Kheiunatologiscïi research
maatscliappelij k
behing
Piloot van verticaal startend vliegtuig
enthousiast over ervaringen
■«Jjb-Jaargang LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 23 October 1954 Tweede Blad No. 28354
Ambtsaanvaarding prof. dr J. Goslings
verdacht van verduistering van zes gul
den en vijftig cent.
„Ik heb de tien gulden wèl gegeven",
zei het mannetje als getuige gehoord.
„Ik heb het pakje moeten terrug geven
en nu ben ik mijn tientje kwijt, terwijl
ik trek van mijnheer Drees". Een jon
gen, die eveneens als getuige werd ge
hoord, zei gezien te hebben, dat het
mannetje de tien gulden aan de koop
man had gegeven.
Rad van tong verklaarde de koopman,
dat zijn geld tot op de cent na heeft ge
klopt en dat hij niets te veel had ge
beurd. Hij hield vol geen geld te hebben
ontvangen.
De Officier van Justitie zelde over
tuigd te zijn van de goede trouw van
de koopman. Hij was van mening, dat
de man het geld wel ontvangen heeft,
maar dat hij het zich niet opzettelijk
wederrechtelijk heeft toegeeigend Hij
vroeg vrijspraak. „Maar als de koop
man een kerel ls geeft hij tien gulden
aan de gedupeerde man", aldus de Of
ficier.
De politierechter achtte eveneens de
opzet niet bewezen en sprak de man
vry. Doch hij vroeg de koopman de
„eerzame Drcestrekker" tien gulden to
geven. „Top, dat dóe Ik!", zei de koop
man. „Maar ik heb het geld niet ont
vangen, hoorj", zo voegde hij er aan
loc. Met een resoluut gebaar trok hij
zijn portemonnaie.
Het mannetje schudde de standwer
ker ontroerd de hand.
De Officier en de Rechter glimlach
ten
De XFV-1
Dankbaar „Dreesmannetje" kreeg f 10.-
Standwerker ontpopte zich als „Kerel"
Met een dankbare uitdrukking op zijn
gezicht aanvaardde het bejaarde man
netje gisteren het bankbiljet van tien
gulden, dat de Amsterdamse koopman
hem met een resoluut gebaar over
handigde, onder het toeziend oog van
de politierechter in Amsterdam, waar
voor de koopman terecht stond.
Hij had in Juli van dit Jaar onder het
gehoor gestaan van een koopman, die
als standwerker op het Waterlooplein
pakketjes met een vulpen en potlood
voor een bedrag van f. 3 50 aan de n
trachtte te brengen met de nodige
spreekvaardigheid. Ook het mannetje
meldde zich als koper van zo'n pakje en
hij overhandigde de koopman een brief
je van tien, nadat hij in het bezit was
gesteld van de vulpen en het potlood.
Toen hij aan de koopman vroeg om
hem geld terug te geven van het tien
tje, antwoordde deze, dat hij geen geld
had ontvangen. Dit laatste hield hij vol,
toen hij voor de politierechter stond,
werking in eng en breed
verband nodig
kosten gereclitvaardigd door
consequenties
aanvaardde dr J. Goslings, rheumatoloog te Leiden, het
hoogleraar aan de Leidse Universiteit in de rheumatologie
it Leids Universiteitsfonds door het uitspreken in een overvol Groot
van een oratie over beschouwingen ten aanzien van plaats en taak
Prof. Goslings bezet daardoor voor het eerst deze
Hare lee toel. Naast talloze medici woonden tevens velen uit kringen van
Leid; gemeentebestuur deze oratie bij als gevolg van het feit, dat prof.
Mi deel uitmaakt van de Leidse gemeenteraad en geruime tijd voorzitter
van de fractie van de P. v. d. A. in het college van vroede vaderen der
klstad. Voorts was er officiële belangstelling uit Noordwijk, waar een
r leiding van prof. Goslings staande rheumatologische inrichting geves-
langrijk maatschappelijk
probleem
ootste deel van zijn oratie
jof. Goslings aan de historisch-
're ontwikkeling van de
t het rheumavraagstuk,
e gegevens omtrent de
n dit probleem en de nieuwste
feppelijke ontwikkelingen op de
B stellend.
J wees prof. Goslings er op, dat
flTde Jongste onderzoekingen en
In de Ver. Staten momenteel
nmillioen mensen lijdt aan chro-
pvrichtsontsteking van rheuma-
K aard. Het aantal invallditelts-
Iper jaar als gevolg van rheu-
I aandoeningen bedraagt twee
Miiaal meer dan b.v. als gevolg
""ten, kanker, diabetes of tu
ft pernnen in slechte sociale om-
Hjhtden vindt men tot drie-en-
feaal meer ziektegevallen van
Mtolocisehe aard dan in de hoge
Tfdsklasse.
ie landen blijken de ge-
gelijke grootte-orde te zijn.
^Bland achtte spreker vermel-
[Wd de onderzoekingen van Mun-
n 1932-35 ln de drie Noorde-
acies. Hieruit bleek, dat daar
ifn orocent der ziektemeldin-
le ziektewet berustte op „rheu-
'öl 18.3 procent der ziekteda-
II 30.6 procent van het uitgekeerde
Jgeld op naam van deze ziektegroep
gte siaan.
r nog andere gegevens te
ïreleveerd. constateerde prof.
dat de kosten, welke door
Tche aandoeningen te zamen
geld, invaliditeit, gemis aan ar-
b. verpleegkosten en medicij-
I de gemeenschap ten laste
de kleinere landen ln de
i voor de grotere in hon-
p millloenen per jaar komen te
>ecialisme en teamwork
j^ejrecente vorderingen op het
"1 het wetenschappelijk rheu-
oek te hebben vermeld, con-
irof. Goslings de noodzaak van
od dit terrein, zowel plaatse-
vorm van samenwerking tus-
1 en andere geïnteresseerden
leem. als in breder verband
1} van gespecialiseerde taken
zin door dergelijke plaatse-
Jandelijke teams. In verband
iöe langrijke invloed van sociale
-ilsche belanghebbende deskun-
ij van groot belang.
gaf toe dat er bezwaren te
ziin tegen een zich steeds ver
nikkelend specialisme, in dit
net gebied van de interne
inde, doch stelde daartegen-
t een dergelijk onderspecia-
'b de eerste plaats gericht be-
w "in on verdere research op
irlsitu i n]cer scherp omschreven
■iHBtlseh terrein, terwijl de tech-
bHI» I, ehanüe'in& behoort
berusten bij de algemene
en huisartsen.
Ü5ÏÏ!»W verdieping in een
o', super-specialisme
Knn v.ceds bet contact met de
Bh-.nÜv,"0?6, de lnt-erne genees-
kte bliiven als basis
—"vciailstlsche ontwikkeling.
rein kan het daartoe noodzakelijke
teamwork worden bevorderd.
De aangewezen plaats voor een der
gelijk teamwork is het Universitair
milieu, waar men naast de enkele
eigen vaste medewerkers zo nodig
hulp en adviezen kan verkrijgen van
deskundigen op breed aangrenzend
terrein. Bovendien bliiven in dit mi
lieu ook de vaste medewerkers van
een team steeds in contact met dc
eigen moedervakken.
Dergelijke Universitaire centra kun
nen tevens aan het onderwijs ten
dienste worden gesteld, terwijl slechts
ln dit milieu een verantwoorde oplei
ding tot rheumatoloog tot specialist kan
geschieden.
Enkele klinische en theoretische
centra op hoog niveau zijn van veel
meer belang dan een uitzaaiing van
rheumatologen over plaatsen, waar
nog geen teamwork mogelijk is en
waar rheumatologische kennis slechts
dienstbaar is voor een roulinebehan-
Burgemeester en curator jhr mr
F. H. van Kinschot wenst prof. dr
Goslings en diens echtgenote na
afloop van de oratie tijdens de
receptie geluk met zijn ambts
aanvaarding.
(Foto L.D./Van Vliet)
deling van patiënten op een iets ho
ger niveau dan nu veelal door huls
artsen en algemene internisten kan
worden geboden.
Slechts schijnbaar grote
financiële offers
De opzet van researchteams, waar
voor prof. Goslings telkens weer in zijn
oratie een pleidooi voerde, kost zo
constateerde hü schiinbaar veel geld.
Toch staan deze bedragen in geen ver
houding tot de enorme economische scha
de. welke de rheumatische ziekten jaar
lijks aan de gemeenschaD berokkenen,
nog geheel afgezien van de grote licha
melijke en geestelijke ellende voor de
patiënten.
Dit geldt niet alleen voor rheumato
logische wetenschap en ziekten. De In
stelling van researchteams is de enige
orm, waarin de gToei der moderne ge
neeskunde op den duur wetenschappe
lijk en maatschappelijk gevolgd kan
worden. Ook in dit opzicht moet men oog
hebben voor de werkelijkheid, dat de
kost voor de baat uit gaat.
Slechts door dergelijk groepswerk kan
een efficiëntere vroegere causale be
handeling met voorkoming van invali
diteit als gevolg van rheuma cn wellicht
te zilner tijd een wezenlijke preventie
daarvan mogelijk worden gemaakt.
Na afloop van de oratie, welke be
sloten werd door de gebruikelijke toe
spraken. vond een overweldigend drukke
receptie plaats, waar onder meer velen
uit kringen van het Leids gemeentebe
stuur de nieuwe hoogleraar hun geluk-
aanboden.
Josjida, de man-met-de-olijftak,
op bezoek in de Britse hoofdstad
Huidige Japanse premier was steeds een
groot vriend van Engeland
(Van onze correspondent in Londen»
De 67-jarige Japanse minister-president Josjida is Donderdag in Londen
aangekomen. Hoewel de Engelsen vele appeltjes met hem te schillen hebben,
is hij in Londen uiterst welkom.
Men is niet vergeten, dat de liberale Josjida altijd een groot vriend van
Engeland is geweest en dat hij zich van meetaf verzet heeft tegen dc oorlogs
drijvers in eigen land.
Gedurende de oorlog werd hij door extremisten gevangen genomen toen hij
geheime poging wilde doen om vrede te sluiten. Zijn leven heeft hü te
Spotnacsm:
„Meneer Churchill"
Hij is overigens geen vreemdeling ln
Londen, waar hij dertig jaar geleden de
functie vervulde van secretaris dei-
Japanse ambassade. Van 1936 tot 1939
was hü Japans ambassadeur in Londen.
Hij stond toen bekend als „de man met
de olijftak" en dit was allerminst een
diplomatieke frase.
Op het ogenblik ls hij een figuur, op
'ie Engeland vertrouwen kan. hoewel
zijn politieke positie vrü wankel is.
Rechts en links hitsen tegen Josjida,
die de spotnaam „mijnheer Churchill"
heeft gekresen wegens zijn Engelse
gezindheid. Voor Engeland ls er in de
eerste plaats het probleem van de on
eerlijke handelspraktijken. Verantwoor
delijke kringen in Japan en ook de pers
treden hier echter togen op, omdat zü
Japans goede naam willen behouden.
Maatregelen zijn reeds togen het euvel
genomen. Bovendien bezoekt op het
ogenblik een Japanse missie de Britse
textiel-centra om een afdoende oplossing
voor dit aloude vraagstuk te vinden.
Engeland is zeker niet bereid om de
Brits-Japanse hancelsovereenkomst. die
vorig jaar is afgesloten en die de Brit-s?
koloniën voor Japanse goederen heeft
geopend, uit te breiden, zolang Japanse
fabrikanten doorgaan Engelse goederen
na te bootsen eri van valse herken
ningstekens te voorzien
De opneming van Japan in de alge
mene handels- en tarievenovereenkoms',
van Genève, waarover Engeland natuur
lijk niet alleen te beslissen heeft, en
welke volgende maand aan de orue
komt is een ander probleem dat voor
de Britten zoreen met zirh mee bren-t
De conservatieve regering moet,
Universitair milieu
- - noodzaak
^.ïheumatoi^e heeft
'J&k7,SV! doch een qua-
k.,onderzoek he' wetenschap-
i->oep. Dank zit il een bepaalde ziek- De conservatieve regering moet. met hot
dit Sfetensrh.iiH,iïï?rke beperking oog op de verkiezingen van het volgend
aDDehjk researchter-jaar. dubbel voorzichtig zijn om niet de
connecties onderhield
Ontvangst door de
Koningin
Een ander wrijvingspunt tussen En
geland en Japan vormt het feit, dat
Japan in gebreke is gebleven om de in
het vredesverdrag voorgeschreven scha
devergoeding voor voormalige krijgsge
vangenen te betalen.
Josjida wil Londen en Washington
bewegen tot grotere handelsvcrruiming
cn eventueel financiële steun.
Hierdoor zou hjj er in eigen land
beter voor komen te staan. Josjida Is
in Londen op officieel bezoek, wordt
door Koningin Elizabeth ontvangen,
luncht en dineert bij Eden en Chur
chill, maar de gastvrijheid gaat niet
zover dat hij gratis logeert. Hij moet
zijn eigen hotel betalen.
De economische moeilijkheden, welke
Japan op het ogenblik heeft te over
winnen, zijn enorm. Het overbevolkte
land kan zelfs niet in zijn minimale
behoeften voorzien, hoewel elk beschik
baar stukje grond bebouwt wordt.
Alleen door vergroting van de handel
kan Japan het hoofd boven water hou
den.
Aangezien China als markt door het,
embargo van de Ver. Naties tot nu toe
ls weggevallen, dreigen Japan en Enge
land nog ernstiger concurrenten te
worden dan voor de rorlog.
Japan ls op het ogenblik een ketel,
die dreigt te ontploffen. Het heeft geen
toegang tot goedkope grondstoffen en
—•voldcond" afzpte-'-bieden. Volger' Jos-
iida zullen alleen Engeland en de Ver
Staten kunnen voorkomen dat Japan in
de afgrond stort.
Normaal bestuurbaar
Hoewel prestatiecijfers nog
steeds geheim zijn, verklaarde
Salmon dat het toestel vrijwel
onmiddellijk een hoge snelheid
behaalt en in enkele secoiden
een hoogte bereikt waar het in
horizontale vlucht kan over
gaan. „Men behoeft geen lastige
manipulaties en geen nieuwe
vliegtechniek aan te leren dan
het starten en landen in ver
ticale stand" zei hü, „maar zelfs
bij het loodrecht stijgen en
dalen is de XFV-1 bestuur
baar als elk ander vliegtuig".
Salmon vertelde dat hij. om te
wennen aan zijn houding in een
verticale start, thuis dikwijls
languit op een divan gaat liggen
en een stapel kussens onder zijn
benen legt als hij het avondblad
gaat lezen.
Geheel ander principe
dan helicopter
werd gemaakt van een tijdelijk gemon
teerd horizontaal onderstel, en vervol
gens trok hij het toestel op ln een lood
rechte klim Bij een horizontale start
die zeker zijn waarde zal hebben bü het
trainen van vliegers, die verticale starts
moeten gaan maken heeft de XFV-1
een aanloop nodig die korter is dan de
lengte van een normaal blok hulzen. Te
zUner tijd zal het horizontale onderstel
worden verwijderd en zal het toestel
verticaal op de staart starten, waarbij
geen vliegveld nodig is.
„Dit vliegtuig opent een geheel nieuw
terrein op het gebied van de lucht
vaart", zei Salmon, „een terrein dat
belangrijker zal Mijken te zijn dan de
komst van de straalmotor". Hij zei, dat
hij verwachtte de verticale start in
de komende jaren te zien toegepast
voor een groot aantal vliegtuigtypen,
zelfs voor verkeersvliegtuigen.
Drie belangrijke voordelen
Salmon zei: „De belangrijkste voor
delen van een verticale start zyn: 1. er
ls een minimale ruimte nodig; 2 de toe-
I stellen zün gemakkelijk te parkeren 3.
Volgens Salmon is een van de
interessantste belevenissen bij
het vliegen met de XFV-1 het
gemak, waarmee het toestel is te
bedienen bij lage snelheid op
geringe hoogte. „Het toestel rea
geert uiterst precies, zelfs bij
lage snelheden, die bij een ge
woon vliegtuig met zuigermoto
ren of schroefturbines overtrekken tot
gevolg zouden hebben". Hü voegde eraan
toe; „Een van de eerste dingen, die men
een jonge vlieger leert, is te allen tüde
de snelheid erin te houden als hü komt
binnenzweven voor een landing. Dit toe
stel keert de zaak om en verliest gelel-
delük zijn snelheid tot het zachtjes de
grond raakt".
„Hoewel de XFV-1 de capaciteiten
heeft van een zeer snelle helicopter is
het principe waarop hij gepasseerd is,
volkomen anders", aldus Salmon. De
helicopter heeft een naar verhouding
kleine motor en grote rotors. De met een
variabel toerental ronddraaiende rotor
geeft de helicopter een draaiende vleu
gel, die zowel hefkracht als trekkracht
levert. In de XFV-1 ls een zeer krach
tige motor gekoppeld aan twee tegen
gesteld draaiende schroeven van nor
male afmetingen In verticale vlucht
leveren de twee korte vleugels in het
geheel geen hefkracht. Het toestel wordt
dan uitsluitend door de twee schroeven
voortgestuwd.
geen zwaar onderstel nodig, geen Inge
wikkeld hydraulisch systeem, geen wiel-
remmen, allemaal zaken die het ge
wicht van een normaal vliegtuig ver
hogen. Het vraagstuk van het gewicht
was de grootste zorg voor de Lockheed-
technici toen zü de XFV-1 ontwierpen.
Salmon vertelde ook dat de regeling
van het brandstofverbruik en de bedie
ning van de schroeven gecombineerd
zün ln een enkele handle, waarbij de
propellers gesynchroniseerd zijn voor
een constante snelheid van 1000 omwen
telingen per minuut.
De constante stroom van lucht ach
ter de propellers en over de X-vormlge
staart die aan de stuurvlakken iets
geeft waaraan men te allen tijde „hou
vast" heeft maakt het mogelijk het
toestel bü elke snelheid gemakkelük te
besturen.
Ook horizontali tart
Voor de eerste vlucht startte Salmon
het toestel horizontaal, waarbij gebruik
De XFV-1, het toestel dal vol
gens piloot Salmon revolutionnaire
mogelijkheden in de luchtvaart
opent.
een hoge snelheid in beide richtingen.
Doordat zü kunnen starten en landen
op plaatsen aan het front, op dekken
van schepen en zelfs op daken van ge
bouwen zün de gebruiksmogelükheden
van deze toestellen wel uniek. „Hü wees
ook op een belangrük argument uit vei-
ligheidsoogpunt. Vliegers behoeven nu
voor een landing niet te zoeken naar
een landingsbaan van voldoende lengte
maar kunnen hun toestel op elke open
plek neerzetten.
De XFV-1, die na drie jaar geheime
onderzoekingen door Lockheed is ont
worpen, is bestemd voor een aantal
speciale taken en kan verschillende
soorten bewapening voeren, waaronder
atoomwapens.
„Meest opwindende sensatie na
24 jaar vlieg n"
Revolutionnaire mogelijkheden
De eerste man, die een verticaal startend vliegtuig bestuurde, heeft onlangs
verteld wat de vlieger ondervindt die een vliegtuig bestuurt dat ,,de prestaties
van de vogels kan overtreffen". Herman R. Salmon, de bestuurder van de
revolutionnaire XFV-1 jager, gebouwd door Lockheed, verklaarde: „Vogeis kun
nen niet steil omhoog vliegen er dan terugzakken en weer in hun eigen voet
sporen landen, maar de XFV-1 wel".
De XFV-1 is een geheel nieuw type vliegtuig, dat rechtop op zijn staart
staat, verticaal start, dan met grote snelheid horizontaal kan gaan vliegen en
na de vlucht verticaal aan de propellers gaat hangen en cp de staart naar
beneder. zakt als een lift in een warenhuis. Het kan landen en starten op een
terrein niet groter dan een tennisbaan.
Salmon, die bü elkaar al meer dan tZji
6000 uren in de lucht is geweest, heeft Eenvoudiger dan normaal
gevlogen met allerlei toestellen, van heli- Volgens Salmon is Lockheed's vertl-
copters tot grote super constellations en caal startend toestel een eenvoudiger
supersonische straaljagers, maar zo zegt I vliegtuig dan normale toesteilen. Er
er is n ets zo machtig als het
bestwen van dit toestel. „De ge- BHMMMIMMMMHMaMHKkNMa
weldige kracht, die ik tussen mijn
vingers heb al' lk aan het stuur
van dit toestel zit, is het meest
opwindende dat ik in 24 jaren
vliegen heb ondervonden", ver
jaarde hü-
„Een speciaal ontworpen stoel,
die in verschillende standen ge-
'aatst kan worden, maakt het
de piloot mogelük om een ge-
-nokkeliike pr-.itie in te nemen
zowel bü horizontale als bü ver-
:ale vlucht. „Wanneer ik hoog
genoeg vlieg, het toestel in ver
ticale stand breng en dan rustig
blüf hangen, lykt het precies
lsof ik aan c :n wolk hang",
verklaarde Salmon, Als hü
rechtop staat voor een verticale
Start l«n de XFV-1 op een tor
pedo met een korte rechte vleu
gel en een x-vormige staart. Alle
stuurvlakken heeft men ln deze
vier staartvlakken onderge-
-"'-'•icht. Het toestel heeft een
motor met twee driebladige
tegengesteld draaiende schroe
ven. „Het feit. dat de motor een
stuwkracht kan produceren die
wrier is dan hri gewicht van
•w maakt de verticale
-tart mogelük", zei Salmon.
