Viruly geeft relaas Tritonramp Daar LEIDSCH DAGBLAD - WOENSDAG 1 DECEMBER Hoorde een eigenaardig geluid Plotselinge, zeer steile daling ..Geen tekortkomingen aan instrumenten' l'iterlük enigszins bleek en nerveus betrad rommedore Viruly. die op 5 September de „Triton" voor de laatste maal omhoogtrok en met de stuur- knuppcl In zijn handen met de maehine op de zandbank van de Shannon terecht kwam, gistermiddag de getuigenbank in de grote zaal van de Kings Inns te Dublin. Nadat hij echter de in bet Engels gestelde eed had afgelegd, volgden al spoedig zijn eveneens in het Engels langzaam uitgesproken verkla ringen op beheerst kalme wijze. Het verhoor van deze vooraanstaande Neder landse piloot, die al 29 jaar vliegt, sinds 1942 dienst heeft gedaan op de trans atlantische route en die in dit officiële en voor de luchtvaart mogelijk uiterst belangrijke onderzoek als kroongetuige wordt beschouwd, duurde gistermiddag slechts veertig minuten. Toen sloot president Teevan namelijk de zitting van gisteren, maar vanochtend om half elf (half twaalf Ned. tijd) werd het verhoor van Viruly voortgezet. van de hoogtemeter de 250 voet voor bijgaan Zeer kort daarna gaf ik op dracht- vleugelklappen intrekken. Het toestel ging toen circa 150 knopen. Na dat de klappen in waren, verzocht lk om extra klimvermogen. De snelheids meter gaf toen 160 of meer aan. Hoogfrequentie viel uit Weer was het de heer Mobride, die met zijn vragen begon. Mobride: „Had U al lang met Super - constellations gevlogen?" Viruly: „Ongeveer een Jaar." Mcbride: ..Ook met het verongelukte tocs.el de ..Triton"? „Dat kan ik niet zeggen, waarschijn lijk wel." Mcbride: „Had IJ op 5 September een normale reis gemaakt van Amsterdam naar Shannon? Viruly: .„Ja. behalve dan dat de hoog- frequentle van de radio uitviel." McBride: „Die is vernieuwd op Shan non. maar er was bovendien vertraging in Amsterdam geweest." Viruly: „Ja. de remmen waren gerepa reerd Daarna volgde een vraag- en antwoord - spel over het totale gewloht van het toestel en de voorbereidende maatrege len die aan de 9tart op Shannon voor afgingen. De startbaan was aangewe zen Er stond een Zuid-Oostelijke wind. fce'geen weinig voorkomt. Daarna volgde volledige contröle van het toestel, zoals gebruikelijk. Mcbride: „Was bij deze contröle alles normaal?" V.ruly: „Absoluut." Hl) had met de b^rdwerktulkgundige en de eerste vlieger Parfitt. zoals gebruikeilk K de VI- en V2-snelheden voor het oostiigen vastgesteld, resp. 110 en 125 knopen, waarna Parfitt de toren om het vertrek sein had gevraagd. Viruly had de remm-n geprobeerd en de motoren laten draaien. Vreemd Op dit punt verzocht de president geen vi. f.u meer te steden doen Viruly zeil Bcit. zun rJlaas te laten vertellen, hier volgt het: „lk gooide de remmen los. zodat de machine vooruit begon te rollen, en langzamerhand vaart kreeg. lk stuurde aanvankelijk met hei neus- w.el, totdat we een snelheid hadden van 60 knopen (111 k.m. per uur:. Daarna gaat de besturing met het roer. Steeds sneller schoot de machine vooruit, en toen we 125 knopen gin gen. kwam het moment om de lucht ia te gaan. Precies op dat moment hoorde ik. althans ik dacht het te horen, een eigenaardig geluid, dat van bakboord kwam. Het scheen mij even toe alsof een van de linkermotoren een ander geluid begon te maken. Het was dus geen klap of zoiets. In een flits keek ik opzij naar Parfitt en naar de boordwerktuigkundige, om te zien of zü het ook hoorden. Maar zij vertoon den geen enkele reactie en toen hoor de ik het vreemde geluid ook niet meer. zodat er geen reden meer was om er op te letten. Op hetzelfde mo ment (rok ik de machine normaal dc lucht in." Hevige zwaai Op dat moment kreeg ik de indruk, dat er iets absoluut verkeerd was met de machine. Het gebeurde nog voor we tijd hadden gehad, alle normale routinewerkzaamheden van controle en checking kort na een start uit te voeren. Ik keek naar de kunstmatige horizon, die wees een normale ligging van het toestel aan. Daarna maakten wjj een zeer steile, plotselinge daling. Dat weet ik zeker, want toen ik naar de daalsnelheidsmeter keek, zag ik de naald door de indicatie gaan. dat we duizend voet per minuut naar beneden gingen en aangezien dit instrument meestal traag reageert, zijn we waar schijnlijk nog sneller naar beneden gegaan. Ook de naald van de hoogte meter sloeg door de honderd voet te rug en op datzelfde moment raakten we het water. Meteen was er een he vige zwaai, lk voelde hem naar rechts, maar anderen zeggen naar links. In zeer korte tijd kwam de machine toen tot stilstand. Even was ik geheel ver suft en er ging enige tijd voorbij voor ik tot handelen in staat was. Toen waren de reddingspogingen al begon nen". Gevaar Viruly was u tgesprc-ken. De heer Mcbride mocht met zyn vra gen beginnen, en hü begon daar. waar Mobride: „Kunt U enige schatting ge ven van de afstand die U scheidde van het voor U liggende einde der startbaan op het moment, dat het toestel van de grond loskwam?" Viruly iaarzelenö>: „Moeilijk, maar ik zou zeggen, misschien 120 tot 150 meter" Mcbr.de: „Verliet U de grond op het zelfde moment dat het vreemde ge luid hoorde?" Viruly: „Ja, op precies hetzelfde mo ment". Mcbride: „Had U even de indruk dat er gevaar dreigde?" Viruly: „Ja, een ogenblik wel". Mcbride: .Hebt U ook opgelet hoe groot Uw sttfgsnelheid was?" Viruly: „Ja. ik heb ook op de stijg- snelheidsmeter gekeken. Die gaf toen geloof ik een kiimsnelheid van 700 voet per minuut aan". Conclusies Het verhoor had veertig minuten ge duurd. De klok gaf half vijf aan en de president schorste de zitting Voordat Viruly gehoord werd had des middags de heer G. B. Probert. lucht- vaartdeskundlge van het Ierse M:n:ste- rie van Industrie en Handel, zijn uit voerige uiteenzetting over het geborgen wrak van de Triton voortgezet en be ëindigd. HIJ was daarbij o.a. tot de vol gende conclusies gekomen: 1. Het Is waarschijnlijk, dat de instru mentale fout van de snelheidsmeter vóór het ongeluk zeer klein was. 2. De hoogtemeter van Viruly vertoon de geen ander defect dan enig roest, dat door het water na het ongeluk veroorzaakt is. Met vrij grote stellig heid moet worden aangenomen dat het Instrument voor de ramp naar be horen heeft gefunctionneerd. 3 Ook de stijgsnelheldsmeters waren in orde. Resumerend was men tot de conclusie gekomen, dat voor zover de instru menten In de cockpit na de ramp nog konden worden onderzocht, geen te kortkomingen waren geconstateerd, die slecht functionneren of het abnor maal uitslaan van de naalden tot ge volg zouden hebben kunnen gehad. Tot directeur van het Museum van Oudheden ie Groningen is met ingang van 1 Maart 1955 benoemd de heer W. Jos de Gruyter, thans redacteur voor beeldende kunsten van „Het Vaderland" ln Den Haag. De heer Jos. de Gruyter ls sinds 1930 aan „Het Vaderland 1 verbonden. Voor dien is hü twee jaar kunstcriticus ge weest bU het Utrechts Dagblad. In tijd schriften en in boekvorm zijn van zijn hem het woord ontnomen was, alsof VI- hand verschillende publicaties over beel- ruly nog niets verteld had. I dende kunsten verschenen. Engelse troonrede mager uitgevallen Woningbouw en onderwijs worden verbeterd De Engelse troonrede van gisteren is uiterst mager uitgevallen, waarschijn lijk omdat dit het laatste jaar voor de verkiezingen zal zijn. De regering er kent. dat degenen met vaste Inkomens geen aandeel hebben ln de verhoging van de welvaart: vandaar dat de pen- zullen worden verhoogd. De troonrede kondigde verder een hoog nodige verbetering van het En gelse wegennet aan. Het nieuwe woningplan voorziet de vrijmaking van het dubbele aantal hui zen dan tot nu toe. dat door de over heid nas gerequireerd en in voortgaande krotopruiming Ook het onderwijs zal worden verbeterd. Met name zullen de pensioenen van het onderwijspersoneel op een gezondere leest worden geschoeid. Voor Nederland ls nog van belang, dat Enigeland uitvoering zal geven aan de besluiten van de dit jaar m Londen ge houden internationale conferentie om de olie uit de kusten te houden. De socialistische oppositieleider Attleo vond de troonrede niet veel zaaks. Vooral was hil er ontstemd over, dat de waterstofbom onvermeld bleef. D? rege ring behoort hieromtrent een initiatief te nemen, overeenkomstig de door het Lagerhuis ln April uitgesproken wens. Door het ongedaan maken van het door Labour genationaliseerde wegvervoer heeft de regering, volgens Attlee. eer. transport-crisis geschapen. Hij beschul digde de regering van algemene zelfge noegzaamheid en beloofde dat de oppo sitie haar zal w akker schudden. Eden wees Attlees verwijt af. In de buitenlandse politiek heeft de regering de grootste voortvarendheid getoond. De ratificering van de Europese defen sieplannen vormt de basis voor de ver dere onderhandelingen met de Sovjet- Unie. De regering heeft hierbij het grootste begrip voor urgentie. Volgens Eden is de taak. die de rege ring aanvankelijk op zich had genomen om het land weer op de been te helper- vooral wat de betalingsbalans en dc inflatie betreft, thans vrijwel geëindigd. Er openen zich nieuwe perspectieven. Verheugend is. dat bet algemeen ver- ti ouwen in het Dond sterling is toege nomen, aldus Eden. flngez. Med.-Adv.j Jet/we wcuw /idfi tnmiyïü/t Castella Schoonhcidszeep voor een stralend uiterlijk, een huid, zo fris, zo zacht en geurend als de lente zelf. Houdt U aan Castella Schoon- heidszeep rijk aan huidversterkende oliën, discreet geparfumeerd! 2 stuks voor (Ingëz. Med.-Adv.) zit 'm de kneep - Ongerust „Had U zich wel even ongerust gemaakt over het geluid?" interrumpeerde de president. „Inderdaad." antwoordde Viruly. „met zo n vol een zwaar geladen toestel." „Gaat U voort," zeide de president. „We hadden bij dat omhoog gaan 125 knopen snelheid," vervolgde Viruly, „en ik merkte dat we een vlakke klim had den, dat we niet snel stegen. Ik liet het landingsgestel daarom snel Intrekken. Terwijl het omhoog kwam vlogen we nog boven het vliegveld naar de waar- schuwlngsllchten vlak bulten het veld. Ik stuurde nog visueel om er zeker van te znn. dat wij veilig waren opgestegen en dat lk op goede hoogte over die lichte zou komen. Dat gebeurde. Het was onmogelijk precies te zeggen, hoe hoog we er overheen gingen. Dc schat het op 50 voet of iets meer. Daarna be gon lk aan een steilere klim. omdat we inmiddels meer vaart hadden gekregen. Bii 140 knopen snelheid vroeg ik om enige vermindering van vermogen. Op dat moment wordt de kracht van de motoren namelijk iets teruggebracht door de boordwerktuigkundige. Dit kun nen wil op de instrumenten controleren, maar hil deed het zelfstandig Intussen klommen we nog steeds. Het rode lich tje. dat een uitgestoken landingsgestel sanz»eft. ging uit. Dat betekende dus. da* het geheel ingetrokken was in de romp. Op dat moment zag ik de naald Japan betaalt schadevergoeding O Bijna vijftig millioen voor Etrijgsgevangenen De Japanse regering heeft een bedrag v.-vn raim 47 millioen gulden bestemd voor het betalen van schadevergoeding aan voormalige Geallieerde krijgsgevan genen. die in de afgelopen oorlog gedu rende hun krijgsgevangenschap in het gebied van de Stille Oceaan, meer dan normaal te lijden hebben gehad. Het bedrag werd vastgesteld na zes weten onderhandelen tussen Japanse autoriteiten en Sir Norman Roberts, voormalig Brits gezant ln Tokio, die in rechten optrad voer de dertien staten, die deze schadevergoeding voor hun onderdanen, die ln Japanse krijgsge vangenschap zijn geweest, eisten. De dertien landen zijn: Groot-Brit- tannie, de Verenigde Staten. Austra lië Canada. Nieuw-Zeeland. Pakistan Frankrijk Nederland, de Philiop'1- n°n Tndonesle en de drie Ir.do-Ch 1: e stoten Laos, Cambodja cn Zuid-Vlet- sam Landbouwers! Dit stoere pak maakt Beva voor U uit Schuttersveld-manchester, speciaal voor Beva gemaakt. Oersterk, mooi, soepelcn practisch niet te slijten. Alle naden van Beva-kleding extra versterkt. Dit kloeke pak, waarin U ook buiten het werk om gezien moogt worden, zit gemakkcluk en royaal. VAKKLEDING VOOR ALLE BEROEPEN BEVA werkkleding verkrijgbaar bij: B. DE KONING - vakkleding sinds 1875 Haarlemmerstraat hoek Donkersteeg N.Y. VAN CLEEF - Haarlemmerstraat 172 - 174 - 179 Filiaal: Herenstraat 9 Met een enkel woord BINNENLAND landse cineasten vertoond. Thans ls bericht ontvangen dat aan Herman van der Horst het Diploma of Merit is toegekend voor diens film „Lekko" (Vieren maar). De Commissaris der Koningin ln de provincie Noord-Holland, dr M. J. Prinsen, heeft het beschermheerschap aanvaard van de Stichting het Noord-Hollands Phll- harmonlsch Orkest. Verschenen Is het voorlopig verslag van dc commissie van rapporteurs uit de Tweede Kamer Inzake het wetsontwerp tot regeling van de Omroep. Verschenen ls het rapport van de Rijkscommissaris. Inzake lectuurvoorzie ning. Ingesteld ln 1949 en opgeheven op 21 September 1954. De Staten van Suriname hebben met algemene stemmen het „ontwerp-Donker" aanvaard dat de Indonesiërs ln Suriname ln de gelegenheid stelt, kosteloos en op een eenvoudige wijze het Nederlander schap te verwerven. Een Nederlands wets ontwerp daartoe, ingediend door minister van Justitie Donker. Is onlangs door het Nederlandse Parlement aanvaard BUITENLAND veren. De vier eerste „F-86 Sabre"-straal- lagers zijn nu uit Tokio naar Formosa ver trokken. De Australische minister van Handel en Landbouw heeft Dinsdag ln Oenève ver klaard, dat Australië hoopt z(jn bevolking binnen enige tientallen Jaren te verdub belen. De meeste emigranten zouden uit Qroot-Brlttannlë moeten komen. OUnther Bach, hoofd van de afdeling voor cultuur, film. radio en literatuur van de Oost-Duitse staats-radlocommlssle. ls naar West-Berl|Jn uitgeweken, waar hij een toevlucht als politiek vluchteling heeft ge- Tengevolge van een ontploffing ln een vuurwerkfabriek te Sorrento (Italië) ztln Dinsdag drie vrouwen om het leven Ïekomen en twintig personen gewond, wee weken geleden werden bil een soort gelijk ongeluk ln een andere Z.-Itallaanse stad elf personen gedood. ült vijf Amerikaanse staten ln het gebied van de Rocky Mountains worden de eerste sneeuwstormen van deze winter ge meld, In Colorado vielen drie doden. In deze staat viel te Eagle 35 cm sneeuw. De koude ls ln vrijwel het gehele land door gedrongen, zelfs ln 1 Abdel Kader Audn. seeretarls- »n de Mohammedaanse Broeder- e dood-traf g-ë'-t Hij wordt b-- Unieke huldiging Chlirchill (gisteren tijdens huldiging) beslist veel jonger clan tachtig ,-llet einde van mijn reis nadert thans, maar ik hoop liet land nog diensten te bewijzen (Telefonisch van onze correspondent in Londen) Sir Winston Churchill is op het gebied van huldigingen wel een en ander ge wend. maar een huldebetuiging, zoals hem gisteren namens het parlement betoond werd was ook voor hem uniek. De enorme. Ietwat lugubere Westmin ster Hall, waar vorsten en verraders veroordeeld werden, en waar tegenwoor dig het Britse volg nog defileert langs de baar van de overleden souverein, was In een feestzaal veranderd. Het weer was slecht, even bar als tachtig jaar geleden op Churchil's geboortedag! Toen woedde er een storm en Tergin gen er schepen op zee, precies als thans. Maar toen het middaguur naderde klaarde de hemel op en stroomde de zonnestralen ln brede bundels door het monumentale oorlogsgedenkraam de enorme ruimte binnen. Bovenden straalde het licht uit de grote kronen en uit extra-lampen, die waren aangebracht in de middeleeuwse verweerde eiken zoldering. Er waren 2500 genodigden, maar in de Hall heerste de sfeer van een intiem familiefeest. Voor Churchill, die er zijn hele leven vertoefd heeft, ls het par lement immers zijn tweede gezin. Enorme Westminster Hall had sfeer van familiefeest Klokslag twaalf uur betrad Churchill, vergezeld van zi)n slanke gracieuse echtgenote, het gebouw. Lady Churchill droeg een bontmantel en had een prach tige bouquet in de hand. Churchill zelf was zonder overjas. Hij was in het zwart met het bekende vilnderdasje. De stoel, waarop hU zou plaats nemen, was electrisch verwarmd! Deze binnenkomst was een hoogst aangrijpend moment. Het was doodstil ln de zaal, maar tussen de eeuwenoude muren klonk de echo van doffe, steeds aanzwellende paukenslagen in het de"* rhythme van de eerste maten van Beet- hoven's Vijfde Symphonic, welke ir morse immers de letter „V" (van Vic tory) vertegenwoordigen, zoals de B B C deze sinds de bezetting in haar uitzen dingen voor het continent laat horen. Zodra Churchill zichtbaar werd bracht men hem staande een ovatie. Sir Win ston nam links van de bepruikte Spea ker (voorzitter) plaats en Lady Chur chill aan de andere zijde. Churchill was ook op deze emotionele dag geheel zichzelf. Hij luisterde verge noegd naar de uitstekende en geestige rede van Clement Attlee. de leider van de socialistische oppositie, die hem na mens de parlementsleden van beide hulzen Churchill's (door Graham Su therland geschilderde) portret aanbood. Attlee zei aan het slot, dat hl) zijn plicht als oppositieleider zou verzaken door Churchill een langdunrie premier schap toe te wensen, maar hU hoopte, dat Churchill in zijn leven nog het be gin zal aanschouwen van een tijdvak van wereldvrede, na de stormen, die het hem toegevallen was het hoofd te bie- „Onderhandel niet, maar sla er op los" Advies van Juin aan PMF (Van onze ParUse correspondent) Maarschalk Juin. die door de vod?) premier Laniel van al zijn Franse func ties was ontheven, maar door p-emier Pierre Mendes-Franc; weer in tua voornaamste bevoegdheden werd her steld. is gisteren op zijn eigen verzoek door P.MF. in audiëntie ontvangen. Het gesprek dat drie kwartier heelt ge duurd, moet ln het bijzonder over de gebeurtenissen in Noord-Afrikn, en spe ciaal in Tunis, hebben gehandeld. E- ter wereld een partij-politicus die nog niet is afgetreden en cf.e elk moment bi] een controverse kan «orden betrok ken. ooit met zoveel vriendschap is be jegend". De lach daverde op deze hoogst ac tuele zinspeling. „Deze eenheid", zo zei Churchill. „Is een treffend voorbeeld van het Britse parlementaire principe. Laat politiek buiten het particuliere leven!" (hilari teit). „Ik mocht brullen' generanf v schap. ie d schuld'.gd van p annen voor een stants- De Verenigde Staten zullen „Sabre"- greep Auda verklaarde daaraan nlei schul- straalJagers aan nationalistisch China le- I dig te zijn. den. Dankwoord vol humor Vervolgens volgde de overhandiging van het aparte geschenk van het Lager huis, een prachtig gebonden boek me» handtekeningen cn voorzien van een opdracht. Enkele fanatiekelingen van Labour- zijde hadden geweigerd te tekenen, maar Churchill zei later in zijn rede. dat hij dat volkomen begreep Het was een vrije uitdrukking van hun wil, zoals In een democratie betaamt Churchill's dankwoord was vol hu mor. Het was geen zware speech, die bij deze gelegenheid ook niet zou heb ben gepast Zoals steeds het geval ls met zlJn re devoeringen. bevatte zl) nog genoeg wilsheden. Zijn stem klonk vast cn he'.der, zon der enige aarzeling. Hij «as gisteren v«»l ionzer dan tachtig! t>eiden zijn dc enigen onder de levenden, die het Britse premier- j schap hebben bekleed". De !of hem toegezwaaid in bet citaat van hef gedenkboek had hem vervuld met trots cn nederigheid tegelijk. Hij ontkende, dat hij het was. die Engeland tijdens de oorlog had geïnspireerd. Het was juist omgekeerd. De natie had hém geïnspireerd. Het Engelse volk was een leeuw geweest. Maar hij. Churchill, had het geluk de taak toegewezen te krijgen om het gebrul te laten horen!" (dave rend gelach). Churchill besloot zijn opgewekte rede met de woorden: ..ITet einde van mijn reis nadert thans. Ik hoon dat ik het land nog enige diensten zal kunnen be wijzen". Terwijl een vreugdevolle trompet-me lodie weerklonk werd Churchill door de beide bepruikte kamer-voorzitters, de Speaker van het Lagerhuis en de Lord- kanselier van het Hogerhuis, langzaam uitgele'de gedaan over h=t 'ange mid denpad van de Hall. zodat i»d°reen ee- Iegenheid had h»m van dtehtbii te zien en hem nog eens toe t» 1uich»n. Na de lunch in Dowing Street was Sir Winston weer gewoon aan net werk. Om kwart voor drie verscheen hij ln het Lagerhuis, dat een voor proef» kr»»g van Sir Anthonv Eden als prem'e- Want om Church'll. dip giste ren 7ov<">1 cr^-rhoc moest opteken niet te zwaar f- b°la<-t°n. leldd» Eden m ziin p'aats de debatten over de troon rede ln. Sint N'co'aas doet oe!d rollen sprake van geweest de maarschalk t belasten met de algehele politieke milita.re leiding der Franse protectc raten Marokko cn Tunesie. Dit P" schijnt echter al te zijn afgestuit administratieve complicaties die ve band hielden met de verschillen politieke status van Tunesië en Maros ko. Het is daarom waarschijnlijker, dit Juin de premier heeft willen waarsct" wen voor gevaren die er in zijn »l bestaan met betrekking tot een te zichtige aanpak van de TunMJ** Fellagha's. Volgens zekere miliU"1 kringen heeft dc regering verkeerd C' handeld toen zij de Fellagha's als m«f of minder officiële tegenstanders schouwde. In plaats van de ondfr!'?'1" delingen, die Franse officieren heooeo trachten te voeren, had men, volgens dit militaire inzicht, cr heter stevig op los kunnen slaan. Men n aan, dat Juin voor dere theorie biM« minster-president gisteren eer heeft willen breken. Vandaag zal znn voorbeeld ourigrnj vermoedelijk wel worden gevolgd nee.- een deputatie van Gaullistum parlementsleden eveneens haar cv* «•achting bij de minister-president maken. De bankbiljettencireulatie is d-1!1 met ruim f. 115 millioen gestegen .-'• f 3.515,5 min. Aangenomen mag «uro - »•-»» dat ln de komende weken de cirfu„,. Ned. Bank heeft in de laatste weer zal verminderen, doch het Is z«' ek van November wederom een na- waarschijnlijk dat tegen het einde va" het Jaar (Kerstmis en gratificaties) stand van thans overschreden tal De goudvoorraad bleef onvfrsnj^ dal gord en deviezen de f 4.5®'" i—verder in opw; arise richt®-..-, winkels heerst een drukte, zoals sinds .cpzsreerd en thans bedragen f W jaren niet het geval is geweest. i millioen. Dc chartale gcldhoevcclhcid aldu< oorlogs hoogtepunt bereikt. Afgezien van de normale ultimobrhneftcn aan contanten doet ook Sint Nlcolaas bet gehl rollen. Aangenomen v. ordt dat m"n in sterkere mate dan het vori-e

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 2