OP BEZOEK IN HET AMERIKAANSE STADJE HOLLAND
Gebr. Ferd verkeersslachtoffers
van professie
w°
Experimentele botsingen helpen
auto-industrie
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD -
ZATERDAG 10 SEPTEMBER -
PAGINA 3
ue ..niompenaancers in acne.
Met man en macht wordt links en rechts de straat geboend.
Nog altijd een goed gebied voor
Nederlanders die emigreren
Mits men flink wil aanpakken
(Van onze correspondent te Washington)
Wanneer men het telefoonboek van de plaats Holland in Michigan
(ppakt, dan ziet men dat het wemelt van de Nederlandse namen:
jerg, Brink, Klaassen, Korthals, Lievense, Steketee, van der Meulen,
a Kampen, van Zanten. Yonkman, enz. enz.
Toch lijn er in dit gebied maar betrekkelijk weinig mensen, die
Jederlands spreken. De voorouders van velen van hen zijn hier
pkomen omstreeks 1850 of wat later en men kan het zich dus wel
fcjenken, dat de kleinkinderen van deze immigranten in de meeste
[pochten Amerikaan geworden zijn. Hun namen zijn nog Nederlands,
bi gezichten ook vaak, maar verder zijn ze moeilijk van andere
.berikanen te onderscheiden.
Niet alleen in het stadje Holland vloeit het >,Neerlands bloed door
fadren", evenzeer is dit het geval in Zeeland, Vriesland en in de
grotere stad Grand Rapids. Al deze plaatsen liggen in de Ameri
cans# staat Michigan, nabij de Oostelijke oever van het geweldige
Ifchigan-meer.
HOE ZIJ DAAR KWAMEN.
Men zal zich misschien afvragen
toe hun voorouders ertoe gekomen
tin. zich in dit gebied te vestigen. Zo
voor Nederland is een der rede
r-u van hun overkomst helaas niet:
het midden der negentiende eeuw
is de verdraagzaamheid in ons land
rel het een en ander te wensen over
a de Gereformeerden, die zloh af-
en van de Nederduits Her-
Kerk hadden het In die De
code vaak moeilllk. Enkele van hun
ndikanten werden zelfs gearresteerd.
Het was in die tild. dat bil sommige
na die domlné's het plan ookwam.
n ach met hun gemeente in Amerika
vestigen. Ik noemde onverdraag-
Eamheld als een der redenen van dit
emigratie, doch er waren ook an-
Met name ten gevolge van de
urdaooelzlekte hadden velen In Ne-
ienand een moeilijke tlld en economi
se redenen zijn aan de emigratie
m velen niet vreemd geweest.
Zelf heb ik enkele dagen doorge
zicht in het 6tad.|e Holland en in
he Dlaats hoort men het meest over
emigranten-leider ds van Raalte.
Hii namelijk was het. die met zijn vol-
Rtazen de plaats Holland heeft ge-
«at. Ds van der Meulen uit Goes
- vas de stichter van de plaats Zee-
ad. Met ziin kleinzoon, die nu rech-
'b is in Holland, had ik een uitvoerig
■orek.
Gemakkelijk hebben die eerste lm-
ssranten het hier niet gehad. zy
uóden maar weinig geld en daarom
iaden nj niet zoals ds Scholte en
Sn eemeente naar Iowa reizen en
fcrettelllk kostbaar land kopen. Van
-«he, die met een paar Indiaanse
allen od verkenning uitging, terwijl
fa remeenteleden te Detroit geld ver
leiden In de scheepsbouw, besloot
id te kopen in de buurt van het
«r Michigan. Water trok Nederlan
ds uiteraard aan. doch het gebied
r«s veel bosrijker dan hun eigen va
lland. Niet zonder veel moeite en
Sit zonder ongelukken, zijn ze erin
tslaaed deze streek ten dele in bouw-
Ti weiland te veranderen.
KERKEN GENOEG.
0d Zondagochtend heeft men in
Amerikaanse Holland niet veel ge-
T'cheid om uit te slapen. De plaats
vele kerkenHervormd. Gerefor-
Dwd. Christelijk Gereformeerd, plus
fu nog allerlei typisch Amerikaanse
ïdehulzen.
Al die kerken hebben flinke klokken
j^die beginnen al vrij vroeg te lui
kt feit. dat er ook een belangrijke
■s® Christelijk Gereformeerden hier
i Holland woont, bewiist wel. dat de
pustenen van Nederlandse afkomst
Sa neiging tot afscheiden behouden
'f**n. Od het ogenblik zijn de be-
;scngen tussen de diverse kerkee-
■JtehaDDen echter heel vriend-
®»oeliik. Gedurende de oorlog
j|*te men samen in de hulpacties
Nederland en thans gaat de
jundsöhap zo ver. dat men elkaar
*®ea aanbiedt, bij de opening van
"b nieuw kerkgebouw. Het kerkgaand
publiek ziet er zoals dat ln Ame
rika gebruik is heel fleurig uit: de
vrouwen dragen veel witte hoedjes en
witte handschoenen, de mannen op
de warme Zondag dat ik hier was
laten hun jasje vaak in de auto. Dat
verscheidene van hen nog bretels
droegen, was wellicht een der laatste
resten van Nederlandse gewoonte.
NIEUWE IMMIGRANTEN.
Slechts ln één van al die kerken
wordt er eenmaal per Zondag
nog een dienst in het Nederlands ge
houden. Men had al besloten om ook
die af te schaffen, toen er verscheide
ne nieuwe immigranten kwamen, die
een preek in hun moedertaal od prijs
stelden. Het is jammer, dat om
diverse redenen de extra emigratie
van Nederland naar Amerika (onder
de Refugee Relief Act) niet vlotter
verloopt, maar er ziin toch in de laatste
laren heel wat Nederlandse emigran
ten naar deze streek overgekomen. Wie
de kans krijgt om als emigrant hier
heen te verhuizen, moet die gelegenheid
beslist aangrijpen. Mits hij of zii be
reid is flink aan te pakken natuur
lijk....
Het ls hier een welvarend cebied
met betrekkelijk zuinig levende hard
werkende mensen. Rond de stad is
veel fruitteelt en verbouw van augur
ken. In Grand Rapids en Holland is
een belangrijke meubelindustrie en in
allerlei bedrijfjes en winkels heeft
men behoefte aan mensen. Doorgaans
moeten Immigranten, die ln Neder
land een eigen zaak bezeten hebben,
hier in een ondergeschikte positie be
ginnen. maar velen van hen slagen er
in enkele laren in weer eigen baas te
worden. Ik had b.v. een gesprek met
bakker Elzinga. die hier sedert vier
maanden weer eigen baas is. In de
provinlce Groningen heeft hii vroeger
ook een eigen bakkerij gehad, maar
daarin kon hii voor ziin grote eeadn
niet genoeg verdienen. Hier gaat dat
beter. Maar hii. zijn vrouw en vier
van de aöht kinderen moeten er hard
voor aanpakken. Bakker Elzinga zelf
becint 's ochtends al om drie of vier
uur en vaak is hii tot 's avonds zes
uur bezie.
De heer Herfst, vroeger een foto
graaf in Rotterdam, is vlak voor de
oorloe reeds naar deze streek eeko
men. Thans heeft hil een eigen ate
lier en een mooie fotahandel in de
hoofdstraat van Holland en ziin doch
ters kunnen zich de naar Neder
landse begrippen „filmster"-luxe per
mitteren om te waterskiën achter een
eigen snelle motorboot.
TOERISME.
Er wonen hier ook verscheidene
importeurs van Nederlandse bloem
bollen. Sedert laren organiseren zij
hier in het voorjaar een tulpenfeest.
dat duizenden toeristen trekt. Een
deel van de plaatselijke bevolking
kleedt zich voor die gelegenheid ln een
soort Nederlands boerencostuum. men
schrobt de straten, houdt klompendan
sen enz. enz. Het aardige Nederlandse
museum trekt ln die dagen extra veel
bezoek en ..Bill" Wlchers. de directeur
van dat museum, die de Nederlandse
zaak hier en ln een zeer groot deel van
Amerika onschatbare diensten bewiist.
is dan zo mogelijk nog activer.
Kijkjes in de Natuur
Naar aanleiding van een kevertje
Nou, noueen kevertjeIs dat niet een keetje kleinerend
uitgedrukt voor zo'n grote knaap van een tor Inderdaad, ik presen
teer U vandaag een vertegenwoordiger van het keversgilde die er
wezen mag. Oryctes Nasicomis, asjeblieft, daar hebt U allereerst zijn
Latijnse naam, die ik in een groot en dik keverboek heb opgezocht,
omdat ik zijn doopceel wilde lichten. Vervolgens zijn Nederlandse
naam n.l. neushoomkever een naam die aan duidelijkheid niets te
wensen overlaat.
Ferd de eerste en Ferd de tweede, twee levensgrote plastic
poppen helpen de technici van de Ford Motor Company meer kennis
op te doen omtrent auto-ongevallen. Met behulp van electronische
instrumenten als hersens, spelen deze poppen de rol van passagiers
in ongeval-experimenten, welke Ford-technici op grote schaal op de
proefbaan te Dearborn in Amerika organiseren.
1EVR. CLARA EGGINK ZIEK
to verband met ziekte van
Mevrouw Clara Eggink zal de
mhrlek „Een zoeklicht op de
kttenmarkt" enkele weken in
Bijvoegsel ontbreken.
hopen zowel voor Mevrouw
SiStok als voor onze lezers dat
Mj onderbreking van korte
4bur zal zijn.
Ferd 1 en II bij het begin van een nieuwe ongeluksrlt.
PLASTIC LICHAAMFerd's zijn geheel ineengezet als men-
De twee Ferds - een afkorting van
Ford Engeneerlng Research Depart
ment - hebben een skelet van stalen
buizen. Hun lichamen zijn bekleed met
stevig taal plastic, dat de plaats In
neemt van vlees en spieren en daar
overheen een dunne, zachte plasticlaag,
welke de huid voorstelt. De belde
selijke skeletten met precies dezelf'e
bewegingsmogelijkheden. De druk in
de gewichten kan worden geregeld, zo
dat de poppen stijf zijn - zoals iemand
die zich schrap zet als hi) een botsing
ziet aankomen - of slap. zoals bij ie
mand die onverwacht worden aangere-
MET ELECTRONISCHE
ORGANEN
De in hoofd en lichaam van de pop
pen geplaatste instrumenten geven
electrische stroomstoten naar een la
boratoriumwagen, die bij elke botsing
aanwezig is. Dit rijdend laboratorium
bevat zeer vele gevoelige opname-ap
paraten, welke de stroomstoten uit de
verongelukte wagen opvangen. Die
stroomstoten geven de verschillende
bewegingen van de poppen in de wa
gen weer, alsmede de krachten, die
bi) de botsing op verschillende plaatsen
van hun lichaam worden uitgeoefend.
Supersnelle robotcamera's worden ge
bruikt om de bewegingen van de pop
pen waar te nemen op het moment
van de botsing zelf. Elke pop draagt
een wittp overall, die op de foto goed
uitkomt.
NIEUWE WAGENTYPES
Een experimentele botsing verloopt
als volgt: De Ford-technici zetten de
belde Ferd's in een wagen, die dan
door een andere auto met een flinke
snelheid wordt opgesleept naar een
stilstaande wagen, waar hy tegenaan
botst. Voor deze experimenten worden
zoveel mogelijk wagens van de nieuw
ste typen gebruikt. De trekkabel waar
mee de wagens worden opgesleept,
wordt eerst ln de laatste seconde voor
de botsing losgegooid.
BESTAND TEGEN EEN STOOTJE
De Ferd's hebben er geen enkel be
zwaar tegen op deze wijze als proef
konijn te dienen, want zij zijn erop ge
bouwd om een stootje te kunnen ver
dragen. Hun afmetingen, gewicht en
zwaarte komen overigens geheel over
een met normale menselijke afmetin
gen.
Ferd I ls één meter vijfenzeventig
lang en weegt honderdtweeenzestig
pond. Ferd II meet één meter drie
entachtig op zijn sokken en weegt 180
pond.
De koppen van de namaak-automo-
blltsten zijn van gegoten aluminium
vervaardigd met plastic buitenlaag.
Elke kop bevat een versnellingsdruk
meter. een Instrument dat de krachten,
uitgeoefend op een menselijk hoofd b\j
een botsing meet.
GEREGISTREERDE
HERSENSCHUDDING
De Fordtechnici hebben ook ver
snellingsdrukmeters aangebracht in
de holle lichamen van de poppen als
mede aluminiums trips op de voor
hoofden, evenals op voorruit en dash
board van elke proefwagen. Als de
alumlniumstrips op de koppen de alu-
minlnumstrlps op dashboard of voor
ruit raken, wordt een contact gesloten
en de contactpunten en de duur van
het contact worden automatisch opge
nomen en vast gelegd.
Een drukschakelaar op de bumper
van elke proefwagen geeft ln onderde
len van seconden het juiste moment
van de botsing aan. Als de poppen met
behulp van veihgheidsgordels op hun
plaatsen zijn bevestigd, wordt de druk.
tijdens de botsing op die gordels uitge
oefend, door middel van trekspannings
meters vastgelegd.
Bij deze botsing-experimenten werkt
de Ford Motor Company nauw samen
met de Amerikaanse Organisatie voor
Veilig Verkeer, de politie van de staat
Indiana, het verkeers-ongelukkenla-
boratorium van de Cornell Universiteit
en met de medische afdeling van de
Wayne-UniversitelL
De lezer begrijpt natuurlijk, waar
om ik een drietal Insecten (één dame
en twee heren) tekende binnen de
contouren van een neushoornkop;
dat ls n.l. by wijze van een grapje.
Want de verhouding is volkomen
zoek op de tekening. Maar dat hin
dert niet. Hoofdzaak ls. dat U op
merkt de overeenkomst tussen een
echte rhinoceros en de kever van
vandaag. Belde dragen op hun kop
een hoorn en naar die hoom heeft
men onze kever de neushoornkever
genoemd.
Ziezo en nu kunnen we de neus
hoorn rustig laten grazen en ons
alleen bepalen tot het insect.
Uzult het misschien vreemd vinden,
dat ik de neushoornkever een Ne
derlands Insect noem, omdat U
hem nog nooit in ons land bent te
gengekomen? Dit ls echter niet zo
vreemd. Van de ruim 3800 kevers,
die in Nederland bekend zijn. dat wil
zeggen, die zijn bestudeerd en be
schreven. ls dit dier er een. dat zich
maar weinig laat zien. In dit jaar i#
THUIS, op mijn werktafel, heb lk
de neushoomkever rustig laten
rondwandelen en daar heb ik
met behulp van een vergrootglas een
goede Indruk gekregen van zijn
merkwaardige bouw en zijn manier
van doen. Bij sterke vergroting ziet
elk Insect er al zo Indrukwekkend
uit. maar als het dan nog beschikt
over sterke pantserplaten, met pun
ten en kantige hoeken en lijsten,
bovendien voorzien ls van harige ge
tande poten, dan zit Ie naar zo'n
knaap helemaal met enig ontzag te
kijken.
Niet, dat Je er bang voor behoeft
te zijn. Zoals hij tussen mijn potlo
den. mijn flesjes en paperassen lang
zaam rondscharrelde met enig flauw
beweeg van zijn bladvormlge sprie
ten (dat zijn die uitsteeksels aan z'n
kop) had hy Iets gemoedelijks over
zich. Toch moet de ongewone onder
grond wel wat lastig voor hem zijn
Etweest, want zfjn sterke graafpoten
eeft hy niet gekregen om op een
glad schoteltje te rolschaatsen, maar
wel om er de grond mee ln te komen,
het de tweede keer. dat ik er een in
handen kreeg en dat was dan nog
door de hulp van derden. Hoe ik aan
dit exemplaar kwam. wil ik toch
even vertellen. Daar was dan het
bekende telefoontje en de medede
ling over ..zo'n raar beest". Wat voor
raar beest wilde ik weten. Een vogel?
Een viervoeter? Een slang misschien?
Toen kwam de beschrijving van
een tor en wel zo. dat er voor mij
maar één mogelijkheid bestond. Een
grote glanzende, donkerbruine kever,
veel groter dan een meikever met op
de kop ..zo'n rare punt"., dat kon
niet anders zijn dan de neushoorn!
Het was 'm Inderdaad. Een man
netje, kenbaar Juist aan die opval
lende omgebogen punt voor op de
kop.
Het aardige van het geval was. dat
de mensen, bh wie ik het dier aan
trof. er zoveel belangstelling voor
hadden, dat ze de moeite van het
opbellen ervoor over hadden. Het
komt n.l. heel wat vaker voor. dat
Iemand ln een eerste opwelling van
schrik en afschuw, er een voet opzet,
óm later te vernemen, dat hy een
volkomen onschuldig en bovendien
heel bijzonder dier heeft vermorzeld.
Want we mogen de neushoornke
ver gerust een bijzondere kever noe
men. in zoverre, dat hy zich zeer
sporadisch vertoont en ook. omdat
hij door zyn grootte zich onder
scheidt van de vele gewone huls-,
tuin- en keukentorren, die by wijze
van spreken dagelijks voor het grij
pen zijn.
We hebben in ons land nog zo'n
kanjer en v.el het vliegend hert. Die
hoop ik ook nog eens aan de lezers
voor te stellen. Dan is er nog de
Julikever. ook al zo'n reus en even
eens wel 4 cm lang. wat met Hol
landse maten gemeten groot mag
worden genoemd.
om zich ln vermolmd hout of onder
rottende bladeren te werken. Nu
weet U meteen, waar de kever zich
het prettigst voelt, namelijk ln oude
mesthopen en in half vergaan dek-
riet, dat als dekmateriaal voor broei
kassen dienst heeft gedaan.
Over schade wordt nergens gespro
ken. De volwassen kever schijnt niet
zo lang te leven en weinig voedsel te
gebruiken Met de larven is het an
ders gesteld. Die leven enige Jaren
in de grond, waar ze zich voeden
met rottende plantenstoffen. Ik ge
loof niet. dat iemand daar bezwaar
tegen kan hebben. Die larven heb
ben het voorkomen van meikever
engerlingen. Ze zijn ook zo vettig
glimmend, grysachtig en ze liggen
ook rondgebogen als een hoefijzer.
Al snuffelend in boeken naar ge
gevens en bijzonderheden vond lk
nog mededelingen uit vorige eeuwen,
toen men dit dier ook al kende. Daar
las ik over „het manneke dat alleen
gehoornt ls en kleender als het wyfke
en over wurmkcs, die in Augustus uyt
het ey zijn voortgekroopen". en nog
veel meer aardigs, waaruit blijkt, dat
onze voorouders hun ogen toch ook
niet in de zak hadden.
•IE nu de tekening nog eens
bekijkt, zal zien. dat het
„wyfke" (rechts) de hoorn
mist. De sprieten zijn echter dulde-
lijk te zien En wie de ogen zoekt,
moet kyken naar de kleine stipjes
aan weerskanten van de hoorn.
En nu gaat Goliath de tuin in.
Daar mag hij zich ln de bladeren
verstoppen Hij mag tegen donker
zijn vleugels spreiden en er zwaar
brommend vandoor gaan.
Hij mag ook (en daar ïykt het het
meest op) een plekje opzoeken en
stilletjes doodgaan.
SJOUKE VAN DER ZEE.
