LEIDSE MILLIOENENNOTA GEEFT EEN BEDRAG
VAN f. 16.421.151 AAN
Enkele belangrijke werken staan voor 1955 op het programma
93ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 18 September 1954
Derde Blad No. 28325
Stap vooruit in goede richting
Leiden ontvangt f 600.000 per jaar meer van
Ondernem ingshelasting
Sanering oude stadskern
Volgend jaar demping
Uiterstegracht
Een belangrijk onderwerp, dat ln de
naaste toekomst aan d? orde zal wor
den gesteld, is de sanering van de bin
nenstad
De voorbereiding van deze sanering ls
reeds aanmerkelijk voortgeschreden voor
het gebied tussen de Herengracht en de
Zijls:ng?l. B en W verwachten dan ook.
dat in de loop van 1955 ten aanzien van
dit stadsdeel de nodige besluiten geno
men kunnen worden. Op een eerder tyd-
(Foto L.DjVan Vliet
In de ..keuken" van de Gemeente. Het
College van B en Wdat ook dit /oor
de begroting voorbereidde. V.l.n.r. de
wethouders S. Menken, D. van der
Kwaak. A. J. Jonge'een en J. C. van
Schaik, de burgemeester, jhr mr F. H.
van Kinschot en de gemeente-secre
taris. mr J. Boot.
Bouw van 7 scholen
stip hopen zjj voorstellen tot onbewoon
baarverklaring van woningen in dit
complex aan de orde te stellen.
Tevens kan een voorstel tegemoet wor
den gezien tot onbewoonbaarverkla-
ring van woningen in de omgeving
van de geprojecteerde verbreding van
de verbindingsweg tussen Herengracht
en Uiterstegracht. De demping van
deze laatste gracht is dringend nood
zakelijk, zodat een voorstel daartoe in
1955 te verwachten is.
Onbewoonbaarverklaring van wonin
gen in en sanering van andere stadsde
len zijn mede in voo: bereiding doch de
uitwerking van de plannen daartoe
minder vergevorderd.
dige verordening op de nieuwe dienst
zal de Raad nog dit jaar bereiken.
In de hierboven genoemde, te saneren
stadswijk zal oa het gebouw voor de
Gemeentelijke Dienst voor Kasbeheer en
Cred etwezen moeten verrijzen. Het plan
hiervoor is nagenoeg gereed, zodat het
binnenkort aan de Rasd zal worden
voorgelegd Het rapport betreffende de
organisatie van de nieuwe dienst voor
Kasbeheer en Credletwezsn heeft het
College inmiddels bereikt en maakt
thans een punt van onderzo k uit E?n
voorstel tot het vaststellen van de no-
Een andere dienst, wiens huidige ge
bouw niet meer toereikend is, ls de Ge
meentelijke Werkplaats. Een pian tot
uitbreiding en vei bouwing is in een ver
gevorderd stadium van vooroereidmg,
zodat B en W binnen afzienbare tijd
tot Indiening van een voorstel terzase
j hopen te kunnen overgaan. Na voltooi-
ing dezer plannen zal de capaciteit van
I de Werkplaats ongeveer verdubbeld zijn.
Aanleq aufcbusstat'cn
OPENING VIADUCT
RIJN'SBL'RGEIiWEG VOLGEND JAAR
Met de aanleg van het autobusstation
is inmiddels een aanvang gemaakt; de
voltooiing hiervan zal voor reizigers per
autobus een belangrijke verbetering të-
weeg brengen, omdat alle bussen hun
standplaats alsdan in ae onmiddellijke
I omgev ng van het Station zullen ver-
I krijgen. Het viaduct Lage Morsweg is
1 thans volledig ln gebruik genomen. De
opening van het viaduct Rijnsburger-
weg zal ln het begin van het komende
1 jaar haar beslag krijgen.
Binnenkort zal de Raad een voorstel
beic.ken inzake het sluiten van de uit
eindelijke overeenkomst tussen de ge
meente. het Rijk en de NV. Ned. Spoor
wegen en tot verhoging van het voor de
werken uitgetrokken crediel.
li. en W. hebben zieli ook voor 1955 niet
gewaagd aan gevaarlijke speculaties
Kort voor de derde Dinsdag in September de
dag, waarop, zoals bekend, de Rijksbegroting aan de
Staten Generaal wordt aangeboden heeft de Leidse
„minister van Financiën", wethouder D. van der Kwaak,
de Gemeentebegroting-1955 de Raad voorgelegd.
Tegelijkertijd werd ook de pers van de inhoud van deze
begroting, „het huishoudboekje van de Gemeente", op
de hoogte gesteld. De heer Van der Kwaak, die ons een
toelichting op deze begroting verstrekte, zeide, dat B.
en W. zich ook voor 1955 niet hebben gewaagd aan
gevaarlijke speculaties, doch rekening hebben gehouden
met de realiteit en 't feit, dat een wettelijke regeling van
de financiële verhouding tussen het Rijk en de Gemeen
ten nog steeds niet tot stand is gekomen. In vergelijking
met voorgaande jaren valt er evenwel een winstpunt te
noteren. Dank zij de behandeling van het ontwerp van
wet in de Tweede Kamer, waarvan de beraadslagingen
medio Juli zijn beëindigd, weten de gemeenten op dit
ogenblik in grove lijnen, waar zij voor de jaren 1953 en
volgende aan toe zijn. „In grove lijnen", omdat het
subjectieve element, dat straks in de wet zal zijn opge
nomen, en ook omtrent enkele andere punten op dit
ogenblik voor onze gemeente nog geen zekerheid
bestaat. Evenwel: in het gaandeweg plaats maken van
subjectieve voor objectieve maatstaven, ziet de heer
Van der Kwaak een stap vooruit in de goede richting.
Er is echter nog een winstpunt en wel één „waaraan
wij onmiddellijk wat hebben", aldus de wethouder van
Financiën. Eén dezer dagen is n.l. bij het Gemeente
bestuur bericht binnengekomen, dat Leiden per jaar
f. 600.000.meer ontvangt van de Ondernemings
belasting, te rekenen vanaf het jaar 1953. Een en ander
heeft tot onmiddellijk gevolg, dat hierdoor het jaar 1953
sluit met een batig slot van f. 383.000.en dat thans
mede verwacht kan worden, dat het lopende dienstjaar
(1954) nagenoeg sluitend kan worden afgesloten. Van
belang is het verder, dat de begroting over het jaar
1954 inmiddels de goedkeuring van G. S. heeft ont
vangen.
Bij het opstellen van de begroting-1955, welke een
eindbedrag van f. 16.421.151 aangeeft, is uiteraard
rekening gehouden met de uitvoering van verschillende
belangrijke gemeentelijke werken, waarvan de voorbe
reiding inmiddels is ter hand genomen. Elders op deze
pagina komen deze werken nog ter sprake.
Het algemene aspect van de Legroting
Over het algemene aspect van de be
ing-1955 merken B en W. lnhunge-
ief om. op. dat een bedrag ls op-
m f. 1.650.000 wegens verho-
van uitkeringen uit het gemeente-
Aangezien de minister van Binnen
zaken heeft medegedeeld, geen
Uzingen te kunnen geven omtrent
percentages, die wegens algemene en
ndere uitkering uit het gemeente
voor 1955 kunnen worden ge-
zolang de rijksbegroting voor 1955
aan de Staten-Generaal is aange-
>eten B. en W. zich voor wat
i beschouwing omtrent dit as-
beperken tot de wetenschap, waar
op dit ogenblik beschikken. Tot
spijt is deze nog niet omvangrijk,
ïerwacht mag worden, dat de gewij-
raming van de Ondernemlngsbelas-
ook voor 1955 zal lelden tot een
enlijke staging van de belastlng-
ring. Zij ramen dit bedrag op
3.563.57
het percentage van de algemene
ng voor 1955 op overeenkómstiee
worden verhoogd als voor 1954.
e van 120 tot 12675 een ver-
elllng intussen .die niet zo on-
is. nu de minister van Binnen
zaken heeft gezegd, dat de ver-
r 1954 verband hield met de
van de loon- en salarislasten
van Consultafiebureaux
het terrein van de gezondheids
paan de gedachten van het Col
van B. en W. in de eerste plaats
naar het uitbouwen van werkzaam-
van de kruisverenigingen in de in
der laatste jaren ontstane wijken
e in de reeds langer bestaande
elen. die tot nu toe van een con-
bureau verstoken zijn gebleven
ame gaat het om de stichting van
wen. waarin de kruisverenigingen
werk kunnen verriohten, ln het
Hjke-, Oostelijke- en Zuidweste
stadsdeel; dit zal ln het komende
althans in de komende Jaren, die-
geschieden Of het bouwen der
ix zal geschieden door de ge-
of met medewerking van de ee-
e door de kruisverenigingen zelf,
thans nog in het midden blijven.
dan zou dit leiden tot een verbetering
van het begrotingsbeeld met een bedrag
van circa f 200.000.
Niet ln de begroting zijn opgenomen
de gevolgen van de door de Raad op 23
Augustus j.l. aanvaarde verlaging van
de taneven van de belasting op verma
kelijkheden voor de bioscopen. De ver
mindering van de belastingopbrengst
ramen B en W op f. 70.000 i nauwkeu
riger f. 68.5001
Met inachtneming van de wetenschap.
waarover B en W. thans beschikken,
kan het beeld voor 1955 als volgt worden
samengevat. i
Aanvankelijke raming wegens verho
ging van uitkeringen uit het gemeen-
tefonds f. 1 659 000
Te verhogen met
de kosten van verlaging van
dc belasting op vermakelijk
heden voor bioscopen 70 000
DE BETREKKELIJKHEID
DER CIJFERS.
I Gelijk als bij vorige begrotingen, zien
ook B. en W. deze betrekkelijkheid der
cijfers in Onze ogen. zo schrijven B. en
W. in hun geleidebrief. mogen wij er
echter niet voor sluiten dat deze betrek
kelijkheid geheel haar oorzaak vindt in
dc omstandigheid dat de gemeente se
dert 1948 praktisch onafgebroken een I
in 1955?
Verdere verbetering
Stadsgehoorzaal
Naast de woningbouw, heeft ook de
scholenbouw de voortdurende aandacht
van het College van B. en W
De v.er Auiascholen. tot de bouw
waar.an de Raad op 23 Au;ustus be
sloet. zullen m de loop van het jaar 1955
gereed kamen
Ten behreve van het openbaar onder-
wij; zijn voor het jaar 1955 urgentie-
verkJer.ngen gevraagd voor de bouw van
drie scholen, n.l een school met 7 loka
len voor het Monteasorl lager onderwys
en een school met 4 lokalen voor het
Monter-on kleuteronderwijs m het Z -
oostelijk stadsdeel, alsmede een school
met 8 lokalen voor gewoon lager onder- i
wijs ln het Rijnsburgerwegkwartier.
Voor het bijzonder onderwijs zijn voor
het jaar 1955 urgent.everklarmgen ce-
vraagd voor de bouw van vier scholen.
nJ. voor de Inrichting van Liefdadig
heid voor Roomsch-Katholleken een la-
gere school in het Haagwezk\vartier en
een lagere school aan de Timoretraat,
en voor de Geref. Schoolvereniging een 1
school voor lager en een voor uitgebreid j
lager onderwijs in het Haagwegkwartler.
terwijl bovendien nog aanhangig is het
verzoek aan de Minister van Onderwijs, j
K en W. voor die Schoolvereniging voor 1
de bouw ran een lagere school in het
Morskwartier.
NIEUWE SCHOUWBURG
In de culturele sector d.ent gewezen
te worden op de voorbereiding van de
bouw van een nieuwe schouwburg. De
commissie van advies, welke daarmede
is belast, is met haar werk reeds belang-
rijk gevorderd. B. en W. verwachten, dat
zij haar eindrapport b-nnen enkele
maanden zal kunnen uitbrengen, zodat
m de loop van 1955 de Raad de nodige
besluiten terzake zal kunnen nemen. I
De Directeur ran Gemeentewerken ls
opdracht gegeven te rapporteren over
erdere verbetering van de Stadsgehoor
zaal Het valt thans nog neet te bezien,
tot welke voorstellen dit zal leiden.
Financiële barometer
wijst mildere temperatuur aau
Met meerdere opklaringen
Raadpleegt de Leidse wethouder van Finaneiën de financiële baro
meter, dan leest hij daar een mildere temperatuur, met meerdere
opklaringen vanaf. Een barometerstand, welke valt af te leiden uit het
feit. dat bij de regering sinds korte tijd een mildere stemming t.o.v. de
gemeenten wordt geconstateerd. Bovendien valt het niet te ontkennen,
dat bg vele leden van de Staten Generaal een grote mute van begrip
bestaat voor de zelfstandige positie, welke de gemeenten behoren Ln te
nemen. Daarvan getuigt o.a. dat een rijkscommissie van advies voor de
gemeentefinanciën. op aandrang van de Kamer, is omgezet in een Raad
van Advies voor de gemeentefinanciën. met een ruimere taakomschrijving
en een groter aantal leden. Belangrijk is. dat van de veertien leden, die
naast de door de Kroon te benoemen voorzitter, van deze Raad deel zullen
uitmaken, er zeven worden benoemd uit een voordracht, opgemaakt door
de Vereniging van Ned. Gemeenten.
De heer Van der Kwaak ziet dit als een succes voor de gemeenten
en verwacht van deze wijziging een vergroting van de invloed van de
gemeenten op het beleid van de regering t.a.\. de gemeentefinanciën.
Tenslotte ..en dit doet het kwik in de financiële barometer even
eens stggen, valt er een gunstige finnnciële ontwikkeling bij de gpmeen-
tclgke productiebedrijven te bespeuren Zo kan b.v. na vele jaren de
begroting van de Gasfabriek voor het eerst weer met een batig saldo
van f115.730 worden afgesloten. Een resultaat, dat kon worden bereikt
In weerwil van de gestegen salaris- en loonkosten en zonder dat ditmaal
een tariefsverhoging moest worden voorgesteld. Als gunstige factoren,
welke hiertoe medewerkten, kunnen worden genoemd de voordelen, die
het gevolg zgn van de verwerking van kraakgas, het ervaUen van de
omzetbelasting, welke voorheen verschuldigd was bg de verkoop van
cokes en de belangrijke stijging van de gasverkoop.
Over 1955 wordt een verkoop van 39 milliocn M3. geraamd, een hoe
veelheid, die 7 milliocn M3. hoger is dan de verkoop van 1933. De winst
van de Electricitcitsfabriek is voor 1955 geraamd op f 1.200.220. tegenover
voor 1954 f 1.175.897.
begroting moest anbieden op een tijd
stip. waarop er nu eens geen wet be
stond en dan weer nog geen richtlijnen
ter uitvoering van deze wet waren ge
geven.
Het bigft dan ook vreemd aandoen,
dat de gemeenten jaarlijks in de
maand Augustus, dus op een tjidstip,
waarop de begroting reeds gereed moet
zijn. van de minister van Binnen
landse Zaken nagenoeg geen andere
mededeling kunnen ontvangen dan
die. waarin gezegd wordt, dat „voor
dat het ontwerp der Rijksbegroting
(Foto L.D.jVan Vliet)
Te verlagen niet:
de verhoging van
het basisbedrag van
de bijzondere uitke-
kerlng uit het ge
meentefonds f. 593.090
b. de verhoging van
het percentage van
de algemene uitke
ring uit het gemeen
tefonds tot 126 200.000
Nog ie dekkenf 927.000
Te verlagen, c.q. te verho
gen. met de verhoging, cq
I verlaging, van het percentage
|van de algemene uitkering bo-
l ven c q. beneden 126 en van de
belastinguitkering uit het ge-
I meentefonds boven of beneden
100, welke bekend zal worden
zodra de Rgksbegrotine voor
1955 aan de Tweede Kamer
I is aangeboden. memorie
Zodat de gemeente aanspraak
zou maken op een subjectieve
verhoging van de algemene
uitkering uit het gemeente-
fonds van f. 927.000
aan de Staten-Generaal is aangc- i
boden geen inlichtingen kunnen wor
den verstrekt.
Weliswaar heeft de Regering aanvan- I
kclyk getracht in het ongerief, dat deze
situatie voor de gemeenten met zich
brengt, te voorzien door een bepaling
in het wetsontwerp op te nemen, *<aar-
mede werd beoogd vóór 1 September,
dus vóórdat de Ruskbegrotlng aan de
Kamer is aangeboden aan de gemeen
ten inlichtingen te verstrekken, doch
deze datum is later door de Regering
weer gewijzigd ln 15 October, kennelijk
omdat het. by nader inzien, niet wense
lijk werd geacht de gemeenten reeds
eerder ln te lichten dan de Stiten-Ge-
neraal. De gemeenten zullen dus. ook
in de toekomst, wel weer dikwills in de
omstandigheid verkeren dat gewerkt
moet worden met globale cgfers
Hoe dit ook zij. de periode van de be
trekkelijkheid van de cijfers zal thans
wel plaats gaan maken voor een pe
riode. waarin nauwkeuriger cijfers kun
nen worden verstrekt Nu de wetgever
zich tot 1958 gaat vastleggen, zal aan
het door B. en W aangeduide tud-
perk van de verrassingen wel een ein
de zijn gekomen.
B. en W hopen, dat zij de Raad vóór
de openbare behandeling van de beco-
ting nog nadere mededelingen te kun
nen doen.
DE RESERVE DER GEMEENTF i
B. en W. spreken ln de geleidebrief
het vermoeden uit. dat de saldi-re-
serve op 1 Januari 1954 hoogstwaar
schijnlijk bijna f. 2.372.057 zal be
dragen.
Moesten zij in de vorige geleidebrief
de verwachting uitspreken, dat deze
reserve reeds in 1953 zou moeten
worden aangesproken, de recente wij.
'ieing in dc financiële verhoudinc is
oorzaak. dat dit moment waarschijn-
lijk nog tot 1955 kan wordei
schoven.
1951 995: 1952 1158; 1953 1257: 1954 1209.
De kosten van de Gemeentelijke Werk
plaats konden voor 1955 t 51 500 laser
worden geraamd dan voor 1954 Dit re
sultaat is de vrucht van de reeds lang
ondernomen pogingen om te bereiken,
dat in het loon en de sociale lasten van
een groot aantal van de tewerkgestelde".,
op basis van de gemeenteliike sociale
werkvoorzieningsregeling voor handar
beiders. een rijkssubsidie zal worden'ge
noten van 90^.
In hun financiële beschouwingen,
waarvan wg de voornaamste publi
ceerden. komen P. en W. tenslotte tot
de conclusie, dat het inkomen van de
gemeente door verschillende oorzaken
niet onbelangrijk is verbeterd. Ver
schillende raagstukekn hebben zich
in het afgelopen jaar in een voor de
gemeente gunstige zin ontwikkeld.
Nieuw administratie
gebouw S.L.F.
IN DE OMGEVING VAN IIET
STATION?
De administratie van dc Stedelgke
Fabrieken van Gas cn Elcctriciteit
raagt dringend om een betere huis
vesting. De mogelijkheid om hier n
to voorzien op het huidige terrein
dezer Fabrieken ontbreekt, zodat B.
en W. doen nagaan, of het geen aan
beveling verdient een nieuw admini
stratiegebouw te doen verrijzen in de
omgeving van het Station.
DE STRAATVERLICHTING
De omzetting van de gasverlichting
in de binnenstad in electrische verlich
ting is in de afgelopen tgd met kracht
voortgezet. Dit werk zal nog in 1954
practisch zyn beslag krggen.
De Leidse ..minister van Financiën",
we.houder D van der Kwaak, die ons
ook ditmaal een toelichting op de
Leidse millioenennotaverstrekte, in
gesprek met de directeur van de
S.L.F., ir Y. Ykema. De foto werd
genomen bij de installatie voor het
kraakgas.
DE SOCIALE ZORG.
Het ligt voor de hand dat de stijging
van de lonen en salarissen en de in ver
band daarmede noodzakelijke aanpas
sing van de steunnormen voor armlasti
gen ook de kosten van de dienst voor
Sociale Zaken opnieuw hebben doen
stggen.
Voor het eerst Is In 1954 de stijging
van het aantal ondersteunde gezinnen
van armlastigen evenwel tot staan ge
komen. Dit aantal bedroeg namelyk op-
1 Juli 1948 649; 1949 707: 1950 822;
I Afwerking ven het Stadhuis
Verbetering van de verlichting van
verschillende vertrekken in het Stad
huis vormt een onderdeel van het plan
tot voltooiing van dit gebouw.
Met het oog op het Komnklyk Be
zoek in Mei j.l. moest voor de inrichting
ran de Burgerzaal op het algehele plan
worden vooruitgelopen Intussen doet
de wgze. waarop dit onderdeel is uitge
voerd. B en W met vertrouwen uitzien
naar de verdere plannen van prof :r
H T. Zwiers. Deze plannen, die —zoals
gezegd -om betrekkin? zullen heb
ben op de verlichtingsornamenten 10 a.
van dc Raadzaal", hopen B. en W. nog
deze maand te ontvangen.
