Stad der bezieling" n m t OU V UEUALL BEGRIP Koningin Louise van Zweden, eenvoudig en hulpvaardig [armeren deizen, ïeren en ijvers Zwaarbeproefde Kroonprins vond een hartelijke levenskameraad L jaargang No. 10 Zaterdag 12 Maart 1955 liripur, gelegen in het hart i Raasthan, is een stad, die pand verlaat zonder door de dier stad geraakt te zijn. sd der Bezieling", „Stad der nralie" noemt men Udaipur in ia Met trefzekere Oosterse roor het wezenlijke der din- is deze naam gegeven. Kent ideze naam, dan denkt men isteeds terug aan Udaipur als ide „Stad der Bezieling" na Udai Singh, een telg uit de rade Rajput-dynastie, was de der stad. De vorsten uit deze laadden onvergankelijke roem éh door hun dappere tegenstand de machtige Mogols en door hun ïinnmgen op het slagveld tegen ieersers. In de streek rondom pur hangt om ieder fort, om ie- beek, om iedere bergpas, ja, li In het land een waas van le lt en historie, een sluier van her ragen aan de heldendaden der B uit de Rajput-dynastie en van ibljgers. EEDS de ligging van Udaipur ver leent aan die stad een bijzondere bekoring. De stad is gebouwd te- een helling. Boven de stad ver- op het hoogste punt, het paleis ie vorst, van de Maharana. Dit itnverblijf is een der meest tref- en indrukwekkende bouwwerken lans het Oosten. Voor het paleis r. öch een prachtige watervlakte :»t Pitsjola Meer. Dit 4 km. lange km brede meer vormt het „wa lt" van Udaipur. Lotusbloemen i alom in het water. Het uit- ler het meer op de donkere ach- md met de beboste heuvelen is Sr mooiste van geheel India, "trachtig-blanke op eilandjes van L" rots gebouwde paleizen. Jag Ni- ffl Jag Mandir, weerspiegelen zich b gladde watervlakte van het '■a Meer. Alles aan deze paleizen a marmer: de zuilen, de baden, bierbekkens, de fonteinen, alle aj van marmer gemaakt. Jag Mandir verleende eens asyl pnns Khurram (de latere keizer Jehan), toen hy in opstand tegen zyn vader Jehangir. Suson kenschetste de hoogst ge vertrekken van dit paleis als „de ie en aantrekkelijkste woning, J) ooit in India had gezien". In historiewerk over Rajasthan be lli Tod het paleis als volgt: „Een •tokkend gebouw werd opge- «a met een grote koepel, waarbo- (e Halve Maan (symbool van de U. Binnen zijn mozaieken van 1 jaspis, agaath en andere sier- 4 Kostbare Turkse tapijten wa- njkelijk aangebracht. En opdat mu ontbreken, dat paste by de ügheld en de rang van de vor- Se vluchteling, werd een troon ge in uit een groot blok slangen- Op de binnenplaats werd een kapel opgericht voor Madar, Mohammedaanse heilige. Het Aleeipaleis te Udaipur TEN Noorden van het Pitsjola Meer ligt nog een meer, de Fatch Sa- gar. Be:de zyn door een kanaal verbonden. Gegraven op instigatie van de toenmalige Maharana. werd de eerste spade in de grond gestoken door de hertog van Connaught. Dit was in 1889. Een avondrit om dit meer is een heerlyke ervanng na de hitte des daags. De schoonheid van de tropische avond komt daar. in Udaipur, meer dan waar ook tot zyn recht. In de re gentijd treedt het meer buiten zyn oe vers. Dan vormt zich een waterval, die de schoonheid van stads- en land schapsbeeld nog vergroot en reeds me nig schrijver en dichter tot het schep pen van iets moois inspireerde. In de kommen tussen de golvende heuvels liggen nog andere waterplas sen. Zo bevindt zich niet ver van de stad het histo*he meer Udaisagar. Aan zijn oeve. uderhandelde Maha rana Pratap. de grootste der heldhaf tige vorsten van Udaipur. met Raja Man Sigh, de gezant van Groot-Mogol Akbar voor Rajput. Ook India's groot ste kunstmatige meer, de Jal Samu- dra, ligt betrekkelijk dicht (50 km. af stand) bij Udaipur. ALOM in de stad treft men heer lijke tuinen en parken aan. Sa- hellionki-bari - „De Tuin der Maagden" - is prachtig aangelegd langs de lange oever van Fatch Sagar. Hier klatert het water neer uit vele fonteinen in marmeren bekkens en spuiten wit-stenen olifanten schalks waterstralen uit hun slurven. En aan de voet van een der heuvelen liggen de mooiste aller tuinen, de Sajjan Ni- was. welker schoonheid wereldberoemd is. Meren en vijvers, eiland-paleizen in het water en forten op de heuvels, tuinen en parken In groten getale klei ne en grote oude tempels, dit zijn slechts enige der talloze mooie dingen, slechts enige van de aspecten der be koring, die Udaipur - de „Stad van de Zonsopgang" - biedt. Een der mooiste steden van India, de „Stad der Bezie ling" naar de zienswijze der bevolking, het „Venetië van India" naar Wester se maatstaf. (Nadruk verboden) INDIVIDU betekent letteriyk ondeelbaar, op zichzelf staand. Onze samenleving bijv. wordt gevormd door individuen, afzon derlijke personen, die ieder een eigen karakter, speciale gaven of gebreken hebben. Individu, in ongunstige zin. is een zeer eenzijdige toepassing van het woord, dat mens naast mens, persoon naast persoon wil plaatsen, zonder nadere beoorde ling of rangorde. IEDER heeft het recht en zelfs de opdracht zichzelf te zyn. Erkenning van de individu sluit vryheid, onafhankelykheld WOORD VAN BEZINNING groeperingen binnen een volk en van de volken onderling, daad werkelijk begrip tonen. Godsdienstig, of ais u dat wilt geestelijk, heeft ook leder het recht en de opdracht zichzelf te zijn. Gebrek aan begrip voor de an der. tekort aan eerbied voor een persoonlijk verworven overtui ging, of voor een geloof, dat - met name bij jongeren - nog ln een kwetsbaar stadium van ont wikkeling verkeert, kan helaas velen worden verweten. Onder christenen zeker niet minder dan bij anderen. ALS wy werkeiyk moed had den het Evangelie in toe passing te brengen in onze houding en onze verhouding tot medemensen, ook tot an dersdenkenden. binnen de gren zen van eigen land en milieu, in. Dit mag echter nooit uit groeien tot tyranme of persoon lijke willekeur. Wy mensen vor men samen, als individuen, een gemeenschap. Ik mag niet alleen rekening houden met myn be langen en kwaliteiten. Een an der heeft evenzeer recht om zich te ontplooien en zich te laten gelden. Hiervoor moeten de intieme, particuliere verhoudingen van vriendschap, huweiyk. gezin, maar ook de openbare, officieel geregelde rechten, plichten en vryheden van werkgevers werk nemers, scholen, bedryven, van Terecht wordt door ouderen en jongeren geprotesteerd, wan neer ouders, opvoeders, kerken of politieke bewegingen hun een geloof willen opdringen. De goe de bedoelingen, die velen hierby hebben, mogen niet voorbyge- zien worden. In de gloed en de yver voor eigen overtuiging ver liest men echter zo gemakkeiyk de grens uit het oog. Dikwyis ontaardt getuigenis in propaganda: het aandacht wek ken voor geesteiyke waarden wordt een plompe reclame, waar by de mening of zelfs de persoon van de enkeling onder de voet gelopen dreigt te worden. maar ook ver daarbuiten, in het wereldwyde verband van volken, godsdiensten en bewe gingen, zouden althans misver stand en wantrouwen tussen in dividuen en groepen verdwynen. Niet omdat christenen een godsdienstig of geesteiyk mono polie bezitten! God alleen heeft het recht om mensen voor ach te winnen. Hy werkt nimmer met dwang. Hy laat ruimte. Hy toont voor ieder en voor allen begrip. P. L. SCHOONHHEM, Predilfant voor Byz. kerkewerk Herv. Ge meente te Leiden. Weetgierig en practisch van aard (Van onze correspondent in Stockholm) Het waren moeilijke dagen voor de Zweedse pers, toen indertijd de verloving bekend werd gemaakt van de Kroonprins van Zweden met Prinses Louise Mountbatten. Er was weinig van haar bekend en de kranten, die geheel onvoorbereid waren, beschikten in hun archieven niet eens over een foto. Zells de Engelse bladen konden deze keer niet van dienst zijn. En zo was dan het eerste beeld, dat in de Zweedse bladen van haar verscheen, een gefotografeerd portret. Ook over haar leven wist men weinig. Zij was de dochter van Prins Ludwig von Bottenberg. En haar moeder was de kleindochter van Koningin Victoria van Engeland. Haar vader is in jongere jaren in dienst van de Britse vloot geweest. Hij was zó Engels-gezind dat hij in 1917 niet langer Duits vorst wilde zijn en verzocht Engelsman te mogen worden. Zo ontstond uit de naam Botten berg„Mountbatten". De stad Udaipur (Rajputanaj. gezien vanuit liet paleis van de Maharana zyn dochter was al even Engels als hy zelf en stelde zich by het begin van de eerste wereldoorlog direct als ziekenverpleegster ter beschikking. zy ging op ln dit werk en lachte de soldaat uit, die haar geïnteresseerd vroeg of het waar was, dat in het hos pitaal een Prinses dienst deed. „Ach", zeide ze, „die Prinses is net zo'n gewoon mens als lk ben". Het vele leed. dat zy tydens de oorlog heeft gezien en het verlies van haar vader heeft er wel toe bygedragen. dat zy in het begin van de jaren -'20 een zeer teruggetrokken leven in Kensing ton Palace voerde Zelden nam zy aan feesten deel en zelden was zy ln de society te vinden. Is het verwonderlyk, dat de zwaar leproefde Kroonprins van Zweden, die n 1920 zyn vrouw en de moeder van yn vyf kinderen moest missen, in ïaar meteen een kameraad vond, die >ereid was iets van zyn zorgen over e nemen? Is het verwonderlyk dat deze har en tot elkaar spraken? Waariyk, hier hadden elkaar twee mensen gevonden, die elkaar tot steun konden zyn. Geschenk Gods" Het huwelijk werd een zeer be scheiden feest. En zeer bescheiden was ook het optreden van de nieuwe Kroon prinses (en stiefmoeder). Wat zy deed, werd in stilte gedaan. Zy bleef feilc- ïyk de onbekende. „Zij is voor Zweden een geschenk Gods", moet ccn Engels diplomaat kort na het huwclyk hebben gezegd, „het duurt alleen lang tot jullie tot dit in zicht zullen komen". Inderdaad heeft het vele jaren ge duurd. eer de Zweden zich een Juist beeld van haar konden vormen, zy trad niet naar voren en drong zich niet op. De kinderen noemden hanr eerst „aunt" (tante) en spoedig, iets minder officieel, een „aardige tante". En de broer van de toenmalige Kroon prins merkte op, „dat er eindeiyk orde in het huls heerste.... Je kon er ten minste sinds lang weer een asbak vin den". En hy liet er op volgen dat de Prin ses hart en humor had. Belangryker is intussen, dat zy be zield ls van dezelfde weetgierigheid als haar man. En derhalve mag het nie mand verbazen, dat zy op vele gebie den uiterst deskundig is. Bovendien heeft zij. evenals de Koning, geleerd, zelfs détails te onthouden. Tydens haar bezoek aan Engeland ontmoette zy een kennis uit Parys zy was daar een keer op visite geweest en voerde nu een lang gesprek over de eventuele verplaatsing van de meu bels in die Paryse woning, waarvan zy de indeling precies in haar hoofd had! Handschoenen te leen. Koningin Louise is zeer practisch van aard. Hoe kan een ziekenverpleegster ook anders zyn? zy ziet. welke kleren nog best te verstellen zyn en leent gaarne aan be vriende kennissen iets uit. Zo kreeg iemand haar handschoenen te leen. omdat juist deze kleur zo goed by haar Japon zouden staan. In dit opzicht verschilt de Koningin niets van de gewone vrouw, zy heeft zelfs de lievelingskleuren van haar aangetrouwde kleinkinderen, de vier Prinsessen, ln het hoofd. En wat zy geeft, moet practisch en degeiyk zyn. Koningin Louise is niet alleen prac tisch van aard. maar ook uiterst hulp vaardig. Men vertelt in Zweden graag de geschiedenis van Johansson, die hoewel hy tot het personeel van het paleis hoorde, in militaire dienst moest komen. Zyn kameraden hadden het vlug door. dat hy in het paleis werkte en zij wisten hem zo ver te krygen, dat hy Hare Majesteitom kousen vroeg. Het was nameiyk tydens de oorlog gewoonte de troepen het een of ander te sturen. Johansson kreeg drie paar voor zich zelf en voor enkele kameraden, als mede tabak en sigaretten. Maar het duurde niet al te lang of de vrienden begonnen opnieuw. En en kele maanden later trachtte Johansson wederom iets van de Koningin los te krygen. Weliswaar had hy het ver moeden, dat zyn kameraden die kousen voor betere dagen spaarden, maar hy schreef toch, dat ze al versleten wa ren. In ieder geval waren er gaten in. De Koningin, de soldaten kennend, wist echter raad. „Verzamel ze alle maal". zei ze. dan zullen wy ze hier wel wassen en stoppen Zo nodig zeer protocollair De Koningin kan dikwyis eenvoudig, soms ook zeer protocollair zyn. Het is dertig jaar geleden voorgekomen, dat zij haar verjaardag in de open lucht by een open vuur vierde. Dat was in Amerika tydens een wereldreis met haar man. Maar zij kan ook zeer officieel verschynen. Dat is byv. leder Jaar het geval als de Ryksdag plech tig wordt geopend en zy haar drie re ferences maakt voor de kroon, het corps diplomatique en de belde Ka mers. Wat ln het buitenland veel aan dacht trekt en ln Zweden als vry normaal wordt beschouwd ls de zeer democratische wyze van optreden van Koningin Louise. Ais zy een zie kenhuis bezoekt, wil zy alle patiënten zien. En als zy met haar man een be zoek aan een van de vele afgelegen steden of dorpen brengt, zal zy stel lig ook de oudste huizen of de oudste mensen willen bezoeken. En het spreekt van zelf. dat zy daarbü iedereen een hand geeft. Intussen keken de hot' - portier en de piccolo in de Italiaan ?e hotels wel wat vreemd op. toen n- langs graaf en gravin van Grip'1 ïlm het incognito van het Kon'1 'iiyk paar na een verblyf -van enkele we ken ledereeneen hand gaven, zy reisden toen trouwens gewoon ln een slaapwagen en zaten, als iedereen, in de restauratie-wagen. Twee verschillen De opmerkzame medepassagier had echter twee verschillen tussen Koning en Koningin kunnen merken. Hoewel Hare Majesteit lief en leed met haar man deelt en ook voor alles belangstelling toont en in haar werk opgaat en dat is een volledige dag taak kan zy het op twee punten niet met hem eens zyn. De Koning ls nameiyk geheelonthouder en de Ko ningin niet Zy drinkt zeer matig, maar weet niet, waarom zy het geheel en al zou laten. De Koning wil een voor beeld zyn voor zyn volk. dat by het drinken zo moeliyk een grens kan vin den (in 1829 werd per inwoner 46 liter brandewyn per Jaar geconsumeerd, thans is dit nog maar 1/10 gedeelte). En dan rookt de Koningin, zy het niet overmatig natuuriyk. Het is een gelukkig huwelijk van Koning Gustaaf Adolf en Konlnr'n Louise. Volgens een Zweeds tijdschrift zou de Koning dit nog in Italië heb ben gezegd. Weetgierig als hij is. vroeg hü zijn gondolier of hij getrouwd was. Die jongeman bleek nog niet de sig- norina voor zyn gondola gevonden te hebben. „Maar dat heb ik wel", zou de Ko ning hebben gezegd, de hand van zyn echtgenote drukkend!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 11