met melk meer mans
FILMS
«MP
Neerlands' economisch perspectief
,te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 30 April 1955
Derde Blad No. 28513
(Ingez. Med.-Adv.)
'h*
bi
NEEM PER MAN
DRIEKWART KAN
Ticeede onderwijs - nota
et spreken is voor ons volk
een zwak punt
Meer aandacht van onderwijs
wordt vereist
(Van onze parlementaire redacteur)
k it verdere bespreking van de onderwijs-nota in de Tweede Kamer merkte
i Fortamer—de Wit (VVD) gisteren op dat het spreken een zwak punt is
ou volk doordat het onderwijs er te weinig aandacht aan besteedt en de
lertn niet leert hun gedachten goed onder woorden te brengen. De uitspraak
ie kinderen ondergaat veel meer invloed van de moeder, die op school
-moedertaal ook niet goed heeft leren spreken. Op die manier wordt de
nnheid van onze taal stelselmatig bedorven. Zü drong er ook op aan by
onderwijs meer aandacht te schenken aan opvoedkunde. Eigenlijk zouden
voor ouders in dit opzicht even belangrijk zijn als voor de kinderen.
Mceni had mevrouw Fortamer
vordering voor de onderwijsplan-
vin minister Cals, waarvan het
reunsle ls dat wordt gestreefd naar
n goed mogelyk op elkaar aanslui-
ceheel van onderwijsvoorzieningen;
■door de kans ook groter wordt dat
luieren op een school komen die in
leasiemming is met hun aanleg. Dat
de echolen voor voortgezet onder
ier. minste één vreemde taal zal
Ier onderwezen, heeft mevrouw
Mier altijd bepleit en daarom had
voornemen haar volledige lnstem-
Pleidooi voor Openbare
School
varrn pleidooi hield zij voor de
tere school, waarin men elkander
vaarderen en begrijpen en die er
J Z3l moeten zijn voor de minder-
i als tij ergens te weinig in getal
een eigen school te kunnen op-
Het is ook de school voor de
re, die de godsdienstige opvoeding
biin kinderen in eigen hand willen
den en dat niet aan onderwijzers
m overlaten.
6 Mister Cals het voornemen heeft
snerkende organisaties op levens-
soj*el(jke basis plannen te laten
£en voor een doeltreffende sprei-
iin scholen, vroeg mevr. Fortanier
ook niet een bestuursvorm is te
sen voor de openbare school, waar-
ook de belangstellenden In het
tere onderwijs kunnen meespreken
Wop6tellen van een plan voor een
rrifende spreiding van openbare
kn. zodat het opstellen van een
tfcjk plan met geheel wordt over-
m aan de overheid,
idit minister Cals in zijn onder-
jsnola grote aandacht had besteed
i het bijzonder onderwijs, maakte
wouw Fortanier er op attent, dat
bedoeling van de onderwys-pacifi-
fc h 1917 Is geweest gelijkwaardig-
vin openbaar en bijzonder onder
in maar geen gelijkheid. Omdat er
W een openbare school moet zijn
*r de minderheden.
waardering voor de onderwljs-
had ook de heer Lemalre
Pi. die het getij gunstig noemde
de verwezenlijking van de plannen,
roorlopig het meest dringend
j Keen wijziging van de examens en
x. ïJ» van examineren. Ook mevrouw
tor had reeds gezegd dat zij van
te i* dat het examen als selectie-
iel niet moet worden onderschat en
sj meer waarde hecht aan een
of schakelklas.
helemaal niet enthousiast. De denkbeel
den zijn prachtig, maar de leerkrachten
die er voor nodig zijn, ontbreken en de
nodige scholen zyn er ook niet. De bouw
van nieuwe scholen wordt door het
Departement van Onderwijs trouwens
sterk geremd. Honderden plannen lig
gen te wachten op afdoening.
Grondwettelijke bezwaren had de heer
Tilanus tegen de nieuwe naam basis
onderwijs (in plaats van Lager Onder
wijs) omdat de Grondwet in art. 208
spreekt van Lager, Middelbaar en Hoger
Onderwijs. Hij was er ook op tegen het
U.L.O. uit de Lager Onderwijswet te
halen en bij het Middelbaar Onderwijs
te voegen. Het onderwijs op de U.L.O.-
scholen is van een heel ander karakter
dan op H.B.S. of Gymnasium en dat is
de kinderen ten zegen. Daarom moet
het U.L.O. bij het Lager Onderwijs in
gedeeld blijven. Maar de heer Tilanus
wacht af tot de wetsontwerpen worden
ingediend, waarin de plannen vaste
vorm krijgen. Minister Cals en Staats
secretaris mej. dr De Waal zullen pas
over enkele weken antwoorden op de
diverse beschouwingen van de Kamer
leden. Volgende week vergadert de
Tweede Kamer niet en de week daarop
worden eerst de belastingontwerpen en
de huurverhoging behandeld.
OP 5 MEI GEEN WEGENWACHT.
Od 5 Mei zullen ook de A.N.WB.-
wegenwachten vriiaf hebben. Die dag
zal men de gele pechbestriiders. waar
van er destijds verschillenden een ac
tieve rol in de bevrijding hebben ge
speeld. dus tevergeefs op de weg zoe
ken.
Zet je zorgen opzij"
Kolder
TRIANON In dit theater draalt
deze week weer eens een echte Laurel
en Hardy-fllm, die, alhoewel niet nieuw,
toch menigeen een gezellig uurtje zal
verschaffen. Het is op en top een kolder-
film en het spreekt vanzelf, dat deze
twee droogkomieken, die vooral in het
begin van de jaren dertig een groot deel
van het mensdom hebben doen schud
den van het lachen, ook nu weer in de
meest dolle situaties verzeild raken om
zich er vervolgens weer even vlot uit te
werken
Men zal zich ongetwijfeld kunnen In
denken wat er gebeurt als de twee dwa
zen in militaire dienst moeten en met
geen mogelijkheid kunnen begrijpen wat
links- of rechtsomkeert betekent. Wan
neer zi) later met het dochtertje van een
gesneuvelde strijdmakker opgescheept
zitten wordt de toestand wel eens heel
erg pynlyk
Wij raden U echter aan zelf eens naar
al deze malle fratsen te gaan kijken,
want de film „doet" het ook in 1955 nog
opperbest. Bovendien kan men genieten
'an een uitgebreid voorprogramma.
Gisterochtend heeft burgemeester
rnr A. d'Ailly namens HM. de
Koningin de versierselen behorende
bij de onderscheiding Ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw
overhandigd aan de eerste dirigent
(Ingez. Med.-Adv.)
Strijd
tegenstelling tot de beide vorige
Ktn tm de heer Tilanus (CH)
'Conclusie Voedingsraad:
Eer gebruik van groenten
vlees noodzakelijk."
jjtebllceerd is het rapport, dat de
■Mpnad. aan de regering heeft
Wneht over het joor raad ln_
JJ*"e onderzoek naar de voedings-
[®»nd der bevolking. Het onderzoek
ww twee onderdelen, n.l. het gezins-
■®flponderzoek en het voedings-
«wwek bij schoolkinderen,
k belde verslagen wordt duidelijk ge-
3 op een minder bevredigende voe-
[l op eenvoudige wijze door een
g TBtniik van beschermende voe-
JJwWen als melk en groenten kan
tegengegaan. De opmerking, dat
«iropaganda voor een groter melk-
r™ "n.de grotere gezinnen byzon-
S dient te worden besteed,
Jfkiiresultaat van het on-
b'l schoolkinderen.
vestigt de indruk, dat
imiu i gezinnen beschikbare m-
■Primaire oorzaak is van be-
W Zr h dat factoren in-
"^wfenen.
er»-' JL.'Iammer. dat over de
van de verkeerde voed-
geen gegevens beschikbaar zijn.
Whn!iwU? verhoging van het melk-
r™\ï plaats dat van
bi 5" j etsbare bcvolldnggroepen.
Wu "ij de volksvoeding be-
"Willis- en particuliere in-
bij voortduring aandacht
^/erten besteed. Volledlgheids-
lettïiBkT ..hierbÜ opgemerkt, dat
<(D.|k tevciing niet berust op het in
WenU Re vet. doch op de be-
k T»n melkeiwit voor de voeding.
BERVU\RD ONTVING
k VENEZOLANEN
der Vonezo'aanse zee-
Wio Mom» t commandant Marco
«W^eon. werd gistermiddag
fc*rd.H/*°"tY®ngen donr Prins Bem-
éw- d« Ami, J bct bezoek vergezeld
6t,l«Md?h ,0Ur van Venezuela ln
»Manucl Dagnlno.
°P heeft zich geruime
en langstellende
«derhouden.
mK rCN Brevet
L A
RHEUMINL
Births.
20 tibletlin 65 C(M
van het ConcertgebouworkestE. A.
van Beinum.
De plechtigheid vond plaats in de
Raadzaal van het Amsterdamse
Stadhuis.
Chef Luchtmachtstaf naar
Zweden
De Chef van de Nederlandse Lucht
machtstaf, luitenant-generaal-waarne-
mer A. Baretta zal van 58 Juli 'n be
zoek brengen aan Zweden als gast der
Zweedse Luchtmacht. Met de generaal
gaat een eenheid vliegtuigen van de
Nederlandse Luchtmacht naar Zweden,
bestaande uit acht Meteoor-straalja
gers en twee Dakota's.
VAN DEZE WEEK:
„De avonturen van
Robinson Crusoë"
Vrije bewerking van het boek
Rex Wie herinnert zich uit zijn
Jeugd niet de verhalen, welke Daniel
Defoe heeft geschreven over de figuur
van Robinson Crusoë, de man, die na
schipbreuk te hebben geleden, terecht
kwam op een onbewoond eiland, waar
hij zich als het ware een eigen maat
schappij wist op te bouwen De film-
Industrie heeft in dit boek. dat in vroe
gere dagen zoveel opzien baarde, aan
leiding gevonden tot het samenstellen
van een wel zeer vrije bewerking. Niet
temin ls het een spannend en dikwijls
zelfs ontroerend product geworden. Wij
denken bij dit. laatste vooral aan het
sterven van Robinson's hond. Het film
werk zal ongetwijfeld velen weten te
boeien daar gaat het toch immers cm'
en is bovendien in kleuren opgeno
men. Dan O'Herlihy speelt de hoofdrol,
terwijl James Fernandez de rol van
Vrijdag op zich heeft genomen.
Het uur voor middernacht
Toch ontslag
CASINO Inspecteur Carrel heeft
groot succes in de ontrafeling van twee
moordzaken, die nauw verband mat el
kaar blijken te hebben. Toch is deze
zaak voor hem aanleiding zyn ontslag
te vragen uit de politiedienst en dit lijkt
wel wonderlijk, maar in werkelijkheid i.
het best te begrijpen Op eén avond ge-
oeuren er twee moorden en de inspec
teur neemt op zich de moord die tussen
elf en twaalf uur s avonds gepleegd
nnct zyn tot een oplossing te brengen.
Hij heeft daarbij éen groot voordeel,
n.l aat hij sprekend lükt op de man, die
werd vermoord. Hij lijkt er zelfs zoveel
op dat de vrienden van het slachtoffer
hem voor degene die dood is houden
Hierdoor wordt zijn onderzoek natuur
lijk vergemakkelijkt, dcch anderzijd-
loopt hij er ook de nodige risico's bi)
aangezien hij niet op de hoogte is van
de gedragingen van de man. Door een
dame wordt dan ook ontdekt wie hy in
werkelijkheid is. Desondanks weet hy
de zaken tot een oplossing te brengen;
hoe dat is iets dat men zelf maar moet
gaan zien.
Louis Jouvet, die al vaker is opgetre
den in detective-films, treedt ook nu
weer met succes op.
Suzanne sliep hier!
Ontspanning
LIDO Een échte ontspanningsfilm
is „Suzanne sliep hier", met Dick Po
well en Anne Francis in de hoofdrollen.
De geschiedenis van een oudere, nog
niet zo hëel oude man - 35 jaar - en
een „wildebras", een meisje van zeven
tien. juist de leeftyd van het „sweet se
venteen", met alle daaraan verbonden
verrassingen. De wildebras maakt het in
het begin wel erg bont. maar daarvoor
moet ge blykbaar een Amerikaans
meisje zijn.
De oudere man is .scenarioschrijver"
en dus in haar ogen interessant. Zouden
er nog andere gevoelens aan te pas ko
men?
Wy verklappen de geheimen van deze
grappige film niet; U moet zelf eens
gaan zien, wat zich allemaal rond deze
twee hoofdfiguren in dolle vaart af
speelt. Het is een kleurenfilm, die alles
wat kleur heeft, geprononceerd naar vo
ren brengt en er komen heel wat kleu
ren aan te pas. tot zelfs het rode vest
van Dick Powell toe!
Een film, waarmee ge U kostelijk
amuseren zultl Bijzonder kunstzinnig is
het voorafgaande tekenfilmpje van Walt
Disney: ..Melody". Als 't van óns afhing
zouden wij daar graag een klein „Os-
cart Je" voor over hebben!
Radicale afwijzing revaluatie
Periode van rust is vereist
(Van onze flnanoiële medewerker)
Niemand beter dan de President van de Ned. Bank is in staat om zich
over de economische en financiële positie van Nederland een Juist oordeel te
vormen en aan zijn jaarlijkse beschouwingen moet daarom de grootste aandacht
worden geschonken. Na wat we Dinsdagavond reeds uit het verslag hebben
opgenomen, willen we thans daarover nog enkele opmerkingen maken.
Het is verheugend, dat de President op grond van de toeneming van het
nationaal product met rond f.2 milliard, de stijging van de lonen en het achter
blijven daarbij van de prijsstijging in 1954, een belangrijke verbetering van het
reële inkomen van de massa der bevolking kan constateren. Er was een stijging
van het particulier verbruik, zonder dat deze ten koste ging van de besparingen
en evenmin van de Investeringen, welke zelfs de taakstelling overtroffen. Wel
iswaar zal de w;instvoet van hel bedrijfsleren door de loonsverhogingen zijn ver
minderd. maar de President acht dit geen reden tot verontrusting, omdat die
winstvoet meer dan naar evenredigheid was gestegen. De jongste loonsverho
ging beoogde, zoals bekend, aan de werknemers een groter aandeel in de alge
mene welvaart te verzekeren hetgeen ook algemeen als billijk wordt erkend. En
het was mogelijk omdat de arbeidsproductiviteit in ons land de laatste tijd aan
merkelijk Is toegenomen.
In het verslag van Philips merkt de
directie in dit verband op. dat de twee
niet onbeduidende loonronden van 1954,
althans wat de industriële sector betreft,
nauwelijks invloed hebben gehad op de
kosten van levensonderhoud. De styging
hiervan bedroeg 7'i'ó en hiervan ls nog
geen 1 toe te schrijven aan een prys-
verhoglng van de industriële produc
ten. Dit is het gevolg van een sterke
styging van de productiviteit.
Evenwel dit tempo zal niet ln de
zelfde mate kunnen worden voortgezet.
In dit opzicht is er tussen de mening
van de Philipsdlrectie en de President
van onze centrale credietinstelling vol
komen overeenstemming. Philips betwy.
felt of in de naaste toekomst bij de In
dustrie nog voldoende mogelijkheden
voor het opvangen van verdere kosten
verhogende factoren aanwezig zullen
zijn. En dr Holtrop acht thans een ze
kere periode van rust dringend nodig,
teneinde te kunnen toetsen of de Neder
landse export zich onder de nieuwe
prysverhoudlngen op een voldoend peil
zal kunnen handhaven om de met ver
hoogde nationale productie en het ver
hoogde consumptiepeil samenhangende
grotere invoerbehoefte behooriyk te
kunnen dekken.
Nederland is een land met het rela
tief meest intensieve goederenverkeer
met het buitenland, terwijl ook het
dienstenverkeer zeer intensief Ls. Uit
een tabel, in het verslag van Philips
opgenomen, blijkt, dat de totale uit
voer van Nederland meer dan 40% be
draagt van het nationaal Inkomen,
terwijl die byv. in België en Luxem
burg ca. 35. In Zwitserland 25. in En
geland en Duitsland 18 en in de Ver.
Staten niet meer dan 5 beloopt.
Het gaat er dus vooral om de export
positie van Nederland te handhaven
en te versterken en het beleid van de
regering zal dus in de eerste plaats
daarop gericht moeten zijn.
Dat regering en bedrijfsleven hier voor
een uitermate moeilyk opgaaf staan is
duidelijk, ook omdat niet alleen met
binnenlandse, maar ook met buiten
landse factoren valt te rekenen.
Zo wijst Philips op het ontmoedigende
feit dat in een tijd. waarin het bedryfs-
leven floreert, de werkloosheid gering
is en de omstandigheden voor een ver
mindering van de internationale han
delsbelemmeringen derhalve uitermate
gunstig zijn geen grote vooruitgang kan
worden geboekt en het gevaar voor een
plotselinge verscherping van het protec
tionisme nog voortdurend bestaat. Dr
Holtrop acht het dan ook een illusie, dat
men zich door een zuiver nationale over.
heldspolltiek zou kunnen onttrekken
aan de beïnvloeding door het buitenlands
milieu.
Hjj wijst daarom ook het meer dan
eens door ons bestreden denkbeeld van
een revaluatie radicaal af Wc moeten
komen tot een organisatie van het
internationaal betalingsverkeer, die de
grootste waarborgen biedt dat de deel
nemende landen ieder voor zleh be
lang hebben bii een handhaving van
hun interne monetaire evenwicht.
In 1954 ls dit mogelyk geweest, door
dat de inflatoire factoren nagenoeg door
de deflatoire factoren werden opgewo
gen. ook al was de deflatoire invloed
van het Rijk op de volkshuishouding
kleiner dan iy 1953 toen er een veel
groter financieringsoverschot was. Het
voordelig saldo van de Nederlandse be
talingsbalans is van f. 1860 milltoen in
1952 en f. 1280 millioen ln 1953 tot ca.
f.482 millioen teruggelopen, welk be
drag gebruikt is voor aflossing op de
buitenlandse schuld, welke f.493 mil
lioen heeft bedragen tegen f. 223 millioen
ln 1953.
Het effect hiervan Is echter weer
verdwenen doordat in 1954 voor niet
minder dan f. 445 millioen aan bin
nenlandse en voor f.20 millioen aan
buitenlandse effecten naar het bui
tenland (voornamelijk de V. S.) is
millioen gulden tegen 233 millioen
gulden In 1953. waardoor Nederland de
de beschikking kreeg over eenzelfde be.
drag aan guldens, dat voor een goed
deel het grotere aanbod van risico
dragend kapitaal verklaart, hoewel dit
natuurlijk ook door de toegenomen be.
sparingen is gestegen.
Deze verkopen van effecten naar het
buitenland, waar tot dusver slechts een
klein bedrag (f.187 millioen) aan uitzet
tingen in het buitenland tegenover ston.
den beheersen thans voor een goed deel
onze financiële en economische positie
en de directie van Philips wyst er op.
dat. als deze buitenlandse belangstelling
ophoudt, er als gevolg van dé bevol
kingstoeneming en de snelle technische
ontwikkeling opnieuw een gebrek aan
risicodragend kapitaal zal ontstaan.
Ligt hier dus een onzekere factor,
deze is er ook met het oog op de door
de President noodzakelijk geachte prys-
aanpassing met het buitenland, waaraan
we thans bezig zijn, maar die niet tot
stand mag komen zonder het kunstma
tig element in ons prijzenstelsel te doen
verdwijnen, l.c het veel tc lage peil der
woninghuren. Het verschil tussen ren
dabel huurpeil en werkelijke huur ls
thans nog nagenoeg evengroot aLs kort
na de oorlog en als dit verschil wordt
opgeheven, nadat het prijspeil zich zal
hebben aangepast, zal dit prijspeil der
mate moeten stijgen dat de Nederlandse
exportpositie ernstig wordt bedreigd.
Bij de beoordeling van Nederlands
economische toekomst moet met deze
omstandigheid ernstig rekening wor
den gehouden, vandaar dat dr Holtrop
ten aanzien van lonen en prijzen voor
eerst een periode van rust dringend
nodig acht.
„Désirée"
Nóg
een
week
Luxor Jean Simmons. Marlon
Brando en Merle Oberon blliven zóveel
belangstelling trekken, dat „Désirée" voor
dc derde week achtereen in het pro
gramma is gehandhaafd.
Voor romantische naturen en wie
is in zn hart elgenlilk niet een tikje
romantisch? biedt deze film. zich
aispelend rondom de figuur van Napo
leon Bonaparte, dan ook het maximum,
dat men kan verlangen!
Vergunningen
goederenvervoer
Particulier heeft voorkeur
Minister mr J. Alge ra en de Directeur- j
Generaal van het Verkeer mr G. H.
Dykmans van Gunst waren gistermid-
dag met vele andere vooraanstaanden
uit de vervoers- en verkeerswereld te
Den Haag in de Grafelijke Zalen (Bin
nenhof) aanwezig by een spreekbeurt
van mr J. van Handel Gzn.. voorzitter
der Commissie vergunningen goederen
vervoer. voor de leden van het Neder
lands Verkeersinstituut.
De particulier heeft voorkeur boven
Spoorwegen en dochterondernemingen
by het verlenen van vergunningen,
omdat de huidige maatschappij groot
belang heeft bij de bloei van het spe
cifieke middenstandsbedrijf, aldus mr
van Andel. Anderzijds moet men de
vraag stellen of men de Spoorwegen
en Van Gend en Loos als Staatsdien
sten moet beschouwen, die ten alge
menen nutte werken of dat z(j aan
de normale economische wetten van
ieder bedrijf behoren te voldoen.
Daarom zou mr Van Andel geen
tegenstander zijn van een eventuele
uitbreiding van het kwantitatieve weg
vervoer van Van Gend en Loos (nog
geen 4% van het totale wegvervoeri.
liefst in verhouding tot de totale uit
breiding van het wegvervoer.
Mr Van Andel acht het een gelukkige
omstandigheid, dat de nieuwe vergun
ning en in een conjunctureel gunstige
tijd worden verleend. Ware het crisls-
tyd, dan zou wellicht ordening op korte
termyn geboden zijn
De Commissie wil niets liever doen,
dan zo spoedig mogelijk de eerste ver
gunningverlening afwerken, om nader te
zien wat ln het algemeen vervoerbelang
te doen zij.
EERSTE DRUIVEN EN ASPERGES
Op de Nijmeegse veiling zyn gisteren
de eerste druiven aangevoerd door de
kweker Sanders uit de gemeente Ubber-
gen-Beek De prijs was f. 9.20 per kg
De eerste asperges deden f. 2.40 tot
t. 6 90 per kilo naar kwaliteit.
Hei; de dalmaand nadat
ook tat einde, van hei
tonc«Lseuom..tot zkns.
Deze wwx wos Ltidse week
voot Wtemotionaia
Scmuuw/itkuruj.lil...
aeftG' l
}*iq+\o[i(j ofiaK ankaie.
^ouZtexi \suAari,
09kasbuwia.busxm,
colisidaL
opapod-ZD*
Vi Ukkrd/srp mxó. «jaste,
stm qdjuyi voot rmzuw
tXandoepal..
s
30flpaX Vomrwjxenu
dag.mal da
vioggw. w-L
