Iet zeven kwartjes per stuk zou ik tevreden zijn Onderzoek alle dingen! Onbekend Zweeds beeldhouwer werd plotseling beroemd WOORD VAN BEZINNING Ni enkele sden gaf Sderhultarn en aan het ut in zijn hand ring no or Ze k fcri (Van onze correspondent in Ie it Stockholm) ben God de aarde schiep zo luidt rat kinderlijke Zweedse legende ■om Krd (*00r een aandachtig toe- "ier.de Petrus onderbroken met de Y,of hij het niet óók eens probe- UtJtï nochi. En omdat Petrus zo bleef leunden, gaf God hoewel Hü er inkelijk niets van weten wilde werk uiteindelijk toch uit handen, nlei weinige ogenblikken waren vol- itad «je om een gedeelte van de wereld, aki» land ispr. uit Smoland) voor goed ïknoeien Aangezien de aarde nog ilk'. moest worden, maakte God 52 m thade weer goed door juist voor 4 N onmogelijke stuk land een bijzon- mort mens te scheppen. n Aff ontstond de Smalander: een arbeider die altijd een goed hu- heeft reiziger, die een bezoek brengt -Smaland, merkt als hij in Alves- IOT en station aan de lijn Malmö tholm overstapt in de trein naar nar, direct het verschil tussen de sen daar en die elders in Zweden, er lezen de dames geen geillu- erde tijdschriften, zoals óveral, r zü zijn al rijdende in de trein '*rf met een handwerkje. Hier gaat niet in de restauratiewagen zit- maar peuzelt zijn brood in de DIENEN is één van de moei lijkste taken, welke ons zijn toevertrouwd. Dienen is echter ook één van de hoogste idealen die ons worden gesteld. Het kost moeite zichzelf te geven. Een zakenman wordt onwil lekeurig getrokken tot eigen voordeel. Een begaafd kunste naar heeft neiging zichzelf in het middelpunt te plaatsen, als hij succes heeft. Ieder mens kanten. Zelfverloochening sluit bij voorbaat uit dat je jezelf ook slechts één ogenblik in het centrum zou plaatsen. De voor delen van je persoonlijke opof fering komen geheel de ander ten goede. Hiermee worden wij gesteld voor een taak die bovenmense lijk is. Slechts enkele mensen, die terecht als martelaars, als onzelfzuchtige pioniers worden betiteld, hebben alle zelfzucht ROTARY International een kring van vrienden over de gehele wereld, uit verschillende beroepen en mi lieus heeft als grondbegin sel: dienen gaat boven eigen belang. Op onze clubs spreken we dan ook telkens van „ser vice". In de zin van jezelf be schikbaar stellen voor de ander Service is ook een bekend woord uit de zakenwereld. Iemand prijst een bepaald ap paraat aan. Hii schrijft in de advertentie: „goede service ge garandeerd". De verkoper is bij een dergelijk artikel niet klaar, wanneer de koper vertrokken is, of de bestelling aan huis is afgeleverd. De band met de ko- Wanneer de zakenman eige ner beweging laat informeren of het geleverde apparaat naar ge noegen funotionneert mag ge sproken worden van een goede service. Het bliikt. dat men hart heeft voor de cliënt. Hier bij kan uiteraard ook eigenbe lang een rol spelen, maar een zakenman, die goed bekend staat, betrouwbaar is en daar door een bloeiend bedrijf heeft, verstaat de kunst van bedienen en dienen. Deze service heeft twee kanten: enerzijds naar de leverancier en anderzijds naar de koper. Beiden ztin hiermee gebaat. ZELFVERLOOCHENING is een speciaal soort dienen. Deze service werkt niet. direct of indirect, naar twee l.h ien [au °P Hier staart men elkaar niet .ld "ang zwjjgend aan. maar kletst }r Eezellig op los. De trein brengt «oor een mooi, bosrijk landschap. waarheen wij ook kijken, overal stenen. Blokken zo groot, dat families er achter schuil kunnen wonen hier weinig mensen. Sma- "n Zuid-Zweden) is haast zo "'■u. a„'8 heel Nederland maar telt V 0118 650.000 Inwoners dus 32 per km' d<Kinderen-van-zes besturen |Jrj «e tractor op het land Nerland is het gemiddelde bijna feer zo groot. ®efeen moet hier aanpakken. En - gedaan ook. In Grónskara t! noetten wy een onderwijzer, die in tik!n teeeliJk ,es geeft, talrüke bekleedt en bovendien een fa- -t, v°"r keukenmeubels beheert - "rende de middag gaat hij er even een kijkje nemen en "s avonds doet hij de correspondentie In Misterhult spraken wij een koop man. die de winkel soms aan zijn vrouw overlaat en zelf in een moderne Cadillac rond toert. „Dure wagen", merkten wij op. Maar het bleek, dat deze man ook bode is en dat de wagen tevens als taxi dienst doet. Als hij, zo als hier gebruikelijk is. de kinderen naar de 15 km verwijderde school brengt, kan hu ook bestellingen opne men en boodschappen rondbrengen. Mejuffrouw Jer uit Mortorp vertel de ons het merkwaardige verhaal, dat een van haar tienjarige leerlingen kwaad was, omdat hij niet vrijaf kreeg. Ilü zou met de tractor het land eggen en nu mocht zijn broertje-van zes. die nog niet eens op school ging. dat werk doen! Wyzelf waren er trouwens getuige van dat ouders een tractor op gang brachten en deze door een kind van een jaar of acht lieten besturen....!! Liever poppetjes maken Naar dit schrale, maar merkwaar dige land moeten wij u brengen, lezer, om u bekend te maken met de kunst van de meest Zweedse beeldhouwer, Döderhultarn- Eigenlijk heet hij Axel Robert Pe terson. geboren in 1868. Zijn jeugd viel in de jaren, dat honderdduizenden Zweden hun land verlieten, om in Amerika een bestaan te zoeken. Een droevig tijdperk, waarvan het buiten land maar ai te weinig weet. Döderhultarn had het toen bijzonder moeilijk, want zijn vermogen om met enkele streepjes een schets te maken van zijn onderwijzers was aanleiding dat men hem twee keer liet zakken Toen hij eindelijk uit de school werd gezet, zou hü meubelmaker worden, maar daar had hu weinig zin in en vooral het werken met schuurpapier bekoorde hem niet. Plezier bereidde hem het maken van poppetjes. Destijds waren poppen nog al duur en wie zijn kind speelgoed wilde geven, kocht dan liever zon poppetje van Döderhultarn voor één, ten hoogste twee kwartjes. Döderhultarn ging ook naar het eiland Oland om beeldhouwwerkjes te maken van militaire paarden, die daar hun einde tegemoet gingen. „Otten- byare," noemde men deze beesten, die men destijds gewoon liet verhongeren, als zij te oud waren om dienst te doen Toevallige ontdeb.kinp Zo'n stukje bewerkt hout verkocht hü in 1909 aan een reiziger voor drie gulden. Deze reiziger wist eigen.'ük niet wat er mee te beginnen en stuur de het aan z|in vriend. H. Zctterström in Stockholm, die toevallig juist een tentoonstelling van caricatuurteke- ningen organiseerde. Zo kreeg het paard daar een plaatsje. En weldra bleek, dat menigeen in Stockholm dit beeldhouwwerkje hogelijk waardeerde. Men was er zelfs teleurgesteld over. dat de naam van de kunstenaar niet bekend was en liet deze via de politie opsporen om hem te verzoeken meer te sturen. De 40-jarige Döderhultarn pakte toen een koffer vol cn legde er een brief boven op: „Met zeven kwartjes per stuk zou ik tevreden zijn. Is het echter niet aan de man te brengen, dan kunt U alles houden „Kunst ls steeds moeilijk te verko pen geweest." schreef hem enkele tyd later zijn onbekende vriend uit de Zweedse hoofdstad, „maar toch heb ik voor geen enkel stuk minder dan f. 225.— gekregen." Dat waren dan de popetjes waar mede de kinderen ln zijn buurt speel den en die de kapper liet verbranden! Het waren de typische figuren van de hard werkende, tevreden Smalander „de beste mens door God geschapen." Twee jaar na zün „ontdekking" had Döderhultarn een inkomen van 20 000 —25 000 gulden! Zün hobby was: vliegen. Hü wilde steeds de lucht in om te zien. hoe klein en nietig eigenlijk de mensen zün. Alleen ah hii tv* had Hü had de gewoonte alleen dan te werken, als hij er zin in had. En dat kon soms maanden duren. Als hü ech ter werkte, kon hü de figuren met en kele sneden leven geven. „Het ging hem even vlug van de hand als moe der het aardappelenschillen," vertelde ons een van zün getrouwen. Met vier bewegingen waren neus en ogen klaar. En toch had iedere figuur leven en kon iedereeen zien, wie hü had nagebootst. Hij werkte grof en toch duidelijk. Ja. hij had nauwelijk een mes nodig. Het meeste werk deed hü met de zaag. De benen, de rug en de hele houding sloeg hij als het ware met de zaag kerven in het hout. In 1935 is A. R. Peterson, genaamd Döderhultarn, overleden.. Zün stukken echter staan in vele Zweedse en bui tenlandse musea. De mooiste verzame ling is in Oskarshamm gebleven, de stad waar hü haast zijn hele leven in een klein kamertje heeft gewoond en dat hü óók toert hu beroemd was ge worden, niet heeft verlaten. j tOOG boven deze marte- laars en pioniers rijst in de -»• -*■ wereldgeschiedenis Jezus Christus, de Knecht, de Die nende. de zichzelf Weggevende. Hü is de grote Serviteur. Hü stelt ons niet alleen de eis, maar stelt ons ook door Zijn volmaakte dienst in de moge- lükheid onze medemens, wie hü ook is. in welke verhouding wij ook tot hem staan, vriend, con current. vwrwantj of vreemde, dagelüks tegemoet te treden met de zelfverloochening van een nimmer-verflauwende service. P. L. SCHOONHEUM, Herv. predikant voor het buitenkerkelijk werk. De schoonheid van water en licht, waarmede zovele stre- ken in ons land zo rijkelijk zijn bedeeld, treft steeds in nieuwe vormen. Geen Zoeklicht op de Boekenmarkt Hoewel het ons genoegen doet te kunnen melden dat mevrouw Clara Eggink herstellende is van haar griepaanval moeten w;J er tot onze spüt aan toevoegen dat zü deze week niet in staat was de wekeiykse boekbespreking te verzorgen. WANNEER ik met kinderen of honden te doen heb. valt 't me op. dat de 1 meesten graag Alles willen on derzoeker. Nu is daar niets tegen als ze de boel maar niet kapot maken, waar 't wel eens aan schort. Onlangs kwam er een jonge hond bü me binnen springen en in een minimum van tüd lag de vloer bezaaid met snippers pa pier en andere ongerechtighe den De prullemand was grondig onderzocht, de hele inhoud lag tot, m de kamennthoeken ver spreid en "t liefst had het speelse dier de mand zelf ook nog aan stukken gescheurd. „Hü wil zo graag Alles weten", luidde het lieve commentaar. Zo is 't met kleine kinderen ook. Wie niet op dit ondermaanse onderzoekt en 't goede behoudt, legt 't op de duur beslist af. Vooral in deze naarstige 20ste eeuw die van onderzoeken en onderzoekers aan elkaar hangt. ATOOMGELEERDEN, toe komstige maanreizigers. vlieg Uugexperts. microben, jagers diepzee-enthousiasten exploranten van het zo wankele zieleleven, ja zelfs bloembollen kwekers en fabrikanten van nylonkousen of gloeilampen en televisiezenders, zijn drukker dan ooit in de weer om nieuwe ontdekkingen te doen. Een dag zonder ontdekking is een onge luksdag Ze moeten er jong mee begin nen omdat de concurrentie, vooral die van achter het IJze ren Gordün. anders een stuk vóór ligt. Daarom is 't goed als er in jonge kinderen een flinke dosis zuiver onderaoekersbloed zit, ook al gaat dan maar 't hele huisraad eraan te gronde! Kmderen die zich voor niets interesseren en suffig door de ramen staren zonder ergens voor in geestdrift te raken, zullen 't per sé niet ver brengen. Wanneer Pietje of Jantje voor niets belangstelling heeft, behoeft ge U niet blij te maken met een dode mus. lieve ouders. Meestal zit er dan niets in dat kleine hoofdje van Uw lieve spruit, ook al mocht ge mis schien denken, dat hij tot de stille geleerden behoort, die ln afzondering de diepste pro blemen uitrafelen. E LAAT UW zuigelingen I Uw kleuter maar beetpak- I ken en desnoods verscheu ren wat ze in hun vuistjes krij gen. Het is een teken, dat de lust tot experimenteren in hem gevaren is en het komt later wel weer in orde. Er kan bést iets uit groeien, waar de wereld profüt van gaat trekken! Kleine onderzoekers, purend tot op de bodem der dingen, ontwikkelen daarmee misschien in zich de mogelijkheid tot waarlük .créatief" denken, wat niet zo héél veel voorkomt. Onlangs was er een socioloog, die beweerde dat het intelligen tiepeil van de massa doorgaars en gemiddeld niet hoger reikt dan dat der tweejarigen. Dat lukt me èrg somber ge zien want dan zou onze goede Moeder Aarde tegenwoordig be volkt worden door louter imbe cielen en dat wil ik niet on middellijk geloven. Maar zo héél erg Intellectua listisch zijn we nu ook weer niet aangelegd. Lelden misschien uit. gezonderd. Daarom verwondert 't me. dat er desondanks tóch nog zoveel mensen zün. die een goed stuk brood verdienen en de domsten in vele gevallen het béste stuk incasseren omdat ze zo aarts- handig zün. Wat niet wegneemt, dat hü, die wérkelijk iets in z'n mars heeft, daar altijd voor zich zelf de meeste voldoening van krügt. DUS OUDERS: wees blij en niet kwaadaardig als Uw sind op onderzoek uitgaat. Dit jongetje zal 't misschien vér in de wereld brengen. Hii wil beslist weten hoe dat laarsje van hem er van binnen uit ziet. ook al is "t geen Sinter klaas. Of misschien waar dat kiezelsteentje uithangt, dat hem zo hindert. In ieder geval; hü laat "t er niet bii zitten. Dat is een góed teken! Later gaat hij misschien het lucht ruim afspeuren of een onder zoek instellen naar de moge lijkheden der kernenergie. En aiet rusten, voordat de gehei menissen van de electronen voor hém geen geheimenissen meer zün. Dit ventje gaat niet nakau wen wat hem voorgelepeld wordt. Laten we 't tenminste hópen! Want er zün volwassen ge worden véél te weinig men sen. die dót kunnen en er de nodige lust voor opbrengen! Liever zó maar. aannemen dan zélfs iets ultknobelen. Dót ls de leus van de 90 pro cent. Die hoeven niet te den ken dat ze ooit de wereld zullen hervormen En dó Ar heeft de wereld tóch behoefte aan! FANTASIO.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 11