LEIDSCH
DAGBLAD
Ieuropese leger door franse kamer zonder I Frankrijk
ROUWBETOON BEGRAVEN
Westerse integratie grote stap achteruit
Crisis in Franse socialistische partij
93ste Jaargang
DINSDAG 31 AUGUSTUS 19S4
No. 28309
I pudeur: 3. W. Henny
I Hoofdredacties B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand: f0,50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
isoleert zichzelf
Brandende vraag is „Wat nu?"
(Van onze Parijse correspondent per telefoon)
J Frankrijk heelt het verdrag voor het Europese
lUger. dat het vier jaar geleden zelf heelt ontworpen
■en voor twee jaar met de vijf andere landen van
lï'.ein-Europa plechtig heeft ondertekend, gisteren
Ipet een Kamer-meerderheid van 319 tegen 2G4
ljlemmen verworpen. Het Franse parlement is onaf-
nkelijk en souverein en het had daarom misschien
lielf het constitutionele recht verbintenissen te ver-
llreken. die een regering van Frankrijk had geslo-
n. Maar men had tenminste mogen hopen dat dit
Bwrlemenf een beslissing van zo groot gewicht en
lijraagwijdte voor Frankrijk zelf en de hele Westerse
rereld in een waardiger atmosfeer genomen had.
Ipie waardigheid was echter ver te zoeken, toen
fs avonds na de beslissing de communisten hun
geestdrift niet meer bedwingen konden, juichten en
nongen en de Marseillaise aanhieven, en de Gaul-
Fien. en vele andere anti-Europeanen, onmiddellijk
isieid bleken daarmee in te stemmen.
Nadat Zaterdagavond de debatten eindelijk be
gonnen waren, om soms waarlijk pathetische mo
menten te bereiken, werd die confrontatie tussen
voor- en tegenstanders gisteren plotseling weer af
gebroken. Het parlement dat zijn tijd voor de
futielste akefietjes vaak met zo gulle hand verdeed,
vond het nu blijkbaar overbodig met ernst het voor
en tegen af te wegen van een verdrag dat buiten
de Kamer nu al vier jaar de heftigste polemieken
heeft veroorzaakt. En zo heeft zich het ongehoorde
feit voorgedaan waartegen na de stemming de
oud-premier Paul Reynaud een vlammend protest
zou doen horen dat bij deze verwerping noch
de man, die het verdrag tekende (Antoine Pinay).
noch de beide ministers, die het ontwierpen (Pléven'
en Robert Schuman). het woord hebben kunnen
voeren. Maar men moet hier direct aan toevoegen,
dat enkele voorstanders van het Europese leger aan
deze wonderlijke gang van zaken zelf de hoofd
schuld hebben gedragen.
Iln plaats van een voortzetting van de
bitten inzake het Europese leger, die
Jcrdag waren Ingezet, scheen giste-
b ce; Franse parlement, net als de
keer. er de voorkeur aan te ge-
Jt nch opnieuw ln procedure-kwesties
I ncien. Maar achter die pro-
I :s gingen natuurlijk de
It tegenstellingen schuil. Een voor-
er,"de Katholiek Chupin kwam di
va de opening van de zesde zitting
peuw met een motie voor de dag.
L-.n de regering werd uitgenodigd
ilesprekingen van Brussel met dean-
i tanden te hervatten. Terstond werd
I ;nit.at:ef beantwoord met een te-
laa.n.tl van de conservatieve generaal
ir.an. die nu op zijn beurt eiste.
1 dan eveneens over zijn voorstel zou
Ken gestemd. Dat voorstel, dat Za-
ter sprake was gekomen,
fcn neer op een botte verwerping
hel verdrag zonder de nog circa
ingeschreven sprekers gelegen-
te geven hun inzichten te ontvou-
Tevergeefs deed Mendès-France
k beroep op de Kamer voor- en te-
(Ingez. Med.-Adv.)
Alleen dansen in
BESCHAAFDE
omgeving
werkelijk „gezellig"'
Als U BESCHAAFD
wilt dansen, vindt U
bij ons de door U ver
langde cursus.
Voor inlichtingen kunt
U dagelijks en op ieder
uur bij ons tereel
genstanders een loyale laatste kans te Het orakel had gesproken. En ze'.fs
geven om een meerderhe d van de Ka- een interruptie van de katholieke oud-
mer achter zich te verenigen. Die po- I minister Teitgen. die Herr'ot er aan
ging mocht dit keer. als gezegd, nietherinnerde dat hij in 1937 wel met Uit
baten en zo besloot de Kamercommissie Ier wilde overleggen en nu dus ten min-
van buitenlandse zaken de knoop zelf I ste in een laatste poging tot overeen-
door te gaan hakken, terwyl de zitting 1 stemming met Adenauer zou kunnen
onderbroken werd. berusten, vermocht aan die uitspraak
niets meer te veranderen. Herriot had
GEEN ROUWBETOON* «esproken op de toon. die een patri-
I archaan wendt Jegens zijn kinderen, en
De knoop wérd doorgehakt en daar- zijn argumenten waren die van een
by trokken de pro's nogmaals aan het oude man voor wie Frankryk een de-
kortste eind. 1 finitief begrip had waaraan niets ver-
Met 24 tegen 20 stemmen werd be- j andere kant Het was zeker geen sterk
sloten de zogenaamde prealabele betoog. Op het Russ sche gevaar en op
kwestie te stellen en het Europese Ie- het Russische militaire overwicht, dat
zeggen zonder verder
rouwbetoon, zonder grafrede en zon
der condoleantie te begraven.
Het Kamerreglement schryft in der
gelijke gevallen voor dat slechts twee
sprekers: een voor- en een tegenstan
der. het woord mogen voeren. De anti's
hadden niemand minder dan de par
lementaire veteraan. de 81-jarige
Edouard Herriot, en ere-president van
de Kamer, die bijna een nationaal mo
nument genoemd mag worden, afge
vaardigd. de socialist P.neau sprak vóór
de EDG-party.
HERRIOT: „ONAANVAARDBAAR"
Het was een aangrijpend moment
toen Herriot, bijna krom getrokken
van de rheumatiek en de ouderdom,
met zyn wat hese. maar nog duide
lijke stem van uit zijn bank voor een
speciale microfoon het „onaanvaard
baar" liet horen.
Daarmee was het oordeel geveld,
het laatste oordeel. „Frankrijk kan er
niet in berusten zijn souvereinitcit
prjjs te geven, terwijl Duitsland op
nieuw bewapend zal worden."
De houding van de EDG-ers. die el
kaar in de ure des gevaars, trots alle
politieke tegenstellingen in de laatste
dagen gevonden hadden, moge weinig
elegant of moedig hebben geleken, hele
maal onbegrijpelijk was dat gedrag toch
zeker niet.
Nadat Zaterdag alle zes de Kamer-
rapporteurs aanvaarding van het ver
drag met klem ontraden hadden, maak
te zich een soort paniekstemming van
de Europeanen meester. Men kon dat
misschien gebrek aan zelfvertrouwen en
aan geloof in de kracht van de eig.
argumenten noemen, maar hoe dat ook
zy. de pro's gaven er blijkbaar de voor
keur aan met een beroep op het regle
ment de uiteindelijke beslissing nog
maals uit te stellen.
Een uitstel in de wisselvallige hoop.
dat bij een nieuwe hypethetische confe
rentie van de Zes Frankrijk voor zijn
verlangens een royaler onthaal zou kun
nen vinden, opdat dan een duidelijker
meerderheid achter Mendès-France zou
staan.
Het kamp der Europeanen bevond
zich in een volslagen wanorde en men
dorst daar de werkelijkheid nog niet
onder ogen te zien.
DE TRAGISCHE REALITEIT
Die werkelijkheid is dat Frankryk in
wezen weinig voor de Europese inte
gratie, nog minder voor de Duitse her
bewapening en eigenlijk helemaal
niets voor het Europese leger gevoelde. 1
Terecht heeft René Mayer er Zater
dagavond nog op gewezen dat met de
verwerping van de EDG het probleem
van de Duitse herbewapening niet is
opgelost, maar integendeel nog veel
scherpere kanten en veel acuter kanten
zal krijgen.
Maar over het algemeen scheen men
die harde waarheid eenvoudig niet te
willen zien Zy klampten zien vast aan
een toverformule, die Mendés France
dan maar moest leveren, een toverfor
mule blijkbaar, waarbij - zoals een hu
morist het heeft uitgedrukt - het Duit
se leger sterker zou moeten wezen dan
het Russische, maar zwakker dan het
Franse leger.
door op papier een Europees leger te
ontwerpen, waarvan Let Franse parle
ment niets weten wilde, zo kan men de
anti's zeker voor de voeten werpen, dat
zy de consequenties van hun negatieve
houding evenmin onder ogen hebben
durven nemen. Illussies schijnen trou
wens ook de ogen van de Europeanen
buiten Frankrijk te hebben verduisterd.
In Brussel hebben wy uit de mond van
minister Beyen mogen vernemen, dat
volgens hem de Franse ratificatie-kan
sen door de mislukte conferentie eerder
zouden zijn gestegen dan gedaald. Dat
leek ons toen al zeer boud gezegd. Toch
scheen die misvatting door de andere
vier ministers gedeeld te worden Men
meende toen de sombere voorspellingen
van Mendès-France in twijfel te mogen
trekken, en men beriep zich op veel
optimistischer cijfers Het wordt nu wel
duidelijk wie de Vyf had ingelicht over
de krachtsverhoudingen tussen voor- en
tegenstanders in het Franse parlement
En daaraan heeft Mendès-France. die
onmiddellijk na de zitting in de couloirs
een verklaring aflegde waarbij hij op
nieuw trouw aan het Atlantische Pact
betuigde, met recht nogmaals herinnerd.
niettemin aan het Europese leger ten
grondslag ligt, werd door Herriot zelfs
uet zijdelings gezinspeeld.
Maar met zyn uitspraak was hel
lot bezegeld en Herriot kreeg voor
deze laatste woorden, die hy vermoe
delijk in het openbaar gesproken
heeft, en waarmede hij de EDG de
genadeslag zou toebrengen, een dave
rende ovatie van alle anti's, de com- 1
munisten natuurlijk inbegrepen.
PINEAU: „HEILIGE EED'
Voor dc socialist Pineau was het bijna
onbegonnen werk hierna tegen deze
stroom van patriottische hartstocht j
op te roeien.
Maar gezegd moet worden dat ook
hij een aangrijpend moment verwekte
toen hij herinnerde aan de jaren die
liy in Dachau heeft doorgebracht.
„Daar", zo zei hij. „had een deel van
het kamp de heilige eed gezworen na
de oorlog naar een eerlijke toenadering
met de Duitsers te zullen streven. Met
de EDG hebben wy die belofte willen
inlossen. Ik vraag U geen onherstel
baar besluit
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
NG
NG
ioir.en
F.lDlN
eeh bew.
en helle
licht bew.
vrllw. jno.
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
nevel
onbewolkt
vrllw onb.
half bew
half bew.
onbewolkt
onbewolkt
half bew.
windstil 26 O
windstil 27 O
windstil 25 O
windstil 23 O
windstil 26 O
windstil 24 O
o 2 24 O
w 7 21 0
zzw 2 25 0
wzw 3 20 0
windstil 28 0
ijphM
n 9e
Koudeb
ïERBERICHT
Warm weer
Bit verwacht tot morgenavond:
en ochtend plaatselijk mist.
droog, vry zonnig en warm
4*akke tot matige Zuidelijke
'"Piernaakt te 10 uur).
1 SEPTEMBER
5 5o uur; onder: 19 29 uur.
10.34 uur: onder: 20.13 uur
"l!«r te Katwijk tc 524 en
■•-nier bestaat uit «es pagina's
Tot voor kort vorderde de tunnel
bouw te Velsen gestadig. Sinds
Vrijdag j 1. echter ligt het werk stil,
door een staking, geleid door de
bedrijlskern met steun van de
EVC. Donderdagmiddag j 1. had
den de arbeiders besloten een pro
teststaking te houden van 24 uur,
om daarmede hun eis van 10
loonsverhoging kracht bij te zetten
Vrijdagmiddag besloten de stakers
echter hun actie voort te zetten en
ook Maandagochtend werd het
werk niet hervat.
De Directie van de Amsterdamse
Ballast Maatschappij, die het werk
uitvoert, heeft - na het besluit van
Vrijdagmiddag om de staking voort
te zetten - alle deelnemende arbei
ders ontslagen. De stakingsleiding
poogt ook de betonvlechters, de
Dragline-machinisten en de arbei-
Het Europese-legerplau
IVaarom het ging
Het plain \">ar een Europees leger werd m October 1050 door de toen
malige Franse m,nister-president. René Pléven gelanceerd, nadat zyn
regering een Amerikaans voorstel voor een herbewapening van West-
Duitsland. ten e.nde dit land aan de Westelijke vecded.gmg te laten
deelnemen, had verworpen
West-Duits land, Itsliè, België. Nederland en Luxemburg stemden er
me? in het plan te overwegen en de zes landen stelden een permanente
organisatie van functionarissen in om da bijzonderheden uit te werken
Engeland weigerde aan het plan mee te werken, doch het verklaarde er
mee ingenomen te zijn en het streven volledig te zullen steunen, zowel
in militair ais in politiek opzioht. Ook de VS. gaven hun volledige steun,
daar zy het plan beschouwden ais een nieuwe stap naar een reeds lang
door hen gewenst Verenigd Eurcpa
Het E.D.G.-verdrag volgens hetwelk 12 West-Duitse divisies, oneeveer
500 000 man op de been zouden worden gebraoht werd cp 27 Mei 1952
getekend, een dag na de ondertekening van de conventies van Bonn Dez»
conventies, volgens welke aan West-Diiltslamd vrywel algehele souvereini-
teit wordt verleend, zouden van kracht worden, zodra zij, evenals het
EDG-verdrag, door de nationale parlementen zouden zijn geratificeerd
Dit jaar werd het legerverdrag bekrachtigd door Nederland. België, West-
Duit-'.and en Luxemburg.
Engeland en de VS lieten in het begin van dit jaar weten, dat aan
West-Duits'and behalve op het gebied van bewapening souvereimte.t
moest worden verleend, zelfs ïnd.en het EDG-verdrag zou werden ver
worpen of de behandeling hiervan verder uitgesteld
Thans zien de Westelijke mogendheden zich geplaatst voor de vraag,
hoe West-Duitsland moet worden betrokken bij de Westelijke verdediging.
Dit kan op de volgende manieren geschieden:
1 de toelating van de Bondsrepubliek tot de Nato:
DE EERSTE SLACHTOFFERS
De verwerping van de EDG heeft
direct ln de Franse binnenlandse
politiek al zyn eerste consequenties
afgeworpen. Drie voorstanders onder
de ministers zouden vandaag hun
ontslag indienen en misschien worden
dat er zelfs vijf. Mendès-France zal
hen direct door anderen vervangen.
De drie aftredenden zyn de minister
van Arbeid, Claudius Tetlt, de minister
voor Industrie Maurice Bourges Man-
noury en de minister van Justitie. Emile
Hugues.
De party, die de zwaarste dobber zal
hebben haar eenheid te bewaren, is
zeker die der Franse socialisten. Drie
vooraanstaande figuren: Jules Moch,
Daniel Mayer en Lejeune, zyn wegens
hun houding bij de debatten op staan
de voet geroyeerd en ook hier zullen
zeker nog andere slagen volgen.
De misrekening van de vijf ministers
in Brussel heeft zonder twyfel het
Europese leger zijn laatste broze levens
kansen gekost. Men heeft in Brussel de
lege dop verkozen boven het halve ei
dat Mendès-France presenteerde Eer
lijkheidshalve moet men ter gedeeltelijke
verschoning van de vijf ministers echter
aanvoeren, dat zy ln hun straffe tegen
stand Jegens Mendès-France door
Franse figuren van gewicht werden
j aangemoedigd. Had Robert Schuman
I niet op de eerste dag van de conferentie
een art kei gepubliceerd in de Figaro
waarin hij de voorstellen van de premier
als „onaanvaardbaar" van de hand wees?
Schuman za! die publicatie nu zeker
wel betreuren en gisteren heeft hij dat
in de Kamercommissie ook wel laten
blijken: al ontkende hij dan ook dat
hij Brussel willens en wetens zou heb
ben willen torpederen. Met een hom
mage aan zvln naamgenoot, de Duitse
componist, vergeleek de oud-minister
van buitenlandse zaken, die geen biyde
dag moet hebben gehad, de conferentie
van Brussel met een onvoltooide sym-
phonle De apothese had volgens hem
ontbroken. De vraag was slechts of de
vijf andere ministers nogmaals ln con
cept bijeen hadden willen komen. De
Nederlandse ambassade kon ons hier,
ders, die de pompen bedienen tot
staking over te halen. Mocht deze
groep arbeiders hiertoe besluiten,
dan bestaat het gevaar, dat de
bouwput onder water komt te
staan Er werd niet gewerkt aan de
Velsertunnels, toen de lotograaf
zijn opname maakte.
(Luchtopname ANP-foto)
M=7T 319 tegen 264 stemmen heeft
de Franse Nationale Vergadering
•en motie van de Gaullistische ge
neraal Auméran aangenomen, waarin
werd voorgesteld over te gaan tot het
volgend punt van de agenda en der
halve de debatten over het E.DG.-ver
drag af te breken.
Zelden in de geschiedenis van het
eens zo roemruchte Frankrijk is een
voor het gehele nationale bestaan zo bij
uitstek belangrijke kwestie op een zó
weinig elegante, bijna onbegrypeiyk-
nonchalante wijze ter ajde gesteld en
afgedaan.
Het blijkt hoe langer hoe duidelijker,
dat de politieke verhoudingen in Frank
rijk zodanig verward en labiel zijn. dat
het volstrekt onmogelijk is zelfs ten
aanzien van de meest vitale levensbelan
gen de bereidheid tot samenwerking,
I laat staan de eensgezindheid op te
I brengen, welke absoluut noodzakelijk is
om dit land zijn oude plaats te midden
van de volkeren van West-Europa te
doen herwinnen.
IN onze beschouwing te dezer plaatse
in ons Blad van Zaterdag j.l. wezen
wy er reeds op hoe de Franse premier
Mendès-France zich ondanks al zyn
persoonlijke Inspanningen om alle par
lementaire klippen te omzeilen toch niet
de juiste stuurman betoonde om het
EDG.-schlp veilig in de Westeuropese
haven binnen te loodsen Daarvoor was
zijn koers te vaag. zijn hand niet krach
tig genoeg, zijn houding te weinig over
tuigend.
Hy heeft het scheepje prijsgegeven
aan de onberekenbare stromingen van
het Franse politieke leven en het is er
de speelbal van geworden, dat by ge
brek aan straffe leiding en met een
heterogene bemanning al heel spoedig
op het strand is gelopen. Zelfs voordat
vooraanstaande leden van de état-
major de kans hadden gekregen hun
mening over de te varen koers kenbaar
te maken.
Arm Frankryk. hoe moet het er weer
al komen?
VOLGENS de eerste berichten schynt
Mendès-France te dien aanzien nog
niet zo pessimistisch gestemd te
zUn. maar ook wanneer we iets van de
spreekwoordeiyke Franse luchthartig
heid toevoegen aan de dito Hollandse
zwaarwichtigheid en onze zin voor de
werkeiykheid. kunnen we niet anders
zeggen dan dat de integratie van West-
Europa door dit besluit van het Franse
parlement een uitermate gevoelige klap
heeft gekregen.
Hopelyk is de slag niet onherstelbaar
alom gaan al stemmen op voor nieuwe
pogingen tot overleg maar pyn
doet hy!
Zelfs West-Duitsland. dat thans zijn
souvereiniteit en herbewapening waar-
schynlijk zal verkrygen zónder de Gal
lische sanctie, kan over dit besluit on-
mogeiyk Juichen, omdat ook de Bonds
republiek tegenover de Sovjet-dreiging
het meest gebaat is bij een hecht ver
enigd West-Europa. Daarvan heeft
Frankrijk zich thans opnieuw gedistan-
cieerd.
Tekenend voor de situatie is. dat de
Franse communistische afgevaardigden
onmiddellijk na de bekendmaking van
de stemmingsultslag de Marseillaise
aanhieven.
Het ware juister geweest, wanneer zy
de Internationale hadden gezongen.
wat Den Haag betreft, geen enkele
opheldering over geven. Maar intussen
is ook die vraag door de latere gebeur
tenissen al weer overspoeld Het Euro
pese leger is nu dus van de baan. het
probleem van de Duitse herbewapening
biyft echter bestaan, al zouden vele
Fransen, onder wie mannen als Herriot
en Moch. dan ook een geneutralisee-d
Duitsland als beginsel voor een algehele
ontwapeningsconferentie willen beschou
wen. Die nieuwe illusie, waarby de
grandiose militaire overmacht van Rus.
land als politiek feit wordt genegeerd,
wordt door Mendès-France in elk geval
niet gekoesterd. De noodzaak van
Duitslands re-mllitarisatie heeft Men
dès-France bii herhaling tijdens de
debatten onderstreept.
WAT NU?
Men spreekt van een nieuwe confe
rentie van aebt landen waaraan naast
de leden van „voormalig" Klein-
Europa ook Amerika en Engeland deel
zouden nemen, mei als doel en inzet
een soort Atlantische Gemeenschap
in miniatuur, die dan zou worden
opgelost ln het bestaande Pact. Men
spreekt ook over een groot Europees
coalitie-leger, dat dan onder patro
nage van de Raad van Straatsburg
zou worden gesteld. En tenslotte is
er sprake van een beraad tussen
Mendès-France. Eden. Dulles en
Adenauer, dat op zeer korte termyn
zou worden gehouden.
Vanmiddag heeft Mendès-France be
loofd zyn bedoelingen voor de naaste
toekomst nader toe te lichten Men
nacht met grote spanning af Na al'.e
stromen druks, die de EDG in twee Jaar
heeft verwekt, is het project nu dus
begraven. De kanselarijen zullen zich
in deze vacantietyd ln ieder geval niet
te beklagen hebben over gebrek aan
werk aan de winkel..
