„Komboloi" wint het nog van
de (vrij willige) schop
voor nieuwe misere
VOOR DE JEUGD
ONS KNUTSELHOEKJE
malle gevallen
iïEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 18 JUNI - PAGINA 3
„Je weet nooit wat er kan gebeuren"
GRIEKEN VAN
VANDAAG (III)
In Griekse harten heerst angst
(Van een bijzondere medewerker)
In Scala heb ik me geërgerd. Ondanks alle reeds ondervonden Griekse
hartelijkheid en de, in reactie daarop, bij mij ontstane sympathie.
Scala is niet veel meer dan een lange, rommelige huizenstraat in het
Zuiden van de Peloponnesos. Ik kwam er met de bus doorheen op mijn
weg van Monemvasia (aan de Oostkust) naar Sparta. De weg was reeds
miserabel, maar in Scala's hoofdstraat kreeg ik een onverwacht pijnlijke
opstopper, omdat de bus door een kuil van zeker een halve meter diep
bonkte. Even verder stopte het voertuig voor een korte pauze en ik
kon de kuil gaan bekijken. Een beangstigend gat, pal naast een
café, waar 's ochtends om half tien reeds talrijke gezonde jonge kerels
niets zaten te doen. Of beter: ze dronken koffie, converseerden, speel
den triktak, luisterden terloops naar een soort Slavische luidspreker-
muziek en lieten de „komboloi" door hun vingers glijden. In de Duitse
tijd was de „komboloi" gevaarlijk, omdat de bezetter er (terecht) een
symptoom van luiheid en ledigheid in zag. Het is meestal een imitatie
barnstenen ketting, welke de Grieken naar Oosterse trant door hun
hand laten glijden, de kralen tellend en weer loslatend. Een soort roze-
krans-manuaal, maar zonder enige religieuze achtergrond. Het dient
slechts om de tijd te doden, zoals een Hollander vaak achteloos een
sigaret gebruikt.
„Winkler Prins" is te
pessimistisch
Als die nietsnutters uit dat café in
Scala een ochtend lang een schop in
hun handen genomen hadden, zou de
hoofdstraat van haar ergste obstakels
bevrijd kunnen zijn, maar ze dachten
a niet aan. Ze keken rustig toe hoe
pil naast hen bus, karren en sporadi
sche personenauto's bijna hun assen
taken in het kniediepe gat. Ik vroeg
hun, waarom ze er niets aan deden,
jje regering heeft geen geld voor dit
soort dingen", was het antwoord.
De „Information Service" van de
i Amerikanen heeft reeds in verschei
dene Griekse dorpen de film ,.De weg
«n 100 dagen" vertoond, welke toont
hoe dorpsbewoners op eigen initiatief
een weg opknappen, welke ternauwer
nood een verbinding met de buitenwe
reld genoemd kon worden. Grieken
land heeft veel van zulke allerellendig
ste karrepaden, welke naar onze be
grippen onberijdbaar zijn, maar waar
over toch weer elke dag stapvoets de
bus hobbelt, welke het dorp uit zijn
Isolement verlost.
NIET 'sAVONDS ACHTER
HET STUUR
In de Winkler Prins staat te lezen,
dat er in Griekenland niet meer dan
97 km vast wegdek te vinden is. Dit is
bepaald sterk overdreven in negatieve
zin. Alles bijeen is er wel een kleine
2000 km aan redelijke asfaltwegen, wat
uiteraard voor een land viermaal zo
groot als het onze. nog niet veel is.
Het is echter mogelijk de grootste ste
den. via vrij behoorlijke route's te be
reiken. al zal men als vreemdeling nooit
's avonds achter het stuur moeten krui
pen. want de mogelijkheid, dat een
overigens vrij goede weg plotseling een
levensgevaarlijk gat vertoont of een
houten brugdek half verzakt is, blijft
aanwezig.
Wijkt men even van de hoofdroutes
af, dan beleeft men waarlijk onge
looflijke situaties, welke een gemid
delde snelheid van 10 kilometer hoog
doen zijn. En zeker ook in de dorpen
zelf is de toestand meestentijds on
beschrijflijk. „Er is geen wegdek" is
dan eigenlijk de beste definitie.
Het behoeft geen betoog, dat deze
situatie een economische handicap
van de eerste orde betekent en ls
het te loven, dat goedwillende Ame
rikanen de Griekse dorpelingen vla
een film pogen op te wekken zelf de
banden uit de mouwen te steken en
desnoods zonder geldelijke vergoe
ding de wegen in en rond hun woon
plaats begaanbaar te maken. Vrije
tijd is er toch voldoende.
ER IS NIET ALTIJD WERK
Ik betwijfel of men veel succes met
dergelijke acties ln huldig Griekenland
kan hebben. De „komboloi" zal het
voorlopig nog van de schop winnen en
daarmee wil ik toch niet luiheid en
Oosterse indolentie als voornaamste
remmen suggereren. Ongetwijfeld hou
den veel Grieken, evenals Spanjaarden,
Italianen en andere Middellandse-zee-
volken van het zalig nietsdoen. Min
achting onzerzijds deswege is ongepast
want het ls nog de vraag of veel vrije
tijd moreel verwerpelijk is en daar
naast speelt het klimaat zeker een rol.
Er zijn vooral in Athene inderdaad
veel beroeps-leeglopers, maar in de
stadjes en dorpen is het nietsdoen dik
wijls bittere noodzaak. Een boer met
drie hectaren grond wat nog iets
meer dan het gemiddelde ls heeft
120 dagen werk per jaar. De rest van
de tijd mag hU de „komboloi" door zijn
vingers laten glijden, wat niet, zoals
een Nederlandse boer zou doen. bin
nenskamers gebeurt, maar bU voorkeur
in de zon op een stoeltje aan de hoofd
straat. Dus demonstratief.
Generaliserend gezegd zijn de Grie
ken zeker niet lui kijk naar de boer,
naar de ambachtsman, naar de chauf
feur, die zijn bus twaalf uur achtereen
met animo over vrijwel onbegaanbare
bergwegen laveert maar er is geen
werk voor allen, dag in dag uit. En
daarnaast ontbreekt het idealisme, het
enthousiasme of hoe men het noemen
wil lof de drang van boven af) om
vrijwillige arbeidsgroep te vormen en
ten bate van de gemeenschap de vrije
tijd nuttig te besteden via wegenver
betering, waterwerken, enzovoort.
DEUREN OP SLOT
Velen hebben een gevoel van onze
kerheid, dat verlammend werkt en elk
vertrouwen in de toekomst ondermijnt.
Als ik dit schrijf, denk ik aan Monem
vasia, eens een machtige rotsvesting
aan de Zuidoosthoek van de Pelopon
nesos, nu een stervend plaatsje met 42
huizen. Ik sliep er in een eenvoudig
logement in een kamertje met een
olielampje en een fris bed. De kraan
was in de keuken, waar ik me moest
wassen onder toezicht van de ganse
familie en het toilet was nog wat ver
derop. De situatie was in elk geval zo,
dat ik een open platform moest over
steken om van mijn slaapkamer kraan
en toilet te bereiken. Toen 's nachts
een stimulans in de richting van het
laatste ontstond, ontdekte ik, dat elke
deur van het huis. behalve de mijne,
stevig op slot was. Ook die van de WC.
ook die van de keuken. Dit dwong me
tot een koude nachtwandeling en zo
Grieks dorpstajereeltje. Oude boerenklederdrachten als op deze foto
ziet men helaas niet zo heel vaak meer. maar de toestand van de weg
is normaal. De wegen, welke door de Griekse dorpjes leiden, zijn
namelijk in negentig procent van de gevallen vrijwel onberijdbaar.
vroeg ik de oude logementbaas de vol
gende ochtend min of meer geïrriteerd
waarom in dit gehucht van 42 hulzen,
waar iedereen iedereen kende, alles op
slot moest. Er waren toch zeker geen
dieven! Nee, die waren er niet, lachte
de goed esnorrebaard, maar en hU
keek daarbij ernstig maar je wist
nooit wat er kon gebeuren!
WAT KAN ER GEBEUREN?
Deze zin: „je weet nooit wat er
kan gebeuren", vertelde mij iets over
de Grieken van vandaag, die hun
energie en optimisme eigenlijk niet
in hun land durven investeren, om
dat de dag van morgen weer een
nieuwe ramp kan brengen. Een oor
log, een revolutie, een hongersnood,
een aardbeving. De laatste veertig
jaar. om over het verleden niet te
spreken, is Griekenland van de ene
rampspoed in de andere getuimeld
met als sinister dieptepunt de bur
geroorlog van 1946 tot 1950.
Zonen hebben toen tegen vader ge
vochten, duizenden kinderen werden
ontvoerd naar de aangrenzende com
munistische landen, de veestapel werd
vernietigd, 700.000 vluchtelingen brach
ten de gehele economie van het land
in wanorde, het moet een hel op aarde
geweest zijn. In Sparta vroeg ik
iemand, wat hjj zich nog herinnerde
van de overval in de lente 1948 door
wraakbeluste regeringstroepen op de
gevangenis, waar 59 communisten op
gesloten zaten, die allen werden ver
moord. Ik had hierover gelezen en
achtte het een opzienbarend drama.
De Spartaan dacht even na: „Ik her
inner me vaag zoiets, maar we heb
ben hier zo veel ergere dingen gehad,
dat die gevangeniskwestie in de ver
getelheid is geraakt. Dat was een in
cident zonder meer.
Er is nu vjjf jaar vrede In Grie
kenland. Het land is volkomen vei
lig. Tot in de achterbuurten van
Athene en tot in de kloven van de
Pindusbergen toe. Er heerst uiterlijk
een weldadige, na het voorafgaande
welhaast onbegrijpelijke rust. Uiter
lijk althans. In de harten van de
Grieken heerst nog onrust en angst
voor nieuwe ellende.
M. A-
RAADSELS voor allen om uit te kiezen
de Groteren (1116 jaar) v ij f, de
kleineren (7—11 jaar) drie goede
oplossingen. Naam, leeftijd en adres
onder de goede oplossingen. Op de
enveloppe de aanduiding ..RAAD
SELS". Inzenden naar BUREAU
LEEDSCH DAGBLAD of naar WAS-
STRAAT 5, tot Uiterlijk DINSDAG-
morgen 9 uur.
KRUISWOORDRAADSEL.
(Ingezonden door Adrlaan Jansen)
Telt voor twee goede oplossingen.
Horizontaal:
1. luchtvaartmaatschappij.
4. koningszetel.
6. muziekinstrument.
8. gebruikt men bi) biljarten.
9. opstootje.
11. deel van het haar: klinker.
12. bakt men in.
14. dondergod.
17. vlees.
20. Bijbelse figuur. V
22. lidwoord: medeklinker.
23. doen, alsof de ander er niet ls.
28. iemand, die zwart is.
27. dierenverblijf.
Verticaal:
1. omroepvereniging.
2. gebladerte.
3. vermomming.
4. kledingstuk.
5. wreed heerser.
6. leervak op school.
8. Jongensnaam.
10. Frans lidwoord.
11. deel van een vereniging.
13. gebruikt men bil het vissen.
15. trekdier.
16. eind van een gebed.
18. rivier ln Duitsland.
19. opschrift boven brief (omgekeerd
en afkorting).
21. overwinning.
24. afgekorte meisjesnaam.
25. zie 27 horizontaal.
n. (Ingezonden door Reinier de Jong)
Eerst noem ik een klinker, daarna
niet 106, tot slot een meisjesnaam. Mijn
geheel een plaats in Rusland.
Hl. (Ingezonden door Jan Wortman)
Wat breekt men. wanneer men het
noemt?
IV. (Ingez. door JozetJe Hoedemakers)
Ik ben een spreekwoord van 26 let
ters. 7 9, 2 meisjesnaam; 21. 10, 14
knaagdier: 18. 25. 16 groot water; 15.
24, 23 deel van een vis: 1, 4. 11 kleur;
6, 13. 5. 26 tip; 12. 19. 20. 17 niet zoet;
22, 3, 8 driemaal dezelfde medeklinker.
V. (Ingezonden door Margreet de Jong)
Verborgen lichaamsdelen
1. Meteen liep hij de deur uit; 2. Het
koor zong erg mooie liederen. 3. De
oogarts heeft mij nagekeken; 4. Die
spar moet nodig omgehakt worden.
VI. (Ingez. door Jeannetje Oosterhuis)
Op de kruisjes komt van boven naar
beneden een groot gebouw te staan.
1. x 1. huisdier
2. x 2. jongensnaam.
3. x 3. vooht.
4. x 4. hoogste punt.
5. x 5. ieder.
6. x 6. vreeselUk.
7. x 7. dier.
VII. (Ingez. door Marjon v. Randwijk)
Ik ben in een bloem.
maar niet in een blad,
Ik ben ln een boek.
maar niet in een schrift.
Ik hoor bij de hond.
maar niet bij de kat.
Ik ben in de school.
maar niet in de lift.
OPLOSSINGEN der raadsels uit het
vorige nummer.
1. 1. klas; 2. lade: 3. ader; 4. servies;
5. idem; 6. e. ega; 7. smaragd; 8.
aria; 9. gier; 10. darm.
2. een theeblad.
3. vergeet mij nietje. Jet. geit, Vere,
mijn. Ee.
4. Aalsmeer; 1. aas: 2. aal: 3. lek;
4. sol; 5. mes; 6. Els; 7. elk; 8. rok.
5. paragraaf pa, ra. graaf.
6. 1. eend (das); 2. aap; 3. leeuw;
4. hond.
7. a, la, sla. slap. slaap, paal. aal al, a.
8. kaart, taart. Maart, vaart.
Beste Raadselnichtjes en -neefjes.
Nu. dit was geen zomerweekje tot nu
toe; terwijl ik dit schrijf, lijkt het meer
guur najaarsweer! Ik hoop maar, dat
Jullie het met de schoolreizen, die in
aantocht zijn. beter zullen treffen, en
dat er nog wat mooi weer voor de va-
cantie bewaard zal blijven. Het slechte
weer van de laatste Zondag deed weer
veel leuke plannetjes in duigen vallen
vooral ook voor de Studentenfeesten
die dag! Ja, dat weer heeft weer heel
wat op zijn geweten.
En nu zijn we alweer aan onze laatste
ronde, en ik hoop dan ook. dat allen
present zullen zijn. Een gezellig klein
kruiswoordraadseltie weer deze keer:
ik denk dat ieder het zal kunnen vin
den. En dan maar weer vol spanning
naar de loting uitzien.
Nu de briefjes.
C o r v. d. Graaf. Het ls nu „up
tot date" met die deur in de wagen van
de bode. Zo vervoer je kazen voor Je
pleizier. Ik hoop dat het nu veel goed
weer zal zijn. en dus vaakveldgym-
nastiek. Daar ls het toch zomer voor!
Ada v. d. Bent. Ik hoop. dat het
examen naar Je zin gegaan is. Nu krijg
Je het dan wel rustiger. „Monopolie"
is een mooi spel. om je examenzorgen
te vergeten. Je houdt me wel op de
hoogte?
Janneke Kouwen. Je oude
brieftje telt nog mee. hoor. Twee mooie
velletjes postpapier; ik bof er bij! De
studenten hebben jullie goed laten
lachten, hoor.
Nelly Heemskerk. Bedankt
voor je nieuwe raadsels. Nu. dat was
een uurtje echt kermis voor je. gezellig.
Prettig, dat je de optocht ook nog zag.
Trudy de Wolf. Dat was wel een
zeer bijzondere Woensdagmiddag, die
de studenten jullie aanboden. Gelachen
en gesnoept, wat wil je nog meer?
Kees de Wolf. Nu kan ik me
Sjors en Sjimmie meteen goed voor
stellen door Je leuke tekening. Be
dankt. Fijn. dat je er zo van genoten
hebt.
Aagje Guyt. Ik ben blij, dat Je
zo van Je boek geniet. Dan zul je het
nog wel een paar keer lezen.
Robby van Weesel. Jullie heb
ben dus nog wel schik gehad met Je
waterpistooltje. En daarvóór had Je
de pret op de kermis zelf.
Riekje v. d. Pluym. Ik geloof,
dat je over de overgang nu geen zorgen
meer behoeft te hebben met de mooie
cijfers, die je schrijft. Ga zo door!
door IORGEN CLEVIN
SCHUITJE VAREN..
Wat is het toch eenvoudig om
zelf een klein scheepje te maken
Met een blokje hout kom je al een
heel eind; zaag er een punt aan,
maak de achtersteven rond en
zet er een pijp op. De masten be
staan uit grote spijkers en de
schoorsteen maak je öf van een
flinke kurk öf van een oude be
zemsteel. En als je er dan ook
nog een verfje op smeert, dan
vaart het scheepje in teil of bad
als een echt schip op de grote
golven. Om te voorkomen, dat
het schuitje topzwaar wordt, kun
ie het van onderen verzwaren
door een stukje ijzer of een paar
stevige spijkers.
POPJE AANKLEDEN
Een oud popje, zo voor het oog waardeloos, kan met
weinig moeite weer netjes worden aangekleed. Wat
restjes stof in sprekende kleuren geven een alleraar
digst effect.
Is het popje „echt" en dus niet alleen maar een
geraamte, zoals hiernaast, dan kun je het een leuk
jurkje aantrekken, maar dan moet het wel volgens de
laatste mode zijn en dus met „kimono-mouwtjes". Meet
de pop in de taille van de ene zijnaad tot de andere en
vervolgens van de taille tot de schouder. Over de-
schouder twee centimeter extra nemen (aangenomen,
dat de pop ongeveer 35 c m. lang is). Op die manier
komen de zijnaden van het jurkje schuin te staan en,
als ze naar boven slechts tot de helft worden dichtge
naaid, heb je tegelijkertijd de kimono-mouwtjes. Het
halsje moet in het midden een beetje rond geknipt
worden. Op de rug wordt het jurkje gesloten met druk
knoopjes.
adat in Nederland 1
in het middelpunt v
ling heeft gestaan, zo dat men haast
geen slok meer naar binnen Kon
krijgen, is nu Polen aan de beurt. Al
is het daar dan geen melk maar
brood, waar men vol van ls. de moei
lijkheden zijn er even groot om Het
brood zal in Polen misschien vri) van
spijkers worden! Dat zal afhangen
van de bakkers, die er nogal bedre
ven in zün draadnagels en spijkers
in de kadetjes, krentenbolletjes en
alle andere soorten brood te verwer
ken. Wanneer we radio Warschau
mogen geloven is de kwaal zó erg,
dat blindedarmoperaties door deze
spijkers geen uitzondering zijn. De
leus van dit radiostation ls op het
ogenblik: „Zorg dat er geen spijkers
of draadnagels in ons brood zitten,
maar onvervalste bakkerijproducten".
Dat weten de bakkers dan ook al
weer.
De klassieke strikvraag „wat is zwaar
der: een kilo veren of een kilo ijzer?"
heeft al velen aan het piekeren
gezet. De keus valt nog wel eens op
het kilo ijzer. De politie ln een stadje
in de Ver. Staten dacht een goede
slag te slaan, toen zfj de chauffeur
van een vrachtauto aanhield die
met een te zware last over een brug
reed. BU nadere inspectie van de
lading bleek, dat de chauffeur
slecnts een grote lading veren in zijn
laadbak had en dit bracht de nUvere
politiemensen natuurlUk weer aan
het twijfelen. Weging van het
vrachtje veren maakte hen weer
wijzer, en de uitkomst 14.000 kilo
bezorgde de chauffeur toch nog een
fikse bekeuring.
In Engeland is men er onlangs toe
overgegaan in enkele afgelegen ge
bieden electrlsch licht aan te leggen.
En natuurlUk wilde de electriclteits-
maatschappU graag weten hoe het
nieuwe licht de bewoners beviel. Een
70-jarige inwoonster van Clyro in
Zuid-Wales kreeg de vraag ook te
beantwoorden. ZU verklaarde dat zU
het een pracht uitvinding vond,
maar voegde er aan toe dat zU het
alleen maar gebruikte bU het aan
steken van de petroleumlamp. Dan
kon zü beter zien waar het pitje zat.
Voor het overige hield zU het maar
op het veel gezelliger petroleum
licht....
Arlenne de Jong. Wat is dat
kleine zusje van jou al verwend op
haar verjaardag. Ze kan fUn spelen, en
de puzzle kun JU mooi met haar samen
doen. Je stuurt beeldig postpapier, wei-
bedankt.
Gerard Janssen. Nu als je
naam nu wéér niet goed ls. is het een
zetfout, ik heb speciaal op de twee s'en
gelet.
JannyvanVeen. Prachtig opge
lost zo. Het gaat reusachtig. Het weer
vind ik ook verschrtkkelUk; het lijlct
meer winter dan zomer.
Henny v. d. Pluym. Be ben be
nieuwd. of jullie nu meer succes heb
ben met de broedeleren. Over het weer
is niemand te spreken. Maar het geeft
allemaal niets. Wii kunnen er niets aan
veranderen. Al druk met proefwerken?
Rineke en Anneke Blöte. Ge
lukkig. dat de zieke weer beter is.
Maar ik heb uit de brief niet kunnen
begrijpen, of het Rineke of Anneke
was.
Marjon vanRandwUk. Ik had
uit je brief begrepen, dat JU de reis
gemaakt had. Marjon. In leder geval
was het een leuke reis. nietwaar? Kreeg
je goede uitslag op het ziekenhuis, en
zUn alle zieken nu weer beter thuis?
Loesvan Weesel. Heb Je Je met
het politie-bureau in Leiderdorp in
verbinding gesteld, voor de gevonden
voorwerpen? De hoop erg voor Je, dat
de vulpen nog terecht komt. Robby
bofte met al die kermisprijsjes.
Ankie Heymans. Nu. de Juf
frouwen van de padvinderij hebben
lastige namen. hoor. Maar Je kimt er
al goed mee overweg. Ik denk, dat Je
elke week nu al naar de Zaterdag
middag verlangt.
Anne Wouter Heymans. Je
zwem vorderingen zUn dus al goed. Hoe.
veel keer per week ga Je er heen?
Wat een fUne middag was dat op Avi
fauna. Zo is er elke week wat fUns te
beleven.
MiekeMaas. Nu, ik hoop voor je,
dat jullie spoedig met elkaar gaan
vissen. WU verlangen allen maar mooi
en warm zomerweer. Wat heb Je leuk
postpapier 1
Plet van Schalk. Br zal voor Je
„duimen", dat het die 22ste Juni nu
eindelUk zomerweer, en geen winter
weer is. Met zulke koude dagen kruipen
we allen gaarne 's avonds nog bU een
kacheltje.
Tinl Olivier. JU hebt wel ge
noten van de kermis. Prettig, dat mej.
B. van de club met Jullie meeging. Ge
feliciteerd met Jullie kleine nichtje ln
Friesland. Gaan Jullie er 's zomers wel
eens heen?
Dirk Slothouwer. Bedankt voor
je kruiswoordraadsel. Heb Je er een
onzer figuren voor genomen?
Willy Rietkerken. Nu ls het
Zaterdag druk geworden bU Jullie op
de Singel. Ja twee weken terug was
het een verrukkelijke Zondag. Daar
moesten we echter weer lang op teren.
JU had succes op de kermis. En heb
Je alweer kaarten terug ontvangen?
Olga Derks. Allereerst bedankt
voor je raadsel. Het was echt weer voor
zoiets, hè? Gaat Je uitstapje naar
NoordwUk nu op een andere Zondag
door?
Rla Post. Nu, maak JU Je maar
niet zenuwachtig voor Je examen; Je
weet, dat Je er goed voor staat. Heeft
Je Tante haar diploma gehaald? Nu, ik
begrijp, dat je eens naar een strand-
Zondag verlangt. Wat een kou en regen
steeds!
JaapLagas. Ja, ik weet het: Jul.
lie behoren tot de trouwste klantjes.
Geen last meer van Je voet gehad?
Bram Lagas. Nu. dan hoor ik wel
over Je examen-uitslag, zodra deze be
kend is.
Janny de Mey. De titel van Je
boek zegt al. dat er veel ln te beleven
valt. Geen wonder, dat het Je boeit, en
je het gauw uitgelezen hebt.
Piet Spierenburg. JU kunt
dus goed en vlug met de raadsels
overweg.
Lenie Susan. Dan een andere
keer weer meer. Je raadsels waren
puik in orde.
Zo, nu ga tk mijn praatje weer ein
digen en kunnen jullie aan het op
lossen en schrijven. Tot volgende weeK.
Allen hartelUk gegroet door Jullie
Raadsel tante.
Mevrouw M. J. BOTER ENBROOD
