Ook de Russische intellectueel heeft
generlei eigen mening
Nieuwe Rijksverhouding in de Wesl
vraagt ernstige ondernemingsgeest
De speeltechniek
94ste Jaargang
Zaterdag 5 November 1955
Zesde Blad No. 2867
De Staat bepaalt welk beroep
het kind zal bekleden
In mijn hotelkamer in Odessa heb ik mij direct thuis gevoeld. Het
zwaarmoedige interieur deed niet onder voor dat van het Moskouse en
Kiewse hotelvertrek. Ook voor de aankleding van deze kamer had de
..Intourist-manager" (ongetwijfeld op een veiling) de hand kunnen leg
gen op een enorm groot bureau, een meer indrukwekkend dan mooi
inktstel, een tafel, pluche stoelen, kortom meubilair, dat zijn gouden
jubileum al weer enige jaren achter de rug heeft. Ik heb evenwel grote
waardering voor de wijze, waarop er ook hier weer naar gestreefd was
om het de vreemdeling zo goed mogelijk naar de zin te maken.
Dat men in alles vijftig jaar achter is gebleven, vormt op zichzelf
nog een attractie.
Het hotel heeft een enorme, marmeren hall. een statige trap, over
de treden waarvan een loper ligt, die rond 1900, bijzonder fraai moet
zijn geweest en brede gangen, die getuigenis afleggen van een
vroegere luister.
Hotel „Odessa", op de balcons waarvan het in de avond in dit
subtropische klimaat goed toeven is. heeft veel weg van de middel
klasse hotels aan de Franse Zuidkust. Het ligt aan een prachtige pro
menade, die door rijen bomen, in drieën is gedeeld en beplant is met
een niet te schatten aantal, diep-rode kana's.
Die promenade, hoog gelegen, omsluit als het ware de haven van
Odessa. In een prachtig aangelegd park. aan het zuideinde van de
lange boulevard, staat het borstbeeld van de grote Russische dichter
Alexander Poesjkin.
DE onderwijzer, die niet officieel in
dienst van „Intourist" is. maar
graag als gids fungeert, omdat hij.
zoals hij mij vertelt, voor geschiedenis
een grote voorliefde heeft, toont zich een
groot bewonderaar van Poesjkin ..De
strijdbare poëet, schepper van „Eugen
Onegin" en ..Boris Godoenof', werd in
1820 verbannen, wegens zijn ongeoor
loofde politieke activiteit
Des avonds, wanneer ik met de onder
wijzer geniet van een heerlijk glas
Kaukasische landwijn komt het gesprek
weer op Poesjkin. Mijn gastheer, maakt
het mij duidelijk, dat er in de Russische
geschiedenis steeds figuren naar voren
treden, die het volk willen bevrijden
van knellende banden. ..Die strijd zal
voortduren zolang het Russische volk
leeft", zegt hy. Een merkwaardige op
merking. Als ik hem er op wijs, dat die
vrijheid er nu toch is zo althans
wordt het op de scholen geleerd en aan
vreemdelingen verteld haalt hij de
schouders op. ..Lenin heeft in zijn werk
„Staat en revolutie", duidelijk laten uit
komen. dat de strijd tegen onderdruk
king een eeuwige strijd is. De door hem
gegeven beginselen, met de practische
verwezenlijking waarvan Stalin een be
gin heeft gemaakt, zullen steeds aan
gevochten worden. Pas, wanneer de
wereld de Sovjet-staat de kans geeft
zich ongestoord te ontwikkelen en een
einde maakt aan haar politiek van
wantrouwen en bedreiging, zal het Rus
sische volk zich werkelijk vrij kunnen
gaan voelen."
IK heb de vriendelijke meester, die ik
kan rangschikken onder de intelli
gente rommunisten, rustig laten uit
spreken. Doch toen heb ik hem aan de
band van feiten, die zich in de Sovjet-
politiek van de laatste tien jaren heb
ben voorgedaan, trachten duidelijk te
maken, dat het de Sovjet-Unie zelf is
geweest, die de rest van dc wereld in
een situatie van permanente angst voor
een nieuw oorlog heeft gebracht. Dat
het het Kremlin was en is, dat steeds
«eer dc pogingen om alle geschillen
tussen Oost en West uit de weg te rui
men. tegenwerkt. Zo ridicuul als ik zyn
theorieën achtte, zo vond hij de mijne,
liet propaganda-apparaat is in de Sov
jet-Unie in bekwame handen. Zelfs de
Intellectueel dc onderwijzer sprak
Engels, Spaans en Duits blijkt in de
Moskouse propaganda-sprookjes steen
hard te geloven. Ik heb hem gevraagd
of hij zijn wijsheid over het Westen
uitsluitend geput had uit de informatie
bronnen in zijn eigen land.
„Natuurlijk", antwoordde hij. „Wat
anderen vertellen is toch in strijd met
de waarheid. Maar ik ben vrij om naar
de buitenlandse radiozenders te luiste
ren en buitenlandse couranten te lezen".
Mijn repliek was, dat ik aan die vrij
heid niet twijfelde, doch er geen bete
kenis aan hechtte, omdat het luisteren
naar vreemde radiozenders onmogelijk
is. gezien de op volle toeren draaiende
Russische stoorzenders en er in de Sov-
Jet-Unic geen buitenlandse courant te
koop is
„Buitenlandse couranten lees ik wel",
merkte hij op en ten bewijze daarvan
toonde hij mij een courantuit de
Duitse Oost-zóne!
Maar de onderwijzer was vriendelijk
en de Kaukasische wijn goed. Op zijn
verzoek heb ik een bescheiden college
over het leven van Willem van Oranje
gegeven. Blijkbaar heb ik het niet best
gedaan, want hy. vergeleek onze Vader
des Vaderlands tenslotte metPoesj
kin. die ook een groot vrijheidsheld
moet zijn geweest.
VAN de promenade voert een enor
me brede trap. bestaande uit
grote granietplaten, naar de ha
venwijk van Odessa. Deze trap wordt
Het sanatorium in Odessa, dat in
1953 werd gebouwd is primitief in
gericht.
onder de historische monumenten ge
rangschikt
Op de treden zouden honderden brave
burgers op beestachtige wijze zijn afge
slacht door de Kozakken, toen zy de
muitende bemanning van de „Potem-
kin" van voedsel en drank wilden voor
zien. Ik gevoelde geen behoefte om
gedetailleerd te worden ingelicht over
deze bloedige affaire. De bewoners van
Odessa bleken er anders over te denken,
want zij dronken als het ware. de woor
den van de lippen van de gids. Op een
gegeven ogenblik luisterden er alleen de
Odessenaars. Of ze het verstaan hebben
weet ik niet. maar dit is van minder
belang, want het blijkt in de Sovjet-
Unie nog immer een attractie te zyn.
een landgenoot een vreemde taal te
horen spreken Odessa is schilderachtig.
Behalve de opera, die in dezelfde stijl
is opgetrokken als de Weense Staats-
opera. heeft het stadje geen monumen
tale gebouwen
Het avondvertier omvat een druk be
zoek aan gelegenheden, die voor café's
moeten doorgaan Ik zag heel veel lie
den wodka innemen, een kostbare en
gevaarlijke bezigheid, omdat het drin
ken van dit vuurwater niet geleidelijk
tot beneveling leidt, doch bepaalde fasen
overslaat, zodat men ineens van de
wereld weg is
Het klimaat is in Odessa ook 's nachts
uiterst mild en van die omstandigheid
profiteren heel wat wodka-borrelaars
DE actieve „Intourist" had 'n bezoek
aan een der 72 sanatoria, die
Odessa telt. op het programma ge
plaatst. Van onder tot boven heb ik zo'n
inrichting, waarin rheuma-patiënten
waren ondergebracht, kunnen bekijken
Alhoewel geen expert op het gebied van
sanatoria, kan ik toch wel verklaren,
dat de inrichting der zalen en vertrek
ken zeker met van modern allure is.
Het kwam mij voor. dat er met de voor-
Welk een grote invloed de
propaganda ook op de intellec
tueel in de Sovjet-Unie heeft,
toont onze speciale verslagge
ver in bijgaand artikel aan. Hij
had een gesprek met een onder
wijzer. die de mening was toe
gedaan. dat de Westerse we
reld de Sovjet-Unie belaagt.
Ook verhaalt onze verslag
gever over een bezoek aan een
sanatorium in Odessa.
schriften ten aanzien van hygiëne nogal
de hand wordt gelicht De kamers, waar
in de patiënten lagen, waren klein en
het enorme aantal vliegen, dat de muren
bevolkte, zou een Nederlandse genees
heer-directeur zeker nachtmerries heb
ben bezorgd. Niet alzo zijn Russische
collega, die hiernaar gevraagd, de vlie
gen allerminst beschouwde als bacte-
riëndragers.
Voor een fabrikant van vliegenvan
gers zou er in dit sanatorium goud zijn
te verdiennen.
Het meubilair, binnen en buiten het
gebouw dat qua architectuur in 1850
gebouwd kon zijn. doch volgens de ge
velsteen in 1953 werd opgericht, was
armetierig. De douche-cellen behoeven
naar mijn smaak, dringend vernieuwing.
VAN tuinaanleg heeft men niet veel
kaas gegeten. Het geheel deed
rommelig aan Alleen de borden,
waarop lange citaten uit redevoeringen
der Sovjet-leiders zyn aangebracht, zijn
behoorlijk onderhouden. Ik denk zo. dat
het inprenten van communistische leu
zen en het in zich opnemen van uit
spraken. gedaan door vooraanstaande
Sovjet-functionarissen van grote bete
kenis worden geacht voor de genezing
van een patiënt. Anders kan ik het niet
verklaren, waarom hiermede zo met
kwistige hand in dit sanatorium is om
gesprongen. Het vertrek, dat als con
sultatiebureau kan worden aangemerkt
heeft meer het karakter van een dépen
dance van het hoofdkwartier der com
munistische party.
Maar de mensen waren vriendelijk en
tot het geven van alle gewenste inlich
tingen bereid. Kennelijk was men trots
op hetgeen men de vreemdeling kon
tonen. De door mij reeds hierboven ge
noemde onderwijzer, had mjj verteld,
dat vóór de Octoberrevolutle van 1917,
Rusland geen sanatoria kende. Ik neem
dit op zyn gezag graag aan. Als dit dus
zo is. kan het volk van de Sovjet-Unie
terecht trots zijn op dc vele inrichtin
gen, welke het thans heeft. De zorg voor
de volksgezondheid is groot. De midde
len. waarmede men die volksgezondheid,
veilig wil stellen en dan bedoel ik de
door mij in Moskou bezochte klinieken
en het sanatorium in Odessa zyn
evenwel naar Westerse begrippen nog
vrij primitief.
IN Odessa ben ik ook iets naders te
weten gekomen over het onderwijs.
Op zevenjarige leeftijd gaan de kin
deren naar school. Het leerplan verschilt
niet veel van dat der Hollandse lagere
scholen naar mij bleek. Alleen aan de
handenarbeid wordt, naar ik kon oor
delen. meer aandacht besteed. NNa de
lagere school, volgt de middelbare, die
alleen openstaat voor die jongens en
meisjes, die verder zullen studeren Over
dat studeren aan een universiteit be
slissen met de ouders. De onderwijzer
of onderwijzeres maakt uit of de leerling
geschikt is voor verder studeren en dus
tot de middelbare school kan worden
toegelaten. Uit verkregen inlichtingen
heb ik sterk de indruk gekregen, dat
ook de ouders niet bepalen, welk beroep
hun kroost later zal bekleden De Sov
jet-Unie heeft met een enorm tekort
aan arbeidskrachten te kampen. Daar
van maakt niemand behalve de
„Intourist'-functionaris een geheim.
Op grond daarvan is het voor de Staat
van groot belang, dat het nu reeds weet
over welke tevoren afgerichte krachten
hij in de toekomst zal kunnen beschik
ken.
De Staat selecteert, waarbij met de
wens van het individu niet al te veel
rekening kan worden gehouden.
Daar de tegenwoordige generatic en
het opgroeiend geslacht met ijzeren
hand geleerd is te gehoorzamen, behoeft
voor tegenstand der Sovjet-Russische
ouders, die misschien andere plannen
voor de toekomst hunner kinderen heb
ben. niet gevreesd te worden.
flngez Med.-Adv.t
Snipverkouden
Straks hebt U
griep l
Neem een AKKERTJE
...dat helpt direct!
flngez Med.-Adv.t
Zó boeiend is nu PANORAMA
Koninklijk bezoek loopt ten einde
Uitzetten gezamenlijke koers
(Van onze reisredacteur)
Paramaribo Het Koninklijk bezoek aan Suriname en daarmee aan de
Rijksdelen in de West loopt ten einde. Vanavond de grote jeugddemon-
stratie in het stadion van Paramaribo, morgenochtend na het kerkbezoek, het
laatste officiële programmapunt: onthulling van het door Nederland aan Suri
name aangeboden monument, gemaakt door de grote Nederlandse beeld
houwer Mari Andriessen en voorstellende een Creoolse, een Hindustaanse
en een Nederlandse vrouw, symbool van de lotsverbondenheid van verschil
lende rassen, die als vrije deelgenoten in één Koninkrijk leven.
Nederland biedt Suriname dit beeld aan uit dank voor de bijstand, die
de kleine en bepaald niet rijke Surinaamse bevolking zo gulhartig aan het door
de oorlog getroffen Nederland schonk. De rollen zijn thans weer omgedraaid,
het is Nederland dat nu bijstand geeft aan Suriname; economische steun,
technische hulp, een onbaatzuchtige bijdrage om de Rijkspartner die kortelings
politieke autonomie verwierf, ook de economische zelfstandigheid te helpen
verwerven, zonder welke de politieke zeggenschap een lege dop zou blijven.
met de beste voornemens bezield, dan
zal men toch herkozen moeten worden
om ze ten uitvoer te leggen. En waar
Suriname's werkelijke problemen van zo
economische aard zijn. genaakt men juist
op dat stuk wel eens snel dn bewogen
vaarwater.
Nog niet gereed
In klein bestek en in een atmosfeer, die
gelukkig niet door strijd en rassenhaat
verbitterd is. herbergt ook Suriname im
mers het vrijwel allesoverheersende pro
bleem van de wreld van vandaag: de
overgang van koloniaal, van afhankelijk
gebied tot onafhankelijk land. Twee
harde feiten kenmerken de essentie van
deze moeilyke groei-periode Er is ener
zijds de noodzaak om politieke zelfstan
digheid te verlenen. Er is anderzijds het
onloochenbare verschijnsel, dat zo'n
jonge staat nooit geheel gereed kan zijn
op eigen benen te staan. Het gehele
maatschappelijk bestel en vooral het
economische is immers altijd comple
mentair aan dat van het moederland ge
weest. Hoe zyn deze soms tegenstrijdige
grondgegevens met elkaar in overeen
stemming te brengen?
Het antwoord is duidelijk: de ver
lenging van politieke zelfstandigheid
moet gevolgd worden door een gezond
program van economische en techni
sche bijstand, dat binnen de grenzen
van het redelijk mogelyke het jonge
land zo snel mogelijk in staat moet
stellen op eigen benen te staan.
Te persoonlijke afstand
Mag zo'n program. d3t ook door Ne
derland in Suriname is aangevat, de
verdienste van de logica bezitten, ge-
makkelyk uitvoerbaar is het bepaald
niet. Het heeft niet de minste zin hier
doekjes om te winden, temeer daar ver
wijten, in welke richting ook, ongefun
deerd zouden zijn Ten eerste staan Su-
riname's politieke leiders voor de moei
lijke taak te appelleren aan een bevol
king, die het moeilijke spel der demo
cratie pas sinds kort speelt en mogelijk
nog niet de harde ervaring heeft opge
daan dat men vaak onpleizierige maat
regelen in 's lands welzijn moet accep
teren. Ten tweede regeren zij een volk
van slechts 240.000 zielen, de afstand
tussen volk en regeerders is klein, haast
te persoonlijk, hetgeen een objectief be
leid vaak lastig maakt. Zelfs al is men
Op deze brede trap. die naar het
havenkwartier leidt, werden hon
derden burgers van Odessa door de
Kozakken neergeschoten.
Financiële bijdrage
Van deze omstandigheden moet Ne
derland zich by het verschaffen van
bijstand terdege rekenschap geven.
Aan de ene kant is die bijstand duur.
Het tien-jarenplan gaat 234 millioen
Nederlandse guldens kosten, waarvan
Nederland een derde als gift en een
derde als lening fourneert. Hoewel van
Surinaamse zyde uitdrukkelijk de
wens tot uiting is gebracht het reste
rende deel tot het plan by te dragen,
is de mogelijkheid niet uitgesloten,
dat het land hiertoe niet geheel in
staat zal blijken.
Dat tienjaren-plan kan op zijn best
een minimum-basis voor de verdere uit
bouw van Suriname's economie ver
schaffen, er inmiddels voor zorgend dat
het huidige, werkelijk niet hoge wel
vaartspeil bij de snelle bevolfcingstoene-
ming niet daalt Daar is verder het Bro-
kopondo-plan, de bouw van de stuwdam
met electrische centrale in de Suriname-
rivier. die industrialisatie en exploitatie
van Suriname's minerale en hout-rijk
dommen mogelijk zou maken. Kosten:
200 millioen gulden.
Hoe en door wie dit gefinancierd zou
moeten worden, Is nog niet bekend. Ik
ben niet bevoegd een oordeel uit te spn
ken over de mérites van het plan. Ze
echter door deskundigen definitief woi
den uitgemaakt dat het aanzienlijke m<
gelijkheden heeft, dan geloof ik, dat N<
der land er goed aan zou doen, naar vei
mogen in de financiering ervan by I
dragen.
Grote investeringe
Uit het bovenstaande blijkt overduidelü
dat Nederland in de nabije toekom1
voor grote investeringen zal komen
staan. Men kan het een Staat die mi
het geld van zijn belastingbetalers f
nanciert, bezwaarlijk kwalijk nemen, dt
hij een zekere mate van toezicht M
hebben op de wijze waarop deze gelde
worden gebruikt, reden waarom een Ni
derlandse missie zich dan ook naar Si
riname zal begeven. Uit puur-zakelijl
overwegingen zou men voor zeer strik
voorwaarden kuranen pleiten, men zo
zelfs de Surinaamse politieke leide
van een deel hunner moeilijke verani
woordelijkheid kunnen ontlasten do;
een grote autonomie toe te kennen as
een beherend autoriteit, die los van tv
interne politieke spel de economise!
ontwikkeling van het land met kracl
zou kunnen nastreven.
Bovenstaande gedachte mag zyn ve
leidelyke kanten hebben, zij draa
evenzeer grote risico's met zich mee. 1
zou prikkelbaarheid kunnen ontstas
door een teveel aan Nederlandse vinge
in de pap. Het argument dat Nederlan
het kolonialisme via de achterdeur we
binnen zou willen smokkelen ligt imme
voor de hand.
Royale visie noodzaa
In deze stroom en tegenstroom va
conflicterende noodzaken, verlangei
en gevoeligheden, zal met veel ta«
zakelijkheid, maar ook met royale t
sie wederzijds een gezamenlijke kor
moeten worden uitgezet. Slaagt mi
daarin, dan is nog afgezien vi
het Nederlands en Surinaams belai
op lange termyn de wereld ei
voorbeeld gesteld ter oplossing vJ
haar belangrijkste probleem. Waar i
omstandigheden in Suriname ondan
de technische moeilijkheden belani
ryk gunstiger liggen dan in zovf
andere gebieden waar het al haast
laat is. moet men by het eind van I
glorieuze tocht van het Koninkli
Paar, die de band met de Ryksdek
in de West weer zoveel hechter i
persoonlijker heeft gemaakt, zyn hw
stellen op een ernstige onderneming
geest van Suriname en Nederland c
hun gezamenlijke en zware taak I
een goed einde te brengen.
Onze Bridgerubriek
In een oefenwedstrijd, welke enige
tijd geleden werd gespeeld tussen het
team van De Sleutels uit Leiden en
het Haagse Studiecentrum kwam een
spel voor, dat weer eens onderstreepte
hoe belangrijk dc speeltechniek toch
wel is:
Sch. 5 3
Ha. 7 6 4
Ru. A H 2
KI. V 9 7 6 5
Sch. V 2
Ha. AHV98532
Ru. 5 4 3
KI.
Zuid was de gever, allen kwetsbaar.
Aan één tafel opende de Leldse Zuid-
speler met één harten, West paste.
Noord 2 klaveren. Oost 2 schoppen.
Zuid 4 harten. West 4 schoppen, waar
na Zuid toen hjj de beurt kreeg nog
eens 5 harten bood. welke door Oost
werden gedoubleerd.
Zuid verloor 2 slagen in schoppen en
1 in ruiten, zodat het contract één
down ging.
Aan tafel II liet de Haagse mees ter-
klasser v. d. Werf zien. dat hy zowel de
tactiek als de techniek van het bridge
spel beter beheerste dan zyn tegenstan
ders. Als Zuid begon hy te passen, waar
na Oost in de vierde hand één schoppen
opende en Zuid wederom paste; West
bood 2 schoppen. Oost 3 klaveren en nu
kwam Zuid met 3 harten tevoorschyn.
West en Noord pasten, doch Oost pro
beerde nog eens 3 schoppen, waai
Zuid 4 harten bood.
Kennelijk voelde de tegenparty dati
iets niet klopte, doch niettemin had'
d. Werf het beste gedaan wat er te dö
viel. want de tegenstanders lieten w
rustig 4 harten spelen.
Dit contract is natuurlyk onverlll
baar en de les die wy uit het bied1
kunnen leren is, dat het niet altijd go
is met héél lange kleuren dlreot n»
een hoog bod te hollen.
Oost-West begonnen met 2 slagen
schoppen te maken, waarna Oost klal
renheer naspeelde. Zuid troefde en I
gon vervolgens zyn gehele hartensei
af te spelen, waarby hy ervoor zorg
dat de volgende eindpositie overbid
Noord, ruitenaas en heer alsmede ki
verenvrouw en 9; Zuid: drie kleine n
tens en nog één troef. Oost-West zynl
beiden in dwang geweest, want als W
die klaveren B-10-4-2 had gehad i
klaveren inkort tot één honneur, kol
Noord met ruiten aan slag en wordt kt
verenvrouw gespeeld, die Oost m
dekken. Zuid troeft af en de laatste
slagen zyn voor Noord.
Zet Oost klaverenaas sec, dan is 1
ook al zeer eenvoudig en wanneer be
tegenstanders elk twee ruitens zoud
vasthouden, wordt ruitenaas en heer
speeld. een klavertje uit Noord getroj
en Zuid maakt de laatste ruiten! v
harten gemaakt!!
Onze correspondent knoopte er de t
schouwing aan vast dat met dit
weer eens bewezen wordt, dat de h<>
derden systeem- en conventiemak-'
ongelyk hebben door zich zo in hun co
venties te verdiepen dat zy de spe
techniek verwaarlozen.
Zolang dit soort en eenvoudiger sp
len zo veelvuldig niet gemaakt wordj
is het dan niet beter - vraagt onze e
respondent - dat men zich meer co
centreert op de speeltechniek?
Dit welgemeende en meer-gehooH
advies willen wy gaarne ondersteunea
H. W. FILARSI
