LEIDSCH m DAGBLAD
Moskou wijst luchtverkeiming boven
de Sovjet-Unie af
Soekarno ^.1") hervat niet voor
15 Augustus presidentschap
Hatta moet crisis oplossen
Internationale atoomgeleerden
volgend jaar in Den Haag bijeen
WEERBERICHT
In Oostenrijk bloedige misdrijven
door gedeserteerde Iwans
Si
H 94ste Jaargang VRIJDAG 5 AUGUSTUS 1955 No. 28593
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Hoofdredacteur- J. Brouwer f.6.40 per kwartaal: f. 2.15 per maand; f.0 50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041 r Redactie: 21501
Teleurstellende uitspraak van Boelganin
Eisenhower blijft geloven in
Russische bereidheid tot overleg
over ontwapening
De Sovjet-Russische premier Nikolai Boelganin heeft gisteren het voorstel
van president Eisenhower voor wederzijdse inspectie in het luchtruim van de
Ver. Staten en Sovjet-Rusland van de hand gewezen. Boelganin zei: „We moe-
Irn Eisenhowers streven naar een oplossing van deze k\ rstie prijzen, doch het
werkelijk effect van de door Eisenhower beoogde inspectie zou niet groot zijn.
In een Informeel gesprek zeiden we, dat onze landen zo groot zijn, dat bijna
alles met succes kan worden verborgen gehouden". Deze opmerking san Boel-
raïdn werd door de 1347 afgevaardigden van de Opperste Sovjet het z.g.
parlement in de Sovjet-Unie met luid gelach ontvangen.
President Eisenhower heeft niet lang op een antwoord laten wachten: in
ijjn wekelijkse persconferentie zei de president gisteren, dat maarschalk Bocl-
ranin naar zijn mening de deur niet gesloten had voor een ontwapeningsover-
t?nkom$t tussen de Ver. Staten en de Sovjet-Unie door de luchtverkeiuiing boven
rlkandersg rondgebied vande hand te wijzen. „Men diende de verklaring niet
rodanig op te vatten, dat zij de bereidheid van de Sovjet-Russische premier om
ontwapeningskwestics te bespreken in enig opzicht zou uitsluiten'. Verder zei
Eisenhower niet van mening te zijn, dat de nieuwe Russische proeven met
kernwapens, waarvan de Amerikaanse Commissie voor Atoomenergie gister-
ren in een communiqué gewag heeftg emaakt noodzakelijk enige verandering
betekenden in „de min of meer verzoenende houding, die de Sovjet-Unie de
laatste maanden heeft getoond. De president zei, dat de Ver. Staten enkele
airuwe ontwapeningsvoorstellen zullen doen. De Ver. Staten zouden Sovjet-
Bnssische voorstellen welwillend overwegen en trachten een voor beide par
tijen billijke oplossing t© vinden.
Russische premier bepleit
toelating van Rood-China
Premier Boelganin brak een lans voor
de toelating van Communistisch China
tot de Ver. Naties, nadat hij in zijn rede
;cor de Opperste Sovjet de conferentie
tjd Genève had beschreven als „his
torisch. omdat zij een keerpunt beteken
de in de betrekkingen tussen de Sovjet-
Unie en het Westen". Maar hij maakte
duidelijk dat de Sovjet-Unie van gevoe
lens is, dat Pekings toelating tot de VN
van essentieel belang is voor verminde
ring van de internationale spanning.
„Het is niet mogelijk een grote mo
gendheid als China buiten de Ver. Na
ties te houden", verklaarde hij.
Na te hebben opgemerkt, dat de deel
nemers aan de conferentie van Genève
blijk hadden gegeven van hun verlangen
om een einde te maken aan de koude
oorlog, noemde de maarschalk de resul
taten van de bijeenkomst een „duidelijk
succes voor de vredelievende machten".
Het feit dat een dergelijke conferentie
tien Jaar na de bijeenkomst van de rege
ringsleiders te Potsdam was gehouden,
achtte Boelganin van „belangrijke be
tekenis". „De conferentie van Genève
moet worden gerangschikt onder de be
langrijkste historische gebeurtenissen,
omdat zij een nieuwe periode inluidt in
de betrekkingen tussen de Sovjet-Unie,
de Ver. Staten, Groot-Brittannië en
Frankrijk", aldus de premier.
„Wij kwamen niet tot een gemeen
schappelijke uitspraak over de Duitse
kwestie in Genève". aldus Boelganin.
„maar wij nemen aan, dat de gedachten-
wisseling over deze kwestie te Genève
van betekenis zal zijn voor de bespreking
door de ministers van Buitenlandse Za
ken. De bespreking van de Duitse kwes
tie door de ministers zou wel op vele
moeilijkheden stuiten maar deze zouden
geen beletsel vormen voor de bespreking
door de ministers van de hoofdkwestie,
namelijk de veiligheid in Europa".
Bij het binnenkomen werd Boelganin
op de voet gevolgd door Kroesjtsjef en
andere topfiguren onder wie Molotof en
Malenkof.
Geen topconferentie
Naar aanleiding van een vraag zei
Eisenhower op zijn persconferentie van
gisteren voor het ogenblik elke „topcon
ferentie" ter regebng van geschillen met
betrekking tot het Verre Oosten uit te
sluiten. Toen hem de vraag gesteld werd
of hij v3n gevoelen is. dat een conferen
tie op het hoogste niveau gehouden moet
worden om de spanningen in Azië op te
heffen, antwoordde de president, niet
van mening te zijn, dat een dergelijke
conferentie op dit ogenblik gehouden
moet worden. Het was veel te voorbarig
over de mogelijkheid van een top-confe-
rent.e te spreken. Elsenhower merkte op,
dat zijn minister van Buitenlandse Za
ken, Dulles,, gezinspeeld nad op de mo
gelijkheid, dat de huidige onderhande
lingen te Genève tussen de Ver. Staten
en Communistisch China gevoerd zou
den kunnen worden op ministerieel plan
maar meer ook niet.
Omtrent veronderstellingen, dat de
besprekingen te Genève ook gaan over
de status van Formosa en de nationa
listische eilanden Quemoy en Matsoe,
zei de Amerikaanse president, dat hij
zowel als Dulles meermalen hebben ver
klaard. dat de Ver. Staten de aangele
genheden van hun vrienden niet zullen
bespreken achter hun rug om. De Ver.
Staten rekenen de Nationalisten tot hun
vrienden en zullen niet over hun toe
komst of lot spreken tenzij ZU er bij
zijn, aldus Elsenhower.
Naar Reuter verneemt, heeft president Soekarno, die heden van
zijn pelgrimstocht naar Mekka te Djakarta zal terugkeren, zich voor-
lopig gedistancieerd van het conflict tussen de Regering en het leger.
In het vliegtuig, waarmede hij reist, heeft hij volgens Reuter ver
klaard, dat hij, wat zijn presidentschap betreft, „formeel afwezig zal
blijven" tot 15 Augustus en dat hij het aan de vice-president. Moh.
Hatta, zal overlaten, de politieke leiders in Indonesië tot gids te zijn
bij - de samenstelling van een nieuw Kabinet.
Koningin-Moeder Elisabeth van I Prins Charles en Prinses Annehun
Engeland was gisteren jarig. Be- gelukwensen aanbieden. Samen met
halve dat zij de gelukwensen van hun grootmoeder stonden zij voor
het Engelse volk ontving, kwamen het raam van Clarence House om
vanzelfsprekend de kleinkinderen.de menigte toe te wuiven.
Dr Tolhoek uit Leiden vertegenwoordigt
ous land; samenwerking tussen
politici en atoomwetenschap
(Van onze correspondent in Londen)
De Internationale conferentie van atoomgeleerden, welke op het ogenblik
In Londen büeen is. zal het volgend jaar opnieuw bijeenkomen, maar dan In Den
Haag of Scheveningen. De organisator van de conferentie, de heer Gilbert Mc
Allister, vertelde ons dat de keuze op Den Haag is gevallen als hulde aan H.M.
Koningin Juliana wier onlangs voor de Nederlandse jongeren uitgesproken rede
over gemeenschappelijke verantwoordelijkheid in de Pieterskerk te Leiden) In
kringen van wetenschap en politiek zulk een diepe indruk heeft gemaakt.
De conferentie in de Britse hoofdstad werd op zeer korte termijn georgani
seerd. zodat het aantal deelnemers geringer is dan er het volgend jaar in Den
Haag kunnen worden verwacht. Er zijn niettemin 240 gedelegeerden en waarne
mers uit 24 landen. De grote verrassing was de verschijning van vier prominen
te wetenschappelijke onderzoekers uit de Sovjet-Unie, die hun volle medewer
king tot uitbanning van oorlog in het algemeen en atoomoorlog in het
bijzonder hebben toegezegd. Er zijn ook geleerden uit Tsjecho-Slowakije, Hon
garije en Polen.
Waarschuwina Drof. Thirrina ^en uitgebracht, zodat dan, na de eerst©
iiuuijviuwiiiy P inirrmg aanloop van thans verdere stappen
kunnen worden gedaan. De conferentie
is bijeengeroepen op initiatief van het
Internationaal Verbond van parlements
leden voor een wereldregering. Dit
verbond zal het volgend jaar in Den
Haag, in aansluiting op de bijeenkomst
van atoomgeleerden, bovendien zijn
eigen internationale conferentie houden.
De conferentie heeft zich tot taak
gesteld de omschrijving van een alge
mene doelstelling, welke in het komende
jaar nader door een aantal commissies
zal worden uitgewerkt. Prof. Rottblatt.
uit Londen, zal daarbij als uitvoerend
secretaris optreden.
Het volgend jaar zal ln Den Haag
rapport over dit studie-onderzoek wor-
Gisteravond arriveerde op Schip
hol de 92-jarige mevr. C. J. Veer
kamp-Van Straten uit Djakarta in
ons land. Na aankomst ontfermden
de stewardessen ziek over de krasse
dame. die het vliegen ..ook wel eens
w,Ide meemaken"De taaiste
mooi. dat zij in ons land was. is
39 jaar geleden.
DAMESVESTEN
5.95
NATUURLIJK BIJ....
Weinig verandering
De Bilt verwacht van hedenavond tot
®Mgenavond
Verander),^ bewolking en mogelijk
7rv. buitjes, maar ook opklaringen.
*«e later overwegend matige Wes-
Weinig verandering ln
™>Ptratuur. (Opgemaakt te 10 uur).
6 AUGUSTUS
op: 5.10 uur; onder: 20.25 uur.
p~E°P: 19 55 uur; onder: 8.23 uur.
"oogwater te Katwijk te 4.44 uur en
'■•W uur (Springtij).
Dit
nnnaner bestaat alt acht pagina's
Russische militairen schrikken er voor
terug hnn prettig leventje op te geven
correspondent in Wenen)
Het aantal bloedige misdrijven, dat door Sovjet-Russische soldaten wordt be
dreven, neemt met de dag toe. Het bevel van maarschalk Zjoekof, dal de troe
pen op 1 October Oostenrijks grondgebied moeten hebben verlaten, schijnt op
verscheidene soldaten van het rode leger nadelig te werken: vreedzame boeren
en eerzame burgers worden 's nachts overvallen, uitgeplunderd en, wanneer zij
zich verzetten, eenvoudig neergeschoten.
Enkele dagen geleden werd een Russische soldaat gevangen genomen, die een
dik ijzerdraad over een hoofdweg had gespannen om vooral motorrijders tot val
len en aulo's tot stoppen te brengen met het doel de inzittenden uit te plunde-
Het baldadige optreden van deze Russen, die zich telkens door de schreeuw
„stoj" (halt) en door andere Russische uitdrukkingen verraden, is niet aan
wraak toe te schrijven, maar moet hoogstwaarschijnlijk in verband worden ge
zien met hun desertic. Het is geen geheim meer, dat zelfs de meeste officieren
met hun gezinnen hun prettig leventje in Oostenrijk niet graag opgeven en dat
zij er voor terugschrikken naar Sovjet-Rusland terug te keren waar zij misschien
eerst nog een „ontwenningskuur" in de Oeral moeten doormaken om de Wester
se infectie kwijt te raken!
Ondanks dat heeft echter de bevolking
van het dorpje Hatzenbach naar de wa
penen gegrepen en een vrijwillige bur
gerwacht in het lewi geroepen om over
vallen te voorkomen, omdat drie Rus
sische soldaten hier kortgeleden een af
schuwelijke roofmoord hebben gepleegd.
Intuin dreunt het ln heel Oostenrijk
vooral van Amerikaanse autocolonnes,
die het persoonlijk eigendom van de be
zettingstroepen wegbrengen. Ook de
Russen zijn met de terugtocht begon
nen. Zij beschikken wel niet over zoveel
vrachtwagens als de Amerikanen, maar
daarvoor hebben zu :n Voslau een apart
spoortreintje aangelegd, waar dagelijks
Russische officiersvrouwen op hoge
(Oostenrijkse) hakken en ln lelijke ka-
Geplaagde bevolking gaat
tot zelfverdediging over
Gewone soldaten die voor het so
cialistische paradijs bedanken, zijn gaan
deserteren en trachten ln hun levens
onderhoud te voorzien door de bevolking
lastig te vallen. Kortgeleden werd een
deserteur in de Russische kazerne te
Korneuburg gefusilleerd en wel in aan
wezigheid van alle manschappen, zulks
om als afschrikwekkend voorbeeld te
cnenen. Nu de bezettmgstroepen geen
zeggingsmacht meer over Oostenrijks
staatsburgers hebben heeft het minis
terie van Binnenlandse Zaken de rijks
politie in de bedreigde streken versterkt.
De hoofdprijswinnaar van de
fotowedstrijd ..Zo werkt Neder
land". welke ter gelegenheid van
toenen jurken (uit Rusland) de reis
naar het verre vaderland beginnen. Op
één punt schijnen alle vTeemde troepen
dezelfde mening te huldigen: ze willen
de Oostenrijkers het plezier niet gun
nen, dat zij hen ln volle uitrusting, met
man en paard en wagen, zien wegtrek
ken
haar 40-jarig bestaan, werd uitge
schreven door de Vereniging Neder
lands Fabrikaat, in samenwerking
met het Centraal Sociaal Werk
gevers Verbond en de Stichting ter
Bevordering van de Amateurfoto
grafie. De eerste prijs werd toege
kend aan de heer Th. G. Kuiper uit
Bilthoven met deze uitbeelding van
Nederlands daadkracht.
Geen ijdele dromers
Het verheugende van de Londense
conferentie is, dat deze gelegenheid
biedt tot een uiterst heilzame gedach-
tenwisseling tussen wetenschapsmensen
en politici, die zich allen, ongeacht hun
nationaliteit, bewust zijn van hun zware
verantwoordelijkheid. Hier zijn geen
ijdele dromers bijeen maar realisten, die
zich bezig houden met keiharde feiten.
Het lijdt geen twijfel of er wordt in het
grijze gebouw, dat de zetel is van de
Londense Graafschapsraad. en dat door
de overheid ter beschikking ls gesteld,
een unieke samenwerking tot stand
gebracht tussen de geleerden onderling,
die er. door de aanwezigheid van volks
vertegenwoordigers en anderen tevens
een klankbodem vinden om de openbare
mening te doordringen van de ernst van
hun conclusies.
Want al lopen de meningen uiteen of
een H-bom al of niet alle leven op aarde
zal vernietigen alleen de mossen en
de schimmels maken volgens de 83-jarige
Britse onderzoeker Bertrand Russell een
kans op voortbestaan men ls het er
over eens dat in elk geval de beschaving
zal verdwijnen
Lord Averidge, een andere bejaarde
liberaal-humanitaire voorvechter deed
de waarschuwing horen, dat vrede niet
genoeg is omdai wij vrede willen, ge
baseerd op vrijheid en zelfregering, welke
ook door een federale wereldregering
niet fundamenteel zal mogen worden
aangetast. Hij deed een vurig beroep
op de nationale regeringen, welke ln het
verleden oorlogen hebben gemaakt, om
de voorwaarden uit te stippelen waarop
zij bereid zijn afstand te doen van oor
log als instrument van nationale politiek
en hun strijdkrachten over te draeen aan
een internationale politiemacht. De
Britse regering zou hierin moeten voor
gaan.
Gevaarlijke besmetting
Ons land ls op de conferentie verte
genwoordigd door dr H. A. Tolhoek. uit
Leiden, wetenschappelijk medewerker
van het Instituut Lorentz. Dr Tolhoek
is lid van dc in Londen opgerichte com
missie, welke lot taak heeft het destruc
tieve vermogen te onderzoeken van
atoomwapens alsmede de mogelijke ge
volgen van een massaal gebruik in een
oorlog en In proefnemingen, en tevens
de nadelige gevolgen na te gaan van de
vreedzame toepassing van atoomenergie.
Dit laatste Is nog een vr.jwel nieuw
terrein van onderroek. dat dringend de
aandacht vereist.
Prof Hans Thirring. uit Wenen, die
niet naar Londen kon komen, heeft over
dit onderwerp aan de conferentie een
waarschuwende boodschap doen toeko
men. waarin hU berekent, dat in 1975
de hoeveelheid radio-actieve afvalpro
ducten van Britse atoomenergie-stations,
welke in oorlogstijd .-ventueel kunnen
worden losgelaten, een Rebied van 20
mlllioen vlerkante kilometer dodelijk
kan besmetten. De besmettingsmogelijk
heden van Amerikaanse en Sovjet-Rus
sische atoom-energie-centrales zull»n
misschien nog groter zijn. Zelfs kleine
landen zullen volgens Thirring vroeger
of later genoeg radio-actief materiaal
bezitten om het land der naburen onbe
woonbaar te maken zonder dat een
kanon ls afgevuurd of een bom ontploft!