Tielpman Dros
Suriname: vaderland voor mensen
uit vier werelddelen
80 io°r
Nederlands elftal was te sterk voor
Sclialke '04: 2 0
94ste Jaargang
Donderdag 27 October 1955
Derde Blad No. 28663
Koninklijk Paar zag vandaagt
Fleurige inzet tweede deel der
Koninklijke reis
(Van onze Reisredacteur)
PARAMARIBO Drie Indianen, kapitein Calli, kapitein Christiaan t
Filippus Sabaja, hebben vandaag op het vliegveld Zanderij bloemen aange
boden aan Koningin Juliana. En met die fleurige noot is dan het tweede deel
van de Koninklijke reis naar de West begonnen, het bezoek aan Suriname,
evenals de Antillen een vrije en gelijkwaardige deelgenoot in het Koninkrijk
der Nederlanden.
De 1700 kilometer, die Willemstad op Curagao van de Surinaamse hoofd
stad Parimaribo scheiden, onderstrepen overigens nog eens het enorme ver
schil dat deze twee Rijksdelen die men kortweg „De West" noemt, kenmerkt.
De hete, droge dichtbevolkte Antilliaanse Rijksdelen, onder de Venezolaanse
wal en het grote tropische land aan de „wilde kust van Guyana" hebben naast
de hitte van de dag slechts twee dingen gemeen: een recente staatkundige
ontwikkeling die hen van de koloniale status tot een vrijwillig geschonken en
aanvaarde zeggenschap in eigen zaken bracht en een zeer heterogene bevol
king, die nochtans al naar eigen aard als vrije burgers in vrede samenleeft.
Huldiging der Indianen
De Surinaamse bevolking kent zo
mogelijk nog groter verscheidenheid dan
die van de Antillen. De Indianen, wier
vertegenwoordigers Koningin Juliana
vandaag als eersten huldigden, ontleen
den dat recht aan het feit dat zij de
oudste groep vormen.
Er zijn vandaag nog 4700 van deze
oorspronkelijke bewoners van het land
over.
De tweede groep die verscheen, werd
gevormd door de blanken, Spanjaarden.
Engelsen en Nederlanders die elkaar het
land betwistten tot in 1667. De Zeeuwse
Admiraal Abraham Crijssen Suriname
op de Engelsen veroverde. Het bleef
definitief onder Nederlands beheer, na
dat Nederland Nieuw Amsterdam (New
York) aan de Britten had overgedragen.
Het was in dc eeuwen, die op deze
periode volgden, dat de voorouders van
de huidige grote bevolkingsgroepen
naar Suriname kwamen. De grote
plantages hadden arbeiders nodig en
waar de Indianen voor het plantage-
werk voelden, tastte men diep in het
slaven-reservoir van donker Afrika.
Bij duizenden werden deze ongelukki-
gen naar de tropische moerassen van
Guyana gesleept.
Thans vormen hun afstammelingen,
al of niet met een scheut „blank
bloed" gemengd, Suriname's grootste
groep, de 90.000 Creolen, waarvan er
65.000 in Paramaribo wonen. Als le
vende herinnering aan de erbarme
lijke toestanden uit de slaventijd zijn
er nog de 22.000 Bosnegers in dc bin
nenlanden. achterkleinkinderen van
gedroste slaven, die het oude leven
van Afrika zo goed en kwaad als dat
ging in de Surinaamse oerwouden
voortzetten en krijgshaftig genoeg
waren om het tegen strafexpedities op
te nemen.
De afschaffing van de slavernij in
1868 bracht opnieuw een acuut arbeids
tekort. Men ging contract-koelies wer
ven in Brits-Indië en later ook op Java.
Zo leven er thans in Suriname 74.000
Hindustani en 40.000 Indonesiërs. Het is
alles bij elkaar een vreemd bevolkings
patroon voor een Zuid-Amerikaans land:
een Aziatische meerderheid naast een
haast even grote Eurafrikaanse groep.
Op de helft van de Indonesiërs na
hebben allen het Nederlands Staats
burgerschap.
Onderbevolkt en
ond er-ontwikkeld
Telt men bij de grote bevolkingsgroe
pen nog enkele duizenden Chinezen
cn Europeanen op en projecteert men
het totaal van 240.000 op een land dat
vier maal zo groot is als Nederland,
dan springt Suriname's onderbevolkt -
heid al meteen in het oog.
Dat geldt vooral voor het dichtbeboste
bergachtige binnenland, door een
Savanna-strook gescheiden van de van
25 tot 80 km brede moerassige kust
strook waar vrijwel de gehele bevol
king, op een deel der Bosnegers en
Indianen na, geconcentreerd is.
Suriname is dan ook een klassiek
voorbeeld van een onder-ontwikkeld
land vooral sinds de rijke plantage
landbouw van weleer door afschaffing
van de slavernij en opening van het
Suez-kanaal de nekslag kreeg. Neder
lands koloniale politiek concentreerde
zich op de gouden kansen in de Oost en
de West wérd het stiefkmd. Slechts de
behoeften van de moderne techniek
redden later deze Rijksdelen, want zoals
de Antillen op de been worden geholpen
door de olie-raffinaderijen, zo kon de
Surinaamse economie gaan drijven op
bauxiet, het kostbare aluminium-erts
dat wordt ontgonnen door de (Ameri
kaanse S.B.M.) en de (Nederlandse
Billiton Maatschappij
83To van de export, 30% van het na
tionale inkomen en 50% van de lands-
revenuen komen thans uit de bauxiet-
mijnen.
Brengt tienjaren-plan
redding?
punten moest krijgen, zijn sinds de
oorlog de plannenmakers aan het
werk gegaan om de economische basis
te verbreden. Nederland heeft zich
daarbij niet onbetuigd gelaten.
De verschillende plannen zijn thans
gecoördineerd in een tienjaren-plan,
dat 234 millioen Nederlandse guldens
moet gaan kosten, waartoe Nederland
een derde als gift en een derde als
lening bijdraagt.
Naast verbetering van gezondheid,
onderwijs, overheids-adminlstratie, be
huizing. houtvesterij, industrie en mijn
bouw. wordt het leeuwendeel van de
beschikbare gelden besteed aan stimule
ring van de landbouw en uitbreiding
van de verbindingen.
Het laatste vooral lijkt dringend nood
zakelijk om dit vrijwel maagdelijke land
te ontsluiten, want nu zijn het wijwei
uitsluitend enorme rivieren die het
land doorsnijden, die als verkeerswegen
worden gebruikt. Suriname heeft thans
slechts een ongelukkig spoorlijntje.
Tenslotte is er nog het ambitieuze
Brokopondo-plan. dat voorziet in de
bouw van een stuwdam in de Surina-
me-rivier. De energie van de electri-
sche centrale zou o.a. een eigen alu-
minium-fabriek kunnen drijven. Maar
de kosten, op 200 millioen Nederland
se guldens geschat, zijn hoog en hoe
het gefinancierd zou moeten worden,
is nog onbekend.
Gelukkige toekomst
Het is duidelijk dat een jong land, dat
sinds kort politiek op eigen benen staat
en zich voor zulke economische proble
men gesteld ziet. het niet zonder be
langstellende steun van buiten kan
rooien. Het vandaag begonnen bezoek
van het Koninklijk paar zal zeker in
Nederland warme interesse wekken
voor het land tussen de Corantijn en
Marovijnse-rivieren, die de grenzen
vormen met Demerara iBrits Guyana)
en Cayenne (Frans Guyana) en het
Tumuc-Humac-gebergte dat het van
Brazilië scheidt
„Little Mo" krijgt
93.000 dollar
De rechtbank te San Diego heeft de
maatschappij van de vrachtwagen, die
destijds de tennisspeelster Maureen
Brinker-Connolly heeft aangereden,
waardoor zij ernstige verwondingen aan
haar been opliep, veroordeeld tot een
schadeloosstelling van 95.000 dollar. Zo
als bekend kwam door dit ongeluk een
einde aan de tennisloopbaan van de be
kende tennisspeelster. Maureen Brinker
Connolly diende een eis in van 265.000
dollar.
Hoad toch prof.?
De Amerikaanse tennispromotor Jack
Kramer, heeft te Sydney opmeuw een
poging gedaan om de Australische Da-
vis-cupspeler Lewis Hoad voor zijn ten-
niscircus te winnen. „Ik deins er niet
voor terug om hem 10 000 pond sterling
meer te bieden", verklaarde Kramer bij
zijn aankomst in Australië.
Lewis Hoad heeft inmiddels een voor
lopige overeenkomst aangegaan met
Jack Kramer
Aangezien Hoad nog geen 21 Jaar is,
is deze overeenkomst echter pas dan
bindend, wanneer Hoad Sr deze heeft
getekend en zij de goedkeuring heeft
van de Arrondissementsrechtbank.
In sommige tennlskringen heerst ech
ter de opvatting, dat Lewis Hoad door
het zetten van zijn handtekening reeds
zijn amateurstatus heeft opgegeven.
Toen Hoad dit hoorde antwoordde hij:
„Wij kunnen rustig zeggen, dat wij nog
niets hebben gedaan dat inbreuk maakt
op de amateurstatus".
3RIDGE
Bondsparencompetitie
In Royal werd een begin gemaakt met
de bondsparen-competitle. De uitslagen
van de eerste der vijf te spelen ronden
lulden als volgt:
Hoofdklasse: 1. De Geus—Goutier (32
p); 2. Kuilenberg—Meester (27% p.);
Robbers—Slicher <27); 4/5. Kuytv.
(Ingez. Med.-Adv.)
Het is het Franse buurland zeker Egmond en echtpaar De Bruyn (26%);
vooruit en al mag het economisch ge- j 6. Eldering—v. Helvert (26); 7/8. Ehng—
bied in zeker opzicht nog ten achter Oudshoorn en echtp. v. Wingen (25%);
liggen bij de Britse buur, het is bespaard I 9. v. WeerenVerkuilen (25); 10. v. Win-
gebleven voor de politieke moeilijkhe-I gen—Roem (22%); 11. Star—Slegten-
den, die in Georgetown wèl rezen.
Wanneer de gezonde politieke con
structie stevig gebaseerd kan worden
op een stabiele economie, dan kan Su
riname op weg gaan naar de geluk
kige toekomst, waar het zo lang op
heeft gewacht en die men zijn vrien-
I horst (21%); 12. v. As—Vogel (14%).
Eerste klasse: 1. VissersDe Vries
(50); 2. dames KuklerSmittenaar (46);
3. mej Immerzeel—Dees <45i; 4. dames
Colpa—Kallenberg (44%); 5/6. Smitte
naar—Kallenberg en echtpaar Kort
<39%); 7. Selier—Koning (37%); 8. v.
graag BeurdenBernard (34).
(Ingez. Med.-Adv.)
BLIKGROENTEN
cjerd de beste
Frederique en Sneeuwvlokje verrasten
Weer een zege van Nellie Gregor
(Van o
e medewerker)
VOETBAL
AFGEWEZEN PROTESTEN
De protest-commissie van de KNVB
heeft het protest uit de wedstrijd EDO
2—UVS 2 afgewezen. De uitslag blijft
21 voor EDO 2.
Ook het protest van RKAVV uit de
wedstrijd HVV—RKAW (3—2) kon geen
genade vinden.
In de achtste finales van het tournooi
om de Europese voetbalbeker voor clubs
heeft Reims met 2—2 gelijk gespeeld
tegen Aarhus (Denemarken). Reims, dat
de eerste wedstrijd, in Denemarken ge
speeld, met 20 had gewonnen, heeft
zich hiermee in de kwart-finales ge
plaatst.
Bevredigende eerste helft in
weerwil van stromende regen
Het eerste klasse nummer had gisteren te Duindigt bijna een enorme verrassing
gebracht. Quick Hollandia G en Nellie Gregor waren de favorieten. De snelle
hengst bleek echter weinig liefhebberij in de modder te hebben en werd door een
lange fout kansloos. Van de koppaarden had Lion (Jan de Vlieger) al spoedig de
leiding veroverd, doch voor de tribune sprintte Nora Spencer enorm snel naar de
kop. Deze wist tot dertig meter voor de eindstreep het commando te behouden,
maar toen kwamen de paarden van trainer van der Veen, Nellie Gregor en Nelson,
aanstormen. Nelson vloog als eerste over de eindstreep, terwijl Tymen v. d. Veen
Nellie nog juist voorbij Nora Spencer (Siderius) wist te sturen. De verrassing ging
echter niet door, want na vrij langdurig overleg disqualificeerde de jury de win
naar, zodat Nellie Gregor haar zoveelste overwinning boekte. Petronel Spencer,
door de Graaf gereden, incasseerde het derde geld.
terug Toen stuurde Van Dooyeweerd ste bocht Toen Titan Hanover (Geer-
Utopie naar een schijnbaar veilige voor- I sen) echter naast haar kwam, volgde er
sprong, maar in de bocht kwam een i een fout Titan leek geklopt toen hij op
grote fout. M. Vergay liep toen met Ura- zijn beurt in het roohte eind wegsprong
me ver uit en won onbedreigd voor Unita en Jan Wagenaar met Thundera de kop
Zora Wagenaar) en Ukas (Ten Hagen nam. Geersen kwam echter terue en
In de Nandoe S-prys nam Jo v. d. Berg i werd op haren en snaren eerste Tortel-
'duif had zloh hersteld en eindigde als
I derde
Geersen's paard True Spencer toonde
Gouvernementsgebouw. Paramarïba
De grote man in de voorhoede was in
tussen weer Appel. De kwaliteiten wel
ke hem te Reims zo populair gemaakt
■ebben, toonde hy ook in deze wed-
Irüd: zelfvertrouwen, onvervaardheid,
opportunisme, volharding en een
machtig schot. Geen enkele andere
mid voor in Nederland zqu hem de ma
nier nagedaan hebben waarop hij dc 2
doelpunten maakte. Twee knalharde
keeper
De oefenwedstrijd van het voorlopig Nederlands elftal tegen Schalke 04
in het Olympisch Stadion heeft onder meer geleerd, of beter gezegd de
mening bevestigd, dat men voor dergelijke ontmoetingen beter Duitse dan
Engelse tegenstanders kan kiezen. De Duitsers waren met hart en ziel bij hun
j taak en in het veld vaak niet de minderen van het Nederlandse team. In de
tweede helft wogen beide partijen, alhoewel met zeer verschillende wapens
kampend, vrijwel tegen elkaar op.
Wat het Nederlandse elftal aangaat mag worden vastgesteld dat het voor
een levendige en aantrekkelijke eerste helft gezorgd heeft, wat te meer lof
verdient als men de ongunstige weersomstandigheden in aanmerking neemt.
In de tweede helft was de kwaliteit veel minder, maar men kan tenslotte moei
lijk van spelers, zelfs al zijn het semiprofs, verwachten dat ze in zulk erbarmelijk
slecht weer en op een zo zwaar en glad veld twee maal drie kwartier topvoetbal
laten zien.
In de voorhoede leek de vervanging
van de vleugel Clavan—Brooymans door
de wing Carher—Clavan, oru, een verbe
tering. Carlier heeft, ook alweer vooral
voor rust, uitstekende dingen laten zien
en samen met Clavan maakte hy het de
Duitse verdediging uiterst lastig Overi
gens had de keuze-commissie, toen ze in
eerste instantie hetzelfde elftal opstelde
dat het gelijke spel tegen Belgie had be
haald, blykbaar uitbreiding gegeven aan
de leus dat men een winnend team niet
moet wijzigen. Zy stelde zich op het
standpunt dat men een team dat niet
verliest en al met al bevredigend heeft
gespeeld, ongewijzigd moet laten. De
twee wijzigingen, de vervanging van
Brooymans nog vóór de match en die
van De Bruyckere, wegens een enkel
blessuur, in de 36e mmuut van de eerste
helft, gaven haar met helemaal ongelijk.
Want Schouten was naar onze smaak
niet boven De Bruyckere te verkiezen,
althans niet in deze omstandigheden.
Op een droog veld zou hy wellicht be
ter tot zijn recht gekomen zyn. Maar
Carlier prefereren we. als gezegd, in-
ierdaad boven Brooymans.
Bosselaar heeft zich andermaal doen
kennen als een zeer handig en doortas
tend buitenspeler. Een enkele maal was
hij wat al ie zeker van zichzelf, cn dat
werd dan prompt afgestraft. Maar zijn
plaats in het elftal blyft hij overwaard.
kogels, verrassend afgevuurd t
twintig meter afstand, sloeg
Orzcssek kansloos.
In de eerste drie kwartier was Appel
èn door zyn schoten ên door zyn door
zetten een voortdurend gevaar voor de
Duitsers. In de tweede helft trad hy
veel minder op de voorgrond, maar toen
lieten de Duitsers hem minder vry spel
en kreeg de spil Zwickhofer ook meer
vat op onze Nederlandse stormram.
Li de middenlinie speelde Van der
Hart af en toe met een zelfverzekerd
heid die in achteloosheid ontaardde. En
daardoor ontstonden een paar keer ha
chelijke situaties. Een misverstand tus
sen hem en De Munck had bijna een
Duits doelpunt opgeleverd. Schaap was
ditmaal duidelijk de mindere van Klaas-
sens die uitstekend op dreef was, de
voorhoede constant opstuwde en zelf de
Duitse doelman op de proef ging stellen
toen onze voorhoede te veel combineer
de inplaats van te schieten Een van zijn
kanjers, ongeveer een half uur na de
hervatting, kon Orzessek slechts vallend
keren.
In de achterhoede kan de vinnige
Wlersma op een goede party terugzien
en viel Kuys ons niet tegen Keeper De
Munck kreeg nogal veel te doen. en
moest ook enkele criticke situaties kla
ren, wat hy doorgaans op spectaculaire
w ijze deed. Met verre schoten had de
Duitse aanval by hem geen kans.
BASIS VOOR ZEGE
Appel legde de basis voor de overwin
ning toen er amper drie minuten ge
speeld was en niemand van de 25 A 30
duizend aanwezigen nog grootse dingen
verwachtte Hij kreeg de bal op min
stens twintig meter afstand van het
doel. zag een gaatje, loste prompt een
gloeiende kogel en Orzessek was gesla
gen voordat hy het gevaar besefte. De
Duitse defensie als geheel besefte aan-
vankeiyk het gevaar niet dat in onze
midvoor school, alhoewel ze zyn reputa
tie toch moet hebben gekend. Want men
liet hem veel te veel vry spel, met het
gevolg dat hy als motor van onze voor
hoede kon fungeren.
De Duitsers konden zich aanvankelijk
niet organiseren en de onzen opereerden
met groot machtsvertoon, alle trucjes
tonend die ze in hun mars hadden. Bos
selaar goochelde op de rechtervleugel
als een kleine Stan Matthews en schoot
uit een moeilyke positie vlak naast.
Schalke liet zich intussen op het mid
denterrein niet onbetuigd, en eenmaal-
in de 10e minuut - plaatste Koslowski
de bal achter De Munck. Maar scheids
rechter Van Gelder had toen al. te
recht voor buitenspel gefloten.
De druk op het Duitse doel werd
gaandeweg groter, maar het tweede Ne
derlandse doelpunt kwam toch ook weer
op verrassende wyze ter wereld. Nadat
Brocker een zuivere pass van Carlier
keurig had onderschept gaf Klaassens
een verre center naar Appel.
De Duitsers verwachtten geen schot,
want de afstand was een kleine twintig
meter. Maar Appel liep slechts enkele
passen door en loste toen. volkomen ver
rassend, weer een enorme kanjer. En
andermaal werd Orzessek verslagen:
hoog suisde de bal in de rechterhoek.
Na een half uur had Appel bijna de
hattrick verricht toen hy. op een center
van Clavan. een vliegend schot afvuur
de en de paal raakte, ver buiten bereik
van de Duitse keeper Hetzelfde deed
even later een Duitse voorwaarts nadat
de back Broeken een vrije schop had
genomen tegen Clavan. De bal werd te
gen de paal geschoten, en daarna door
Van der Hart weggewerkt.
TWEEDE HELFT
De wedstryd werd hervat by slecht
licht en in nog altyd stromende regen.
De Duitsers, die enkele wyzigingen in
hun ploeg hadden aangebracht, bleken
thans beter op dreef terwyl het aan onze
kant veel minder vlotte. De Munck
moest ingrypen op een scherp schot van
Sadlowskl en wat later spande het voor
ons doel waarby eerst Kuys. en daarna
v. d. Hart en De Munck voor opluchting
zorgden. Weer kwamen de Duitsers te
rug. Van der Hart, nonchalant, talmde
met opruimen en Borutta kon inschie
ten: naast
By een nieuw Duits offensief over de
rechtervleugel redde Van der Hart. nu
weer paraat, met een lange sliding. Aan
de andere kant ging een ver schot van
Klaassens op een pass van Appel juist
naast, waarna Kreuz. die na rust mid
voor speelde by de Duitsers, een harde
bal inzond waaraan De Munck zyn han
den kon warmen.
De stryd ging vrjjwel geiyk op, maar
toch hadden de Nederlandse aanvallen
een Ietwat gevaariyker karakter al le
verden ze niet meer dan een aantal
hoekschoppen op. In de laatste tien mi
nuten was het zicht zo slecht dat de
verlichting ontstoken moest worden en
met een witte bal werd gespeeld. De
Munck liep op het goede moment uit
zich in de Nannie Gregorprijs weer zeer
lastig en maakte meerdere fouten. Sonja
Zora (Wagenaar) kwam als leidster de
laatste bocht uit, doch was voor de tri
bune schoon uitgelopen Tymen v d.
Veen voerde de sterke Rosa Gregor op
utstekende wijze ter overwinning, terwijl
M. Vergay met Rhea op de foto tweede
werd.
In de Nap de la Malre B-prys maakte
de leidende Postduif je K een fout en
was uit de strijd, die practisch alleen
gestreden werd door Ruby Spencer
(Geersen) en Quibus <v. <L Veen) Geer
sen hield styf de leiding, doch kon
slechts met veel moeite de eindsprint
van Quibus. die wel naast, maar niet
voorby Ruby kon komen, afslaan. Op
afstand werd Paul B <B. Geersen) derde.
De eerste ren zag Frederique (H. Pye)
al dadehjk als leidster, en deze merrie,
die het voordeel van het zachte pad had,
bleek ditmaal weinig zin te hebben in
haar welhaast traditionele derde plaats.
Zy consolideerde haar fraaie positie tot
het einde en liep zelfs nog iets van de
aanvallende Kenitra (v. d Kraats) weg.
Just for Joy (v Dyk) werd derde»voor
de favoriet Baccarat.
De tweede ren had door de slechte
start een onregelmatig verloop. Toen de
starting-gate zich opende kregen de
zwakke broeders Ooi di Campo en Hi
dalgo al dadehjk een nuttige voorsprong.
Zy bleken echter over te weinig vermo
gen te beschikken en Grouwels won ten
slotte met overmacht met de in vorm
komende Sneeuwvlokje. Douce France
(Bongers) bleef een hoofd voor haar
trainingsgenoot Phiklta (Delbrasslnne).
De uitslagen lulden:
f170. f2, f5.20; gek. f5.30.
Geersen) (1.32.2); 2. Thundera;
Tortelduif S Tot.: w f2.10, pl. f 1.60. f2.
f4.20. gek. f5 40. cov. f4.90.
Nannie Gregorprys: 1. Rosa Gregor (T.
A. v. d. Veen) (1.27.9); 2. Rhea; 3. Sonja
Zora. Tot w. f8 30, pl. f2.60. f3.10. f4.10.
gek. f 15.20. cov. f 10.10.
Nap de la Malre
Spencer (W. H. Geersen) i
bus; 3. Paul B. Tot.: w. 1
f 1.40. gek. f4.80. cov. f2.70.
i.-prMs: 1. Ruby
i (1.27.5); 2. Qul-
f2.40, pl. f 1.60,
Comtesse LuclenneprUs: 1. Frederique
(H. Pye); 2. Kenitra; 3. Just for Joy. Tot.:
w. f6 70. pl. f170. f130. f 1.60. gok" f6 80.
cov. f3.30.
Comtesse Luclenneprys: 1. Sneeuwvlokje
A Grouwfels); 2 Douce France; 3. Phiklta.
toen Slebert. na een pass van Mecke,
was doorgebroken, en daarmee voor
kwam onze doelman een zeker schynend
doelpunt. De slotfase zag een geringe
Nederlandse meerderheid, maar nu ont
brak toch de nodige dash, en nadat
Bosselaar en Appel nog schoten naast
hadden zien gaan. kwam het einde met
onveranderde stand: 20.
