HERFSTPRELUDIUM
in de
ballet
een beroemde naam
wereld van opera en
Recepten voor
appel- en peergerecl
SADLER'S WELLS
Populairste schouwburg van
Londen houdt zijn naam hoog
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN IIET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 30 OCTOBER - PA01]
Mei volledige overgave volgt de balletklasse de aanwijzingen von George Gonalarov, eerlijds
verbonden aan het Russische ballet.
Nu en dan, het HJkt wel by vergis
sing, gelukt het de zon, ln een onbe
waakt ogenblik door te dringen tot de
lome matheid van de herfst en weet
zelfs een glimlach te toveren op het
betraande gelaat.
Dat zijn zeldzame ogenblikken, die
door de mensen in hun hongerend
verlangen naar licht en warmte, hevig
worden doorleefd. Dan vliegt het
brandend geel de bomen ln en slaat
vuur uit een bosrand van beuk en
Amerikaanse eik. Dan barst het groe
ne weiland, druipend van het water,
open met blinkend licht en blijkt een
onkruidberm in het dorrend bruin van
bereklauw en het violet zwart van uit
gedoofde hennepnetel nooit vermoede
kleuren te bezitten.
Dan krijgen ook de gewoonste stads
tuinen bijzondere accenten, als daar
paarse herfstasters neg staan te bloei
en naast het brandend rood der phlo-
xen en in de tuinrand het stemmig
grauw van een uitgedoofd konlnginne-
kruid wordt geflankeerd door de fel
gele weelde van de hamamells, de to-
verhazelaar, die tweemaal per Jaar
zijn triomfen viert.
Wij luiden het fruitseizoen
Het Voorlichtingsbureau van de Voe
dingsraad meldt:
Appelen en peren zhn de vreugde
van dit seizoen. Het zullen de laatste
verse vruchten van vaderlandse bodem
zijn voor het eerste lentefruit zijn in
trede doet. Daarom zullen wii er eens
extra van genieten.
Dat betekent niet. dat wij aanra
den steeds appelmoes of stoof peertjes
als groene te geven. Want al zvJn
vruchten gezond, de groente vervangen
mogen zc niet. Het is trouwens hele
maal niet nodig appelen en peren te
verwerken. Rauw zijn ze heerlijk en
vormen ze een goede oefening voor het
gebit. De jeugd heeft ook daarom zijn
rauwe appel wel nodig.
Daarnaast echter zullen onze kin
deren, evenals wijzelf, genieten van
een gerecht, waarin appelen en peren
verwerkt zitn. Wilt U zon fruitgerecht
bij de warme maaltijd geven, laat het
dan als toespijs zijn. Dat er daarvoor
meer mogelijkheden zijn dan appelmoes
en stoofperen zonder meer hopen wij
met de volgende recepten te bewyzsn.
Vi kg stoofperen, 50 g. (3 eet
lepels i suiker, kaneel: 44 liter
melk, 100 g. '1 dl) rijst, 60 g. <4
eetlepelsi bruine suiker, boter of
margarine, kaneel, desgewenst
een pakje vanillesuiker.
De peren schoonmaken, in vieren
snyden en zachtjes gaarkoken :n water
met suiker en kaneel. De peren uit her
nat nemen en In een schaal of in een
persoons schaaltjes overdoen De melk
aan de kook brengen, de rijst er in
strooien en zonder roeren gaar koker,
in ongeveer een uur. De helft van de
suiker er door roeren en desgewenst
vanillesuiker. De rijst over de peren
uitgieten en het gerecht warm op
dienen met boter of margarine en een
mengsel van suiker en kaneel.
Een smakelijke variatie is aan te
brengen door de peertjes te stoven
met een paar oranjesnippers.
KONIJNTJES VAN PEREN.
>4 liter melk. zout. 40 g. (4 eet
lepels) custardpoeder. 30 g. (2
eetlepels) suiker. 5 eetlepels
koffie-extract: 2 handperen. 2 dl
<lli kopje) water. 30 g. (2 eet
lepels) suiker. 12 amandelen of
grote pinda's. 8 krenten.
Het custardpoeder aanmengen met
een deel van de koude melk. De rest
van de melk met het zout
brengen en binden me-
mengd custardpoeder h-
tract en de suiker dooi
massa roeren en dez^ u::;
natgemaakte schoteltjes,
koud laten worden
De peren schillen in h.
en iedere helft van het y,
doen.
In een klein pnnnetl» j
met 30 g suiker koken H.-r
gedurende 10 minuten t?>
aan houden. De peren in
nemen en laten uitlekken
D? pudchnkies keren no
ieder puddinkjp een halv<_-
en in de peer 3 amanarlc-
wijze van oren en staar:
kr-nten als ogen van hel
SCHUIMKOPPAw
1 groot el. 35 e i
bloem. 1 dl
zout. 250 g. mo-sopr
boter of margarine
Het ei scheiden ln dooti.
dooier met de bloem en r.
eenmengen, bij scheutjes
melk toevoegen en alles sscj
glad beslag roeren.
De moesappelen schillen, i;
snijden, ontdoen van klokh:
zeer weinig wa-ter gaarkok»
een dik appelmoes ontsLr
gladroeren en met suiker
afmaken.
Het eiwit zeer stiif slaan--
gen met een eetlepel sinks
koekepan een stukje boter
rine laten smelten. Het bs)
doen en de pannekoek aai"
ten goudbruin bakken. Terr
nekoek nog In de pan liet
moes er over uitspreiden
het eltwit leggen Een dei
maken en op de koekenpari
dat het eiwit gaar kan t,
geheel opdoen op een aa-
en warm opdienen.
APPELBli
4 kleine appeltjes, 1«|
4 lange houten pria
De appelen afwrijven, des
af breken en op deze plaati
kers steken. De suiker drat
steelpan verwarmen onder i
omschudden. Pas in de tr
inet een metalen lepel, m:
gesmolten is. De massa Mi
kleur laten worden De an
houden aan de prikkers-:::
geiyk door de caramel
roem, waarin Sadler's stichting zich
zo lang heeft verheugd. Dit gezelschap,
dat een oude traditie voortzet door
Engelse opera's te geven, brengt ieder
seizoen ongeveer twintig verschillende
stukken, waarvan U er desgewenst in
elke maand van het Jaar zeker tier.
kunt zien. Het laatste seizoen bracht
de Opera Company onder meer Verdi s
..Luisa Miller" (voor het eerst in En
geland na 95 jaar!). Donizettis „Don
Pasquale" en Bizets „Parelvissers
EIGEN PUBLIEK.
Natuurlijk is een dergelüke ver
scheidenheid van opvoeringen al
leen mogelijk doordat Sadler's Wells
een zo trouw publiek heeft. Het is
dit publiek, dat een opera- of bal
letuitvoering in deze oude Londense
schouwburg haar typische atmosfeer
geeft. De meesten zijn „vaste klan
ten", die nu al jaren lang de voor
stellingen bezoeken en die het meest
deskundige publiek van Londen
vormen. Zii beschouwen dat ziet
U aan het gemak, waarmee zü zich
bewegen en de vele banden, die zij
drukken Sadler's Wells als hun
Kijkjes in de natuur
De Herfst mengt zijn verven. Op zijn enorm palet liggen de
kleuren geschikt, waarmee hij het kunstwerk voorbereidt,
dat in grote lijnen reeds is aangegeven, hier met een lichte veeg
langs een bebladerde beuketak, daar met brede streken over
een donker veld, waar allerlei kruid in 't zaad is geschoten.
Onopvallend gebeurt dit, in alle stilte. En, als was hij bevreesd,
de pracht van zijn werk aan de openbaarheid prijs te geven, zo
neemt hij de overdrijvende wolkenvelden van het weerbericht
der aardbewoners, spreidt ze over de rijke schakering van zijn
kleuren en ontneemt er de warmte en de gloed aan, die ons in
andere jaren zo vertrouwd was.
Alsof dit nog niet erg genoeg was
zo sproeit hy kwistig met motregens,
dag in. dag uit, en overspoelt zyn
handwerk bovendien met de gutsende
buien uit de schier onuitputteiyke wa
tervoorraad van deze wel zeer abnor
male nazomer.
kers, die wie weet hoe lang en wie
weet van welke verre streken in Scan
dinavië en Oost-Duitsland al onder
weg zyn. En nog zyn ze niet aan het
einde van hun traject.
Ook de hemelsleutel (sedum specta-
bilei is uitgebloeid. Ze heeft afgedaan,
zeggen de mensen, maar dit is niet
Juist, want schoner nog dan het pur
peren rose van haar zomerbloei is
thans de somberte van haar verstor
ven rood.
DE MUSSEN zitten ln de gryze
zaadpiuimen van de Canadese
gulden roede, de „stoffertjes", zo
als ze bij sommigen heten. Het is niet
voor niets, dat ze er zitten en zich la
ten wiegen op de zwaar doorbuigende
stengels. Het is hun om het zaad te
doen, een welkome aanvulling van hun
najaarsmenu. dat ze op de onkruidber
men by elkaar moeten scharrelen.
En zy zyn 't niet alleen. Ook de vin
ken (de boekvinken of schlldvlnken,
dus wat we gewoon vinken noemen)
en hun verwanten, de groen-vinken
wagen zich op de „stoffertjes", die ze
met hun dikke kegelsnavels zo lekker
kunnen leegpeuteren. Speciaal voor
deze wintergasten laten wy onze tuin
planten zo lang mogeiyk in 't zaad
staan, veel langer dan de meeste tuin-
liefhebbers, die op de kalender kyken
en dan met de knlpschaar gewapend
de, uitgebloeide planten te lijf gaan.
Waarmee ze dan de natuuriyke voe
dertafels om zeep helpen.
Mooi zyn die vinken, met hun prach
tige kleuren en met het vele wit dat
van hun vleugels spat, telkens wan
neer ze opvliegen om met kleine ruk
jes naar buurmans tuin te verhuizen
Het zyn stellig niet dezelfde vinken,
die in het voorjaar onze tuingasten
waren en ons lieten genieten van hun
markante vinkenslag. Het zyn trek-
Er ls trouwens al allerlei trekkend
gevogelte langs 's Heren wegen en wie
z'n ogen de kost geeft, zal er steeds
meer ontdekken. Jonge kwikstaarten,
van dit Jaar, kenbaar aan een grote
mate van grys in hun verenkleed, rood
borstjes en stiaat-leeuweriken.
Die roodborsten zingen nog. By wyze
van afscheid geven ze nog wat van
hun repertoire ten beste, t Kan ook
zyn. dat het een begroeting is, want
zeer waarschynlyk blijven die rood
borsten ons de wintermaanden gezel
schap houden. Ook de tjiftjaf en het
heggemusje hoorde ik kort geleden
nog zingen en een luid ratelend win
terkoninkje vloog me gisteren bijna op
m'n hoed, zo driïk had hy het mot z'n
zang en zo goed zat ik verborgen.
De spreeuwen rumoeren, voor ze ter
ruste gaan, in hun slaapbomen en ve
len van ons hebben weer genoten van
het jaariyks terugkerende natuurwon
der: een zwerm van duizenden en dui
zenden van deze vogels boven een
veenplas of een meer. waar ze in mas
sale formaties hun betoverende vlieg-
figuren maken, tegen zonsondergang
voor dcc zy op de riet-tengels neer-
stryken om er te overnachten.
nu Juist datgene aan
herfstbos zo byzonder
ryk maakt. Alleen de
boomstronken, de met n-'
stobben, pronken overviel
vreemdsoortigste kleuren e
van allerhande woekering
en vormen, die vooral 9
zyn. omdat ze altijd te
men tegen een achter-ra
kere en vaak sombere tr
ste achtergrond krijgt
kerde knoestige stam
zon er zich mee gaat te.T I
beruchte wolkenveld op
houdt.
En het allermooiste k'3
uit een met licht overs'»1
koppel fazanten oprijst,
waakzaam gestrekt tc:vl
zaam maar zeker wl:-ffp
bosrand, waar ze de tt'-.-J
ten van het geboomte en
van de braamstruiken n*»3*
van zwart-rode bessen
Op dat ogenblik legt
penselen neer.
Het kunstwerk is voltooi
SJOUKE VAJ'l
Van alle Londense schouwburgen is er niet een, die in de
loop der eeuwen meer de belangstelling van het grote publiek
heeft getrokken dan Sadler's Wells Theatre Sadler's Wells is
een begrip voor ieder, voor wie de wereld van de muziek geen
gesloten boek is. Het is een naam, die bij de oude inwoners
van Londen talloze herinneringen aan de goede oude tijd
wakker roept. Het is een begrip, dat door de jongere Londe-
naars wordt vereenzelvigd met de begrippen opera en ballet.
Het byzondere van Sadlers Wells is.
dat er vrywel altijd een dag of tien
ln September uitgezonderd wat te
doen is. Op welke tijd van het Jaar
U er ook heen verkiest te gaan, U
kimt er zeker van zyn. dat als bus
19 U in een kwartier van Piccadilly
Circus er naar toe heeft gebracht en
U voor de schouwburgdeuren heeft af
gezet. U binnen kunt genieten van
een voortreffelyke opera- of ballet
uitvoering.
Als het overigens Uw eerste bezoek
aan Sadler's Wells Theatre is. zult U
wel even verbaasd opkllken. wanneer
U uit de bus bent gestapt en Uw
ogen laat rondgaan Tevergeefs zoekt
U de vroiyke lichters, de drommen
mensen en de verzorgde restaurants
van Piccadilly. U bevindt zich in een
wijk. zoals er dertien in een dozijn
gaan. al is het dan ook een van de
meest typische Londense wijken. Het
is. om het zacht te zeggen, een wel
heel ongewone plaats voor een der
beroemdste schouwburgen van de we
reld. Trouwens ook het gebouw zelf zal
U verbazen. Het ziet er zo „modern",
zo weinig eerbiedwaardig en indruk
wekkend uit. En U had nog wel ge
dacht. dat Sadler s Wells een schouw
burg met een geschiedenis was
MERKWAARDIGE HISTORIE
Nu. Sadler's Wells heeft inderdaad
een geschiedenis. Het huidige gebouw,
dat ln de tweede wereldoorlog wegens
bomschade enige tUd was gesloten,
maar dadelijk na de oorlogshandelin
gen werd geopend, dateert van 1931.
en ls het zoveelste ln de lange ry
van gebouwen, die hier hebben ge
staan sedert 1683. In dat jaar werd
er op deze plek een bron ontdekt en
een zakere Sadler zag daar brood in:
hy stichtte een tuin. waar men zich
tegen betaling aan het heilzame bron
water tegoed kon doen en waar men
tegeiykertiid kon kijken en luisteren
naar allerlei toneel- en concertuitvoe
ringen. die in een houten muziektent
werden gegeven. De tuin en tent kre
gen de naam Sadler's Wells, de „bron
nen van Sadler".
In 1765 verscheen het eerste stenen
gebouw, maar toen in het begin van
de 19de eeuw het variété in Sadler's
Wells zijn intrede deed. was er al
weer een ander gebouw. Hierin werd
een groot waterbassin geïnstalleerd,
waar hele zeeslagen met echte zy
het ook betrekkelijk kleine schepen
werden uitgevochten ten vermake van
een enthousiast publiek
Naarmate de jaren voortgingen werd
het amusement, dat werd geboden,
lichter en de laatste laren vóór 1878.
toen Sadler's Wells wegens bouwval
ligheid moest worden gesloten, werd
er geschaatst, gebokst en gedanst op
dezelfde plaats, waar nauwelyks een
kwart eeuw tevoren Samuel Phelps
en andere grote regisseurs en acteurs
toneelgeschiedenis hadden geschreven.
Gelukkig duurde het slechts enkele
Jaren voordat de bouwvallige
schouwburg werd gerestaureerd en
nog gelukkiger was het. dat Sadler's
Wells bij zijn heropening in 1880
weer zyn vroegere bestemming kreeg
en schouwburg en concertzaal werd.
EEN VROUW
REORGANISEERDE.
De oude glorie herleefde echter pas
toen Lilian Bavles in 1931 de directie
van het theater op zich nam in het
weinig fraaie gebouw, waar
Sadler's Wells ook heden nog ls geves
tigd. Het werd toen een pendant van
het niet mindei bekende Old Vic
Theatre in Zuid-Londen Sadler s Wells
en de Old Vic hadden hetzelfde doei:
eerste-klas opvoeringen van opera's
en klassieke toneelspelen te geven voor
de laagst mogelyke entreeprys. Maar
het duurde niet lang voordat er werd
besloten, dat Wells de opera's. Vic de
drama's zou verzorgen. Bovendien
gaf Wells nog ballet-uitvoeringen,
want in het openingsjaar van het
nieuwe gebouw gaf het Vlc-Wells-
Bnllet. later Sadler's Wells Ballet ge
noemd, zyn eerste voorstelling.
Na de tweede wereldoorlog ver
huisde het Sadlers Wells Ballet, dat
zich inmiddels als de beste Engelse
balletgroep had doen kennen, naar de
Konlnkiyke Opera in Convent Gar
den. Prompt echter werd voor de oude
schouwburg een nieuwe balletgroep
opgericht: Sadlers Wells Theatre Bal
let, dat in de paar jaar. die het thans
bestaat, snel naam maakte en niet
minder beroemd werd dan zijn grote
broer. Dit Jonge balletgezelschap van
42 dansers en danseressen heeft al
een eerbiedwaardig repertoire, waar
aan nog steeds nieuwe balletten wor
den toegevoegd, zoals in de jongste
tyd het aantrekkelijke ..Carte Blan
che" dat zlln eerste vertoning be
leefde tijdens het Edinburgh Festival
van 1953.
OPERA'S IN ENGELSE TAAL
Behalve het Sadler's Wells Theatre
Ballet heeft nog de Sadlers Wells
Opera Company de laatste jaren sterk
bijgedragen tot de herleving van de
tweede huis of als hun „club", zoals
de Engelsman zou zeggen. Het was
de intieme sfeer, waarin zU zich zo
goed thuis voelen, die directrice Li
lian Bayles zich ten doel stelde op
te roepen. Zy slaagde hierin even
volledig als in da( andere grote doel
van Sadler's Wells: opvoeringen
bieden, die aan de hoogste eisen
voldoen en toch tegen de laagst
mogelyke prijzen toegankelijk zijn
voor alle opera- en balletnvnnaars.
INadruk verboden)
De prima-ballerina van het Sadler's Wells ballet is Margot
Fonteyn, aan wier kapsel hier de laatste hand wordt gelegd.
DE paddenstoelenoogst
jaar opvallend gering. T:
ben de bossen aan m
gebrek gehad, maar hei j
dat een zonloze zomer ook
reld van de zwammen n::-.
gen met zich brengt.
Hoe het ook zij en ;i
schoen ook wringt, er zij;i
zoveel paddestoelen als ln r.
de Jaren, al hebben we tcc
zondere exemplaren ln han
Maar de bekende vinipU
bosranden, in greppels, ca::
mos en rotte bladeren, s
uitgestorven en zelfs sas.,:
