t Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 18 September 1954
Zesde Blad No. 28325
Koningin
oonde Wetenscliapseongres bij
Verantwoordelijkheid roert naar
nieuwe ethiek
„Wij lien U hier het liefst aanwezig"
Arbeider onderzocht mijn
OP SLAG GEDOOD
De 17-jarige bouwvakarbeider
Brugman uit Renkum is gistermiddag
bij de ontploffing van een mijn om het
leven ge-komen. Hij was met een aantal
anderen aan de Van Borsselenweg bezig
met graafwerkzaamheden voor de bouw
van een huis. DaarbU stootte men op
een metalen voorwerp. Dit werd voor-
zlohtlg ter zijde gelegd. Ondanks waar
schuwingen liep B. er naar toe om het
te .onderzoeken'. Het was een drem-
pe'.mijn, en bij dit onderzoek kwam de 0p het gloeiend hete zand
mUn tot ontploffing. De Jongeman werd I voor schorpioenbeten? Wist
op slag gedood.
Nederlandse selioen
Sin het buitenland graag gezien!
Naar alle hoeken en gaten van de wereld
(Van onze Haagse redacteur)
Documenten voor Iran
PER KLM VERVOERD
(Van onze correspondent ln Londen)
Gistermiddag is uit Londen een leeg
KLM-toestel, een Convair 240. bestuurd
door gezagvoerder Lamme en met een
totale bemanning van aoht persoren,
naar Teheran vertrokken met slechts
een pak documenten, wegerde 15 kilo
gram, aan boord. Deze dccucmenten
vormen de nieuwe overeenkomst tussen
de regering van Iran en het ollecon-
cortlum van de wederir.sohikel!-.g van
Abadazi. Het zal wel ze'den of nooit
zijn voorgekomen, dat een toestel werd
gecharterd enkel en alleen met het doel
een klein document over te brengen.
ons land, of op molières uit de Langstraat? Dat zij er genoeg van hebben alsmaar
lopen met hun blote voeten en niets meer voelen I
ook, dat een groot deel van de wereld thans voor
zien wordt van echte Nederlandse pantoffels, met bontrandjes, in alle mogelijke 1
dessins? Het blijkt, dat de Nederlandse schoen, ontworpen door vaardige handen,
thans in het buitenland een graag gezien produet is. Verleden Jaar werd er door
ons land bijna 2 millioen paar schoenen uitgevoerd, met een waarde Tan meer dan
20.5 millioen gulden. Onze totale productie Terlcden jaar bedroeg ruim 22 millioen
paar. Trekt men hier de export af, dan blijven 20 millioen paar over voor eigen i
binnenlands gebruik, waaruit dus de conclusie getrokken kan worden, dat de I
Nederlander gemiddeld 2 paar schoenen per jaar verslijt.
380 BEDRIJVEN IN ONS LAND
De schoenfabrlcage wordt thans in
Nederland beoefend door rond 380 bedrij
ven, waarvan ruim 130 grotere. 17.000
Mensen vinden momenteel ln deze tak
van nijverheid een bestaan. Vergeleken
met de vooroorlogse toestand betekent
dit een belangrijke verruiming van de
werkgelegenheid Toen immers verschafte
de schoennijverheid slechts arbeid aan
ongeveer 11.000 werknemers. Er is dus
een stijging te constateren van circa
55In de Langstraat zijn 50 schoen
fabrieken en alleen al in Kaatsheuvel,
samen met Waalwijk de belangrUkste
centra, 180. Tachtig van de 380 schoen-
bedryven hebben 90% van de totale pro
ductie in handen.
Onze belangrykste afnemers zjjn de
landen van West-Europa, voornamelijk
België. Zweden en Duitsland. Dit wercld-
soren dr H. Wagenvoort cn dr I. P. deel neemt 80'^ van onze export op. 10%
ci gaat naar het Westelijk halfrond en de
schouten respectiet chjl; voorzit- rest naar andere werelddelen, zoals byv.
ter en secretaris van het comité ter 1 Afrika. Australië en Nieuw-zeeland.
vnnrherridinn hoont ,lo k nninom Naast West-Europa zijn voor onze schoe-
i oorneretamg - bega] de Koningin nen belangrijke afnemers: de Ned. An-
Ztcll naar de Congreszaal, op tillen en Suriname 6% Nieuw Guinea
"TJfdtz ,0,0J "7?
n.M. wordt op de foto begeleid de bijzondere eisen, die de Amerikanen
door links: prof. A. Bottcma cn &„c!™ei*el byv wat betreft de
n verschillende breedtes, nog zeer weinig
rechts, prof. J. M. van Bemntclen. lederen schoenen geëxporteerd. Anders
de rector-magnificus der Leidse is dat, met de §roeP- die de statistiek
Inivorcitoit met de nlet 20 du>delUke naam „overig
e /in zisutu. schoeisel" wordt omschreven. Deze groep
Vrijdagmiddag bracht H.M. de
Koningin een bezoek aan het Con
gres ..Vrijheid en Gebondenheid in
de Wetenschap", dat in de Haagse
Dierentuin wordt gehouden.
Na de begroeting door de profes-
Juliana heeft gisteren de
QUddagzittmg van het congres
:1 en gebondenheid der weten-
in de Haagse Dierentiun byge-
2ij werd door prol. dr J. M. van
:en. Rector Magnificus der Leid-
itrsiteit naar ae Congreszaal ge-
aeze zitting gaven ae hoogiera-
dr J. A. J. poters tNymegeni
ar R. Kronlg iDelft» nun visie
.Grenzen van de wetenscnap".
.eindochter van prof. Wagen-
li 6-jarlge Karin, en een klein-
\an prof. Schouten, de 5-jarige
Wijhe, boden de Koningin een
rose en witte anjers aan.
van het College van Recto-
un de Commissie van Voorberei-
lerwelkomde prof. iVagenvoort
telt en bracht haar dank als
zvrouwe van het congres, een
cok „als Koningin van ons land
Hgin van ons hart", aldus spre-
H.M. zelf een universitaire op
heeft en een aanhankelijkheid
ir Leidse „Alma Mater" toont,
kn ten voorbeeld kan zijn, be-
i prof. Wagenvoort de Koningin
als iemand met diepe belang-
voor de centrale vraagstelling
i congres, waarbij de nadruk
j de noodzakelijkheid van reali-
van het verantuoordelükheids-
lowel bü de enkeling als in de
oschap, zowel in de wetenschap
haar beoefenaren. „Er is, aldus
r, ook een wetenschap van de
xoordeiykheld, waarvan de Ko
nen dagelijks practicum geeft,
zij hierover geen college houdt.
te begroette prof. Wagenvoort
:?in en naast haar minister Cals
sper ook als diegenen, die wij
hier aanwezig zien, aldus prof.
>rt.
kreeg prof. dr J. A. J. Peters
;en het woord over zyn inzich-
te „de grenzen van de weten-
ui Juliana keerde om kwart
naar SoestdOk terug. In de
tydens welke zU door meisjes-
ult Delft en Lelden werd be
de Amerikaanse culturele
heer Marshall Swan aan
testeld.
de genoemde voordrachten
lïrcnzen van de wetenschap"
T dr J. M. Burgers eerder een
F', over de „Waarde van de we-
hierby stellende, dat zowel
■(el terrein als op het gebied
Titesteiyke bewustzijn het leven
lende mate van de wetenschap
Bü is.
kan men zich, bewust van de
vaarden van de wetenschap
pnsheid, afvragen, of elke toe-
in wetenschappelijke resulta-
'evol, nuttig en verantwoord is
tien overwegen, ln hoeverre
lie toepassing van wetenschap-
l wmsten Invloed heeft op de
Tiing van de mens en hem tot
t brengen, die voor hemzelf of
_n gevaar opleveren,
h groeiende kennis van mat-e-
"st van het „alles is in alles"
wetenschapsmens tot een
•ef van verantwoordelijkheid,
ordelijkheid tegenover het
kt, tegenover zijn gehele om-
R Tegenover God. bezien in het
P (en schaal, welke de gehele
■rat en welke zich onafzlen-
jV uitstrekt In de tijd. Dit besef
Ijs uitdrukking vinden in een
l^'ihiek, die de oude waarden
V-*nliefde en van eerlijkheid
niet de verstrekkende rela-
l^tnen door zjjn studies heeft
'cn en die steeds wijder open
i prof. Burgers. Welke deze
ilsehe waarden zullen zün,
|te voorspellen en een theore-
et heeft geen zin. Deze
l in de praktijk van het Ie-
gevonden.
5 een maatschappy. die ge-
>r eigen structuur met de
beid te analyseren en die in
Mies en verrichtingen naar
f- eeriykheld streeft, zal de
F tot haar volle waarde kun-
De Idee der wetenschap, aldus prof.
Burgers, zal zelve de invloed ondergaan
van de komende integratie met de an
dere grote waarden.
Het is van het allergrootste belang,
dat personen, die in de maatschappy een
leidende rol vervullen - politiek, econo
misch. Juridisch of educatief - zich on
afgebroken voor ogen stellen - ook al
staan zy buiten het eigenlijke bedrUf der
wetenschap - of zy niettemin een be
langrijke staak hebben in te interprete
ren van onze verantwoordelijkheid en
in het tot stand brengen ener nieuwe
ethiek.
Brand in Den Haag vernietigde
archieven van de arbeidsinspectie
omvat echter voor een belangrijk deel
voornamelijk van textrel vervaardigde 1
sportschoenen en zelfs vervaardigd van
raffia. Hiervan exporteerde ons land ln
1953 14: millioen paar. waarvan ruim
een kwart naar de Ver Staten en Canada
ging. Voor rubber schoeisel is. na West-
Europa. Afrika een belangrijke afnemer:
hierheen ging ongeveer 8% van de totale
export
EERSTE nELFT VAN 1954
In de eerste zes maanden van dit Jaar
werden byna 45.000 paar werkschoenc-n
en laarzen uitgevoerd, waarvan 35.000
naar Belgle en ruim 8000 naar Nieuw
Guinea. Voor leren pantoffels was even
eens onze Beneluxpartner de beste klant.
Zij kocht 29.000 van de 44.000 paar welke
uitgevoerd werden. In Canada schijnt
voorliefde te bestaan voor van textiel
vervaardigde pantoffels. Dit land kocht
ln ons land 87.000 paar van de totale
export van 180000 België kwam op de
tweede plaats met 50.000 paar Ander
leder schoeisel verkocht ons land ln het
afgelopen half Jaar tot een totaal van
bijna anderhalf milhoen paar. gymnas
tiekschoenen byna 362.000 paar, rubber
schoeisel 177.000 paar. waarvan 70,000
paar naar Perzië. Als byzonderheid zU
vermeld, dat ons land in de eerste helft
van dit Jaar bijna 115.000 paar klompen
exporteerde, waarvan 105.000 paar naar.
ja u hebt het geraden, naar Amerika!
De export van schoenen, vooral naar
de tropen, valt lang niet mee. Vele pro
blemen moesten overwonnen worden.
Lijmsoorten, welke in ons land uitste
kend houden, bleken in het warme kli
maat nutteloos en vaak kwamen zendin
gen schoenen aan. waarvan de zolen los
gelaten hadden. Ook yzeren siergespen
roestten. Thans gebruikt men ver
chroomd koper daarvoor.
Bij een van de fabrieken ln de Lang
straat. die een speciale pantoffelfabrick
Een korte, doch felle brand heeftDe brand werd omstreeks half twaalf te Den Bosch heeft staan en die wij be-
vannacht omstreeks het midder- ontdekt door twee Haagse agenten, die j zochten, tijdens een excursie, georgani-
nachtelijk uur de bovenverdieping en bun ronde deden. Direct alarmeerden zij seerd door de vereniging ..Nederlands
de zolder van een ongeveer twee hon- de brandweer, die met twee wagens, als-1 fabrikaat", in samenwerking met het
derd jaar oud patriciersliuLs aan het I mede een ladderwagen en een materiaal modecentrum voor de schoen- en leder-
Lange Voorhout in de as gelegd. wagen uitrukt?. Met vier slangen werd industrie, maakten wij kennis met een
cede étage i water gegeven. Achter het pand in de taa' nlëuw procédé: het aan de stof-
Op
kamer na is de t
geheel uitgebrand, terwijl de eerste
étage en de grondvcrdicping veel wa
terschade hebben opgelopen.
pietjef van êeze,-k\}é
BELANGSTELLING
tuin werden nog twee schuifladders uit
gezet. doch hiervan behoefde geen ge
bruik te worden gemaakt. Na ongeveer
een half uur had de brandweer de brand
gelocallseerd.
Op de eerste en tweede verdieping van
het gebouw zyn de kantoren van de ar
beidsinspectie en van de afdeling loon-
controledienst van deze Inspectie geves
tigd. Op d? eerste verdieping bovendien
de kantoren van de Raad van Beroep
voor de directe belastingen en van het
scheidsgerecht voor de ermogensaanwas
belasting. Kamer "s Gravenhage.
Veel archieven, die op de tweede étage
waren ondergebracht, zyn een prooi van
het vuur geworden. Prnetisch niets is
van de inventaris op deze verdieping ge
red.
De brandweer heeft by het blussings-
werk grete dekzeilen over de bureaux en
d? verdere inventaris geleed, niettemin
is de waterschade aanzieniyk.
De benedenverdieping was als woon
huis in gebruik by de heer G. Kirk, han
delsattaché van de Britse ambassade,
die nog maar enkele maanden in ons
tend werkzaam is. Mr Kirk vertoeft
thans in Engeland terwyl zyn echtgeno
te in Frankrijk verblijft.
Nadat d? afzonderiyke voordeur van
het woonhuis was opengebroken, heeft
men in allerijl de inventaris in veiligheid
gebracht voer het neerstromende water.
Ook hier is de waterschade groot. Mr
Kirk zou Zondagavond in ons land te
rugkeren.
Omtrent de oorzaak van d? brand tast
men nog in het duister. Met de nabius-
sing was een groot gedeelte van de
nicht gemeeld, aangezien vele binnen
muren bestonden uit houten schotten,
waartussen zich riet bevindt.
De concierge van d? arbeidsinspectie
had gisteravond tussen half tien en tien
uur nog een rondzang door het gebouw
gemaakt, doch niets verdachts bemerkt.
fen bovenstukken vast-vulcanlseren
een schuimrubberzooi. zodat loslaten
volkomen uitgesloten Is. Deze fabriek
vervaardigt per dag 7000 paar pantof
fels, waarvan een groot gedeelte naar
alle streken van de wereld gaat.
Elders zagen wy, dat men voor het
volgend jaar avondschoentjes aan het
ontwerpen was. vervaardigd van een
sportieve leersoort. Over de gehele we
reld schijnt thans de tendenz te zyn:
dunnere hakken, ook by de zgn. blok-
hakken en de driekwart hak.
VRIJGEZELLEN IN GREVENBICHT
Van 23 tot 83!
In Grevenblcht ls gisteren het tweede
wereldvrygezellencongres begonnen. Te
gen vier uur kwamen ln het dorp de eer
ste der ongeveer 1000 vrijgezellen en v:U-
gezellinnen aan. die de komende dagen
in de luim en de ernst van dit congres
zullen delen. Het merendeel der congres
sisten arriveert vandaag.
Voor gisteravond stonden alleen ope
ningsceremonieën en eerste kennisma
kingen op het programma.
De congressisten zyn voor het meren
deel bij inwoners van Grevenb cht g?-
hulsvest. Ter aanvulling van hPt aantal
beschikbare bedden kregen de organisa
toren van het Roode Kruis de beschik
king over honderd matrassen, lakens,
dekens etc. Deze heeft men verdeeld on
der de Inwoners, die ln hun huis nog wel
ruimte, doch geen slaapgelegenheid
over hadden.
De straten van het vrygezellendorp zOn
versierd met ,.V's" ln alle kleuren en ma
ten. Ook rüdt er een miniatuurtreintje
op en neer.
De jongste deelneemster aan het con
gres is een jongedame uit Tilburg, die
pas Donderdag jJ. 23 jaar (de minimum
leeftijd) is geworden De oudste, die zich
liet lnschryven is een 83-jarige Heerle
naar, die echter nog niet is komen op
dagen
Historische „Slotshoeve'' door
brand verwoest
Viel er iets uit een vliegtuig?
(Speciale berichtgeving»
Een felle brand, waarvan het ont
staan nog een raadsel ls. heeft gister
middag in een razend tempo de histo
rische boerderij „De Slotshoeve" aan
de 's-Gravcnweg te Capclle a. d. IJsscl
totaal in de as gelegd. De brandweer,
die enkele minuten na het alarm de
strijd met het vuur aanbood, sto'id
voor oen hopeloze taak. Want de boer
derij on een daarnaast gelegen schuur
vormden cén grote laaiende fakkel.
Met twaalf stralen is men de vuur-
vijand te lijf gegaan maar de eigenlijke
boerderij was niet meer te redden. De
schade, die zeker niet ver van de
f. 100.000.af zal zyn. wordt door ver
zekering gedekt. Een geluk bij een
ongeluk was. dat praktisch al het vee
van boer M. Schinkel nog in t'.e wel
liep. Twee stieren en een koe. die zich
in de beledende schuur bevonden, zijn
in de rook gestikt.
Er ging Juist een vliegtuig over de
boerdery toen plotseling het rieten dak
van de Slotshoeve In lichterlaaie stond.
Niet op één plaats, maar op verscheidene
plaatsen De heer Schinkel en zijn gezin
konden zich nog maar ternauwernood
ln veiligheid stellen. Voordat men be
sefte wat er gebeurde, stond de boerdery
van achter naar voren in brand. De
[ind blies de hoog oplaaiende vlammen
de Slotshoeve stond. In zyn zenuwach
tigheid wist men niet precies of men nu
de brandweer te Rotterdam of die te
Capelle a. d. IJssel moest alarmeren. Het
schijnt, dat eerst Rotterdam is gewaar
schuwd. Een feit Ls echter, dat toen de
brandweer te Capelle eenmaal het alarm
had gekregen, zij binnen twee minuten
met een autospuit op het terrein van de
brand aanwezig was. Weldra werd die
spuit gevolgd door een trekker met een
motorspuit. In alleryi gooiden de vry-
willige brandweerlieden de slangen uit,
maar zy stonden voor een hopeloze taak.
althans om de fraaie historische Slots
hoeve te redden. Het vuur verslond het
riet en de houten balken met zeer grote
snelheid. Maar ook de schuur, die toch
een dak van pannen had, was ln een
oogwenk uitgebrand. Ook de hooiberg,
die achter de boerdery stond, had ern
stig van de brand te ïyden.
Vanzelfsprekend bracht deze brand
vele nieuwsgierigen op de smalle 's-Gra-
venweg Sommigen wisten te vertellen,
dat vlak voordat de brand uitbrak, zy
iets uit een vliegtuig ln de richting van
de Slotshoeve hebben zien vallen. De
politie heeft direct een onderzoek inge
steld om na te gaan of er iets te vinden
was dat inderdaad uit of van een vlieg
tuig afkomstig kon zijn: zy heeft echter
niets kunnen ontdekken.
Later op de middag heeft ook de Offi-
naar de schuur, die enige meters naartclfr van Justitie een onderzoek ingesteld.
pi!*
OpLaidse. Leidoto
wild lO.OMtebezoefjy:
ovect hoojcltjazifcvz
Oester kwartier tad.
ean Mocmmjz uit
te»d<wwtcXtüriq
fli/i {uuna bfajk Qfl.-
zonct maae duur
Wstjefrzzivrz
fliaid vtxi bist bikian-
t& bcuae.qcKidzo.'
tbk&chool opande.
seizoen mei rmiz.1 -
faal txfwzixiwd
fa Uidoio deed bet
rrwae wat bast-
"Hbïfijïtof! tiwsfc-,ƒ-(
