GLANZENDE OPTOCHT VERRUKTE LEIDEN
Pieter de la Court kreeg volop
zijn deel!
LEIDSCH DAGBLAD - MAANDAG 4 OCTOBER
MAGISCH Is, door de jaren heen, de klank van 't woord Optocht!''
Uit de schatkameren der Historie diept de 3 Oztober-Vereeni-
ging en onuitputtelijk lijken haar vondsten!
Wie beweren mocht, dat het ieder jaar zo wat op hetzelfde neer
komt, ziet niet verder dan z'n neus lang is: hij kijkt er maar zo'n teefje
langs
Wie liever thuis bleef, had het mis! Hij liet een schitterend schouw
spel, vol pracht en praal, vol weelderige bloemenschoonheidvol
luisterrijke tafreeltjes uit de 18e eeuw in de steek.
Maar zij, de duizenden en duizenden, die deze glorierijke Optocht
zagen, hadden het bihet rechte eind!
De beroemde econoom Pieter de la Court, indertijd zwemmend in
zijn geld, zorgde ervoor dat een nageslacht van zijn liefhebberijen
kon genieten.
En iedereen, die hem genoeglijk met zijn vrouw in zijn koepeltje
zag zitten, is hem deze middag dankbaar geweest voor wat hij in een
druk bezet leven tot stand bracht!
HET zal in de geschiedenis slechts
zelden voorkomen, dat een laken
koopman zoveel Hoogmogenden bij
zich aan huis ontvangen mag. Maar ja.
als je zon prachtige ..Leydse Tuyn" be-1
zit, als je zulke heerlijke ananassen en I
druiven kweekt, zulke superieure wijnen
in de kast hebt staan, zulke mooie schil- i
derijen bezit, dan komen ze graag een
kijkje nemen.
Ze komer. dan van heinde en ver: uit
uit Rusland. Engeland. Duitsland en
Frankrijk! En Pieter de la Court met al
die Hoogmogenden maar rondwandelen
ln zijn tuinen en tonen, dat hij nog wel
iets anders kan. dan een fortuin verga
ren. Wat overigens een prestatie op
zichzelf is!
Wie wel eens in het Snouck Hurgron-
Jehuis aan het Rapenburg 61 is geweest
en daar tijdens een concert in de deftige
suite rond heeft gekeken, weet, dat Pie
ter de la Court daar zijn levensdagen
sleet: niet in ledigheid, maar altijd vol
ambitie en geïnteresseerd in zaken, die
het leven vermooien. Wellicht hebben
ook velen, die Zaterdagmiddag door de
stampvolle Leidse straten trokken, ln
deze suite de giote Pieter de hand ge
drukt, nu zo wat ruim 200 jaar geleden.
Heel dat leven uit die tijd trok nu aan
het oog voorby en eerlijk gezegd
hebben wij Pieter de la Court wel een
beetje om al deze prachtlievende bezoe
kers benijd: Tsaar Peter de Grote, de
Landgraaf van Hessen—Kassei, de Fran- j
se ambassadeur Graaf van Morville, de
Engelse ambassadeur Graaf van Ayles-
ford, de speelse Hertog van Richelieu,
die er met trouwen zo vroeg en zo Iaat
bi) was de eeiste maal op 14- en de
laatste maal op 80-jarige leeftijd en
tenslotte alle ontelbare diplomaten uit
landen zonder tal, wier bezoeken aan de
beroemde „Leydse Tuynde goodwill
van ons land en van Leiden in het bij
zonder ongetwijfeld ten hoogste bevor-
derd hebben!
IN de opeenvolgende „Optochten.
waarvan wij in de loop der jaren ge
noten, vormde deze serie beelden uit
het veelbewogen leven van Pieter de la
Court zeker niet een der minste. In een
onverwacht heerlijke najaarstempera-
tuur wie had, na alle regen en ellen
de zo'n mildheid durven verwachten?
met zelfs af en toe een gulden zonnetje,
paradeerde Pietpr de la Court in zijn
knus koepeltje langs het gretig oog van
ontelbare bewonderaars, voorafgegaan
door Erewacht en bestuurderen der 3 Oc-
tobervereninglng, behorend bij dit „feest
der feesten," als de peentjes in de huts
pot.
In zijn gezelschap een ganse schare
trouwe broeders in de lakenhandel.
van de- praalwagen waarop het ii'c-
vershuisje werd uitgebeeld, waar
mede de rijkdom van Pieter de la
Court zo nauw verbonden was.
zette uitbeelding verkregen, iedere fi
guur was in harmonie met de werkelijk
heid van eertijds.
De Hertog van Richelieu vond het in
1731 ook al de moeite waard, de „Leydse
Tujn' te zien. Hij liet het niet op zich
zitten, dat de anderen hem vóór geweest
waren! In een leven vol avontuurtjes
past dit wel, zo zal hij gedacht hebben.
En hoewel natuurlijk Leiden met met
Parijs te vergelijken is, heeft hij stellig
toch genoten van het heerlijke dlnertje
mei kostelijke ananassen „toe", dat hein
geserveerd werd
Dat dinertje vormde wel een der aar
digste groepen zo graag als we in de
„Gouden Koets" gezeten hadden, zo
graag hadden we meegesmuld, vooral
ook omdat net tafelgezelschap er aller
aardigst uitzag! De Hertog moet zich
aan cicze tafel voortreffelijk geamu
seerd hebben, dat kan niet anders!
Misschien heeft hij er zelfs nog stof
opgedaan voor zun minnebrieven....
EEN onafzienbare stoet diplomaten in
karossen of op paarden besloot de rij
van al degenen, wier bezoek inder
tijd de stad Lelden ln beroering bracht.
Hoeveel paarden we in deze Optocht
telden herinneren we ons met, maar de
dan ook dat de straten weer zwart van
de mensen zagen
Ouoers hebben hun telgen bewonderd,
mannen hun vrouwen of omgekeerd en
allen samen hebben we een tijdlang ge
leefd in de wonderlijke wereld vroeger.
toen Pietei de la Court te broeden zat
op zun ananassen en zijn druiven, om ze
wijd en zijd de wereld in te sturen.
Zijn „Leyase Tuyn" was een trek
pleister voor velen, een Leidse attractie
van-je-welstel
Dat die tuin en al de gasten die er
toefden, nu aan de vergetelheid ontrukt
zijn, zal niemand betreuren of gauw
vergeten.
Vooral omdat alles zó smaakvol en
gedistingeerd gearangeerd was en ieder
een. die zijn rol in dit veelzijdige geheel
moest vervullen, dit deed met de inzet
van zijn persoon waardig of vrolijk, al
naar dit vereist was.
Sierlijk en romantisch was de
praalwagen van de Leidse tuin van
Pieter de Ia Court, een allerchar-
mantst en bloemrijk prieeltje.
lippen van de Mauntics. twee Jongens,
die met hun guitaar. in een liedje en
een praatje de meest dolzinnige com
mentaren op het leven van elke dag ten
beste gaven. De Martelly's. met hun
viervoetige artisten met hondse manie
ren. deden het volgende moment de aan
wezigen versteld staaan over hetgeen
valt te bereiken met een op het in
stinct der honden afgestelde dressuur.
Een goochelshow van bijzondere aliure
brachten deze avond de Stetanies. Zo
deden zij b.v. allen versteld staan over
De weelderige praalwagen, welke
een weelderig motief uitbeeldde:
ananassen als dessert. Herinnering
aan een luxueuze maaltijd in de tuin
van Pieter de la Court ter gelegen
heid van het bezoek van de hertog
van Richelieu.
De landgraaf van Hessen-Kassei,
zijn gade en hun dochtertje voor de
tot de verbeelding sprekende gouden
ko^ts. waarin zij in de optocht mee
reden.
Dit „kijkspel" heeft opnieuw zijn grote
waarde voor de 3 Octobcrviering over
tuigend bewezen en wie nog zou wil
len zeggen; „Er moet maar iets anders
komen dan een Optocht" moet zijn
biezen maar pakken.
De bestuurderen van de 3 October
Vereniging kunnen gerust zijn: het is
in elk opzicht de moeite waard gc-
het verdwijnen van een op een der radio
stations ingeschakelde radio. Lucht-
acrobatiek, alweer van klasse, brachten
de Tardona's, die de onmogelijkste stan
den met zwier en gratie presenteerden.
Een zeer speciaal en nog nimmer cp de
planken van de Stadsgehoorzaal ver
toond nummer verzorgde Rogold. In
zijn „gouden sprookje" maakten de
aanwezigen kennis met een door hem
uitgebeeld aantal bronsfiguren, welke
sport en kracht symboliseerden. Waar
lijk fantastisch en imponerend in uit-
I beelding.
Jacques Schutte overgoot het geheel
met muzikale klanken. In het kader van
deze 3 Octobcrviering vormde deze
avond een feestelijke ..overbrugging''
i van optocht naar vuurwerk.
Toch onder een stralende Herfstzon!
Charme en kleur betoverden duizenden kijklustigen
steunend op en ginnegappend met hun
lange stokken. Hoeveel van hen namen
droegen, die nu allang uitgestorven zijn,
valt niet te tellen!
Ts.aar Peter de Grote heeft héél wat
ln ons land rondgeneusd, en of hij nu
zon schitterende Leidse Intocht maakte
als ditmaal, dat komt er niet zo veel op
aan. Feit was. dat het prachtig was. in
gezelschap van Zaankanters en Zaanse
schonen, van een hele groep Vorsten.
Grootvorsten maarschalken, generaals
en admiraals en zelfs van zijn muziek
meester Allemaal hoge Pieten uit een
tijd, toen er van communisme gelukkig
geen sprake was.
Wie had niet even binnen ln H-t ge
noeglijke Weversnuisje willen kijken, of
ln dat huisje bij de Scheepstimmerwerf?
Voor iemand als Tsaar Peter een hele
ergang na alle royale Palelzen waarin
hij woonde. Maar hij heeft er zich bést
in bevonden!
NEGEN jaar later was het de beurt
aan de Landgraaf van Hessen-
Kassei, om met alle curiositeiten
van Pieter de la Court kennis te ma
ken. Waarom nu juist hém de eer te
beurt viel om door Leiden te rijden in
beroemde Gouden Koets, „van de vier
gereden" er altijd weer de grote trek
pleister voor tal van Optochten, weten
wij njet. Maar een feit is, dat hil en zijn
lieftallige echtgenote, met haar herme
lijnen mantelje om de schouders en de
torenhoge pérruque op het hoofdje, er
best in paste. Evenals dat charmante
kleine prinsesje aan de overzij!
De Gouden Koets dóet het toch altijd
maar! De Gouden Koets heeft al héél
conclusie was, dat de „paardenstand"
niets te wensen overlaat.
En deze paarden droegen mannen en
vrouwen ln een schakering van kleur,
die onder ae steeds meer doorkomende
zon van minuut tot minuut feller gloed
Commissaris van politie Meijer
heft het glas. dat hem in het eerste
rijtuig van de optocht werd aange-
I boden. De laatste maal, dat hij dit
traditionele gebaar maakte, althans
J op deze plaats en dit moment.
Men kon tegen het eind zelfs zeggen,
dat het een stralende optocht werd, zó
ging de goede zon meewerken, om alles
in het schoonste licht te plaatsen. Er
ging dan ook al meer door de ganse
stad de roep: „Dit Jaar een aanblik om
niet gauw te vergeten!"
Vooral ook omdat er onder de hoge
bezoekers zoveel gracieuze dames en
Jongedames waren, die zich blijkbaar
veel moeite gaven, om Pieter de la
Court te behagen'
Dit alleen al gaf aan het geheel een
fleur en een charme, die heel wat har
ten góed deden
Maar dan waren er ook. als steeds, de
pittig en keurig marcherende muziek
korpsen. in hun verzorgde uniformen
een lust voor het oog. Speciaal de spik
splinternieuwe van K. en G.! En wie
heeft niet de parmantige kleine tam-
bour-maitre van T. en Dmet zijn enor
me uniformpet. een peuter welhaast
nog bewonderd tijdens zijn hardhan
dige roffels?
KORTOM: Lelden is er ook dit jaar
best af gekomen!
Een mooie optocht als deze groeit
uit tot de climax van de dag!
Niemand wil zo iets missen! Vandaar
weest, Pieter de Ia Court en zijn om
geving tot nieuw leven te roepen.
We zijn benieuwd welke goeie oinve
Leienaar ze het volgend jaar uit de
bus toveren!
De bonte rij van beroemde voorsa
deren is nog niet ten einde.
Maar Pieter de la Court heeft volop
zijn deel gehad. Dat staat vast!
Feestelijke „overbrugging"
van Optocht naar Vuurwcii;
Moe van al het gedrentel wat vraagt
zen 3 Octoberdag toch ontzettend ve l
van een mens hebben wij ons met
ruim 1100 „Drie Octoberllngen" tus-,:-n
optocht en vuurwerk laten „neer'va.'. n
in de Stadsgehoorzaal, waar het g I-
schap van Roland Wagter ons een vro
lijk cabaretprogramma voor ogen tover
de. Onder de titel „Leidens Ontzet
één dag verzet" werd hier. ingeleid met
een kort woord door .de heer H de
Wilde, een bonte mengelmoes van mu
ziek. zang. luchtige schetsjes, acrobat i:k
en een alleraardigst hondennuni"'~r
voor ogen getoverd Harry Bordon 1
een en ander met een vrolijk praatp in.
Uitbundig hebben de velen zich d ze
avond geamuseerd met Rexis een el >v n
van superklasse om het volgende cg-r-
biik als het ware te hangen aan de
Een imposante verschijning in de
optocht met een markante, int ste
kend gegrimeerde kop. was Allard
dc la Court, een zoon van de lioofd
figuur.
wat achter de rug. talloze hoge perso
nages vervoerd. Zij rolt rustig voort en
maakt door de jaren heen een impone
rende indruk. Het is één onzer harte-
wensen er nog eens in te mogen zit-1
ten: maai de „kleyne luyden" is dat niet
vereund
Daarom niet getreurd: het kijken er
naar was al een vreugd!
1—EN nieuwe verrassing: Versailles!
U Fi ankrijk in alle gratie van wel-
J—j eer! Van Morville, de ambassadeur,
achter de onbekende „blonde dame" op
haar praalwagen, temidden van een
schat van witte chrysanten. De tuin van
Versailles in wedijver met de tuin van
Leiden: wie heeft het indertijd gewon
nen?
Wat zal het in onze goede, oude stad
hools en zwierig toegegaan zijn, toen al
deze vrolijke Fransen, hier hun entrée
maakten!
De Engelse gezant kwam een paar jaar
later op bezoek en wie goed uit zijn ogen
gekeken heeft, zag onmiddellijk, dit
men hier met échte Engelsen en Schot
ten tot zelfs het rokje toe te doen
had. De zorg. die aan een karakteristie
ke kledij besteed, was. leek ons een der
