LEIDSCH m DAGBLAD
Eden werkt aan de eenheid van
EERBERICHT
West-Europa
93ste Jaargang
DINSDAG 14 SEPTEMBER 19S4
No. 28321
pirtcuor: J. w. H...y DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwerf6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f0,50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 2150T
Koninklijke rijtoer op
Prinsjesdag
Naar wil vernemen zullen de Kening ln
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
onbewolkt wzw 7
licht bew. windstil
half bew. zw 6
onbewolkt z 5
mist windstil
zwaar bew. zo 1
mist zzw 2
gch. bew. windstil
trch. bew. wlpdstll
onbewolkt nnw 1
zwaar bew. nnw 3
zwaar bew. w 4
nevel zo 2
nevel windstil
zwaar bew. o 2
Koude nacht
lt verwacht tot morgenavond:
nacht met weinig wind en
is mistbanken. Langs de kust
ele buien. Morgen in de loop van
''•'nemende bewolking, maar tot
f van de middag droog weer.
natlg toenemende wind tussen
Zuid-West. Weinig verandering
•Kratuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
15 SEPTEMBER
'P: 6.13 uur; onder: 18.57 uur.
op: 19.30 uur: onder: 9.58 uur.
toter te Katwijk te 4.36 en
'-«mmer bestaat uit acht pagina'!
Wordt West-Duitsland opgenomen
in Westerse Unie?
Debat in Duitse Bondsdag
uitgesteld
Bondskanselier Adenauer heeft be
sloten de verklaring over de buiten
landse politiek, die hU vandaag in de
Bondsdag zou afleggen, uit te stellen.
Het spreekt vanzelf dat er recht
streeks verband bestaat tussen Edens
bezoek en dit besluit.
gehad is van Duitse en Britse zijde een
gemeenschappelijk communiqué uitge
geven, dat maar uit vier punten be
staat. Het tweede punt daarvan is es-
sentieël \an het grootste belang. Het
zegt toch dat de beide staatslieden hun
pogingen om een Europese eenheid tot
stand te brengen, met de uiterste ener
gie zullen voortzetten en dat Groot-
Brittannie aan die eenheid in volle om
vang zal deelnemen!
Mocht bij het onderzoek blijken dat
men met met paratvphus. maar met
typhus een veel gevaarlijker ziekte
te maken heeft, dan zal getracht wor
den m Katwijk aan den Rijn een school
of een ander gebouw als verpleegruimte
ln te richten, mede om overbelasting
van het ziekenhuis te Leiden te voor
komen.
De gemeente heeft reeds de wettelijk
verpliidhte maatregelen getroffen en oa.
de hoofden van soholen aangeschreven
teneinde de kinderen uit gezinnen waar
d? z.ekte heenst van de scholen te ver
wijderen Wanneer de ziekte, die 2ach
1 nog steeds uitbreidt, een gevaarlijker of
I omvangrijker karakter aanneemt, zullen
I drastische maatregelen worden ge-
I troffen.
Uit Algiers bereiken ons droevige
verhalen omtrent hevige aardbevin
gen. die vele honderden mensen
levens kosten, halve steden in puin
hopen veranderen en gehele dorpen
•an de aardbodem wegvagen.
De foto's, welke ons van deze
ramp bereiken geven een triest
I beeld van de omvang, maar ook n
de intensiteit van het leed. dat da
t van
daar
Naar aanleiding hiervan telefoneerde
onze correspondent uit Bonn ons heden
morgen
In officiële kringen in Bonn wordt
weliswaar nog het stilzwijgen bewaard
over de tussen Adenauer en Eden be-
i sproken nieuwe plannen betreffende het
I deelnemen van West-Duitsland aan de
gemeenschappelijke verdediging van
West Europa, maar toch wordt al heel
openlijk over nieuwe mogelijkheden ge-
sproken van een zich aansluiten van
West Duitsland bij het verdrag van
j Brussel, dat al in Maart 1948 dus al i
zes jaar geleden in Brussel werd ge-
sloten.
Voor dit verdrag werd toen door Frank
rijk. Engeland en de Benelux-landen
een verdedlginesaorganisatie ln het le- I
ven geroepen, die. bekend als Westerse i
Unie. het becin is geweest van een mili-
I taire samenwerking in Europees vcr-
i band.
Het pikante van deze affaire is
i overigens en daarover hebben de
i Duitsers op het ogenblik nog al enig
plezier dat dit verdrag indertijd
gesloten werd met de bedoeling een
Duitse agressie tegen te gaan. terwül
«1e Duitsers thans wanneer deze plnn-
nen zouden doorgaan, een der sterkste
I steunpilaren bij deze samenwerking
zouden vormen!
i dat
ARfc lEAViNG
MERiCAN SECTOR
ib!E3WAETE' M3
IKAHCKOfO CEKTOPA
AMEf
i i n, Het toont wel heel duidelijk a«.i uai
I geleden wordt. Of grijpt het U soms I het internationale evenwicht binnen
niet in het hart. wanneer U dit Europa in een paar jaar tijds geheel
j i f i naar een andere kant kan overslaan
kleine meiske ziet huilen op de 'Daaraan bewaren wij inderdaad een
puinhopen van wat eens haar order- (hoogst onplezierige herinnering! Red
[tijk huis was? LDl
Over de besprekingen, welke te Bonn
I i tussen Eden en Adenauer hebben plaats
Leden van de communistische
..Volkspotizei" onderzoeken de legi
timatiepapieren van voetgangers
groepje rechts), die gebruik maken
van de pas weer geopende grens
overgangen tussen dc Russische en
Amerikaanse sectoren tc Berlijn.
Arbeiders achter de barricade in de
Russische zone zijn druk in de weer
on dc straat te repareren, welke
destijds door de Russen werd op
gebroken om het verkeer de door- I
gang te beletten. J
In Juni 1952 werden tal van door
gangen gesloten, toen dc commu
nisten een zgn. ..dode zone" schie
pen om ..spionnen en saboteurs" te
weren. Het aantal overgangen is nu
weer gestegen tot zeven, de belem
meringen op het reizigersverkeer
zijn echter verre van opgeheven: de
meeste straten en wegen tussen
Oost en West zijn nog steeds ver
sperd en bewaakt door communis
tische troepen.
Ook met Adenauer volledige
overeenstemming bereikt
Nu nog Rome en Parijs!
De Westduitse bondskanselier, Adenauer en dc Britse minister van Buitenlandse
Zaken, Eden, hebben gisteren in een gemeenschappelijke verklaring gezegd er
itertuigd te zjjn, dat alleen door eenwording van de vrije landen van Europa de
noodzakelijke voorwaarden kunnen worden geschapen voor de verzekering
vrede.
In dc na de bespreking te Bonn uitgegeven verklaring wordt gezegd, dat Ade
nauer en Eden op 12 en 13 September de toestand ln Europa grondig hebben
besproken. Dc beide ministers zijn tot volledige overeenstemming gekomen.
Zü zullen zich tot het uiterste inspannen om tot Europese eenheid te komen,
waarin ook Groot-Brittannië een volledige rol kan spelen. Verder zgn beide staats
lieden er van overtuigd, dat oplossingen voor de problemen van de Duitse souve-
relDlteit en een eventuele deelneming van West-Duitsland aan de verdediging van
de vrije wereld gegrondvest moet zgn op duurzaam onderling begrip tussen
Frankrijk en West-Duitsland.
Kort voor zijn vertrek naar Italië zei-
de minister Eden tot Adenauer, dat in
dien zijn besprekingen te Rome en Parijs
een goed einde zullen hebben, hg de
Westduitse bondskanselier heel spoedig
ln Londen weer zal ontmoeten.
UITBREIDING
VAN BRUSSELS PACT
Volgens gewoonlijk welingelichte
kringen te Londen stelt de Britse mi
nister van buitenlandse zaken, An
thony Eden, een uitbreiding van het
Brusselse Pact voor, dat ook West-
Duitsland en Italië zou moeten om-
Dit voorstel, bedoeld als een inleiding
Duits lidmaatschap van het Atlan-
•_:h Pact, is reeds aan de ministers van
Litenlandse zaken van West-Duitsland,
Belgic, Nederland en Luxemburg voor
zegd en zal onmiddellijk worden ter
tennis gebracht van de Italiaanse en
•ranse ministers.
In officiële kringen te Londen be
jaarde men het stilzwijgen over dit be
licht.
De leidende gedachte van het Britse
coritel is, gebruik te maken van een
taande verdragsorganisatie, waarin
ingeland reeds met vier continentale
mogendheden is verbonden, om dit land
met de plannen voor Westduitse herbe
wapening te associëren.
Men erkent te Londen, dat het be
staande Brusselse verdrag, dat in 1948
door Engeland. Frankrijk. België. Neder
land en Luxemburg getekend werd,
wijzigingen zou behoeven. Een der doe
len van het verdrag is hernieuwing van
Duitse agressie te verhinderen. Op dit
punt zou het verdrag vermoedelijk ge
wijzigd moeten worden, indien de vijf
ondertekenaars West-Duitsland zouden
uitnodigen toe te treden tot het West-
europese collectieve defensiepact.
De drie ministers van buitenlandse
zaken van de Benelux, die Zaterdag JJ.
door minister Eden geraadpleegd wer
den. zijn naar men gelooft, voorstander
van het plan.
GROEIENDE EENHEID
Het eerste na-oorlogse Europese defen
sieverdrag was het Pact van Duinkerken,
dat ln Maart 1947 tussen Engeland en
Frankrijk werd gesloten en nog van
kracht blgft.
Het volgend jaar werd het Westelijke
defensienetwerk uitgebreid door het
Verdrag van Brussel, dat voor vijftig
jaar geldt. Het bevat de bepaling, dat
de ondertekenaars elkaar zullen bijstaan,
indien een van hen het voorwerp zou
zyn van een ..gewapende aanval in
Europa en wel met „alle militaire en
andere hulp en bijstand", waartoe zy in
staat zyn.
Er werd onmiddellgk een gecoördi
neerde militaire stafeenheid te Fontai-
nebleau opgericht. Deze verloor groten
deels haar betekenis, toen alle leden het
volgend jaar toetraden tot het Atlan
tisch Pact.
De tekst van het Verdrag van Brussel
oorzlet niet in een middel om een West
duitse herbewapening beperkingen op te
leggen. Dit aspect van de kwestie zou
moeten worden opgelost binnen het
kader van het Atlantisch Pact.
Naar ln gezaghebbende kringen in
Bonn verluidt, is West-Duitsland
bereid beperkingen van zijn herbe
wapening als Nato-lid op dezelfde
grondslag als voor andere leden te
aanvaarden. Voorts wenst Duitsland
dezelfde garanties voor zgn grond
gebied cn dezelfde hulp voor het
bereiken van Duitse eenheid als
volgens de bepalingen van het EDG-
verdrag.
Adenauer zou Eden meegedeeld heb
ben geen bezwaren te zullen opwerpen,
als de Nato-raad het maximum en het
minimum van de Duitse troepen-bydra-
ge vaststelde, mits dit ook voor alle
andere Nato-leden zou gelden. De raad
zou volgens hem ook het peil van de
wapenproductie kunnen bepalen. West-
Duitsland zou voorts geen bezwaar
maken tegen een Nato-verbod van ver
vaardiging van atoomwapens en gelelde
projectielen in „vooruitgeschoven stra
tegische gebieden". Doch naar men ge
looft zou de bondskanselier gevraagd
hebben ook andere landen b.v. de
Scandinavische onder deze gebieden
te rekenen.
Algemeen verwacht men in Bonn. dat
Frankrgk zich zal verzetten tegen
toetreding van West-Duitsland lot de
Nato. doch dat het zal instemmen met
een. bg een apart verdrag geregelde
band tussen West-Duitsland en de
Nato-ianden. die op hetzelfde zou
neerkomen. Een dergelijke band zou
aan Duitsland echter minder veilig
heid bieden dan de Nato-leden genie
ten. tenzij hierin door het opstellen
van nieuwe garanties zou worden
voorzien.
en de Prins op de dag van de ope-
nlng der Staten-GemeraaJ weder een
rgtoer maken, ditmaal door de biwnen-
I stad van Den Haag. Enige Prinsessen
I zullen waarschijnlijk het Koninklijk
paar vergezellen De rijtoer begint om
kwart voor vier.
Oogst baart ook Belgische
boeren zorg
(Van onze Brusselse correspondent)
De zeer regenachtige zomer heeft ook
in België, voornameiyk ln de Waalse
provincies, slechte oogsten tot gevolg.
Men meent, dat België dit seizoen grote
hoeveelheden granen, voedergranen,
aardappelen, enz. zal moeten Importeren.
De handelaars en de graanmolens vra
gen op het ogenblik reeds één franc per
kilo om het graan, dat de boeren Inleve
ren. te drogen.
Maar de prys. welke gemiddeld 470 frs
of 36 gulden per zak van 100 kilo be
draagt, en die een door de regering ge
garandeerde minimumprijs is. ligt vry
hoog, waardoor dit verlies niet catastro
faal kan worden genoemd. Intussen is
eel tarwe geschoten, en ln de Ardennen
-iaat de haver nog groen op de velden.
De aardappelen brengen record-oogsten
maar ongeveer 30 pet gaat verloren
foor verrotting. Bovendien is het water
gehalte van de aardappelen dit jaar veel
tehoog. De vergeling van de sulkerbultcn
belet de groei van deze in BelgiC zeer
belangrijke teelt. De bieten hebben in
ieder geval een veel lager suikergehalte
dan vorig jaar. toen het een buitenge
woon Jaar was voor de suikerbieten-
telers.
Wat deze situatie ln de veeteelt en de
zuivelproductie zal uitwerken. Is op het
ogenblik nog niet te overzien. Vorig
jaar had de Belgische landbouw ln het
algemeen een zeer gunstig Jaar. De ver
koop van melk bereikte 900.000 ton. of
50.000 ton meer dan in 1952. de boter-
productie steeg van 71 millioen kilo in
1952 tot 83 millioen kilo m 1953. In 1953
betaalde de Belgische landbouw 2.965
millioen frs of 228 millioen gulden aan
lonen, 3.870 millioen frs of circa 300 mil
lioen gulden aan pachten en 220 millioen
gulden aan meststoffen.
Typhus- of paratyphus-epidemie
in Katwijk-aan-den-Rijn
Paling de oorzaak?
Ongeveer tachtig inwoners van Kat
wijk aan den Rjjn lijden op het ogen
blik aan typhus of paratrphus. Met
welke ziekte men te doen heeft wordt
op het ogenblik nog onderzocht; para-
typhus wordt echter het waarschUn-
lijkst geacht. In het Academisch Zie
kenhuis te Leiden waren Zondag
avond veertien patiënten opgenomen,
terwgl er nog een kleine twintig pa
tiënten wachten op opname.
Vermoed wordt, dat de ziekte is ver-
I ooraaakt door het eten van paling, t{j-
I dens de omstreeks 1 September ln het
dorp gehouden feestelijkheden, by een
bepaalde kraam verkocht. Vorige week
Donderdag deed de ziekte zich voor het
1 eerst voor, maar pas de laatste dagen
bleek het epidemisch karakter ervan.
Behalve in het ziekenhuis te Leiden is
men ook ln het Instituut voor de Volks-
j gezondheid te Utrecht met een bacte-
r.ologisch onderzoek bezig De inspec-
i teur van de volksgezondheid in Zuid-
Holland. dr A in 't Veld, heeft zich ter
plaatse van de toestand op de hoogte
gesteld.
Naar verluidt heeft Adenauer by zyn
bespreking met Eden aangedrongen op
herleving van het EDG-protocol, volgens
hetwelk de 14 Nato-landen een aanval
op de EDG-landen. en dus op West-
Duitsland. zouden beschouwen als een
aanval op zichzelf, die onmlddeliyk
beantwoord moet worden
Voorts verluidt, dat de bondskanselier j
heeft gevraagd om een drie-mogend-
hedenverklaring in de trant van de aan
hef van de conventies van Bonn. waarin
de Ver. Staten, Engeland en Frankrijk
verklaarden, dat „het bereiken van een
volledig vry en verenigd Duitsland
het fundamentele en gemeenschappelijke
doel van de ondertekenende staten
biyft".
Een priester mediteert bij
overblijfselen van zijn kerk
Orléansville
de
in
Franse regeringsfunctionarissen ver
klaarden in het bijzonder getroffen te
zUn door het gedeelte in het commu
niqué over de besprekingen tussen
Adenauer en Eden, waarin gesproken
wordt over „pogingen om een Europese
eenheid te bereiken, waarin Engeland
een volledig aandeel kan hébben".
DE REIS GAAT VOORT
Anthony Eden heeft gisteravond een
cocktailparty bygewoond, georganiseerd
door de Britse ambassadeur in Italië.
Hedenavond zal hij door de Italiaanse
premier. Mario Seelba. ontvangen wor
den. In de ochtend zou Eden een onder
houd hebben met Piccioni. de Italiaanse
minister van buitenlandse zaken.
Na „Triton" ramp:
I nstrumentenpaneel
geborgen
Bergingsdeskundigen hebbm gister
avond een instrumentenpaneel van de
Triton, vermoedeiyk van de boordwerk
tuigkundige, geborgen. Het zal vandaag
onderzocht worden door de Nederlandse
en Ierse functionarissen dia met het
onderzoek naar de oorzaak van het on
geluk met de Triton zyn belast.
Op een eiland 25 km. van het vlieg
veld Shannon is het lgk aangespoeld
van de 38-jarige Willem Tuller. Het
werd gevonden door een boer in het riet
langs de kant van de rivier. Tevens vond
cieze boer nog een theeblad en een kus-
