EIDSCH
DAGBLAD
Ieerbericht
JSj
„Eerst Saarkwestie oplossen," wenst
Franse premier
I Jaargang
DONDERDAG 21 OCTOBER 1954
No. 28352
|eur: J. W. Henny
redacteur: J- Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f0,50 per week
SVitte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Iet recht op
Recht
1PDRACHT van de Nederlandse
heeft de Hoge Commissaris
Indonesië. Graaf van Bylandt,
e tweede maal binnen een tyds-
i van vier maanden, bU de Indo
regering protest aangetekend
de behandeling van 32 Neder-
i, die tussen medio 1953 en Maart
gearresteerd onder verdenking
•n de veiligheid van de Indone-
staat gerichte acties,
het eerste protest, gedateerd 14
voornamelijk gericht tegen het
i't de arrestanten tijdens him In
ihtsstaat ongebruikelijke-langdu-
ar-hechtenis niet ln de gelegen-
irden gesteld zich te voorzien van
;e bijstand volgens eigen
in het tweede, recente, pro-
jrden nog veel ernstiger beschul-
;n naar voren gebracht,
een gematigdheid, die in het al-
de diplomatieke taal eigen Is,
toch wel zeer ln het bijzonder
is van het Nederlandse rege-
ild. wordt de Indonesische rege-
:temin niets meer of minder
tn. dan dat zii de Nederlandse
ten niet slechts blootstelt aan
ring met represailles, wanneer zij
[omstige openbare terechtzitting
•id zijn bepaalde verklaringen
[leggen, c.q. achterwege te laten,
(s aan mishandeling,
mar werd drie maanden n&
te Nederlandse protest van
Indonesische zijde het verwijt
i abnormaal-trage rechtsgang
tzen, maar desondanks bleven de
idse arrestanten van rechts-
bilstand verstoken en bleef
i liet verzoek om contact tussen
achten en vertegenwoordigers
Nederlandse Hoge Commlssa-
[lngewilligd.
e[ Nederlandse regering betoogt ln
laatste protest de beschikking
tk hebben over nieuwe bewijzen,
idanks de Indonesische ontken
arrestanten tijdens het voor-
t, wel degelijk zijn blootgesteld
eiging en mishandeling.
met het oog op haar o.i. vaak
fèrgaande gematigdheid ln Indo
aangelegenheden. hebben wij
ele reden om te twijfelen aan
rondheid, oprechtheid en over-
van de Nederlandse verklaring,
het hier niet in de eerste plaats
de uiteindelijke uitslag van het
ding zelf. hetgeen terecht
tme Indonesische aangelegen-
g heten doch uitsluitend om
mprocedure volgens inter-
tl. oók door Indonesië, erkende
[tabglnselen, ware een krach-
oteet ln naam van het Recht,
n op zijn plaats geweest.
•BOEVEN: het betreft hier
rchts" 32 Nederlanders,
ar het zijn Nederlanders!
»k zjj hebben recht op Recht,
en rechtsstaat wil zijn, moet dat
1 daden bewijzen.
Wil d.iarin faalt, vereenzelvigt zich
waarvan we tot dusverre
t toekenden aan landen
ftfne zijde van een bepaald gordyn.
met Recht niets te maken
Pt wij het bovenstaande geschre-
Idden, bereikten ons nog de hier-
I afgedrukte bijzonderheden om-
pet droevige lot der gearresteerde
iders, welke nog een veel feller
it vormen tegen de mens-
lig e behandeling van onze land-
ennisneming van deze détails kan
hts versterken in de overtuiging,
i protest hiertegen ooit fel ge-
jesteld kan zijn. Dit ls niet alleen
k van de Nederlandse regering en
ierlandse volk. maar van de ge-
I beschaafde wereld, die zich
Tfc achter de fundamentele rechten
e mens!
I oor
Uurhtelingenhulp
f 324.000
jt Comité Vluchtelingenhulp heeft
fen f 11.000 aan bijdragen ont-
"et totaal van giro 5100 Is nu
Nu en dan regen
f'L' Terwacht tot morgenavond:
»-»»« zJ'aar bewolkt met nu en
loo O motregen. Matige tot
■voof in hoofdzaak tussen
Crl,™ w®at- Weinig verandering
f»J -ratuur. (Opgemaakt te 10 uur).
22 OCTOBER
-ft on i j onder: 17.33 uur.
later U B-onder: 15.40 uur.
t€ Katwyk te 0.29 en 12.31
Dtt nunun" bestaat uit n pagina
P.M.F. tekent niet
Republiek van Bonn tvordt weldra
meerderjarig Dalles en Eden
in Parijs aangekomen
Internationaal touwtrekken over Europese wapenpoo!
(Telefonisch van onze Parijse correspondent)
Premier Mendès-France van Frankrijk heeft bij de besprekingen, die thans
op internationaal niveau in Parijs aan de gang zijn, de Duitse delegatie (die
onder leiding van Bondskanselier Adenauer staat) te kennen gegeven, dat hij
deze week geen enkele handtekening onder enig document zal plaatsen, zolang
de Saar-kwestie niet uit de wereld is geholpen. Het woord „ultimatum" is door
niemand gebruikt, maar wal bedient P.M.F. zich hier in feite van de onderhan
delingstactiek, die hij in Genève met zoveel succes heeft gebruikt door zijn
tegenstander een termijn te stellen, die in geen geval overschreden zal kunnen
worden.
Het is intussen wel bijna zeker, dat het bezettingsstatuut voor West-Duits-
land deze week wordt opgeheven, ofschoon de drie Westelijke mogendheden
'oorlopig in Berlijn zullen blijven. De republiek van Bon zal dus dezer dagen
officieel meerderjarig worden verklaard en de vreugde in Duitse kringen daar
over is niet gering.
Inzake het Saarprobleem zullen de Duitse en Franse regeringsleiders elkaar
deze week tenminste eenmaal ontmoeten. Er heerst overigens een voortreffe
lijke atmosfeer tussen beiden.
de keten van de Parijse conferenties is gisteren een nieuwe schakel
gekomen. Bij Adenauer en Mendès-France hebben zich thans ook de Ameri
kaanse en Britse ministers van Buitenlandse Zaken gevoegd: Dulles en Eden
(thans Sir Anthony Eden), in afwachting van verdere uitbreiding van hun
gezelschap met nog vijf collega's, n.l. de drie ministers van de Benelux, van
Italië en van Canada.
concessies inzake het Saarland kunnen
camoufleren, zo meent men in Franse
kringen.
Nog een straffe partij poker.
In diplomatiek kringen meent men
dan ook te weten, dat Adenauer per
soonlijk wel bereid is met Mendès-
France in zee te gaan. De perspectieven,
die de Franse premier voor hem ge
opend heeft, zijn echter zó wiid, dat de
kanselier zich niet uitsluitend op zijn
eigen gezag durfde te binden. Hij laat
trouwens niet af op zyn eigen parle
mentaire moeiiykheden te wijzen, als
antwoord op het beroep op begrip, dat
Mendès-France bii internationale con
ferenties voor zyn positie pleegt te doen.
In elk geval hoopt men. dat Zaterdag
alle papieren kunnen worden getekend,
zodat Adenauer dan als een vrü man
naar Bonn terug zal kunnen keren. Een
vrij man, die spoedig zijn wapens uit
do Atlantische of Amerikaanse voor
raden zal kunnen gaan halen.
Maar alvorens dit resultaat bereikt is,
zal er nog een bijzonder straffe partij
gepokerd moeten worden, waarbij de
ogen van alle deelnemers zich voortdu
rend aan de wijzers van de klok zullen
blijven hechten.
Ook Oüenhauer naar Parijs
De West-Duitse bondskanselier, dr
Adenauer, heeft de leider van de socia
listische oppositie, Ollenhauer. en
prof. Mommer, do socialistische deskun
dige voor het Saargebied, uitgenodigd,
zich naar Parus te begeven om, evenals
de leiders der coalitiepartijen, deel te
nemen aan het overleg over de Saar
kwestie.
Narriman in kliniek
opgenomen
Ex-koningln Narriman is gisteravond
per auto van haar hotel in Lausanne
naar de kliniek van de beroemde Zwit
serse gynaecoloog, prof. Rochat, vervoerd
waar zU ls opgenomen en waarschynlijk
een operatieve ingreep zal moeten onder
gaan.
De 21-jarige ex-vorstin is op 13 Octo
ber uit Egypte in Zwitserland aangeko
men. vergezeld door haar moeder, mevr
Sadek. Zij zou ook het vurige verlangen
koesteren haar zoontje Foead na ander
half jaar weer te zien. dat na de schei
ding aan de vader, ex-koning Faroek.
werd toegewezen en met de drie andere
kinderen van Faroek uit diens eerste
huweiyk in een Italiaanse villa verblijft
Faroek heeft te kennen gegeven, dat
hy daar geen bezwaren tegen heeft,
maar dat Narriman hiervoor naar Italië
zal moeten komen.
Amerikanen krijgen geen
Ned. boter meer
Binnenkort zullen geen aankopen
van Nederlandse boter ten behoeva
van de ln Europa gelegerde Ameri
kaanse troepen meer worden gedaan.
Volgens het ministerie van landbouw,
visserij en voedselvoorziening werd ge
durende de eerste helft van d:t jaar
ruim 800 ton Nederlandse boter ten be
hoeve van het Amerikaanse leger uitge
voerd.
Het beëindigen van de Nederlandse
boterleveranties is een gevolg van het
feit dat de Amerikaanse militairen in
Europa voortaan boter uit de Ameri
kaanse overschotten zullen ontvangen
Wanneer de Nederlandse boterleve-
ranties precies worden beëindigd, ls nog
niet bekend.
De Negen van het Pact van Brussel
komen vanmorgen en vanmiddag byeen
met het doel de principiële overeen
komsten van Londen (Inzake West-
Dultsland) in hun definitieve vormen
te gieten.
Het is echter al bekend, dat op ten
minste één punt. n.l. het Franse voor
stel voor een Europese wapengemeen
schap, stevig touw zai worden getrokken
tussen Mendès-France en Adenauer
enerzijds en Engeland de Benelux en
Amerika aan de andere kant. Van de
laatste zijde zal Mendès-France worden
oorgesteid dit plan nog even op te
schorten. Het is echter niet waarschijn
lijk, dat de premier op dat verzoek in
zal willen gaan. gezien de houding van
het Franse parlement bü zijn jongste
debatten.
Adenauer interesseert zich
voor Frans-Duits consortium
Er ls intussen, zo menen wil. weinig
reden het Saarprobleem te dramati
seren.
Adenauer moet zich persoonlijk sterk
voor de Franse voorstellen hebben ge
ïnteresseerd, en voor vandaag heeft hij
de partijleiders uit. Bonn om zich ver
zameld om de politieke aspecten van het
plan voor een Frans-Dmts consortium
op grote schaal gezamenlijk te bestu
deren.
Het feit dat door dit plan voor de
Duitsers onder zekere condities ook de
poorten van Frans Noord-Afrika zou
den kunnen worden ontsloten, schünt
dr Adenauer als een bijzondere attrac
tie te beschouwen. De Duitsers zouden
hier hun troost kunnen vinden voor
het verlies van hun eigen koloniën, een
verlies, dat hun na de eerste wereld
oorlog een soort nationaal minderwaar
digheidscomplex bezorgd had. Met die
compensatie zou de kanselier zekere
Koninklijke deelneming
Met slachtoffers
„Holland Marsh"
H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins
Bernhard hebben telegrafisch aan de
Nederlandse amba sadeur in Canada
verzocht hun oprecht medeleven over
te brengen aan de slachtoffers van de
ramp die Holland Marsh bü Toronto
heeft getroffen.
Te knap voor school
Een echtpaar te Boston is be
boet omdat het zijn negen-jarige
zoon niet naar school liet gaan.
aanvoerende, dat hy de school niet
„intellectueel 6timu!erend" vond
De jongen kan Chinees en Duits
lezen en ook wat Sanskriet
erkeerstragiel;
Boskoopse bus en Rotterdamse
auto onder Berkel te water
Echtpaar gedood: zoontje zwaar gewond;
60 bus-inzittenden ongedeerd
Op het kruispunt van de Provinciale Weg en de Rodenrijse Weg te Berkel
is gistermiddag een autobus van de N.V. Citosa te Boskoop, die op de lijn
RotterdamZoetermeer reed, van de weg geraakt en met de neus in het
water terechtgekomen. De autobus sleurde een personenauto mee, die onder
de bus in het water verdween. Twee inzittenden van de auto, de 48-jarige
Rotterdamse verzekeringsagent de heer D. Krijgsman en zijn 49-jarige echtge
note, mevrouw A. Krijgsman—Van Haasteren, hebben tengevolge daarvan de
dood gevonden. Hun zoontje werd ernstig gewond. De 60 inzittenden van de
autobus konden het voertuig ongedeerd verlaten.
heeft men de heer Krugsman met het
hoofd boven water moeten houden, ter-
wül men bezig was hem uit de vermelde
auto en de resten van de afrastering te
bevrijden. Ernstig gewond werd hij over
gebracht naar het ziekenhuis Bergweg
te Rotterdam, waar hy gisteravond is
overleden
Zijn zoontje, dat naast hem voorin de
auto zat en dat met betrekkelyk geringe
moeite bevrijd kon werden, is met ïn-
•vendige kneuzingen in hetzelfde zieken
huis op;
De personenauto is door een yzeren
afrastering "een verlengstuk van een
brugleuning) heen in het water gescho
ten. Carrosserie en chassis van deze wa
gen zyn van elkaar gerukt, toen de au
tobus er over heen schosf Een tydlang
De fam.lie Krijgsman had in Berkel
een receptie bezccht Afgaande op me
dedelingen. verkregen op het adres waar
de receptie was gehouden, veronder-
slelde men een tydlang dat mevrouw
Krijgsman niet bü haar echtgenoot in
cie auto zat. maar per bus was vertrok
ken. Later bleek, dit een vergissing te
zijn. Toen de auto uit het water werd
opgehaald, vond men achterin het. stof
felijk overschot van mevrouw Krijgsman.
Bij de lijkschouw:ng is geconcludeerd
dat zij door verdrinking om het leven
moet zijn gekomen.
Het moet echter zeer onwaarschijniyk
geacht worden dat zij. ook al had men
van het begin af geweten dat zy zich in
de auto bevond, nog gered had kunnen
worden. Het achterstuk van de auto Z3t
namelyk geheel onder de autobus.
De chauffeur van de autobus heeft
ve-Maard dat de remmen van de bus j
hadden geweigerd. Hij had. naar hij j
meedeelde, de handrem nog gebruikt,
ma-r d't bad ni"t nn-cr c-'-olpen. De
auto en de bus zgn inmiddels gebor-
Lot gearresteerde Nederlanders
eist aandacht van ons volk
9 maanden in cel zonder bijstand
Als een „slachtoffer van Dachau"
(Van een bijzondere medewerker)
Het was de hoogste tijd dat de Nederlandse regering in haar deze
week gepubliceerde nota de aandacht van het Nederlandse volk vroeg
voor een reeks processen, die tegen een aantal Nederlanders in Dja
karta begonnen is met de rechtzaak Schmidt.
Er is in geen dezer zaken nog een vonnis geveld. Er zijn alleen vele
moties van vele en veelsoortige verenigingen in Indonesië, die druk op
de rechter pogen uit te oefenen om de doodstraf over „Schmidt en zijn
kameraden uit te spreken." Maar wat aan dit proces is voorafgegaan -
blijkens berichten, die ons uit Djakarta hebben bereikt - geeft het
Nederlandse volk alle aanleiding, sterker: VERPLICHT het zelfs, om zijn
aandacht te richten op het lot van deze groep landgenoten.
Sedert het begin van dit jaar zuchten zij in Indonesische gevan
genissen, maandenlang, of nog steeds, verstoken van elke consulaire
en juridische bijstand, beschuldigd te hebben deelgenomen aan een
complot tegen de Indonesische Staat. Een ernstige aanklacht, doch
waarvan reeds in de zaak Schmidt is gebleken dat zij op absurde
beschuldigingen is gebaseerd.
staan leidde, niet dezelfde was als Van
Kleef, alias Smit.
Deze Van Kleef van uiterlijk een
duideiyke Indo-Europeaan was reeds
voor de souvereiniteitsoverdracht door
de Nederlandse regering als inspecteur
van politie ontslagen en schynt zich in
derdaad daarna met subversieve acties
tegen de Indonesische overheid te heb
ben bezig gehouden, tot hy kans zag
naar Nederland te verdwynen.
Feilen ..bekend''
Een Nederlandse consulaire verte
genwoordiger. die eindelijk tot enkele
beklaagden werd toegelaten, sebrok
van de toestand, waarin hü sommigen
hunner aantrof. Een hunner. J. Kolk.
employe van de onderneming Serpong.
een man. die enige jaren geleden een
zware maagoperatie heeft ondergaan,
kon door deze consulaire vertegenwoor
diger slechts beschreven worden als
„een slachtoffer van Dachau".
Enige dagen geleden is uit Djakarta
gemeld, dat J. Kolk „het hem ten laste
gelegde bü de politie heef: bekend".
Negen maanden geleden ongeveer werd
Kolk gearresteerd. Negen maanden lang
zat hy in politle-bewaring, negen maan
den lang heeft deze man een ern
stige maagpatiënt het kunnen op
brengen te ontkennen, waarvan hij werd
beschuldigd. Tenslotte schünt hij de
mishandelingen niet langer te nebben
kunnen verdragen en bekende hy, zoals
ook anderen. Onder meer mr A. L. S.
Michael, heeft „bekend".
99
.Rechten'
Een beeld ran bet noodlottige
busongeluk te Berkel-Rodenrijs ten
Koorden van Rotterdam, waarbij
het echtpaar K. uit Rotterdam het
leven verloor.
foto: De verongelukte volkswagen,
waarin het echtpaar door de van de
remmen gelopen bus in het water
werd gedrukt, wordt door een
kraanwagen uit het water gehesen,
'riet chassis werd volkomen van de
carrosserie gerukt.
De Nederlandse regering was er
reeds geruime tüd van op de hoogte,
dat op de gearresteerde Nederlanders
..lichamelijke dwang" wordt toegepast.
In een nota aan Djakarta heeft de
Nederlandse regering indertijd al dui-
deiyk laten blijken, dat die mishande
lingen haar tot in details bekend zijn.
In verband met de toen aan de gang
zijnde Unie-besprekingen is die nota
destijds echter niet gepubliceerd:
men vreesde in Nederland zeer felle
reacties en wilde die kennelijk voor
komen in verband met dc aanwezig
heid hier van de Indonesische verte
genwoordigers.
Maar nu de l'nie-besprekingen ach
ter de rug zijn en de Indonesische de
legatieleden vertrokken, gold dat
argument niet meer. Vandaar natuur
lijk de thans gepubliceerde nota.
Bovendien heeft de Indonesische re
gering tot dusverre in haar antwoord
weinig biyk gegeven de ernstige klach-
ten van Den Haag de ernstige aan
dacht te schenken, die zij verdienen, Er
was dus alles voor te zeggen, deze zaak
thans in de publieke belangstelling te
brengen in het belang van een aan
tal ih Indonesische gevangenissen ver
toevende Nederlandeis. Daarmede was
ook het belang van Indonesië gediend:
de regering van dat land krijgt aldus
gelegenheid een einde te maken aan
het optreden van een aantal harer die
naren, alvorens terecht te komen by
die groep van Staten, waarvan de we
reld weet, dat de rechten van de mens
overigens in de Indonesische grond
wet verdisconteerd er niet gelden.
..Gemaakte" zaak
Wie de verslagen van de zittingen,
waarin Schmidt terecht stond, nauw
keurig leest en kennis heeft gekregen
van de methoden, waarmee getuigen
„rüp" zün gemaakt om straks hun ver
klaringen af te leggen, kan zelfs
reeds ln dit stadium van de behande
ling concluderen, dat de zaak-
Schmidt .gemaakt" is.
Alleen op het „waarom" is geen posi
tief ant.voord mogelijk Men aarzelt dit
proces en de komende piocesst-n
tegen de andere deelnemers van het
„complot" te zien als iets, dat „pour
raison d'état" om Staatsbelang
werd georganiseerd Men neigt dan ook
tot de conclusie, dat ter verhoging, dan
wel tot redding van persooniyk prestige
van enkele lagere polltie-ambtenaren
de zoak-Schmiat we d voortgezet, ook
..Kwaliteit" der
getuigen
Over de Bandoengse ex-kapltein
Schmidt, moest dus. toen niet kon wor
den volgehouden, dat hy Van Kleef,
alias Smit. was, nieuwe feiten worden
geconstrueerd om hem voor de rechter
te kunnen brengen. Men heeft dat ge
daan met behulp van een dertigtal ge
tuigen, waarvan de kwaliteit al werd
gedemonstreerd, nog voordat een hun
ner de getuigenbank had betreden en
een mond open gedaan, zy waren n.l.
op de eerste zitting van het proces-
Schmldt onder zware politiebewaking.
Het merendeel dezer getuigen bevindt
zloh óf tn verband met deze zaak, óf
ln verband met door hen gepleegde
misdrijven (één der getuigen heeft
een veroordeling van negen jaar we
gens rampok) in voorlopige hechtenis.
In het „complot tegen de Indonesi
sche staat", dat in het begin van dit
Jaar heette te zyn opgerold, hebben et
telijke tientallen arrestaties plaats ge
vonden. Tot goed begrip dient men te
weten, dat die talrijke arrestanten in
een viertal groepen uiteenvallen.
Allereerst o m. de Nederlanders ex-
K.N.I.L.--kapitein Schmidt. Jungsch'ti-
ger, chef van de nautische dienst K P.
M.. Doornik, een gewezen assistent-re
sident, Van Geuns. Kolk. ondernemines-
employé, Molema. gewezen bestuurs
ambtenaar. en Prins, gymnastiekleraar,
ex-luitenant K.L.
Gel ii igen-verdach ten
Daarnaast staat een groep van vier
mannen: twee Nederlanders en twee
Indonesiërs, van twüfelachtige repu
tatie en met niet-onbeschrevcn straf
bladen, die min of meer als hoofdge
tuigen in de zaak-Schmidt fungeren.
Tot hen behoort o.m. dc Ambonneos
Tomasoa, oud Ncfis-burgcr spion, drie
maal veroordeeld, die reeds ais getuige
werd gehoord en in wiens verklarin
gen de verdedigers verscheidene leu
gens hebben kunnen aantonen.
Dan is er een groep van „getuigen"
meest Indo-Europeanen, al dan
niet Warga Negara's door hiervoor
genoemd viertal „aangebracht". Het
merendeel van deze lieden is lid ge
weest van het K.N.I.L Enkele hun
ner hadden wat op hun kerfstok en
dus reden om de politie te vrezen.
Tot slot is er een groep van ver
moedelijk werkelijke leden van Daroel
Tslam-bendcn. allen Indonesiërs ge
tuigen. die verklaren Sebmidt nooit te
hebben gesproken, alleen te hebben
„gezien".
TT ontrouwen
:eko-
do B «ndoengse ex-K.N.I L.
kapitein Schmidt, die als makelaar, ln
dienst van de N.V. Denis, een rustig be- hebben.
Maar vrü wel alle „getuigen" hebben,
bij aLe verschillen, één dm,? gemeen:
zij bevinden zich alien :n hechtenis. Het
zyn du? oeen verklaringen van vrije
men r en die in het proces-Srhmldt zyn
of zuren worden afgelegd Men zal het
ons niet kwalijk nemen, dat wij aan da
getuigenissen van deze mensen, d'ie voor
en nadat zy ln de getuigenbank zullen
verschijnen, „onder de hoede" van de
i politie staan, weinig of geen waarde
hechten - erger: met groot wantrou
wen toren oyer deze verklaringen staan.
lOver d? reden van d.t wantrouwen zui-
I Ier. wy het in een volgend artikel
