CHIEF WHIP Stafoefening „Julius Corbulo" test voor kennis en inzicht leger nu een geduchte strijdmacht Hoest Uw Kind...? Uitkomsten landbouwtelling LEIDSCH DAGBLAD - VRIJDAG 11 FEBRUARI Enthousiasme over tempo van onze opbouw (Van onze Haagse redacteur) „De successen, welke de Nederlandse troepen tijdens de twee laatst gehouden geallieerde manoeuvres in West-Duitsland behaalden, zyn mede voor een belang rijk deel te danken aan de regelmatig plaats vindende stafoefeningen. Het geven ran goede leiding is van essentiële betekenis voor elke strijdmacht. Vandaar, dat oefeningen, welke tot doel hebben de bevelvoering op haar paraatheid te testen ook dit jaar veelvuldig en op verschillende plaatsen in ons land zullen worden gehouden". Deze woorden werden gesproken door luitenant generaal A. T. C. Opsomer in zijn kwaliteit van leider der winter- oefenlng „Julius Corbulo". Maandenlang is aan de voorbereiding van deze vijf dagen durende excercitie intensief ge werkt. En omdat zij als scholing goldt voor de Staf I Legerkorps. Staf, 4e Divisie en voor de Legerkorpsartilleriestaf wa ren er ditmaal geen troepen bij mgescha- ^Het ging er om de officieren, die rond •s-Hertogenbosch in deze dagen hun kwartier hadden opgeslagen in parochie huizen. in café's en zelfs in de kelders van een voormalige melkfabriek, te tes ten op hun kennis, inzicht en improvi satietalent. Had generaal Opsomer zijn zin gekre gen, dan hadden de staven kennis moe ten maken met een temperatuur, die ver beneden het nulpunt had gelegen. „Kou de vooral doet de mens veelal minder vlot reageren. Daar de soldaat, maar zeker hij, die bevelen heeft te geven onder alle weersomstandigheden, paraat dient te zijn, was het voor de oefening van betekenis geweest, dat de Enkhuizer Al manak, die voor deze week vorst had voorspeld, gelijk had gekregen", aldus de generaal. Maar de rijkelijk voorhanden natte meeuw, welke de Brabantse landwegen in modderpoelen had herschapen, heeft het de 1500 man, die aan de oefening deelnamen, toch nog wel moeilijk ge maakt. „Jullus Corbulo" vergde weer heel wat van de verbindingen, het zorgenkind van ons leger. De prestaties, welke door de afdeling verbindingsdienst zijn geleverd, werden door deskundigen als lofwaardig gekwalificeerd. In het begin ging het nog wel eens stroef, maar gisteren, toen journalisten een kijkje in Vught en Haaren gingen nemen, liep alles ge smeerd. Een spectaculair karakter voor de outsider had deze oefening zeker niet. De denkbeeldige strijd voltrok zich op papier en slechts de ingewijden in de militaire vakgeheimen konden zich van het verloop een denkbeeld vormen. Ontworpen waren in deze oefening ook ontploffingen van A-wapens. Op die pun ten, waar de atoombom zijn vernietigend werk had gedaan, werd veel van het improvisatietalent der bevelhebbers ge vraagd. Zo heette het, dat met één slag de commandopost van ILK van de aard bodem door een A-bom was wegge vaagd. Onmiddellijk moest de bevel voerende taak door een „dummy" post, die zes kilometer van de feitelijke com mandopost zijn „tenten" had opgesla gen. worden overgenomen. Tot voldoening vooral van luit.-genc- raal Opsomer was binnen een half uur tijds de zaak weer op gang. De verbro ken contacten met de verschillende legeronderdelen waren in een verras send snel tempo hersteld en de enige fout, die werd gemaakt, was, dat de stafchef en zijn plaatsvervanger, zich op het moment van de bomaanval op llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllll De „Big Ben" zal in 1956 twee maanden zwijgen Volgend jaar zal de Big Ben, de beroemdste klok ter wereld, die ge durende 96 jaar zijn machtige bron zen geluid heeft laten galmen over Londen en de laatste decenniën \ia de BBC mede een vertrouwae klank is geworden in de rest van de wereld, twee maanden het zwijgen worden opgelegd. Dringend nodige reparaties zijn hiervan de oorzaak. De parlemen taire secretaris van het ministerie van Arbeid heeft bekend gemaakt, dat de totale kosten ongeveer 400 000 gulden zullen bedragen. In de 96 jaar heeft Big Ben ondanks strenge winterkou en de bombardementen in de oorlog waar door het aangrenzende gebouw van het Engelse Hogerhuis in puin werd gelegd slechts tweemaal stilge staan. De laatste maal was op 14 Januari j.l. toen de sneeuw de ruim vier meter lange minutenwijzer ln zijn ijzige greep klemde. hetzelfde punt bevonden. In de werke lijkheid had dit betekend, dat geen der twee meer in leven zou zijn geweest... Teneinde de verbindingen in stand te houden zal, aldus generaal Opsomer, veel en veel meer gebruik moeten worden ge maakt van de radio. Het onderhouden van contacten door middel van lijnver bindingen maakt de zaak te kwetsbaar. Van veel nut werd het geacht, dat oefenende onderdelen de beschikking hebben over een volledige mobilisatie- uitrusting, met daarnaast een oefen-set. Met betrekking tot de kleding in winter tijd golden voor de deelnemers aan deze oefening dezelfde aanwijzingen, als die van een jaar geleden. Wanneer ons leger straks de beschikking zal hebben over de Amerikaanse kleding, zal de kou geen probleem meer vormen. Rapport „Nood van onze kastelen" De ministers van O. K. en W. en van Financiën hebben de Nederlandse Kas telenstichting opdracht gegeven een rap port samen te stellen over „De nood van onze kastelen". Genoemd rapport zal binnenkort verschijnen. De nieuwe slaapzakken, waarop zoveel critlek in de aanvang is geleverd, omdat ze te klein zouden zün, voldoen in de praktijk steeds beter. Enthousiast bepaald was luit.-gene- raal Opsomer over het tempo waarin de legeropbouw zich blgft voltrekken. „Wanneer men bedenkt, dat voor de opbouw van een strijdmacht zeker 15 jaren nodig zijn. is het fantastisch om te mogen zien. hoe in luttele jaren het Nederlandse leger zich heeft ontwik keld tot een geduchte strijdmacht", al dus de generaal. Nu dit jaar definitief geen grote manoeuvres in geallieerd verband zullen worden gehouden zal men zich gaan toe leggen op oefeningen op kleine schaal. Dit om de graad van paraatheid te per- fectionneren. Gisteren werd eveneens in het oefen- gebied nog een demonstratie gegeven met explosieven. die een A-bom-ontploffing moeten voorstellen Het daarvoor ge bruikte Duits-Amerikaanse materiaal voldeed beter dan het Nederlandse. Van betekenis is. dat het eerste aanzienlijk goedkoper is. Minister Cals over Raad voor de Kunst Staat heeft een subsidiaire taak Verschenen is de door de minister van O., K. en W. ondertekende Memorie van Antwoord op het voorlopig ver slag der Commissie van Rapporteurs uit de Eerste Kamer over het ontwerp van wet houdende instelling van een Raad voor de Kunst. Met vele leden is de minister van mening, dat de overheid een zij het subsidiaire taak heeft op het gebied van de kunst. De minister meent, dat de Staat de uiterste voorzichtigheid dient te be trachten, zowel bij de beoordeling van kunstuitingen (waarvan hij zich zelfs zoveel mogelijk meent te moeten ont houden) als bij de overweging van wat op dit gebied bü het onderwijs dient te worden geïntroduceerd. Het ligt mede daarom in de bedoeling van de minis ter de Raad voor de Kunst veelzijdig samen te stellen, ten einde het College te doen beantwoorden aan zijn taak, de Rijksoverheid zo goed mogelijk van voorlichting te dienen, met vermijding derhalve van eenzijdigheid. De minister kan de mening, dat de laatste jaren aanleiding hebben gege-i ven voor de vrees, dat de overheid soms te eenzijdig „moderne" kunst bevoor deelt. niet delen. Evenmin kan hil zich verenigen met de opvatting, dat de werkzaamheden van de raad een uitsluitend advise rend lichaam een aantasting van de vrijheid van de kunstenaar ten gevolge zullen hebben. Iedere kunstenaar im mers blijft, hoe de Raad ook moge wer. ken, vrij om te scheppen zoals hij dat verkiest. De minister wgst er overigens op. dat vele grote kunstwerken in op dracht tot stand zijn gekomen en dat ook thans veelal kunstenaars in op dracht werken. Onze kunstenaars wa ren gebonden aan de wensen van hun opdrachtgevers en slaagden er in be langrijke kunstwerken te scheppen, hoewel zij (vrijwillig) in hun vrijheid waren beperkt. NIEUW SCENARIO VAN JAN DE HARTOC. „TUL UILENSPIEGEL" Jan de Hartog heeft een scenario ge schreven voor de film „Tijl Uilenspiegel". Hoewel de regisseur nog niet definitief is aangewezen, schijnt dit Joris Ivens te zullen worden, wiens eerste speelfilm dit dan zal zijn. Jan de Hartog vertoeft op het ogen blik met de acteur Gerard Philippe aan de Rivièra, waar beiden aan het manus cript werken Philippe zal namelijk in de film optreden. (Ingez, MecL-Adv.) geniet meer van. Al 33 jaar op ieders lip I Engelse landschapschilders in Museum Boymans (Rotterdam) Unieke collectie van 5 Maart 28 April (Van onze Londense correspondent) Rotterdam kan zich gelukkig prijzen ln de gelegenheid te worden gesteld kennis te maken met een uit 74 doeken bestaande, vijf millioen gulden waard zijnde, collectie van beroemde Engelse landschapschilders, welke van 5 Maart tot 28 April in het Museum Boymans zal worden gehouden. Het zal inderdaad een kennismaking zijn, want ons land bezit slechts weinig Engelse werken van deze aard, zeker geen Constables en Turners terwijl En gelse schilderijen-exposities in Nederland eveneens tot de zeldzaamheden be horen. De gezant van Israël heeft gister middag in Den Haag aan enkele leden van het Nederlandse comité van de „United Nations Appeal for Children" een oorkonde uitgereikt voor hun aandeel dat zij hebben gehad in de actie ter inzameling van gelden voor Joodse kinderen. In de oorkonde wordt vermeld, dat zij zijn ingeschreven in het gouden boek van het Joods Nationaal Fonds. De Israëlische gezant, dr Ezra Yoran (links) reikt de oorkonden uit aan v.l.n.r.: mevrouw Tjeenk Willink, dr A. Boekholt en mevrouw Wijsmuller-Meyer. Schimpnamen getransformeerd in „erenamen" „Koekvreters", keienschieters „peserikken" AL ZES MAAL BRAND Moedwil in hft spel? Voor de zesde maal sinds het vorige jaar Juli is gisteravond brand uitgebro ken bü de landbouwer Eiting in Zieuwent (gemeente Lichtenvoorde). Nadat bij de vorige vyf branden de gehele oogst, de schuren en het achterhuis afbrandden, werd nu een pas opgebouwde schuur in de as gelegd. Het vee werd. op een kalf na, gered. De politie, die moedwillige brand stichting vermoedt, tast omtrent de be weegredenen in het duister. De 72-jarige wielrgder M. Wyers uit Helden is gistermiddag aldaar tegen een truck met oplegger of vrachtauto met aanhanger gereden en gedood. De be stuurder van de auto heeft blijkbaar niets van het ongeluk gemerkt en is doorgereden. Een ongeveer tien meter voor de heer Wyers rüdende wielrijder hoorde een klap en zag daarna de heer Wyers op de weg liggen. Hü bleek toen reeds te zün overleden. Het is een opmerkelijk verschijnsel, dat de Carnavalsviering zich steeds neer ook tot het platteland gaat uit breiden. Vroeger trok men met de Vastenavond naar de stad, maar de laatste jaren hebben zich ook op de dorpen een groot aantal Carnavals- rijkjes e evormd. H* byna vergeten schimpnamen, waarmee de dorpelingen elkaar vroe- betitelden, zijn hierdoor aan de vergetelheid ontrukt, want ze zijn nu een soort „erenamen" geworden, waar nee de dorpen in de CamavalstUd worden herdoopt. Zo heten de Venrayers, Peelhazen, de Baarlonaren ..koekvreters" (vanwege de Jtle boekweitekoek, die de boeren er hun toechtcn te eten garen); die van Maas wee noemen zich de „habben" wegens de wjjze waarop zij het woord „hebben" uitspreken. De Meerlonaren noemen zich „vossen", de Wanssumere „windbuilen" de Grubbenvorsters „plaggenhou- *ers", een reminiscentie aan de tijd toen JU nog veelvuldig heiplaggen voor hun «"«tallen gebruikten. De Arcenaren danken hun naam aan "et feit. dat zy een der eerste dorpen ®et seplaveide straten waren, al waren «t dan ook maar keistenen (de z.g. kin- -topjes). Afgunstige huurlieden zouden ben daarop „kelensohietere" hebben noemd. Gennep heet gewoon „bombak- kie". hetgeen op de maskerade duidt, ofschoon de Gennepenaren in „klein erpels" (kleine aardappelen, krieltjes) toch ook hun schimpnaam gekregen hebben. De Carnavalsviering in de dorpen en stadies omvat meestal ook een boeren- bruilbft en een optocht. Men beschikt er over eigen Prinsen en Raden van Elf, die door hun verschüning ln de danszalen de stemming moeten verhogen. Die van Sevenum hebben zelfs niet geaarzeld zich tijdelijk tot „ezelskoppen" te her dopen ter herinnering arm hun voor vaderen. die in de dertjjds nog woeste Peel veelvuldig van ezels gebruik maak ten en derhalre door vijandige lieden met deze lastdieren althans in ncam werden geïdentificeerd. Als de Carnavalsviering zich ook nog tot enige kleinere dorpen uitbreidt kun nen de Carnavals-stammen nog met enige opmerkelijke volkeren worden uitgebreid zoals de inwoners van Rete- rik. die „pezerikken" werden genoemd of ook wel ..die met de dubbele rug streng"; de Oostrummers. die vroeger met ..karklingen" werden aangeduid en de Broekhuizenvorsters, die om een onnaspeurbare reden de naam „blauw poten" hebben gekregen. Ruim twee jaar geleden organiseerde de British Council in de Orangerie in Parijs een soortgelijke tentoonstelling, welke behalve olieverfschilderüen, ook aquarellen omvatte. Deze laatste zullen echter in Rotterdam ontbreken. Maar hun gemis zal ruimschoots worden ver goed door de aanwezigheid van vele doe ken welke speciaal voor deze gelegen heid de Noordzee zullen oversteken en waarvan kan worden aangenomen, dat zU niet in aanmerking komen voor uit lening naar elders. Dit is in het bijzonder het geval met Constable's grote doek „Het steigerende paard" (The leaping horse) dat is af gestaan als tegenprestatie voor de uit Nederland gezonden werken, welke en kele jaren geleden schitterden op de grote tentoonstelling „Drie eeuwen Ne derlandse kunst" in Burlington House, Piccadilly, Londen. Het is een landschapsscène vol actie en ruig van kleur. Nog nooit eerder is dit schilderij, dat deel uitmaakt van de collectie van de Koninklijke Academie van Schone Kunsten in Londen, uitge leend! De komende tentoonstelling zal in vele opzichten voor het Nederlandse publiek een openbaring zijn en mis verstanden omtrent de Engelse land schapschilders uit de periode 1740 1850, die een geheel eigen stijl verto nen, wegnemen, al is er natuurlijk vaak een zekere overeenkomst te be speuren met de in dat tijdvak elders gevolgde stijl. Maar de meeste doeken zijn even typisch-Engels als onze meesters typisch-Xederlands zijn. Een machtig werk. vol aan Intensief natuurgebeuren, is Constable's „Het oversteken van de rivier", in prachtige grüsblauwe tinten. Boymans krijgt d( primeur van de na de restauratie ont dekte Kathedraal van Salisbury op de achtergrond. Tijdens de Parijse expositie was deze nog onzichtbaar. Het enige dat men toen zag, was de omtrek van een „ruï ne". Deze tentoonstelling, welke voor dat zy ingepakt werd om naar Rotter dam te worden verzonden, Dinsdag in de Tate Gallery in Londen door een groot aantal gasten van de British Council in ogenschouw mocht worden genomen de schilderijen stonden op de vloer langs de wanden en op de ban ken met krijtnummers er naast is over de gehele linie uitermate belang wekkend. Er is praktisch geen doek, dat de toeschouwer door kleur, compositie of voorstelling onbewogen laat. Vooral de kleine innige studies van Constable, en de werken van Cotman John Crome verwant met Nederland se kunst daar hü in Norfolk woonde dat zoveel op ons land lükt, vooral wat lichtval -betreft en Joseph Wright (diep groen maanlandschap) zün ware Ju weeltjes. Crome's avondschilderij met een stille vaart, koeien en een molen, is hoogst indrukwekkend van kleur en stemming. Vele Gainsboroughs treffen door gloed volle warme kleuren. Hoogst romantisch en prachtig van lichteffect is zün „Land schap met een houthakker", welke een melkmeisje het hof maakt „Landschap met vee" spreekt aan door kleur en rhythme. De tropische atmosfeer is tastbaar In eveneens romantische „Terugkeer naar Tahiti" van William Hodges. De grote Turner vormt vanzelfspre- snd een klasse op zichzelf. Het is een dynamische geladenheid van verinnigde, fijn sproeiende kleuren, zoals in zün gezicht op Venetië (met in de hoeken een concentratie van blauw dat werkelük hemels is. Zün Brighton pier is uitermate harmonisch en ver stild. Richard Wilson vertoont vooral klas sieke trekken. Heel füntjes is zün kleine doekje .Kasteel Carnarvon" en groots zün „River be' river dee". Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllil Nogal vreemde lijst, nu wereldwonderen De zeven wereldwonderen uit de Oudheid hebben in Hongarije blyk- i&t. is een nieuwe Ujst van niet minder dan acht wereldwonderen versohenen. Van de oude zeven mochten slechts de Pyramiden blij ven staan. Maar de overige zes zün vervangen door: de Chinese muur. de Erffeltoren, de Simplontunnel. de nieuwe Lomonosof-univen.teit in Moskou, de Mo&kouse onder gronds©, het instituut voor levende planten in Tasjkenten de ra dio", welke door de Rus Popof is uitgevonden". De keuze lijkt nogal willekeurig lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll (Ingez. Med.-Adv.) Talm niet langer, grijp dadelijk in! Om kinderhoest te bestrijden is particuliere verzamelingen afkomstig is. Dr Heyllgers, directeur van Boy mans, die het initiatief tot deze ten toonstelling nam, heeft de vergade ringen van de keuzecommissie mogen bijwonen, en daardoor grote invloed uitgeoefend op de samenstelling der collectie. Prof. Ellis Waterhouse, die ook deel uitmaakte van de commissie, zal in Rotterdam een aantal lezingen over de Engelse schilden houden. Toegenomen rundveestapel; mindere uitzaai der wintergranen Door het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn de uitkomsten van de landbouwtelling December 1954 bekend gemaakt. De totale rundveestapel is t.o.v. De cember 1953 met rond 33 000 stuks toege nomen tot 2.800.000 stuks (12"'). Tenaanzien van de afzonderlüke cate gorieën blükt, dat het jongvee met 13.000 stuks is gestegen tot ruim 1.241.000. Het aantal melk- en kalfkoeien geeft een ge ringe uitbreiding te zien (ca. 7.000 stuks) en omvat thans 1.482 000 stuks (0,5 Het mestvee onderging een sterke uit breiding (27%) en bedraagt thans ruim 61.000 stuks. De omvang van de varkensstapel nam in 1954 toe met ruim 276.000 stuks (13%) en bereikte daarmee het aantal van 2.330 800 stuks. Het aantal biggen is toe genomen met 248.000 stuks (41%). het aantal mestvarkens in de gewichtklasse van 2560 kg. vertoont een uitbreiding met 22.000 stuks, de zwaardere varkens daarentegen zün aanzienlük ln aantal verminderd (77500 13%). Bü de fokzeugen is over de gehele lijn een toeneming waar te nemen, in totaal 83.000 stuks (30%). De hoenderstapel vertoont wederom een uitbreiding <9%) en omvat thans rond 20.202.000 dieren. De eendenstapel daarentegen bleef vrijwel constant. Oppervlakte stoppelgewassen, oogst 1954'55. Volgens de opgaven van de telplichtlge bedrüven bedroeg de opper vlakte stoppelgewassen ruim 105 000 HA tegen rond 139 000 HA in 1953. In totaal blükt ruim 74.000 HA (21 minder wintergranen te zün uitgezaaid dan in het voorgaande jaar. Deze ver mindering komt in hoofdzaak voor reke ning van het tarwe- en gerstareaal. Zo daalde de uitgezaaide oppervlakte win tertarwe van 91500 HA tot 39.000 HA en de wintergerst van 14 900 HA tot 3 700 HA. Het koolzaad geeft een toeneming te zien met rond 2.300 HA en beslaat een oppervlakte van büna 10.000 HA. De op pervlakte karwijzaad, oogst 1955, be draagt ruim 3-150 HA. Je hoeft niet bang te zijn. de snelheidsmeter wijst niet goed aan, Ir* werkeVjle <eid tijden we tuharder dan /3/I r RECHTZAKEN 15 jaar voor moord 15 Jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest heeft gistermiddag de Pro cureur-Generaal bü het Gerechtshof te Leeuwarden geëist tegen een 53-jarlge vrouw die haar man te Warffum door het toedienen van vergif om het leven heeft gebracht. Dat geschiedde op 2 Mei 1946, maar eerst ln April van het vorig Jaar liepen er geruchten door het dorp, dat de man niet op natuurlüke wjjze zou zün gestorven Het onderzoek van de Rükspolitie leidde tot het op graven van het stoffelük overrchot van het slachtoffer De vrouw was door de Groninger Rechtbank tot 15 jaar gevan- genlsst.ru veroordeeld. Automobilist drong in file Langdurige debatten zün ter zitting van het Amsterdams Gerechtshof ge voerd over de bepaling ln de Wegenver keerswet, volgens welke automobilisten op de buitenwegen steeds voldoende ruimte tussen eikaars wagens moeten laten om een passerende auto geleeen heid te geven er tussen in te gaan rijden. Merkwaardig genoeg stond een automo bilist, die zich hieraan niet gehouden had als getuige voor het hekje, terwijl in de verdachteribank een automobilist zat, die naar rechts wilde uitwijken voor een tegenligger, maar daarvoor geen ruimte kreeg Het gevolg was geweest, dat de getuige, die met zün personenauto vlak achter een langzaam rüdende vrachtwagen reed, zich genoodzaakt zag de berm in te rüden, omdat hü anders in aanraking met de schuin voor hem naar rechts uitwijkende auto zou zyn geko men. Deze getuige had een klacht tegen de passerende automobilist, een 51-Jarize directeur uit Blaricum bij de Justitie ingediend Er werd een vervolging inge steld en de directeur werd ten laste ge legd. dat hü zonder noodzaak het ver keer belemmerd had door in een file te dringen, waardoor een auto in de berm werd gedrongen. De Procureur-Generaal, mr W. n. Overbeek. meende In x|jn requisitoir, dat de directeur de grote fout heeft gemaakt, toen hH tonder dringen de noodzaak ring proberen de file voorbij te rilden. H|| had kunnen zien ald"s de Procureur, dat de T'.ak arhter de vrachtwagen rijdende automobilist telkens al probeerde te passeren, dort, dit naliet omdat het niet ring of althans te gevaarlijk leek. Hij eiste bevestiging van het kantonreehter- vonnls (boete van f. 300.—). Als raadsman zeide mr H F. Mever zu Schlochtern. dat ziin cliënt slechts van zfjn wettelijk recht tot invoering in de file gebruik heeft willen mnken en dat automobilisten nu eenmaal te vens het recht hebben om een file voor- bü te rijden: hü vroeg vrijspraak Het Hof zal 94 Februari as. uitspraak doen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 7