PSALM
Wat zullen de paarden hinniken!
1
Zaterdag 15 Januari 1955
VELE bijbelse termen hebben
nu eenmaal een verzwakte
en scheef getrokken bete
kenis.
Psalm is één van die woorden.
Tallozen horen hierin een
traag gezongen melodie.
HET LIJKT een vreemde
weg, maar via Honeggers
..Le Rol David" kun je de
onvergankelijke pracht, het stu
wende rhvthme van de oor
spronkelijke bijbelse Psalm te
rugvinden.
Het bewogen, door en door
menselijke leven van koning Da
vid. is namelijk één Psalm. Deze
man is een brute rover, een hei
lige, een ellendeling, vol boze
WOORD
VAN
BEZINNING
Evengoed als de oorspronke
lijke betekenis van „Psalm" ver
wrongen is, zo kunnen ook de
sobere en vaak onvolledige me
dedelingen van de bitbelschry-
vers verminkt worden.
Wij trachten alles naar onze
hand te zetten, ook de Bijbel.
en de gebru ke'.ijke visie op de
bijbelse verhalen en Lederen,
dat je geneigd bent „neen" te
zeggen.
Het brutale, stampende rhyth-
me van de soldaten, de geheim
zinnige. alle demonen oproe
pende stem van de tovenares,
schril klinkend tegen de opge
zweepte kracht van het orkest,
de doffe slagen van pauken en
bassen, het gerinkel van de tam-
boo-ljn, wordt eensklaps verwis
seld voor een koraalmelodie van
een boetepsalm.
Hoor ik goed. dat is dezelfde
melodie uit ons kerkboek! „Gro
telijks gezondigd" zingt het koor.
Deze zware woorden hangen
met hun volle gewicht aan het
langzaam, monotoon volgehou-
V
hartstochten, een strijder voor
hoge idealen, held en zwakke
ling, een geharde soldaat, een
fijngevoelige kunstenaar.
In deze dichter en zanger van
Psalmen kan leder veel van zich
zelf ontdekken. Want David is
mer.i en zijn lied is het thema,
waarop een onafzienbare reeks
variaties mcgelijk zijn. maar een
lied. dat algemene en typerend
menseliike karaktertrekken ver
toont.
MAAR is deze David, in Ho-
r-.ggers dramatisch, hier en
daar aan eer. opera her
innerend kunstwerk de David
van de Biibel?
Dat is voor een nist gering
gedeelte afhankelijk van de
voorstelling, die wit ons opgrond
van de bijbelse gegevens hebben
gevormd.
Gangbare uitleggingen kun
nen zo Inburgeren dat de carl-
catuur. de zielloze, verbleekte
tekening voor het origineel
wordt aangezien.
De stille of open'ijk? tegen
stand tejen de pogingen om de
Psalmen en kerkliederen weer
in hun volle, innerlijk verborgen
kracht te doen klinken, zcu van
doze blindheid een brwijs kun
nen z'Ja.
ttET kost althans een
Ikerkmens moect? de
1 moderne en zeer sugges-
t eve uitbeelding van David,
door Honegger, te waarderen.
Je meent hier en daar bijbelse
aa-.knop-n?:p'inten te v.nden.
maa- een volgend ogenblik wijkt
de tekst en de vorm zo ver af
van de traditionele overlevering
den geklop van de bassen. Nu
speelt de tuba dwars door alles
heen de Psalmmelodie De boe
tezang eindigt, als ik me niet
vergis, met een accoord. dat be
staat uit de eerste twee noten
van diezelfde melodie. Nog veel
meer volgt, te veel om hier te
beschrijven.
Misschien vanwege een ..ver
trouwde" klank hier en daar, of
nog meer door de verwantschap
aJs mens met deze mens David,
voor je opgerezen uit Honeg-
gsr's werk. zo vol overtuiging
eargedragen door koor. solis
ten. orkest en dirigent, keer Je
naar het gewone leven terug,
naar je eigen dagelijks voort-
klinkende Psalm.
P. L. SCHOONHEIM
Herv. predikant voor het
Buitenkerkelijk Werk.
Hoge Rijndijk 14a
lijke gesteldheid af Hij zag er ook niet
tegenop om rustig ergens op straat lig
gend de nacht door te brengen.
Aan de Oostkust van India maakte
hij een avontuur mee. dat hem duur te
staan had kunnen komen.
In een bepaalde streek is het name
lijk gewoonte de lijken op een hoge
toren te leggen ten prooi aan de gieren.
Op deze toren werd niemand toegela
ten. maar Anton klom er stiekum op
en maakte foto's Het had er kwaad
uitgezien als iemand hem op dat mo
ment gesnapt had.
Van het begin af had zijn Vader
grote bezwaren, dat hij dwars door
Birma. Siam en Malakka naar Singa
pore zou trekken. Dit is namelijk levens
gevaarlijk. Anton was tot op zekere
hoogte eigenwijs en wilde toch die
route nemen, tot hem een vliegtocht
van Calcutta naar Singapore per K.L.M.
werd aangeboden.
In Singapore heeft hij heel wat rond
moeten tippelen om een werkvergun
ning te krijgen. Eindelyk kwam hU toch
bij een Nederlandse firma.de Borsumy.
terecht, waar hy het geld voor zyn
overtocht naar Australië verdiende.
Hij woonde in een huisje met een
bladerdak en 's morgens voordat hij
achter de schrijfmachine ging zitten,
nam hij eerst een duik in de helder
blauwe zee. Tot hy zyn emigratiepapie
ren kreeg en er een kruik met een echt
Hollands drankje tegenaangoolde voor
zijn collega'sDit was de eerste keer
tijdens al die maanden, dat hij iets
buitensporigs deed.
De 27e December vertrok hij naar het
land, dat zijn doel was geweest op die
lange, moeilyke, verrukkelijke tocht.
Het land, waar hij blijven wilde
His fathers voice.
En nu
Nu komt Anton Hansen weer terug.
Per boot. En heel spoedig. Dat vindt
zyn oorzaak in drie regels, die zyn
Vader hem in een brief schreef: „Ik
wil Je als compagnon opnemen in mijn
Accountantsbureau".
Was het heimwee, dat Anton direct
„fop" deed zeggen? Of kwam het, om
dat zyn zwerflust bevredigd is?
Als de contouren van de herinnerin
gen zachter worden en alle nare erva
ringen al meer en meer in „avontuur"
veranderen, zal hy nog wel eens een
beetje onrustig op zyn stoel in het kan
toor van zyn eigen „firma" zitten
draaien. En misschien roept hy dan
plotseling „panipani" (dorst
dorstals hy koffie wil hebben.
zyn Moeder zal hem dat wel vergeven.
trouwe viervoeter ..Arie'' niet
alleen een heerlijk verwarmend
dek bezorgd maar zelfs gezorgd
voor een paar wollen oorwar
mer s. Oogkleppen had de baas
ook al vastgemaakt, om de ogen
van zyn paard tegen kou. strie
mende hagel en regen te be
schermen. Deze bovenste-beste
baas van „Arie" is de heer Kra
nenburg en hy mag in deze don
kere dagen na Kerstmis wel
eens voor dit alles in het zon
netje gezet worden!
ALS NU alle paardenhouders.
alle hondenhouders, alle
poesenhouders en alle eige
naressen van kanariepietjes zó
trouwhartig voor hun beesten
zouden zorgen en de boeren
voor hun koeien of varkens!
wél dan zouden de heren van de
Dierenbescherming een prachtig
jaar 1955 hebben.
We hoeven heus niet senti
menteel te worden door de „lief
de voor het dier te overdrijven.
We kennen genoeg mensen die
tot een ander uiterste overgaan.
Dat is nu ook weer niet nodig.
Maar zo'n hardwerkende vier
voeter. die er in weer en wind
op uittrekt en dikwüls urenlang
in bittere kou langs de wegen
gaat. heeft zeker recht op een
„menseliike" behandeling.
Die heeft de eigenaar van de
„winkel van Slnkel" hem ge
lukkig gegeven en het goede dier
zal er hem dankbaar voor ztin.
Nog zo'n gek idéé niet. die
oorwarmers!
Denkt U er maar eens aan.
hoe Uw eigen oorlellen kunnen
afvriezen als ge naar Uw werk
fietst.
Dan begrypt U dat de baas
van Arie het voor ziln trekpaard
niet gek bedacht had!
En met die belde feest mutsen
op, zal hil zich de Koning te
ryk gevoeld hebben!
Maak voor een volgende vries-
pcriode die sierlijke oorkapjes
maar vast klaar!
Wat zullen de paarden hin
niken!
FANTASIO.
Jaargang No. 2
ZO MEN geloven wil ln de evo
lutie van deze wereld, is een
der bewijzen daarvan de
groeiende belangstelling vjor h:t
dier.
Dank zy de goede zorgen van
de Ned. Ver. tot bescncimuig
van dieren zyn veler ogen open
gegaan voor het grote leed. dat
nog heel wat dieren moeten on
dergaan. De regelmatig ver-
schynende opgaven dezer prij
zenswaardige Vereniging spreken
weliswaar nog van talloz? wreed
heden. maar zo-zoe. jes-aan
dringt toch meer en meer h?t
gevoel door. dat dieren „wezen?"
zyn. evenals wij. ..wezens' die
men niet straffeloos naar de
diepste poelen van ellende kan
duwen. Er ziin natuurlijk altyd
nog woestelingen die hun paar
den of trekhonden misbruiken
er zyn kinderen, die hot een
pretje vinden, een vlieg de vleu
gels uit te rukken of andere
plezierties uitdenken -om de
dieren te kwellen maar er zit
vooruitgang in de zaak. al zal
niemand willen beweren, dat de
Dierenbeschermingswet waarop
we nu al zo lang zitten te wach
ten. niet hard nodig zou zyn.
I< PERSOONLIJK heb nooit
kunhen begrypen dat men
een dier kwaad kan doen.
Daarvoor hoeft men geen „zoete
jongen" te zyn. maar het gekke
is. dat. hóe meer men een dier
als ..mens' behandelt, hoe ster
ker het op dat „menselijke" rea
geert.
Er zijn heel wat mensen, die
lange gesprekken met hun die
ren houden.
Met hun hond. hun poes. hun
paard, zelfs met hun kanarie.
Ze weten na een tildle drom
mels goed. wat ze mogen of niet
mogen, wat er binnen of bullen
aan de hand is. ze weten precies
op de minuut af het verloop der
dingen
Een kanarie kunt ge zelfs zó
ver krijgen, dat het beestje U
blindelings gehoorzaamt, als ge
't een goede opvoeding gegeven
hebt.
ANTON HANSEN
A. den Doolaard„Er zijn geen jongens met
ondernemingslust meer"
Maar toen ondekte hij in Joego-Slavië
plotseling dat kleine figuurtje op de grote weg
van opgekeken, maar als „Wanderge-
sell" kan je nu eenmaal geen garde-
robekast meenemen.
Toen Anton Hansen op de Berlage-
brug voor het eerst zyn duim opstak
voor een lift, had hy f.300.op zak.
Ver kom je daar niet mee. dus moest
er onderweg gewerkt worden Als het
enigszins mogelyk was. kroop hy achter
een bureau en was administrateur.
Soms verdiende hij daar in een maand
zo'n vyf a zeshonderd gulden mee. zo
als by de Duitse firma Philip Holz-
mann. die hem ook telegrafisch geld
stuurde, toen in Bazra ziin zakken wa
ren gerold en de Nederlandse Consul
hem niet helpen wilde. Eenmaal kreeg
hy zelfs een aanbieding om aan een
Handelshogeschool in Irak les in En
gels en Aardrijkskunde te geven. Maar
het leek hem toch te gortig om plotse
ling .Professor" Hansen te worden en
hy trok weer verder.
In khakibroek aan het diner
In Pakistan wilde hy dolgraag de
Begum Liaquat All Khan ontmoeten en
inderdaad kreeg hy toestemming om
by haar afscheidsdiner, voordat zy naar
Nederland vertrok, aan te zitten Maar
daar had je het probleem van de gar
derobe weer. Hy kon zich toch moeilijk
in zyn vuile khakibroek vertonen. Ge
lukkig zyn er overal ter wereld Neder
landers die Nederlanders willen helpen
en zo zat Anton aan by het diner in
een vlekkeloos wit costuum van een 21-
jarige katoen-commissionnair uit Rys-
wyk.
De volgende dag ontmoette hy de
Begum in haar palels. Ze vertelde
Anton, die bevend deze onderscheiding
onderging, dat ze het op hoge prys
stelde, de post van vrouwelijk Ambas
sadeur te bekleden in een land, waar
een vrouw regeerde.
Anton had voor dit bezoek wel een
kilometerslange wandeling over. Hot
paleis lag namelyk een eind buiten de
stad en hy had wel geld voor de rick
shaw heen. maar terug.... nee. dat
kon Bruin niet trekken.
De toren van de gieren
De voettocht ging verder. Soms liep
hy dertig, soms tien kilometer per dae.
Dat hing van de hitte en zyn llchame-
Om van de hond of de poes
maar piet te spreken.
GE MOET eens een praatje
houden met een dieren
psycholoog en als ge mis
schien nóg menen mocht, dat
dieren op een lage trap van
ontwikkeling staan, dan wordt
ge daarvan dan wel radioaal ge-
Daarom ls het zo prettig te
ervaren als mensen goed voor
hun beesten zorgen en ze be
handelen. alsof het goede vrien
den van hen zijn.
Tot die mensen behoort biyk-
baar de bekende koopman, die
os. In Aarlanderveen met zyn
„rijdende winkel van Slnkel"
rondtoert.
Tydens de snerpend-koude
dagen van onlangs had hy zyn
na- (Van een bijzondere medewerkster)
Begin Maart 1954 stond er bij de Berlage-brug in Amsterdam
iergin de donkere vroegte een jongeman met een ransel op zijn rug
en een stok in z'n hand en vroeg om een lift. Een lift naar
DR Australië. Want daar wilde Anton Hansen heen. En hij is er
erj| gekomen ook.
[er- In de Gerrit v. d. Veenstraat waar de toegewijdste ouders
ankWonen, die een jongen zich denken kan, schrikt men telkens
eneven op als de bel gaat. Dat kan het telegram zijn, waarin
ituiAnton's aankomst per boot in Australië wordt gemeld,
net "^e kent zei Anton's vader kortaf toen zijn zoon hem
alle plannen, die hij in stilte had voorbereid, ter keuring voor
ank legde. Nu trekt hij een gezicht van: „Had je soms iets anders van
art^mijn jongen verwacht?" Wij eerlijk gezegd niet, want die lippen
zagen eruit, dat ze flink op elkaar geknepen konden worden en
die ogen waren die koude morgen op de Berlage-brug al lang
lergens anders Ergens in de lokkende wereld
HP
kleurstelling vervaagde
Dat nóóit weer", zei Anton Hansen,
1 hy eenmaal op de boot van Sin-
ore naar Australië zat. Maar naar-
de herinneringen zachter en
lier worden, verzwakt het „nooit
V" vanzelf.
an vergeet hy die dagen in India,
l hy nauwelyks meer lopen kon en
van moeheid en verschroeid van
it nog net naar een in aanbouw
de waterput kon wankelen, waar de
(tang, verschrikt voor die „onreine
dkaard" wegvluchtte en Anton het
Ie water in de diepe put. alleen
ir tien kon. Alleen maar zien. want
kas geen gereedschap om erby te
len. Maar toen was er die kluize-
f ln zyn hut tegen de rotswand,
as kroezen en schalen Anton niet
■•ht aanraken, maar die water in
tot een kom gevormde handen
t en hem een soort pannekoek toe-
•ok vergeet hy dat teleurstellende
Oblik. toen hy met een pracht van
aanbevelingsbrief in het paleis van
Maharadja van Poona stond en de
baradja gestorven bleek te zyn. Met
Dte gebaren verbrandde de Moeder
de Maharadja op een altaar de
i. zodat haar zoon hem „lezen"
gaf Anton een slap handje, een
I kopje thee en liet hem gaan.
pn vergeet hij die grote schrik toen
k.i markt in Bazra al zyn geld ge-
fen bleek te zijn en ook die dag, toen
zo'n fyne, nieuwe broek met grote
ken had laten maken en vrome pel-
lis op een Mekka-bootje die broek
zo fyn vonden, dat ze 'n inpikten.
•on vergeet hy de dysentherle, de
pamheld. het heimweeen het
tiblik. dat hy de verlovingsring, die
aan een touwtje om zyn hals droeg.
I tft losmaken en ver wegbergen om-
[zljn meisje hem afgeschreven had.
„Waar ga jij naar toe?"
ik de contouren van de herinerin-
verzachten, herinnert hy zich al-
>de grote avonturende goed-
d van de mensen, het machtige
B-schap, de prikkelende hunkering
lz de verte.
Zoals die dag. waarop de schrijver
Den Doolaard met zyn vrouw in de
auto door Joego-Slavië reed en net te
mymeren zat. dat er tegenwoordig zo
weinig ondernemingslust in de jongelui
zat. toen hij dat kleine figuurtje op de
weg zag lopen met een vlaggetje op
zyn ransel, dat zeer bekende kleuren en
banen had De remmen knarsten en
Den Doolaard vroeg, met zyn hoofd uit
het portierraam: „Waar ga jy naar
toe?" „Naar Australië", zei Anton met
een glimlach en toen zat hy al achter
in in de kussens geleund, op weg naar
Athene.
In Belgrado, waar hy by een bekend
doktersgezin logeerde, kwam iemand
van het Secretariaat van Tito aan de
deur of die avontuuriyke Hollander, die
voor vele buitenlandse kranten al
frontnieuws was geweest, een bezoek
aan Tito wilde brengen. Maar Anton
moest „nee" zeggen, want Den Doolaard
ging verder en Anton wilde mee. Op
een slechte, bochtige weg werd Den
Doolaard nevelblind en Anton nam het
stuur over. Hy vertelde op dat moment
maar niet. dat hy niet langer dan drie
maanden een rybewys had en haalde
met een stalen gezicht de wonderiykste
huzarenstukjes uit.
„Ha, die Piet"
De Syrische woestyn kwam hy op
een goedkope manier door, Het kostte
hem maar f. 25 per luxe autobus, om
dat hy bereid bleek onderweg de lunch
pakketten uit te delen. Een werkje,
waarvan Anton heus niet ln een rust
huis heeft behoeven uit te rusten, al
was het bezwymend heet.
In Damascus ontmoette hy prof. Lief-
tinck, die bekende, dat hy ernaar ver
langde eens zelf zo'n reis op deze ma
nier te kunnen maken. We zouden zeg
gen: wat lét hem?
Anton kwam in Bagdad aan met een
tropenhelm op zyn hoofd en een bont-
jaeket om zyn vermagerde lichaam. De
Arabieren hebben daar wel even vreemd
Anton Hansen (rechts) in Bombay,
waar hij tijdelijk bij Werkspoor"
werkte
