Prof. Carp 25 jaar hoogleraar
in psychiatrie te Leiden
„Rekenschap": machtig overzicht
van hedendaagse kunstuitingen
x4nihtsaanvaardin& prof. De Roever
Aederlandsche Handel-Maatschappij,
94ste Jaargang Zaterdag 5 November 1955 Tweede Blad No. 28671
Het Rijk heeft met deze expositie de
bedoeling rekenschap af te leggen aan
de Nederlandse bevolking, welke immers,
door middel van belastinggelden, aan
de verwerving van dit veelomvattende
bezit heeft bijgedragen. Ook legt het
rekenschap af tegenover de kunstenaars,
voor wie de aankopen en opdrachten,
zowel representatief als stimulerend
van groot belang waren en nóg zijn.
alsmede tegenover zichzelf, teneinde te
controleren, of er fouten zijn gemaakt
en zo ja, te streven naar verbetering
daarvan.
Een deel der aankopen ontbreekt,
doordat deze werken een plaats vonden
by Nederlandse vertegenwoordigers in
het buitenland, waar zij getuigen van
de stand van de hedendaagse kunst in
ons land.
Van groot belang is ook de voorlich
tende taak, welke er van een tentoon
stelling als deze uitgaat. Zij toch laat
zien, wat een aantal van de allerbeste
Nederlandse deskundigen als „goede"
werken heeft beschouwd en zij geeft
derhalve een indruk, zij het niet een
volledige, van de ontwikkeling der beel
dende kunsten na de oorlog.
Ook de Leidenaars zullen nu bij een
bezoek in staat zijn, zich een oordeel te
vormen over de gevoerde aankooppo
litiek.
Bij een voorbezoek aan deze zeer veel
omvattende tentoonstelling er zijn
niet minder dan ongeveer veertig schil
derijen. tien beelden, twintig stukken
klein-plastiek, alsmede veertig tekenin
gen en etsen aanwezig kwamen wij
tot de conclusie, dat het niveau op hoog
plan staat en zeker een sprekend beeld
geeft van de velerlei richtingen, welke
in de „moderne" kunst aan de orde
waren en zijn.
Wij noemen daarvan de uitlopers van
het impressionisme (de z.g. Bergense
school), de „Amsterdamse Joffers", het
„magische realisme" (Willinck. Charley
Toorop e.a.), het expressionisme (Gestel.
HERVORMDE
VROUWENZENDINGSGROEP.
In het kader van de Najaars-zen-
dingsweek houdt a.s. Woensdagavond
de Herv. Vrouwenzendingsgroep in het
Zendingshuis te Oegstgeest een bijeen
komst.
Teneinde meerdere bekendheid te ge
ven aan het door de Classes Leiden en
Gouda der Ned. Herv. Kerk geadop
teerde zendingsveld te Sorong i Nieuw
Guinea) zal dit zendingscentrum deze
avond m het middelpunt der belang
stelling geplaatst worden.
Hoewel de winter thans met rasse
schreden nadert, bleef het aanbod van
werkkrachten bij het G.AB. een on
verdeeld gunstig beeld vertonen. Eind
October jl. stonden nl 230 mannen als
werkloos ingeschreven in hoofdzaak als
gevolg van seizoensinvloeden en wrij
vingsfactoren.
Een terugblik op de jaren 1952. 1953
en 1954 doet duidelijk de toename van
de werkgeleeenheid uitkomen. Op het
zelfde tijdstip ln genoemde jaren beliep
het aanbod 1800. 1100 en 475. De voor
delige verschillen bedragen derhalve
930. 870 en 445. De vraag onderging
geen wijziging van enige beteke
nis en bedroeg 350. waarvan 60 aanvra
gen betrekking hadden op jeugdigen
(15 t/m. 16 Jaar). Bij de vrouwelijke
arbeidskrachten bleef het aanbod vrij
wel gelijk (103).
Fragment Inhuldigingsschilderij
van Charles Eyck.
Schumacher. Benner), het moderne ex
pressionisme (Frankot, Max Renemann),
de nieuwe Haagse schilders (Van Heel.
Kees Andrea. Albert Muvs), de nieuwe
Limburgse school (Lataster. Frans Nols,
P Defesche). de decoratieve, in felle
kleuren schilderende K. Appel en ten
slotte mannen als de gewild primitieve
Corneille en P. Ouborg. alsmede Bart
v. d. Leek. die met „composities" ver
tegenwoordigd zijn.
Het is een onmogelijkheid hier alles
op te sommen, dat op enigerlei wijze de
aandacht vraagt en verdient, waaronder
ook de beeldhouwwerken, stammend van
onze belangrijkste kunstenaar als een
Mari Andriessen in hoge mate behoren.
Daarbij wordt tevens een treffende in
druk geschonken van alle mogelijke
facetten van de moderne prentkunst,
waarby duidelijk.wordt aangetoond, dat
wij nog altijd over een vloed van
Ned. Ver. van Expose
Het winterseizoen van de afd. Leiden
in de Nederlandse Vereniging van Ex-
politieke gevangenen in de bezettings
tijd werd gisteravond geopend met een
bijeenkomst in „De Harmonie". Mevrouw
O. C. D. IdenburgSiegenbeek van Heu-
kelom hield op deze vergadering een
lezing met- lichtbeelden prachtige
kleurendia's over Noord-Afrika en
wel in het bijzonder over Tunis en Al
giers.
Aan de hand van de plaatjes vertelde
mevrouw Idenburg vóór de pauze iets
over het land en de bevolking van dit
op het ogenblik zo in de belangstelling
staande deel van de wereld. Tunis, aldus
spreekster, is een merkwaardig land,
minder geaccidenteerd dan Algiers, dat
ook meer bewoond is. In dit laatste land
is mevr. Idenburg tweemaal geweest.
Interessante en merkwaardige dir.gen
vertelde zij o.a. over de stad Algiers,
waar zij met haar man zelfs een bezoek
aan de beroemde Kasba h de inheemse
wijk gebracht heeft; onder politiege-
leidë dan altijd. Want als Europeaan
komt men daar niet m.
Na de pauze liet mevr. Idenburg de
aanwezigen een blik weipen in de an
tieke wereld van Algiers. Van het begin
van onze jaartelling zyn daar nog heel
wat interessante dingen te zien. Een
aantal steden is indertijd, vertelde
spreekster, op een goed moment verla
ten. Een van de redenen daarvoor zal
wel geweest zijn de achteruitgang van
de natuur. Ongeveer een zestig jaar ge
leden is men begonnen deze steden uit
te graven. Volkomen intact zyn ze te
voorschijn gekomen. Dat de oude Ro
meinen meesterbouwers en meester-stra-
tenmakers geweest zijn kwam wel dui
delijk tot uitdrukking. De bestratingen
liggen er nu nog net zo als toen ze
eeuwen en eeuwen geleden daar aange
legd zijn. Na de opgravingen liggen de
steden er weer als waren ze gisteren ge
bouwd.
Het was een wondere en merkwaar
dige wereld waar mevrouw Idenburg de
leden van de Expogé gisteravond heen
leidde.
Voorzitter L. Questroo dankte me
vrouw Idenburg na afloop hartelijk en
bood haar een doos bonbons aan Ver
volgens deed hij nog enkele huishoude
lijke mededelingen, o.a. over het te vie
ren tienjarig bestaan van de vereniging.
Gistermiddag aanvaardde prof. dr W. P. de Roe
ver door het uitspreken van een inaugurele oratie in
het Groot Auditorium het ambt van gewoon hoog
leraar te Leiden in de kristallografie, mineralogie en
petrologie. Prof. De Roever volgde daarmede prof.
dr E. Niggli op. die enige maanden geleden van Lei
den afscheid nam om een wetenschappelijke werk
kring in zijn geboorteland Zwitserland te aan
vaarden.
In zijn oratie, getiteld ..Metamorfe gesteenten en
hun mineraalgezelschappen"verdiepte prof. De Roe
ver zich in de vraag omtrent de ontstaanwijzen van
de gesteenten en de kenmerken, die zijns inziens be
slissend zijn voor de beantwoording van die vraag»
Hij schetste daarbij het grote belang van deze beant
woording voor practische vraagstukken en gaf tevens
een uitvoerig overzicht van de moeilijkheden, welke
zich op dit terrein voordoen.
Na afloop van de oratie vond een drukbezochte
receptie plaats in de receptiekamer van het Acade
miegebouw. Bovenstaande foto geeft een beeld van
de gelukwens, die de jonge hoogleraar (midden) in
ontvangst nam van de president curator, dr E.
baron de Vos van Steenwijk. Rechts de moeder van
orof. De Roever.
WARMOND
Medische Dienst De Zondagsdienst
der huisartsen wordt waargenomen door
dokter Van Nes (Sassenheim, tel.
K 2532—7119) en dokter Walenkamp
(Warmond, tel. K 1711—220).
(Ingez. Mod.-Adv.)
SIEMENS
RADIO
ideufo we/Ju/JWf
DOOR RUIMTE - ACOUSTIEK
Baanbrekend merk op velerlei
terrein kreeg grote waardering
10 November huldiging
De komende tiende November zal het een kwart eeuw geleden zijn, dat
dr E. A. D. E. Carp volgens een op 21 October 1930 gedateerd Koninklijk
Besluit benoemd werd tot hoogleraar aan de Leidse Universiteit in de psychi
atrie. Prof. Carp aanvaardde dit ambt op 10 December 1930, zodat volgens
oud-academisch gebruik eerst op die datum van het huidige jaar zijn zilveren
jubileum valt, doch zijn leerlingen en medewerkers bereiden hem een hulde
op Donderdag 10 November a.s., vijf en twintig jaar na het bekend worden
van de benoeming.
Prof. Carp zal dan gehuldigd worden voor belangrijke wetenschappelijke,
onderwijskundige en organisatorische verdiensten, gedurende een kwart eeuw
bewezen aan de medische wereld, de Leidse Universiteit en de samenleving
in het algemeen.
Ontwikkeling van
kwart eeuw
Toen prof. Carp als opvolger van prof.
Jelgersma zijn functie als Leids hoog
leraar aanvaardde, had zyn leermeester
en voorganger in Leiden en ons land
reeds de grondslag gelegd voor de psy
cho-analyst ische denkwijze in de klini
sche arbeid, in welk opzicht ons land
zeker geen pioniers! unctie vervulde,
doch wel een vooraanstaande rol speel
de Zelfs thans wordt deze denkwijze
nog niet in vele erkende wetenschappe
lijke en klinische centra aanvaard
Prof. Carp heeft in de kwart eeuw
dat hij in Leiden werkzaam was, veel
bijgedragen tot de uitbouw van de
fundamentele arbeid van
doch heeft daarnaast veel bijgedra
gen tot de ontwikkeling van de psy
chiatrie door de invoering van de
struetuur-analvstische mensbeschou
wing en de invloed van de persoon
lijkheidsstructuur op het gebied van
de medische psychiatrie zowel ten
i diagnose als therapie.
Sprekende over deze aspecten der psy
chiatrie merkte prof Carp in antwoord
op een onzerzijds gestelde vraa; op. dat
over het algemeen de psychopathisering
in de tegenwoordige tijd vaker gecon
stateerd wordt dan eertijds, maar dat
het moeilyk is na te gaan of dit een
gevolg is van de psychisch misschien
moeilijker tijden ofwel van het feit, dat
een dergelijke psychopathisering eerder
dan vroeger wordt onderkend, mede
onder invloed van een Juister algemeen
Prof. dr E. A. D. E. Carp
begrip voor de waarde der psychiatrie,
waardoor het schaamtegevoel als rem
eerder wordt overwonnen.
De laatste tien jaar, die na de jongste
wereldoorlog vallen, hebben in het bij
zonder de verhouding van mens tot
medemens naar voren gebracht, ook in
de psychiatrie. Prof. Carp heeft er veel
toe bijgedragen in ons land zijn weten
schap ook langs die nieuwe banen te
doen ontwikkelen.
Mede door deze nieuwe aspecten is
de sociotherapie in de laat3tc jaren
sterker op de voorgrond gekomen, zowel
in wetenschappelijk als in klinisch op
zicht.
Materiële expansie
Prof. Carp was van oordeel, tijdens
het korte onderhoud dat wij met hem
mochten hebben, dat de outillage van
de Inrichtingen Endegeest en Rhijn-
geest naar omstandigheden redelijke
tred gehouden heeft met de enorme ont
wikkeling in breedte en diepte van de
psychiatrie tijdens zijn Leidse hoog
leraarschap. doch dat desondanks
uiteraard nog vele wensen onvervuld
zijn gebleven.
De enorme toevloed van studenten
eist een steeds groter aandacht op de
hoogleraar op voor onderwys- en exa
men-doeleinden, waardoor zijn weten
schappelijke arbeid wordt geremd. Staf-
uitbreiding is daarom noodzakelijk.
Bovendien stelt de ontwikkeling van
de psychiatrie eisen aan de inrichting
en outillage van klinieken en verple-
gingsafdelingen. die niet geheel worden
bijgehouden door de materiele uitbrei
ding.
Nieuwe afdelingen
Dankbaar toonde prof. Carp zich
voor de zeer jonge aanwinst van
Rhijngeest. de psychiatrische kinder
kliniek. Doch daarnaast is nog be
hoefte aan de inrichting van een psy.
chosomatische kliniek, een afdeling
voor sociale psychologie en een afde
ling voor het onderzoek en de behan
deling en verpleging van prae-crimi-
nele verwaarloosde jeugd. Vooral deze
laatste afdelingen achtte prof. C'arp
van buitengemeen groot algemeen be
lang. afgezien van de grote weten
schappelijke interessen op dit gebied.
Hij meende te kunnen verklaren, dat
een verwezenlijking van deze verlan
gens binnen afzienbare hoewel niet
zeer korte termijn geenszins tot de
onmogelijkheden behoren zal
Levensloop
Eugène Antoine Désiré Emile Carp
werd te Den Haag geboren op 4 Juni
1895 en is derhalve thans zestig Jaar
oud. Na een medische studie aan de
Leidse Universiteit werd hij ln 1921 tot
arts bevorderd, waarna hij ln 1923 zijn
studie bekroonde met een promotie op
een proefschrift onder de titel .Het ma
nische element in de paranoia.
Bijna tien Jaar was hij daarna assi
stent van de afdeling psychiatrie van
het Leids Academisch Ziekenhuis, in
1926 werd hij privaat docent voor de
klinische psychiatrie, en in datzelfde
jaar was hij enige tijd werkzaam aan de
Kaiser Wilhelm Anstalt te München.
Voor zijn benoeming te Leiden was h(J
voorts vijf jaar werkzaam aan het ob
servatiehuls voor criminele kinderen te
Den Haag, terwijl hy een psychiatrische
practijk te Leiden uitoefende.
Op 10 November 1930 volgde zijn
benoeming te Leiden, welke hoogle-
raarsfunctie als opvolger van prof.
Jelgersma hij op 10 December 1930
aanvaardde met het uitspreken van
een inaugurele oratie over „Suggestie
en suggestibiliteit".
Talloze publicaties
Van de hand van prof. Carp zijn zeer
vele publicaties op wetenschappelijk ter
rein verschenen, zowel in de vorm van
artikelen in binnen- en buitenlandse
tijdschriften als in boekvorm. Op dat
laatste gebied noemen wy „Over dwang,
neurosen" (1929) „Bijdrage tot de ken
nis van de psychologie der schizophrene
psychozen" (1930), „Het misdadige kind
in psychologisch opzicht" (1932), „Con
flicten uit het kinderleven" (1934),
„Grondslagen van psychotherapie"
(1947), „Suggestie" (1947). „Pathopsy-
chologische bijdragen tot de kennis van
het moordprobleem" <1948. in samen
werking met Fortanier en Plokker),
.Psychodrama" (1949), „Sexuele mis
dadigheid" (1950), „Aspecten en afwij
kingen van de menselijke geest" (1952),
„Psychopathische opsporingen" (1951),
„Problemen van het mens-zijn" (1953),
„Grondslagen van een nieuwe oriënta
tie in de kinderpsychopathologie" (1953,
samen met dr Dellaert. lector in de kin.
der psychologie te Leuven). „Ondank3
alles mens" (1954).
Van een uit twaalf delen bestaande
serie over psychotherapie van zijn hand
zijn reeds negen delen verschenen.
Voorts zijn vier delen verschenen van
een studie welke beoogt tot de basis
van een nieuwe Nederlandse psychiatrie
te komen. Aan deze serie werken ook
andere Leidse hoogleraren mede, even
als wetenschapsbeoefenaren van elders.
Huldiging
In de collegezaal van Endegeest zal
prof. Carp 10 November voor zijn zil
veren jubileum gehuldigd worden. \a
die huldiging wordt hem om half vijf
des middags in de Jelgersmakliniek
een borstbeeld van zijn leermeester
Jelgersma aangeboden, vervaardigd
door prof L. O. Wenckebach.
Interessante en instructieve
expositie in de Lakenhal
Vanmiddag Is. na een inleidend woord van de directeur van het Museum „De
Lakenhal" de heer J. N. van Wessem. door :r Van Oerle geopend de belang
wekkende tentoonstelling „Rekenschap", waarin een machtig overzicht gegeven
wordt van vele der door het Rijk sinds 1916 verrichte aankopen van schilder
en beeldhouwwerken, alsmede van grafiek (tekeningen, etsen enz.).
Deze expositie, ondergebracht in de Schottenzalcn van de Lakenhal, vormt
een selectie uit de te Delft gehouden tentoonstelling onder dezelfde naam,
maar is toch ruim voldoende de toeschouwer een uitvoerig beeld te geven van
hetgeen door de hedendaagse kunstenaars tot stand is gebracht. Zij is een
„reiscollectie" en presenteerde zich reeds in Heerlen. Arnhem en Zwolle en
zal binnenkort ook nog te bezichtigen zijn in het Museum „Fodor" te Am
sterdam.
„meesters" op dit gebied beschikken,
die het begrijpelijk maken, dat velen
zich weer op het verzamelen ervan toe
leggen.
Deze tentoonstelling, waarin onge
twijfeld het ..Inhuldigingsschilderij"
(1948) van Charles Eyck waarvan wij
hierbij een fragment afdrukken een
speciale attractie vormt, moge door
velen bezocht worden
Zij schenkt een prachtig beeld van
hetgeen de moderne kunstenaars ver
mogen, waarbij niemand zich door het
woord „modern" behoeft te laten af
schrikken.
Zij werkt bovendien verhelderend en
instructief.
Wat onze stadgenoten betreft: er zijn
wandkleden van mevrouw Van Oerle
(„De Gouden Spin"), er is een vitrine
met ceramiek van M. H. Zaalberg en er
is een schilderijtje (Boerenhuisje) van
de in Oegstgeest geboren Kees Bol.
Grote belangstelling zullen ongetwijfeld
ook trekken de twee enorme wandtapij
ten voor de Tweede Kamer van Charles
Roelofsz.
Aan de directeur van „De Lakenhal"
onze hulde voor het inrichten van
deze enorme expositie, al moge hij
dan zelf nog niet tevreden zijn, zolang
de restauratie en de nieuwe verlich
ting, waarmee men thans ln volle
gang is, nog niet haar volledige ver
wezenlijking gevonden hebben.
Men late een bezoek niet achterwege:
niet slechts kunt ge verantwoord ken
nis nemen van het vele, dat de hui
dige kunstenaar beweegt, maar tevens
van hetgeen er met Uw moeizaam
opgebrachte geld verricht is.
Dat immers, wil iedereen graag weten'.
En deze hoogst interessante verzame
ling biedt daartoe werkelijk een
unieke gelegenheid!
(Ingez. Med.-Adv.)
0 e inlichtingen die de Nederlandsche
Handel-Maatschappij regelmatig van haar vele
overzeese kantoreD ontvangt, kunnen
ook voor Uw bedrijf van groot belang ziji%
Wij zijn U gaarne behulpzaam bij het
aanknopen van nieuwe zakenrelaties
in alle delen van de wereld.
Vraagt gratis toezending van het 14-daags
Bank-Bulletin voor im- en exporteurs aan de
JZÏTT^ agenTSCHAP LEIDEN. Kon Rapenburg 1-3. Telefoon 32147 en 32148
HoofdkantoorAmsterdam - 88 kantoren in Nederland - 44 vestigingen overzet
ALLE BANKZAKEN over dc gehele wereld
