Een jonge staat met oeroude beschaving
Vroomheid en schoonheid kenmerken land
(Bijzondere medewerking)
MAHATMA GANDHI is een naam, die onuitwisbaar staat opge
tekend in het Boek der Wereldgeschiedenis. Gandhi's onvermoeide
strijd, Gandhi's volharding, Gandhi's vastheid in de leer der geweld
loosheid legden het fundament voor de onafhankelijkheid van de
paar honderd millioen mensen, die op het Voor-Indische schiereiland
wonen. Het was een wrede ironie van het noodlot, dat de grote en
vrome patriot Gandhi, de apostel der zachtmoodigheid, ten slotte
door moordenaarshand moest vallen. Doch hoe dit zij, India zal tot
in lengte van dagen het land van Gandhi blijven.
Dit land, zwanger van schoonheid,
traditie en historie willen wij op ze
venmijlslaarzen bereizen. Vooral zullen
wy zoeken naar de schoonheid, zoals
die te vinden is in tempels en mos
keeën, in eeuwenoude monumenten en
mausolea, strak van iyn of bizar van
vorm, maar verrassend, telkens weer
verrassend. Wy willen zoeken naar
India's oeroude cultuur. Nee, we reizen
niet op zevenmylslaarzen, dat ware te
Westers. Naar de trant der Indiase
sprookjes bestygen wy een toverros.
Hier, in Nederland op het vliegveld
Schiphol.
DELHI
MOTOREN ronken. Dan giydt de
wereld onder ons weg. Wy slui
ten de ogen en peinzen over wat
we gaan zien.
Delhi, India's hoofdstad. Indra
Prashta, „Woning van God Indra",
heette zy oorspronkelyk. Haar stich
ting verliest zich in het grys verleden.
Hindoe-vorsten hadden er hun hoofd
stad over een welvarend ryk tot byna
1200 toe. Toen kwamen Mongoolse ver
overaars, Tlmoer Lenk en zyn horden,
zy vestigden him gezag over het ny-
vere, zachtmoedige volk. Later woonde
Akbar, Groot-Mogol by uitnemendheid,
in Delhi. Zijn rijkdom, praal en pracht
werden door geen vorst uit de Duizend-
En-Een-Nacht geëvenaard. Delhi was
Akbar's hoofdstad en tot 1858 bleef
deze stad de residentie van de preten
dent uit Akbar's geslacht naar de troon
der Groot-Mogols. De Britten maakten
Delhi hoofdstad van Brits-India; later
bouwden zy Nieuw Delhi, een modern
aangelegde stad met prachtige rege
ringsgebouwen en moderne tempels.
India nam, als zelfstandige republiek,,
Delhi als hoofdstad over en verenigde
aldus eigen en Britse traditie in het
heden.
Meer, veel meer dan de moderne
bouwwerken en villawijken trekken
ons de overblyfselen uit vroeger
eeuwen. Zy liggen vooral ten Zuiden
van de stad in bont-gevarieerde
pracht. Eerbiedig blijven wy staan
voor de Kutab Minar, een bijna hon
derd meter hoge toren, die verma
nend naar de hemel wijst en in gril
lige pracht de gewone sterveling tot
peinzen brengt.
Een modern India, een mo
derne staat Is bezig te verrij
zen. Dit geschiedt op de fon
damenten van een rijk en
kunstzinnig verleden, van een
beochavingsbezit, waarop India
met recht trots kan rijn.
Dan gaat het voort, in snelle vaart
naar de prachtige Parel-Moskee, een
Mohammedaans godshuis, dat herinne
ringen oproept aan Akbar, India's
grootste Mohammedaanse heerser.
AGRA
HET is, alsof ons toverros onze
gedachten geraden heeft, want
hinnekend verheft het zich op de
achterbenen en stormt weg naar Agra
eens de schoonste stad van India.
Mohammed Akbar was de vorst, die in
1566 op 14-jarige leeftyd de troon be
steeg en Agra verfraaide. De Pendsjaab
Hindoestan, de Radsjpoetana-staten,
Bengalen, Kashmir, Dekan en Afgha
nistan wist hy onder zyn heerschappy
te verenigen. Hy regeerde met even
strenge als rechtvaardige hand. Mo
hammedanen en Hindoes behandelde
hy op geiyke voet. zoals zy ook heden
ten dage gelyk zyn voor de wet. Kun
sten en wetenschappen beschermde hy.
Wysheid inspireerde zyn wetten. Maar
ook zyn ryk ging onder. In de 18e
eeuw werd Agra verwoest. In 1803 viel
de stad in Britse handen. Agra's „mo
derne" geschiedenis brak toen aan.
Onze gedachten zyn echter gericht
op het verledenen in het verleden
kent onze toverros de weg. Het praal
graf der Groot-Mogols staat nog steeds
in Agra als een monument van Mo
hammedaanse architectuur: vorsteiyk,
toch sober van lyn, gelyk het een graf
betaamt. Een Indiase gids vertelt ora
prevelend over de voorbye glorie, ter-
wyi wy aandachtig toeven in de vor-
steiyke gehoorzaal van het paleis Fe-
tehpoer-Sikri. In de tuin van Taj-
Mahal wandelden wy met de gelovige
Moslems en proeven er van de roemrijke
Indiase geschiedenis. Agra, symbool
van macht en pracht uit het verleden
van een der jongste staten ter wereld.
JAGGERNAUT
BRIESEND schiet ons toverros
voort. Bergen nooh rivieren hin
deren het edele dier. De stad
Poerl, ook wel Jaggernaut genaamd, is
ons volgend doel. En terwyi wy ons
met moeite in het zadel houden en een
storm om ons hoofd blaast, zien wy in
gedachten opdoemen de Grote Wagen
van Jaggernaut, machtige Godheid, die
de verbeelding onzer Jeugd trof in de
boeken van Jules Verne en Paul dlvoi.
Jaggernaut is een stad, waar byna uit
sluitend Hindoes wonen en de Tempel
van Jaggernaut is een juweeltje van
Hindoe-bouwkunst. Honderdduizenden
pelgrims komen telken jare naar Jag
gernaut. Millioenen gelds worden ge
schonken aan priesters en tempels.
Vroeger wy huiveren even. als wy
dit vernemen waren er vele fana
tieke gelovigen, die zich wierpen voor
de wielen van de kolossale praalwagen
met het beeld van Vishnoe, en aldus
vermorzeld werden. Thans gebeurt dat
niet meer, doch de vroomheid is er niet
minder door geworden. Bewogen staren
wy naar Vishnoe's tempel. Duizenden
gelovige Hindoes bewegen zich om ons
heen. Een visioen van eeuwenoude, vast
verankerde opvattingen, zo totaal ver
schillend, van onze Westerse inzichten
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD -
Zwerftocht door India
ZATERDAG 13 AUGUSTUS - PAGINA 4
Heer Nanek streefde naar verzoening tussen
Hindoes en Mohammedanen
Kutab Aitnar (Delhi), om stil van te worden..
en denkbeelden. Een andere bescha
ving, maar een hoge beschaving. Wy
sluiten de ogen, diep onder de indruk
van dit visioen. Dan maant een zacht
gehinnik ons tot verder gaan.
AMRITSAR
NEEN, over de bloedige demping
van de opstand te Amritsar in
de vorige eeuw spreken wy niet.
Evenmin over het feit, dat India's na
tionalisten juist daarom herhaaldelyk
hun byeenkomsten in die stad hielden.
Amritsar is de heilige stad der Sikhs.
Beroemd om zyn shawls van Kashmir
en zyn saffraan, is het toch nog be
kender als bewaarplaats van het Wet
boek van Nanek, de stichter van de
secte der Sikhs. Dit boek berust in de
Gouden Tempel, hoofdzetel van de
„minderheid" der Sikhs, die stoere, ge
baarde, martiale kerels, die in tal van
Aziatische landen als wakers en poli
tiemannen bekend zyn. Wy wenken
een Sikh, terwyi wy over het water
naar de Gouden Tempel schouwen, en
hij vertelt:
„Ja, Sahib d.i. Heer), nu heet onze
stad Amritsar. Vroeger heette zy Ram-
daspoer veel vroeger Tsjak.
Onze grot heer was Nanek, hy sticht
te onze godsdienst. Geboren werd hy
niet hiev, nee, Sahib, in de plaats
Talwandy in het land Lahore. Hy werd
ambtenaar en trok later door India als
prediker van een verzoenende leer. Ja,
Sahib, dat was kort na 1500 en hy
stierf in 1539. Hy offerde zyn loopbaan
op om verzoening te bereiken in ons
mooie India. Zyn boek, de Adi-Grant,
bleef het levensboek zijner opvolgers
en de bron van ons geloof. Amritsar
werd de zetel van zyn leer, zoals Rome
en onze gebaarde zegsman glimlacht
trots om zyn kennis van Europa dat
is voor vele Christenen. Onze hoge
priester woont nog steeds hier, in Am
ritsar. Ja, Sahib, na Nanek kwam
onze tweede profeet, de goeroe (d.i.
leraar) Govinda. In 1675 werd hy onze
hogepriester. Hy maakte ons stryd-
baar.
Ook hij wilde verzoening tussen de
mensen, tussen Hindoes en Moham
medanen. Hij schafte de kasten af,
die dc Hindoes kenden. Goeroe Go
vinda wilde de aanbidding van één
God, net als Nanek, maar toen de
Hindoes en de Moslems niet naar
hem wilden luisteren en voortgingen
met hun dwalingen, predikte Go
vinda afscheiding van de Hindoes en
van de Mohammedanen. Hij predikte
ook s'rijd tegen de Mongolen, de
overheersers uit zijn tijd.
Ja. Sahib, goeroe Govinda maahi
ons tot soldaten en strydbare manna
Hy was een grote Goeroe, byna
groot als Heer Nanek....'
„Zeker", knikten wy tot deze twn,
gebaarde verteller. „Zeker, dat is so.,
mooi is die tempel daar, die Gouden
Tempel...."
Een glimlach giydt over het gezicht
van onze zegsman. Dan knikt hy
btedig-weemoedlg en mompelt:
„Ja. Sahibmooionbegrip*
lyk mooi....**
LAATSTE ÊTAPfl
WEG suist ons toverros van Am
ritsar. Fladderende manen a
vuurspattende hoeven is al nt
wy zien. Nee, toch niet. Beneden oa
ontwaren wy water en talloze lotus
bloemen. Het is de Jain-tempel ui
Pavapoeri (Bihar), die onder ons Ut
Dan weer verder, in duizelingwekkend
vaart naar Trichinopoli, een stadje 3
de provincie Madras met een pracht#
Hindoe-tempel boven op de rotsen a
aan da voet van de rots een tempel-
vyver, zo sereen en rustig, dat wij dl
inspanning van onze toverrosgalopptdl
vergeten en in diepe bewondering in
zonken schouwen naar deze getalgat
van Indiase kunst en Indiase wee
heid.
Voort gaat de reis, het einddoel tege
moet van onze tocht in tovervluül
door en over India. Voort naar Madoun
(nee, niet het eiland Madoera ln Indo
nesië), een stadje, dat ruim 400 Ui-
meter ten Zuiden van Madras Is P
legen en dat een der oudste van Is
dia is, Mandura Pandionis van Ptflk*
maeusl Bovendien is het een hei-C
stad, zoals er ln India slechts wt'A
steden heilig zyn. Het is, alsof de s-*
mosfeer in Madoura met religie ver»-
digd is, zozeer drukt het rellgleu» a
het gewyde zyn stempel daar op aLfS
Eén prachtige, indrukwekkende temp*-
vooral prent zich voor immer als bee!»
in onze herinnering: de Grote TW-
van Madouraja, van India, s<i>
wy geneigd te zeggen.
NAAR HUIi
WIJ kloppen ons met schuim be
dekt toverros op de flanken s
aaien het edele dier over Itf
hoofd. Dan steigert het en verdwiJ-J
ln de ongekende, wyde verten van te-
luchtruim. Na enige tyd staan wil
op aarde, in Nederland, op Schipf
Als een herinnering, maar to Ie
dat wy ze nooit zullen kunnen
geten, rust voor ons geestesoog «P
reeks monumenten en godshoi"6
die India's verleden, India's t**bi-
ving enIndia's minderhed"'
vraagstuk symboliseren. Maar .J"1'
derheden", die zoveel vroomheid
schoonheid schiepen, kunnen «P
duur geen „echt" probleem vorW
Met zo'n groots verleden kan 1»*
vast vertrouwen op een gtoU
komst.
««ra no - Nadmik v*»*4"
Popel-moskee te Redfort (Delhi).
onbegrijpelijk mooi...
De tempel van faggaraam te Rari, juweeltje vtc bouwkunst.
