EIDSCH
DAGBLAD
pERBERICHT
Adenauer komt pas 4 November
uit de V.S. terug
I Jaargang
DONDERDAG 28 OCTOBER 1954
No. 28358
J,,; J. W. Henny
kacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f0,50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
fcuw
Koninkrijk
J Nederlandse Seniorenconvent
Kit gistermiddag met Jeugdig
in t>n gemak de laatste parle-
hindernis overwonnen, welke
k-erp inzake de nieuwe rechts-
Jr het Koninkrijk der Nederlan-
I scheidde van zijn uiteindelijke
Ken nu nog de Koninklijke be-
1 en de officiéle afkondiging in
jksdelen. waama - naar schat-
„,0 December - het „Koninkrijk
[stijl" een staatkundige realiteit
an nagenoeg precies 12 jaar
M. Koningin Wllhelmina in
(ende rede van 7 December 1942
erband in het vooruitzicht
irin de delen ,4eder op zlch-
eigen inwendige aangelegenhe-
^elfstandigheid en steunend op
Bcht. doch met de wil elkander
an zouden behartigen",
stemt tot blijdschap en tot
nkbaarheid. dat dit Koninklijke
lord, uitgesproken op een der
ogenblikken der gemeenschap-
geschiedenis. thans ten aanzien
oormalige Westelijke gebieds-
L het oude moederland, inder-
alte heeft gevonden. Het is
luid, dat de volkeren van drie
1 sinds eeuwen door historische
1 verbonden, hoewel strevend
i bestuurlijke zelfstandigheid
I verkregen hebbende, niettemin
I overgrote meerderheid hebben
ir het samengaan onder
k van Oranje. Maar alleen kort-
p en dwazen kunnen onontvan-
i voor de gevoelens van wee-
Ike iedere Groot-Nederlander
bekruipen, die zich er reken-
n geeft hoever het thans be-
esultaat verwijderd is van de
welke Koningin Wilhelmlna
b stond, toen Zij op 7 December
I hierboven geciteerde woorden
c der geschiedenis lé&t zich
eenmaal niet terugzetten, doch
bntkoombaar volgen onze ge-
I op dit historische ogenblik de
ontwikkeling, welke zich
b heeft voltrokken in de verhou
den Nederland en het vroegere
las-Oost-Indië. In pijnlijke her-
denken we terug aan de over-
i van Linggadjati en Renville,
beide politionele acties die vele
n Nederlandse en Indonesische
kostte, aan het irreële
I, dat een Unie-verband
iltjk te maken en aan de 11-
daarvan in de vorm van de
van „normale" diplomatieke
i, gelijk in het verkeer tus-
ïreine staten gebruikelijk,
fl met zorg vervuld over de ex-
malistische, anti-Neder-
Ji, welke ondanks alle
rosten nog steeds het Indone-
peid ten opzichte van onze land-
in de jonge Repuhliek schijnen
flW, willen we - zonder ons aan
k te bezondigen - dit
(momenteel liever laten rusten.
- realist en optimist zijnde! -
leur vermeien in de mogelijkhe-
het nieuwe statuut biedt.
Weerrapporten
n hedenmorgen 7 uur)
windstil 1 O
Duitsers in Saarland zouden
niets kunnen laten drukken
De Bondskanselier, zo heet het in het
socialistische communiqué, heeft bij zijn
bemoeiingen om zo vlug mogelijk een
overeenkomst betreffende de herbewa
pening van West-Duitsland tot stand te
laten komen, nagelaten tot een construc
tieve politiek van Europese samenwer
king „door te stoten".
Het is nog niet helemaal duideliik welk
standpunt de „Vrije Democratische (dl.
liberalei partU" gedurende de debatten
in de Bondsdag zal aannemen. Haar
voorzitter, Dehler, heeft ontkend dat hij
in Parijs de overeenkomst betreffende
het Saareebled zou hebben goedgekeurd.
De vertegenwoordigers van de West-
Duitse politieke partijen, die Adenauer
toen zo plotseling naar Parijs heeft la
ten komen, zijn daar zo heeft Dehler
thans verklaard niet eens in de ge
legenheid geweest een definitief „veto"
uit te spreken. In ieder geval zal de Vrije
Democratische partij alleen maar haar
goedkeuring kunnen hechten aan een
plan. dat een weg opent voor de moge
lijkheid om het Saareebied weer bij
Duitsland te voeeen. Vandaag zou de
fractie van deze partij zich nog eens uit
voerig met de vraagstukken van de Pa-
rijse overeenkomsten bezig houden. De
partij schijnt niets tegen de overige be
sluiten te Parijs te hebben. Alleen met
de wijze waarop Adenauer het Saarpro-
bleem heeft trachten on te lorsen. kan
zij zich (nog) niet verenigen. Een voor
aanstaande politics van deze oartii ver
klaarde: ..De regeling van de Saarkwes-
tie liet ons als een zware steen op de
maag".
half t_...
motregen
netel
netel
licht bew.
vrliw. onb.
windstil 13
windstil 16
windstil 12
zzo 2 10 10
windstil 12 19
Windstil 5 0.1
windstil 6 2
windstil 6 13
Aanhoudend zacht
lilt verwacht tot morgenavond:
I»6 "w met vo°ral ln htu
J n.et la"d vorming van mist.
oterdag wisselende bewolking
VJ -, 005 weer Meest matire
zuid en Zu'1-West. Aan-
l zacht weer. (Opgemaakt te
29 OCTOBER
S ™7 'i8ni1,ur: onder: 17-19 uur.
fet?;, "ur; onder: 18.13 uur.
te Katwijk te 4.33 en
Dit BQmmtf bataat olt ,4 pagina's
West-Duitse soeialisten houden
heen stijf Liberaal verzet tegen
Saaraeeoord
(Van onze correspondent in West-Dultsland)
Bondskanselier dr Adenauer zal vermoedelijk pas op 4 November van zijn reis
naar de Ver. Staten in Bonn terug zijn en vóór die tijd worden geen belangrijke
politieke gebeurtenissen in de voorlopige Westduitse hoofdstad verwacht. Op 11
November, dus pas een week later, zal Adenauer in de Bondsdag met een be
langrijke regeringsverklaring voor de dag komen, waarin hij de door hem in Parijs
gevolgde politiek uiteen zal zetten en zijn houding aldaar voor de volksverte
genwoordiging zal rechtvaardigen. Daarop zullen in de Bondsdag de debatten
over de buitenlandse politiek volgen. Het staat nu al vast, dat de socialisten hun
afwijzende houding ten opzichte van de te Parijs genomen besluiten zullen hind-
haven. Hun voorzitter, Olienhauer, heeft de accoorden van Parijs in verband met
eventuele hereniging van de beide Duitslanden die toch altijd een van
de vurigste wensen van het gehele Duitse volk blijft in een gisteren uitgegeven
communiqué „ondeugdelijk en hinderlijk" genoemd.
j Geen vrije volksstemming?
Intussen zijn ook al vertegenwoordi
gers van de Duitse partijen in h°t Saar-
gebied. die daar tot dusver verboden zijn
geweest, naar Bonn gekomen om er met
vooraanstaande Westduitse politieke fi-1
guren te spreken. En tegelijkertijd is wel
al gebleken, dat men in Bonn enigszins
sceptisch staat tegenover de zogenaamde I
WAT betekent eigenlijk dat nieuwe
statuut?
De preambule van het binnen
kort van kracht wordende statuut
luidt:
„Nederland, Suriname en de Neder
landse Antillen, overwegende, dat zij uit
vrije wil verklaard hebben ln het Ko
ninkrijk der Nederlanden een nieuwe
rechtsorde te aanvaarden, waarin zij de
eigen belangen zelfstandig behartigen en
op voet van gelijkwaardigheid de ge
meenschappelijke belangen verzorgen en
wederkerige bijstand verlenen, hebben
besloten in gemeen overleg het statuut
voor het Koninkrijk als volgt vast te
stellen".
In het statuut wordt bepaald, dat de
Kroon van het Koninkrijk erfelijk wordt
gedragen door H. M. Koningin Juliana
bij opvolging door Haar wettige op
volgers. De Koning wordt in Suriname
de Antillen vertegenwoordigd door
de Gouverneur.
Aangelegenheden van het Koninkrijk
zijn: handhaving der onafhankelijkheid
en verdediging van het Koninkrijk: bui
tenlandse betrekkingen; Nederlander
schap; regeling van ridderorden, vlag en
wapen van het Koninkrijk; regeling na
tionaliteit van schepen en stellen van
eisen met betrekking tot de veiligheid en
navigatie van zeeschepen, die de vlag
van het Koninkrijk voeren, met uitzon
dering van zeilschepen; toezicht op al
gemene regelen betreffende toelating en
uitzetting van Nederlanders; stellen van
algemene voorwaarden voor toelating en
uitzetting van vreemdelingen: uitleve
ring.
De behartiging van aangelegenheden
van het Koninkrijk geschiedt in samen
werking en waar mogelijk worden de
landsorganen ingeschakeld.
Het statuut regelt verder o.m. het
deelnemen van Suriname en de Antillen
aan het overleg in de Raad van Minis
ters. de Raad van State en de Staten-
Generaal in aangelegenheden, die het
betrokken land raken.
Voorts zijn er o.m bepalingen inzake
de procedure voor deelneming aan In
ternationale economische en financiële
overeenkomsten en de procedure vcor
wijziging van het statuut.
MOGE de nieuwe vorm van het
Koninkrijk der Nederlanden tot
in lengte van jaren strekken tot
heil van de volkeren die het hielpen
tot stand kernen en hun nazaten tot in
een ver nageslacht
Onder het zegenrijke bewind van ons
dierbaar Oranjehuis.
„vrije volksstemming" die ln het Saar-
gebied zal worden gehouden. Men meent
dat het daarbij weieens van Duits
standpunt bekeken niet helemaal
rechtvaardig zou kunnen toegaan.
Men beweert, dat men uit kringen In
Saarbrücken, die in nauwe betrekking
staan tot de minister-president van het
Saargebled. Joh. Hoffmann, vernomen
heeft, dat de Duitse partijen, die daar
nu weer vrij mogen en moeten optre
den. in feite toch niet in staat zullen ziin
naar elven goeddunken een ongebreidel
de activiteit te ontplooien
De Duitsers in het Saarvebled zo
vertelt men h!"r. en dat kar men ook
al zwart op wit in enke'= Westduit
kranten lezen zullen ni°t eens in de
eelezenhc-i kernen Ir bet Saarzebicd een
elpen politiek blad uit te even"er even
min zullen z'i nop in ctaat zün rep
drukkerij te vinden, ni» hun vlugschrif
ten «n and°r nrena»an'1a--vateriar,i 7n„
kunnen omdat alle drnv.
keriinn al Inn"" i"d van voren van de
regering en andere "rn-Fran'» Instan-
t,-oc 7nver' omvnerftlp» opdrachten zon
den hebber, oo'vancen. dat er ho""r.
naamd rem Mid on **.ori gelerooh-i-i
mee- over bl'irt ook voor de pro-Duitse
kant te werker.
Omdat elke inmenrinr of beïnvloe
ding van buiten de «reuzen vn!»ens de
overeenkomst van Parii's strikt verbo
den is zo»r van Westduitce ziide daar-
t"?en niets kannen worden ^edein. De
Diiit-e-s in het Saareebied zond-n zich
'au. handen en voelen gebonden voe
len'
Men zou. zo schriift de Abendpo't.
in Sairhriiokvn on andere Plaatsen in
het Saargebied, Duitsers gprien heb
ben. die, na het bekend worden van de
verkiirino-en van Parijs, op straat ge
huild hebben
De Raad voor de Luchtvaart
heelt tijdens een in Den Haaige-
houden openbare 2ittin^ uitspraak
j gedaan inzake het ongeval met de
j ..Paulus Potter"die op 25 Mei 1953
even na het opstijgen van Schiphol
verongelukte.
Deze foto, welke tijdens de zit
ting werd genomen, toont v.l.n.r.:
de heren W. F. Backer. Dir.-Gen.
Ernstige gevolgen van havenstaking
Britse fabrieken gedwongen de
productie in te krimpen
Vele buitenlandse orders
gaan verloren
De Britse havenstakingen sukkelen
maar voort. In Londen, waar hier en
daar weer groepen arbeiders werken,
verergerde de situatie gisteren weer door
nieuwe verwikkelingen omdat contro
leurs weigerden dienst te doen, waar
door het losslngswerk op vier schepen
stil kwam te liggen.
Het Hof van onderzoek heeft een rap
port in Witboek vorm doen verschijnen,
waarin gezegd wordt dat op een haven
arbeider inderdaad de verplichting rust
een redelijke hoeveelheid overwerk te
verrichten, al naar gelang de omstan
digheden. Dit berust blijkbaar op een
al jaren zonder strubbelingen gevolgde
gewoonte, want in de arbeidsovereen
komst wordt zelfs van overuren in het
geheel niet gerept, laat staan van vrij
willig of gedwongen overwerk. Wel
spreekt de overeenkomst van redelijke
perioden, welke de geregistreerde arbei
ders moeten werken.
Volgens het Hof wordt overwerk en
Zond3gsarbeid door deze formulering
gedekt.
Alle betrokken partijen aanvaardden
dit.
Dit klinkt hoopvol, maar de werkge
vers zullen pas praten wanneer de Stu-
wadoorsbond zjjn parool om overwerk te
weigeren intrekt. Deze cis wordt rede
lijk geacht, omdat door deze weigering
de arbeiders niet alleen contractbreuk
hebben gepleegd, maar het verzoenings
apparaat hebben kapot gemaakt. P-o-
vendicn kunnen de werkgevers moeilijk
handelen achter de rug om van het bc-
tuurlijk niet. omdat zij de staking niet
erkent.
V:c Marney. een van de stakingslei
ders. verklaarde dat er zo weken, maan
den en zelfs een jaar zal worden doorge-
staakt D t laatste is natuurlijk pure
volksmennerij. Maar zijn verklaring
wijst wel op de ernst van de toestand.
Een aantal Britse fabrieken heeft als
gevolg van de staking de productie moe
ten inkrimpen, waardoor grote groepen
arbeiders een brlangrijk deel van hun
loon zullen moeten missen.
Meer dan 2000 firma's zullen b l ko
mende weekeinde de bedrijven moeten
sluiten of het arbeidslempo vertragen
als er geen verandering komt in de si
tuatie. Vele buitenlandse orders gaan
verloren. Goederenschaarste dreigt
reeds.
i an de Rijks Luchtvaartdienst. Ge
neraal Majoor H. Schaper. Lid van
de Raad. Prof. dr J. Jongbloed. Lid;
en mr E. v. d. Meuten. Voorzitter.
Staande voor de tafel de als deskun
dige opgeroepen Chef-Vlieger van
de K.L.M.. de heer H. J. Nijdam.
zittend naast hem F. H. Hawkins,
gezagvoerder van de .Paulus
Potter".
Volgend voorjaar een fles melk
van 29 of 30 naar 45 cent?
Verhoging rloor diverse factoren?
Er zjjn factoren, die er op wijzen, dat de prijzen van melk zullen moeten
worden verhoogd en zou dit het geval "zijn, dan kost het a.s. voorjaar een
fles melk. van nu voor 29 of 30 cent, 45 cent.
Deze verwachting is gistermiddag uitgesproken door de directeur van de
Coöp. Melkcentrale G. A„ de heer B. van der Heide, tijdens de negende te
Rotterdam gehouden jaarvergadering van deze coöperatie.
Als factoren, die tot deze prijsverhoging zouden kunnen leiden, noemde
hij het plan het vetgehalte van de melk van 2'; op 3% te brengen en dan
zelfs misschien van 3 op 3)4%, verder de hogere kostprijs van de bedrijven,
en het feit, dat de regering het voornemen heeft de consumptiesubsidies af
te schaffen.
Hevige ontploffing
te Dokkmn
Twee zwaargewonden
In Dokkum, waar de gasfabriek on
langs in een sector van stadsgas op
propaanlucht is overgeschakeld, zulks
in afwachting van de toevoer van
aardgas, heeft zich in de woning van
de heer E. Plantinga aan de Stations
weg een hevige ontploffing voorge
daan.
Mevrouw Plantinga rook e&s in de
r in Ziin macht keuk2n. dat ontsnapt was doordat een
gasslang was losgeraakt Na enkele mi-
j nuten het raam te hebben opengezet.
Men zal zich natuurlijk afvragen hoe meende zjj dat het gevaar geweken was.
de stakers het financieel kunnen vol- I Daar propaanlucht evenwel zwaarder is
houden Het antwoord is. dat velen le- dan lucht, bleef \eel gas achter Toen
ven van hun vaak niet onaanzienlijke j zij een lucifer aanstreek volgde een ge-
spaargelden alsmede vanwege werkloos-weldige steekvlam en een ontploffing,
held teruggestorte belasting, van maat- die een grot? ravage aanrichtte. De keu-
schappelijke steun en van hulp van I kendeur werd in de tuin geslingerd: de
sympatiserende organisaties. Bovendien I muren en het dak scheurden Mevrouw
is de solidariteit in de havens altijd Plantinga en haar achtjarig dochtertje
groot, en helpt men elkaar. werden zwaar gewond door de steekvlam
De Stuwadoorsbond Is niet kapitaal- en rondvliegende voorwerpen zodat
krachtig genoeg om stakingsgeld uit te overbrenging naar het ziekenhuis te
keren en de Transportunie doet dit na-1 Leeuwarden noodzakelijk bleek
Sprekend over enkele verdere aspec
ten van de melkvoorzienlng zei de di
recteur, dat meermalen de gedachte
werd geuit over de wenseliikheid van
het afschaffen van het Westelijke con-
sumptiemelx gebied, dat zijn de gebie
den rond de grote steden Amsterdam.
Rotterdam. Den Hang en Utrecht, waar
de helft van de Nederlandse bevolking
woont. Voor de oorlog was het zo. dat
vanuit en naar dit gebied geen vrii
melkverkeer mogelijk was met de rest
van Nederland
Het hele iaar door was er toen ge
noeg consumptiemelk. Her bevolkings
aantal was minde- en het gebruik per
hoofd was gemiddeld minder dan nu
De behoefte per week. die varieerde
van 9 tot 10 mlllioen kilo. bedraagt
thans 17 millioen kilo. Zelfs in het
dieptepunt van de winter had het Wes
telijke consumptiemelkgebied geen aan-
vullingsmelk nodig.
Na de oorlog Is deze behoefte echter
wel ontstaan en daarin moet worden
voorzjen door aanvoer uit b v. de pro
vincies Noord-Brabant Overijssel. Gel
derland. Groningen en door een vrii
belangrijke hoeveelheid uit België, zei
de heer Ven der Hride
Dit heeft natuurlitk invloed op de
prijsvorming in het Westen Na aftrek
van de onkosten bliift er voor deze boe
ren meer over dan voor hun collega's
I oor
I Inchtelingenhnlp
Meer dan een half millioen
De opbrengst van de actie voor de
Vluchtelingenhulp heeft gisteren de half
mlllioen gulden overschreden. De stand
was gisteravond f 523.000.—.
van de zandgronden omdat die ojtl
met de kosten van het vervoer zitten.
Automatisch hebben de eersten een ho
gere opbrengst maar er moet evenwicht
zjjn in de prijzen van boeren- en aan-
vullingsmelk.
Een beschouwing wijdend aan de
toekomst, meende de heer Van der
Heide, dat er een stijging in de ver-
rckenprijs zou kunnen komen van
circa drie cent. De verrekenDrijs zal
dit jaar een van de kurken zijn
waarop de Nederlandse meikind us trie
drijft. De opbrengst van de Neder
landse melkindustrie Ls tot nog toe
altijd gebleken boven de minimum-
garantieprüs. Spr. arhtte het dit jaar
van groot belang om deze minimum-
garantieprrijs te halen. Hoe hoger de
verrekenprüzen. zo zei hij, hoe gerin
ger kans, dat de regering zal moeten
hijsuringen. Wonneer de regering in
derdaad tot afschaffing van het
subsidiestelsel over zou gaan. betekent
dit volgens spr. verhoring van de
melkprijs voor het publiek.
Sprekende over de geopperde plannen
twee soorten melk. n.l. van 2% en 3';ri
vetgehalte ln te eaan stellen, was de
heer Van der Heide ran oordeel dat
hieraan bezwaren kleven, en wel omdat
in dat geval op de laatstgenoemde
soort ..luxe", zoals spreker het noem
de zeker geen subsidie zou worden
verleend, terwij] hij tevens als technisch
bezwaar noemde het feit. dat het as
sortiment van de Nederlandse melk
handel al zo groot ls.
Niettemin wilde hij aan dit assor
timent een nieuwe product toegevoegd
zien: naast de bestaande koffieroom
en slagrooom van resp. van 20% en
•10%, een huishoudroom of schenk-
room van 10% vetgehalte.
Gistermorgen vroeg vertrok uit laatste zijn. d;c het schin maakt',
ii' Amsterdamse Cornhaven dr wal- vet-end lam til het vcvonjcn wor-
visvaardet .Willem Barendsz" voor den dooi de W'illent Barendsz II",
de walvisjaclit. Deze reis zal dc\dtc over enige weken te Schiedam
Prins Bernliard
sprak te Parijs
40 minuten voor N.A.V.O.-
functionarissen
Prins Bernhard heeft gisteravond
een groep van 400 hooggeplaatste
functionarissen van de 14 N.A.V.O.-
ianden in Parijs tijdens een speciale
bijeenkomst van de Amerikaanse Ver
eniging van reserve-officieren van de
Luchtmacht toegesproken.
De Prins werd ingeleid door de
eserve-kolonel-vlieger Leon Torrou,
president van de Vereniging van reserve
vliegerofficieren van Parus. Hit gaf pen
oierzicht van de politieke en economi
sche ontwikkeling van Nederland en
sprak ongeveer 40 minuten.
Voor de Prins ziin redevoering begon
zag men hem in geanimeerd gesprek
met de Amerikaanse ambassadeur Dil
lon Onder zijn gehoor bevonden zich de
Nederlandse ambassadeur Baron van
Boetzelaer van Oosterhout. de Franse
ambassadeur in Den Haag de heer
Garnier en een groot aantal hoogge
plaatste Amerikaanse en geallieerde
officieren.
Koningin Juliana en Prins Bernhard
Verromr MOUftoft ,c
zal worden gelaten M e zien het meid - de gasten van de Nederlandse
scliiii hier in het Noord reekanaal i
jij Gisteravond bracht de Koningin een
op ivtg naar l/muiden. bezoek aan een theater.
