LEIDSCH DAGBLAD WEERBERICHT Kwestie Triest eindelijk geregeld door overeenkomst in Londen 93ste Jaargang DINSDAG 5 OCTOBER 1954 No. 28338 Directeur: J. W. Hennj loofd redacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f0.50 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Vacuum opgevuld Ieder vacuum heeft de neiging tevor en opgevuld, hoe dan ook. Of om en beeld uit de klassieke wereld te ge- mlken elke Achilleshiel loopt gevaar roeg ol laat te worden getroffen. Van- elfsprekend geldt deze regel ook op mi- tlalr gebied, sterker nog: Juist daar eldt hij. omdat het immers de taak an militairen is niet alleen de zwakke iunten van de wederpartij op te zoeken, ïaar ook die in eigen stelling. Vandaar iet herhaalde aandringen op bewape- iing van West-Duitsland, hetgeen nu enslotte, na de mislukte pogingen tot ■pnemeii van dit gebied in de EDG, eleid heeft tot de zo juist met succes eëindigde conferentie van Negen ln .onden Het resultaat is bekend: de iondsrepubliek is erkend als een sou- erelne s'aat met eigen troepen, al zul- »n die in groter verband worden opge- lomen. Er is geen twijfel mogeliik. dat Alle leelnemers van het overleg in Lancaster louse, met inbegrip dus van de Franse iremicr Mendès-France. zich voortdu- end bewust zijn geweest van het bestaan an een militair vacuum in het midden an Europa, met alle gevaren vandien. >m daarin te voorzien was deze confe- entle immers bijeengeroepen. Maar de '"ranse minister toonde zich een keihard mderhandelaar. die het onderste uit de can probeerde te halen en de sterkst lenkbare veiligheid voor eigen land uit iet vuur trachtte te slepen. Van Frans standpunt bezien was de winst voor Suropa verlies voor Frankrijk. Het va- ;uum, dat in Europa zou worden opge- /uld, zou namelijk een nieuw gevaar te /oorschijn roepen, ln de vorm van Duitse nilitaire overheersing. Om hiervoor een iplossing te vinden kwam de Britse mi nister van Buitenlandse Zaken, Eden. voor de dag met de weinig minder dan sensationele aankondiging van het le ieren van vier divisies en een tactische luchtmacht op het vasteland. Was het wonder, dat hij in woede ontstak toen Mendès-France zich nadien maar weinig toeschietelijker toonde? Want zó nood zakelijk achtte de Britse regering de in schakeling van Duitse divisies, dat zij, terwille van de Fransen, tot een alge hele omzwaai van de aloude Britse poli tiek besloot. Het is niet uitgesloten, dat bij de Amerikanen en Britten de vrees een rol speelde dat de Duitsers nog wel eens een andere richting zouden kunnen Inslaan en het contact met het Westen zouden verruilen voor aanpappen met de Sovjet-Unie. Ook al is dit motief niet openlijk ter sprake gekomen chan tage van dit gehalte zou waarschijnlijk een averechtse uitwerking hebben gehad toch is het niet onmogelijk, dat dit ;en factor is geweest, die meespeelde. Want: leder vacuum heeft de neiging :e worden opgevuld, hoe dan ook. Intussen hebben de Fransen nog niet lun laatste woord gesproken. Van de tanvang af hebben zij drie voorwaarden lesteld: Britse hulp. controle op de Vest-Duitse bewapening en een bevre digende regeling voor het Saarvraag- stuk Het ziet er niet naar uit. dat dit derde probleem tot moeilijkheden zal leiden, zodat alle belangstelling thans kan uitgaan naar het standpunt, dat de Russen zullen innemen tegenover de nieuwe situatie in het Westen Mag men Salisbury, correspondent vn,n de „New York Times", geloven hU is na jaren lang verblijf in Moskou onlangs in Amerika teruggekeerd en schriift. thans in zijn blad datgene, wat de Russische censuur hem vroeger niet toestond te publiceren dan heeft het driemanschap Malenkof-Molotof-Kroesjtsjef veel meer begrip voor de werkelhke verhoudingen ln de wereld dan dictator Stalin. Het is dus niet onmogelijk, dat de Russen be reid zullen blijken zich bil de nieuwe toestand neer te léggen en bijv. de West- Duitse Bondsrepubliek willen erkennen ln ruil voor erkenning van Oost-Duits- land. Dichterbij een wezenlijke oplossing van een van de kernproblemen van Europa zou men dan niet komen, in het gunstigste geval kan dit wèl leiden tot verminderde spanning in de koude oor log. Fr doet zich dan echter terstond een nieuwe vraag voor: hoelang zal dit duren? Weerrapporten (Van hedenmorgen 7 u Stockholm Oslo Kopenhagen Lonucn Amsterdam Brussel Parits Bordeaux Nice Warschau Berliln Frankfort München ZUrich Oene\e nevel mist onbewolkt licht bew. licht bew. eeh bew. windstil 5 0 windstil 5 1 windstil 4 0 windstil 7 0 wzw 4 10 0 windstil 9 5 Weinig verandering De Bilt verwacht tot morgenavond: Zwaar bewolkt met enige regen en la ter enkele verspreide opklaringen. Wei nig verandering in temperatuur. Matige tot krachtige Zuid-Westelijke wind. (Opgemaakt te 10 uur) 6 OCTOBER Zon op: 6.48 uur; onder 18.08 uur. Maan op: 15.28 uur; onder uur. Hoogwater te Katwijk te 9.17 en 22.04 u. Dit nummer bestaat uit acht pagina's Italië krijgt in zone-A dezelfde rechten als Joego-Slavië reeds heeft in B (Telefonisch van onze correspondent te Londen) Vandaag is een einde gekomen aan een conflict, dat vele jaren heeft ge duurd: de kwestie-Triest, tussen Italië en Joego-Sla vië. De ondertekening ge schiedt in de Britse hoofdstad uit erkentelijkheid voor de bemiddelende rol. welke Engeland in de lange onderhandelingen heeft gespeeld. Achter de scher men heeft Londen een groot aandeel gehad in de thans bereikte oplossing, die niet de vorm krijgt van een normaal verdrag. Het betreft hier namelijk een verandering van de tijdelijke gezagsuitoefening in Triëst. De Britse en Ameri kaanse regeringen maken zich nu geheel van Triëst los. Bij (mogelijke) toe komstige wijzigingen van de thans bereikte overeenkomst willen zii niet worden betrokken. In Londen wordt deze regeling als een belangrijke overwinning voor de Britse en Amerikaanse diplomatie beschouwd. Zone A van Triëst zal door twee Italiaanse divisies worden overgenomen. Bijna een jaar geleden stonden zij eveneens op het punt dit te doen. maar toen dreigde de Italiaanse troepenbe weging te zullen leiden tot een oorlog met Joego-Slavlë. De atmosfeer is dus wel totaal veranderd. Vooral Engeland met zijn vele militaire verbintenissen overzee, is blij, dat het zijn troepen uit Triëst kan terugtrekken. lement niet nodig is. Het doel van de thans bereikte overeenkomst is vooral het terrein voor een betere verstand houding tussen de twee nabuurlanden Verhuizen of blijven? De nieuwe grens ligt precies op de waterscheiding. Enkele kleine gehuchten met een biina uitsluitend Italiaanse be volking, die tot nu toe bii zone A be hoorden. zullen worden toegevoegd aan zone B. De bevolking krijgt twee maan den tijd om te beslissen of zij bij Joego slavië wil blijven of liever wil verhuizen naar het Italiaanse eebied. Daar de jonge mannen vrijwel allen werkzaam zijn op de scheepswerven van Triëst. is het waarschijnlijk dat deze gezinnen Klip van Russisch ve»o behendig omzeild Het. is van belang er op te wijzen, dat Italië in zone A in de rechten zal treden, die tot dusverre door het militaire be- ind der Geallieerde mogendheden wer den uitgeoefend. Dit betekent dus dat Italië niet dé volle souvereiniteit over Triest en de A zal krijgen, evenmin als Joego slavië over zone B. Naar de letter blijft dus de vrijstaat Triest bestaan, «ant deze vrijstaat zou door de onderhandelaars Ame rika. Engeland. Italië en Joego-Slavië kunnen worden opgeheven zonder daarin de andere mogendheden te ken- die het vredesverdrag hebben on dertekend. Het komt dus hierop neer. dat Italië binnenkort in zone A dezelfde positie zal gaan innemen, die Joego- Slavië reeds sinds lange tüd in zone B De hele overeenkomst heeft dan ook een voorlopig karakter. Het sluit niet de mogelijkheid uit. dat men er later, wanneer de hoofden wat meer afgekoeld *Ün, iets aan verandert. Door deze regeling omzeilt men niet alleen de klip van een Russisch veto tegen de wijziging van het vredesverdrag, maar bovendien levert dit aan de Ita- laanse regering het voordeel, dat goed keuring van het accoord door het par- Emigratie naar Chili Dezer dagen is op verzoek van de Chileense regering een studiegroep van de ICEM (Intergovernmental Com mittee for European migration i onder leiding van de Nederlander dr Lucas J van Dijk, naar Chili vei trokken Deze missie zal een 6-tal maanden in Chili blijven, teneinde een studie te maken van de mogelijkheden tot emigratie naar en vest ging in Chili. De Chileense regering heeft de be doeling een groot immigratie-plan te verwezenlijken,. teneinde de vestiging van boeren in het land te bevorderen. Het plan voorziet ook in de vestiging van kleine gemeenschappen van land bouwers. in dezelfde tijd waarin het plan op lange termyn zal worden ont wikkeld. Eén van de eerste dezer laat ste projecten aal de vestiging zijn van 50 Nederlandse gezinnen in Longavi. in de centraal gelegen Chileense provin cie Linares. Verwacht wordt, dat de studiegroep een kolonisatie-plan aan de Chileense regering zal voorleggen, dat kan wor denden uitgevoerd in het vijfjarenplan der regering voor agrarische ontwikke ling. het gaat om ongeveer 1500 gezinnen zullen vertrekken. Maar het is natuur lijk ook mogelijk dat er op den duur een gunstige regeling kan worden getroffen voor grensverkeer. De betrokken per sonen ziln namelijk niet alleen arbeider, maar bezitten ook kleine akkertjes, waarop zij vooral druiven telen. Natuur lijk laten zij niet graag hun huis en lapje grond in de steek (al wordt dit vergoed' om in de omgeving van Triest in barakken of kampen te gaan wonen. De overdracht zelf zal geleidelijk ge schieden Eerst zal het gehele civiele be stuur aan Italië komen. Eerst omstreeks 20 of 21 October zullen Italiaanse troe pen de plaats gaan innemen van de Amerikanen en Engelsen, die in deze dagen van overgang de orde zullen be waren en die de grensafbakenmg zullen regelen met Joeeo-Slavië Generaal Winterton blijft dus z°ker tot het einde van deze maand nog de hoogste autoriteit in zone A. Schoolstaking in W.-Duitsland In het West-Duitse district Berse- bruck (bij Osnabrucki is aan het eind van de vorige week een schoolstaking uitgebroken De R.K. ouders hadden hun kinderen van de scholen gehou den u.L protest tegen de onlangs in Ne- der-Saksen aanvaarde nieuwe school wet. die de openbare school primaire rechten geeft. In dertig scholen werd het onderwijs geheel stopgezet, daar de onderwijzers ook de wel gekomen kin deren naar huls stuurden. Dit is de tweede staking van deze aard. De eer ste schoolstaking deed zich enkele we ken geleden in Dusseldorp voor. De bisschop van Hildeshelm heeft Zondag ln een verklaring van de kan sel de voortzetting van de strijd legen de nieuwe schoolwet aangekondigd. De bisschop riep de ouders op tot protes ten en spoorde hen aan bij de komende verkiezingen in Neder-Saksen afge vaardigden te kiezen, „die een school wet naar Gods wil maken". Na de conferentie in Londen Meerderheid voor Mendès-France wel waarschijnlijk Dr Adenauer moet Socialisten en Liberalen overtuigen De Belgische minister van Bui tenlandse Zaken. Spaak, had gisteren, in een persconferentie te Brussel, geen enkel woord van waardering over voor de Franse premier Mendès-France. Of schoon Spaak van mening was, dat de Londense conferentie een zeer groot succes is geweest, achtte hij het resul taat inzake de Duitse herbewapening minder gelukkig dan di? welke in de EDG werd vastgelegd. In kringen van het departement van Buitenlandse Zaken te Brussel is men van mening, aldus telefoneerde onze correspondent hedenochtend, dat er thans in Frankrijk een meerderheid van Gaullisten, radicalen en MRP kan worden gevonden om de nieuwe formule van Duitse herbewapening goed te keu- Reuter meldt uit Parijs, dat de hou ding van de 105 socialisten en 87 Volks republikeinen tijdens de speciale ritting van de Franse Nationale Vergadering de beslissende factor zal zijn voor de uit slag van het debat. De positie van de regering Ls bovendien aanzienlijk ver sterkt door haar krachtig optreden in het politie-schandaal. dat grote beroe ring in hel land heeft teweeggebracht. In Bonn beginnen de eerste parle mentaire schermutselingen over de be sluiten van Londen reeds deze week. Hedenmiddag. Dinsdagmiddag, zou dr Adenauer met een regeringsverklaring voor de Bondsdag treden en waarschijn lijk zal daarover reeds Donderdag een In Tokio is men nog steeds druk gesorteerd en de beschadigingen zo bezig dc schade te herstellen, welke goed als mogelijk is. gerepareerd, de typhoon ..Matte" daar enige Soms is het echter ondoenlijk te re- dagen geleden heeft aangericht. I pareren, getuige het huis rechts op Het bruikbare materiaal wordt de foto debat geopend worden Dat de Bonds kanselier bij voorbaat van d? instem ming van zijn coalitie verzekerd kan zijn, is uit de eerste voorlopige reacties al wel gebleken; of op de nieuwe basis ook overeenstemming met de sociaal democraten mogelijk zal zijn, valt uit de nog niet resoluut klinkende beoordeling door d? socialisten nog niet op te ma ken. Wel heeft de SPD reeds de opvat ting uitgesproken, dat uit de overeen komst van Londen naar haar smaak niet voldoende initiatief blijkt tot onder handelingen met de Sovjet-Unie over het herstel van de Duitse eenheid, maar het definitieve oordeel heeft de leiding der oppositie toch blijkbaar willen op schorten Zij wacht daarmee kennelijk tot de regeringsverklaring. Dr Dehler wil met Moskou praten Opmerkelijk ls intussen de reactie vaa de voorzitter der West-Duitse Libe rale partij, dr Thomas Dehler. In een onderhoud met een Duits blad bepleitte hij het zenden van een Duitse regerings delegatie naar Moskou. Hy toonde zich bereid aan zulk een delegatie deel te nemen, omdat het plan van een reis naar Moskou hem sedert jaren „meer animeert dan een reis naar Washing ton". „Wat in Moskou gebeurt en welke plannen men er maakt, is belangrijker dan hetgeen er op politiek gebied in het Westen gebeurt", aldus Dehler. Hjj sprak zich opnieuw voor onmid dellijke onderhandelingen met Moskou over Duitse hereniging uit Dehler ging nog een stap verder en zei, dat men by het streven naar Duitse eenheid ook on vrije verkiezing?n in het Oostelijk deel van het land op de koop toe zou moe ten nemen In een parlement voor ge heel Duitsland zouden de daardoor ge kozen communisten volgens hem toch geen rol van betekenis kunnen spelen. Dehler gaat hiermee tegen het offi ciële standpunt der regering in. die steeds verkiezingen heeft afgewezen zo lang de absolute vrijheid ervan niet werd gegarandeerd. Saarvraagstuk nog een steen des aanstoots Onze correspondent in Bonn telefo neerde hedenochtend: De kwestie van het Saargebied. waar een millioen Duitsers wonen, is en blijft nog altijd een buitengewoon moeilyk vraagstuk. Mendès-France heeft zelf gez?gd, dat hij aan de Nationale Vergadering tesa- men met de plannen voor de herbewape ning van West-Duitsland ook een nieuw voorstel betreffende het toekomstig lot van het Saargebied inoet presenteren. Men weet in Bonn nog niet hoe dat voorstel er zal uitzien. In Bonn is men cr wel toe bereid re kening te houden met economische be langen van Frankrijk in het Saargebied. Maar het zal Adenauer nog heel wat moeite kosten zyn landgenoten, en ook zijn medewerkers in de coalitie, er van te overtuigen dat hier toch een paar flinke stappen verder zal dienen te wor den gegaan. In verband met de eerstvolgende con ferentie der ministers van de negen landen, die op 21 October in Parijs wordt gehouden zullen zeer ernstige be sprekingen tussen Adenauer en Mendès- France persoonlyk over het Saargebied worden gevoerd. Roger Labrusse (foto links), een van de twee functionarissen van het Kabinet van de Franse Secretaris- Generaal van de Nationale Verdedi- die gearresteerd zijn tn ver band met de spionnagezaak. waar bij militaire gegevens aan de Com munisten zijn verstrekt. Beschuldigd van verraad is La brusse m hechtenis genomen Beticht van ..schuldige nalatig heid" is dc Secretaris-Generaal van de Nationale Defensieraad, Jean Mons (foto rechts) die op grond hiervan uit zijn functie is ontheven. Prins Bernhard geestdriftig in Pietersburg ontvangen Nederlandse lekkernijen uit Pretoria Gisteren is Prins Bernhard en zijn gevolg, gewapend met film- en foto-toe stellen. per auto van Pietersburg in Noord Transvaal naar het Krugerpark ge reden. Hij had zyn eigen vliegtuig achtergelaten op het vliegveld Swartkop en was met de Dakota van de premier, de „Rustig", naar Pietersburg gevlogen. Een gedeelte van zijn gevolg kwam in een ander vliegtuig, de „Fleur". De Prins hield zich na de vlucht van een uur korte tijd op te Pietersburg, waar hij door de burgemeester, de heer D. A. Nande en de Nederlandse ge meenschap ontvangen werd. De Prins zal - naar men weet - het wereldberoemde wildreservaat dn? da gen bezoeken, welk bezoek een niet-of- ficieel karakter draagt. Hy verheugt zich op de korte ontspanning na de ne gen esrste vermoeiende dagen van zyn reis in de Unie. Het weer is gedurende die dagen prachtig geweest. De directeur van de Nationale par ken. Knobel, zal d? gids van de Prins zjjn. De Nederlandse gemeenschap van Pie tersburg was zeer geestdriftig, toen de Prins door de versierde hoofdstraat naar het stadhuis reed, waar verscheidene Nederlanders bijeen waren gekomen om hem te begroeten Het was de eerste maal. dat de Prins een plattelandsstad bezocht. Prins Bernhard. die gekleed was in tropenuniform. onderhield zich een uur lang met de Nederlanders. Allen werden aan hem voorgesteld. Op het vliegveld was d? Prins welkom geheten door de burgemeester, diens echtgenote en het hoofd van de Neder landse gemeenschap, de heer J Diemeer De officiéle ontvangst vond in het stad huis plaats. Honderden Nederlandse en Zuid-Afri kaanse kinderen zwaaiden met Neder landse vlaggen en juichten dc Prins toe voor het stadhuis. De Prins werd begeleid door vier kin deren in Volendammer klederdracht. De thee werd in het stadhuis ge bruikt. F.r werden Nederlandse lekker nijen, die per vliegtuig uit Pretoria waren aangevoerd, gepresenteerd. De heer Diemeer sprak de Prins toe en overhandigde hem geschenken voor de vier Prinsessen. Donderdag a.s. zal de Prins een be zoek aan Johannesburg brengen. In acht uur tijds zal de Prins vele personen ont moeten en getuige zijn van een geva rieerd schouwspel. De Prins zal Pretoria waarschijnlijk om kwart over drie 's middags verlaten en wordt aan de grens tussen Pretoria en Johannesburg verwacht, waar een welkomstboog zal worden opgericht. Het gezelschap zal de thee in de open bare bibliotheek gebruiken, waar kin deren van de Nederlandse gemeenschap de Prins zullen begroeten. Vervolgens zal de Prins het Africana museum be zoeken. Ongeveer 1800 personen zijn uitgeno» d.gd voor de feestelijkheden in het Rho- desia-park. De Prins zal hier ballet, volksdansen en -spelen bijwonen. Na een „braaivleis" maaltijd in de open lucht, zullen 300 negers een dans uit voeren. P.N.I. keurt Unie-protocol goed (Van onze correspondent te Djakarta) De Partijraad van de regeringspartij P.N.I. heeft in een te Djakarta ge houden vergadering met algemene stemmen het in Den Haag getekende protocol inzake de opheffing van de Urne tussen Indonesië en Nederland goedgekeurd. Premier Ali Sastroamidjojo en de mi nister van Economische Zak=n Iskao Tiokroadsoerlo hadden tevoren de resul taten der onderhandelingen toegelicht. De P.N.I is met 41 zetels de grootste fractie in het Parlement van 223 leden. Duclos v/ordt gehoord over spionnagezaak Jacques Duclos. waarnemend leider der Franse communistische party, is op geroepen om Woensdag, voor ondervra ging over de kwestie van het uitlekken van militaire geheimen, voor majoor Ressequier te verschitnen. Deze heeft het onderzoek in handen Emmanuel Dastier de la Vigerle di recteur van het pro-communis:ische blad „Liberation", zal Woensdag even eens voor majoor Resseguier inoefen verschijnen. Andre Baranes die bekend heeft militaire geheimen aan de com munisten te hebben overgebracht, was als journalist bii de ..Liberation' werk zaam Hij zal morgen met Duclos wor den geconfronteerd. And ré Hueues. in wiens huis Baranès zich een week lang schuil hield, is lang durig ondervraagd. Hij is een radicale afgevaardigde ln de Nationale Verga dering. Amerikaanse belangstelling Het maandblad uitgegeven door de Amerikaanse Kamer van Koophandel, „Nation's business", wijdt in het num mer van October In een geïllustreerd r rtikel aandacht aan de Nederlandse bloembollencultuur. Het artikel, van de hand van Oscar Shisgall, is grotendeels een beschrij ving hoe het on de Nederlandse bloe menveilingen toegaat. Verder is een beschrijving gegeven van de activitei ten en de attracties in Aalsmeer, Hil- legom en Keukenhof. Ballon-drama bij Deense kust V" Deense trailer heeft Maandag op ongeveer tien km afstand van Esjberg (aan de Westkust van Jutland! het lijk van een Frangaise aangetroffen in het schuitje van een zeer grote luchtballon, welke een middellijn van vijftien meter had De Francalse ls de 44-jarige mevr. Amante Weber. een schoonheidsspecla- uit Parijs, die door verdrinking nm het leven moet zfjn gekomen De mand was onder water en er bevond zich vrij wel geen gas meer in de ballon. Mevr Weber maakte sedert 1928 meer dan 200 ballonvluchten In Mei van het i vor g jaar bracht zij het werelduur record ballonvaart voor vrouwen op 21 uur 30 minuten. Zij was Zondaemic.dag in Peronne, Frankrijk, opgestegen om te pogen het record, dat later met 22 uur 30 minuten op naam kwam van de Rus sische Alia Rondratieva te verbeteren. Kort voor haar vertrek vroeg zy haar manager. Suire, haar w.at geld te le nen. aangezien zy vreesde niet eenoeg geld bij zich te hebben Su re gaf haar daarop zyn portefeuille, waarin ook zyn paspoort zat. In de mand werd ook deze portefeuille aangetroffen, zodat men aanvankelijk dacht, dat de heer Suire eveneens het leven verloren had en zelfs, om mevr. Weber te redden, uit de ballon was gesprongen. Voor zy opsteeg gaf Suire haar nog de raad: „Als Je over Calais komt. dan gaat alles goed en zul je in Engeland landen. Maar als je over Duinkerken komt, aarzel dan niet en daal". Zondagavond om ongeveer acht uur werden boven Cala s lichten van een ballon waargenomen, die op grote hoogte in de richting van Engeland vloog. Als voorzorgsmaatregel koos een reddingboot uit Calais zee. doch na vier uur keerde de boot terug zonder de bal lon gezien te hebben Om half negen draaide plotseling de w'nd, waardoor de ballon vermoedelijk uit de koers ge raakte en in de richting van Denemar ken gedreven werd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1