VOOR DE JEUGD
DE HAVIK
A
4,„ ONS GEZELLIG HONDEN - VERHAAL
Boefje als
Scheepshond
de KNOOP
in de Mode
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 29 JANUARI - PAGINA 3
Kijkjes in de Natuur
een koninklijke vogel
AAN mijn voornemen, na de be
schrijving van het havikskuiken
de lezers ook iets te vertellen over
halfwas havik, moet ik afzien. De vol.
wassen vogel levert nJ. al zoveel stof
tot schrijven en tekenen, dat lk mis
schien te veel van de aandacht zou
gaan vergen, hoewel de halfwas die
aandacht ten volle waard zou zijn. Al
was het alleen maar omdat hij nog
wel eens wordt versleten voor een bui
dat is de brandend geelrode kleur van
de ogen en de bruinachtig grijs-blauwe
kop. vleugels en staart.
Stelt zich dat eens voor. een wit-
zwart gebande borst van prachtige
vlossige veren, daaronder de ontzag
wekkende gele poten met de glimmen
de zwarte kanjers van nagels, en bo
ven die verenpracht de ongemeen
felle blik uit de starre vogelogen, ter
weerszijden van de haaksnavel.
zerd, waarop hij bij vluchtige beschou
wing wel wat lijkt Jonge haviken
hebben ni. gevlekte borst -en buik
veren en er zijn buizerden, die een
soortgelijke tekening vertonen.
Vandaag dus de volwassen hawik. De
tekening stelt voor een vrouwelijk
exemplaar Had ik er een mannetje
naast getekend dan zou dat veel klei
ner zijn uitgevallen, gelijk dat bij roof
vogels in de regel voorkomt. Het ver
schil tussen man en vrouw roofvogel
bedraagt ongeveer 1/3 deel. vandaar
dat valkenier en havikier het mannetje
aanduiden met de naam tarsel, een
naam, waarin het woord „drie" is ver
borgen.
U ziet op de tekening dat de boven
genoemde overlangse vlekken van de
jonge havik ontbreken en dat ze zijn
vervangen door dwarsstrepen. een wit
en zwart gebande tekening, die de vogel
tot zo'n bijzonder fraaie verschijning
maakt. Wat U helaas niet kunt zien.
Al eerder heb ik geschreven over de
grote overeenkomst tussen de sperwer
en de havik. Beide hebben een witte
wenkbrauwstreep en witte vlekken op
de donkere nekveren. Ook de gele ,ha-
nepoten" hebben ze gemeen en de
witte ..broekveren" aan weerskanten
van de breedgeiande lange staart Ai-
leen de kleur van de iris in het oog
verschilt, want de sperwer heeft die
vurig geel en een oude» havik oranje
rood tot bijna rood
Is het sperwertie echter een klein
tenger roofvogeltje. de havik vind ik
een machtige vogel, in uiterlijk 7x>wcl
ais in gedragingen Dat uiterlijk r
niet constant, natuurlijk niet, ook een
dier heeft zijn wisselende stemmingen
waarmee zijn uiterlijk overeenkomt
Een havik kan zo heerlijk rustig
op zijn rek zitten een poot ongetrok
ken, de volle krop na de maaltijd ge
rond boven de behaaglijk uitgezette
borstveren.
Schrikt hij of wordt z'n aandacht
door iets vreemds getrokken, dan veert
hu boven de stevig geplante poten op
en dan lijkt de vogel met zijn strak
aan het lijf gesloten veren eens zo dun
en smal als gewoonlijk. Voelt hij zich
zeer behaaglijk, dan kan hij zich
schudden, zodat de prachtige veren
wijd uiteen staan en dan kruiven de
kopveertjes omhoog en lijkt hU zelfs
iets op een papegaai.
Ook in zijn geluiden kun je zijn
wisselende stemmingen horen. Komt
zijn verzorger in zijn gezichtsveld, dan
siepert hij met heel zachte geluidjes
maar blijft zijn maal te lang naar zijn
zin uit. dan zet hij een bek op van
geweld en klinkt ztin vele malen her
haald kieeea! kieeea! schel en ver in
de omtrek.
fT KT IS WEL merkwaardig dat de
verhouding tussen mens en havik
sinds enige eeuwen totaal is ge
wijzigd.
Er is een tijd geweest dat de havik
een zeer voorname plaats innam in de
wereld van de groten der aarde. Dat
was de tijd, dat hij in het adellijk
jachtbedrijf werd gebruikt, toen de
valkerij op haar hoogtepunt stond en
vakkundig afgerichte valken en ha
viken een kostbaar bezit vormden
voor de eigenaars, die voor him ge
liefde jachtvogels kosten noch moeiten
spaarden.
Kom daar nu eens om!
Wat lezen we nu in de boeken van
fantasieschrijvers, die nog nooit een
havik hebben gezien, maar die „de
bloeddorstige rover" „de wrede moor
denaar", het lelijkste, het laagste in de
schoenen schuiven? En laten we eens
bij eigenaars van jaohtgronden infor
meren, hoe zij over de havik denken
We zullen ondervinden, dat maar wei
nigen onder hen het „leven en laten
leven" in toepassing brengen op deze
koninklijke Nederlandse vogel, de
havik.
Maaris hii dan niet schadelijk
voor de duiven, voor de konijnen, de
fasanten en patrijzen? De kippen van
de boer niet te vergeten. Ongetwijfeld
zoekt de havik uit deze dieren zijn
voedsel, maar de eerlijkheid gebiedt
dat we ook vermelden de grote oprui
ming. die hij houdt onder de kraaien
(de zwarte, de bonte, de roek, de kauw)
de eksters en vlaamse gaaien. Verder
onder de eekhoorns, de hamsters de
ratten. Ook onder de wezels en zelfs de
sperwers. Zegt ons dit dan niets?
De havik is (evenals de sperwer»
wettelijk beschermd. Gelukkig, zeggen
velen met mij. maar wij vogelliefheb
bers mogen toch niet blind zijn voor
de mogelpkheid. dat een havik in
zekere omstandigheden voor een boe
renbedrijf of een hoenderfokkerij een
schadepost kan worden. In zo'n geval is
'n ministeriële vergunning te verkrij
gen die het recht geeft deze bepaalde
vogel te doden. Geen verstandig mens
die daar niet begrijpend tegenover zal
staan.
DE HAVik legt in zijn manier van
jagen en m zijn vlucht dezelfde
onstuimigheid aan de dag als de
sperwer. Een onstuimigheid, die degene
die er toevallig getuige van is met
verbazing vervult. Een driestheid ook
die hem nog wel eens noodlottig word»,
als hij in zijn tomeloze vaart niet let
op glasruit noch op gaasafzetting, waar
tegen hij zich dan wel eens te pietier
vliegt.
We weten het. fel wordt hij door
menigeen gehaat Toch blijf ik het ■■en
pracht van een vogel vinden en ver
heug ik me erin dat hii zich. dank zij
de officiële bescherming en dank zij
een langzaam verbeterend begrip toch
we®t te handhaven
Ik eindig dan ook m^t een aanha
ling van 'n uitspraak, die ik eens er-
eens heb gelezen en waarmee ik het zo
van ganser harte eens hen al zou ik
de woorden willen betrekken on meer
dieren den alleen maar de havik:
„Mii ziin z- ah» pv°n dienstbaar om
dat hun verschijning mil vreugde
geeft".
SJOUKE VAN DER ZEE.
28. De speurtocht.
DOOR
FANNIE CREMER
Volgende week-' De vuurtorenwachter.
't Werd donker en de nacht was diep.
maar geen van 't. vreemde drietal sliep.
Boef je had dorst en ook de kater
dacht enkel en alleen aan water.
..Zo'n grote pias-vol bij de hand
en toch nog dorst. ..riep Ferdinand.
..het is te mal om los te lopen."
Dicht zijn ze toen opeen gekropen
achter een rotsblok aan de kust
en hadden zo een beetje rust.
Maar Boef je's neus bleef op z'n hoede,
er kon toch onraad zijn. nietwaar?
En Jonas' ogen glomni£n maar.
wanneer hij een gerucht vermoedde.
Opeens ontdekten zij een straal
van helder licht, die onderbroken
met tussenpozen, werd ontstoken.
Die straal bescheen de grijze zee.
de wolken en de rotsen mee.
één ogenblik, dan was 't weer donker
tot aan liet volgende geflonker.
..Daar wonen mensen, wat 'k je brom",
zei Jonas. - Boefje, ook niet dom.
had dat al dadelijk begrepen
en dacht: ..als wij die witte strepen
maar volgen, komen wij gewis
wel ergens waar het beter is
dan hier. tussen die rare struiken.
Het ergste is. ik durf niet ruiken,
want ik krijg ieder ogenblik
pal op mijn neus een spelde-prik!"
Hij wist niet. dat aan alle kanten
het wemelde van cactusplanten-
Zo tobden zij nog uren voort;
van Ferdinand werd niets gehoord
dan 't zacht geritsel van zijn vlerken
en af en toe een kort gefluit,
om 't moede tweetal te versterken.
Heel langzaam kwamen zij vooruit.
RAADSELS
voor allen om uit te kiezen: de
groteren (1116 jaar) vüf, de
kleineren (711 jaar) drie goede
oplossingen. Naam. leeftijd en
adres onder de goede oplossingen.
Op de enveloppe de aanduiding:
„Raadsels". Inzenden naar Bureau
Leidseh Dagblad, of naar Was-
straat 38, tot uiterlijk Dinsdagmor
gen 9 uur.
I. Kruiswoordraadsel
(Ingezonden door Jozetje
Hoedemakers)
Telt voor twee goede oplossingen.
Horizontaal:
1. planeet.
6 deel van een vereniging.
8. rijtoer.
10. deel van het jaar.
12. wintervoertuig.
14. voegwoord.
15. deel van een dier.
17. meisjesnaam (3 lett.), speer.
18. kledingstuk.
19. voorzetsel (omgekeerd).
21. muzieknoot.
22. niets.
24. dwaas.
25. schuurmiddel.
27. leed.
Verticaal:
2. zangstem.
3. ingenieur (omgekeerd, afk.).
4. drie maal dezelfde medeklinker.
5. werktafel.
7. meisjesnaam (5 lett.). wapen.
9. Ingenieur (afk.).
11. en anderen (afk., omgekeerd).
13. zeer groot.
15. vervoermiddel.
16. kledingstuk.
20. heden.
21. zie 21 horizontaal.
23. viervoetig dier.
24 mannetjesbij.
26. zegt klein kind.
II. (Ingezonden door Adriaan Jansen)
Ik ben een dier; ontneem me een
heleboel water, en ik ben een ander
dier.
III. (Ingezonden door Jannie de Mey)
Op de kruisjes komt van boven naar
beneden de naam van een plaats ln
Zeeland te staan.
1. x meisjesnaam.
2. x plaats in Gelderland.
3. x ontkenning.
4. x schoenmakersgereedschap.
5. x muzieknoot.
6. x kledingstuk.
7. x achting.
IV. (Ingezonden door Lenie Stijlaart)
Welke vijgen lust niemand?
V. (Ingezonden door Jannie van Veen)
Verborgen beroepen.
1. pkrape; 2. eodwyrznre; 3. eospdtob;
4. ecavrllnere; 5. rhlegmkoerao.
VI. (Ingezonden door Olga Derks)
Ik ben een spreekwoord van 27 let
ters: 1, 14. 21 boom: 20. 4. 5, 23. 10
vrucht: 2, 6, 18 achting; 3, 7. 16, 9
heerser uit vroeger eeuwen; 11, 13, 27
meetaal: 24, 26. 8, 17, 12 tegenoverge
stelde van onder: 22, 25 muzieknoot:
15. 19 televisie (afk
VII. Mijn eerste zijn er twee; mijn
tweede is een boom; dan volgt een
lichaamsdeel: daarna is een lengte
maat; tenslotte een groeiwijze: mijn
geheel is een beroep.
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand
Parijs, Januari 1955
Toen de ritssluiting, die practische ritssluiting, in omloop
kwam en meteen allerwegen werd geadopteerd, voorspelde
menigeen de dood van de knoop. Die voorspelling is echter
nooit waar geworden, al begon de rits zijn carrière dan ook niet
alleen als sluiting, maar tevens als garnering. De knoop heeft
zich echter niet laten intimideren; de rits wordt vandaag aan
de dag nog slechts verholen ingezet enzelfs in een en het
zelfde kledingstuk met een knoopsluiting gecombineerd.
Sedert het geboortejaar van de rits
heeft de knoop, evenals tevoren, de
mode gevolgd en modeveranderingen
ondergaan. De herenknoop werd
damesmode, de donkergrijze parelmoe-
renknoop verwierf, ondanks zijn prij-
zigheld, grote populariteit en „houtjes"
(voor de touwtjes van de „jurk", die
de heren-, dames- en kinderstraat-
mode heeft veroverd) kwamen en
vogue.
de sluitingloze Jas van voorheen bijna
geheel verdrongen. Menige „dernier
cri" op het gebied van korte en lange
mantels en van manteljaponnen is
zelfs met een dubbele knoopsluiting uit
gerust en zelfs de moderne losse rok,
in het geklede zowel als in het spor
tieve genre, heeft een brede overslag
met een dubbele rij knopen. De door-
knooprok met een enkele rU knopen is
de moderne pendant. Door het in
In de jongste mode zijn knopen aan
de orde van de dag en ze zijn zelfs
talrijker dan in menige voorgaande
mode, zonder dat ze nochtans in over
maat worden gebruikt Ze vervullen
niet een louter garnerende functie, ze
worden niet willekeurig hier of daar
opgenaaid, maar dien-n vrl,wel altijd
als sluiting. De moderne peignoir is
van heel wat meer knopen voorzien
dan voorheen: het negligé wordt im
mers tot bijna aan de zoom toe dicht
geknoopt De modieuze, rechte man
tel is van een knoopsluiting voorzien
die tot (soms ver) onder de heupen
reikt; de moderne mantel-versie heeft
zwang komen van de Japon in twee
delen werd menig Japoniyfje, dat in
dat geval tevens blouse is, van een
knoopsluiting voorzien, terwijl ook de
sweaterblouse, die lang is en weinig ol
niet getailleerd, dikwijls knopen
draagt: hetzij ter sluiting van een
halssplit, hetzij op de rug van nek tot
zoom. Tenslotte heeft de knoop
maar dan is het bU voorkeur een heel
mooie knoop of jelfs een Juweel!
'ijn weg naar de mouw gevonden, waar
h'j al dan nW op een manchet, de
mouw cm de pols sluit, maar in eerste
instantie garnering is.
J. V.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer
1. West Kapelle; 1. wak; 2. een; 3. sok;
4. tas. 5. kas; 6. aal; 7. pop; 8. Els;
9. Lek: 10. los; 11. eik.
2. het geld.
3. Schoonhoven; schoon, ho, ven.
4. Elke dag een draadje is een hemds
mouw in het Jaar: lente. Daan,
generaal, hemd. mees. kade. hui*
je, dor we. Juni.
5. 1. toga; 2 ogen; 3. geit; 4. anti.
6. bol, dol, jol, lol, mol
7. 1. eekhoorn: 2 sprinkhaan: 3 ste
kelvarken; 4. steenbok: 5. schildpad.
8. terug, teug.
Beste raadselnichtjes en -neefjes.
We zijn alweer aan de laatste ronde
toe, ditmaal weer met een kruiswoord
raadsel van één onzer raadselnichtjes!
De tijd is deze keer wel extra snel ge
gaan. omdat de vorige loting een week
te laat viel. Dat wordt dan nu weer
ruimschoots goedgemaakt!
Wat een naar grauw weertje hebben
we de laatste week: Dit is echt alleen
maar weer om binnen bezig te zijn
Het is dan nu ook wel raadseltljd bij
uitnemendheid. Ik hoop dus op extra
veel brieven, oplossingen en nieuwe
raadsels.
Dick Riel. Gezellig, dat je er toch
nog even wat bijschreef!
Janneke Kouwen. Ja, Jammer,
dat je brief vorige week te laat was,
maar nu heb je dus een dubbel ant
woord! De verkeersles is weer eer.
leuke onderbreking op school. Ik ber.
benieuwd naar Je kruiswoordraadsel.
Dit raadsel is niet geschikt: jammer!
Nelly Heemskerk. Je hebt bU
elkaar heel wat gezien op de film!
Robby van Weesel. Gelukkig
maar een griepje van korte duur.
Kees de Wolf. Gelukkig, Je beni
weer beter! Wat een leuke en knappe
dingen heb jij uitgezaagd.
Trudy de Wolf. JIJ ook al ziek
geweest, dat was gezellig voor en mét
elkaar! Fijn, dat Je het feestje nog net
hebt kunnen meemaken, want het zou
Jammer geweest zijn, dit te moeten
missen. Jullie zijn ook verwend.
Elsje Mattaar. Ik denk. dat
het een ander geweest is, die je opge
beld heeft, want ik heb het niet ge
daan! Misschien heb Je het intussen
al ontdekt!
Cor van der Graaf- Dat was
een bof, zo maar een dag vrijJe
hebt een drukke week met de padvin
derij.
Lenle Susan. Wat een drukte
zal dat geweest zijn! Waren het er
veel?
Marjon van Randwijk. Een
rebus is Jammer genoeg niet geschikt,
omdat het niet zo-maar mogelijk is,
jouw figuurtjes, die hierbij horen, in
de krant te drukken. In ieder geval
weer bedankt voor de nieuwe voorraad
raadsels, die Je me stuurt!
Jannie van Veen. Nu, het gaat
goed met Je neefje, dat merk ik wel!
Hartelijk dank voor Je beide raadsels.
Joke Olivier. Wat leuk, dat Jul
lie zoveel contact hebben met deze
„oom". Jullie genieten er zo beiden
van, zowel hU. als Jullie thuis. Hoe
gaat het met alle zieken thuis? Dat
was een leuke verjaardag!
Lena Zwanenburg, jy bent
dus ook weer opgeknapt. Vorige week
hadden Jullie dus een feestavond!
Olga Derks. Ik kan me goed
voorstellen, hoe Je genoot van het
meisje! Hartelijk dank voor Je belde
raadsels.
Ferdinand Bouter. Ja, Je had
dus inderdaad een erg fortuinlijke
week. Ik ben benieuwd, of Je het boek
verder ook mooi vindt. Je hebt Je brief
weer mooi versierd.
Nina Herweyer. Nu, Je heiyt
een goede keus gedaan met het boek,
want ik weet, dat het erg leuk is, en
je het later ook nog met veel genoe
gen zult lezen! De schildpad sprak Je
dus welaan: Het lijkt me wel leuk; hij
zal alleen wel niet bepaald snel door
de kamer lopen!
Annie Verhart. Knap, dat Je
zoveel tegelijk aan het naaien bent;
dat heb Je toch niet allemaal op één
keer kunnen afkrijgen?
Adrie Verhart. Wat leuk, dat
Je die film hebt kunnen zien. en voor
al ook, dat Je zo maar Jezelf hebt zien
Jopen! Dat stukje wilde Je wel telkens
opnieuw zien.
Noortje Lambrechtsen- Wat
een leuke tekening stuurde Je me: m'n
compliment, hoor! En bedankt.
Bram Lagas. Fijn, dat Je weer
beter bent; Je hebt gelijk: gezond zijn
is toch maar het plezierigst!
Jaapje Lagas. Wat fijn, dat Je
nu kunt leren zwemmen! Heb Je er al
een begin mee gemaakt?
Piet Spierenburg. Natuurlijk
mag Je mee doen: van harte welkom
in onze raadselkring! Je hebt er heel
wat opgelost voor de eerste keer!
Dlkkle Spierenburg. Natuur
lijk ben JU ook welkom; dat is gezel
lig, dat Jullie samen gaan meedoen!
Willy BuitendUk. Jammer, dat
het vorige week misgelopen Is met het
insturen van de raadsels! Maar deze
keer lukte het gelukkig beter.
Piet van Schalk. FUn. dat het
boek Je zo beviel! Wat leuk. dat je
meeaingt. en nog wel zo gauw aan een
uitvoering!
Anne Wouter Heymans. Je
schrijft gezellig: een brief met geïllu
streerde tekst! Zo is alles wel byzon-
der duidelijk. Je houdt steeds van
knutselen op allerlei manieren. Daar
na speel Je er dubbel leuk mee.
Ankie Heymans. Je breit een
leuk stelletje zo. Helaas ben ik nog
niet helemaal beter. Maar ik kan nu
gelukkig wel aan Jullie schrijven.
Henny v. d. Pluym. Dat waa
weer een gezellige Zondag verleden
week, zo met de hele familie bU el
kaar. Prettig, dat Je toch even schrijft,
tussen alle drukte door.
Riekje v. d. Pluym. Ik hoop.
dat het verder goed met Je gaat, en
je spoedig zult opknappen. Je hebt in
leder geval geen ongezellig leventje zo
op Je bed. JU had jouw kinderen ook
feestelUk opgedoft met de verjaardag
Zondag. FUn, dat Je zoveel te lezen
hebt. Ik ben nog niet helemaal beter,
maar wel verder dan JU!
Ada v. d. Bent. Ja. aan veel mo
derne muziek moet Je eerst wennen Is
Ca rel nu beter op zijn verjaardag? Fe
liciteer hem van my, en prettige dag
met elkaar.
Dit is het einde weer voor vandaag.
Werk allen plezierig, en wees alten
oresent: het is de v!erd° en lantrie
Veer van d°ze rond» To) vo
w«eV AUpr h->-t"l'(V «rev— t -»-oï
lie Paadseltante,
Mevrouw M. J. BOTERENBROOD.
