoofd
stad teruggekeerd.
Koningin en gevolg begaven zich
's avonds om 9 uur naar het nieuwe
gebouw van het Cultureel Centrum Su
riname aan de Gravenstraat, ter bywo-
ning van een concert van het Surinaams
Philbarmonisch Orkest, onder leiding
van de heer H. Haakman, die gelyk
bekend dirigeerde in de plaats van
de heer E. R. Wessels, die b{j de repe
titie door een val zyn linker elleboog
gebroken had.
Défilé op Gouvernementsplein
Vanmorgen was het Gouvernements
plein te Paramaribo de achtergrond van
een militair schouwspel. Onderdelen van
de Kon. Landmacht in Suriname en een
peleton van de bemanning van Hr Ms
„Willem van der Zaan" defileerden voor
Koningin en Prins.
rika veel meer regel en conformisme dan
men in Europa wel aanneemt.
Het mannenportret van deze ochtend
is: grote hoed. vaak een bril, gespannen
gezicht, veel flanellen pakken, kleurige
dassen, nog geen handschoenen, een
krant in de hand en een stoere gang.
Ziet de man een bekende, dan krygt dat
nerveus gespannen gezicht ineens een
brede glimlach. De mannen geven elkaar
hier een stevige hand en meestal ook
nog wel een klap op ae schouder. Een
man wordt veronderteld een zware luide
stem te hebben, vrouwen daarentegen
beoefenen ofwel het kraaiende kinder
stemmetje, ofwel een wat omfloerst ro
mantisch alt-geluid!
Uiterlijk veel gelijkheid
Natuurlyk generaliseer ik. Er zyn uit
zonderingen en buitenbeentjes te over.
Maar de standaard-typen zyn heel dui-
delyk te herkennen, zy geven voor velen
de toon aan. Veel meer dan in West-
Europa is men zich hier bewust van zyn
uiterlyk. Dat uiterlyk is een van de mid
delen in de stiryd om succes. Men moet
populair zyn, niet eigenaardig, men
moet vroiyk zijn, niet gedeprimeerd,
men moet een ruige beer van een man
zyn of een „droom" van een vrouwtje.
Kortom de stand aardrollen zyn vrij
nauwkeurig Voorgeschreven en in films
en reclameborden wordt het ideaal-beeld
honderden malen aan het publiek voor
gehouden.
Daar trekken zij dan langs, de beren
i de (bijdehande) lieverdjes, by hon
derden. zy ïyken zo «eender, maar wie
hen beter leert kennen, bemerkt dat hun
conformiteit toch in hoofdzaak uitwen
dig is en dat onder dat advertentie-
uiterlijk menselijke wezens verborgen
zyn, die onderling meer variatie verto-
na Labour-day) zet vrijwel nen dan men zo op bet eerste gezicht
"en hoed op. Er is in Ame- en achter een café-raam zou vermoeden.
Hef goede leventje van
vroeger is ten einde
(Van onze correspondent in Brussel)
De Socialistische „Peuple" onthult,
dat er grote ontevredenheid heerst onder
het kader van de Belgische bezettings
troepen in Duitsland. Sedert 1 Juli j 1.
is het bezettingsstatuut afgeschaft.
West-Duitsland is toen souverein ge
worden. Het werd vervangen door een
accoord, door kanselier Adenauer onder
tekend. in het kader van de Westerse
Unie en het Atlantisch pact De West-
Duitöe Bondsrepubliek, die voor 1 Juli
alle bezettingskosten voor haar rekening
diende te nemen, betaalt thans nog
slechts een beperkt bedrag M M
Voor 1 Juli profiteerden de Belgische en Keulen. In dat gebied wonen 3.5 mil-
officieren en onderofficieren van grote liocn Duitsers. In het algemeen is de
voordelen: kosteloze bioscopen, een spe- bezetting zeer gemoedelijk en rustig,
ciale prys van 15 cent voor een liter Vele Duitsers drijven een winstgevend
benzine. 1000 sigaretten per maand te- zwart handeltje met de Belgische troe
len _1 cent per doosje, goedkopere kof- pen. ondermeer in sigaretten, een han-
zoveel, een doosje sigaretten kost 12
francs, evenals in België
De extra levensduurte-toeslag van 6
rmrk per dag. welke door de Belgische
staat aan de lagere officieren wordt uit-
keerd, compenseert nog geen tiende
deel van de grote voordelen van het vo
rige regime.
De onder-officieren ontvangen een
toeslag, welke de 3 mark per dag niet
overschrijdt. Dit heeft eveneens aanlei
ding gegeven tot ontevredenheid. Want
een onder-officier met gezin heeft toch
heel wat meer kosten dar. een Jonee of
ficier. zonder gezin, die 10 mark per dag
ontvangt
volvers bliksemsnel en feilloos weten te fie. kosteloos gas en electnclteit. water deltie. dat thans echter minder gaat
i n irnm«.n vnnr Ho «o.abk.n. een dienstmeisje per worden.
Op de Zaterdagavonden dansen vele
Belgische militairen in burger in de
Sedert 1 Juli is de droom uit A.leen Duitse danszalen. De Belgische soldaat
de kosteloze woning, wanneer deze door is een „burger in uniform", aldus zeg
de Belgische legerleiding werd gekócht, gen de voormalige Duitse soldaten, die
bleef bestaan. Al het overige moet thans met lede ogen zien dat de Gretchens
gebiulken komen voor de zwakkere op.
en er ontwikkelt zich een verbitterde
stryd. die uitelndeiyk beslecht wordt
met het zegevieren van het „recht" en
uiteraard ook van de liefde, die in dit
verhaal een grote rol speelt Een avon
turenfilm waaraan liefhebbers van het
Wilde Westen hun hart kunnen opha
len.
in klinkende munt worden betaald.
De ,Bohnapp6" ko6t thans driemaal flirten.
het Rijnland met de Belgische soldaten
