LEIDSCH
DAGBLAD
Mensheid voor beslissende keuze,
waarschuwen geleerden
Een nieuwe oorlog zou door
H-hommen vernietigend zijn:
snelle dood voor minderheid,
langzame voor de anderen!
WEERBERICHT
Nehroe kreeg „zeer goede indruk"
van de Sovjet-Russische leiders
Massaal protest in Brussel tegen
regering verliep zonder incident
Mste Jaargang
MAANDAG 11 JULI 195S
No. 28571
Directeur: J W. Benny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 6.40 per kwartaal; f. 2.15 per maand; f. 0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Alarm van Nobelprijs-winnaars
„Als alle inwoners van Londen, New York en Moskou door ntoombonimon
zouden worden uitgeroeid, zou do gehele wereld in de loop van enige eeuwen de
slag wellicht te boven kunnen komen. Maar waterstofbommen kunnen geleidelijk
vernietiging verspreiden over een veel groter gebied dan verondersteld wordt,
omdat er nu bommen vervaardigd kunnen worden, die 2.500 maal krachtiger zyn
dan die Hirosjima vernietigde. Een dergelijke bom zou. als zy by de grond of
onder water ontplofte, radio-actieve deeltjes tot in de hoge luchtlagen sfingeren,
die tenslotte weer de aarde zouden bereiken in de vorm van dodclyke regen of
stof, aldus luidt een passage uit een oproep van wylen prof. Albert Einstein en
nog zeven geleerden, waarvan de inhoud Zaterdag in Londen op een persconfe
rentie door de Britse filosoof Bertrand Bussel is bekend gemaakt.
De ondertekenaars, to neten prof. Percy Bridgman (Ver. Staten), ivjjien prof.
Leopold Infcld (Polen), prof. JoUot-Curie (Frankryk), prof. Cecil Powell (Groot-
Brittannië), prof. Joseph Rothlat (Groot-Brittannië) en prof. Hideki Joekawa
(Japan), spreken de mening uit, dat de atoomgeleerden dienen samen te komen
ter bespoediging van deze gevaren. Dit zal overigens reeds spoedig geschieden
naar aanleiding van een oproep van de Vereniging van parlementariërs voor
wereldregering: op 3 Augustus zal in Londen een conferentie van drie dagen
beginnen, waarop geleerden uit de gehele wereld het atoomvraagstuk bespreken
zullen. Van achter het Ijzeren gordijn zyn echter nog geen toezeggingen van
deelneming binnengekomen.
„Wij doen als menselijke wezens een
beroep op menselijke wezens: onthoudt
dat gi) mens z(jt en vergeet de rest. Als
U dat kunt. ligt de weg open naar een
nieuw paradijs; als dat niet kimt ligt
het risico van een algemeen sterven
voor U".
Einstein tekende verklaring op
zijn sterfdag
„De beste autoriteiten zijn eenstem
mig van mening, dat een oorlog met wa
terstofbommen zeer wel een einde aan
het menselijk ras zou kunnen maken.
Als veel waterstofbommen zouden wor
den gebruikt, zou dood over de gehele
wereld het gevolg zyn: plotselinge dood
voor een minderheid, langzame dood
voor de meerderheid door een langzame
marteling van ziekte en ontbinding. De
mannen, die het best op de hoogte zijn,
zijn het somberst. Hier is dan het pro
bleem, dat wij D voor ogen houden,
grimmig en ontzettend en onontkoom
baar: zullen w(j een einde maken aan
het menselijk ras of zal de mensheid
de oorlog afzweren?", aldus luidt verder
de verklaring.
De verklaring brandmerkt elke „hoop
dat misschien oorlog kan worden toe
gelaten als moderne wapens verboden
worden" als „bedrieglijk". Doch zy voegt
eraan toe. dat „een overeenkomst om
kernwapens af te schaffen als onder
deel van een algemene vermindering
van de bewapening" zou bijdragen aan
het verminderen van de spanning tus-
een Oost en West en „de vrees voor een
plotselinge aanval in de trant van Pearl
Harbour zou verminderen".
Aanhoudend warm
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Warm en overwegend zonnig, maar
voornamelijk in het binnenland enkele
onweersbuien. Zwakke tot matige wind.
in hoofdzaak tussen Noord en Oost.
(Opgemaakt te 10 uur).
12 Juli
Zon op: 4.35 uur; onder: 20.59 uur.
Maan op- 23.27 uur; onder: 13.05 uur
(L K)
Hoogwater te Katwijk te 7.34 en 20.04
uur.
Einsteins laatste handeling
Bertrand Russell zal op de komende
conferentie van atoomgeleerden de vol
gende ontwerp-resolutie indienen:
„Gezien het feit, dat in elke toekom
stige wereldoorlog zeker atoomwapens
zullen worden gebruikt en dat deze wa
pens het voortbestaan van de mensheid
bedreigen, dringen wij er bij de rege
ringen m de wereld op aan, te beseffen
en openlijk te erkennen, dat haar doe
len met naderbij gebracht kunnen wor
den door een wereldoorlog, en wij drin
gen er bygevolg op aan, dat de regerin
gen zullen trachten vreedzame midde
len te vinden voor de regeling van alle
bestaande geschillen".
Russell verklaarde, dat afschriften
van de verklaring Zaterdag zyn toege
zonden aan de staatshoofden van de
grote mozendheden. de Ver. Staten, de
Sovjet-Unie, Groot-Brittannië, Frank
rijk, China en Canada
Russell, die aan Einstein had voorge
steld dat de geleerden een waarschuwing
moesten uitgeven, had op 18 April, de
sterfdag van Einstein diens instemming
met de verklaring ontvangen. „Het was
Einsteins allerlaatste openbare hande
ling" zo verklaarde Russell Zaterdag op
zyn persconferentie
Vele van de ondertekenaars van de
verklaring, d e de mensheid voor de
keus stelt „zullen wij een einde maken
aan de mensheid of zal de mensheid af
zien van oorlog?" zijn Nobelpryswin-
„Ook de politici zien de
gevaren in", zegt Lenden
In Britse regering-knngen in Lon
den is de oproep van Einste.n en ande
re atoomgeleerden met warme sympathie
ontvangen. In officiële kringen acht
men echter de opvatting, dat de wereld
leiders met voldoende besef hebben voor
de verschrikkelijke gevolgen van een
eventuele atoomoorlog niet van toepas
sing op de Britse regering.
In diplomatieke kringen meent men
dat de geleerden met hun conferentie
wellicht beter konden wachten op de
resultaten van het onderzoek, dat het
Britse en het Amerikaanse medische ge
nootschap bezig zyn in te stellen naar
de eventuele gevolgen van een atoom
oorlog.
Amerikaanse functionarissen ln
Washington hebben naar aanleiding van
de oproep van de geleerden gewezen op
de recente verklaringen van president
Eisenhower, waarin deze vroeg om be
ëindiging van de bewapeningswedloop.
Zij wezen er op, dat de president
Woensdag nog zyn grote verlangen uit
sprak naar een aanvaardbare vorm van
bewapeningscontrole, die op den duur
zou moeten leiden tot werkelijke vrede
wederzijds vertrouwen tussen de vol
ken.
Boelganin is van plan in Genève
zeer openhartig te spreken
Molotof zou niet van clan ziin als een bewi)S van een onvriendelijke
IVIOIOTOT ZOU nseT van pion zijn houding van Adenauer jegens Nehroe te
—t i- beschouwen had. maar in Bonn werd van
Ie 'reoen officiële zijde medegedeeld, dat dr Ade
nauer opzettelijk weggebleven was omdat
Nehroe vantevoren te kennen gegeven
had dat zijn bezoek aan de West-Duitse
Bondsrepubliek, dat overigens maar tot
een oponthoud van een uur op het vlieg
veld beperkt bleef, geen officieel karak
ter droeg.
Nü de zomer eindelijk zijn in
trede schijnt te hebben gedaan,
stroomden tienduizenden naar het
Nederlandse strand om verkoeling
te zoeken en gezondheid op te doen.
Minister-president Nehroe van India
is Zaterdagavond, na zyn bezoek aan
Londen, waar hij met zijn Britse con-
frator Eden over belangrijke actuele pro
blemen van de grote wereldpolitiek ge
sproken had, op het vliegveld van Dus-
seldorf geland (Hij is intussen in Cairo,
de Egyptische hoofdstad, aangekomen,
Red.i Ettelijke duizenden Duitsers en een
schare Indiase studenten juichten hem
toe. Reeds op het landingsterrein werd
hij door de chef van het protocol van de
.West-Duitse Bondsregering, Mohr, en
door de minister-president van het
Bondsland Noordriinland—Westphalen,
Arnold, welkom geheten. Het viel op.
dat de West-Duitse Bondskanselier niet
verschenen was en men meende al dit
Deinende menigte beheerste urenlang
het centrum van de hoofdstad
(Van een speciale verslaggever)
Naar schatting honderd vijftig duizend Belgische Rooms Katholieken hebben
Zondagmiddag in Brussel een even massaal ais krachtig protest laten horen
tegen de onderwijspolitiek van minister Collard. Vlaanderen was bij deze demon
stratie wel het sterkst vertegenwoordigd. De grote opkomst der betogers hadden
de organisatoren van het comité „Voor vrijheid en democratie", weliswaar voor
zien, maar zij hebben geen oplossing kunnen vinden voor het probleem, om al die
tienduizenden tijdig op het Beursplein te verzamelen, waar de oud-minister van
Onderwijs, Pierre Harmei en de leider van de R.K. parlementsfractie. Theo Lefevre,
zich tot dc demonstranten zouden richten.
Omstreeks half vyf stond er een deinende mensenmassa van het Zuiderstation
tot aan de Beurs. Wat men ook heeft geprobeerd er was in de kilometers lange
stoet geen beweging meer te krijgen.
Het is vooral aan dc gedisciplineerde houding der Belgische Socialisten en het
correct en tactvol optreden van politie en gendarmerie te danken geweest, dat er
nergens zoals werd gevreesd ernstige kloppartijen zijn ontstaan.
Socialisten legden grote
discipline aan de dag
Wel sneuvelden er op de Boulevard
Emile Jacqmain enkele ruiten van een
daar gevestigd dagbladbureau en vonden
Dit nummer bestaat alt 12 pagina's
Een land genot, in \ehroe. de
premier van India, zorgde bij diens
aankomst op London Airport voor
een verrassend hartelijke begroeting
Links ziet Eden toe naar deze af
wijking van het officiële programma.
c-r tussen enkele heetgebakerde politieke
tegenstanders wat schermutselingen
plaats, maar op geen enkel punt hebben
de honderden Brusselse agenten en gen
darmes „en masse" behoeven op te tre
den
Slot op Pag. 2
Drie verdrinkingsgevallen
Jongen stond rechtop
in het water
ln dc afgelopen dagen hebben weer
verschillende personen de tol aan het
water moeten betalen.
In Tilburg vond een eigenaardig ge
val plaats. In het gemeentelijk zwem
bad troffen Zaterdagmiddag enige
vriendjes een 10-jarig knaapje dood
in het ondiepe bad aan. De jongen die
rechtop stond reageerde niet op hun
aanrakingen, waarna direct de bad
meester werd gewaarschuwd. Het on
derzoek wees uit, dat de jongen in
derdaad was overleden.
Over de oorzaak tast men in het duis
ter. Wel is vast komen te staan, dat
verdrinking niet de oorzaak is. De
ongeil had het „spelletje" wie het
angst kan onderblijven" kort te voren
met zijn vriendjes gespeeld, zodat hy
mogelijk gestikt is.
In de zweminrichting „De IJzeren
Man" is de 26 jarige H. Sjerps te
Schoor] verdronken.
£>ij het sluiten van de inrichting bleek,
dat één der zwemgasten zijn kleding
niet had afgehaald. Onmiddellijk werd
met het dreggen een aanvang gemaakt,
waarna men het stoffelijk overschot van
Sjerps uit het water ophaalde.
Gistermiddag is uit het Lozingskanaal
bij de Zeeburgerdyk te Amsterdam het
stoffelijk overschot opgehaald van een
9-jarige jongen uit de Borneostraat. Uit
het onderzoek is gebleken, dat hy een
uur tevoren te water was geraakt.
Nehroe verklaarde op het vliegveld dat
hy er tijdens zijn bezoek aan Moskou
absoluut van overtuigd was dat ook bij
de Russische staatslieden de oprechte en
ernstig gemeende wens naar vrede over
heerst en dat men inzag hoe funest een
oorlog met atoomwapens zou zijn.
Van Boelganin en Kroetsjtsjef had hij
„een zeer goede indruk" gekpegen.
Hy had in Moskou weliswaar niet het
probleem van de Duitse hereniging en de
aangelegenheid van West-Dniïslands
herbewapening ter sprake gebracht,
maar, zo voegde hjj er aan toe, volgens
zijn opvatting rekent men in Moskou
hereniging van
Na op het vliegveld gegeten te hebben
vertrok Nehroe tegen 22 uur met zijn
extra-vliegtuig naar Cairo.
Molotof kreeg cowboyhoed
Maarschalk Boelganin, de premier van
de Sovjet-Unie, zei Zaterdag op een
receptie in de Argentynse ambassade in
Moskou, dat de Sovjet-Russische leiders
onlangs op de receptie van de Ameri
kaanse ambassade „openhartig heel wat
gezegd hebben". Hy geloofde, dat dit de
manier was om op de komende Geneefse
conferentie te spreken.
Boeleanin doelde op de verklaring van
Kroejtsjef. dat de Sovjet-Unie naar
Genève gaat om „als gelijke" met de
anderen te praten en dat zy niet door
omstandigheden tot een vergelyk over de
wereldvraagstukken wordt gedwongen.
Molotof sprak op de receptie geruchten
tegen, volgens welke hy van plan zou
zyn binnenkort af te treden. Deze ge
ruchten waren ontstaan door een „grapje"
op de conferentie over een Oostenryks
verdrag in Wenen, toen Molotof had op
gemerkt. dat „wy allemaal een daagje
ouder worden" en dat nu jonge mensen
aan de beurt zijn. Molotof achtte de
vooruitzichten voor de Geneefse confe
rentie goed. „Het klimaat is goed", zo
zei hy. „en het jaargetijde ook".
Aan de Amerikaanse zaakgelastigde
vertelde hij, dat hij by zijn jongste be
zoek aan de Ver. Staten, tijdens de by-
eenkomst van de Ver Naties in San
Francisco, een cowboyhoed heeft gekre
gen en dat hij van plan is die aan de
inwoners van Moskou te laten zien Op
de vraag van Walmsley, of hy ook cow
boyschoenen had eekregen, zei Molotof:
„nee. alleen een hoed, maar een hoed
valt ook meer op".
Dr H. J. van Royen
in ons land
„In Amerika is men optimistisch ge
stemd ten opzichte van de komende con
ferentie in Genève, de z.g. topconferen
tie" zo sprak Zaterdag onze ambassadeur
in de V Sdr H. J. van Royen. die met
de „Nieuw Amsterdam" in ons land arri
veerde en begin September weer zal ver
trekken Hy merkte op. dat van Ameri
kaanse. Engelse. Franse en ook Duitse
zyde te kennen is gegeven, dat de Rus
sen bereid zouden zijn concessies te doen,
doch er is nooit een afdoende verklaring
geweest op de vraag, waarop deze ver
wachting is gebaseerd
De uitspraak, die Kroesjtsjcf in dit
verband onlangs gedaan heeft, had
men volgens dr Van Royen kunnen
verwachten. Men is echter op grond
van officiële verklaringen in Amerika
optimistisch gestemd, doch men moet
niet vergeten, dat Dulles gewaarschuwd
heeft niet te veel te verwachten. Er is
op het ogenblik bij het grote publiek
een gevoel van ontspanning, zo ver
volgde hij, doch dit houdt het gevaar
in, dat indien de slinger te ver door
slaat naar het optimisme en dc resul
taten van Genève minder zullen zijn
dan verwacht, men teleurgesteld zal
zijn.
In Amerika is niet die aandacht be
steed aan het Nederlandse Witboek over
de Nederlandse gevangenen in Indonesië
die men graag had gezien.
Hittegolf over heel
West-Europa
Boven geheel West-Europa heerst
thans een hittegolf. In Denemarken
zijn twee Denen door zonnesteek om het
leven gekomen. Zweden beleefde het
warmste weekeinde van het jaar. Ook in
Frankrijk. West-Duitsland en Groot-
Brittannië was het warm en zonnig
weer.
Legervoorstel
Ter oplossing van crisis
Het Indonesische leger heeft vandaag
een uit drie punten bestaand voorstel
ingediend, ter oplossing van de crisis
die in het leger ontstaan is door de
benoeming van de nieuwe-chef-staf.
De woordvoerder van het hoofdkwar.
(Ier var het leger formuleerde het
voorstel aldus:
1. aftreden van Oetoyo uit zyn functie
van chef-staf van het leger; 2. benoe
men van een nieuwe chef-staf; 3.
opheffing van de schorsing van kolo
nel Loebis.
Verder werd verklaard, dat het leger
zich altijd houdt aan de Grondwet cn
deze overeenkomstig zyn taak beschermt.
Het leger handhaaft zodoende de prin
cipes van de democratie. „Het is ontac
tisch het Djocjase Handvest van een
bevooroordeeld standpunt te oezien Het
toont de vastberadenheid van het leger
om als Staatsapparaat gaaf en verenigd
te zyn".
Voorts wordt geconstateerd, dat het
leger sinds 2 Juli wacht op het openen
van onderhandelingen ter oplossing van
de legerkwestie.
Weer boycot van oppositie
De oppositie heeft voor de vierde maal
een vergadering van het Indonesische
parlement geboycot, aldus is vandaag
uit Djakarta gemeld.
Slechts 102 Parlementsleden waren
aanwezig, dit is 13 beneden het
quorum. Niet alleen de oppositie was
niet aanwezig, maar ook de regerings
partijen waren niet volledig.
Edelhert sprong op auto
Op de Amersfoortseweg te Apel
doorn is Zaterdag een plotseling
overstekend edelhert, een zogenaam
de veertien-ender, bovenop een pas
serende auto gesprongen. Het dier
zakte met de voorpoten door het
dak, doch de bestuurder werd juist
niet geraakt. Het hert vond by dit
avontuur de dood, terwyi de auto
ernstig werd beschadigd.
Drie militairen in Maarheeze
gedood
By twee ongelukken in de gemeente
Maarheeze (Noord-Brabant) zijn giste
ren drie militairen om het leven geko
men.
By een kruispunt te Maarheeze botste
een jeep met drie militairen togen een
geluidswagen van het leger. Van de in
zittenden van de jeep kwamen twee om
het leven en werd de derde zwaar ge
wond.
Te Soerendonk viel een militair, die
op de bumper van een auto was geze
ten, van het voertuig. Hij werd door een
andere wagen overreden en kwam om
het leven.
Elfstedentocht per helicopter
Nadat Zaterdagmorgen burgemeester
J. G. S Bruinsma het ..Plein 1455" te
Bolsward had geopend het eerste plein
van Bolsward buiten de oude Stadswal
len dat de herinnering levendig moet
houden aan het jaar 1455, toen Bols
ward zyn stadsreenten verkreeg, heeft
hy de tocht per helicopter langs de elf
Friese steden gemaakt.
Overal waar de helicopter verscheen,
stond de burgemeester ter plaatse vaak
vergezeld van zyn wethouders of het
complete gemeentebestuur gereed om
burgemeester Bruinsma te ontvangen.
Op allerlei wtyzen heeft men attenties
bewezen; soms stond een muziekcorps of
een drumband gereed. De stad Sneek
vereerde burgemeester Bruinsma en zyn
gezelschap met de Sneker Stadspenning.
