FILMS VAN DEZEWEEK:
met melk meer
mans
Kapitaalvorming en investeringen
Geen plannen voor verdere
Europese integratie
j|sle Jaargang
Zaterdag 3 September 1955
Derde Blad No. 28618
NEEM PER MAN
DRIEKWART KAN
Sterke stand der aandelen
Toeneming aantal emissies is te wachten
(Van onze financiële medewerker)
Bü de beoordeling van de toekomstige conjunctuurontwikkeling, welke uiter-
unj potendeels de koersbeweging op de aandelenmarkt beheerst, is het van
i, pools te betekenis dat de kapitaalvorming in ons land de laatste jaren niet
iKtnje"Hen. Terecht heeft men gedurende het economisch herstel dat
ais het einde van de oorlog ook voor ons land kon worden geconstateerd, tel
os «eer op de noodzaak van kapitaalvorming gewezen. En deze treedt thans
rersterkte mate aan de dag, nu niet alleen de prijzen van nagenoeg alle pro
ductiemiddelen aanzienlijk zijn gestegen, maar in verband met de nog steeds
Rijtende prijs van mankracht voor vele ondernemingen versnelde mechanisatie
an het bedrijf noodzakelijk wordt om de kostprijs van de producten op een
nutterend peil te houden. Hier komt dan nog bü dat de nieuwe vindingen op
M jebied Tan de electronica cn de atoomkernenergie voor hun toepassing
üp|t.un rragen, waarvan men duizelt.
kan over de zelffinanciering der Voor de verdere ontwikkeling van het
Nederlandse bedrijfsleven is echter niet
alleen aanbod van risicomijdend, maar
ook en vooral van risicodragend kapitaal
nodig. De minister van Financiën heeft
in de toelichting op zijn wetsontwerp in
zake de belegging voor de Rijksfondsen
terecht op het gevaar gewezen dat de
industrie voor de financiering van haar
bedryven risicomijdend kapitaal aan
trekt, waardoor ze op de lasten van
rente en aflossing komt te zitten, het
geen in tijden van teruggang tot moei
lijkheden kan leiden. Het bedrijfsleven
behoort als regel risicodragend kapitaal
aan te trekken. Toen dit als gevolg van
verschillende factoren niet. te krijgen
was. heeft het zich door zelffinanciering
moeten helpen.
En het heeft dat goed gedaan ook!
Uit een recente opgaaf van het
C.B.S. blükt dat de industriële inves-
rcememingen denken zoals men wil,
m is volkomen begrijpelijk dat de
ie die methode hebben aangegre-
jn.~De beperking, welke van hogerhand
de dividenduitkeringen werd opge-
-r dwong daartoe weliswaar, evenals
v; tekort aan kapitaalvorming in de
i-dculiere sector, maar ook zonder deze
'-oren zouden de meeste Nederlandse
hernemingen de zelffinanciering heb-
td toegepast om hun kapitaalpositie te
^sterken. Thans zijn we zover dat van
s«r dan één zijde op die zelffinancie-
;i? entiek wordt uitgeoefend en de ge-
tïo, althans de nadelen daarvan in
bst bcht worden gesteld.
Uit de cijfers inzake het tegoed bij
l. spaarbanken en het bedrag dat
aiadelijks aan verzekeringen wordt
isioten blijkt wel dat we de laatste
ren ook wat de particuliere kapitaal-
inning betreft, weer in de goede rich-
ot gaan, maar deze kapitaalvorming
Wl nagenoeg uitsluitend op de z.g.
■icomjdende sector betrekking. Zoals
n de laatste tijd al eens hebben opge-
:att, zoeken de spaarbanken, de le-
inrcenekermgsmpijen en andere be-
;-:nngsinsti tuten voornamelijk beleg-
Pl in de risicomijdende sector. Slechts
Hi klein percentage van de beschik-
fct gelden wordt in aandelen belegd,
1 s het dan de laatste tijd hier en
nar wat groter geworden.
De Rijksfondsen zullen straks ook
«n deel ran hun vermogen in aande
len beleggen, maar tot nu toe was dit
niet het geval en van grote omvang
ul deze soort van belegging ook in de
naaste toekomst vermoedelyk niet zün.
Geleidelijk is het aanbod van risico-
nijdend kapitaal groter geworden, met
kt gevolg dat hier een lage rente kan
tordtn gehandhaafd en de Overheid
net de minste last heeft met de fi-
UDriering van haar uitgaven.
Van de f 863 millioen obligaties, welke
2 Iföi werden uitgegeven, kwam f 600
Hoen op rekening van de Staat en
IK millioen op die van buitenlandse
tita Er zyn de laatste tijd wel eens
pochten geweest over een nieuwe
iasaienmg, maar de stand van 's Rijks
tas zodanig dat de wenselijkheid daar-
r~ Termoedelijk niet sterk wordt ge-
■>.e. De banken hebben zoveel geld dat
blij zijn met de afgifte van schat-
btpapter, dat op korte termijn nog een
Kr matige rente geeft. De grote en
'««durende mag naar obligaties heeft
rendement op de staatsobligaties
'Wpns ook reeds tot beneden 3%%
dalen; eerst de laatste weken is er
m roor de Nederlandse Staatsfondsen
- "dite koersdaling Ingetreden onder
Kinvloed van wat in Engeland gebeurt,
•ut de Staatsfondsen een val van 10
115% hebben gemaakt, waarop sedert
eet klein herstel is gevolgd. Dat de weer-
!J5 -n Amsterdam niet groter ls, be-
FS wel de gezonde positie van de Ne-
-caadse geld- en kapitaalmarkt.
Groeiend spaartegoed
*il de Rijkspostspaarbank is in Au-
Kos ingelegd f. 54.3 millioen en op-
375 millioen, zodat het
WMegoed toenam met f. 17.1 millioen.
Augustus bedroeg het totale
i*Q van de spaarders bü de Ryks-
rj^benk f. 1.591.1 millioen tegen
i aan het begin van
- hu Er werd in deze acht maanden
'01.121 millioen gespaard.
Verlaging collegegelden
VANAF 1951—1955
Ja de Tweede Kamer is toegezonden
1 *Mde nota.
minister van O. K. en W. mr Cals
;.;ln°°r'dat de wet verlaging College-
,00f het eerst toepassing zal
- m met betrekking tot het studie-
»»*-1955
Wh J^tratieve moeilijkheden,
,ten verdere terugwerking der
br>- m tot 1 September 1953 voor
instellingen zullen ont-
tükm .??en' naar de minister is ge-
- allerminst worden onderschat.
ZWAARGEWOND DOOR
BENZINEDAMPEN
■Urn?.s0ld,eren van een lek in de
a zyn bromfiets heeft de heer H.
de Raad
Voort te Lunteren, lid van
gemeente Ede. door explo
it -^Pedampen in de werkplaats
»a nn».i!p#ratcur «danige brandwon-
tj E®pen in het gezicht en over
'.«•..j dat hy ln zorgwekkende
"i>d,laar het ziekenhuis in Ede
Trrjï m,oest worden.
n het slachtoffer naar bul-
rut-fli d* vlammen doofde me'
'üu Di.i' het vnur in de werk-
dfüitm om Zlch heen. Er bleef
ci over- Enkeie bromflet-
pielen en een grote
4 materiaal gingen verloren.
teringen ln het afgelopen jaar f 1480
millioen hebben bedragen tegen f 1227
millioen in 1953 en f 1476 millioen in
1952 en daar de aandelenultgiften van
de Nederlandse bedrijven in drie jaar
niet meer dan rond f 140 millioen be
liepen. is bijna heel de expansie van
het bedrijfsleven in die tüd dus uit
eigen middelen gefinancierd.
Dit is wel een van de redenen waar
om de koersen van de aandelen sinds
de laatste twee jaar zo zijn gestegen
en nog altijd is de uitermate gunstige
verhouding tussen wat verdiend en
wat uitgekeerd wordt, de sterke basis
voor de koersstand van de Nederlandse
aandelen, waarvoor men vooral in de
V.S. in België, in Zwitserland en in
Frankrük oog heeft gekregen. Alleen
de Amerikanen hebben in 1954 voor
f 530 millioen Nederlandse aandelen
gekocht.
Nu het aanbod ook van risicodragend
kapitaal groter is geworden, mag het een
gezond verschijnsel worden genoemd dat
ondernemingen met een rendabel en ex
pansief bedrijf zich in sterkere mate tot
de kapitaalmarkt wenden Er komt
daardoor niet alleen een grotere door
stroming van het kapitaal, maar ook de
koersen van de aandelen en de dividen
den komen daardoor op een meer nor
maal niveau, hetgeen vooral psycholo
gische betekenis heeft en de aandelen
onder het bereik brengt van een groter
aantal beleggers. Terwijl ln de eerste
zeven maanden van 1954 voor niet meer
dan f 25 millioen aandelen ln ons land
werd uitgegeven, was dit voor die pe
riode van het lopende jaar f 190 mil
lioen. altijd nog een zeer bescheiden
bedrag in verhouding tot de industriële
investeringen, welke voor 1955 op f 1750
millioen wordt geraamd. Een verdere
toeneming van het aantal emissies is
echter te verwachten.
Wat Noordwijk brengen sal:
Vermoedelijk uiteenzetting der!
standpunten
(Van onze Haagse redacteur)
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Schuman-landen (Frankrijk,
West-Duitsland. Italië, Nederland, België en Luxemburg) zullen gelük be
kend op Dinsdag 6 September in „Huis ter Duin'" te Noordwijk büeen komen,
teneinde na te gaan in hoeverre de pogingen om de Europese wagen weer op
gang te brengen succes hebben opgeleverd. De Belgische minister van Buiten
landse Zaken, Paul Henri Spaak, die tevens optreedt ais voorzitter van de in
dertijd te Messina in het leven geroepen studiecommissie, zal op deze confe
rentie rapport uitbrengen over de vorderingen, die de experts tot dusverre op
het glibberige pad van de integratie hebben gemaakt.
Zoals men weet. is op het ..Klein- I Het lag aanvankelijk ln de bedoeling,
Europa "-gesprek te Messina (14 Juni) dat de Commissie-Spaak haar elndrap-
besloten tot de oprichting van een stu- I port vóór 1 October zou inleveren en dat
diecommissie om uit te maken in hoe- de ministers dan tussentijds tweemaal
verre de Europa-gedachte, die na
verwerping van de EDG geheel op de
achtergrond was geraakt, weer nieuw
leven kon worden ingeblazen Deze stu
diecommissie idle liefst 150 man telt)
zou haar licht moeten laten schijnen
over de volgende onderwerpen: 1. Maat
regelen voor de vorming van
bijeen zouden komen om de vorderingen
te bespreken.
De grote verlanglijst, die de „Zes
Messina" hadden opgesteld maakte het
echter onmogelijk om dit tijdschema te
handhaven. Zoals de zaken thans staan,
zullen de ministers eenmaal te
Noordwijk bijeenkomen voor het op-
heidsmarkt met geleidelijke verlaging maken van de voorlopige balans, om de
van de tariefmuren 'het oorspronke- I zaak daarna weer te verwijzen naar de
lijke plan-Beven); 2. Uitbreiding van studiecommissie. Men verwacht boven-
het handelsverkeer en grotere vrijheid dien, dat de datum voor de indiening
beweging voor personen
meenschappelijke exploitatie van de wa
terwegen, verkeerswegen en energiebron
nen: 4. Gemeenschappelijke productie
en levering van gas en electriciteit; 5.
Vorming van een gemeenschap van de
atoomenergie en 6. Vorming van een
eenheidsfonds ter bevordering van de
landbouw en de industrie.
De grote winst van Messina was,
dat men niet alleen het streven naar
de Europese eenmakine weer in een
henaald kanaal had geleid, maar dat
men ook door de Instelling van een
studiecommissie de gehele kwestie
had opgeheven uit de sfeer van de
politiek in de sfeer van zakelijke, tech
nische beschouwingen. Wat men ech
ter over het hoofd had gezien, was
dat de tijd, die men de Commissie
had toegemeten, niet toereikend was
om tot positieve resultaten te komen.
Gezworen kameraden
Realiteit
Lido Het soldatenleven is hard.
In vredestijd valt het best mee. maar
niet zodra is er oorlog of de mannen
moeten getraind worden tot zij er
haast bij neervallen. Zo is het ook met
de Amerikaanse vrijwilligers in de
laatste oorlog gegaan. Vooral bij de
Mariniers was de opleiding zeer hard.
Majoor Sam Huxley maakt van zijn
mannen echte mariniers, die tegen een
stootje kunnen. De film toont hoe die
opleiding verloopt, maar geeft ook een
beeld van het leven van de mannen tij
dens hun verlof. En in beide beelden is
de film eerlijk. Ver van huis is het voor
de jongens moeilijk vast in hun schoe
nen te staan en ieder reageert weer an
ders op de nieuwe situatie. Het is niet
alles even mooi. wat men te zien krijgt,
maar het geeft een eerlijk beeld van de
situatie.
Tenslotte gaat het bataljon onder lei
ding van de majoor Huxley een belang
rijke actie uitvoeren. De mannen zijn
gehard en zij strijden dan ook moedig.
Een oorlog verloopt nooit zonder dat er
verliezen worden geleden, en verschei
dene mariniers sneuvelden Ook hierin
is de film eerlijk en geeft een beeld dat
niet mooier is dan de werkelijkheid.
Naast deze harde realiteit komen er
ook bijzonder vermakelijke momenten
voor in de film. en dat is te begrijpen,
want in een groep soldaten heeft men
altijd wel enkele pretmakers, die zelfs
in de vervelendste situatie hun humor
hebben behouden, al is het dan vaak
galgenhumor.
Zo is deze film een aantrekbelijke ge
worden. waarin men geconfronteerd
wordt met het leven van een soldaat
in oorlogstijd. Er zijn grappige en droe
vige. blijde en weerzinwekkende scènes,
die echter samen het leven van de sol
daat maken. De kleuren in deze cine-
mascoopfilm zijn goed en verhogen het
effect in belangrijke mate.
Geen geld en toch veel
zorgen
Luchtig blijspel
CASINO Als de Fransen een film
maken, tonen zü zien. al is het maar
in een luchtig gevalletje met Fernandel
in de hoofdrol, de bekwame leerlingen
van Molière en zovele andere blijspel
dichters, die wisten hoe men kunst en
leven moet samensmeden. Hiervan is
,Geen geld en toch veel zorgen" een
school-voorbeeld: de intrigue, hoe een
voudig ook, is weloverwogen en ont
aardt niet in zouteloze kolder zonder
kop of staart; de spelers. Fernandel voor
op. verstaan hun vak door en door en,
enkele uitzonderingen daargelaten: er
zit vaart in het geheel.
Het aantrekkelijkste is natuurlijk, dat
deze Franse film wemelt van aardige
menselijke trekjes en dat de camera
doorlopend kijkjes geeft van het gewo
ne Franse leven, dat voor ons Noorde
lingen altijd weer een grote bekor.ng
heeft. Fernandel speelt hier de rol van
de vrolijke slemiel. die door toevallige
omstandigheden voor korte tijd de mil-
lionnair moet uithangen. Zijn door een
loterij verkregen rijkdom is maar schijn
en het gevolg is. dat hij al zyn vrienden
kwijtraakt. Nog verder wordt hy dan
meegesleept op de eenmaal ingeslagen
weg V3n veinzen, wanneer hem namelyk
ook nog de rol van tydelyke echtgenoot
toevalt! Ook daarin zit het hem niet
mee, want hy wordt het slachtoffer van
zyn „imitatie-vriend", die hem een le-
ïyke poets bakt. Berooider nog dan hy
was keert hy in zyn woonplaats terug,
maar dan komt de wending ten goede-
zijn tydelyke ..echtgenote" beantwoordt
zijn onbaatzuchtige liefde en hy krygt
de „hoofdprijs"!
„Haat"
Wild West in tere kleuren
het eindrapport
worden verschoven nai
stip.
Zoals uit het bovenstaande w
blijkt, zullen in Noordwyk géén plannen
worden opgesteld voor de verdere in
tegratie van Europa. De ministers
zullen hoogstwaarschijnlijk slechts de
verschillende standpunten uiteenzet
ten om de studiecommissie daarna te
verzoeken op de Ingeslagen weg voort
te gaan.
Over hetgeen de experts in hun be
sprekingen te Brussel hehben bereikt,
bewaart men nog het stilzwijgen. De
onderhandelingen over de kwestie van
de gezamenlyke productie der atoom
energie zün echter op moeilykheden
gestuit, voornamelijk doordat men, wat
dit betreft, op vele punten nog in
het duister tast.
een film. waarin de harde wet van de
West-Amerikaanse prairiën het hoofd
motief vormt. Het kost zelfs moeite om
zich deze sympathieke figuur voor te
stellen als de onverbiddeiyke Wreker van
veediefstallen en nóg minder als een kei
harde vader van zyn vier zoons, van wie
er slechts eén de weg naar zyn hart weet
te vinden. In het gemoed van de andere
drie leven dan ook slechts haatgevoelens
ten opzichte van hun vader en bevoor
rechte broer, welke tot uiting komen in
tal van conflicten, waarbij de primitieve
rechtsregel van het brute geweld de op
lossing brengt. Maar SpencerTracy zou
niet de grote acteur zyn, die hy onbe
twist is. wanneer hy ook niet van deze
rol een opmerkeiyke creatie maakte, al
verhalen wy niet. dat wy de voorkeur
geven aan zyn doorgaans zachtzinniger
rollen.
De film wordt gebracht in Cinesma-
scope-editle en is uitgevoerd in prachtige
tere tinten, die een gewaardeerde ver
zachting bewerkstelligen van de rauwe
en ruwe werkeiykheid.
De ondergang van Metaluna
Verbeelding op kol in heelal
REX Een wel zeer speelse verbeel
ding, die af en toe wat op hol slaat,
dat lykt ons de juiste omschryving
schappeiyke werkeiykheid. Bij dat alles
niettemin een film met een redeiyke
dosis spanning.
Wel vragen we ons af, of nu werke-
lyk in al die fantasieën over leven el
ders in het heelal steeds weer die zo
aardse en menseiyke pest van de oor
log. van de onderlinge vernietigings
drang op de voorgrond geschoven moet
worden. Zou het niet tijd worden, dat
we onze fantasieën over bewoonde we
relden elders van dit aspect bevryd-
den?
„Bei dir war es immer
so schön"
Ontspanning
Trianon „De wereld van de ..schijn'
en de wereld van het „zyn" dient een
kunstenaar in zyn leven scherp
scheiden", zegt Zarah Lcander ergens
filosofisch in bovengenoemde film, zulks
als waarschuwing tegen de jonge com
ponist Peter Martens, wiens ryzende
levensster in dit aardige verhaal gete
kend wordt Een verhaal, versierd met
tal van bekende schlagers, met dansen
en show. dat u bezighoudt, niet alleen
om de uitstekende muzikale illustratie,
Qd |llo pil. maar ook omdat de inhoud boeiend ls.
de film „De ondergang van Metaluna". I Het gaat vanzelfsprekend in deze Duitse
Het gaat over nogal menselyk aan- film wel eens erg „süsz" toe, maar dat
doende wezens van een planeet iMeta- neemt men op de koop.
lunai van een ander vnnestelsel, die De jonge componist, die met een lief,
met de bewoners van weer een andere trouw en onderdanig vrouwtje getrouwd
planeet in een verschrikkeiyke oorlog ;s. 8aat na korte tyd zyn eigen gang en
gewikkeld zyn. Om zich van de nodige e?n wereld terecht waarop zyn
verdedigingsmiddelen te voorzien gaan Elisabeth hem niet of moeilyk kan vol-
een paar afgezanten naar de aarde om 8en Andere vrouwen treden m zijn
zich van de hulp van de meest vooraan- leven, speciaal een balletdanseresje,
staande kernphysici te verzekeren. Die |na?r biyft. ondanks roddelpraatjes,
worden ontvoerd, inaar ze komen te laat toch alles in eer en deugd Verwijdering
op Metaluna aan om nog iets te doen. tussen het echtpaar en tenslotte veraoe-
weshalve de terugreis wordt aanvaard met als verrassing een tweeling,
en tot een goed einde gebracht. dat 15 de kern van de zaak.
De film is een aaneenschakeling van z^rah £?ande,r en W1'ly Forst komen
technische fantasieën, die nu en dan een m d"e ™m als ..gearrtveeraen
wat al te gortige aanslag doen op de sporadisch
goedgelovigheid en wat al te wild om- nnr,c
springen met de technische en weten-
bod. toch voldoende om
te constateren, dat Zarah nog altyd over
prachtig, donkergetimbreerd altmate
riaal en een suggestieve gelaatsexpressie
beschikt en dat Willy Forst met een
In de afgelopen nacht werd in SJSffSt""1'
Aalsmeer met man en macht gc- Vele jongeren bew-yzen dat er moge-
werk, aan dc laalste voorbereidingen 1
Van het grootse corso, dat vandaag Neuriend verlaat men de zaal. Het is
naar en door Amsterdam zou trek- dan èchte ontspanning geweest!
ken. Een beeld van de ..Perzische
markt" in opbouw.
Edelweiss naar de Alpen
Een bloemkweker uit Neuss fWest-
Duits'.and) heeft onthuld, dat de meeste
Edelweiss-bloempjes, die Alpentoeristen
mee naar huls nemen, uit de Neaer-
rynse laagvlakte stammen. Hy heeft by
Neuss een florerende kwekery van Edel
weiss ingericht en dit Jaar tweehonderd
duizend planten naar de Alpen geëxpor
teerd. Hy meent met deze teelt niet
alleen de toeristen te dienen, maar ook
het plantje zelf. die hy voor uitsterven
zou willen behoeden.
Prof. Albert Schweitzer
in October naar Londen
Prof. dr Albert Schweitzer, die thans
een vacantie doorbrengt in zyn geboorte
dorp Günsbach (Elzasi zal eind October
naar Lambarene terugkeren. Tevoren zal
hy evenwel gehoor geven aan de uitno
diging van de Koningin van Engeland
om uit haar handen de orde van ver
dienste van Engeland te ontvangen, een
onderscheiding, die slechts zelden wordt
verleend en waarmede 24 personen ln
Engeland en elders zyn begiftigd,
edoelingen
Tsjang werkt dagelijks aan
„de laatste klap"
Naar de mening van president Tsjang
Kal-sjek van Nationalistisch China kun
nen zyn strijdkrachten op Formosa „dc
bevrydlng van Communistisch China"
binnen de vyf jaar tot stand brengen
Iedere dag wordt gewerkt aan „de laat
ste klap" De aanva'. op het vasteland
kan op elk willekeurig tydstip beginnen,
met of zonder hulp van bevriende lan
den.
D.V.S weal karngioera
in Uülse {lenqd-Comye
Üttf...
Et woouz 20OO opapóits
dsn mindm: vooc (wrimj-
brood dan. votüyiuax
Leiden Hooed. kjjjtjt
óók eijvi vcAkstumtjes
„noq ixxn geduld
Ittflcod-ZiieWitiuis
wewlmwee/Landsteinu:
(«nrüno^uiiPiïealtcfc
tyleüdse mrockt werd
«teae uxzek 500.000 3U.
vizÜevoJckenvettwzcUid.
ywUWveajeet....
Umoq na. lSevtombec
nwcWxir Wttiien
