OM ITALIË's EENHEID!
MALLE GeVaLlEn
Een Zoeklicht
w
Orsini's vlucht....
Wraak op een verrader
OP EEN NA DE KLEINSTE
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAM HET LEIDSCI1 DAGBLAD - ZATERDAG 4 DECEMBER - PAGINA 2
Bewogen Leven Cl
Het is nacht. Rondom het fort van Mantua is het doodstil. Zelfs geen late vogel
piept Rondom het slot is een diepe doch droge gracht En achter de getraliede
vensters die erop uitzien, zitten gevangenen. Politieke gevangenen zijn het. Mensen
dus, die met de bestaande orde niet tevreden zijn. Nu was er in het midden van de
vorige eeuw helemaal geen orde in Italië. Het Italiaanse volk, dat eens in de Oudheid
de wereld had geregeerd, werd al sinds eeuwen door vreemde vorsten bestuurd. De
Oostenrijkse Keizers bezaten een groot deel van het Noorden. En het zogenaamde vrije
gedeelte was uiteengevallen in een groot aantal staatjes, zodat Italië zelf slechts een
geografisch begrip was.
Het zal een ieder wel duidelijk zijn, dat daar, waar eens een machtig Rijk is
geweest, hartstochtelijk verlangen naar eenheid blijft bestaan.
ACHTER een der ramen zit Felice, Graaf van Orsini
gevangen. Nu. terwijl het nacht is. werkt hij aan
zijn bevrijding. Men heeft een vijl In zijn cel ge
smokkeld en met onvermoeide ijver vijlt hij aan een der
dikke tralies, die hem in zijn kerker moeten houden. Zijn
fijne, aristocratische handen werken nu al uren. Zo nu
en dan houdt hi) even op en luistert. Niemand zal dit
zachte geluld tcwh horen? Als hy opgehoucen heeft
werpt hy een blik naar beneden. Bij het licht van de
maan meet hy de afstand. Zun cel ligt hoog. de gracht
is diep Hy zal zich straks laten zakken aan de repen
van zyn beddegoed. Hy kan niet precies bepalen over
welke afstand hij zich zal moeten laten vallen Wat doet
het er toe. Hy zal het moeten wagen, ondanks alles.
Hij heeft één ideaal: Italië moet tot eenheid komen!
Dan worden xijn andgenoten weer eerste-rangs men
sen. Dan zal er in de wereld weer rekening met hen
gehouden worden. Er is maar één Italiaanse staat die
goed wordt geregeerd, dat is Sardinië. De Koning van
Sardinië is liberaal, die begrijpt dat het oude overwon
nen moet norden en dat het volk zich tenslotte zelf
mee moet regeren. Overal elders is het slecht. Ook in
de kerkelüke staat waarin hij Is geboren. Ook daar
hebben de burgers geen rechten.
Zijn vader heeft zich geofferd voor de zaak van de
Eenheid en de Vryheid. hy is ook tot het offer bereid.
Als hy in deze nacht er het leven afbrengt, zal hy naar
Engeland vluchten Daar is men betrekkelijk vry in zijn
bewegingen. Vandaar uit zal hy werken voor de Italiaanse
Eenheid.
Eenmaal ls hij al veroordeeld, waarby hij levenslang
kreeg op de galeien. Hy kreeg later amnestie van de Paus.
Onmiddeliyk daarna stortte hy zich weer in de stryri.
De ganse beschaafde wereld ls hy doorgetrokkenoo
zoek naar steun In Zevenburgen heeft men hem opnieuw
gevat. En nu zit hij weer in de gevangenis Deze nacht
zal het sterven of vryheid zyn. Uren achtereen vyit hij..
Eindelijk is de tralie door.
Met belde handen grypt hij het ene stuk en trekt
het naar binnen, zo hoog mogeiyk. Daarna wordt
het onderste gedeelte zo gebogen, dat zyn lichaam door
de ontstane opening kan. Hy kijkt naar beneden, even
duizelt het hem Daarna bevestigt hy de lange reep aan
een der trahes en laat die zakken. Hy heeft goede moed.
Zo van boven lykt het alsof de reep byna tot de grond
reikt.
Zyn ogen spieden naar alle kanten.
Nergens geluid, nergens beweging.
Snel wringt hy zyn lenig lichaam door de opening. Zyn
handen omknellen nog het onderste eind van de stuk-
gevyide tralie Nu neemt hy de reep In zijn handen. Daar
hangt hy. Hy weet dat een enkele misgreep zyn dood zal
zijn. De reep begint te schommelen. Hij probeert met zyn
voeten steun te zoeken. Dat gelukt hem niet Even vaart
een duizeling door hem. „Ik haal het nooit" denkt hij.
Dan klemt hy zyn tanden op elkaar. Het ls maar even,
de weg naar de vryheid Als zitn vingers moe worden
zullen zyn kaken de reep vastgrijpen.
zyn vingers worden niet moe. Dagen van te voren heeft
hy geoefend, heeft hy gehangen aan de tralies om zyn
spieren te sterken.
Hy zakt naar beneden, hy maakt zich eo licht mogeiyk.
Soms vinden zijn voeten steun tegen de brokkelige muur.
Dan ontlast hy heel even zyn handen.
EINDELIJK!
Daar hangt hy aan het uiteinde. Nu kan hy niet
verder. Nu zal hy zich moeten laten vallen. Hy
hangt in de schaduw van een boom. Het maanlicht is
boven hem. tegen de verweerde fortmuur. Beneden hem
gaapt het duister. Hy moet het wagen, zyn handen laten
los.
Met een doffe smak komt hy In de slotgracht neer.
Enige minuten ligt hy daar. versuft. Als hy elndeiyk op
wil staan valt hy weer terug en geeft een onderdrukte
schreeuw van pyn. Hy kan niet lopen, hy kan niet eens
kruipen. Het ls hem of er Inwendig duizenden kneuzin
gen en breuken zyn.
Daar ligt hy nu in de fortgracht, languit, een onmach
tige, wachtend op wat men nu met hem zal doen. Dit
passieve wachten is iets vreseiyks voor hem. Veel liever
was hy gevlucht, met de aohtervolgens vlak op zyn hielen
Iiy kijkt naar de sterrenhemel.
Nu cal men korte metten met hem maken. Iiy zal de
kans niet weer krijgen om Iets te doen voor de een
wording van aUn volk. Dat betreurt hU eeer. Hy is een
zoon van een groot volk, dat eens de wereld heeft gere
geerd en dat nu voor een groot gedeelte slaaf ls van
Oostenrijk.
Daar slaat een klok. het is drie uur in de nacht Een
uil vliegt plotseling over hem.
Wie zal hem hier vinden? Weer probeert hij weg te
komen, doch opnieuw valt hU terug, zijn gezicht ver
trokken in pijn.
Is het onontkoombare nn over hem gekomen?
De duisternis verdwijnt heel langzaam. Nog is het donker
in de diepe gracht, maar boven hem verbleken de ster
ren. Plotseling hoort hij een gerucht. In de verte praten
stemmen. Verbeeldt hij het zich? Neen, het geluid komt
nader en eensklaps Is er beweging op de wal tegenover
hem. Zijn scherpe ogen ontdekken daar een hond.
ZIJN hart begint te bonzen.
Het ls een Jachthond. Er zullen Jagers in zyn richting
komen. Tóch nog een kans? Zacht roept hij een
naam. De hond daar boven op de wal staat plotseling
gespannen, als voor het wild. Opnieuw roept hy zacht. Een
tweede hond versohynt. Met een brommend keelgeluid
schiet een der honden de gradht In. Hll praat voortdurend
Onder de Fransen zyn soms rare
schutters. Dat bleek weer eens toen
onlangs een 8000 ton metende lucht-
afweerkrulser te water werd gela
ten. Het was een grootse plechtig
heid, waar alles wat belangryk is In
Franse marinekringen by aanwezig
was. Niemand had kunnen denken
dat het de meest letteriyke tewa
terlating zou worden, die ooit ge
demonstreerd ls. Het grote ogenblik
was aangebroken, de fles champag
ne knalde tegen de nieuwe scheeps-
wand te pletter, en onder luid sire-
negeloel gleed het schip van stapel,
het natte element In. Tot grote
schrik van de aanwezigen bleef het
niet dryven, maar zonk het als een
baksteeenEr was nameiyk ver
geten een buitenboordkraantje te
sluiten! De man die dat had moe
ten doen. wordt dit Jaar niet ge
promoveerd
We nemen U mee naar België, waar
het niet prettig leven meer is voor
al diegenen, die een bolhoed dragen.
Tot voor kort stonden bolhoeden op
de officiële Hlst goederen, die steeds
wordt samengesteld om de index te
berekenen van de kosten van levens
onderhoud. Maar dat ls nu afgelopen.
Bolhoeden zijn van de lijst afge
voerd. „Ze zijn uit de mode; goed
gi.klede heren dragen geen bolhoe
den meer", verklaarde een woord
voerder van de regering. Stelt U zich
eens voor, geachte lezer, een Bel
gisch heer te zyn en nog geregeld een
bolhoed te dragen
staken. Maar dat leidde er to» dat
vyftig van haar naar een ziekenhui
gebracht moesten worden, De damp
raakten nameiyk slaags met led™
van een door de directie opaeriehu
vakbond en die mannen behandel
den de meisjes niet met zachtheid.
>e arbeidsters In een Japanse
textlel-spinnerU zijn er min
der prettig aan toe. Zy willen
graag trouwen, maar durven niet.
want dat betekent voor hen ontslag
uit de dienst. Dit werpt een minder
fraai licht op de Japanse mannen,
want wy zouden zo zeggen, als deze
jongedames trouwen, hebben zij de
fabriek niet meer nodig En dat zou
voor die melskes een uitkomst zyn,
want zij hebben het er niet zo best.
Elke ochtend moeten z». vóór zij
het werk beginnen, het lied van de
yver afleggen. Het verwondert ons
fabriek zingen en een belofte van
niet, dat deze Japanse vrouwen ein
delijk de moed verzamelden om te
Meneer Andreus Tremelloni In Rnm.
vond. dat hit met ziln twee en tach
tig jaren, ook al wat aan de ouder"
wetse kant begon te komen Tot
hij dezer dagen eens met zyn ton»
langs zyn kaak gleed en iets voelde
Eerst dacht hli aan een ontstekin»
want hll bemerkte drie scherw
knobbeltjes. Echter na een paar dk
gen, toen hij voor de spiegel me~,
zijn mond stond te maoeuvreren om
te proberen iets van de ontstekin»
te zien. toen zag hi| tot zyn grot!
verbazing drie tanden-in-wording
Als bij "n klein kind komen de tan
den bU hem door!! „ik drink elke
dag twee borreltjes", verklaarde de
82-jarige. „maar ik weet natuurlijk
niet of dat er iets mee te maken
heel zacht. De honden mogen niet blaffen. Voelen zij dat
hy hen geen kwaad kan doen? Een der honden likt hem
in het gezicht.
Dan verschynen de jagers op de wal. Nieuwsgierig kyken
ze de donkere gracht in. Wat bezielt hun honden toch?
zy roepen die terug, en dan onderschelden ze een donker
voorwerp in de slotgracht.
Een stem zegt zacht" ..Help my toch. ik ben gevallen".
Een van hen ontdekt het koord van beddegoed dat langs
de fortmuur hangt. Hy wyst zyn makkers erop en dan
dalen zy af.
Er wordt weinig gesproken. De jagers luisteren naar het
verhaal van de gekwetste. Daarna nemen ze hem op en
dragen hem de gracht uit. Nu zy weten wie hij is en
waarvoor hy gevangen zit. verbergen ze hem in een
eenzaam oord en voeden ze hem tot hy weer beter is.
Is het een schande te werken voor de grootheid van het
eigen land? Haten ook zij de OostenrUkers niet. zich zich
in Italië gedragen als heer en meester? De graaf heeft
uitnemende manieren. Zij hebben diep respect voor zyn
afkomst en zyn kennis. Daarom helpen ze hem gaarne
bij zyn vlucht raar Engeland.
Kijkjes in de Natuur
Hy spreekt
,.Uerhoud door
lezingen te houden over de Italiaanse letterkunde.
Als het in Engeland bekend wordt dat Orsini daarheen
ls gevlucht, vuiden andere gevluchten weldra hun weg
naar hem. Zo wordt hy het middelpunt van een groep
terroristen, die voor geen geweld zullen terugschrikken, als
zij daarmee de Italiaanse Eenheidsbeweging kunnen
dienen.
In Frankryk regeerde in die dagen Napoleon III, de zoon
van Lodewyk Napoleon van Holland. Toen deze nog geen
Keizer der Fransen was en als balling in Italië rondzwierf,
was hy daar lid geworden van een geheim genootschap, de
Carbonari genaamd. En elk lid moest bU zyn toetreding
zweren dat hy mee zou werken aan het tot stand komen
der Italiaanse Eenheid. Napoleon III had dit dus ook ge
zworen. toen hy nog balling was Maar deze eed. die voor
zyn ganse leven gold, was hy biykbaar vergeten tyden6 zyn
Keizerschap, want hU had vanaf de Keizerlijke troon tot
noz toe mets gedaan voor de bevrijding van de onderdruk
te Italianen. De Carbonari hadden hem brief op brief ge
schreven. doch hy bleek doof te zijn.
Orsini. zelf trouw tot m de dood. zelf onwankelbaar In
zyn overtuiging dat Italië bevrijd moest worden, opdat
het weer zyn rechtmatige plaats zou kunnen innemen
In de ry der volkeren, besloot nu om de afschuweiyke
verrader van het Italiaanse volk zo te straffen, dat het
de ganse wereld te denken zou geven.
Met de weinige getrouwen over wie hy In Engeland
beschikte, zou hy de Keizer, van wie toch niets meer te
verwachten viel, doden. In België had hy een nieuw
sc <rt bom leren kennen. In Birmingham liet hy een
prar van dat soort maken. Men kon ze In gedeelten
vervoeren. Dat kwam goed uit. De 10e Januari 1858
zouden de bommen weer in elkaar worden gezet.... In
een huis van de Rue du Mont Tabor. Elk der gezwore
nen zou er op eigen gelegenheid heenreizen. Daar zou
men verder afspreken hoe alles geregeld zou worden.
Men zou hem vermoedelijk het best kunnen doden als
hij naar de Opera ging. Weldra zou de wereld zien hue
de verbeten vechters voor de Italiaanse Eenheid af
gingen rekenen met een die hen verraden had
REIN BROUWER.
HET loopt af met de tuin. De kort
stondige bloei van aster, gouds
bloem, Oost-Indische Kers en
Koninginnekruid is voorby.
Ze hebben stand gehouden door de
zegeningen van ons natte klimaat
heen. maar nu, na de eerste nacht
vorsten. geven zy de strijd op en rui
men het veld voor de sterke chrysan
ten. Ook de bomen hebben hun win
ters aanzien gekregen. De linden en
de iepen zyn volko
men ontbladerd, de
meeste heesters en
struiken hebben
hun voorbeeld ge
volgd en bedekken
nu de paden en
grasvelden met de
mooiste kleuren. De
prunus is een van
de taaiste. Zyn
slankgevormde bla
deren zyn goudgeel
ln het licht, maar
van dichtby blyken
ze overgoten te zyn
met een fyn gemar
merd patroon van
bruin en groen.
Daar zyn ook de
lange spitse blade
ren van onze budd-
leya, de zwaargeu-
rende vlinderstruik
van de zomer en de
glimmende driehoe
kige abelenbladeren
die zo goed zyn als
bemesting van de
tuingrond, dan de
ronde blaadjes van
de krentenboompjes
waarin donkergroen
en bloedrood elkaar
afwisselen, en het
handvormige blad
van de Japanse es
doorn. prachtig
rood. maar broos
en licht aan zyn
dunne bladsteel. U
ziet kleur genoeg, al
ligt over al die
pracht toch de
weemoed van de
teruggang, van het
verval.
Onze najaarstuln wordt al stiller,
nu de bedryvigheld van de zomervo
gels ls teruggeëbd naar de enkele
spaarzame geluiden, die het kenmerk
zyn van deze gryze zonloze dagen.
Het is opvallend, hoe goed de vin
ken vertegenwoordigd zyn, veelal
vrouwelyke exemplaren, die er uitzien
als mooi gekleurde mussen, maar dan
wat slanker. Bovendien lopen ze, wat
de hippende mussen niet doen. De me
rels zyn natuuriyk aanwezig, de man
nen in zwarte rok en oranjegele sna
vel, de wyfjes bruin. ZU zullen ln de
komende maanden het leeuwen
deel hebben ln onze tuinvogelstand.
EEN ls er echter onder de tuin-
vogels. die. plotseling na de Sep
tembermaand verschenen, sinds
dien op ieder uur van de dag present
ls. Dat ls het kleine ventje, dat toch
wel by iedereen bekend ls. En geliefd,
mag ik wel zeggen, want ik geloof dat
ieder mens schik heeft ln het op één
na kleinste Nederlandse zangertje, het
winterkoninkje. Het bruine dotje ve
ren met het opgewipte staartje, het
vogeltje dat voortdurend ln beweging
ls, overal en nergens ls te vinden,
maar dat door zyn ongedurigheid en
levendigheid de stille herfsttuin Juist
nog net even opvroiykt-
Alle hoekjes en gaatjes, alle boom
spleten en rommelhopen worden door
dit vogeltje geïnspecteerd, hij ver-
dwynt en wipt weer te voorschyn en
nooit kun je met zekerheid zeggen,
waar hy ergens weer te voorschyn zal
schieten, soms met een kort en droog
tek-tek-tek, dat ls zyn alarmsignaal,
soms met zijn helder liedje, dat ratelt
en klinkt of er een wekker afloopt.
Het ls niet te geloven, dat zo'n klei
ne peuter, zo'n nietigheidje ln staat
ls zo'n kordate slag te produceren, en
het doet Je bepaald goed, dat hevig
levende vogelwonder te bekyken, zo
als het zich op een tak heen en weer
draait, het staartstompje als een vlag
omhoog gestoken, een klein sidderend
stukje vogelleven.
Het kan gebeuren, dat Je h
's morgens ln de vroegte als het bui
ten het slaapkamerraam nog misti
ls en grauw, al hoort te keer gaar
zonder dat hy zich vertoont, maar da
weet Je aan zyn druk gescharrel in
een vuurdoornstrulk die even In be.
weging is. dat hy ln aantocht Is Wal'
zyn allemaal byzonder op de lilipui
ter gesteld en we geven het nieuw
van zjjn aanwezigheid altyd onmid
deliyk aan elkaar door en hopen dar
dat hy ln de tuin een poosje c
gast zal biyven.
HEBT U wel eens een wlnterko
ninkje ln uw hand gehad? Uzo
U verbazen over de nletlghel
van dat dotje veertjes, over zyn or
begrypelyk fyne pootjes en dunn
snaveltje! Een insectensnaveltje. I
wil zeggen, dat hy zich in hooldzi..
voedt met insecten en hun larven, me
spinnen, die hy uit hun winterkwaj
tier weet te halen en met spinnen
eitjes, tot gele balletjes verpakt, dj
achter boomschors en onder deks*
van kolenbergplaatsen worden wezge
peuterd. Net als de mezen doen, mai
die zyn ln het voordeel met hun acre
batisch talent.
Een Klein Jantje hangt niet te ba
lanceren aan een tak. maar hij sjxe
krulp-door. slulp-door en verstopper
tje. Zo doet hy ook ln de tyd dat h
zyn nest heeft gebouwd, een flossl
bouwsel van bladeren en mos met ee,
heel kleine en nogal verstopte ope
ning, waar de dwerg net door kt
glippen. In oude tuinen waarvan
eigenaars niet ïyden aan oprulmkoot
en waar dus onder de struiken en i
de paden nog wat valt te beleven, do
maakt de winterkoning soms meer ds
een nest, zogenaamde speelnesten, a
gevolg van zyn niet te stuiten bouw
drift.
In een daarvan komt dan zyn
sel, meestal een 6-tal witte eitje
roodbruin gestippeld. In de keuze va
zyn nestelplaats ls hij soms zeer vei
rassend. De vreemdste plaatsen zoH
hy daarvoor op, maar de wonderlijl
ste plek vond ik toch eens in c.
schuur, waar men my het grote bo
vormlge bouwsel wees. losjes gevat I
de lussen van een knoedel touw. d
daar misschien wel een jaar vergen
had gehangen aan een spijker.
Als we ln een vogelboek het ve;
spreidingsgebied van dit Klein Duim
pje bekyken, zien we. dat het zee
uitgestrekt is en geheel Europa be
slaat. Ook ls hy nog gedeeltelyk es
trekvogel, wat van zo'n klein diert.
helemaal onbegrypeiyk is. Toen
enige weken tydens een zeilboottocl
een winterkoninkje aantrof op ee
eilandje, ver van de vaste wal af e
toen ik de geweldige afstand bekeel
die ons van die wal scheidde,
baasde lk me over de kracht van
kleine vogel en over het uithoudlngs
vermogen van dat brulngeblokte nie
mendalletje.
HU zelf maakte zich biykbaar i
de minste zorgen. Hy wipte ln en
tussen de struiken, liet zich door d
harde wind niet van zyn tak bla
zen, sloeg pyisnel een roffeltje mi
de korte vlerkjes en gaf toen bove
op een paaltje vlak aan de wate:
kant een ratelend nummertje wei
dat het klonk als een klok.
Als een repeteerwekker!
SJOUKE VAN DER ZEE.
Jan Fabricius. .Diana". Van Gor-
cum en Co. Assen 1954
Neen. vergist u zich niet deze
roman, „Diana" genaamd Is niet
geschreven door Johan Fabricius,
ons allen welbekend, maar door Jan
Fabricius. de vader. Jan Fabricius,
die de ouderen onder de lezers zich
stellig zullen herinneren als toneel
schrijver van „Dolle Hans" en „Een
zaam" om enkele van zijn succes
stukken te noemen.
Het ls inderdaad een merkwaardig
verschynsel dat een schryver zich
na zyn tachtigste jaar Jan Fabri
cius ls geboren ln 1871 nog zozeer
vernieuwen kan, dat hU niet alleen
een andere kunstvorm kiest, maar
bovendien een volkomen moderne
roman schryft. Men zou verwachten
toch enige sporen te vinden van het
realisme uit de tijd van Robbers en
Querido, doch wie dit denkt, toont
geen idee te hebben van de elastici
teit van de menselijke geest.
De roman „Diana" ls de roman van
een volkomen modern meisje en speelt
in het Lonaen van heden. De sfeer ls
goed getroffen en eeriyk ln zyn een
voudigheid. De intrige, die hoofdzake-
lyk speelt om twee vrouwen die een
dramatisch Jeugdgeheim delen en
waarbij de een de ander tot de dood
to° tracht te kwellen, draagt by tot
h»t boe.end maken van het geheel.
Een goed verhaal, dat men stellig ook
aan jonge mejsjes ln handen kan ge-
l OP DE BOEKENMARKT)
Marcel MatthUs. „Spiegel van
Leven en Dood." NUgh en van
Dltmar. 's-Gravcnhage 1954
Marcel Matthys ls een uitnemend
verteller van streekverhalen van de
goede soort- De mensen die hy ten
tonele voert - kleine handwerkslieden,
boeren en hun vrouwen kent hy van
top tot teen. van binnen en van bui
ten HIJ spreekt hun taal, hy raadt hun
reacties en weet hun emoties. Maar
hij weet nog meer. HU weet hoe de
zwakke altyd weer het slachtoffer zal
zyn van de materieel sterke, hy weet
hoe de mens die afwykt van de code
van zyn gemeenschap, zonder proces
uitgestoten wordt en hy weet ook. dat
sterken en zwakken, mnatschappe'.y-
ken en onmaatschappelilken eigenlijk
weinig verschillen en niet meer dan
mensen zyn met eoed en kwaad. Bij
zonder levendig zitn de dialogen en
sterk en persooniyk ls de taal waarin
deze belde korte romans ln één band.
geschreven zyn.
Jerrard Tickei. „Operatie Venus".
Zuld-Hollandsche Uitgevers Mj).
Den Haag a.J.
Een amusant verhaal ls deze „Ope
ratie Venus" zeker. Gewend als wy
reeds zyn het woord „operatic" gebe
zigd te zien voor gevechts- en andere
legerhandellngen. zal wel niemand op
het Idee komen dat het hier gaat om
een medisch ingrypen by de godin van
de liefde- Trouwens, deze Venus is bo
vendien geen godin, maar een zeer
kostbare Jersey-koe. Hoe dit hoog ge
waardeerde stuk rundvee onder de
ogen van de Duitse bezetting door
haar Engelse eigenaars echter niet
zonder de hulp van marine en lucht
macht van een kanaaleiland wordt
geschaakt, vormt de stof van deze ro
man. Dat deze oorlogskoek versierd ls
met de krenten van een liefdesgeschie
denis en met de rozijnen van schil-
dersromantiek, spreekt vanzelf.
Filmfoto's helpen de lezer, die aan
de tekst niet genoeg mocht hebben,
voor zyn verbeeldingskracht.
Rosamond Lehmann. „De Echo
van het Hart". De Bezige Bij.
Amsterdam 1954
Rosamond Lehmann Is een van do
beste hedendaagse Engelse roraan-
schrytsters uit de school van Henri
James. Zy behoort tot dezelfde groep
als Virginia Woolf en Elisabeth Bowen.
De overeenkomst tussen deze auteurs
ls, kort gezegd, hun subtiele analyse
ren van de mense'.yke gemoedsbewe
gingen en hun daaruit voortvloeiende
daden. Waardoor Rosamond Lehmar.n
zich onderscheidt Is door haar bijzon
der actieve wyze van uitbeelden In al
zyn subtiliteit bestaat deze roman
byna geheel uit dialogen en nog wel
uit dialogen, die zo „gewoon", zo reccl
zyn. dat men zich zou kunnen voor
stellen ze dageiyks om zich heen ge
hoord te hebben.
Ingenieus is de compositie, waarin
de loop van de geschiedenis een
driehoeksdrama van twee zusters en
een man telkens teruggrypt of, be
ter nog, telkens even dubbel loopt.
Deze wijze van schryven roept het
beeld op van de estafette, waarbij het
onderwerp wordt doorgegeven door d«
optredende sujetten.
Ten onrechte verklaart de omslag-
tekst dit boek tot „de vertolking van
de onontwarbare tegenstrydigheden
van het vrouwenhart". Integendeel,
voor zover er win onontwarbare tegen
strijdigheden sprake is Rosamond
Lehmann laat overigens niets onont-
ward dan zitten die In h«t hart van
de mannelyke hoofdpersoon. Rickie,
die heen en weer vlucht van de ena
vrouw naar de andere. Gelukkig ech
ter niet uit erotische drang, doch uit
een veel diepere behoefte om zich aan
de andere te ontdekken.
De vrouwelyke hoofdfiguren, Made
leine en Dinah zyn zelfs iets minder
aanvaardbaar, te veel cliché, zy het
dan ook een cliché van een zeer sub
tiel bewerkt formaat. Voortreffelijk is
weer de pregnante diepte waarmee de
verhouding tussen deze vrouwen on
derling getekend ls-
DU drama van de eenzaamheid
van hedendaagse mensen is in de
handen van Rosamond Lehmann ge
worden tot een roman, die de lerer
van heden zal brengen tot kennen
cn herkennen en die. vergissen wij
ons niet. de lezer in later tijden zal
brengen tot het wonder van het her
kennen van zyn leven in deze levens.
CLARA EGG INK
