KRACHTIG ANTWOORD VAN DE OEGSTGEESTER RAAD
OP GRENSWIJZIGINGS.SUGGESTIES VAN GED. STATEN
Gemeenschap zo niet gediend, noch
problemen opgelost
DONDERDAG 27 OCTOBER
In zestienduizend ivoorden
Scherpe verwijten aan Leiden
en Rijnsburg
Het stond bij voorbaat vast, dat de gemeenteraad van Oegstgeest zich
ten scherpste zou kanten tegen de voornemens van Ged. Staten tot wijziging
van de grenzen dier gemeente ten bate van Leiden en Rijnsburg. Een vorige
uitspraak van de gemeenteraad en de algemene stemming in de gemeente
stonden daar borg voor.
Niettemin hebben twaalf sprekers tijdens de gisteravond speciaal aan deze
plannen van G.S. gewijde Oegstgeester Raadsvergadering in totaal in twee en
een half uur zo om en nabij zestienduizend woorden gebruikt om deze houding te
rechtvaardigen. Er werd de nadruk op gelegd, dat de problemen, die volgens
de andere belanghebbende instanties aan de voorstellen ten grondslag liggen,
in de eerste plaats niet door annexatie en in de tweede plaats wel door regio
nale en intercommuniale samenwerking zijn op te lossen, een samenwerking
waartoe Oegstgeest niet alleen bereid is, doch waarheen het zelfs streeft.
Vele gronden voor
verwerping
Mevr. P. H. Smits—Witvliet (WD)
opende de rij van spreeksters en spre
kers en betreurde, dat bij G. S. blijkbaar
meer begrip bestaat voor het streven
van Leiden om „grote stad" te worden
dan voor de motieven van Oegstgeest
om een krachtige gemeente te willen
blijven. Spreekster vroeg zich af, of
Zuid-Holland er mede ls gediend wan
neer Leiden in korte tijd zou uitgroeien
tot een stad van 150.000 inwoners met
opslokking van Oegstgeest, Leiderdorp,
Zoeterwoude, Voorschoten etc.
Er moet op verschillende gronden
naar een andere oplossing der bevol
kingsaanwasproblemen worden gezorgd
dan die der annexatie. In de eerste
plaats de grond die te vinden Is In de
tien geboden. Het „fU zult Uw zinnen
niet zetten op Uws naasten huls, noch
op zijn akker, noch op Iets, dat van Uw
naaste is" geldt door de eeuwen heen
niet alleen voor Individuele geval
len, doch zeker ook voor democrati
sche bestuursinstantles.
Voorts schenkt de Wet Gemeen
schappelijke Regelingen juist oplos-
slngsmogelijkheid voor de bestaande
problemen, buiten annexatie en grens
wijziging om, een mogelijkheid, die
Oegstgeest maar al te zeer wil aan
grijpen. Op historische gronden (waar
bij bv. ten aanzien van de Hoge Mors
sterke familiebanden spreken) ls an
nexatie of grenswijziging al evenseer
te verwerpen. Bestuurs technisch is de
ongeremde groei der grote gemeenten
uit machtswellust slechts nadelig voor
de betrokken bevolkingen. Worden
kerkelijke gronden In geding gebracht,
dan zou Lelden ook heel wat aan
spraken van Oegstgeest moeten er
kennen
Voorts bestreed mevr. Smits puntge-
wys de verschillende naar voren ge
brachte grenswijzlglngs-argumenten.
daarbij ook het ETI-rapport critlsch
onder de loupe nemend.
Zij wees de speciale Leidse wensen
ten aanzien van Endegeest en Voor
geest op zakelijke gronden af en be-
Opening
Nat. Chr. Schoolcongres
Voor het achtste Nationaal Christelijk
Schoolcongres. dat vandaag. Vrijdag en
Zaterdag in gebouw Bellevue te Amster
dam wordt gehouden, bestaat een onge
kend grote belangstelling, waarvan de
voorzitter, de heer J. W. van Hulst uit
Amsterdam, bij de opening gewaagde.
De Christelijke school staat ook thans
nog. evenals ln de eeuw van de school
strijd. onder zeer zware critlek. aldus
spreker.
De Christelijke school heeft behoefte
aan mensen, die een persoonlijkheid
zijn. Aan de hand van enkele Bijbel
teksten concludeerde spr.. dat de schrift
de mens de grote en geweldige dingen
aangaande het Koninkrijk Gods in het
leven voorhoudt als slechts zinvol wan
neer men de bereidheid heeft ze door
te geven aan de kinderen. ..God laat
zijn daden niet doorgeven door machi
nes. doch door mensen. Dus ook niet
door mensen, die in feite machines zijn
geworden, maar door menselijke men
sen. die weer weten hoe ze naar een
kind moeten luisteren en hoe ze diens
vragen moeten beantwoorden. Vandaar
de behoefte aan mensen met een per
soonlijkheid" aldus de heer Van Hulst.
De ochtendzitting werd besloten met
de opening van een onderwijstentoon
stelling ln twee zalen van gebouw Bel
levue door de inspecteur van het LO.
in de Inspectie Amsterdam, de heer L.
van der Zweep.
Zuid-Vietnam is republiek
In Zuid-Vietnam ls Woensdag de re
publiek uitgeroepen, waarvan Ngo Dinh
Djcm. tot dusver alleen premier, thans
ook president is geworden. Deze maat
regelen zijn een gevolg van de Zondag
gehouden volksstemming, waarbij de
grote meerderheid der bevolking Bao
Dal als staatshoofd afwees.
Er is een commissie ingesteld voor het
opstellen van een ontwerp-Grondwet.
welke zal worden voorgelegd aan een
nationale vergadering, die voor het einde
van het Jaar zal worden gekozen.
Voor de ambtswoning van Djem. waar
de proclamatie werd voorgelezen, waren
30.000 Vietnamezen samengestroomd. De
dag werd als een nationale feestdag be
schouwd. Behalve Frankrijk en de V.S.
hebben ook Engeland. Japan en Slam
laten weten, dat zij Djem als staats
hoofd erkennen.
streed voorts de Leidse argumenterin
gen op onderwijsgebied, cultureel leven
en kerkelijk leven.
Misbruik van macht
De nestor van de raad. de heer C.
Oosterom Prot.-Chr.) formuleerde wat
over het algemeen inzake grenswijziging
en samenvoeging van gemeenten in de
Prot.-Chr partijen leeft, namelijk de
gedachte, dat slechts dan naar het ver
krijgen van grenswijziging, algehele of
gedeeltelijke samenvoeging van ge
meenten mag worden gestreefd, wan
neer hoge noodzaak daartoe dringt. Die
hoge noodzaak zag spreker in het on
derhavige geval niet en hy meende
daarom, dat hier geen recht wordt ge
daan, maar'dat men macht boven recht
wil laten gelden.
„Is hier geen sprake van misbruik
van macht, iets wat wij allen bij het
optreden In de volkerenwereld zo In
tens afkeuren? Ik mag toch aanne-
,men, dat het gemeentebestuur van
Leiden en Rijnsburg t.o.z. van dit
laatste het Oegstgeester standpunt
delen? Maar waarom dan ten op
zichte van Oegstgeest historische
rechten met de voeten getreden?"
Ook deze spreker pleitte voor boven-
gemeenteliJke of tussengemeentelijke
samenwerking, waama hij besloot met
een critiek ten opzichte van de Leidse
argumenten ten aanzien van Endegeest
en Voorgeest. Oegstgeest besteedt aan
deze inrichtingen wel degelijk alle pu
blieke zorgen, die een gemeenschap
daaraan behoort te besteden.
Wezenlijke verschillen
De heer P. v. d. Voort (KNP) be
perkte zich in zijn beschouwing tot
enige algemene punten. Hij merkte op,
dat de kennelijk imperialistisch den
kende Leidenaren en Rijnsburgers ook
door hun wensdromen niets kunnen ver
anderen aan het feit dat de inwoners
van de thans omstreden gebieden prac-
tisch unaniem tegen afscheiding van
Oegstgeest gekant zijn. En dit argu
ment moet toch wel in sterke mate
spreken. Voorts vroeg spreker aandacht
voor het duidelijke streven in grote
gemeenschappen als Amsterdam en
Rotterdam naar decentralisatie vla wijk
raden. Verder gaande centralisatie ligt
derhalve allerminst in de lijn der ont
wikkeling.
Wat betreft de gemeenten Leiden
en Oegstgeest 6telde de heer v. d.
Voort, dat deze in totaliteit wezenlijk
van karakter verschillen en dat hier
in een sterk anti-annexatie-argu-
ment is te vinden. Als gemeenten
zijn het evenwaardige grootheden, en
tussen beide bestaat een sterke wis
selwerking op grond van hun uiteen
lopend karakter.
Noch de grootte, noch het inwonertal
der gemeenten mag derhalve een rol
spelen. Beslissend is hier beider histo
risch gegroeide en voor de toekomst
onvermijdelijk functionele onafhanke
lijkheid als waarborg voor het behoud
van karakter.
Kan d' Oude(n) nog van de Jonge lenen?
Enige tijd geleden heeft het Oegstgeester raadslid, mr J. G. BergmetJer. I
het ongenoegen gesmaakt, het slachtoffer te worden van een verkeers- 1
ongeval. Hoewel dit ongeval zich eerst ernstig liet aanzien, kunnen de 1
Oeg6tgeestenaren zich thans slechts verheugen in een gestadige gunstige
ontwikkeling van de gezondheidstoestand van hun vertegenwoordiger in j
de raad in deze gewichtige tijden.
Maar mr BergmeiJer moest gisteren toch verstek laten gaan. Hij gaf
daarvan kennis aan de raad in een schrijven, dat getuigt van een zeld
zame levendigheid van geest, waaruit slechts verheugende vooruitgang in
zijn gezondheidstoestand te concluderen valt:
Het lijden rustig dragen is een schone zaak.
Maar Lelden te verjagen Is een nog mooier taak.
Zong Schuyt weleer: „O Leyda graelosa".
Ik waag te spreken van: „O Leyda malitiosa"!
Wat wilt gij toch? G(j zyt niet eens in staat
Uw woningcontingent te bouwen! Ik heb een raad:
Komt Gij eens praten. Dat kan geen kwaad, zou'k menen.
Misschien kan d'Oude (n) nog wat van de Jonge lenen
(Daarbij z(J aangetekend, dat de wethouders Den Ouden van Oegst
geest en Jongeleen van Leiden zich aan iedere verantwoordelijkheid voor
dit dichtwerk onttrekken).
do edel* Orldntcigaret
de zeldzaam zachte cigaret - sinds 1885
vermaard om zijn uitgelezen, edele Oritint-
tabakken. DUBEC Maxoul nu óók in pakjes
van 10 stuks, zo handig in het damestasje.
Nitt roor niets a de
.TRËMD
Mr. Valentgoed bouwde verweer
uit vloed van argumenten
Zeer uitvoerig sprak mr J. H. Valent
goed (Pr.-Chr.) die in 'n peroratie ver
gelijkingen trok met „Hoe lang r.og Ca-
talina wilt ge ons geduld misbruiken"
en fel van leer trok tegen de Leidse en
Rijr.sburgse voornemens en de --.waar
achtigheid hunner argumenten.
Naar persoonlijke aard en instelling
ontleedde spreker de grenswijzigingsmo
tieven. die hij slechts schijnbaar sterker
achtte dan tijdens de in 1930 mislukte
Leidse pogingen. Spr. achtte kenmerkend
voor de Leidse plannen, dat die van één
centrale gedachte uitgaan: Leiden streeft
er naar om naar een harmonisch en
evenwichtig opgebouwde eenheid te ko
men. Daarvan uitgaande moet dus ook
voor Leiden het algemeen belang op de
eerste plaats staan. De huidige ont
wikkeling toont echter breuken in de
dijken van de alles nivellerende een
heidsgedachte, die opgeworpen word* n
als vermeend afweermiddel tegen de
dreigende problemen. Men moet oppas
sen, die zwak blykende dijken oo.-c op
te willen werpen tegen de intercimmu-
nale problemen.
Waarschuwing tot hogere
instanties
Over de hoofden van B. en V/. en
G. S. heen meende spreker tot de
hoogste wetgevende macht n den
lande de waarschuwing te richten tot
tijdige bezinning op het gebied der
centralisatie opdat niet voorgoed
wordt afgebroken wat blijvend een
eigen bestemming had kunnen volgen
tot een uiteindelijk harmonische oi t-
wikkeling van stad en land in ons
vaderland.
IIIIIIGIIIIIII1IIIII
OegstgeestLeiden,
AmsterdamPurmerend
De besprekingen in de Oegst
geester raad over de Leidse en
Rijnsburgse annexatie-aspiraties
kenmerkten zich door waardigheid
en ernst, dit veel in tegenstelling
tot de lachspiegel van het pro
bleem die gemaakt werd van de
burgerlijke protestvergadering de
avond tevoren in het Patronaats
gebouw.
Niettemin ontbrak de vrolijke
noot en het caricatuur niet tijdens
deze zwaarwichtige besprekingen.
De heer Van der Voort legde
namelijk een verband tussen Lei
den, Oegstgeest, Purmerend en
Amsterdam.
„Het feit, dat Oegstgeestena-
ren o.a. naar Leiden moeten en
gaan", aldus deze spreker in de
raad, „om cultureel en typisch
stedelijk amusement te zoeken
accentueert dat (karakter-) ver
schil en kan derhalve allerminst als
argument voor annexatie worden
gebruikt.
Dat de meeste Amsterdammers
binnen de grenzen van Purmerend
gaan hengelen, heeft voor zo
ver ik weet nooit een zinnig
inwoner van dat plaatsje geïnspi
reerd tot het indienen v*n 'n plan
om Amsterdam te annexeren.
■■■■ailf.lIXHKJIBIir
Met voorlopige afwijzing van de
gedachte aan een „Randstad Holland"
meende spreker niettemin de anncxa-
ticgedachte als verouderd te moeten
afwijzen.
Dit plaatst het annexatieprobleem op
plaatselijk Lelds-Oegstgeests niveau.
Het is de vraag wat er dan overblijft
van de Leidse argumenten tot de vor
ming van een harmonisch geheel? Lei
den zelf ls zo eerlijk te erkennen, dat
zijzelf niet een dergelijk harmonisch
geheel vormt, omdat tengevolge van het
ontbreken der daartoe geschikte gron
den de meer welgestelden-groep in die
stad ontbreekt. Mag dan worden aan
genomen, dat die Leidse volmaaktheid
op dit punt na bereikt is?
Centrumgemeente?
Voorts behandelde spreker de as
pecten van de Leidse gedachte, cen
trumgemeente te willen zRn. Moet in
die gedachte dan ook niet het bestaan
van levenskrachtige randgemeenten
worden opgenomen?
Wat is een centrum-gemeente zon
der die randgemeenten? Waar ligt de
grens van een door Leiden tussen
haar en Oegstgeest ontkende „nor
male verhouding tussen die gemeen
ten? Kan Lelden er op bogen cen
trumgemeente te zijn en toch annexa
tiemotieven vinden in het feit, dat
de Oegstgeestenaren niet een e\"en
schouwburg hebben, hoeveel moeiliik-
heden Leiden ook met haar eigen
schouwburg heeft?
Ook bestreed spreker de Leidse argu
menten. die gesteund werden door be
schouwingen over de Leidse Hout. het
Oegstgeester winkel-apparant, de optn-
bare voorzieningen en wat dies meer zij.
De woon- en werkmotieven, die Lei
den aanvoert. zUn al evenmin steek
houdend, aldus mr Valentgoed. Het fo
rensenprobleem bestaat rret slechts
tussen Leiden en OegUf-.it. .na.ir lr
geheel ons land. en een bestuurlijke een-
trallsatie kan aan de practlsche werke
lijkheid niets verander m.
Merenplan
Met een harmonische gemeenschaps
opbouw door Leids-Oegstgeester annexa
tie heeft dit probleem in leder geval
niets uitstaande.
Mr Valentgoed verdiepte zich daarna
in de Leidse woningbouwproblemen en
de Leidse argumenten met betrekking
tot verkrijging van bouwgrond. Daarbij
herinnerde spreker aan het Leidse Me
renplan. waarvan de uitvoering destijds
zo dringend nodig was voor het bouw
rijp maken van terreinen voor de
woningbouw. Dat Leids Merenplan is
afgeketst, maar welke gronden had
Lelden dan op het oog? In die tijd kon
toch niet gespeculeerd worden op gron
den die via annexatie over geruime tijd
eventueel verkregen zouden worden?
Voorts keerde spreker zich tegen de
Leidse ..overvraging" van Endegeest en
Voorgeest en uiteindelijk ook het hart
van de gemeente die geliquideerd zal
moeten worden. Scherp veroordeelde mr
Valentgoed ook de Rijnsburgse aspira
ties. waaraan hij alle redelijke gronden
ontn«*\|
Grenswijzigingsprocedures achtte mr
Valentgoed verouderde verschijnselen,
die geen recht deden aan de geest van
de tegenwoordige tijd en tegenwoordige
omstandigheden noch aan de toekomst.
De weg die ingeslagen wordt door de
voornemens van Oed. Staten is een
doodlopende weg. Dit moet ten koste
van alles vermeden worden. Die kosten
zijn waard gedragen te worden, want
niet het zelfzuchtig do 't gemeente
lijke zelfstandigheid een harmo
nisch democratisch bestuursbeleid is er
da vrucht vac.
Tijdperk der verovering
ontgroeid
Mevr G. A. Kramersde Vlaming
Pleysler (PvdA) maakte het kort in
haar beschouwing. zy meende dat wy
het tijdperk van veroveringen op nabu
ren z(jn ontgroeid, en dat wij als men
sen alleen bcstaansmogeiykheld heb
ben wanneer wü uitgaan van de ern
stige wil tot samenwerking. Tcrwgl dit
internationaal so sterk op dc voorgrond
staat, kunnen wij ons moeilijk veroor
loven »n ook onmogciyk accepteren
tussen gemeenten, kleinere gemeen
schappen derhalve, het standpunt van
gebiedsuitbreiding ten koste van elkaar
goed te keuren.
Niet alleen op deze. ook op meer
jractisch gegronde motleven keerde
spreekster zien scherp tegen de aanhan
gig gemaakte grenswijzigingsvoorstellen.
Ook als Oegstgeest hand in eigen boezem
steekt is het deze gemeenschap volko
men geoorloofd, nogmaals een beroep te
doen op de wil tot samenwerking. Zij
tekende als conclusie, evenals vorige
aan het woord zijnde raadsleden krach
tig protest aan tegen de voorstellen van
Ged. Staten
Na groei ook uitbouw
De heer P. van Nieuwkoop (Prot. Chr
achtte eveneens annexatie een ver
ouderd begrip en wees voorts op de
onjuistheid der Leidse motleven om ook
Endegeest en Voorgeest bij de Sleutel
stad in te lijven.
Deze spreker merkte op, dat het Leid
se praeadvies gewag maakt van een
eenheid Leiden-Oegstgeest. „Als deze
eenheid kon groeien onder twee ver
schillende besturen, dan kan die een
heid zich ook verder ontplooien onder
die besturen zonder dat gebiedsafstand
van de ene aan de andere gemeente
nodig is."
De heer K. Veen sloot zich met een
enkel woord aan bij wat mevr. Kramers
namens zijn fractie had verklaard en
schaarde zich geheel achter het stand
punt, praeadvies en voorstel van B
en W.
De heer v. d. Hulst (KVP) hield zijn
beschouwingen eveneens kort. en als
„Mors-man" verleende hU steun aan de
kracht van de Oegstgeester argumenten,
door met genoegen zijn stem te geven
aan het voorstel van B. en W., iedere
grenswijziging af te wijzen.
Samenwerking
Uitvoeriger sprak de heer N. van Wel
zen (Prot Chr.) die de avond tevoren
in gelijke geest zijn stem had laten
horen als voorzitter van het anti-an
nexatie comité tijdens de Informatieve
(protest-) vergadering in het Patronaats
gebouw.
Deze spreker stelde met nadruk vast,
dat Oegstgeest binnen afzienbare tijd
voor even grote moeiiykheden in het
vinden van bouwgrond zal komen te
staan als Leiden thans, en de argu
menten die door Rijnsburg worden
aangevoerd van iedere redeiyke grond
'/■Un ontbloot. Problemen als deze
kunnen niet door grenswyzlging wor
den opgelost. Er moet worden ge
streefd naar gemeentelijke samenwer
king, waardoor grenscorrecties althans
voorlopig overbodig worden.
Forensen-probleem
Eveneens namens de KVP-fr actie
voerde de heer Van Kerkhoff het woord,
die ln het bijzonder het forensen-ver
schijnsel in de Oegstgeester gemeen
schap bestreed als annexatiemotief, ei
voorts het argument bestreed dat Oegst
geest iets zou bieden wat Leiden mist.
Dat Leiden dit mist Is slechts aan Leiden
zelve te danken. Men zie als bewys daar
toe slechts naar wat Leiden gemaakt
heeft van de gebieden, die echter door
de Sleutelstad van Oegstgeest werden
afgenomen Na een zeer scherpe aanval
op de moraal der Rijnsburgse drijfveren
nam spreker ook de motleven van die
gemeente critisch onder de loupe.
Veiliger bij Oegstgeest
De heer O. Blansjaar (Prot Chr.)
kwam in het bijzonder op voor de Oegst
geester bevolkingsgroepen in de Hoge
Mors en het aan Rijnsburg grenzende
deel der gemeente. Spreker was er van
overtuigd, dat de belangen van deze
gebiedsdelen bij het Oegstgeester ge
meentebestuur in veilige handen zijn,
wat er ook in het verleden mag zijn
nagelaten. Voorts verdedigde deze spre
ker de Oegstgeester politiek ten aan
zien van de arbeiderswoningbouw en de
agrarische belangen.
Slotwoord van
burgemeester
Nadat mr Sliugenberg (VVD) zich
met een enkel woord achter de woor
den van mevr. Smits als fractievoor
zitster had gesteld, nam burgemeester
Du Boeutf het woord. HIJ verheugde
zich over de steun, die hij van raad
en antl-annexatie-comlté had ontvan
gen. Spreker waardeerde ln het bi|-
zonder dat b.v. het Leldsch Dagblad
biykens artikelen op 1 en 14 October
als Lelds blad zoveel ruimte heeft be
schikbaar gesteld voor de bekendma
king van het Oegstgeester standpunt.
Niettemin hebben de Leidse afgunst
i hebzucht in Oegstgeest algemeen
verbittering gewekt.
Oegstgeest ziet zich gedwongen, de
door niets gerechtvaardigde aanvallen
van Leiden op haar grondgebied ten
scherpste af te wijzen. Burgemeester Du
Boeuff motiveerde die afwijzing met be
hulp van argumenten, die wij reeds
verscheidene malen ter verdediging van
het Leidse standpunt naar voren brach
ten. Daarbij kenmerkte hy verscheidene
Leidse grenswijzigingsargumenten ais
flagrante onwaarheden of onjuist ge-
interpreteerde zienswijzen. De nalatig
heid van Leiden, om binnen de begren
zing van bouwvolume een woningbouw
programma te realiseren, zoals ons blad
dat in het nummer van Zaterdag jj uit
eenzette, was daarby mede een argument
tot bestryding van de Leidse annexatie-
motieven.
Burgemeester Du Boeuff noemde het
Leidse praeadvies over de grenswyzlging
niet alleen onjuist doch tevens onele
gant en onwaarachtig.
Op dergelyke gronden bestreed hy de
Rynsburgse aanspraken, waarna hy met
eenzelfde beroep op de groeiende Rand
stad Holland als voorgaande sprekers
reeds hanteerde annexatie afwees als
een verouderd begrip en een pleidooi
voerde voor intercommunale samenwer
king. Oegstgeest zal daartoe steeds be
reid worden gevonden, ondanks de on
dervonden teleurstellingen.
Van harte hoopt het college van
B. en W.. aldus de burgemeester,
met gemeenteraad en gemeente, dat
dit de weg zal zijn die hogere auto-
riteiten tenslotte als de meest veilige,
de meest wijzeen de meest recht
vaardige weg voor Leiden. Rijns
burg en Oegstgeest zullen aan
wijzen.
Zonder verdere discussies werd
het ln alle opzichten afwijzend
oordeel van Oegstgeest geformu
leerd volgens het voorstel van B. en
W» tenslotte door de raad aanvaard.
militaire Academie van Quito
in Equador bestaat 60 jaar. Bij deze
gelegenheid hebben de leerlingen
van de school een grote parade ge
houden voor het Pantheon in dit
stad.
