Zuid-Afrika's reservaten kunnen
Bantoe's niet voeden
Het oude Afrika bloedt dood
ruïneuze landbouw van de
primitieve bevolking
door
Verbluffende kleuren en
lichteffecten
WINKELPAND
DAGWINKEL
AANKOMEND TYPISII
WINKELPAND
Leerlingen
WINKELJUFFROUW
KOLENWERKER
Chauffeur
Nette loopknecht
WRINGERS
A.dverteert in het Leidsch Dagblaa
WÊÊÊtmÊMmmmamÊÊÊÊÊÊÊÊÊmÊÊm
DINSDAG 16 AUGUSTUS
(Van onze Reisredacteur)
KIXGWILLUMSTOWN De bergen Tan de einder, blauw in het nevelig
namiddaglicht, stonden als stille hoge golven boven het gele dorstige land. Het
gras op het glooiende „veld", door duizenden bruine koeien gegeten, leek kaalge
schoren. In deze onafzienbare leegte stonden slechts de grijze, ronde hutten van
de Khosa's en de platte dunne bomen, doelloze wegwijzers van Afrika's ruimten.
Slechts hier en daar werden hun eeuwige kleuren tot leven gewekt door de oranje
gloerl van velden bloeiende aloë. In deze onmetelijkheid gingen de mensen van
het land haast verloren. Een roestkleurig stipje van de deken van een Khosa-
vrouw onder haar blauwe hoofddoek, wat zwarte naakte kindertjes speelden in
het stof, op de weg van de heuvel reed een donkere man in rafels en vodden
gekleed zijn kleine paardje met achteloos gemak.
Een arm land deze Ciskei, op een na het grootste Naturellen-reservaat van de
Unie van Zuid-Afrika. Maar het is een majesteitelijke armoe waarin alles groot is,
de zon, de hemel, de bergen, de gooiende vlakte, de honger, de rampen en de
vreugde. Een grootte, die mü tot stilte drong. Maar niet myn begeleider. Hij zei
glimlachend: „Men presenteert een Bantoe geen sigaret, men gooit ze hem die toe".
Blanken kunnen het proces
aileen maar verlangzamen
Ik had wat verkeerds gedaan. Ik had
de zwarte arbeider, die wij een eind-
weegs meenamen, myn pakje sigaretten
voorgehouden, hem vuur gegeven en
netjes „alstublieft" gezegd. En ik had de
rassen-etiquette al eerder overtreden,
toen ik met „Jantjie", een zwarte land-
bouw-consulent, samen achterin de auto
wilde gaan zitten. Mij werd met zachte
drang te verstaan gegeven, dat ik maar
liever voorin moest stappen.
Drie blanken, nauw opeengeperst op
de voorbank, zwarte „Jantjie" prins
heerlijk het rijk alleen achterin. Waren
deze agrarische- en bestuursambtenaren
nu ruwe, brute onderdrukkers van de
zwarte man? Welnee, zij wijden htm le
ven aan het welzijn van hun Khosa,
proberen zun ruïneuze landbouwmetho
des te verbeteren, beschermen hem te
gen bedrieglijke handelspraktijken,
vechten voor meer scholen en betere
medische zorg, maar het kleurplafond
blijft, bóven de blanke „baas", beneden
de zwarte primitief. Zij blyven'..apart.
Zo groot als Engeland
Zuid-Afrika is nu eenmaal het land
van de apartheid, waarvan het doel is:
eigensoortige ontwikkeling in de eigen
gebieden. Welnu, de Ciskei is een van
die gebieden van het toekomstige na
tionaal tehuis aan de haast negen mil-
lioen Naturellen, waartoe ook de Khosa
slam behoort. Het is een reservaatje, op
de Transkei na zelfs het grootste, een
voor de Bantoe opzijgezet gebied. Wan
neer de grondaankopen voor dit doel ge
daan zullen zijn, zullen de reservaten
dertien procent van het grondgebied van
de Unie beslaan, een gebied zo groot als
Engeland en Wales te ramen, waar on
geveer vijftien millioen mensen wonen.
Het is potentieel geen slecht land. het
ligt zelfs in de gunstigste regengebieden
van de Unie. Met verbetering van de
landbouwmethodes- en industrialisering
kunnen de reservaten de ganse Bantoe
bevolking van de Unie dragen, zeggen
de apartheids-theoretici. Het land zal
dan van het ras9cn-probleem bevrijd
zijn, menen zü- Zij spreken al geestdrif
tig van deze zwarte staat, van Bantoe
stan.
Bantoestan? wie vandaag in de Ciskei
rondkijkt, voelt eerder het woord „wan
toestand" bij zich opkomen. Het mag
zijn. dat de ruimte m dit gebied van
Zuid-Afrika's Oostkust tussen Port Eli
zabeth en Oost-Londen geweldig lijkt,
maar dat verschijnsel is bedriegelijk.
Grote stukken land zijn totaal on
bruikbaar. andere zijn hard bezig het te
worden. Voornamelijk door de ruïneuze
landbouw-methodes van de Bantoes, die
hun nomadische tradities van ..land uit
putten en dan verder trekken" maar
riet kunnen vergeten. Land uitputten,
Jawel, maar verder trekken is er tegen
woordig niet meer bij. Nochtans kan de
Bantoe geen afstand doen van zijn vee.
Zijn rituele en huwelyks-gebruiken steu
nen erop. Het vee van de Bantoe is zijn
geld. Een koe ma? oud en versleten zijn,
welnu, een oud verfrommeld bankbiljet
blijft een bankbiljet. En al die koeien
e'en met vijf monden: op de lange weg
naar de drinkplaatsen vernielen zij het
gras.
trokken naar de industrie en de mijnen.
Waarom? wel, om hun gezinnen voor de
hongerdood te behoeden. In de Ciskei
krijgt een familie gemiddeld zeven zak
..mielies" (mals) van haar land, ter
wijl vijftien zak van dit hoofdvoedsel
van de Bantoe de minimum-behoefte zou
dekken. Zij spendeert de helft van haar
Inkomen om voedsel by te kopen, maand
inkomen, dat nog geen 15 gulden per
maand bedraagt.
Teveel vee
Men kan Inderdaad stellen, dat
huidige landbouw-methoden fataal zijn
dat er tweemaal teveel vee in de reser
vaten is. dat deze gebieden meer op zou
den kunnen leveren, maar dat neemt
niet weg. dat 30 procent van de gezin
nen in dé reservaten helemaal geen land
heeft, dat 60 procent minder dan 5
koeien en 29 procent helemaal geen
koeien heeft. Het grootste gedeelte van
het vee ls ondervoed en heeft geen eco
nomische waarde In de Ciskei is het
gemiddeld landbezit twee hectare. Daar
bij dient men te bedenken, dat een eco
nomisch bedrijfje in de Ciskei ongeveer
zes hectare zou moeten omvatten plus
veertien stuks vee. Zo'n bedrijfje geba
seerd op een mais-productie van zes zak
per hectare (vier maal het huidige ge
middelde) zou dan een inkomen van zes
honderd gulden per jaar op kunnen le
veren.
Hoe de toestand thans is, laat zich
mede aflezen uit de kindersterfte. De
Gapende kloven
De Bantoe ploegt zonder rekening te
houden met de glooiingen van het land.
Wind en stortregens doen dc rest. Over
al vreet dc erosie aan de grond cn laat
gapende kloven en rode zere plekken
achter. De rivieren voeren de kostbare
ne toplaag van Afrik3's rotsige
grond naar de Indische Oceaan. Met bit
tere volharding strijden de landbouw
deskundigen van de Unie tegen deze vij
and. Zy bouwen waterdammen, omhei
nen weide gronden, proberen de Bantoe
tot terrasseren en contour-ploegen te
brengen. Maar zü strijden niet alleen te
gen de natuur. De tradities van een pri
mitief volk wortelen diep. De argwaan
van de zwarte man jegens de blanke
overheid evenzo. Hij ziet geen reden om
aan te nemen, dat de blanke zich zoveel
moeite zou getroosten om uitsluitend uit
onbaatzuchtige motieven de grond van
een zwarte te verbeteren. Er ls in Afri
ka al zoveel land gestolen.
Zo kunnen de landbouwdeskundigen
ln de Ciskei niet veel meer doen dan de
•erslechterlng in de toestand verlangza-
nen. Hoe is die toestand nu? Er wonen
ln de reservaten momenteel drie en half
millioen Bantoe's (40 procent van het
totaal).
Maar men ziet er nauwelijks mannen
tussen de 20 en 45 jaar. zij zün wegge-
Minder fotogeniek, maar repre
sentatiever voor de reservaten:
Khosa-kinderen in de Ciskei.
gemiddelde cijfers voor Transkei. Ciskei
en Basoetoland waren enige jaren gele
den 242 uit 1000 levend geborenen on
der één jaar. 327 onder twee jaar en 508
onder zestien jaar. Meer dan de hebt
van de kinderen m deze gebieden stierf
dus eer zü de leeftyd van 16 jaar bereik
ten. De levenskans voor de zwarte zui
geling in de ganse Unie beloopt
voor de blanke 63 jaar. Seniele aftake
ling, gevoeligheid voor infecties, tuber
culose en hart- en aderziektes treden
bü de zwarte tien tot twintig jaar eerder
op dan bij de blanke.
Kerkelijk Leven
Lutherse Kerk aan Spui te
Amsterdam wordt verhuurd
Wie van de vele gegadigden zal straks
huurder zün van het historisch Lutherse
kerkgebouw aan het Spul te Amster
dam? Deze vraag krijgt een onderhan
delingscommissie te beantwoorden, die
is ingesteld door de eigenaar van dit uit
1619 daterend gebouw, de grote kerke-
raad van de Evangelisch Lutherse Ge
meente te Amsterdam. Dit college heeft
in zün vergadering van gisteravond na
Festspiele van Salzburg geopend
(Van onze correspondent in Wenen)
Men kan het vreemd vinden, maar al die duizenden buitenlanders die op i,
ogenblik Wenen overstromen en alle tienduizenden, die nog in de komende wet»i
zullen volgen, kunnen in de muziekstad geen enkele opera bijwonen, geen ,J
toneelstuk bewonderen en zich zelfs niet tegoed doen aan een klassieke operetïl
Deze eigenaardige toestand, waarover ieder welgeaarde Wener klaagt, bc 1
al sinds jaar en dag. De Weense Opera en het Burgtheater r"~
maanden gesloten, maar daarvoor ln de plaats treden deze t
Bodenmeer
r maanacn gesioien, maar aaarvoor in uc piouis trcucii ura ivre
Sloï^foTferlSXt ^deVrKer «I» °P- S»l*>u,E ln Bres,,*.
te gaan en de commissie ad hoe te I r___ l,_k
machtigen de onderhandelingen met de aprOOK|e Op Hef romanflSCne
gegadigden voort te zetten, alsmede de
voorwaarden voor de huur nader te be
palen.
Tot de belangstellenden behoren zowel
het Rijk als de gemeente Amsterdam.
Een beslissing is nog niet gevallen.
Tengevolge van de verminderng der
woonfunctie van de oude binnenstad,
doet de kerk vrüwel geen dienst meer.
Toen onlangs bleek, datvoor de andere
kerk in de oude stad, de zg. Ronde Lu
therse kerk, geen huurders te vinden
waren, zijn de onderhandelingen
de onderhavige kerk begonnen.
ren Kiassiese otter*,!
Vener klaagt, beJ
t zyn in de Mte|
twee wereldberoeJ
De .Festspiele' van Salzburg bestaan
mu al van 1923 af. Ze waren een creatie
van drie geniale mensen: van de schrij
ver Hugo von Hofmannsthal, de regis
seur Max Reinhardt en de componist
Richard Strauss. Ofschoon de directie
over wel altijd voor afwisseling zorgt en bij-
voorbeeld elk jaar minstens één moderne
Met de bouw van een nieuwe kerk met opera als wereldpremière voor het voet
pastorie, kosterswoning en wükgebouw licht brengt dit jaar Jrdische Legen-
van Egk vertoont het Salzburgse
programma toch altüd een paar vaste
steunpunten en wel op de eerste plaats
het werk van Mozart die in Salzburg
werd geboren en vervolgens het myste
riespel „Jedermann" van H. von Hof
mannsthal, dat hij voor Salzburg had
geschreven.
Ook nu weer werd dit festival door de
Oostenrijkse bondspresident ar Körner
geopend, die er op wees dat deze cul
tuurmanifestatie eindelyk weer in een
vrü en onafhankelijk Oostenrijk kon
plaatr vinden. Daar het gelukkig mooi
weer, of, zoals men in Salzburg zegt „Je
dermann weer" was, kon het mysterie
spel van de rijke man, die ter verant
woording wordt geroepen, op het Dom
plein worden opgevoerd, waarbü de ba
rokke gevel met de dramatisch bewogen
heiligenbeelden als achtergrond dient.
Ook nu weer maakte dit religieuze
werk diepe indruk, niet het minst op het
groot- aantal Amerikanen, die voor een
kort ogenblik hun afspraakjes en toilet
ten vergaten om tot het besef te komen
dat het lot van deze „Jedermann" ook
hen te wachten staat.
De Mapoggo-tak van de Ndebele-i graf eren. die. de traditie getrouw,
stam. die ten Noorden van Pretoria oorspronkelijk en aantrekkelijk ver
in een reservaat huist, is er niet sierd is met figuren in allerlei
slecht aan toe. Toeristen uit alle kleuren. Dit is ..Het Volendam vanj de v*n het reservaat Endaar
i v j 1. i achter roken de fabrieken van blank
werelddelen komen de kraal foto-1 Zuid-Afrika Zuid-Afrika
Zieke toestand
Ziedaar de zieke situatie ln de reser
vaten. Nu het recept: landbouwkundi
gen zeggen dat zü voorlopig zwaar over
bevolkt zün. In de Ciskei kan slechts 25
procent van de huidige bevolking agra
risch een bestaan vinden. Grote stuk
ken land moqjen eerst rusten en daarna
in economische percelen herverdeeld
worden. Er moet boven alles een einde
komen aan het rampzalige verschijnsel
van de trekarbeid. die de gezinnen be
rooft van hun mankracht en het boeren
aan de vrouwen overlaat, De oplossing
zou zün een verkleinde stabiele boeren
bevolking. Dc rest zou een bestaan moe
ten vinden ln de industrie, zou in feite
met haar gezinnen moeten verstedelü-
ken. En voorts zou de landbouwende be
volking verlost moeten raken van vele
i harer stam-tradities. Men kan niet een
twintigste-eeuwse landbouw bedrijven
met eerste-eeuwse bijgeloven Maar hier
I komen de vakmensen in conflict met de
apartologen. Want die willen niet min-
I der mensen in de reservaten, maar méér.
Zij willen Juist de trek-arbeid handha-
ven. Zü willen de eigensoortige ontwik-
keling opbouwen op de oude stam-tra
dities. Het is ook hier weer de botsing
tussen harde economische praktük en
een op wensen en vrezen gebaseerde
theorie.
Deze tijd stelt nieuwe
eisen
Zo leven de Khosa. de Pondo, de Zoe
loe, de Mzlnglli, de Hloebi, en de andere
stammen van Zuid-Afrika hun vreemde
bestaan in de reservaten nog maar wat
voort. Trieste overblijfselen uit een tijd
toen Afrika nog groot was. toen achter
leder heuvel verse weiden lagen. Nog
zün er toverdokters en dansfeesten,
maar de grote stamhoofden van weleer
zijn onwennige ambtenaren geworden.
Het oude leven bloedt langzaam dood.
De twintigste eeuw heeft Afrika aange
raakt. Wat uit de oude tüd overbleef is
slechts de waardigheid en de tred van
de zwarte man, die langzaam de stoffige
weg naar de heuveltop opgaat en nog
een keer rondkijkt over de bergen, de
hutten en het arme zieke land Dan
gaat hü voort, want achter de heuvel
Ds K. de Bel 45 jaar predikant
Zondag as. herdenkt ds K. de Bel,
emeritus-predikant der Ned. Herv. kerk
en thans hulpprediker te Hollandse Ra
ding, de dag waarop hü 45 jaar geleden
het predikambt aanvaardde.
De Jubilaris werd 12 Nov. 1883 te Har-
lingen, waar zün vader predikant was,
geboren. Hü bezocht het gymnasium te
Amersfoort en studeerde aan de R. U.
te Utrecht. In 1909 werd hy candidaat
in Utrecht. Hü diende achtereenvolgens
de gemeenten te Heerjainsdam, Vollen-
hove, Tjerkgaast. Steenwyk en Schie
dam, waar hy werkzaam is geweest tot
aan zijn emeritaat op 1 October 1950.
Hij vestigde zich daarna te Hollandse
iRading.
Ds de Bel was om. voorzitter van de
zendingsvereniging in de classis Rotter
dam, voorzitter van de afdeling Zuid-
Holland der Ned. Middernacht-szending-
verenlglng en oprichter van het Herv.
rusthuis to Schiedam en reserve-lege r-
predikant.
GOUDEN JUBILEUM R.K. MISSIE
IN ZUID NIEUW-GUINEA
De Rooms-Katholieke missie in Zuid-
Nieuw-Guinea viert haar gouden jubi
leum: 14 Augustus was het precies 50
Jaar geleden, dat de eerste missionaris
sen daar voet aan wal zetten. De gou
verneur van Nieuw-Guinea, dr J. van
Baal en andere autoriteiten uit Hollan-
dia, onder wie dr F. C. Kamminga na
mens de Protestantse zending, waren
aanwezig bü deze viering, die met een
herdenkingsavond is begonnen en drie
dagen heeft geduurd.
Thans zün er meer dan 200 onderwij-
_jrs; 30 priesters werken onder een
eigen bisschop, naast 24 broeders en 28
zusters.
,-oepen te Obdam c.a. L. J. v. d. Kam,
te Axkel-Kedlcbem. Te Nleuwerkerk a. d.
IJssel J. Vermaas te Bodegraven.
Benoemd tot geestelijk verzorger ln
sanatorium Jullanaoord te Laren J. M. S.
Baljon te Oosterzee. Tot geestelijk verzor
ger in sanatorium Hoog-Laren te Laren
C. A .Wljck-Jurrlaanse. em. pred. der Prot.
Kerk van Indonesië, wonende te Baarn.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Oosterend J. H. Helnen,
cand. te Hilversum.
Bedankt voor Mlddelstum-Kantens. H.
voor Berkel-
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Murmerwoude J. J.
Rebel, cand. te Rotterdam, die bedankte
voor vijf andere plaatsen.
Het opera programma begon ook dit
jaar met een werk van Mozart, in dit ge
val de „Zauberflöte", misschien wel het
meest muzikale en volmaakste werk van
dit wonderkind. De bezetting was dan
ook voortreffelyk, bestaande uit de beste
krachten van de Weense Opera, op de
eerste plaats de onovertroffen Papageno
van de geestige Erich Kunz, verder A.
Dermota als Tamino en dan Paul
Sohöffler, Peter Klein en G. Fricks.
Het was een genot naar Elisabeth
Grümmer als Pamtna te luisteren en
vooral naar de coloratuurzanageres Eri-
ka Köbh als koningin der nacht.
IS CLIMAX NOG MOGELIJK?
AI jaren lang hebben wjj dit werk
gehoord en bewonderd en telkens weer
genieten wü van deze prachtige mu
ziek, waarby wij ons ieder jaar weer de
vraag stellen of er nog eenclimax mo
gelijk is. En toch brengt Salzburg ons
geregeld iets nieuws omdat Mozart zo
rijk is.
De sensatie van dit Jaar bestond dan
wel-is-waar niet in de muzikale uitvoe
ring, die overigens werkelijk voortreffe
lyk was, maar ze kwam van een geheel
andere kant die niemand had verwacht.
De costumes namelük en het geraffi
neerde decor voor deze opera zijn ont
worpen door de bekende Oostenrijkse
schilder Kokoscha, die al jarenlang in
Engeland leeft, maar die zyn vaderland
niet heeft vergeten en daarom voor deze
keer zün fantasie in dienst stelde van
Salzburg. De door hem gebruikte kleuren
en de frappante lichteffecten zün zo
verbluffend, dat men werkelijk O
druk krijgt een sprookje voor or-
zien,, wat de Zauberflöte lnderdsg
In tegenstelling echter met de j»
Wagner-decoratles ln Bayreuth,
het licht bij Kokoscha geen zelfsw
rol, doch het is en blijft een reefc
een hulpmiddel dat geheel is aasm
aan de sfeer en de geest van Mc*
werk. Deze opvoering staat dus n>'
zeer in het teken van de dirigent
die deze Mozart- eindelyk weer"vee' t
ter Interpreteerde dan Fürtwü-,
noch draagt zü het stempel fan
gisseur H. Graf, maar het is nu de s?
der Kokoscha, die alles beheer?
waarover iedereen in Salzburg jp^
Daarmee levert hü dan tevens «o b
wijs, dat deze telkens gespeelde operan
Mozart voor vernieuwing vatbaar Ij
desnoods onder de invloed van eej
niaal schilder, die de decoratie rahoe,
SPROOKJE OP HET ffiij;
Bregenz, de hoofdstad van de prtv
cie Voralberg, kan wel niet op t
.langdurige" traditie als Salzbin i
gen, daar het eerst tien jaar gé*,
met zün „festival op het meer" is t»
gonnen, maar het heeft zich ln de b
van die tien jaar een zo vaste plaats:
de operette van Oostenrijk wetea
veroveren, dat men deze opvoert»
niet meer wil missen. Wanneer Ma'
in Salzburg de toon aangeeft, da i
het Johann Strauss en Lehar, fy
Bregenz de maat slaan. En de m
die al vanaf het begin hier de totrr-
in handen heeft, is niemand mh;
dan A. Rott, de nieuwe directeur
het Weense Burgtheater.
Het festival van Bregenz, dat
door Zuid-Duitsers, Italianen en Zij
sers wordt bezooht, begon dit jaar a
de opvoering van „Eine Nacht in Ves-
dig" van Strauss. Hier eohter zorgt a
zozeer een kunstenaar voor de deer,
tie, maar de natuur zelf, namelijk b
romantische Bodenmeer bij avond.
toneel drijft hier op het water e a
spelers zingen en acteren in gondel
bruggetjes en pleintjes. Op het nws>
pende rhythme van deze klassieke c>
rette schynt zich werkelijk een sprat;
te voltrekken in het licht van sd»
werpers en toortsen, die in het
lende water weerspiegelen.
Dn wie een volgende avond naar 6
wisseling zoekt, vindt die in een ra-
treffelijke opvoering van Schillers'
bale und Liebe", gespeeld door het t
semlble van het Burgtheater, dat
Wenen zün poorten heeft gesloten
Prof. dr NICO GRETTB1AB
Oefening-Loco
Van 23 Augustus tot 27 Augustus IS
zullen België en Nederland samenre-
ken ln de oefening „Loco" (Low Cos-
tries) waarbü alle elementen van t&
der nationale luchtverdediging ruk
worden Ingeschakeld. Op 24 en 25 is
as. zal Nederland als aanvaller ff-
treden, op 26 en 27 Augustus as
verdediger.
Met het oog op de nog vrij ?«-'-=
ning „Loco" wederom het uiterste •-
sterkte van het K.L.D. zal van de in
den gevergd. Evenals by „Carte Bk-
schakelde eenheden gedurende de k-
che" zullen de mensen dikwijls 20 tra
niet uit de kleren zün.
Te huur gevraagd:
of
voor filiaalbedrijf op drukke stand.
Brieven aan hef Bureau van dit Blad No. 3225
Per direct wordt ter opleiding door kleinere textiel
fabriek gevraagd:
leeftijd 1618 jaar, welke tevens adminst»
tief werkzaam zal zijn. Kennis der modena
talen is noodzakelijk. MULO- dipl. gewent
Sollicitaties te zenden aan:
VAN 'T HOOFT Co.. N.V.
Oude Rijn 29 Leidei
Ook zij, die in bovenstaande functie werkzaam zijn, kon
in aanmerking.
TANDARTS KENGEN
vraagt
I GEVRAAGD voor direct
Jongste Bediende
is plaats is voor een
ASSISTENTE
of Jonge Dame, die als zo
danig wenst te worden op- r* i i 1 r
geleid. Kantoorbediende (mnl. of vrl.)
Aanmelden na
uur n.m.
Bij vonnis van de Arrondis-
sements-Rechtbank te 's-Gra-
venhage van 5 Aug. 1955 is
uitgesproken het faillisse
ment van ARIE BLOK,
beroep landbouwer, wonende
te Voorschoten aan de Leid-
seweg no. 189, doch thans
verblyvende: p.a. S. Falkema,
veehouder wonende te Sy-
brandaburen, no. 5, gem. Rau-
werderhem (Fr.), met benoe
ming van Mr M. J. C. Reyers
Plv.-Rechter ln de Rechtbank
voormeld tot Rechtercom
missaris en van ondergete
kende tot curator.
Mr J. LICHTE,
Leliestraat 114, Lelden.
met vrije woning in centrum
stad aangeboden, in ruil te
gen een vrü huis met tuin,
liefst ook ln de stad. Brieven
onder No. 7509a Bureau van
dit Blad.
gevraagd voor Winkel en
Atelier.
Fa. GEZ. SASBURG
Haarlemmerstraat 73
voor enkele maanden.
Aanmelden N.V. H. HOMAN Co., Dorpsstr. 49, Oegstgeest
Fa. J. J. v. LEEUWEN - Nieuwe Rijn 20
Hulshoudelyke artikelen, Speelgoederen, vraagt nette
Zo mogelyk met het vak bekend.
C. A. v. DORP
HERENSINGEL 7
gevraagd.
Expeditiebedrijf
D. J. MIDDELKOOP
Hoofdw. 1157, Nieuw Vennep
Telefoon K 2546—272
voor loop- en magazijnwerk, 1620 jaar, kan geplaatst
worden by:
JAN DE NIE Zonen
KORT RAPENBURG 10, BEIDEN
Grote sorterin?
„EMPEROR"
„SUNDRY"
„ACME" f 66.65-1 iU
„ERRES" 166.35-ffr-
Rufon Stofzuigers
RI TON STRIJKIJZER
„Brandaris"
„Beckers"
..Etna"
„Permanent"
„Jan Jaarsma"
„E. M. Jaarsma"
Haarden en Haardk»tl"k
HET HAARDEN-ADRE5
A. van den Ouwe*
Zoon
HOOIGRACHT I#
TELEFOON 21069
Vakkundige plaatókï-
Levering franco.
