LEIDSCH
DAGBLAD
Betoging in Luik zonder ernstige
incidenten verlopen
Politie was meester van de stad,
waar vijftienduizend man
demonstreerden
Groen-gele wolk dreef dreigend
over het Duitse land
Commissie van vier onderzoekt
Indonesische Stafchefaffaire
WEERBERICHT
Moskou's luchtmacht streeft die
vau het Westen terzijde
94ste Jaargang
MAANDAG 4 JULI 1955
No. 28565
Directeur: J W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 6.40 per kwartaal; f.2.15 per maand: f.0.50 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 21507
(Telefonisch van onze correspondent in Brussel)
De R.K. betoging, waarvan werd gevreesd dat zij de eerste doden van dc school
strijd zou opleveren, is gisteren in Luik zonder noemenswaardige incidenten ver
lopen. De Socialistische burgemeester had een voorbeeldige ordedienst opgesteld.
Zijn politieagenten waren heer en meester van de stad en de gendarmen, die in
grote gebouwen geduldig zaten te wachten op straatgevechten, hebben 's avonds
bijkans ongemerkt de stad verlaten. Men schat dat ongeveer tien a vijftien duizend
Rooms-Katholieken in de hoofdstraten en op de boulevards van Luik hebben
gedemonstreerd. Zij riepen: „A bas Collard" (Weg met Collard). een strijdkreet,
die door honderden fluitjes werd onderstreept.
Op de grote Place St. Lambert stonden duizenden Socialistische tegen-betogers.
ZU riepen „Vive Collard" (Leve Collard). Juist op het ogenblik, dat een tiental
Manifestanten uit beide groepen op elkander toevloog, schoof de politie handig
tussen de demonstranten waarna het incident zich beperkte tot scheldpartijen en
het ontploffen van voetzoekers. Een klein aantal betogers werd opgebracht.
Dat de R.K. demonstranten te Luik konden betogen zonder te worden aange
vallen, Is onbetwistbaar het resultaat van het accoord, dat tussen het R.K. „Comité
voor vrijheid en democratie" en de Socialistische Action Commune, de Gemeen
schappelijke Actie, was afgesloten.
Toch sprak een Limburgs Kamerlid uit
naam van de Limburgers. Hy zei. dat in
Luik de Socialistische vakbondsleider, de
heer Renard, de Limburgers „pummels"
en „analpha'beten" had genoemd, maar
de heer Renard verzette zich er niet te
gen, dat 13.000 Limburgse arbeiders iedere
dag in de Luikse industrie komen wer
ken om deze te doen bloeien.
„Politiek Carnaval
De voorzitter van de R.K. vakbonden.
August Cool, de voorzitter van de CVP.
mr Theo Lefebvre. en oud-minister Har
mei voerden het woord in een openlucht
vergadering.
Tot slot van de manifestatie sleepte
een sportvliegtuigje over de stad een
groot spandoek achter zich aan. waarop
men kon lezen: „Het land zegt neen".
De Socialistische „Peuplc" noemde dc op
tocht gisteren een politiek carnaval, die
de Luikse arbeiders enige uren kosteloos
plezier heeft verschaft.
Dit blad onderstreept, dat hier en daar
Socialistische arbeidersgroepen ostenta
tief dc clericale demonstranten de rug
toekeerden, zoals de patriotten deden
tijdens de bezetting, als door de straten
een lijkstoet van ccn landverrader trok.
Zoals bekend, wordt Zondag a.s. in
Brussel de grote nationale Rooms-Katho-
lieke demonstratie gehouden.
Gaan partij-organisaties de
Overheid vervangen
Intussen zien politieke waarnemers in
het accoord een groot gevaarhet „Comité
voor vrijheid en democratie" is het over
koepelend orgaan van de RK. arbeids-
vakbonden, de werkgevers, boeren en mid
denstanders, terwijl de Socialistische Ac
tion Commune een top-orgaan is van de
Socialistische party, de vakbonden en de
Socialistische Jonge Wacht. Gaan deze
party-organisaties de wetteiyke overheid
vervangen? Gaat men dulden dat België
een soort Zuid-Amerikaanse republiek
wordt?
Andere waarnemers zyn weer van oor
deel. dat het accoord. waarby alle tegen
betogingen drie maanden werden ge
schorst en dat gisteren in Luik dus in
lichte mate werd overtreden een zeer
loffeiyk initiatief is. Het accoord zal na
September moeten worden voortgezet,
volgens deze waarnemers.
Geen federalisme
Prinsessen zagen
New York City Ballet
Zaterdagavond hebben de Prinsessen
Beatrix en Irene in de Amsterdamse
Stadsschouwburg de voorstelling byge-
woond van het New York City Ballet.
Carbid-ontploffing in
waterput
VIJF KINDEREN KREGEN
BRANDWONDEN
Bjj een ontploffing op het terrein van
de Venlose boerenhoeve de Tichelary
hebben 5 kinderen brandwonden opge
lopen; ze zyn allen In 't ziekenhuis te
Venlo opgenomen.
De kinderen waren op de onlangs ver
laten pachthoeve aan het spelen, toen ze
in een schuurtje een met carbid gevuld
vat vonden. Een gedeelte van de inhoud
daarvan hebben ze gestort in de water
put. die in de boomgaard staat. Toen dit
gebeurd was staken zy een stuk papier
ln brand en lieten dit in de put vallen.
Het vyftal ging over de putrand hangen
om goed te kunnen zien wat er verder
zou gebeuren. Er ontstond een ontplof
fing die tot ver in de buurt te horen
was. De kleren van de kinderen geraak
ten in brand, zy holden naar de Rijn
beek. die daar in de omgeving stroomt
maar intussen waren de vlammen al
gedoofd. Bij de Herungerweg heeft een
juist passerende automobilist zich over
hen ontfermd en naar het ziekenhuis
gebracht.
Twee kinderen kregen ernstige brand
wonden, drie andere kwamen er beter af
Duits meisje verdronken
Gistermiddag om 1 uur ls een 25-jarig
Duits meisje uit Oberhausen by het
Noorderstrand te Zandvoort in zee ver
dronken. Het meisje bevond zich met
twee reisgenoten ln de branding, kon
zich plotseling niet meer staande hou
den en dreef af. Reeds na tien minuten
was zy op de kant gehaald, maar kunst
matige ademhaling baatte niet meer.
nlë vrij mogen manifesteren. Het is, on
danks alles, een bewijs, dat de grote poli
tieke partijen bekommerd zijn om de een
heid van het land en zij helemaal niet
geneigd zün. hun resp. minderheids
posities in Vlaanderen en Wallonië op te
geven, om in een federaal Vlaanderen
een Rooms-Katholieke meerderheid en in
een federaal Wallonië een Socialistische
meerderheid te verkrijgen.
De gisteren gehouden betoging was
spectaculair. De optocht over een der
grootste Maasbruggen duurde anderhalf
uur. aldus de politie. Honderden groene
schoolstrüdvlaggen werden medegedra
gen en vele vooraanstaande RK. leiders
marcheerden mede op naast de R.K. oud
minister van onderwys, de heer Harmei,
die CVP Tweede-Kamerlid is voor Luik.
Vrijwillig was het aantal Vlaamse dele
gaties beperkt om de heetgebakerde Lui
kenaren niet te provoceren.
Jongetje door schot
hagel gedood
Gistermiddag heeft zich in de kersen
boomgaard van de heer Costermans te
Bemmel bij Nijmegen een zeer
gisch ongeluk voorgedaan. Een in
ner van Westervoort had zijn met
hagel geladen jachtgeweer, waarmee
hy spreeuwen verjoeg, even op het
gras gelegd. Enige jongens, die ook in
de boomgaard aanwezig waren, na
men het geweer op, waarbij een 14-
jarige jongen uit Westervoort hel
richtte op een 9-jarige jongen uit
Bemmel. Hg zei: „Zal ik eens schie
ten" en het ventje, geen onraad ver
wachtend, zei Schiet maar". D<
jongen vuurde het geweer op een me
ter afstand voor de knaap af: hy was
onmiddellijk dood.
De Rijkspolitie te Bemmel heeft een
onderzoek ingesteld, het jachtgeweer
in beslag genomen en ook het ïykje
ter sectie. De vraag is of tegen de
man. die het geweer in het gras had
gelegd, wegens roekeloos optreden een
proces-verbaal kan worden opgemaakt.
Leger volkomen achter kolonel Loebis
Het Indonesische Kabinet heeft Zaterdag met het oog op de kwestie van de
stafchef een commissie van vier gevormd, waarvan deel uitmaken: Ali Sastro-
amidjojo (eerste minister), Zalnoel (vice-premier. Iwa Koesoumasoemantri
(minister van Defensie) en Tobing (minister van Voorlichting). De commissie
heeft tot taak het formuleren van de conceptie welke de regering heeft ten
aanzien van de wijze waarop de kwestie opgelost dient te worden.
Ontsnapte chloor wekte
paniek in vele dorpen
(Telefonisch van onze correspondent
in Bonn)
Sedert de afschuwelykste tyden uit de
oorlog hadden de bewoners van de streek
tussen de kleine badplaats Hensveld aan
de Fulda en het er vrü dichtby liggende
„yzeren gordyn" nooit meer zulk een
angst gekend als thans. Een dreigende
groen-gele wolk kwam langzaam vrü laag
over velden en huizen aanzetten. Ze
verspreide een onaangename zeer door
dringende scherpe geur en zy bewoog
zich in Oostelijke richting. De mensen
liepen ontzet de straat op en vluchtten,
op raad der autoriteiten, de heuvels en
bossen in.
De gemeente Widdershausen. Leinbach
en Heringen werden ijlings door de be
volking ontruimd. Treinen werden aan
gehouden en de machinisten kregen op
dracht niet verder te ryden. Enkele Jor-
pen aan gene zyde van het yzeren gor
dijn werden telefonisch gewaarschuwd,
dat gevaar in aantocht was.
In de kalifabrick IVintershaus had
men uit een tankwagen een grote tank
met chloor gevuld, maar nog voordat de
verbinding tussen de wagon en het
reservoir was verbroken, zette de loco
motief zich reeds in beweging. Daardoor
brak deze en omniddellyk spoot de
chloor de lucht in!
Tevergeefs trachtte de fabrieksbrand-
weer de chloor meester te worden. In
alleryi werden de deuren van de myn-
gangen gesloten. De arbeiders, die boven
de aarde aan het werk waren ge\veest,
brachten zich via de myn in veiligheid.
Tal van mensen verloren het bewust -
zyn. Niet minder dan 58 hunner werden
met gasvergiftiging deels van ernstige
aard naar het ziekenhuis overge
bracht.
Geen van de slachtoffers verkeert
thans nog in levensgevaar. Brandweer
lieden uit Kassei, 80 km verderop gele
gen. die uitgerust waren met speciale
maskers, slaagden er na vier uur ploe
teren in het gat te dichten! Toen het
ging regenen werd de gevaarlyke wolk
als het ware weggewassen.
In de Oostzone werd direct het ge
rucht verspreid, dat in West-Duitsland,
dicht by het ijzeren gordyn, gifgassen
voor oorlogsdoeleinden werden geprodu
ceerd1!
Koel weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met plaatseiyk
enkele buien Matige, tijdelyk krachtige
wind tussen West en Noordwest. Koel
weer.
(Opgemaakt te 10 uur)
5 JULI.
Zon op: 4.28 uur; onder: 21.04 uur.
Maan op: 21.06 u.; onder: 4.41 u. (v.m.)
Hoogwater te Katwijk te 3.24 en 15.50 u
Dit nummer bestaat uit pagina's
In een na een zes uur durende kabi
netsvergadering uitgegeven communiqué
wordt gezegd, dat de regering voorne
mens is de kwestie volgens democratisch-
parlementaire beginselen op basis van
de grondwet af te wikkelen. De regering
heeft de kwestie breedvoerig en diep
gaand beschouwd. Het communiqué
eindigt met het uitspreken van de hoop.
dat de kwestie spoedig in een sfeer van
kalmte tot oplossing gebracht kan
worden.
Na afloop van de vergadering zei
minister Tobing, dat de regering reeds
over een conceptie beschikt over de
afwikkeling van de zaak. De commissie
ad hoe zal deze formuleren. De minister
van Voorlichting wilde niet antwoorden
op de vraag of Loebis' schorsing zal
worden ingetrokken. Hy zei wel dat de
regering optimistisch is wat betreft het
overwinnen van de moeilijkheden met
de stafchef. Toen men minister Tobing
vroeg of de regering contact had met
het leger, antwoordde hij. dat de rege
ring rapporten blijft ontvangen van de
minister van Defensie. Hij was evenmin
bereid te zeggen of het Kabinet over
generaal Bambang Oetoyo heeft gespro
ken. Dit naar aanleiding van berichten,
dat de generaal, indien nodig, bereid
zou zijn zich terug te trekken.
Na afloop van besprekingen, die offi
cieren van het Indonesische leger van
29 Juni tot 2 Juli hebben gehouden,
is een communiqué uitgegeven. Hierin
wordt gezegd, dat er een duidelijke
scheidingslyn dient te zyn tussen de
politieke en technische verantwoorde
lijkheid ten aanzien van het leger, dat
overigens aan de regering onderge
schikt Is.
De vereisten van de technische ver
antwoordelijkheid zyn o.a. karakter.
Intelligentie en bekwaamheid. Verder
zegt het communique, dat na het ontslag
van de waarnemend staf-chef van het
leger aan de regering de eisen zijn voor
gelegd, waaraan een goede opvolger zou
dienen te voldoen. Daarbij werd gewezen
op de nadelige gevolgen, indien de
regering deze voorwaarden niet in acht
zou wensen te nemen. Toen bleek, dat
de regering deze voorwaarden en het
„Diocjase officierenhandvest" niet in
acht wenste te nemen, nam de waar
nemend chef-staf de verantwoordelijk
heid op zich voor het niet-erkennen van
de nieuw benoemde chef-staf Het leger
meent, dat de benoeming weer ongedaan
gemaakt dient te worden en machtigde
de waarnemend chef-staf hierover be
sprekingen te voeren met de regering. in
aanwezigheid van de president en 'le
vice-nresident Het leger verklaart, dat
het de zelfdiscipline in acht zal nemen,
opdat het leger zuiver bliive van blaam
en zjjn gaafheid en eenheid bewaard
kunnen bliiven.
Minister Cats verrichtte een ..che
mische opening" in Eindhoven. De
minister stelde de nieuwe vleugel
van het natuurkundig laboratorium
van Philips in gebruik door via een
i ingewikkeld chemischelectronisch
en mechanisch proces een gordijn
te laten wegschuiven voor een lange
gang. die toegang geeft tot de
nieuwe vleugel. Minister Cals tijdens
zijn ongebruikelijke bezigheid.
over de ieger-kwestie.
begrypelyk en aanvaa:
Landmacht als staatsapparaat geen po
litieke stryd in haar midden en geen
politieke inmenging duldt. De regering
en de politieke part yen dienen zich hier
van bewust te zyn. Het in Djocja tot
stand gekomen Handvest der officieren,
aldus de samenwerkende oppositiepar-
tyen. moet worden toegejuicht. Het werd
vastgesteld in aanwezigheid van de
president, de vice-president, de premier,
de vice-premier en de minister van
Defensie.
Een van de aardigste momenten
van de plechtigheden en feestelijk
heden. welke Zaterdag in tegen
woordigheid van de Koningin plaats
vonden in Hoofddorp ter viering van
het eeuwfeest van de Haarlemmer
meer. De Koningin dankt de robot
Sabor voor de bloemen, welke hij
ilaar had aangeboden na de opening
van het tentoonstellingsterrein.
Twee zwaargewonden
te Den Haag
Twee voetgangers uit Den Haag zyn
gisteravond ernstig gewond, toen zy de
Grote Marktstraat in Den Haag oversta
ken vlak voor een bus van de H.T.M.
en door deze bus werden gegrepen.
De autobus van lyn E reed in de rich
ting van het- Spui, terwyl de voetgangers
de Grote Markstraat naby de Wagen
straat in de richting van de Graven
straat overstaken. Het waren een 75-
jarige man en een 78 jarige vrouw,
beiden uit de Morsestraat in Den Haag.
Beiden zyn in zorgwekkende toestand
naar het ziekenhuis Zuidwal overge
bracht.
Zweefvliegtuig met klapperende vleugels
trok sterk de aandacht van het publiek
Meer dan vierhonderd vliegtuigen, waarby intercontinentale bommenwer
pers en snelle straaljagers van de Rode luchtmacht, dreunden Zondag over Mos
kou. Twee typen bommenwerpers, die groot genoeg leken om H- en A-bommen
met grote snelheden over lange afstanden te vervoeren, verschenen in aan
tallen, die een aanwijzing waren dat zy in massaproductie zyn voor de Sovjet-
Russische luchtmacht. Twee nieuwe typen straaljagers werden voor de eerste
maal gezien, en dat was ook het geval met reusachtige helicopters voor troe
penvervoer. In de luchtshow werden voorts commerciële vliegtuigen getoond,
waarby Sovjet-Rusland's eerste volledige straalvliegtuig voor de burgerlucht
vaart.
De show was al tweemaal uitgesteld wegens slecht weer en de hemel was ook
gisteren bewolkt. Alle hoge leiders waren aanwezig op het vliegveld-Toesjino
naby Moskou.
Luchtvaartdeskundigen wezen verscheidene typen aan welke het Westen als
een waarschuwing kan zien, dat Sovjet-Rusland bezig is het Westen in te halen
of zelfs te overtreffen wat vliegtuigontwerpen betreft, aldus United Press.
Burgervliegtuig met vier
straalmotoren
Zeven viermotorige turbo-prop bom
menwerpers werden voor het eerst in
het openbaar gezien. De deskundigen
meenden, dat zij in de lucht brandstof
kunnen innemen zoals Amerikaanse
lange-afstandsbommenwerpers, die voor
het vervoer van atoombommen zyn in
gericht. Twaalf lange-afstandsbommen
werpers met volledige straalaandryving,
die de Amerikanen als ..Bisons" aan
duiden. namen aan de show deel. Slechts
één van deze vliegtuigen verscheen op
de show van vorig jaar. en men gelooft
dat zy nu in massaproductie zyn. Beide
typen bommenwerper kunnen kernwa
pens vervoeren.
Sovjet-Rusland toonde voor de eerste
U.P. meldt nog, dat uit het rommu- maal een commercieel vliegtuig met
niouê bliikt. dat het leger volkomen vier straalmotoren.
achter de waarnemende chef-staf Engeland met de Comet en de Ver
kolend Zoelkifli Loebis «taat. enigde Staten met een Boeing-straal-
De territoriale commandanten hebben vliegtuig, ondervinden nog steeds moei-
gisteren Djakarta verlaten, om naar j lykheden by de ontwikkeling van een
commercieel straalvliegtuig.
Andere vliegtuigen die voor de eerste
hun posten terug te keren.
Radio Peking heeft een verklaring van
de Communistische Partij van Indonesië
uitgezonden waarin het Indonesische
leger wordt opgewekt de regering te
steunen.
Hier werd aan toegevoegd dat de be
noeming van de nieuwe legerstafchef
„democratisch en in overeenstemming
met de Grondwet was".
Ook de samenwerkende oppositie-
partyen hebben hun standpunt bepaald
maal getoond werden:
50 jagers met dubbele straalmotor en
naaldvormige neus. voor alle weersge
steldheden, met radar-uitrusting, naar
het aantal te oordelen zyn ze in massa
productie;
vier helicopters met dubbele rotor, die
50 militairen kunnen vervoeren, en die
deelnamen aan een gevechtsoefening,
48 Jagers met één straalmotor, die
vergeleken konden worden met de Ame
rikaanse F-100 Super-Sabre en de Fran,
se Super-Mystère.
Populair by het publiek was een
zweefvliegtuig met klapperende vleu
gels, dat op de luchtvaartshow op 1 Mei
het vorig jaar getoond is. Het zweef
vliegtuig werd door een ander vliegtuig
getrokken en vervolgens losgelaten.
Eerst ging het omhoog en vervolgens
begon het met de vleugels te klapperen
als een reusachtige vogel. Onder het
publiek steeg luid gejuich op.
„Dit toestel, het eerste ter wereld met
klapperende vleugels, werd gebouwd door
Alexander Joerjewitsj Molotsjkof uit
Kief", zo vertelde de commentator van
Radio Moskou.
„De klapperende vleugels geven het
zweefvliegtuig groter stabiliteit in de
lucht en een piloot, die in zulk een
zweefvliegtuig vliegt, kan hoger gaan.
onafhankelyk van stygstromingen en
-winden. De vlucht van een zweefvlieg
tuig met klapperende vleugels gelijkt op
de vlucht van een adelaar", aldus de
commentator.
Nieuwe commandant
Commando's
Met ingang van 1 Juli is benoemd tot
commandant van het Korps Comman
do-troepen te Roosendaal Lt Kolonel P.
- -----------o, de Bruin, tevoren commandant van het
gesteund door 36 kleinere helicopters; regiment stoottroepen te Venlo.
