LEIDSCH DAGBLAD Britten zullen tot 1998 op vasteland biij ven VIJFTIEN BELGEN GEDOOD BIJ VRESELIJK VERKEERSONGEVAL TE VALKENBURG Touringcar in volle vaart van Cauberg 93ste Jaargang DONDERDAG 30 SEPTEMBER 1954 No. 28335 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorat en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f0.40 per kwartaal: f2,15 per maand; f0,50 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Grote opluchting in Londen Welslagen der conferentie gunstig beïnvloed (Telefonisch van onze correspondent te Londen) Eden heeft namens de Britse regering aan Europa een nieuw hoogst belangrijk aanbod gedaan, dat bedoeld is het succes van de Negen-mogcndheden-con- ferentie te verzekeren. Engeland is namelijk thans bereid om gedurende 44 jaar strijdkrachten ter sterkte van de huidige 4 divisies en de tactische lucht macht op het vasteland te handhaven. De belofte is afhankelijk gesteld van het welslagen van de conferentie. Maar op zichzelf reeds verhoogt het Britse aanbod de kansen op succes van de conferentie in aanzienlijke mate. Engeland zal zich verplichten zijn strijdkrachten niet terug te trekken zonder toestemming van de meerderheid van de landen van het Brussels Ver drag. In diplomatieke kringen noemde men dit aanbod een „revolutie in het Britse denken". Adenauer verklaarde dat dit het keerpunt van de conferentie kan be tekenen. Vooral Mcndès-France was aangenaam verrast door Eden's voorstel, dat vooral de Franse vrees dat Engeland zich afzijdig houdt, wil wegnemen. Minister Beyen beschouwt Eden's verklaring van enorme betekenis. Volgens hem was het een van de hoopvolste verzekeringen, welke konden worden ge geven voor de toekomst van Europa. Het schijnt de bedoeling te zijn dat de nieuwe Britse verplichting wordt op genomen in de tekst van het nieuwe verdrag, dat op het ogenblik in voorbe reiding is. De Fransen hebben herhaaldelijk ver klaard, dat Duitse herbewapening voor hen pas acceptabel zal worden door een definitieve belofte van Engeland om zijn strijdkrachten definitief op het continent te houden. Het Britse aanbod van thans paat veel verder dan waartoe de Britse regering in April van dit jaar bereid was, toen het een stap deed in de hoop dat de Fransen de E.D.G. zouden ratificeren. Het aanbod van toen was om voldoende strijdkrachten in Europa te houden als redelijk aandeel in de collectieve defen sie en ze niet terug te trekken zolang de veiligheid bedreigd werd. Maar Engeland beloofde niet om een definitief aantal dl vises op het vasteland te legeren en het behield zich het recht voor zyn troepen terug te trekken. Het nieuwe aanbod is echter bindend EEN FORMIDABELE STAP Voor het eerst geeft Engeland de be slissing over een deel van zijn militaire macht in handen van een internatio nale organisatie. Dit nadert zeer dicht de supranationale gedachte. Londen gelooft dat het aanbod de Fransen volkomen tevreden zal stellen. Eden noemde het besluit „een formi dabele stap". Eden deed zUn aanbod nadat Dulles eveneens een aanbod had gedaan, maar hij kon lang niet zo ver gaan als Eden. mede gezien de constitutionele positie van de president der Ver. Staten, die ten aanzien van de strijdkrachten zich niet op deze wijze kan binden. Bovendien werd het vage aanbod van Dulles met gemengde gevoelens ontvangen. Er klonk namehik een duidelijke waarschuwing door zijn betoog. In de Ver. Staten is men zeer teleurgesteld over de verwer ping van de EDG. en er heerst een gevóel dat de toestand in Europa vrij hopeloos is. zei hij. In deze omstandig heden kan Amerika geen nieuwe ver plichtingen op lange termijn aangaan Dulles kon zelfs niet het Amerikaanse aanbod, dat indertijd in verband met ;le EDG. gedaan is. vernieuwen. Dit aan bod kwam vrijwel overeen met het Brits? voorstel in April, maar indien de situatie zou veranderen en er weer hoop op Europese eenheid zou komen, zou Dulles de president aanbevelen de belofte, ce- daan ten opzichte van de EDG.. te ver nieuwen Dulles eaf de conferentie de vrzekerine dat men er op zal kunnen rekenen dat de Ver Stat°n hun steun zullen verlenen aan hetgeen Europa besluit te ondci Hoe het ook zij: Engeland en de Ver. Staten hebben Frankrijk thans zijn laatste kans gegeven om zich te bezin nen op de aanvaarding van een Duitse herbewapening onder contróle. Het Britse aanbod is onderworpen aan een voorbehoud van tweeërlei aard. Een dringende nood-toestand overzee zou het nodig kunnen maken de Britse strijd krachten terug te trekken. Dit zou bij voorbeeld dienen te gebeuren bij een vijandelijke doorbraak in het Midden- Oosten. Ook om financiële redenen zou Engeland zich genoodzaakt kunnen zien om de Nato-raad te verzoeken de finan ciële voorwaarden, waarop de Britse j formaties berusten, te herzien. Eden en de andere ministers verklaaf- den na de rede van Dulles dat zU volle- dig begrip tonen voor Amerika's positie. Eden drukte zijn dankbaarheid uit1 namens Europa voor hetgeen de Ver- enigde Staten voor ons gedaan hebben en gaf Dulles de verzekering dat de conferentie haar best zal doen om zich i het Amerikaanse vertrouwen waardig te I tonen. In elk geval heeft Engeland thans het j besluit genomen dat algemeen noodza- i kelijk werd geacht. EEN NIEUW HOOFDSTUK j AMERIKAANS DREIGEMENT J I - li Het wordt beschouwd als een nieuw hoofdstuk in de Britse buitenlandse politiek. Het besluit vloeide niet alleen voort uit de wens om de Fr nse on gerustheid jegens Duitsland weg te nemen, maar is tevens een nadrukke- Dulles' betoog viel samen met geruch- liike erkenning van de realiteit dat ten over een door de Ver. Staten aan Engeland's verdediging in het licht van de landen, die aan de Londcnse con- de moderne wapens hopeloos dreict te fcrentie deelnemen, gezonden drcige- I worden als de Noordzee- en Kanaal- ment. dat in geval van mislukking van kuiten in vijandelijke handen zouden de conferentie. Amerika zou overgaan I vallen. tot de reeds zolang aangekondigde Churchill's denkbeeld van een ge- pijnlijke her-oriëntatie", hetgeen zou unificeerd Europees leger is door de betekenen dat de Amerikaanse strijd- nieuwe vérgaande Britse concessies Wat reeds bereikt schijnt (Telefonisch van onze correspondent te Londen) De Negen-mogendheden-confe- rentie houd zich in hoofdzaak met algemene beginselen bezig en niet met détails. Thans schijnt overeenstemming te bestaan over.de volgende pun ten: gelijktijdige toetreding van West-Dultsland tot de N.a.t.o. en het Brusselse Verdrag. aansluiting van Italië bij het Brusselse Verdrag. herstel van souverelniteit van West-Duitsland en een beperk te herbewapening van de Bonds republiek contróle en inspectie van de bewapening en u tbreiding van de bevoegdheden van het geal lieerd opperbevel in Europa als een eventueel midde! ter con trole van de strijdkrachten en de wapenproductie. Een moeilijk punt leverde het voorstel op tot beperking van de bewapeningsindustrie in strategi sch kwetsbare gebeden Hoewel het wenselijk wordt geacht de be wapen.ngsindustrie zo Westelijk mogelijk te locallseren. werd blijk baar van Duitse zijde de vrees ge- uit dat de Franse industrie op on billijke wijze zou worden bevoor deeld. Er werden twee commissies ter bestudering van dit probleem be noemd. Een betreffende de con trole van de bewapen ne met Spaak als rapporteur en een tweede betreffende de instelling van een bewapeningspool met Mendès- France als rapporteur. Dertigduizend mensen ontvingen Prins Bernhard in Durban Receptie Nederlandse gemeenschap Prins Bernhard Is gisteren na een vlucht van twee uur uit Pretoria te Dur ban aangekomen. De Prins werd op het militaire vliegveld Reunion begroet door de gouverneur van Natal, Douglas Shepstone, burgemeester Percy Osborn en de militaire bevelhebber van Natal, brigade-generaal William Hingeston. Onderweg had de Prins, die zelf z(jn „Dakota" bestuurde, een prachtig ge zicht op het dal van de duizend heuvels tussen Pietermaritzburg en Durban. Het eerste deel van de vlucht had de Trins boven de wolken afgelegd. Toen de Dakota op Reunion landde, scheen de zon. De vorstelijke bezoeker werd door ongeveer 30.000 mensen van alle rassen, die rich langs de 18 kilometer lange weg van het vliegveld naar de stad hadden I opgesteld, luide toegejuicht. j De Prins was vergezeld van de Neder-1 schiedenls en zijn bijdragen tot de be- landse ambassadeur, de heer J. van den schaving. Van Riebeeck en zijn opvol- Berg gers hadden 300 jaar geleden de eerste Na een kort bezoek aan zjjn hotel be-1 zaden der kolonisatie aan de Kaap ge- I gaf de Prins zich naar het stadhuis. [plant. De Nederlandse beschaving, die Daar bevonden zich honderden Ne-1 Van Riebeeck had geplant, schoot wor- derlandse Immigranten, die de Prins b;- j tel. verspreidde zich en smolt samen groetten met het z.ngen van het „Wil- met de Unie van Zuid-Afrika. i he'mus" j Op een receptie ter ere van de Prins i Óp een ter ere van de Prins door gou- door de Durbanse Nederlandse gemeen- verneur Shepstone gegeven noenmaal, j schap gegeven, heeft Prins Bernhard de zeide Prins Bernhard. dat hi) meer dan i medaille in brons van de Nederlandse \oldaan was te zien hoe Natal na zovele 1 Leeuw uit naam van Koningin Juliana conflicten in het verleden een provincie uitgereikt aan de uit Arnhem afkomstl- van rust en welvaart is geworden. Hij gc Nederlander J. B Ubbink wegens bij- wenste Durban geluk met zijn 100-jarig I zondere diensten gedurende de laatste 1 bestaan en de bereikte resultaten. Vele oorlog bewezen. D? heer Ubbink is nu Nederlanders hadden zich in Durban ge- ;erbonden aan het kantoor van do I vestied en d^el gehad aan de enorme Holland-Afrlkaüjn te Durban. ontwikkeling van de laatste jaren. „Ik j HJervoor had de Prins een receptie hoop dat zij in staat zullen zijn hun j bijgewoond aan boord van ae „Blcem- activiteit in handel, icheepvaart en in- fontein" in de haven van Dm ban. gege- dustrie te vergroten en in belangrijke ven door de directeur van de Holland- I - - - Afrlkalijn. de heer S. J. Mook. mate deel te nemen aan de verdere ont- J wikkeling van Natal als deel van een I °Pl>0UW °P P">» PM krachten uit West-Europa zouden I belangrijke m3te naderbit gebracht. I Saar-vraagstuk Dit veelomvattende pro-j Gouverneur Shepstone heette Prins dag^die d^oor^hon.enaen^ Nederlanders worden teruggetrokken en de. op de Nu is het de beurt aan de anderen bleem kan natuurlijk niet door de con- Bern aard we.kom al> ...erte=en oor.^- s - -- - randgebieden berustende, strategie. 1 om te tonen dat zij bereid ziin elkaar zo ferentie van Neren worden behandeld; ?er van een groot en dapper volk van ae«eaerianose uuo. nenur„uin, gebaseerd op de luchtmacht, in wer- ver mogelijk tegemoet t» komen vandaar dat Adenauer en Mendès- Volgens de Gouverneur worden overal dat_ de Nederlandse ^gjneen cnapjn king zou treden. Hierbij dient in d® eercte plaats ge-France gisteren hierover privé-bespre-ter wereld bewijzen gevonden i dacht te worden aan Frankrijk en Duits- Invloed van Nederland op d? wereldge- de Durban van in het geheel tien pc-rscnen Verbijsterend slot van uitstapje Verpletterd tegen monument en gevel in 1925 was uitgegroeid tct het huid.ee aantal van 2000. Prins Bernhard ant- woordde te hopen, dat de Durbanse Ne derlandse gemeenschap in de volgende 20 jaar tot 20.000 zou uitgroeien. Het kon slechts in het belang van b»iie lan den zón als de band met Nederland werd bewaard. Van te voren had de Prins geschen ken gekregen van kinderen van aanwe- I ziee Nederlanders voor de vier Prinses- sen. o.a. een Zoeloepop voor Prinses Marijke. Prins Bernhard schudde alle aanwezigen de hand en sprak met velen. Gistermiddag omstreeks kwart over drie gebeurde in het Limburgse toeristenoord Valkenburg het ernstigste auto ongeval, dat ooit op Nederlandse wegen is voorgekomen. Een Belgische touringcar reed te pletter tegen het monu ment en de gevel van een eethuisje op het Grendelplein na in volle vaart de gevaarlijke Cauberghelling te zijn Dulles met afgereden. Niet minder dan vijftien Belgische inzittenden van de bus, deelnemers aan een uitstapje van gepensi- onneerde mijnwerkers uit Luik en omgeving, kwamen door dit dramatische ongeval om het leven, terwijl twaalf zwaargewonden in verschillende ziekenhuizen zijn opgenomen. De touringcar maakte deel uit van een serie van zeven bussen, waarin ruim 200 deelnemers aan het uitstapje waren gezeten. De wagen werd herschapen in een massa verwrongen staal, waaruit vele van de slachtoffers slechts met de grootste moeite konden worden bevrijd. Andere doden en aewonden werden uit de bus geslingerd en werden op het plein aangetroffen. Chauffeur: „Rem en versnelling weigerden" Naar wy vernemen heeft de chauf feur van de verongelukte autobus, de jongeman Roger Mils, die slechts lichte verwondingen aan het gelaat blijkt te hebben opgelopen, maar zeer ernstig geschokt is door het gebeurde, in een voorlopig verhoor medegedeeld, dat de oorzaak van het ongeluk z.i. te wüten Is aan een niet. of niet vol doende. funetionneren van rem en versnelling. Toen hy met zijn bus van de dierentuin wegreed bleken de rem en de versnelling niet goed te fune tionneren. Hij was pas sedert kort in dienst bij de busonderneming „La Wallonië" uit Luik en bestuurde deze autobus voor de eerste maal. Hij poog de, toen hem bleek, dat de rem niet functionneerde, de voor hem rij dende autobussen te passeren cn kon daarbij een botsing met de gemeente- gids Vijghen niet vermijden. HU heeft in een laatste wanhopige poging om weer meester over de autobus te wor den getracht op de motor te remmen. HU wilde daartoe de versnellings- handlc overschakelen, doch deze bleef op het dode punt steken. Toen werd de bus practlsch onbestuurbaar. Slin gerend heeft toen de zware bus het laatste gedeelte van de helling afge legd en is tenslotte tegen het monu ment op het Grendelplein gebotst. Gevaarlijke helling Het ongeluk gebeurde om ongeveer kwart over drie op de z;er gevaarlijke, steile en bochtige Cauberghelling. welke van Berg en TerbUjt naar Valkenburg leidt en die door de afsluiting van de historische Grendelpoort aan het Gren delplein een uiterst gevaarlüke afdaling veroorzaakt. Zeven bussen uit Luik. die met een ge zelschap van ruim 200 personen, gepen- sionneerde Belgische münwerkers met familieleden, een dagreis maakten, ver trokken van Klants dierentuin op d? Caubeig. waar het gezelschap enige tijd had vertoefd. Het was een gezelschap uit Grace-Berleur. een gemeente ln de on middellijke nabijheid van Luik dat op deze dag een uitstapje had gemaakt, ffef wraf- van de bus. waarmee naar Maastricht en dat vla Valkenburg en Moresnet naar zyn woonplaats terug I 15 Belgen om het leven kwamen. zou keren. Vier van de bussen waren bij1 de dierentuin, welke aan het begin van de gevaarlijke helling van de Cauberg ligt. reeds vertrokken, waarna de laat ste drie bussen in een tweede groep volgden. Remmen baatte niet De laatste bus van deze tweede groep heeft biykbaar een plaats aan de kop willen innemen en passeerde daarvoor bussen. Op dc steile helling verkreeg deze bus direct een zeer grote snel heid. De weg was niet bijzonder glad en in ieder geval droog, want pas kort na het ongeluk begon het te regenen. De ongeluksbus heeft na het passeren van de andere bussen van de zoge naamde Lourdesgrot af geremd en heeft een daar staande personenauto in volle vaart ontweken. Toen is de al door remmende, maar toch snel voort- giydendc wagen in aanraking geko- In Kaapstad heeft de administrateur van de Kaapprovincie. P. J. Olivier, er speciaal op aangedrongen, dat kinderen Zaterdagmorgen de onthulling door Prins Bernhard van het beeld van Maria de Quellerie. de echtgenote van Jan van Riebeeck, voor het gebouw van de Zuid- Afrlkannse Nationale Galerij in Kaap stad zullen bijwonen. HU zei. dat de Prins veel van kind?- ren houdt en gaarne velen van hen bij de ceremonie tegenwoordig zou willen zien. langs de wegkant naar de naderende bus stond te kijken. De man werd door de bus meegesleept en werd zwaar ge wond. De bus is. volgens de eensluidende ver klaring van de personen die op het Grendelplein het ongeluk zagen ge beuren. met grote snelheid verder de helling afgegleden, zo slingerende, dat de chauffeur volkomen de macht over het stuur moet hebben verloren. Bij later onderzoek is tenminste bleken, dat de remsporen vlak voor het bereiken van het Grendelplein op- Valkenburg en kapelaans van de paro- hieldcn. zodat het vermoeden voor de Chie 5neiden toe om de sten-enden en hand ligt dat de bestuurder getracht j zwaargewonden geestelyke bijstand ta heeft, met een andere manipulatie de verlenen situatie meester te worden en daartoe Burgemeester Breekport van Valken- de remmen heeft losgegooid. Met gro- I t>urg schakelde onmiddellijk de dienst te kracht is de autobus toen met de van gemeentewerken in om de plaats reclitervoorkant tegen het monument van het ongeval af te zetten, opdat de op het Grendelplein opgevlogen en er medici en de geestelijken hun taak kon- daarna afgegleden, waarna de bus den verrichten met de rechterachterwand een groot deel van hel mergelstenen monument vernielde. De 57-jarige gemeentewerkman Albert FrUns. die bezig was met het dempen van een sleuf aan de achterzijde van het monument, bevond zich slechts op enkele meters van de bus. toen deze met enorme kracht tegen liet monu ment botste. Hij stond gelukkig aan de ander» zijde en ontsnapte zodoende aan de dood. Afschuwelijk toneel op Grendelplein Twaalf doden ter plaatse Al direct bleek dat twaalf der inzit tenden. zeven vrouwen en drie man nen alsmede een jongen en een meis je. die achteraf broer en zusje bleken te zUn. onmiddeliyk of vrUwel direct ter plaatse waren overleden. De zwaargewonden, die uit de enorm gehavende autobus waren geslingerd. De bus is verder geschoven. In de w-erden gebracht in hotel Centrum aan stofwolk, welk; het verbrijzelde mergel- het Grendelplein, waar de eerste medi- stenen monument veroorzaakte, hebben Sche verzorging kon worden gewijd aan de omstanders blijkbaar niet goed kun- t de slachtoffers De ambulance van het nen onderscheiden, wat er verder pre- Roode Kruis Valkenburg en later die cies gebeurde. Een wiel vloog door de van Maastricht verleenden hulo bij het lucht en krakend en schurend is de bus transDort van de doden naar de brand- met de linkerzijde tegen de gevel het restaurant „Eethuis 't Hapje' tot staan grkomen. Sommigen verklaren dat de bus geheel cm zijn lengteas is gekanteld en weer cp de wielen terecht kwam. anderen houden met evenveel i hardnekkigheid vol dat de bus helemaal I n:et gekanteld is. veerkazerne v Valkenburg. De slachtoffers waren merendeels aan het hoofd zo deerlijk verminkt, dat herkenning niet direct mor»'iik was. De chauffeur van de verongeluk te bus bleek zwaar gc-wond te z(jn. Vijftien gewonden zrn later overge bracht raar Maastricht. Voor zover nu bekend, waren er twee minder ern stig gewonden, die niet naar een zie kenhuis zijn gebracht. In het Heerlens ziekenhuis zUn spoe dig na aankomst twee mannen en een kind overleden. Andere rewenden ver- Na enkele ogenblikken van verbijste rende stilte steeg aan alle zijden ge kerm cn geschreeuw- op en zagen dc omstanders tol hun ontzetting op het plein over een grote oppervlakte ver spreid zeven of acht zwaar verminkte mensen liggen. Een vrouw, c'.ic in het eethuisje op dc bovenverdieping voor het raam zat. maakte de schrik van haar leven door toen dc bus met alles vernielende kracht op het pand afkwam en het hele huis deed wankelen. Toen zij uit- j zinnig van schrik naar beneden rende, lagen voor de deur van de woning verschillende lichamen van doden cn De burgemeester van Valkenburg stervenden, die haar de doorgang ver- heeft, nadat de zorg aan doden en ge- sperden. wonden was bewezen, direct order ge- Toen de bus later was opgeruimd, geven het monument op het Grendel- bleek in de voorgevel een groot gat te plein geheel te slopen, omdat door de Monument gesloopt zUn gedurkt, terwijl het huis zodanig botsing dit gedenkteken z in zyn voegen is gekraakt dat op vele punten stutten moesten worden aan gebracht. Met het gekerm van de zwaargewon den vermengde zich het gegil van de Belgische inzittenden van de twee bussen, die waren gevolgd en die r i in paniek over het plein h;en en weer holden. wiuen innemen cn passccruc osu vwii i men met de 53-jarlge Valkenburgse i het klooster der priesters van het Heili- de beide voor hem uit rijdende auto- gemeentegids Annand Vijgben, die I ge Hart op de Cauberg, de pastoor van Om zes uur kwamen de commandant van de Belgische rykswacht te Genck, en enkele zpner officieren op c!e plaats van de ramo Zij hebben o-- middellUk assistentie verleend bli de eerste verhoren, welke door de Neder landse RUkspolitie aan getuigen van de ramp werden afgenomen. De Commissaris van de Konir.zin in Limburg, dr F. Houben kwam in de vooravond eveneens zich op de hoogte stellen van het gebeurde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1