Maarten Luther's leven verfilmd Brussmels:r,°ïr^rJr0"
FIL1S
rheuminL
Hoogconjuctuur duurt nog voort
(Site Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 19 Februari 1955
Derde Blad No. 28454
Hij, die naar waarheidzocht
Aanvaardbaar en verantwoord
Er zullen slechts weinigen zijn, die nog niet van de Maarten Lutlier-
Jm gehoord hebben, waarvan wij dezer dagen een sterke indruk
iitivingen in het Luxortheater. waar deze film van Vrijdag a.s. af voor
kt publiek vertoond zal worden.
De filmindustrie heeft zich meermalen bezig gehouden met de ver-
jhning van Bijbelse onderwerpen, waaraan de gelovigen zich ergerden.
Daar was veel Hollywoodzwendel bij!
Thans een religieuze film als deze, vervaardigd zonder inmenging der
filmindustrie", doch onder auspiciën van de Lutherse kerkelijke kringen
ii de V.S., bij wie de „verkoopbaarheid" der film nu eens niet praevaleert.
En ziet hier: er ontstond een machtige documentaire over Luther's
ken, een volkomen aanvaardbare, een die begrijpelijk maakt, waarom
lil leven zo en niet anders is -ja. moest verlopen. Bovendien een film,
lie doet ervaren welk een indringende factor indertijd de godsdienst
vtmaakte in het bestaan van landen en volkeren.
Het onderwerp is niet spectaculair.
Want in eerste instantie ging het er
iet om, een beeld te geven van Luther's
sierlijke strijd om een geloofsbeslis-
155. een strijd ook tegen in zijn tijd
«reende excessen. Dat de conflicten
s\ anderen tenslotte uitliepen op een
ikheiding, die hij aanvankelijk niet
grenst had, moge enerzijds betreurd
tïden. Anderzijds was zij de enige con
ventie van zijn houding, .dominerend
het: „Hier sta ik, ik kèn niet anders"
Deze film is tegelijkertijd een histo-
kh verantwoorde uitbeelding en een
itvoord op velerlei vragen.
Hoe is dit alles zo gekomen?
De film vertelt het zij spreekt van
ahers geloof, zijn grote moed. zijn
vht. Zonder dramatiek of romantiek,
eur realistisch, eenvoudig, zoals het
Peest is.
Dit hierbij wantoestanden aan
hik gesteld worden, waarvan ook in de
Sngen, wie het aangaat, thans wordt
tegegeven, dat zij er geweest zijn, war
Eïennijdelijk. De merkwaardige prac-
Sen van Paus Leo X en de even merk-
nardige, ontaarde aflaatpredikaties
Tetzel worden van die zijde be
id en men heeft daar later zeker de
ige lering uit getrokken. Deze uit te
Iden was nu eenmaal noodzakelijk
een denkbeeld te geven van Alles,
ff het bij Luther om ging. Zij mogen
urom in dit verband niet kwetsend,
ah tendentieus genoemd worden.
0* niet het vertoon der vele reli-
an, waaraan Luther zich stootte.
ten volgt het veelszins zo bewogen le-
B van doctor Maarten Luther niet op
f voet. Dat ware een onmogelijkheid
*«51. Bovendien is de ganse „boe-
öpstand", die aanvankelijk wel opge
ien werd. tenslotte weggelaten, om
film. die nu toch reeds lang is, niet
k lang te maken.
«n ziet Luther als jong student in
!«hten aan de Universiteit te Erfurt,
5 opname in de Augustijnerorde, zijn
=aran boeten en biechten binnen de
wtermuren, het opdragen van zijn
Be Heilige Mis. Meer en meer oe-
hem de twijfel, die nog verhevigd
ïit na zijn bezoek aan Rome, op in-
van de zo zorgzame en sympa-
superieur von Staupitz.
gaan wij toe naar Lu-
os moeilijkste jaren, het aanslaan der
■stellingen op 31 October 1517, met al-
Missende gevolgen van dien, culmi-
®od. na het verbranden van de pau-
bul op 10 December 1520. in Lu-
os verschijnen voor de Rijksdag te
in 1521, waar hij de beroemde
spreekt .Mijn geweten is gebon-
loor Gods woord, en tegen dat ge-
1 in te gaan is gevaarlijk en on-
jk kan of wil derhalve niet her-
n" Dit is de indrukwekkende cli-
gevolgd door zijn ontvoering, het
•»jf op de Wartburg, het huwelijk
Calhanna von Bora en een weer-
ïan de geschiedenis der zgn. Augs-
;pe confessie. Na het hoogtepunt is
JB verdere verloop toch wel een ln-
merkbaar.
V (Hans Lefebre), die wel zeer zwak en
niet imponerend voor de dag komt. De
grote steun en vriend van de reformator,
Philippus Melanchton (Guy Verney)
boeit in het bijzonder door de uitdruk
king der ogen. Paus Leo X (Philip Lea
ver) en Tetzel (Alexander Gauge) zijn
figuren, die het verstaanbaar maken,
dat Luther onmogelijk met hen overweg
kon.
Buitengewoon schilderachtig en na
tuurgetrouw is de entourage, waarin
zich de boeiende handelingen afspelen.
Maarten Lutlier (Niall Mac Ginnis
tijdens zijn Bijbelstudie.
De film werd dan ook in West-Duits-
land opgenomen onder de regie van Ir
ving Pichel; deze vervaardigde ook de
films „The moon is down". „Het wonder
der klokken" en ..Tomorrow is for ever".
Talloze zorgvuldig uitgekozen figuranten
verleenden bovendien hun medewerking
aan deze van diepe ernst doortrokken le
vensweergave van de grote godsdienst
hervormer uit de 16e eeuw Maarten Lu
ther. wiens visie zulke geweldige conse
quenties met zich bracht en wiens naam
nog steeds met eerbied door tallozen
wordt uitgesproken.
Machtig is de slotapotheose, waarin
het Luthcrlied „Een vaste burcht is
onze God" opklinkt, als een bevesti
ging van dit grootse, in menig opzicht
geweldige leven, dat duizenden en dui
zenden tot hernieuwd godsdienstig be
leven inspireerde.
De zeshonderd meter hoge toren in
voorgespannen beton, die men ter gele
genheid van de Brusselse wereldtentoon
stelling nabij het Heyselstadion zou wil
len oprichten, ontmoet steeds meer te
genstand. Na de luchtvaartautoriteiten,
die in de „zetpil" zoals de toren reeds
in de volksmond heet, een gevaar zien
voor de vliegtuigen, die op Meisbroek
moeten landen en opstijgen, de Waalse
Economische Raad en het Vlaams Eco
nomische verbond, heeft thans ook de
Liberale senaatsfractie zich tegen de
toren van prof. Magnel uitgesproken.
Een commissie van deskundigen heeft
het project evenwel in studie genomen
en zal binnenkort advies aan de minis
ter van Verkeerswegen uitbrengen.
Intussen heeft de directeur van de
Belgische school voor architectuur, Leon
Stijnen, een ander plan voorgelegd. Ook
hij wil een toren bouwen, doch deze zou
voor het grootste deel uit kristalglas be-
Vijftien boeren gedood bij
overval in Columbia
Bij een overval door een groep ban
dieten op een boerderij ten Noorden van
Neiva, in het Columbiaanse departe
ment Hulla, zjjn vijftien boeren gedood
en drie gewond, aldus melden bladen in
Bogota.
staan en 's avonds geheel verlicht zjjn.
Prof. Magnel heeft zich bereid verklaard
met Ir Stijnen samen te werken, zodat
men waarschijnlijk een toren zal krij
gen, die de ideeën van beide bouwkun
digen zal omvatten.
De regering heeft besloten 2,6 milliard
francs ter beschikking te stellen om de
toegangswegen naar Brussel te moder
niseren met het oog op de wereldten
toonstelling.
VAN DEZF. WFFK:
Roman Holliday"
Nogmaals
Een film, artistiek en moreel, hem
waardig, die worstelde om innerlijke
vrede cn vrijheid van geweten, om het
oordcel en de genade Gods.
De man, die naar „waarheid" zocht.
H.
(Ingez. Med.-Adv.)
1 HALEN VOOK OC 1
fKï:z:zjrl
p!JN?X
rVW 1
—pp»».
20 UblclUn 65 c»nt 1
Maar nieuwe stimulans nodig
Gunstiger sclieepvaartprognose
(Van onze financiële medewerker)
Het mag als een bewijs van groot weerstandsvermogen worden beschouwd
dat noch de New-Yorkse. noch de Amsterdamse effectenbeurs zich in sterke
mate door de politieke spanningen van de laatste weken heeft laten beïn
vloeden. Er is in Wall Street een koersdaling geweest, welke soms met grote
omzetten gepaard ging. maar al spoedig kon een herstel intreden, zodat het
hoogterecord voor de Industriële aandelen van 1954 deze maand met een cijfer
van 410.32 overschreden werd. In Amsterdam ging het algemeen indexcijfer
slechts met enkele punten terug en het staat thans weer ongeveer op het
hoogste punt van het vorig jaar. De reden van dit opvallend redres is niet
alleen de verminderde vrees voor ernstige calamiteiten in het Oosten van de
wereld, maar ook de over het algemeen nog steeds gunstige beoordeling van de
economische ontwikkeling voor de naaste toekomst, waarvan men met name in
de Ver. Staten blijk geeft.
De nieuwe oorlogsdreiging heeft ook
dit gevolg gehad, dat een verslapping
van de defensiemaatregelen is voorko
men en men integendeel, vooral in de
V. S„ aan de militaire paraatheid nieuwe
aandacht wijdt, zodat de stimulans,
welke hiervan op het bedrijfsleven uit
gaat. vooreerst zal blijven bestaan. De
productie van de Amerikaanse staalfa
brieken. een van de belangrijkste graad
meters voor de economische bedrijvig
heid beweegt zich thans op een ver
hoogd niveau en zal in de loop van 1955
verder worden opgevoerd, terwijl ook de
automobielindustrie haar afziet ziet
stijgen en een verdere toeneming daar
van verwacht. Ook de vliegtuigbouw be
leeft gulden dagen en de loon- en sala
risverhogingen van de laatste tijd heb
ben voor de gehele Amerikaanse bevol
king een zodanige welvaartsver meerde
ring gebracht, dat ook de consumptie-
bedrijven hun afzet nog voortdurend
zien toenemen waartoe ook nog steeds
aanhoudende expansie van het afbeta
lingssysteem in sterke mate bijdraagt.
Wa» Nederland betreft, kan er op
worden gewezen, dat de productie
thans 70% groter is dan voor de
oorlog en de productiviteit met 20%
is gestegen, terwijl het tekort aan
arbeiders thans op circa 60.000 wordt
aangenomen.
Dit alles wijst op de voortduur van
een hoogconjunctuur, ook al is dan
het tempo de laatste maanden ver
traagd en wanneer men daarbij in
aanmerking neemt dat er zowel in de
V. S als in ons land. om ons daartoe
te henalen. nog altijd een overvloed
van kapitaal hliikt te ziin. kan het
niet verwonderen dal
melijk de scheepvaart en de scheeps
bouw hiervan thans ook in sterkere
mate profijt beginnen te trekken.
Hoezeer ook deskundige waarnemers aandelen
zich op dit punt kunnen vergissen, blijkt -
wel uit de recente uitlatingen van de Hoewel in sommige gevallen, ook by
voorzitter van de Ned Reedersvereeni- de KNS.M. de uitkering aan aandeel-
ging, mr J. J. Oyevaar. die in Mei 1954 .houders wel wat groter zou kunnen zijn
op de Amsterdamse beurs een koersda- verdient de conservatieve gedragslyn
matroos, die op wonderlijke wijze by het
Legioen wordt ingelijfd en daardoor tot
over de oren in het avontuur terecht
komt Na een korte opleidmgstyd in
Casino Zoals wij vorige week reeds öran, wordt hij overgeplaatst naar een
voorspelden wordt dit charmante film-f°rt, ergens midden in de woestijn en
werk, hoe zou het anders kunnen? 1 het 's daar, dat hij wordt gewikkeld in
in het Hogewoerd-theater geprolon- de meest opwindende en bloedige ge
geerd. Zou het de laatste week zyn? Wij vechten, wanneer smokkelaarsbenden
geloven het nog niet. het fort overvallen. Het geweervuur is
niet van de lucht en het zou met de be-
zetting vermoedelijk heel slecht zyn af-
„L)e gevangene van net gelopen wanneer niet een 13-jarige
\r j i knaap aller leven had gered door via
Vreemdelingenlegioen een nabijgelegen radio-post hulptroepen
te alarmeren Het dramatische element
Opwindende gevechten >S 'n d'.t verhaal vertegenwoordigd door
j het feit dat de jeugdige held zyn gang
in de woestijn met de dood moet bekopen en Vivian
Lux.r - Het Franse vreemdelingen- !°JP" XE
legioen Is bepa.ld geen insmtnn voor r.T*""sch "senwlcht van al deze
EflSd^te'tafthSte^lrf uit"ge™en In h" voorprogramma ziet
naar "efógènMk daï hO R. I hJrüT
gévallen van desèrtm zouden nóg vee!1 l"tvoerlg «°rd. geschreven,
talryke zyn dan ze nu reeds zyn. wan- j
neer het niet zo uitermate moeilijk was j „Carossello Napoletano
om aan de ijzeren greep der discipline te
Italiaanse showfilm
Lido Ettore Giannini heeft met
zyn film „Carosello Napoletano" een
bijzonder bonte schildering van het
Napolitaanse leven de wereld ingestuurd.
Met zang en dans en massale scènes
worden de schoonheid van de stad
Napels, de bruisende levenslust van de
Napolitaan en zijn ryke folklore bezon
gen en tot uitdrukking gebracht. In deze
overdadige, soms ook wat surrealistische
schildering legt een t'-pisch Napolitaan
se orgeldraaiersfamilie een enigszins
vage. verbindende lyn tussen de vele
kleurryke taferelen. Overigens zijn kos
ten noch moeite gespaard om van deze
Napolitaanse Caroussel een grote show
film te maken. De wereldberoemde bal
letgroepen van de Marquis de Cuevas en
Keita Fodeba's „Ballet Africain" treden
er in op, terwyl de liederen gezongen
worden door Beniamino Giggli en Carlo
Tagliabue In de rolbezetting treft men
ook de naam aan van Sophia Loren, het
jonge Italiaanse sterretje dat de laatste
tüd zo'n geweldige furore maakt.
„Vlucht uit Fort Bravo
Broederstrijd
Rex De geschiedenis, die ons ge-
toond wordt in de film .Vlucht uit Fort
Bravo" speelt zich af in de tijd van de
burgeroorlog tussen de Noordelyke en
Zuidelijke staten van Amerika. Mensen
uit éénzelfde land bestrijden elkaar op
leven en dood: een ongelukkige en on
zinnige broederstrijd Vooral in het fort
Bravo is de vyandschap tussen de Noor.
deliiken en de Zuidelijken eigenlijk on
verantwoord, aangezien het fort gelegen
is in een gebied dat onveilig gemaakt
wordt door de Messalero Indianen. De
beide partyen ondervinden dan ook veel
last van deze Indianen, die het gebied
uitsteken kennen, evengoed met een
geweer als met pyl en boog om kunnen
gaan en op hun snelle paardjes altfjd
op het voor hen juiste moment te voor
schijn komen. Anderzyds zijn ook de
Noordelyken en de Zuldeiyken niet voor
een klein geruchtje vervaard en zy weten
zich dapper te weren en niet geheel
zonder succes. De charmante Caria
Forester speelt een echt vrouweiyke rol.
hetgeen aan de film een byzondere
spanning en charme geeft het is
een zeer boeiend verhaal, waarin veel
geschoten wordt, wilde achtervolgingen
plaats vinden, spannende en gevaarlijke
momenten voorkomen, kortom een film
die zeer gewaardeerd zal worden door
hen. die graag dit soort avonturen-films
zien.
waaruit men dus kan afleiden dat de
Nederlandse reders druk bezig zyn hun
achterstand op het punt van de leef-
tydopbouw in te halen. Dat hieraan
thans zeer grote aandacht wordt ge
schonken, blijkt bijv. uit het verslag van
de Kon. Nederl. Stoomboot, die in 1954
haar winst van f.15 millioen tot f. 17
millioen zag stijgen, maar hiervan niet
meer dan f.21.. millioen uitkeert «divi
dend 9 als vorig jaar), d.i. nog min
der dan de tantièmes aan het personeel
(f.3 millioen). Maar niet minder dan
f. 11.6 millioen blijft in het bedryf,
waardoor de Mij thans over een bedrag
van circa f. 50 millioen vriie middelen
beschikt, welke ook nodig zijn. daar de
verplichtingen wegens bouwcontracten
niet minder dan f. 42% millioen be
dragen.
Het gunstig verloop van de vraohten-
markt is op de beurs tot uiting gekomen
in een koersstijging voor scheepvaart
waarden. waarvan het indexcijfer sinds
het begin van dit jaar van 231 tot 239
is opgelopen, terwijl dat van Industriële
331 tot 328 is gedaald.
ling voor Scheepvaartwaarden teweeg
bracht door zyn sombere voorspellingen.
Hy wees toen op de belangrijke toene
ming van de wereldvloot vAn 93 mil
lioen ton uit. 1953 tot 97% millioen ton
uit. 1954; de opkomst van nieuwe landen
en de vlootdiscriminatie van landen als
Panama. Honduras en Liberia, op d®
steeds verder gaande specialisatie van
de schepen, maar vooral op de nood
zakelijke vlootvermindering in verband voordoen,
met de hoge leeftijd van de scheper.. j manen
Ook dezer dagen heeft genoemde
deskundige op die noodzaak gewezen,
maar zijn prognose luidt thans toch
gunstiger dan in het begin van 1954.
Voor de z.g. wilde vaart is het index
cijfer. van Januari 1952 tot Januari
1954 van 146.4 tot 71.9 gedaald, in de
loop van 1954 weer tot ca 112 gestegen
en ook de lijndiensten hebben bun
vrachtprijzen riet onbelangrijk kun
nen verhogen. De vraag naar scheens-
rulmte Is 7.0 groot, dat vele rederijen
reeds voor lange tijd vrachtoverecn-
komsten teven hogere prijzen hebben
kunnen afsluiten en het spreekt wei
vaneel' dat ook in de scheensbouw de
levendigheid tot dusver voortduurt.
Uit de tot dusver verschenen jaarver-
Ook hiervan profiteert ons land in sla2en valt lezen- dat in het algemeen
sterke mate. omdat Nederland, zowel de omzetten 111 1954 ZÜ" gestegen, maar
wat de scheepvaart, als de scheepsbouw dat de winstmarges zyn ingekrompen,
egers. jn de wereid een dominerende plaats in- met name wat de exP«"t betreft en het
lebhen -71„* - Hue „.al nnn. „1. - J
k k voortreffelyk spel in deze
«ffikaanse - film. ofschoon niet van
spelers. Het is goed gezien, dat zy
[«eynchroniseerd werd. zodat wy niet
^-«•Engelse, doch met de Duitse taal
J^teontcerd worden. Ware dit niet
•Itral geweest, het zou afschuweiyke
tutten teweeg gebracht hebben,
pochte nadelen ervan dient men
JB*r te accepteren.
Betuigden van voortreffelyk spel.
®1 geldt dit van de hoofdrolspeler,
lende Ierse (Old Vic) acteur Niall
annls, een indrukwekkende, vast-
;-«n Luther, die men zich echter
«lier. heftiger, geladener kan
Naa.st. hem stellen wij de Johan ten
j «Mpltz van John Ruddock, mild wcr.„i
Van de minder geslaagde ere- blijft bewegen en dat een* belangrijk i derlandse rekening wordt gebouwd
Memen wy speciaal die van Karei I onderdeel van het bedrijfsleven, na- 1 vergelyking met 171.420 op uit. 1953.
van de directies der soheepvaartmyen
toch toejuiching, omdat de Scheepvaart
een zeer wisselvallig bedrijf is en uiter
aard ten nauwste met de ontwikkeling
van de wereldhandel samenhangt.
Dat deze zich thans op een hoog ni
veau beweegt en nog in stijgende rioh-
tdng gaat. is geen waarborg voor een
verdere opgang, omdat, gelijk we reeds
deden opmerken, zich ook symptomen
elke tot voorzichtigheid
Minister /ijlstra heeft er onlangs op
gewezen, dat de liberalisatie van de
wereldhandel in een onvoldoend tempo
vordert en van nog groter invloed zal
ongetwijfeld de loon. en prijspolitiek
in verschillende landen zijn. waar
over men zich zelfs in de V. S. zorgen
maakt. Het kan niet anders of de ai-
gemene welvaartsverschijnselen ten
deren naar een verdere verhoging van
lonen en salarissen, waarop thans In
de V. S. alweer wordt aangestuurd, om
niet te spreken van de gewenste in
korting van de werkweek, een onder
werp. waarmee men zich ook reeds ten
onzent bezig houdt
Rhapsody"
Episode uit het
kunstenaarslever
Trianon Twee jonge musici spelen
eP J°i.in het leven van een verwend,
sohatryk Amerikaans meisje, dat gewend
is te krijgen, wat zy wenst. De" violist
heeft zy lief, de pianist leert zy liefheb
ben. De eerste kan de weg naar roem
alleen afleggen, de tweede heeft haar
steun nodig, om het succes te bereiken
Het leven leert haar veel. zó veel, dat
de werkeiyke liefde van de vrouw uit
sluitend ligt in het zich opofferen voor
de ander
Voor zij echter tot dit besef komt.
voert deze prachtige kleurenfilm U in
in de kringen van de conservatorium-
leerlingen te Zünch, waar slechts met
onverbiddeliyk hard en intensief stude
ren het hoogste bereikt wordt, uitlopend
in de wereld der concerten, waarin de
violist de grootste triomfen viert. Wan-
neer deze dan nog eenmaal, na een we-
reldtouraée, in het leven van zyn vroe- j
gere geliefde verschynt. doorgrondt zij
zUn egoïsme en weet. dat haar plaats I
moet biyven by haar man, de pianist
voor wie zU zulk een onmetelyke stuw- 1
kracht is Zulk een stuwkracht, dat ook
hy de concerttriomf beleeft, waarnaar
hy steeds gestreefd heeft.
Een film met vier voortreffeiyke
hoofdvertolkers: de frappant schone en
charmante Elisabeth Taylor. Vittorio
Gassmann (de violist), John Ericsson
(de pianist) en Louis Calhem (de filo
sofische vader ran het meisje).
De vertolking der Tsjaikowsky-con-
ook ab= Ze fondsen met winst hebben neemt. zle{ pr dus W(?] naar' ujt dat"de'On
verkocht. weer naar de beurs terug-. De Ned. vloot is in 1954 met 71.000 ton ninS tussen de kostprijzen en de ver-, - -
keren, omdat onhelecd geld voor de I tot 3 4 mii)joen ton toegenomen en ter- kooPPryzen in de loop van het thans certen voldoet daarby aan hoge critische
^en hunner een doom In het Wyl de totale in aanbouw zijnde vloot j 'jonnen jaar zal toenemen. ^^P^hologische ontwikkeling
van 6.3 millioen tot 5.8 millioen ton te-
Er zijn ongetwyfeld symptomen, welke rugging, bedroeg dez? in Nederland uit.
tot matiging van het optimisme moe- '954 530000 ton tegen 491.000 ten cn uit
ionen maar °en feit ie. dat de 1953 Opmerkelijk u d>* -v
i^g|taMMM|MMtliaiis 337241 tonH
r» i i >i van boelende gegeven wordt waar
nor deel daarom wmrki en d® ganse aankleding dezer
"or een groot deel afhangen van de bekoorlijke teven
iraag of men door internationaal doortrokken fi'm
overleg, ----
]even=ermt
verlaging van belasting en interpretatie zulk een venrname krol
.rei™ prUzen speelt, waarborgt een zowel visueel als
wereld- auditief genot
Weskmans Wdskmcfii
is cp pïettuje. wijze,
53 jaojccxuakküzti
99 jaeuj.UttanS" b«ackt
axna&ujr. tamtsx mix Ca.
booenste-vtaxik
upVofst/ifyndnQ wgxósiyi
'cfjeüSL mcowtn opzó.
IxaAacói. .mer toemea
3ok leiden heajt op
QOplbui: Ofiftc
voetbal.-(aaestie-
een beheersing van lonen
nieuwe stimulansen aan
handel zal kunnen geven.
«tJjjCJÜ
vandaag ging in Roelof-
orendsveen Ucibloeirm
teitocnsteilóaq o?en.
ïTp
„Rhapsody" Is een film van klasse!
T/ l
VLoe.'bestaai. t
Hoebestduanat 't.
jtoebestdaaaaaoai tJ
