K.V.P. vóór, P.y.d.A. tegen vrijere
loonvorming in de bedrijven
Cursus Zendingshogescliool geopend
94ste Jaargang
Woensdag 5 October 1955
Derde Blad No. 28644
Politieke tegenstellingen
Prof. Romme voor verruiming
winstverdelingsmogelijkheid
(Van onze parlementaire redacteur)
De regering verzet zich niet tegen verbetering van de arbeidsvoorwaarden,
naar zij stelt daarbij als eis dat prijsstijging er niet het gevolg van mag zijn.
jaarom heeft de regering slechts vergnnning verleend voor een eventuele
rerboging van de vacantiebijslag van 2 tot 4 en tot verruiming van de
racantie met drie dagen, alles bijeen neerkomend op een loonsverhoging van
Iff, indien kan worden voldaan aan de voorwaarde, dat de hogere kosten niet
rorden doorberekend In de prijzen. De .Joonsverhoging" is dus alleen toege
gaan voor de bijkomstige arbeidsvoorwaarden en niet voor de lonen zelf.
Dat noemde prof. Romme (KVP)
jlsteren tijdens de jaarlijkse algemene
lolitieke beschouwingen dwaas. Als de
egering eenmaal verschil in beloning
lahvaardt. waarom dan geen directe
oonsverhoging toegestaan voor onder-
lemingen die het kunnen lijden? Als
Diddel om de arbeiders een groter aan
bel in de gestegen welvaart tc verzeke-
ten, bepleitte hij, met de verbetering
>an de bijkomstige arbeidsvoorwaarden,
len verruiming van de winstdelings-
Eogelijkheid. Dat zou hij ook als een
,ad beschouwen op het terrein van de
lezitsvorming.
Tevreden en ontevreden
Inplaats van een uitkering aan de
rbeiders uit de winst, wensen de socia
len veel liever een algemene loons-
ferhoging voor ledereen. Tegen die
genschijnlijke rechtvaardigheid heeft
irof. Romme echter juist uit rechtvaar-
Hgheidsoogpunt bezwaar, want de loons
verhoging wordt dan afgemeten naar
let financieel zwakste bedrijf, dat het
logere loon ook moet kunnen uitbetalen.
Sedrijven. die meer loon kunnen beta-
en. onthouden dan de arbeider zijn
landeel in de grotere welvaart en de
iconomische waarde van iedere arbeider
ifzonderlijk, wordt door een voor ieder -
len gelijke loonsverhoging onder de
'oet gelopen.
Totnutoe heeft de regering het
systeem gehandhaafd van gelijke
loonsverhogingen voor ledereen, maar
prof. Romme sprak het vertrouwen
uit. dat het thans aan de regering
uitgebrachte advies van de S.E.R. over
een vrijere loonvorming, begin Decem
ber rijp zal zijn voor discussie in het
parlement.
Geen oude schoenen
weggooien
Tegenover het betoog van prof. Rom
me stelde de fractieleider van de PvdA
mr Burger, dat de geleide loonpoli
tiek van de regering zegenrijk en
rechtvaardig is geweest en de arbelds-
vrede heeft bevorderd. Hij betwijfelde
sterk of een vrijere loonvorming de
huidige spanningen op de arbeids
markt zou verminderen en of er niet
juist arbeidsonrust het gevolg van
zou zijn.
Laat men geen oude schoenen weg
gooien voor men betere heeft.
De vacantievoorzieningen. waarvoor de
■egering vergunning heeft verleend,
eken mr Burger voortreffelijk omdat
van meer blijvende waarde zijn dan
oonsverhogingen, want als de bedrijvig-
leid vermindert, zijn de lonen in het
'erleden altijd gedaald. Extra besteding
'an winst verhoogd de vraag naar goe-
leren en verhoogt de kans op waarde-
lallng van het geld.
In menig opzicht kon mr Burger het
"egeringsbeleid ten aanzien van lonen
m prijzen begrijpen, maar hij verweet
ïaar dat de actie tegen de prijzen te
reinig systematisch was aangepakt. De
■egering heeft zich daardoor in een
tositie gemanouevreerd waardoor een
lieuwe loonronde de enige oplossing is.
In het algemeen verweet mr Burger
le andere partijen dat zij teveel hun-
:eren naar een vrijere werking vun het
ïapitalisme. terwijl de socialisten juist
treven naar een meer planmatige op-
iouw van de maatschappelijke ontwik-
teling. waardoor niet het toeval zou
jeslissen in welke volgorde allerlei ge
perste voorzieningen tot stand kunnen
forden gebracht. Men kan dan bijv.
Dezen tussen loonsverhoging in geld. of
torter werken, als de productiviteit is
jestegen. In de Kolen- en Staalge-
neenschap heeft minister Zijlstra zelfs
ten studie van de vijfdagenweek van de
and gewezen, maar die studie is nodig,
.aat er een eind komen aan de onwil,
Idus mr Burger, de toekomst onder
?en zien. In dit verband achtte hij de
kamerverkiezingen in 1956 noodzakelijk
Ji uit te maken of de schaal naar de
Dnservatieve of de progressieve zijde
ïoet doorslaan. Hij vroeg voorts of de
eer Tilanus van de CHU evenveel
'aardering heeft voor het herderlijke
ehrijven van de Ned. Herv. Kerk. als
ij vorig jaar bleek te hebben voor het
fandement der Bisschoppen
Aan het slot van zijn rede had prof.
lomme een beroep gedaan op de par
ijen volgend jaar een waardige ver-
iezingsstrijd te voeren. Steek de hand
i eigen boezem, repliceerde de heer
iurger met een verwijzing naar het
«mflet. dat vele Katholieken zelf als
nw a ar dig hebben veroordeeld. De heer
ïortzak (CPN) noemde het ..een stink-
wam op onze nationale bodem".
Amsterdams paar
in Frankrijk zwaar gewond
AUTO BOTSTE TEGEN BOOM
Zondagavond is op de weg van Cham-
bry naar Laon in Frankrijk een Ne
derlandse auto bij het passeren van
een landbouw-tractor tegen een langs
de weg staande boom gebotst. De be
stuurder en zijn mede-passagiere wer
den zwaar gewond naar het zieken
huis van Laon vervoerd.
Het betreft hier de 25-jarige boord-
*erktuigkundige van de KLM H. Roose
boom en diens verloofde de 23-jange
pohanna Elias. een typiste beiden uit
pps ter dam. Bij het passeren van de
pactor slipte de wagen de berm in. De
peer Rooseboom zag geen kans zijn auto
*ijdig op de weg terug te brengen, zo-
pat deze met flinke snelheid tegen de
Poom botste.
Nader vernemen wij dat de toestand
iVan de heer H. Rooseboom nog onver
anderd ernstig is. In de toestand van
*ijn verloofde is een aanzienlijke verbe
tering gekomen.
Geen brede samenwerking
Over de vorming van een Kabinet na
de verkiezingen in 1956 zei mr Burger
dat zijn gedachten niet uitgaan naar
de breedst mogelijke samenwerking
met Inbegrip van de VVD in het
Kabinet. Wij houden ons volkomen
vrij. In de verkiezingsstrijd zal de
..doorbraak" niet het centrale punt
zijn. Daarin is de tegenstelling niet
gelegen. De rechtse partijen, aldus
mr Burger, willen terug naar het
oude, vertrouwde. Het geloof aan de
„weg-terug" kunnen wfj echter niet
opbrengen. Wij geloven niet aan een
geheimzinnig wonder dat de maat
schappelijke krachten van nature in
evenwicht brengt.
Aan de verkeersonveiligheid hebben
bij de algemene politieke beschouwingen
prof. Romme en vooral de heer Welter
(KNP) aandacht gewijd. De atoom
energie zal volgens mr Burger niet in
particulier beheer mogen komen, waar
op de heer Weiter antwoordde dat de
Staat er wel de meeste millioenen voor
zal moeten verschaffen en dientenge
volge ook zeggenschap heeft maar een
gemengd beheer vond hy het meest
gewenst.
Vandaag houden prof. Oud. dr Schou
ten. ds Zandt en de heer Tilanus hun
politieke beschouwingen.
Waarom lost ons volk woningnood niet op?
Weiter stelt
Staatscommissie voor
(Van c
parlementaire redacteur)
Bij de jaarlijkse algemene politieke
beschouwingen ln de Tweede Kamer
heeft de heer Weiter (KNP) gisteren
een bewogen betoog gehouden over de
woningnood. Er zijn tien jaar na de
oorlog nog steeds duizenden jonge
mensen, die niet kunnen trouwen om
dat er geen woning voor hen is. Nog
steeds zijn er tienduizenden gevallen
van samenwoning. „Moeten wij in de
onmachtige houding van de regering
berusten?", vroeg de heer Weiter.
In alle beschouwingen over de wo
ningnood is het troosteloze en onaan
vaardbare dat niet duidelijk is waarom
de woningnood niet binnen afzienbare
tijd kan worden opgeheven. Ons kun
dige en energieke volk heeft knappe en
grote dingen gedaan; alleen voldoende
huizen kunnen we niet bouwen. Waar
om kunnen wij niet doen wat de eerste
plicht jegens ons volk is?
Uitgave Thorbecke-Arehief
De Nederlandse Organisatie voor Zui
ver Wetenschappelijk Onderzoek, het dr
Hendrik Muller's Vaderlandsch Fonds,
de N.V. Rigtersbleek v/h G. J. van Heek
en Zonen, de N.V. van Heek en Co, N.V.
Gebroeders van Heek, de N.V. Heemaf,
de Thorbecke-Stichting en de Holland
se Maatschappij der Wetenschappen
hebben het Historisch Genootschap ge
vestigd te Utrecht (secretaris prof. dr
J. H. Kernkamp) financiële steun ver
leend voor de uitgave van het eerste
inmiddels verschenen deel van het
Thorbecke-Archief. Ook voor de uit
gave van het tweede deel heeft het His
torisch Genootschap repris subsidie toe
gezegd gekregen. De bewerking van het
Thorbecke-Archief is door het bestuur
van het Historisch Genootschap toever
trouwd aan mevrouw dr J. BrandtVan
der Veen.
De Nederlandsche Bank deelt mede.
dat het betalingsverkeer met de aan de
EBU deelnemende landen voor Neder
land in de maand September 1955 een
overschot van f. 17.704.200 4.659.000)
heeft opgeleverd.
De heer Weiter bepleitte de instelling
van een Staatscommissie met de op
dracht op korte termijn voorstellen te
doen om te komen tot de bouw van
100.000 woningen per jaar (in plaats van
70 000). Als dat niet kan, wat zijn dan
de redenen waardoor een dergelijke wo
ningbouw onmogelijk is? Alleen zo kan
het brandende nationale vraagstuk tot
een oplossing worden gebracht, want
thans weten we niet waarom het niet
kan. Ligt achter het woningvraagstuk
een geheim? (Dr. Drees keek hoogst ver
baasd en haalde zijn schouders op).
Ook indien de loonpolitiek een belem
mering is voor voldoende woningbouw
of het aandeel van de lonen in de bouw
kosten, heeft het Nederlandse volk er
recht op dat te weten. Het volksbelang
kan niet worden opgeofferd aan een
geheim, ook niet indien dat een gevolg
is van de arbeidspolitiek van de rege
ring, aldus de heer Weiter.
Wereldfederatie
Dierenbescherming
Het bestuur van de Wereldfederatie
tot bescherming van dieren, in verga
dering ln het Kurhaus bijeen, heeft
gisteren zjjn laatste zitting gehouden.
Opgericht is een comité voor de be
strijding van stieren- en hanengevech
ten en gevechten tussen stieren en leeu
wen enz. In de gehele wereld zal ge
poogd worden een z.g. „dubbeltjesactie"
ingang te doen vinden. De opbrengst
van de aldus verkregen gelden zal
worden aangewend voor het stichten
van een hoofdzetel van de Wereldfede
ratie tot bescherming van dieren In Den
Haag. Een dergelijke dubbeltjesactie is
de afgelopen maanden bereids ln Neder
land gehouden; zij had daar een groot
succes.
Het volgend Wereldcongres voor Die
renbescherming zal ln 1956 ln ZUrlch
worden gehouden.
Nederlandse waarnemers
naar het Saargebied
Op verzoek van de Europese commis
sie voor het Saar-referendum zal Ne
derland. ter gelegenheid van dat refe
rendum, op 23 October a.s., 325 waar
nemers zenden, die tot taak zullen heb
ben verslag uit te brengen aan die
commissie over de wijze, waarop de
stemming en de vaststelling van de uit
slag der stemming hebben plaats gehad
in het stembureau, waaraan zij zullen
worden toegevoegd.
De aanwijzing van deze waarnemers
heeft Inmiddels haar beslag gekregen.
De betrokkenen zullen daarvan dezer
dagen mededeling ontvangen. Een aan
tal der waarnemers is burgemeester
De reis zal gezamenlijk geschieden
per extra trein, zowel heen als terug.
Het vertrek ls bepaald op 21 October,
terwijl het merendeel op 24 October zal
kunnen terugkeren. De reis- en ver
blijfkosten komen voor rekening van de
landen, aangesloten bij de West-Euro
pese Unie.
GERINGE STIJGING GOUD EN
DEVIEZEN
Blijkens de verkorte balans van de
Ned. Bank per 3 October is de netto de
viezenreserve met ruim f. 5 mil li oen ver
meerderd tot f. 1 500.000. Ook de goud
voorraad, die sinds einde Mei onveran
derd was gebleven op f. 3.045.5 miliioen,
heeft deze week een kleine vermeerde
ring ondergaan. Hij bedraagt thans
f. 3.049,3 miliioen.
fineez. Med.-Adv.)
Waar is de
man
Een organisatie als dc B B is
in tijden van nood, wanneer
snel en doeltreffend moet wor
den geholpen, onmisbaar. De
B.B. is berekend voor haar taak. Uitstekend materiaal
is overal in het land aanwezig. Meer dan 160.000
B.B.-ers oefenen geregeld in een stukje van hun vrije
tijd. En toch er zijn nog open plaatsen. Op elke
twee man is er nog één nodig. Weest U die derde!
Vraagt U eens aan het Hoofd Bescherming Bevolking
in Uw woonplaats, aan Uw wijk- of blokhoofd wat de
B.B. voor U zal doen en wat U m de B.B. kunt doen
Gouden jubileum herdacht
Druk bezochte receptie in de school
Ter opening van het nieuwe cursusjaar van de Zendingshogeschool en ter
herdenking van het feit dat op 2 October 1905 de kort tevoren gestichte
Nederlandse Zendingsschool werd geopend, werd in de Pauluskerk te Oegst-
geest een bijeenkomst gehouden, waar de voorzitter van het curatorium, prof.
dr K. H. Miskotte, en de rector van de Zendingshogeschool, dr E. Jansen
Schoonhoven, het woord voerden. Er bestond voor deze bijeenkomst zeer veel
belangstelling, zowel van kerkelijke als van burgerlijke zijde.
Prof. Miskotte sprak naar aanleiding
van 1 Coronthe 2 9 „Wat geen oog
hëeft gezien en geen oor heeft gehoord
en wat m geen mensenhart is opgeko
men. al wat God heeft bereid voor de
genen die Hem liefhebben". Het gaat
hier om hetgeen verborgen is voor de
mensen, en dat is Juist de kern van de
boodschap, die wy hebben te brengen.
Wij, aldus spr., bekommeren ons veel te
veel om de wyze waarop wij de bood
schap hebben te brengen en dan blijft
er geen tijd over na te denken
over de inhoud van het Evangelie. Het
is echter in de eerste plaats onze taak
Tijdens de behandeling van de
televisienota van Minister Cats had
den enige televisie-camera's een
plaats gevonden in de vergaderzaal
van de Eerste Kamer. In de huis
kamers kon daardoor het TV-debat
worden gevolgd. Rechts-onder op
de foto Minister Cats achter de
Regeringstafel.
het geheimenis te realiseren. Alleen
wanneer wij dat doen met vTeze en be
ven, ons bewust van eigen onmacht, kan
er zegen op ons werk rusten; de Geest
zelf zal ons dan leren. .Moge Zijn zegen
op ons werk rusten ln het komende cur
susjaar", aldus besloot prof. Miskotte
zijn toespraak.
Dr Jansen Schoonhoven hield daarna
een openingscollege over het onderwerp:
„Vijftig Jaar zendingsopleiding". Spreker
begon met er op te wijzen dat reeds
eeuwen geleden begonnen werd met de
zendingsarbeld, doch dat ln 1905 dezen-
dingsschool werd opgericht als vrucht
van het streven van ds W. J. Gunning.
HU schetste de opleiding van de eerste
jaren en de vestiging in Oegstgeest in
1917, waarover wy reeds uitvoerig schre
ven Toen het besluit in 1912 genomen
werd de school te vestigen ln Oegstgeest
koesterde men vele wensen over de in
richting en het aantal gebouwen. Het ls
in vele ojizichten anders gelopen, en
vele wensen staan nog op het verlang
lijstje. maar toch is sinds 1917 reeds
veel bereikt.
GETUIGEN EN DIENEN
Zending en oecumene zijn twee zijden
van dezelfde medaille; er zyn mensen,
die zich met enthousiasme wijden aan
het werk van de oecumene doch daarby
de zending totaal uit het oog verliezen.
Juist de zending geeft gestalte aan de
oecumene, wat o.a. blijkt uit de geza
menlijke opleiding. Dr Jansen Schoon
hoven schetste vervolgens de grote ver
andering van het Jaar 1946. Nu na 9 Jaar
staan wy eigenlijk nog maar aan het
begin van een taak, waarvoor wij vaak
terugdeinzen. Onze voorgangers in het
werk der zending hebben echter ook hun
moeilijkheden gekend en hebben door
gevochten, zolang zij daartoe de krach
ten hadden.
Het is ook onze opdracht verder te
gaan op de Ingeslagen weg.
Er zijn grote verschillen tussen de
zendingsopleiding van voor 1940 en na
1946. Toen bracht men de boodschap
nog in een koloniale maatschappij,
waar wij het voor het zeggen meenden
te hehben Thans li»t rte taak heel
anders: in plaats van opvoeden moe
ten wy nn getuigen en dienen.
De kern van de taak is echter gelijk
gebleven en dat ls het brengen van het
Evangelie. Daarby moet de zendings-
arbelder zich orgaan van de wereldkerk
weten en geen vertegenwoordiger van
een bepaalde kerk.
RECEPTIE
Na afloop van de bijeenkomst was er
ln het gebouw van de Zendingshoge
school een receptie, die door honderden
werd bezocht. Wij merkten o.a. op de
heer Danusaputera, vertegenwoordiger
van de Hoge Commissaris van Indone
sië in ons land, ds Rotti, algemeen se
cretaris van de Y.M.C.A (C J.M.V.) in
Indonesië, de rector-magnificus van de
Leldse Universiteit, prof. dr A. E. van
Arkel, burgemester du Boeuff, van
Oegstgeest. enkele hoogleraren, ds D. J.
Vossers, voorzitter van de classis Leiden
van de Ned. Herv. Kerk, ds B.C.Visser
en ds G. F. Callenbach, belden Ned. Herv.
predikant te Oegstgeest. vertegenwoor
digers van de Ned. Zendingsraad, be
vriende zendingscorporatles en het Ne
derlands Bijbelgenootschap. Van de vele
zendingsarbeiders en oud-zendingsar
beiders willen wij alleen noemen dr K.
J. Brouwer, oud-presldent-zendingsdi-
rector.
Naar iage Ziekenfondspremie
kleine zelfstandigen
Vorige week zijn er besprekingen ge
opend in de Ziekenfondsorganisaties
met hun aangesloten Fondsen en tus
sen de Ziekenfondsorganisaties onder
ling. Dit onderling beraad, dat aller-
wege gaande is, heeft tot doel door
een grotere samenwerking een dras
tische verhoging van de Ziekenfonds
premie voor de vrijwillige verzekering
voor 1956 te voorkomen.
De kosten zijn in het gehele land niet
gelijk, zelfs zeer verschillend. De ver
schillen in de ziekenhuiskosten en in de
grootte van de gezinnen zijn in de on
derscheidene delen en plaatsen van het
land zelf zeer groot, zelfs in dezelfde
streken loopt deze veel uit elkaar, met
het gevolg dat dit met de financiële
uitkomsten van de Ziekenfondsen, even
eens het geval is.
Dit vormt een groot probleem wat be
treft de hoogte van de premie. Door het
genoemde onderlinge beraad trachten
de Ziekenfondsorganisaties de mogelijk
heid na te gaan om door grotere samen
werking tot een gemiddelde premie te
komen voor het gehele land, op basis
van een gemiddelde onkosten van alle
Ziekenfondsen.
Dit alles houdt nauw verband met een
tweede probleem: de onmogelijkheid
voor de minst draagkrachtigen de
kleine zelfstandigen een opnieuw ge
stegen premie te blijven betalen, waar
door deze groep dus de vrijwillige Zie
kenfondsverzekering zou moeten opge
ven.
Om deze mensen te helpen, subsidieert
de regering de vrijwillige verzekering
met 8.5 miliioen per Jaar.
Wanneer de Ziekenfondsorganisaties
erin slagen door hun onderling be
raad tot een gemiddelde premie voor
het gehele land te komen en dat
zou dan voor 1 Januari 1956 in kannen
en kruiken moeten zijn verwacht
men een geslaagde poging b(j de re
gering te kunnen doen de 8,5 miliioen
overheidssubsidie voor de vrijwillige
verzekering aanmerkelijk verhoogd tc
krygen.
Dit zou dan ten goede komen aan
de minder draagkrachtigen. in de
geest zoals de regering de premiebe
taling van de ouderdomsvoorziening
wenst te financieren.
Vernuftige inbreker gepakt
In Juli werd een inbraak gepleegd in
het wisselkantoor van het Centraal
station te Antwerpen. Hierbij werd een
bedrag van meer dan 3 miliioen francs
(230.000 gulden) ontvreemd. In verband
met deze inbraak is thans een 48-jarige
gewezen commissaris van politie uit
Kontich (Prov. Antwerpen) gearresteerd
Gebleken is dat deze de combinatie van
het letterslot van de safe te weten was
gekomen door middel van een verdekt
opgestelde wirerecorder. Dit toestel re
gistreerde het getik van het geheime
slot bU het openen en sluiten van de
brandkast en hieruit wist de oneerlijke
commissaris de lettercombinatie af te
leiden
De Binh-Xoejentroepen tot
overgave bereid
Naar het Franse persbureau uit Saigon
(Zuid-Vletnam i meldt heeft generaal
Bayvien, bevelhebber der opstandige
troepen van de religieuze groep der
Binh Xoejen, in ruil voor een algemene
amnestie voor zUn mannen hun overgave
aangeboden Twee weken geleden open
den de nationale troepen een campagne
tegen de opstandelingen ten Zuiden van
Saigon. ZU hebben gebrek aan voedsel met de
en water.
Burgemeester du Boeuff van
Oegstgeest wenst de voorzitter van
het curatorium, prof. dr K. H. Mis
kotte rechts), geluk met het gouden
jubileum. In het midden drE. Jansen
Schoonhoven, rector van de hoge
school.
(Foto LD./Van Vliat.)
Nog steeds spanning in de
kwestie-Klaksvik
De gemeenteraad van Klaksvik op de
Faroër-ellanden heeft een telegram
gezonden aan de Deense premier, waar
in wordt meegedeeld, dat ls besloten
vrouwen en kinderen per schip te eva
cueren als de beoogingen ln het dorp
erger aouden worden.
Klaksvik. ln opstand tegen de Deense
regering sinds Mei dit Jaar in verband
met het terugroepen door het Deerne
gouvernement van de populaire plaat
selijke arts. dokter Halvorsen. was
Maandag grotendeels lamgelegd als ge
volg van een algemene staking tegen
de aanwezigheid van dertig man Deense
politie, die per schip is aangevoerd.
De gemeenteraad heeft de ouders ge
waarschuwd ervoor te zorgen, dat hun
kinderen niet ln het havengebied ko-
waar het fregat „Rolf Krake"
Deense politiemannen aan
1 boord, aan de kade ligt.
