7'
Geldinjecties maakten Suriname
druk en welvarend
Inlands blad om sigaren
thans een mogelijkheid
'n Naaimachine of Breiloesiel
HET FRUITPALEIS
LEIDSCH DAGBLAD - DINSDAG 28 NOVEMBER
%ids 1940 totaal veranderd
Isolement eindelijk doorbroken
(Van ome correspondent in Paramaribo)
•iname dat een uitgesproken geïsoleerde ligging heeft aan de Noord
ill van Zuid-Amerika zou men een eiland kunnen noemen, dat eeuwen-
builen de grote scheepvaartroutes heeft gelegen. Het nagenoeg enige
mel de buitenwereld liep via de lange en niet druk bevaren scheep-
.efbinding met Nederland. Dit isolement van jaarhonderderden heeft dan
.tempel op het land gedrukt,
oe laatste jaren is hierin gelukkig aanzienlijke verbetering gekomen,
bad werd opgenomen in de uitgebreide luchtvaartnetten van de KLM
pan American Airways, terwijl bovendien het verkeer ter zee op Suriname
jlwekkende mate is toegenomen. Niet alleen met KNSM-schepen, maar
vrachters van de Alcoa Steamship Cy, welke het leeuwendeel van de
mn tonnen bauxiet afvoert.
Met de WestelUk gelegen Britse nabuur
Is de verbinding beter. Niet alleen ls de
luchtverblndlng vrij regelmatig, maar
ook de route over zee wordt frequent
door de schepen van de KNSM bevaren.
Aan de grensrivier, de Corantijn, ligt,
nog Juist op Surinaams grondgebied, het
welvarende stadje Nieuw Nlckerie, dat
gemakkelijk per kustvaarder of rivier
boot te bereiken ls. terwijl tussen
Nieuw Nlckerie en Springfield, in Brits
Guyana, een dagelijkse veerdienst wordt
onderhouden. Per auto. en eventueel
gedeeltelijk per trein, kan men vervol
gens naar Georgetown, de aantrekke
lijke hoofdstad van Demerara. doorrei
zen. Het contact tussen Brits Guyana en
Suriname ls vrij intensief, intensiever
j dan de economische relaties zouden
doen vermoeden. Dit vindt waarschijn
lijk daarin zijn oorzaak, dat in het verre
verleden Suriname lange tyd Engels
gebied en Demarara Nederlands gebied
Is geweest. In Suriname herinneren de
namen van talrijke plantages Friend
ship. Burnslde, Paradise, om slechts
enkele te noemen aan die periode,
terwijl men in Brits Guyana plantages
aantreft met oer-Hollandse namen,
zoals Nieuw Amsterdam, Uitkiik, Klik
in het Gat enz. Vele families uit
Georgetown en Paramaribo zijn aan
elkaar gepatenteerd en die banden wor
den nog steeds onderhouden.
1 Suriname's Isolement vla de
m .jchtwegen deels is opgeheven,
eer land dit gebied nagenoeg
.jlbiar De drie Guyana's (in het
3 Frans Guyana, in het midden
IITif en in het Westen Brits
In de wandeling Demerara ge-
norden aan de landzijde omslo-
Venezuela cn Brazilië De
,-happelijke grenzen hebben ech-
celeid tót enig contact, zoals Dij
i gewoon is. De verbinding
is namelijk practisch onmoge-
.uidelnk gedeelte toch der drie
hoofdzakelijk uit
'izbare oerwouden, afgewisseld
...nah-hoogvlakten, een groten-
onbekend en ontoegankelijk
SÏecii'speciaal uitgeruste expe-
"iunnen tot diep in het binnenland
sec De zeeroutes worden verder
«t bevaren, zodat de enige ver-
de lucht ls. daar een weg langs
lebled nog steeds tot een van de
j.er. \an de Guyana's behoort.
Guvana kan men van Parama-
echter gedeeltelok per rivter-
ttdeeltelitk per auto bereiken.
men nauwelijks verder komt
grensrivier, de Maraowijne,
de voormalige grote dwang
kampen St. Laurent en St. Jean
Deze stadjes ziin nu. na
nn de „Bagnards" vrijwel
;erlaten en bieden een trooste-
Ivan verregaand verval. De
t ..Avenue Foch". „Avenue
en andere wydse namen
:hts brede stroken stof of
n Er staan wat half lege
enkele verlopen kroegjes en
Rriaten stenen hulzen, waarvan
met planken zijn dlchtgettm-
-.incnood het zo schrUnen-
tüeem van onze dagen heerst
vnld niet. Het is er benauwend
Laurent uit loopt er weliswaar
In stukje autoweg ln 'Oostelijke
.doch hot centrum van Cayenne,
fehis 30 000 zielen telt, is alleen
r. extreem droge perloden per
bereiken.
MARKTBERICHTEN
23 Nov. Varkensmarkt. Aan-
rette «arkens. Notering: lichte
180 tot 1 177. slacersvarkena
1181. zeueen f.169 tot 1.165.
ot AHood minder. Voorts 6
23 November Coöd. Groente-
Per 100 kg rode kool 22—25.
1623 eroene kool 1931. boe-
1927 raoen 6—10. Drel 12—31.
kroten eek. 3839. uien
so 2736. Spruiten 1562. an-
stoofsla 34—37. nero 48.
6—:-ö druiven 70. witlof 22—75.
27 tomaten 20—68. wln-
16—22. Per 100 stuks: bloemkool
ia 3 50—13 knoUelderle 416.
os oeterselle 5.709.90. selderie
RAVEN. 23 November. Knns-
Isnvoer 100 partijen. Prijzen:
rt 2 38 tot 2.45; tweede soort 2.33
extra 2 46 tot 2.53.
del was flauw.
OP 22 November. De Bcekoopse
elllng. Rozen, er.bloemlg 20
H'/üey 3.204.80. Vlerlanden 2.40
f.orex 5.00. Mad. Jules Bouché
Duisburg 2.50—4.80. Rosalan-
Cath. Pechthold 1 20—1.60. Ge
ler, 5090. Better Times 3.40
noren io stuks: Sweetheart 1.50
Poulsen 381.10. Ingar Ols-
-2 60 Byou 40. Dlv
230—2 50. ld kl bloemlg le srt
ld. 2e srt 751.40. tros-ohry-
e srt 851 00. ld 2e srt 61—78.
40—52. Pemettvatakken. witte
155. ld rode bes 701.10 ld.
bes 1 202.60, Clematis Prins
2 50, Freesla 52—58. Heestertak-
oiarse bes 6085. Pernettva-
i.-t witte bes oer stuk 1.10—11.70
rode bes 70—1 30
ie hulst met lies In rilt seizoen,
veiling van heden 22 November
eerste hulst met bes geveild. Er
KlIrcn besteed van 42. 60 en 75
ilJK AAN DEN RIJN. 22 Novem-
Koeaievelllng. Bloemkool I 2540,
9—10 bospeen 2838. breekpeen
rode kool 1823. cele kool 20
rt kool 2427. boerenkool 2327
25IC. andllvie 18—38. uien
kr.oUeMerte 9—15. waspeen I 16
O li
-14.
OPARENDSVEEN. 22 No-, ember
- Golden Seal 5485 Her-
T® Mtilersdale 37—52 Champion
Grace Land 3952 Sultane 50
41is. White Succes 7178.
7>; Little America 4859.
>268 p. bos. Lone Island 8
dia 811 Cyclamen 3650.
BüDAM 23 November. Veemarkt.
r in totaal 4948 (6751). Vette koelen
5">; gebrulksvee 1407 (754): vette
80. grn«kalveren 446 (288). nuch-
eren 941varkens 89; biggen 427;
163 veulens 22; schapen of lam-
'-3. bokken of gelten 45
Vette koelen le kw 258
236—250. 3e kw. 200210;
^rrren 285—295. 255—275. 226—245.
s:'ó: graskalveren 280. 200. 180;
kalveren 68. 53. 48; biggen 60.
«ijs per kgslachtpaarden 198.
Prijs per stuk: schapen 130, 120.
«wieren 110. 105. 95; kalfkoelcn
melkkoeien 1025. 900. 800;
'9. 580. 520: vaarzen 675. 600,
~ea 425. 325. 280.
JkR November Groenteveiling-
'48—0 55. Idem 2 0 33—0 41. ld
Pre! Oia. glasar.dllvle 0 250 28.
."11—0 20. spruiten 0 440 46.
"2! groene kool B 0.13. uien
rn 0 37—0 34. alles per kg. sla
'per ïoo stuks, bospeen 0 26
r"! boerenkool 0 500 90. stoof-
r'B:5 per kist; radijs 0 02 per bos
uramloy o 10. Groninger kroon
'Ppelen 0 12, Goudrelnetten 0.22
Dmlyen 0.54 per Va kg.
Al moge Suriname's Isolement dan
ook slechts via zee- en luchtverblndin-
gen «enigermate) opgeheven zijn, de
invloeden van het toegenomen contact
met de buitenwereld zlln onmiskenbaar.
Voor een leder zelfs als hij slechts
oppervlakkig rondkiikt moet het dui
delijk zijn hoe snel Suriname en
vooral Paramaribo ln de laatste Jaren
veranderd ls. Van zeer grote Invloed ls
hierbij ook de laatste wereldoorlog ge
weest.
Tot Mei 1940 waren de relaties van
dit land met het buitenland hoofdzake
lijk op of vla het moederland georiën
teerd. doch vier Jaren lang moest Suri
name een andere uitweg hebben. En dit
zoeken naar nieuw contact leidde on
afwendbaar naar de Ver Staten van
Noord-Amerlka Niet alleer dienden de
goederen, die voordien uit West-Europa
werden geïmporteerd, in een ander land
gekocht te worden, maar ook zochten
studerenden, die tot en met de Mulo-
opleiding ln Suriname zelf terecht kón
den. gelegenheid tot verdere studie.
Bovendien waren er dan nog de verlof
gangers. die niet meer ln de gelegenheid
waren ln Europa van hun vacantie te
genieten. Amerika was de magneet: uit
of via de V.S. werd geïmporteerd, nieuwe
handelsrelaties werden aangeknoopt of
bestaande geïntensiveerd, meer en meer
studerenden vonden de Amerikaanse
hogescholen, vacantles werden ln het
land van Uncle Sam doorgebracht. Een
krachtige stimulans voor dit nauwere
contact met de V.S. was bovendien het
feit dat gedurende de gehele oorlog een
aanzienlijk contingent Amerikaanse
troepen ln Suriname gelegerd wis.
Enerzijds waren de Amerikanen niet
alleen zeer beducht voor een overval op
het bauxiet-land uit het naburige Frans
Guyana, dat Vlchy-Frankrljk welgezind
was, maar ook en vooral een actie van
dp tegenstander van zee uit, waardoor
de voor de oorlog zo buitengemeen ge
wichtige mijnen gevaar zouden lopen
teloor te gaan voor de geallieerden. En
anderzijds was Suriname's vliegveld
speclnal wel gedurende de laatste jaren
van de wereldkrijg een van de groot
ste springplanken van het Amerikaanse
continent naar het Afrikaanse, op welks
Noordkust voor de geallieerde oorlog
voering onmisbare vliegvelden lagen.
Deze Amerikaanse legeringen en
laler die van Nederlandse troepen
brachten grote «ommen gelds in het
land. waardoor de geldsrhaarste. wel
ke de laatste decennia had geheerst,
op korte termijn werd omgezet in een
celdovervloed. welke zo groot was. dat
het land deze met zijn uiterst beperk
te productie en de door de oorlog zeer
beperkte import nauwelijks kon ver
werken. Het evenwicht tussen lonen
cn prijzen werd dan ook snel verbro
ken, zodat inflatie niet uitbleef.
Daarenboven lieten de Amerikaanse
militairen niet na om ook in Suriname
de Amerikaanse manier van leven ln te
voeren De bevolking leerde nieuwe
leven«behoeften kennen, de sterk ver
hoogde lonen leidden al ras tot een
aanzienlijk verhoogde standaard.
De geldinjectie was echter zo aanzien
lijk dat na de oorlog het land over een
flink gevulde deviezenpot beschikte.
Toen de import-mogelijkheden weer
ruimer waren, werd er dan ook diep in
die goed gevulde pot getast. Een stroom
Oud-kamerlid Schaepman
overleden
Vannacht 1» te Wassenaar ln de
ouderdom van ruim 75 Jaren overleden
de heer Th. F. M. Schaepman, oud-lld
va nde Tweede Kamer en oud-polltlek
hoofdredacteur van het dagblad ..Het
Centrum".
Op 17 September 1929 nam de heer
Schaepman voor de R.K. Staatspartij
zitting ln de Tweede Kamer als militair
specialist. Op 18 Mei 1933 trad hU af
om reeds op 27 Juni van dat Jaar we
derom zitting te nemen. In 1937 verliet
hU de Tweede Kamer. In 1939 kwam hij
voor de derde maal in dit college en
wel tot 1946.
Op 3 Maart 1945 was bU het bombar
dement van Den Haag zijn gehele bi
bliotheek verloren gegaan. Nadien heeft
hij zich niet meer op journalistiek ter
rein bewogen. HU heeft nog enige Jaren
te Best gewoond, waar hij actief deel
nam aan de leiding van de Bata schoen
fabrieken.
van auto's, radio's, textlelgoederen en
luxe voorwerpen kwam het land binnen
en het in de oorlog door de Amerikanen
gegeven voorbeeld werd gretig nagevolgd
Amerika was voor velen een soort land
van belofte geworden, waartoe het per
soonlijk contact met de militairen met
weinig had toe bijgedragen. Het ls mo
menteel dan ook verbluffend te consta
teren. hoevelen van de overigens nog
weinig ontwikkelde massa een redelijke
kennis van de Engelse taal hebben.
Toen deze eerste, vrij wilde, Jaren van
opleving enigszins begonnen te verflau
wen, kreeg Suriname een nieuwe geld
injectie door de uitbreiding van de
bauxiet-bedrljven en de verruiming van
de bauxiet-export, terwijl daarnevens
de vestiging van enige nieuwe grote be
drijven ln de eerste plaats mag wel
Bruynzeel genoemd worden) de geldtoe-
vloed extra vergrootte.
Tenslotte begon in 1948 het Wel-
vaartsfonds Suriname eveneens bij te
dragen tot de uitbreiding van het geld
verkeer In dit fonds werd door Neder
land 40 millioen gulden gestort voor de
verbetering van de economische en so
ciale omstandigheden en de diverse
maatregelen, welke ln de loop her Ja
ren door dit fonds werden getroffen,
droegen aanzienlijk bi) tot de wijziging
van het aspect van het land. De laat
ste Jaren kwam daarnevens nog in ac
tie de stichting voor de machinale land
bouw in Suriname, welke o a. het grote
polder-complex „Wagenlngen" enta
meerde en waarin reeds tientallen mil-
lloenen werden geïnvesteerd.
Al deze veranderingen, actes en ac
tiviteiten hebben het Suriname van
1940 dat In velerlei opzichten nog
achterlijk genoemd moest worden
verandert!
De eerste Impressies, die men thans
In Suriname opdoet, zijn: grote druk
te grote welvarendheid en
duurte.
PMF misschien naar Moskou
namens de Grote Drie
Plan voor conferentie mef de
Russen in Mei
(Van onze Parljse correspondent)
De Franse premier heeft gisteren In
een rede voor de V.N. een nieuw plan
onthuld.
HU verwierp daarbij de nieuwe voor
stellen van Molotof om zowel de gepro
jecteerde conferentie over Europa als de
ratificatie van de Parijse accoorden uit
te stellen. „Die suggestie kan Ik onmoze-
lUk ernstig nemen", zei de Franse pre
mier.
Daarentegen opperde hij het plan In
zake een conferentie in het komende
voorjaar in Parijs, en vermoedeiyk in
Mei. tezamen met de Russen, om dan.
na de oprichting van de Westerse Unie
en de definitieve beslissing Inzake de
Duitse herbewapening over een modus
vivendi met de Russen te kunnen spre
ken. De Russen zouden dan tevoren hun
goede voornemens kunnen bewijzen door
Oostenrijk eindelijk een vredesverdrag
voor te leggen. En voorts stelde Mendès-
France de Russen voor hun Oost-Euro-
pese veiligheidssysteem In te richten
naar het voorbeeld van de Wester-e
Unie. .Ons systeem is gebaseerd op
wederzijdse controle van de bewapening
en het zou in ons aller voordeel zijn
Indien rü deze zelfde methode volgde".
Mendès-France heeft nu voor het eerst
officieel duldelUk gemaakt wat hU be
doelde toen hU vroeger bij herhaling
over „paralelle" onderhandelingen sprak.
GelUktUdtg met de verdere uitwerking
van de Parijse overeenkomsten wil hij
dus die conferentie met de Russen
grondig voorbereiden en er schynt zelfs
sprake van te zi'n dat Mendès-France,
als vertegenwoordiger van de WestelUke
Grote Drie naar Moskou zon gaan om
daar de Russische bedoelingen ter
plaatse te peilen
Het ziet er dus wel naar uit dat Men
dès-France van plan ls ln zijn verras
sende carrière als staatsman een nieuwe
grote stap te doen.
Tsjechische spion
veroordeeld
(Telefonisch van onze correspondent
te Bonn)
Een 66-jarige Invalide monteur, Ladis-
lav Kosan, had voor de spionnagedienst
van een land achter het ijzeren gordijn
op tal van plaatsen I; West-Dultsland
industrie-gebouwen gefotografeerd. HU
werd daarom te Dusseldorf tot 15 maan
den gevangenisstraf veroordeeld.
Kosan. die uit Tsjecho-Slowakije af
komstig is. en die al in 1905 met zUn
familie naar Duitsland eekomen was.
heeft ook enige tUd in Nederland.
België. Luxemburg. Frankrjjk en Canada
gewerkt. Ook werd hij al eens door een
Duitse firma met enkele anderen naar
Siberië gezonden om daar aan het in
richten van een fabriek mede te werken.
HU beweerde voor de rechter dat men
hem onder druk had gezet, toen hU zich
ln 1939 tot Duitser liet naturaliseren. In
1945 meldde hU zich ln een vluchtelin
genkamp om gerepatrieerd te worden
Hij werd ln zUn Tsjechische vaderland
niet al te vriendelijk ontvangen toen
men er achter kwam dat hii Duits
staatsburger was geworden. In 1947
keerde hU weer naar Duitsland terug,
maar hU schreef voortdurend brieven
aan de Tsjecho-Slowaakse militaire
missie ln BerlUn om toch maar weer
naar zUn oorspronkelUke vaderland terug
te mogen keren. Toen kreeg hU een
brief uit Oost-BerlUn dat hU daar ver
wacht werd In de wachtkamer van een
station eaf men h®m 700 mark met r.e
oodracht bepaalde fabrieken in West-
r>nil«land te fotograferen en bertchien
over de omvang en de aard van de pro
ductie en de grootte van het personeel te
leveren.
Kosan kwam voor de rechter met het
klnderachtlee smoesje voor de dag. dat
hii geloofd had dat de foto's voor een
album van een liefhebber bestemd waren
geweest....
Amsterdam - Stad van
Rembrandt
Hel verkeer op de Jodenbreestraat te
Amsterdam werd vanmorgen naar
belde richtingen door een agent van
politie tegengehouden, terwyl een
filmcamera snorde en onze grote
schilder Rembrandt, compleet met
knevel en Henri-Quatre, en gestoken
in een paarse fluwelen Jasje met dito
baret, op zijn gemak In Noordelijke
richting naar ziin ..Rembrandthuis"
slenterde. Van dichtbii eezlen bleek hU
een vermomming te ziin van Jan Re-
tel. enige acteur in de documentaire
film ...Amsterdam Sfad van Rem
brandt". waarvan zo Juist de opna
men waren begonnen.
..Stel U voor dat Rembrandt eens van
ziin voetstuk stapte en door Nederlands
hoofdstad ging wandelen", aldus een be
roep van het scenario op de toeschou
wer. En het voert hem vla grachten en
bruggen, vla Rembrandtpleln en Rem
brandthuis naar oude patriciërswonin
gen. naar torengebouwen cn meester
werken der Nederlandse schilderkunst.
naar de havens en andere bezienswaar
digheden van Amsterdam, ja, zelfs naar
een pierement. Aan het einde van ziin
rondgang herneemt Rembrandt zUn
roerloze houding op het naar hem ge
noemde plein. De buitenopnamen van
..Amsterdam stad van Rembrandt"
moeten vandaag ten eind® worden ge
bracht. Uiterliik 31 December van dit
Jaar moet de film gereed zUn.
Mclik tijdelijk vervanger
Jacob Malik, Sovjet-Russisch ambas
sadeur te Londen, zal AndreJ Wisjinsky.
die Maandag te New York Is overleden,
tUdeiyk als afgevaardigde bU de V.N.
vervangen, aldus wordt in Londen ver
nomen.
Kerkelijk Leven
Ds J. P. van Heest met
emeritaat
Ds J. P. van Heest, Evang. Luth. pre
dikant te Amsterdam en voorzitter van
de synode der Evang. Luth. Kerk, is
voornemens 31 December met emeritaat
te gaan. Met hem verdwUnt een van de
meest vooraanstaande predikanten in de
Evang. Luth. Kerk uit de actieve dienst.
Ds Van Heest is in 1889 geboren en
in 1916 proponent geworden bU de Herst-
Evang. Luth. Kerk Op 11 Maart 1917
aanvaardde hü te Medembllk het pre
dikambt Vandaar vertrok hU in 1920
naar Groede en in 1923 naar Deventer.
Op 9 September 1928 deed hU Intrede
ln de hoofdstad.
Ds Van Heest ls voornemens Zondag
2 Januari In de Oude Kerk aan het
Spul afscheid te nemen van zUn ge
meente en op Maandag 3 Januari een
afscheidsreceptie te houden.
Zendingsarbeid op
Midden-Celebes gestaakt
Het Zendingsbureau van de Raad
voor de Zending der Ned. Herv Kerk
te Oagstgesst heeft een telegram u:t
Midden-Ce'.ebes ontvangen met het be
richt. dat de Synode der Toradjakerk
heeft besloten het landelijk opbouwwerk
in Tentena te staken
Nadere berichten over de achtergron
den van d.t besluit ontbreken nog Het
telegram meldt alleen, dat het besluit
ls genomen ln goede harmonie met de
aanwezige zendlngsarbelders.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Tholen R. W steur te Oud
dorp. Te Kr.tnlngeA (wykgem. D.) H. L.
Ruitenberg te Westmans.
Aangenomen naar Elspeet D v d. Ent
Braat te Opheusden. Naar ColUneplaat P.
J. Veldman, vlc. te Ophemert, die be
dankte voor Oudemlrdum De benoeming
tot alg. secr. van de A.M.V.J. te Amster
dam W. L. Jena te Waalwijk. Naar Bus-
In het land van Maas en Waal
nu een prima product
(Speciale berichtgeving)
Wij herinneren ons nog flauw uit onze jeugdjaren, dat wij in do
buurt van Amerongen een aantal grote, zwart geverfde schuren
zagen. „Dat waren loodsen", zo vertelde men ons, „waarin de tabak
gedroogd werd". Op deze vluchtige wijze namen wij voor het eerst
kennis van de omstandigheid, dat in ons eigen land tabak gekweekt
werd. De tweede wereldoorlog moest komen om ons opnieuw met dia
inlandse tabaksteelt in aanraking te brengen. En dat op minder vluch»
tige wijze, want bijkans in elk tuinje werd het geurig kruid gekweekt...
tot de Engelsen en Amerikanen en Canadezen kwamen! Toen was da
liefhebberij er meteen af. En dat niet alleen bij de amateurs, want ook
menige beroepsteler gaf de brui eraan. De beroepskwekerij zakte na
de oorlog nog tot lager peil, dan vroeger.
Ten derde malen zijn wij thans met die inlandse tabaksteelt gecon-
fronteerd, dank zij het werk, dat daar in het Land van Maas en Waal,
dat aloude tabakscentrum, zo onopvallend zijn gang gaat maar dat
niettemin voor onze gehele tabakscultuur van de grootste betekenis is.
Wethouder Feber zal aftreden
Wethouder ir L. J. M. Feber, loco
burgemeester van 's-Gravcnhage xal,
naar wij van de zijde van de gemeente
vernemen, uiterlijk April 1955 als
wethouder aftreden en als raadslid
ontslag nemen.
Zoals bekend is er de laatste tUd veel
crltiek uitgeoefend op het beleid van
deze wethouder. voornamelUk inzake de
Hawoma (Haagse Woningbouw Maat-
schappU». alsmede Inzake het tempo
van de woningbouw. Wethouder Feber
beheert de portefeuille van Wederop
bouw.
Centrale
beregening
Het grote belang van een goed- opge
zette teelt van inlandse tabak wordt ook
van overheidswege terdege ingezien Zo
werd er b.v. een speciale tabaksconsu
lent benoemd, als hoedanig vanaf de
laatste oorlogsperiode optreedt tr v. d.
Ven en tevens werd een speciale tabaks-
voorllchtlngsdlenst in het leven geroe
pen. Ook tal van semi-overheldsinstan-
ties. zoals b.v. verscheidene Kamers van
Koophandel ln den lande, ziin als pro
motor opgetreden bij proefnemingen om
na de oorlog de tabaksteelt nieuw leven
■te blazen.
De resultaten van deze proefnemin
gen doen in dit verband minder ter
zake, omdat wij de aandacht willen
vragen voor een merkwaardig initia
tief, dat thans genomen is in het Land
van Maas en Waal. een tabakscen
trum al van oudsher. Bedriegen de
voortekenen niet. dan ls hier de baker
mat geschapen voor een nieuwe teelt
Tan sigarentabak, onder welhaast
Ideale omstandigheden. De eerste re
sultaten *Un al reer hoopvol en dit
Ls aanleiding, dat men nog meer uit
breiding ral gaan geven aan wat tot
nu toe als een. zij het groots opgezet,
experiment te beschouwen was.
Enige tUd geleden heeft nl. de Ka
mer van Koophandel te Nijmegen het
besluit genomen om de teelt van in
landse sigarentabak aan te moedigen
en zU heeft daartoe een stichting ln
het leven geroepen. Men achtte deze
hernieuwde poging om verschillende
redenen de moeite waard
De inlandse tabak bleek nl. gedu
rende de voorbUe regenzomers een zeer
behoorllike brand te bezitten en vond
gretig aftrek. Dat van die regenzo
mers klinkt misschien een beetje
vreemd, maar tabak heeft naast veel
zon. ook veel regen nodig.
Wilde men echter van een her
nieuwde poging om de teelt van Inlandse
tabak te stimuleren succes kunnen
verwachten, dan moest aan verschil
lende voorwaarden worden voldaan.
sum (wUkgem CA A J den Tonkelanr te
Buurmalsen. die bedankte voor Brummen.
Naar Rotterdam W. L Tukker te Delft,
die bedankte voor Hoogeveen en voor
Ouderkerk n d IJssel Naar WaalwUk
(toez i L Schellevls te Blezellnge.
Bedankt voor Twtjzel (Fr.) A. D. H.
Huysmans, cand te Zoetermeer,
GEREF. KERKEN
Beroepen te Dlnteloord A Nagelkerk te
Zcnnemalre Te Velp J. Coutèe te Rode-
school
Tweetal te Krommenie W. Struys. cand
te R'dam en F. Nommen. cand. te Dellt.
CIIR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Enschede-OD. Blesma te
Hoogeveen en M. Holtrop te Leeuwarden.
Beroepen te Emmen L. Floor Jr. te
Opperdoes.
GEREF. GEMEENTEN
GEREF. KERKEN (art. 31 K.O.)
Beroepen te Voorthulzen K. Deddena te
Hoek (Z.j.
REM. BROEDERSCHAP
Aangenomen naar Rotterdam dr J. F. v.
Royen te Amsterdam.
VRIJE HERV. GEMEENTEN
In de eerste plaats ls daar het feit,
dat er wel degelUk vraag bestaat naar
grotere, uniforme partUen en naar
partijen die geteeld werden onder vol
komen gelUke omstandigheden, zodat
de fabrieken niet steeds hun melanges
behoeven te veranderen, hetgeen bil
een aanbod van vele kleinere, uiteen
lopende partutjes, wel het geval zou
moeten ziin.
Dan was gebleken, dat zelf» ln de
regenrUke Jaren de tabak, die „kunst
matig beregend" was. gunstig afstak
bU de andere. En voorts kwam vast
te staan, dat men om tot uitbreiding
van de tabaksteelt te kunnen komen,
speciale droogschuren zou moeten
hebben. Hoe dichter deze bil de tabaks
velden zouden staan en voor hoe groter
tabaksveld deze dienst zouden moeten
doen, des te economischer.
Om aan al deze voorwaarden te kun
nen voldoen, was natuurlijk eentrall-
satie nodig. Er moest gebroken worden
met de gewoonte, dat elke boer bij zijn
boerderij ook een tabaksveldLle exploi
teert. Zodoende was het van belang.dat
de verspreid liggende tabaksveldjes op
den duur tot een grote, aaneengesloten
aanplant. bUeengebracht werden. Dat
maakt het immers mogellik om een
grote droogruimte vlak bi) het centrale
terrein te bouwen, dat ls ook van groot
belang voor de kunstmatige beregening.
Een regen-installatie voor elk klein
veldje zou Immers te kostbaar worden.
Omdat het nu moeilijk ls om de
tabakstelers te bewegen om eventueel
door ruil van eigen grond te komen
tot écn groot, gezamenliik kweekter-
reln, heeft men de methode gekozen
om een terrein van zeer grote afme
tingen beschikbaar te stellen en dit
te verkavelen.
Zo Is dat ..proefveld" tot stand ge
komen op het landgoed „De Bou
wing" bU Druten, waarop een vijftal
planters met hun medewerkers, leder
het voor hen gereserveerde gedeelte
bewerken. Hier ls gedemonstreerd hoe
het kan. hier wordt de onderlinge
goede verstandhouding tussen de plan
ters ten zeerste bevorderd en hier
wordt ook de liefde voor het werk aan
gewakkerd.
De als sigaren-omblad geschikte tabak,
welke dit proefveld oplevert, ls reeds
contractueel verkocht voordat met het
werk werd aangevangen. In elk geval
gaat ook volgend Jaar de proef door.
terwUl er op grond van de opgedane
ervaringen reeds uitgezien wordt naar
uitbreidingsmogelijkheden. Het betreft
hier niet alleen een plantersbelang, doch
meer nog een handels- en Industrieel
belang, terwjjl het uiteindelijk van groot
belang kan worden voor het rokend®
publiek en voor onze deviezenpot.
Men bedenke Immers, dat de Neder
landse sigarenfabrieken zitten te
springen om goedkoop omblad, waar
aan een wereldtekort is De duurdere
soorten omblad worden nu gebruikt
voor de sigaren van 30 en 40 cent....
maar niet ledereen kan die roken.
Voor de goedkopere sigaren kan die
teelt van het inlandse omblad ten uit
komst betekenen, want bet U van pri
ma kwaliteit, veel beter dan die van
het goedkopere, buitenlandse omblad,
dat de sigarenfabrieken nu gedwongen
zijn om te kopen. Te kopen tegen een
prijs, die sommige fabrieken dwingt
om de goedkopere sigaren nog op de
koop toe met verlies In de handel te
brengen. Overigens zouden wil er geen
goede sigaar om te durven verwedden,
dat niet reeds nu voor sommige stga-
rensoorten dat inlandse omblad wordt
gebruikt!
Voor heerlijk
gebakken brood
KwaliteitsbakkerU
K. A. VAN ALLER
Tel. 23636 - HOOIGRACHT 70
Overheerlijke Speculaas
55 ct. per 250 gram
Wekelijkse Reclamekoekjes.
Vraagt de lopers.
Bezorging door geheel Ledden
Gevraagd ln Wassenaar ln
gezin met kinderen, waar
keukenmeisje en kinderjuf
frouw aanwezig zijn, een net
Tweede meisje
N.V. Cacao- en Chocolade
fabriek „BARONIE". Alphen
a.d. Rijn, vraagt
Vrouwelijke
Administratieve
krachten
LeeftzUd 18—25 jaar.
TOKHEIM N.V.
OKHEIM
Trekvlietweg 3
ASSISTENT INKOPER
voor zelfstandige en volledige behandeling van de inkoop
follow-up van productie onderdelen en materialen.
Vereist wordt: ervaring, verkregen in een soortgelUke
functie, gedegen kennis der Engelse taal,
administratieve aanleg en vlot kunnende
typen, terwijl technische kennis of dito
scholing tot aanbeveling strekt.
Moet zelfstandig kunnen werken.
Brieven worden gaarne ingewacht aan bovengenoemd
adres. Bezoek alleen na oproep.
Haven 7 - TELEFOON 25365
WKjUIIHjKj Mr c. Fcckstr. 22. Katwijk aan Zee
No. 130
Lichfweek Reclame in
Alles per 2H kg.
HANDAPPELS
Notarisappels
Sterappels 1ste
Sterappels (extra)
Jonathans 1ste
Jonathans (Extra)
Dubb. Bellefleurs Extra
Goudrelnetten 1ste
Goudrelnetten (Extra)
MOESAPPELS
Goudrelnetten 1ste
Bellefleuren
HANDPEREN
Wijnperen
patoo's Peren
Comtcsse de Paris
STOOFPEREN
St. Remy (Groot)
Giezemannen
Winterjannen
55 ct.
35 ct.
55 ct.
45 ct.
65 ct.
55 ct.
55 ct.
70 ct.
40 ct.
30 ct.
55 ct.
45 ct
55 ct
45 ct
45 ct
45 ct
HAARLEMMERSTRAAT 75
