SCHOLEKSTERS
ONS MENU
langs de vloedlijn
r.
NIEUWE HOEDEN:
,echtehoeden
van de week
Ons KNUTSELHOEKJE
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 2 7 AUGUSTUS - PAGINA
Kijkjes in de Natuur
Onder de verschillende soorten vogels, die zich geregeld aan de
kustlijn vertonen, vind ik scholeksters altijd de vrolijkste. Dat
nolijk heeft natuurlijk alleen betrekking op de toeschouwer. Of een
diir, dat er metterdaad uitziet, ook inderdaad zo in z'n sas is, daar
«tén wij immers niets van. Het gaat dus alleen maar om de indruk,
die deze bonte tippelaars langs de vloedlijn op ons maken. En die
indruk is altijd prettig. Daar zijn allereerst de prachtige kleuren zwart
,n wit, die zo'n scherpe tegenstelling met elkaar vormen en dan nog
het schitterende rood van de snavel, de poten en de ogen. Alleen al
door hun kleuren moeten de scholeksters wel opvallen. Het is dan
ook geen wonder, dat iedere strandbezoeker of duinwandelaar, die
een klein beetje z'n ogen de kost geeft, deze vogels goed kent.
de zee. die grote voedselbron, zijn ze
zeer verbonden. Toch zijn er uitzonde
ringen op deze regel. Enige maanden
geleden berichtte een lezer uit het
Oosten van ons land me. dat in zijn
aardappelveld een scholekster zat te
broeden. Jammer genoeg werd lk door
omstandigheden verhinderd een kijkje
te nemen, want dat had ik wel eens
willen zien, een bonte piet tussen de
piepers. Hoewel, rust kan ln zo'n geval
alleen maar gunstig zijn. Hoe meer
mensen bij zo'n speciaal broedgeval
komen kijken, des te groter de kans,
dat het vogelpaar zegt: „MR niet meer
gezien volgend Jaar" en dan is de zaak
voor goed bedorven.
IK heb eens het genoegen gehad een
broedende scholekster vanuit een
schulltentje op m'n gemak te kun
nen bestuderen. Gelooft U me, dit be
hoort tot mijn mooiste vogelbelevenis
sen. Die prachtige vogel, op armlengte
van me verwijderd, rechtop gezeten in
het scherp geurende kruid van de
broedplaats der grote sterns, tussen
welke formidabele knapen het schol-
eksterpaar een plaatsje voor zijn mooi
gevlekte eieren had gezocht.
Maar waakzaam! Ik heb geloof ik
nimmer ln mijn leven zo stil gezeten,
zo onnatuurlijk en zo IJselijk stil.
Als ik tussen een streepje van het
tentzeil doorgluurde en het rode vogel
oog vlak bij me zag, had ik het gevoel,
of dat oog dwars door me heen keek.
Maar dan morrelde de lange snavel
ineens heftig in de veren en bleek het,
dat lk me had vergist. Maar niet zodra
staarde dat oog weer langs de punt
van de snavel, die recht naar mijn
kijkgaatje wees. of weer was er dct
gevoel van: „HU heeft me door, die
sluwerdi"
DIT is Jaren geleden. Sindsdien heb
ik ze natuurlijk vaak nog gezien
en verleden week heb lk weer ge
noten van hun capriolen op de golf
brekers en heb ik 's avonds geluisterd
naar hun heldere roep in het donker,
's Morgens in de vroege morgen waren
ze al present ln het blanke ochtend
licht. Dan verdwenen ze de hele dag
van het toneel, om in de middag bij
aflopend gety hun kostje weer te ko
men opscharrelen.
Trok dan de lucht dicht en verkilde
het strand, dan waren het altUd nog
de scholeksters die met hun zwart, wit
en rood en hun bedrUvigheid de som
berte wisten te doorbreken.
Die scholeksters! dat zUn de optimis
ten van ons strand.
SJOUKE VAN DER ZEE.
Spiegeltje, spiegeltje aan de tvand
Alle kleuren, alle vormen
Parijs, Augustus
Voor de Parijse modistes is de zomer alweer voorbij. Ze zitten
weer volop in de winter, voor zover het althans hun scheppingen
betreft. Hun najaars- en wintercollecties zijn immers klaar en werden
de afgelopen week aan de pers vertoond.
Nooit is het zo moeilijk geweest om van de „nieuwe hoedenlijn"
verslag uit te brengen. Hetgeen overigens geen wonder is, want er IS
geen nieuwe lijn. En erger nog, de variatie in vormen en kleuren is
zó groot, dat het haast gemakkelijker zou zijn te vertellen wat ge
beslist niet kunt dragen, dan al die dingen op te sommen waarmee
ge up to date kunt zijn. Uit alle variatie treedt echter één ding naar
voren; de moderne hoofddeksels zijn over het algemeen groter dan
voorheen, ook al zijn er nog talrijke hoeden van „gewone" afmeting
en zijn de minuscule gelegenheidskapjes en hoofdtooisels nog steeds
legio.
De jongste creaties van de Parijse modisten zijn „echte hoeden",
die het hoofd goed omvatten en vaak een vrij hoge en'of vrij brede
bol hebben. De bol is overigens het belangrijkste deel van de
moderne hoed. Randen zijn - behalve in echte randhoeden - klein
of rudimentair. De bol veroorlooft zich alle denkbare vormen: rond als
een halve bal, ovaal, gevouwen als een enveloppe, gedeukt als een
koffieboon of geplooid als een harmonica, gedrapeerd als een turban,
conisch, puntig, vierkant, ofwel als een afgeknotte kegel of dito
pyramide
Toch zijn de meeste modellen simpel van lijn en uiterst eenvoudig
wat garnering betreft. In volgorde van hun populariteit zijn ze in te
delen in baretten, cloches, toques, mutsen en kapjes, tamboerijnen
en, in het geklede genre, grote plateaux en minuscule hoofdversier
selen. Die laatste zijn meestal niet van een naam te voorzien, tenzij ze
een veren pruikje zijn.
MODIEUZE DETAILS
Twee- en driekleurige hoeden (zie
figuren 1. 5. 6, 7. 8)
de bont tamboerijn op een achter
hoofd-draperie van Jersey:
kleine pompons die al dan niet aan
een galon bengelen;
pluimen die tot nu toe het privilege
waren van een circuspaard;
jersey driehoeksjaaltjes en capu
chons die losse accessoire zijn bfj een
klein gelegenheidskapje van hetzelfde
materiaal;
langharig taupé en changeant
taupé;
bescheiden broderie in neutrale
tinten (zilver of goud) die geen lelijk
contrast hoeven te vormen met de
blJoux van het tenue.
de cloche die over een bijbehorende,
minuscule hoofdtooi van geklede
allure past:
fijne voiles die alleen ln de geklede
modellen voorkomen en die als een
schermmasker voor het gezicht wor
den gedragen;
de bijoux die, ln de vorm van een
clips, vaak afneembare garnering zijn
(zie figuur 4);
de populariteit van de baret (figu
ren 5 en 6). die doorgaans zeer sim
pel en klassiek ls (figuur 3);
bont elke denkbare soort dat
vöor hoeden en dakjes en randen
wordt gebruikt (figuur 2);
fluweel en taupé die de vedettes
onder de grondstoffen zijn (figuren
3, 4 en 8);
JeTsey dat op talrijke manleren
emplooi vindt (fig. 1. 6. 7);
melusine dat vooral in grotere mo
dellen aftrek vindt (figuur 6) en
kleine Indische veertjes die grondstof
werden inplaats van garnering;
groen (mos-, brons- en olijfgroen)
dat mèt bruin ln diverse tinten de
nieuwste modekleur is. Naast dit
tweetal zijn heel donkere, ondefi
nieerbare tussentinten aan de orde
van de dag, doch beige ln alle toon
aarden. rood in vele nuances, blauw
in zijn mooiste tinten, wit, perka-
mentkleur en oranje vormen een
tegenwicht voor al te grote somber
heid;
(By de tekeningen):
1. Een bloempothoed van „ocelot"
taupé ln wit en zwart op een bad
muts-rand van zwarte Jersey Model:
Deniae Chabaud.
Er komt echter iets bij, dat die alge
mene bekendheid versterkt, en wel het
«drag van de scholeksters, hun ma-
nier van doen. Het zijn n.l. zulke ge-
ttllige vogels. Ze zijn heel vaak in
troepjes te vinden op het strand waar
k langs de vloedlijn of aan het einde
m een golfbreker op een kluitje bfj-
f-n zitten en ogenschijnlijk heel inge-
nsnnen. zeer drukke bezigheden ver-
richten. Deze bestaan hoofdzakelijk uit
bet zoeken naar allerlei stranddleren.
wals mosselen, wulken (dat zijn grote
Keiachtig bruine schelpdiereii)zee
sterretjes en ook aangespoelde kwallen.
Al dit goedje vormt een gevarieerd
menu voor de bonte pleten of zeeklef-
ten; er is een hele ri) streeknamen voor
cse vogel, waaruit wel blijkt dat hij
oieral ln het land een bekende gast ls.
Haring, een gerecht
voor fijnproevers
MINSTENS ÉÉN KEER PER WEEK!
Het Voorlichtingsbureau van de
Voedingsraad meldt:
Als het al niet gedaan hebt, ls
het nu tijd om verse haring op het
menu te zetten en wel ten minste één
teer per week.
Denk niet, dat gestoofde of gebakken
haring een gerecht is. speciaal bestemd
too: bet koude Jaargetijde. De vis is
ia de afgelopen maanden goed door-
toed en smaakt daarom juist nu bU-
looder lekker.
Gebakken haring vormt met een to-
matensla of een gemengde sla van
kropsla en komkommer, samen met
tardsppelen ln de een of andere vorm,
«n ecait zomerse maaltijd, die geen
fi.aproever zal versmaden.
Als de haring in de koekepan
tokt, hebt U maar weinig olie of vet
Twüg: een dun laagje ls voldoende.
Zorg ervoor, dat het vet flink heet
als 0 er de vis in legt. Bak hem
«hier niet te hard en niet te lang:
on;eveer 4 minuten aan Iedere kant
ls voldoende.
JJ5 sgn „Goudharing" die koud zeer
kuer smaakt, maar waarvan de ge
rookte vorm ook gebakken kan wor-
Mfl. is nog vlugger klaar.
Wilt D uw pan na afloop van het
tokfestyn bevrijden van de harlng-
ftur, wrijf hem dan flink schoon met
«n prop papier en zout.
ErziJn mensen, die aan een paar
ptokken haringen niet genoeg heb-
Len 8eef hun eens ongelijk!
ZU sullen het flinke aantal vissen,
isrop ze zich tracteren, bakken ln
«a pan met ruim vet of olie, een
™?ge bereidingswijze als het vet
«nmaal heet is
Haal de haringen door bloem en
JJk ze ln ongeveer 5 minuten in vrij
"W vet bruin en gaar.
Jk*t ze vóór U ze op een schaal
«tokt, flink uitlekken.
Miik eens wat aardigs van een ha
mschotel: leg de vissen alle met hun
•tosrt naar één kant. Een blaadje sla,
*atschijfjes citroen of tomaat, een
peterselie erbij maken de
«hotel tot. een geslaagde versiering
gn uw tafel.
op flet brood.
NabiurlUk beperkt U het gebruik
jjn taring niet tot de warme maal-
ff8* alleen gebakken haring, ook
r"**te en Ingelegde smaken uitste-
■®d bi] de boterham en z(J geven
wat aangename variatie
rolmops of gemarineerde
^rtngfllets op toastjes doen het nl-
■W als hartig hapje aan het begin
ikL maaltijd. Opgerold en met een
gegarneerd staan zU boven-
erg aardig.
JfWt U uw keus op bokking, be-
"M dan dat de wijze van opdienen
wel veel toe of af kan doen aan
i joegen van het verorberen,
dim» 8 vrcaet erom vóór het op-
dami ïan koP> vel 611 graten ont-
to worden. De kleine moeite van
'«boonmaken wordt ruimschoots
«*oed door het genoegen, dat de
n £"n beseft.
j" kunt haring op zoveel verschil-
^*J)sen op tafel brengen. Hoe en
«neer u deze vis eet doet er niet
üï'h.1 hem maar eet! Haring ls
w "^langstelling zeker waard.
IK heb wel eens gedacht: ..Ik wou,
dat ik van heel dichtbU die schol
eksters eens kon begluren en
beluisteren, om er achter te komen,'
wat ze zo ai met elkaar hebben te ver
handelen. Met een kijker kun je er ook
al wat van aan de weet komen. Dan
zie je ze bfj elkaar staan, doodstil, de
snavel naar de grond gericht, net of ze
een moeilijke som staan uit te rekenen.
Dan begint er een te tippelen en in de
natte grond te prikken met z'n lange
snavel en dat is het sein voor de club,
door elkaar te lopen en ook te gaan
morrelen lh de grond. Opeens is het
hele geval weer bevroren en staan ze
te prakklzeren, om vervolgens plotse
ling er van door te gaan en in wijde
cirkels over het water en over de dui
nen te zwieren. En vliegen, dat kunnen
ze opperbest!
HET zijn malle beesten, die schol
eksters. Maar om ze op het
einde van een pier al sluipend te
naderen, om hun gesprekken af te
luisterenbelachelijk gewoon! Af
gezien van dat gekruip over de glib-
ber-glabber van de bazaltkelen, zo'n
scholekster heeft een paar scherpe ogen
in zijn hoofd en op een afstand van
50 meter al heeft de sluiper geenschyr.
van kans.
HJj ls het immers, die in de duinen
en op het weiland als een van de eer
sten het naderend gevaar signaleert en
met veel misbaar de lucht Ingaat! Wat
dat geven van S.O.S.-berichten betreft,
daarin doet de scholekster voor een
wulp en een kievit niet onder.
U leest hier, dat de scholeksters ook
in het binnenland voorkomen. Natuur
lijk het meest ln de provincies, die niet
te ver van de zee af liggen, want aan
De vacantiemaand is byna voorbij en een leder is zo langzamerhand weer
aan het werk getogen. Ook de kinderen gaan weer met frisse moed op school
beginnen. Dikwijls zijn de schooltijden zó dat zij moet enoverblRven en daar
om geven wij hen brood mee van huls. Weet U dat het een goede gewoonte
is de overblijfertjes behalve brood ook een flesje melk mee te geven?
ZONDAG Gevulde tomaten met kaasragoül. Blinde vinken of slavin
ken, snijbonen, aardappelen; roomrijstpudding.
MAANDAG Varkenslapjes, postelein, aardappelen; yoghurt met fruit.
DINSDAG Tomatensoep, varkenslapjes, andijvie, aardappelen.
WOENSDAG Kopje tomatensoep, bloemkoolschotel au gratin, gebakken
aardappelen, fruit.
Gevulde paprika's met gehakt, rijst, gestoofde tomaten;
vanillevla met bitterkoekjes.
Sla van ornaat-komkommer-garnalen, aardappelen, boter
saus; griesmeelpuddinkjes met vruchtensaus.
Gebakken lever, spaghetti, gesmoorde komkommer; fruit.
DONDERDAG:
VRIJDAG
ZATERDAG
Recept: Roomrijstpudding.
75 g rijst, Vt liter melk, 10 g gelatine,
75 g suiker, 2 eiwitten. 1 vanillestokje,
zout. 1/8 liter slagroom.
De rijst wassen en met de melk aan
de kook brengen samen met zout en
vanillestokje. De ryst gaar koken in
1 A 11/4 uur. De gelatine weken en
met de suiker oplossen in de niet meer
kokende rystebrij. Het eiwit en de
slagroom stijf kloppen en luchtig door
de massa mengen, verder laten afkoe
len tot de rijstkorelles niet meer zak
ken. dan over doen in een met koud
water omspoelde vorm.
Laat men de slagroom vervallen dan
is 7 g gelatine voldoende. Bij deze pud-
dSnk kan een pruimen- of abrikozen-
compóte gegeven worden of een fijne
vanillesaus, waarvoor overgebleven ei
dooier gebruikt kan worden.
Recept: Bloemkoolschotel au gratin.
1 bloemkool, 4 knakworstjes of 250 g
gekookte worst, 3 4 tomaten, 15 g
boter, 1 ei, 10 g bloem, IVfe dl melk,
50 g geraspte kaas, zout.
Maak de bloemkool schoon en ver
deel ze in stukjes, kook ze niet te gaar,
snijdt de gekookte wordt aan plakken
evenals de tomaat. Schik alles laag om
laag in een vuurvaste schotel; in plaats
van gekookte worst kunnen knak
worstjes even gebraden worlen en bo
ven op de schoted gelegd worden. Klop
het ei met bloem en melk. Voeg kaas
en zout toe. Giet dit mengsel over de
bloemkool en schuif de schotel 20 30
min. in de oven of laat het „bovenop"
gaar koken.
door JORGEN CLEVIN
MINIATUUR-THEATER
Je kunt in je eigen hand een
miniatuur-theater maken door
vier vingers en een oude hand
schoen te beschilderen met ge
zichten. Van watten kun je baar
den en haren aanplakken en van
kleine lapjes stof is het niet moei
lijk bijpassende hoedjes te ver
vaardigen.
EEN VOETBALSPEL
Wanneer je twee goals en enkele voetbalspelers van
stevig bordpapier maakt, kun je met een vriendje voet
bal spelen en doelschieten. Het doel maak je van een
pijpenreiniger, waarvan je de beide uiteinden in een
schijf kurk steekt. De poppetjes maak je van carton op
de manier als de bovenste tekening aangeeft, zodat het
poppetje langs de bovenzijde heen en weer kan
schuiven.
Pruimen en wal U
ermee kuilt doen
Het Voorlichtingsbureau van de
Voedingsraad meldt
Van pruimen „als eieren zo groot"
zullen wij dank zfj de bevredigen
de oogst dit jaar naar hartelust
kunnen geinleten. Geen groter ge
noegen dan pruimen eten op een
fietstocht of een dag aan zee.
Pruimen hebben een laxerende
werking, die velen ten goede zal
komen. Alleen zij, die er last van hun
ingewanden door krijgen, zouden er
goed aan doen niet naar hartelust
uit de zak te snoepen.
En wat de kinderen betreft: let er
vooral op, dat zij hun magen niet met
onrijpe zure pruimen overladen: over
de gevolgen daarvan hoeven wij U
niets te zeggen.
Eet de vruchten rauw of maak er
sap van. Pruimensap ls een heer
lijke puddingsaus en valt ook als
drank niet te versmaden.
Wilt U pruimen inmaken, doe dat
dan alleen als Uw voorraad zó groot
is. dat U ze niet alle rauw kunt
eten. Denkt U pruimen al dan niet
rauw te verwerken tot gerechten,
die de tong strelen, kijk dan eens
of onze recepten Iets van Uw
gading geven.
RECEPTEN VOOR 4 PERSONEN
Geleipndding met pruimen.
1. pakje gelatinepuddlngpoeder met
citroen- of sinaasappelsmaak, 6V!>
dl water, zo nodig suiker, 500 gr.
pruimen, desgewenst vanillesaus,
gemaakt van 2H dl melk, een eet
lepel custardpoeder en een eetlepel
suiker.
De gelatine in een kom doen en zo
nodig de klontjes er uit drukken De
helft van het water aan de kook
brengen en over de gelatine schen
ken. Wanneer deze opgelost is, al
roerende de rest van het water erbij
schenken. Zo nodig suiker toevoegen.
De massa afgedekt laten staan ,ot
hij aan de kant drillig begint te wor
den «hetgeen bij warm weer enkele
uren kan duren).
De helft van iie pruimen schoon
maken en ontpitten en, wanneer zij
groot zijn. verder in stukken snijden
Deze door de geleimassa scheppen
zodat zij er gelijkmatig ln verdeeld
z(jn De gelei overdoen ln een gro'e
schaal of ln enkele kleine schaaltjes
en geheel stijf laten worden.
Enkele achtergehouden pruimen
schillen, ln parten snijden en als gar
nering om of op de gelei leggen. Des
gewenst vanillesaus bij de gelei 'even.
Prulmentaart.
(vlaai gebakken ln een platte taart
vorm van phn. 24 cm mlddelijn).
125 gr. bloem, h *i dl melk. 8 ?t
gist, 1A4 eetlepel basterdsuiker. 1H
theelepel zout Vi eidooier 25 gr
harde boter of margarine, 500 er
pruimen, ongeveer 100 gr, (6 eet
lepels) suiker.
2. Panterbont en breed, mosgroen
rlbslint werden ln dit model van Jean
Patou gecombineerd.
3. De eenvoudige en klassieke baret
ls altijd van fluweel. Model: Rose
Valois.
4. Een bolronde cloohe van taupé,
een sieraad dat op de teruggeslagen
rand ls geklemd: Model: Marie-
Christiane.
5. Een fantasie-baret van bewerkte
mosgroene taupé met een entree
band van oranje fluweel. Model:
7. De driekleurige hoed. geheel van
Jersey havana voor de bol, donker
grijs voor de zijkant en donkergroen
voor de smalle rand. Model: Denlse
Ohabaud
8. Rode fluweel, een breed zwart
ribslint en een rand van beige flu
weel typeren deze soepele hoed van
Claude Salnt-Cyr.
De melk lauw maken en van net
vuur af de gist er mee aanroeren.
Bloem, suiker en zout samen zeven in
een grote kom. Een kuiltje erin ma
ken en de melk met gist er ln schen
ken. Geleidelijk de bloem met da
vloeistof en met de eidooier vermen
gen tot een soepel deeg ls verkregen
De kom met deeg in een teiltje lauw
water plaatsen, afdekken met een
schone doek en 20 minuten zo laten
staan. Het deeg uitrollen tot een
vlerkante lap van ongeveer Hcm
dikte De boter of margarine ln kleine
klontjes op de helft van de deeglap
leggen en de tweede helft erover
slaan. Het deeg ln drieën vouwen en
weer tot een dunne lap uitrollen De
lap aan alle kanten iets groter maken
dan de bakvorm.
Het deeg na een kwartiertje rust
losjes over brengen in een ingevette
vorm en tegen de bodem en zijkanten
drukken Het deeg op diverse plaat
sen met een vork inprlkken.
De vorm vullen met de schoonge
maakte. gehalveerde en ontpitte
pruimen. De suiker er over strooien.
De taart gaar en lichtbruin bakken
ln ongeveer 40 minuten Het gebak
uit de vorm nemen en laten afkoe
len op een (taart)rooster.
