LEIDSCH m DAGBLAD
Sovjet-Unie erkent de waarde van
„kapitalistische" geschiedkunde
huidige welvaart
Ons land mag niet gaan stiffen
op verend bed van gezapigheid
}{r. W. H. Fockema Andreae over de
WEERBERICHT
tyte Jaargang ZATERDAG 3 SEPTEMBER 195S No. 28618
P|ltWir fBrouwer f.6.40 per kwartaal: f.2.15 per maand; f.0.50 per week Telefoon.Dlrectle en,Admlnistratie: 25041 ^Redactie: 21501
gjjlKdïtffiW»
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Leiden - Giro No 57055
I Industrialisatie
Een nieuwe ijzeren long", die
men beter met „plasticlong" zou
kunnen betitelen. Het ijzeren ge
vaarte, waarin de patiënt tot dus
verre lag. is vervangen door een
plastic vest, waaraan een slang ver
bonden is. die naar de bedienings-
apparatuur leidt. Deze apparatuur
verschaft de patiënt een veel grotere
bewegingsvrijheid. Het is b.v. moge-
j lijk om met apparaat en al achter in
een gewone personenauto plaats te
I nemenHet toestel werd gedemon
streerd tijdens een technische ten
toonstelling in Engeland.
Russen sullen binnenkort deelnemen
aan Internationaal Historisch congres
„De Sovjet-Russische geschieddeskundigen erkennen, dat in de kapitalistische
landen talrijke niet-Marxistische historici uiterst nuttig werk verrichten, werk
waarmee de Sovjet-Russische geschiedkundigen rekening houden en moeten hou
den. Daarom zullen Russische geleerden deelnemen aan het tiende Internationale
Historische congres, dat begin September te Rome wordt geopend", aldus heeft het
Sovjet-Russische tijdschrift „Historische problemen" meegedeeld.
Onze historici hebben een materialistische opvatting van de geschiedenis, maar
het historisch materialisme betekent voor hen niet een universele verklaring waar
door zij niet meer alle feiten zo nauwgezet mogelijk zouden behoeven te onder
zoeken.
Medische delegaties op weg
naar Nederland
De Sovjet-Russische afgevaardigden
zullen te Rome voorstellen, gezamenlijk
historische documenten te publiceren en
geleerden uit te wisselen", aldus het blad.
dat voorts meedeelt, dat Russische ge
schiedkundigen zullen deelnemen aan de
voorbereiding van de „algemene geschie
denis van wetenschap en cultuur", welke
onder auspiciën van de Unesco zal wor
den uitgegeven.
Gisteren, Vrijdag, zijn twee Sovjet-
Russische medische delegaties uit Mos
kou naar Nederland vertrokken. De
leden van de eerste delegatie prof Alex
ander Serebrof en mevr. Elena Pogosy-
ants, doctor in de biologie, zullen deel
nemen aan het internationale symposion
over borstkanker, dat van 5 tot 9 Sep
tember in Amsterdam wordt gehouden,
onder auspiciën van de Internationale
Unie tegen kanker.
De tweede Russische delegatie zal deel
nemen aan het Wereldcongres van
anaesthesisten lanaesthesie is het onge
voelig maken voor pijn. verdoven), dat
op 5 September in Scheveningen begint.
Van deze delegatie, die onder leiding
I stukken van de installatie voor het
gebouwtjewaarin de apparatuur
I was ondergebracht.
IN zijn deze week gehouden vergade
ring heeft de Leidse Gemeenteraad,
zoals men uitvoerig in ons Blad
heeft kunnen lezen, besloten tot verre
gaande financiële medewerking, o.a. de
volledige bouwkosten van een fabriek
aan de Trekvlietweg teneinde de vesti
ging van een nieuwe Amerikaanse in
dustrie te verwezenlijken.
Wij zouden kunnen volstaan met daar
over zonder meer onze vreugde uit te
spreken, ware het niet dat bij de dis
cussies, welke aan dit besluit vooraf
gingen, diverse problemen ter sprake
zijn gebracht, die zich niet beperken tot
dit actuele geval, maar die geldend zijn
voor elke Industriële vestiging in deze
tijd en in iedere stad.
De algemeen-levende wens naar in
dustrialisatie wordt hier. gelijk overal
elders, in feite beheerst en beperkt door
twee factoren: le het gebrek aan ar
beidskrachten; 2e het gebrek aan woon
ruimte, waardoor het moeilijk, om niet
te zeggen bijna onmogelijk, is arbeids
krachten van elders te importeren.
Toch ware het onjuist en kortzichtig
om op grond van de huidige conjunc
tuur en woningnood de leuze te propa
geren „Vestig U elders". Volkomen te
recht is er in de raadszitting van Maan
dag jj. dan ook van vele zijden op aan
gedrongen om met alle kracht te stre
ven naar het verkrijgen van extra-
bouwvolume waardoor althans de prac-
tische mogelijkheid wordt geschapen
eventueel van elders aan te trekken
werkkrachten ook inderdaad te huis
vesten.
Anderzijds is het stellig niet onbegrij
pelijk. dat de bestaande Leidse in
dustriële bedrijven de vestiging van
nieuwe industrieën onder de vigerende
omstandigheden niet met onverdeelde
instemming begroeten. Immers nu reeds
doet zich over de gehele linie een schrij
nend tekort aan - vooral geschoolde -
arbeidskrachten gelden en dat euvel
wordt nijpender naarmate de werkgele
genheid groter wordt.
INTUSSEN is er nog een andere reden,
welke ons aanleiding geeft nog even
op deze kwestie terug te komen. Blij
kens het raadsverslag verklaarde de
wethouder van Openbare Werken in
deze raadszitting ten aanzien van de
wegzuiging van arbeidskrachten uit de
bestaande Leidse industrieën, dat deze
mede het gevolg zou zijn van de zeer te
waarderen sociale zorgen voor de perso
neelsleden in de uit het buitenland aan
getrokken bedrijven. Als die sociale voor
zieningen, zo zeide de heer Jongeleen
volgens het raadsverslag. beter zijn dan
in de bestaande bedrijven, dan wordt
het tjjd, dat die bestaande bedrijven de
bakens verzetten.
Wij kunnen ons moeilijk voorstellen
dat deze woorden uit de mond van een
Leidse wethouder - en nog wel die van
Openbare Werken! - de Leidse in
dustriëlen prettig in de oren hebben ge
klonken.
Het is immers in verband met het
nypende tekort aan arbeidskrachten,
dat verscheidene bedrijven reeds heeft
genoopt tot het weigeren van nieuwe of
het annuleren van reeds aanvaarde or
ders, nauwelijks aan te nemen, dat de
Leidse industrie in het algemeen tot
de uiterste grens van hetgeen de over
heid in het kader der geleide loonpoli
tiek toestaat, niet alles in het werk zou
stellen om door het scheppen van zo
gunstig mogelijke arbeidsvoorwaarden
inclusief de sociale voorzieningen in de
meest uitgebreide betekenis van dat be
grip. zoveel mogelijk arbeidskrachten
aan tet rekken, respectievelijk te behou
den. Dat is eenvoudig een kwestie van
zakelijk eigenbelang, waarvoor geen en
kele werkgever juist in deze tijd blind
kan zijn.
Wanneer de wethouder van Openbare
Werken m een openbare raadszitting
dan ook opwekt tot het „verzetten der
bakens", dan houdt dit vermaan naar
ons gevoelen het nauwelijks verhulde
verwijt in. dat het met de sociale voor
zieningen, althans in sommige Leidse
industriële bedrijven, niet zo best ge
steld is.
Met belangstelling zien we de reactie
van het Leidse bedrijfsleven tegemoet..
MacArthur
voorkwam
proces Hir' l'itn
Minister Zijlstra
contra rijwielkartel
Minister prof. dr J. Zijlstra heeft
het centraal bureau voor de rijwiel
handel medegedeeld, dat de regeling
der toelatingseisen en van de recht
spraak op korte termijn dient te wor
den herzien.
Indien het centraal bureau hiertoe
niet bereid Is. zal tot onverbindend-
verklaring der kartelovereenkomst
worden overgegaan. De bewindsman
wacht thans op het antwoord van het
oentraal bureau.
Zulks heeft minister Zijlstra medege
deeld in antwoord op vragen van het
Tweede Kamer-lid de heer D. Roemers
(PvdA).
Generaal Douglas .MacArthur. de
voormalige opperbevelhebber van de Ge
allieerde strijdkrachten In het gebied
van de Stille Oceaan, heeft Vrijdag in
een onderhoud met de Japanse minister
t van Buitenlandse Zaken, SJlgemitsoe,
onthuld, dat hij had weten te voorkomen
dat men keizer Hirohito na de tweede
wereldoorlog als oorlogsmisdadiger te
recht had laten slaan, zoals „andere
landen dan de Verenigde Staten" had
den geelst. Hij, MacArthur. was tegen
een dergelijk proces gekant geweest.
omdat dit tot nieuwe moeilijkheden had
geleid voor de bezettingstroepen, waar-
door men deze met een mil li oen had
moeten versterken.
Volgens MacArthur zou Hirohito
waarschijnlijk tot de strop zijn veroor-
deeld wanneer het tot een proces was
gekomen. De Keizer had alle verant-
woordelijkheid voor het optreden van de
Japanse politici en officieren gedurende
de oorlog aanvaard en hi) was bereid
geweest af te treden om zijn lot *r
ondergaan.
Wij zullen moeten blijven vechten!
Zelftucht en orde, het willen en steunen van eerlijk gezag, het vermijden
w overdrijving en van opschepperij, het betrachten van spaarzaamheid en
bt bewaren van onze goede krachten om slechtere tijden te kunnen weer-
liaan,zie hier een aantal deugden en mogelijkheden van het Nederlandse volk,
«araan de voorzitter van de Raad van Beheer van de Kon. Ned. Jaarbeurs,
sïW. H. Fockema Andreae, zich verplicht gevoelde te herinneren in deze
tjd van internationale en nationale welvaart.
Hij deed dit gistermiddag op een persconferentie te Utrecht ter gelegen-
led van de komende Najaarsbeurs, om te voorkomen dat Nederland in zou
dfen op een verend bed van gezapige tevredenheid, waarvan het grootste
•sco volgens hem gelegen is in de mogelijkheid, dat onze jongeren in de tijd
•Hfin zij het meest openstaan voor invloeden van hun omgeving, zouden
5«n geloven in een blijvende rozige toekomst zonder strijd, zonder opoffering
Blonder een al te duidelijk beroep op hun persoonlijke medeverantwoorde-
PUieid voor het welzijn van dit land.
Constructief zijn!
it Fockema Andreae zeide behoefte
Hebben aan critisch onderzoek van
its huidige welvaart. Het Nederland
in heden, aldus spreker, betekent te
ndden van deze wereld beheersende
achten op zichzelf weinig.
De heer Fockema Andreae was van
lining, dat wjj de schuld van de kreu-
fj voortgang der ontwikkelingen maar
i v graag bij andere volkeren en in
reden zoeken.
Is Nederland zich ervan bewust, dat
ket niet alleen economisch, maar veel-
«r geestelijk en politiek zal moeten
tillen binten vechten, met alle risico's
Spreker zou een vrijbrief wensen voor
enkele hoogstaande knappe mensen, die
volgens hem. Nederland beslist heefi,
om dit vraagstuk in de grote lijn van
richting te veranderen cn om vooral
een sfeer te scheppen van vertrouwen
in het bereiken van een positief resul
taat.
Afbefalingsprobleem
Een ander onderwerp waarvoor spre
ker de aandacht vroeg, was de koop op
afbetaling, die in Nederland hand over
hand toeneemt. Vroeger was het onso
lide dit te doen. thans is het volgens
spreker practisch ordentelijk.
Voor de gezondheid van 's lands econo
mie ontstaat met de groei van het af-
betalingswezen evenwel een nieuw pro
bleem. dat om leiding en beheersing
vraagt.
In dit verband merkte de heer Focke
ma Andreae op. dat Engeland een
waarschuwend voorbeeld biedt. Het
opeten van welvaart van te voren, kan
bij onvoldoende productief élan tot
grote storingen leiden. Men dient te
denken aan een mogelijk gevaar, om
dat we hier te maken hebben met een
vraagstuk van ethisch en economisch
karakter, aldus spreker, die voorts
meende, dat wanneer dit zo mocht zijn,
er niet in de eerste plaats behoefte
bestaat aan ordenende maatregelen
aan de hand van het vraagstuk, maar
0 Slot op Pag. 2
Adenauer maant Saarlanders
tot orde en rust
De West-Duitse Bondskanselier, dr
Adenauer, heeft Vrijdag een dringend
beroep gedaan op de bevolking van het
Saargebied zich bij de huidige verkie
zingscampagne rustig te houden. In het
belang van de Europese volken zou. en
kele weken voor de conferentie te
Genève van de ministers van Buiten
landse Zaken der Grote Vier, geen haard
van onrust tussen Duitsland en Frank
rijk mogen ontstaan, aldus zei Adenauer
op een massabijeenkomst van zijn Chris-
telilk-Democratische partij in Bochum.
Hij voegde er aan toe, wel te begrijpen,
dat de bevolking van het Saargebied
haar verontwaardiging wegens de on
derdrukking door de regering-Hoffmann
wilde luchten, doch politieke vraagstuk
ken kunnen slechts door zakelijkheid
opgelost worden. Als de Saarbevolking
een andere regering wil hebben, moet
zij eerst het Frans-Duitse Saarstatuut
aanvaarden en daarna een tegen de
regering-Hoffmann gekante landdag
moeten kiezen.
tin dien, om een constructief element
ii deie wereld van het Westen te blij-
tfd? Spreker meende, dat het zicht op
ine dringende opgave in een tijd van
twnpoed maar al te gemakkelijk ver-
iuslerd wordt. Teveel voelt men zich
bo vertrouwd met de typische natio-
ale uitdrukking van „het kan nog wel
lijden" en „het loopt zo'n vaart niet".
De heer Fockema Andreae herinner
de aan de rede van H.M. de Koningin
Ine zomer te Leiden tot de jeugd van
Nederland gericht over de taak ten op-
tifhte ran de onderontwikkelde gebie
den op deze aarde.
Woningnood aanpakken!
In zijn behoefte aan critisch onder
teek van onze huidige welvaart, wees
de heer Fockema Andreae vervolgens
•P onze nationale woningnood welke
»ij niet de baas zijn. Excuses zijn er
ulrens spreker genoeg: de onvoldoen-
*j*»M>lliteit van nieuwbouw, het
irtödsproblcem, de verdelende recht
vaardigheid clc. Volgens mr Fockema
Trw bevindt dit nationale vraag-
«uvan de eerste orde zich in de
Moikist en wordt lauw gehouden. Vol-
Wz hem moet het koken, zonodig
"ffkoken, omdat al dat sudderen deze
niet gaar maakt en het vraag-
«verteerbaar doet blijven.
tf-Sens spreker ligt de bron van de
Wgbeden voor een goed deel bij het
£«nge klimaat, dat gaandeweg rond
'omngprobleem is ontstaan door al
ï»i!z2aLen Seorden, waarmede zo-
J *®Weli|ke instanties zich bezighou-
.;f*er &oede bedoelingen, maar
fen onvoldoende productief effect.
Toch met vacantie
Moeder met drie kinderen zonder
geld op reis naar Oostenrijk....
Ttcee jongetjes moesten naar Frankfort
liftenwaar se 's nachts rondliepen
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
De politie in Frankfort aan de Main vond kortgeleden op een nacht twee
Nederlandse jongens van 7 en 9 jaar In een plantsoen Ze praTcen geen Duits,
maar ze konden wel duidelijk maken wie ze waren. De politie bracht ze naar
een tehuis voor kinderen. De volgende ochtend kwam de moeder van de twee
jongens (met nog een 5-jarig kind bij zich) bij de politie naar de jongens
informeren. Ze vertelde, dat ze met haar drie spruiten een vacantiereis naar
Oostenrijk had gemaakt en dat ze tot Wenen was gekomen. Om aan het
nodige geld te komen, had ze onderweg textlelwaren verkocht. Zij en haar
kinderen waren telkens weer een eind door chauffeurs in hun wagens mee
genomen. De avond tevoren was het haar niet gelukt een lift voor alle vier
tezamen naar Frankfort te krijgen. Onderweg had ze ze wist niet precies
waar aan een vreemde automobilist, die niet al te veel plaats in zijn wagen
had, gevraagd de oudste twee kinderen mee te nemen. Ze had de Jongens ge
zegd in Frankfort naar de politie toe te stappen, waar wel voor hen gezorgd
zou worden en waar zij ze zelf terug zou kunnen vinden
(Is het niet mogelijk, dat de Nederlandse autoriteiten de pas intrekken
van deze reis-zieke vrouw, die op een dergelijke onverantwoordelijke wijze
met leven en gezondheid van haar kin deren speelt en bovendien de naam van
ons land in het buitenland te grabbel go oit? Red. L.D.)
Bij komende Jaarbeurs
Wisselend weer
HetXJLMl. deelt mede:
v'mw herfst-maand heeft ook
i'Tz.erfstachtlee weer ingezet, al
TO°r ons in Nederland noe maar
rirw? ""^en. Od de Atlanti-
Tfri-i?an,1echter 1S de deoressie-ac-
In volle zang. Gisteren trok een
tarff» lJ0Ver het Noordelijk deel
kn L ^Prdzee naar Scandinavië en
\v .1.^1 aan de Waddenkust til-
Q", d toenemen. Aan de ach-
■J/., '(an deze deDressie stroomde
rf. cts koelere lucht over Neder-
*'aarm eemakkeliik sta-
W'V-tln onden vormen. Door de
ïTaTw ,ïan een rue van hoee druk
buienactiviteit echter uiterst ge-
van hogedruk wordt op zijn
rL, eevolgd door het fronten-
t» nnm" ecn nleuwe dieoe deDressie.
het zeegebied tussen
t- ffl en IJsland was aangekomen
u vüterndruk van minder dan 970
•il dit frontenstelscl ons
C h» Noord-Westen naderen,
air iiu j er 00 het ogenblik niet
aat het tot veel regen aanlei-
al aeven. Wel zal het morgen de
««tb* in
de Iood van de dag doen
l54hLTerwacht tot morgenavond:
fa"*® nacht met weinig wind.
>- F.emende bewolking met la-
ïi' Noorden van het land kans
-ffm. overwegend matige Zuid-
t&iz.JJind en ongeveer dezelfde
lW-t.p^aturen al£ vandaag. (Op-
10 uur).
toon s„4September
ÜunvT r? uuri onder: 19.25 uur.
40 uur: onder: 8.40 uur.
Katwijk te 4.22 en 16.44
T en 17.16 uur. Springtij)
b"11" bestaat uit 12
tD een Bijvoegsel.
Koude nacht
Een beeld van de gevaarlijke van een Israëlisch bevloeiingswerk
incidenten aan de grens tussen dicht bij de grens werd door Egyp-
Israél en Egypte. Het pompstation] tische invallers vernield. Enige brok-