LEIDSCH DAGBLAD Franse tegenstanders van de EDG voorlopig in de meerderheid ;n 1EERBERICHT 93ste Jaargang MAANDAG 30 AUGUSTUS 1954 No. 28305 Directeur: J. W. Henny Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f0,50 per weck Witte Singel 1, Leiden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Mendès-France sprak 4 uur achtereen Politieke kortzichtigheid dramatisch beletsel voor internationale instellling (Telefonisch van onze correspondent te Parijs) H(t gehele afgelopen weekeinde, van Zaterdagmiddag tot Zondag middernacht I is de Franse Kamer het strijdtoneel geweest, waarop de voor- en tegenstanders n de EDG zich voor het eerst sedert vier jaren nu eindelijk hebben kunnen tmoeten. Op het moment, dat we deze regels schrijven en doorbellen <in de I nicht van Zondag op Maandag) uit het Palais Bourbon is het nog niet met ze- I kerheid te zeggen of deze beslissende en waarlijk pathetische debatten, die op I iter hoog peil worden gevoerd, nog een. twee of misschien drie dagen voort zul- len duren. Wel is inmiddels bekend gew orden dat de verlangens van verscheide ne gedeputeerden, zoals die in een reeks van moties waren vastgelegd met de be- I doeling de debatten voor onbepaalde tijd uitgesteld te krijgen, niet zullen wor- 1 orn beantwoord. Een rechtse afgevaardigde, generaal I Aumer3n. een fel antl-EDG-er, had zelfs I Nn bijzonder soort motie ingediend om het verdrag Zondagmiddag al te verwer pen. I Dit voorstel werd gistermiddag oor- i task van een onderbreking van de zit- 1 Lig, die Mendes-France benutte voor een speciale ministerraad. I Bij monde van twee oud-premiers, lüené Mayer en Paul Reynaud, die bei- een vóór het Europese leger zijn. werd ld' voorstel van de generaal krachtig be- Iweden met het gezonde argument dat I1- het oog van een zo cardmaal pro- B).«m als de verdediging van West-Eu- Inpa toch minstens alle ingeschreven aan de beurt moeten komen. Er er toen nog ruim 60 op het latje van voorzitter le Troquer, waar- L.fer de namen van Herriot, Daladier, 15bult, Schuman en vele andere be- pmdheden. ■Ook de regering, die tevoren besloten -olidair met Mendès-France te blü- p door haar streven voort te zetten Lr een compromis, bleek hetzelfde l-.ipunt te huldig?n. ■Hm uitvoeriger de gedachtenwisseling T tamnen wezen, hoe groter belang zal wereld hechten aan onze uitspraak, de minister-president weten. 'Hoe zonderling de motie-Aumeran ook mocht, uit de inhoud bleek in ie ls geval de overmoed, waarover vele -EDG-ers op de tweede dag van de i'.'.en al beschikten. Dat de pro's aan I verliezende hand zijn. werd boven- gedurig duidelijker uit de tegemoet- raendheid. waarvan verschillende vivoerders. vooral achter de scher zo. getuigden. werd Zaterdagnacht al in de ecu 's bekend. dat de drie oud-premiers l'Eené Mayer, Antoine Pinay en Ro- Schuman I aan Mendès-France den voorgesteld de afgebroken be- ïkingen van Brussel met de vijf «trige partners te hervatten op basis nn dc verworpen voorstellen van de huidige regering. Mtndés-France was toen echter al 'otbesloten eindelijk een definitieve |iitspraak van de Kamer te forceren i un dit plan. waarop de pro's da- o hadden gebroed, is dan ook even- lain verder gevolg nnl MAGISTRALE REDE VAN 4 UUR Sidat Zaterdagmiddag en -avond en deel van de nacht de rapporten der i belanghebbende Kamercommissies, t-'ander de socialistische oud-minis- r.'ules Moch. hun unaniem afwijzende "'.en over de EDG ten beste hadden en. is Zondagmorgen om elf uur ier Mendès-France zijn rede begon- Een rede. die ruim vier uur heeft Weerrapporten (Van hedenmorgen 7 uur) geduurd, en die een toonbeeld was van helderheid en magistraal oratorisch ver mogen. Mendès-France. die uitstekend in vorm was en zijn rede slechts een enkele maal onderbrak om een slokje melk te nemen, heeft een uitvoerig verslag gegeven van zijn verblijf in Brussel, waaraan hij. zo zeide hij. de pijnlijkste herinneringen bewaarde. GEEN VERTROUWEN In hoffelijke en diplomatieke termen hadden zijn vijf collega's hem aan het verstand gebracht, zo zeide Mendès- France, dat zü weinig of geen vertrou wen meer stelden in het «voord van een officieel vertegenwoordiger van Frankrijk. Onder die omstandigheden was het begrijpelijk dat de vijf er wei nig voor voelden hun Europese con structie te herzien, laat staan te ont takelen. Want ze hadden Mendès- France eenvoudig niet geloofd toen hij beloofde alles op het parlementaire spel te zetten om de EDG aanvaard te krijgen indien men te Brussel eerst in de concessies had toegestemd, die de Franse regering nu noodzakelijk acht te. De Kamer, die in de grootste span ning zat te luisteren, sprong even later, om zo te zeggen, op van verbazing toen de premier een uitlating van kanselier Adenauer citeerde, die op een persconfe rentie verklaard moet hebben, dat voor het eerst sedert drie jaar d? overige lan den van Klein-Europa nu uit de mond van Mendès-France duidelijk hadden vernomen welke grieven Frankrijk nu precies tegen het getekende verdrag voel- Die bezwaren lichtte Mendès-France ook hier nogmaals uitvoerig toe en daar bij heeft hij in elk geval duidelijk ge maakt waarom hij. trots d? cardinale betekenis van de discussie, het bestaan ziin regering toch niet op het spel wilde zetten. Ik zou de vertrouwenskwestie zeker hebben gesteld, indien ik in Brussel was geslaagd door mijn ontwerp door de vijf landen aanvaard te krijgen. Maar dat is helaas niet mogelijk ge weest. Wel gaf Mendès-France toe. dat de 'ijf hem op verschillende punten tege moet waren getreden. Maar die conces- zouden slechts worden geformu leerd in een plechtige verklaring in ts van een protocol, gelijk Mendès- France dat verlangd had. en dat dezelf de waarde als het verdrag zou hebben gehad. En onder luide bijval riep de premier toen uit: .Mijn handtekening onder zo'n overeenkomst zou door u ongetwijfeld i zijn uitgevlakt". Frankrijks minister-president heeft zich ook nog eens willen verdedigen te gen het verwijt dat hij in Brussel Duits land in een minderwaardige positie zou hebben willen duwen. Hij had alleen de vinger gelegd op enkele onvolkomenhe den in de tekst. die. volgens hem, het ;erl onbewolkt zw mist windstil mist windstil onbewolkt windstil nevel windstil onbewolkt windstil onbewolkt ono 3 ïllB^randerlijke bewolking verwacht tot morgenavond: iderlijite bewolking met hier en lichte regen. Vannacht zwakke morgen overdag matige tot «•.htize wind tussen West en Zuid Dezelfde of Iets hogere temperatu- (Opgcmaakt te 10 uur) 31 AUGUSTUS L'' 5.48 uur; onder: 19.32 uur. 924 uur; onder: 19.56 uur. te Katwijk te 4.55 en 17.16 r'immer bestaat uit 10 pagina's gevolg waren van een te star juridisch standpunt. Hij wees in dat verband op een tegenspraak in de uitlatingen van z|)n beide voorgangers Schuman en Bl- dault met betrekking tot de vrijheid, die Duitsland eventueel zou worden gelaten uit de E D G. te treden nadat dit land weer herenigd zou zijn. Die vrijheid was op een vorige conferentie van de zes. waarbij Bidault aanwezig was. erkend en volgens Mendès-France terecht. Om echter te voorkomen dat Duitsland eens misbruik zou kunnen maken van dat privilege door na een eventuele hereni ging andere nieuwe voordelen te bedin gen, had Mèndes-France voor alle zes leden datzelfde recht van uittreden ge vraagd. Maar ook met dat verzoek had hij bij dovemans oren aangeklopt. De voorlopige balans van deze uiterst be langrijke debatten in de Franse Kamer vallen zeker wel uit in het nadeel van de voorstanders van de E.D.G. Ofschoon men de objectiviteit van het expose van de premier moeilijk ontken nen kan. heeft hij toch ook geen vinger uitgestoken om de E.D.G. nog over de brug te helpen. E.D.G. OF WEHRMACHT? Toen een katholieke M.RJVer de premier interrumpeerde mot de op merking. dat de keuze luidde E.D.G. of Wchrmacht, antwoordde Mendès- France dat er ook nog wel een ander alternatief bestond. Het was echter nu nog niet het moment de verschil lende formules voor een Duitse her bewapening le onderzoeken, zo zeide de premier. Maar h|j wenste wel nog maals te onderstrepen, dat ook zijn regering zich onverbrekelijk verbon den gevoelde met het Atlantisch Pact. dat hij de basis noemde van Frank rijks buitenlandse politiek. PM. F. heeft onmiskenbaar opnieuw een diepe indruk op de Kamer gemaakt en wanneer de stemming gistermiddag was gehouden, dan zou het Europese leger ongetwijfeld verworpen zijn. De enige kansen, die nu nog de E D.G. schijnen te resten vormen de rede voeringen. waarmede voorstanders van gewicht als René Mayer die gister avond al vr|j kort gesproken heeft Pinay, Schuman en Rc-.vnaud zich nog zullen laten geiden. Aan hen zal de taak ten deel vallen de risico's op te sommen, voor de ge hele Westerse wereld, die met de ver werping van de E.D.G. zijn verbon den: een isolement van Frankrijk, ver wijdering van Amerika met het ge vaar van een herlevend isolationisme, en nieuwe onderhandelingen met Duitsland, dat intussen sterker en daardoor ook vermoedelijk halsstarri ger is geworden. Over die risico's hebben de meeste sprekers en alle rapporteurs tot nu toe met een merkwaardige lichtzinnig heid heengegleden. Maar het is dan ook een kenmerk en een uitvloeisel van het nationalis me dat zich in Frankrijk de laatste maanden zo sterk gelden laat. de risico's van uit het buitenland minder zwaar te doen wegen dan de angsten en de zorgen in het binnenland. Tijdens het debat beschuldigde de voormalige premier Rene Mayer Mendès- France ervan, in zijn toespraak tot de Assemblee niet te hebben gezegd, welk alternatief beleid hij zou voorstellen, in dien de EDG. werd verworpen. H|j zei. dat maarschalk Juin van me ning is, dat geen alternatief voor de EDG. in korte tijd verwezenlijkt kan worden en dat het verdrag „ontegen zeggelijk" toezicht over Duitse herbewa pening inhoudt. Als de Nationale Vergadering de E.D.G. verwierp en zich ook uitsprak tegen Duitse herbewapening, zou Frank rijk de wereld het beeld bieden van een land. dat niet langer zichzelf wil ver dedigen. omdat het zich niet langer al leen kan verdedigen. Mayer heeft indertijd gezegd, dat de Saarkwestie eerst moest worden opgelost voor Frankrijk de E.D.G. zou kunnen 'aanvaarden. Om twaalf uur ging de Nationale Ver gadering uiteen om het debat heden morgen om half tien te hervatten. Een groep van de beste mannen van de Amerikaanse Marine bevindt zich momenteel in de Noordelijke IJszee waar zij moeten onderzoeken of er mogelijkheden bestaan tot het verrichten van militaire operaties in dit gebied. De koude van het water wordt ge meten. en de dikte van het ijs wordt gecontroleerd door kikvorsmannen die zich daartoe in het ijskoude wa- ter begeven, en zelfs grote stukken onder het ijs door zwemmen. De on derzoekingen worden verricht in op dracht van het Departement van Verdediging. Kikworsman Ernest L. Murri na een duik onder het ijs. Hij heeft be slist een koud baantje. Resolutie Liberale Internationale Verdere integratie noodzakelijk De Liberale Internationale te Knocke (België) heeft een resolutie aangeno men, waarin gezegd wordt dat ..de dagen der kolonisatie" voorbij zijn. Er wordt eerbied geëist voor het liberale beginsel van vrijheid voor personen en naties in Ron; ns: Swan of Kells MevTouw Genevieve Knapp-Kells uit Basking Ridge, New Yersey, heeft, toen zij een foto van de aan geheugenverlies lijdende RoMSms <of Swan) m een Ame- r.kaanse krant zag, de overtuiging ge kregen dat hij beJt haar broer Walter Kells zou kunnen zijn. Wal tec Kells was staactschutter in een B-17 bommenwer per van de tijdens de tweede wereld oorlog in Engeland gestat .onn eerde Amerikaanse Luchtmacht. Dit toestel is tien jaar geleden in de Noordzee te rechtgekomen. De bemanning van acht koppen werd door de Duitsers gepakt en Azië. Aangedrongen wordt op nauwere samenwerking tussen de liberalen van Azië en van het Westen. Door financiële en technologische sa menwerking moet de levensstandaard van de Aziatische volken omhoog ge bracht worden zander hun vrijheid te beperken. De liberale Internationale nam later eenstemmig een resolutie over de Euro pese toestand aan. waarin verklaard wordt, dat: 1. Ondanks sommige veranderingen in tactiek, de politieke strategie van de lei ders van Moskou dezelfde blijft: de over heersing van de wereld. 2. Onderhande lingen met deee leiders waarbij met d;t feit en met het zelfbeschikkingsrecht der volkeren geen rekening zou worden ge houden. noodlottige gevolgen zouden hebben voor de openbare mening aan weerszijden van het ijzeren gordijn. 3 Nauwere integratie van de politiek der West-Europese naties op het gebied van de buitenlandse politiek, de landsverde diging en economische sociale kwesties noodzakelijk is. 4 Alle regeringen, par lementen en politieke partijen wordt verzocht de Europese economische een heid tot stand te brengen, via de gelei delijke liberalisatie van de markten in 1947 deelde men mevrouw Knapp mede. dat haar broer als ..dood" te boek stond. Ter gelegenheid van dc herden king van het ontzei van Groningen in 1672. werden in deze Noordelijke piovinciehoofdstad diverse feeste lijkheden georganiseerd door de Vereniging voor Volksvermaken welke hiermee alleszins eer inlegde. Twee belangrijke onderdelen van de feestelijke viering van dit heug- Van het bovenstaande type vlieg tuig. dat men hier ziet tijdens een proefvlucht, heeft de KLM er enige dagen geleden drie besteld bij de Amerikaanse Lockheed Aircraft Corporation. Toen de maatschappij de gegevens voor 1049 G. vrijgaf, maakte zij bekend, dat de vleugel tank. die elk ongeveer 2275 liter benzine kunnen bevatten en waar mee oorspronkelijk alleen dc 1049 G .liet transpor/model werd uitge rust. ook voor passagierstoestellen beschikbaar zijn. Het vliegbereik van de toestellen wordt hierdoor op gevoerd lot 4620 mijl. hetgeen erop neerkomt dat de KLM met een der gelijk toestel op dc lijn Amsterdam -New York geen enkele tussenlan ding meer zou moeten maken. De tijdwinst zou in dat geval zeer be langrijk zijn. Voor dit nieuwe type Super Constellation met vleiigel-tip- tanks hebben behalve Nederland ook Frankrijk. Duitsland, Thailand Portugal en Cuba bestellingen lopen lijk feit. waren een concours hippi- que en een maskerade, waarvoor zo wel in de kringen van de deelnemers als bij de toeschouwers ruime be langstelling bestond. Ter afwisseling van het concours werd de grote maskerade Gronin gen Constant. Beholt van 't Lant" gehouden waarvoor de optocht in het Stadspark werd opgesteld. Hier boven een beeld van deze maske rade. krijgsgevangenenkamp opgesloten, «-nje concurrentie en onafhankelijk ran ^S^^maar; elk dogma. 5 De Internationale meent dat de voortzetting van de pogingen om de integratie ran de politieke en econo mische activiteit der zes mogendheden van de Europese kolen- en staalgemeen schap uit te breiden, e?n onmisbare voor waarde is voor de volledige vreedzame integratie van geheel Europa, op basis van politieke vrijheid en van het recht der naties om zelf over haar lot te be slissen 6. De plannen voor regionale in tegratie. zoals die van de Benelux-landen en Scandinavië, worden aangemoedigd Het aanstaande coneres van de Libe rale Internationale zal" het volgend jaar in Zwitserland worden gehouden. Om het zoeken naar de werkelijke identiteit van de zich Rollins noemende Amerikaan over een zo gToot mogelijk gebied uit te strekken, heeft de Visie film te Amsterdam Zaterdagavond een kort geluidsfilmpje van hem gemaakt. Dit vijf minuten durende filmpje zal over enkele dagen zowel door Columbia Broadcasting System te New York als door de Canadian Broadcasting Corpo ration in een televisieprogramma wor den uitgezonden. De laatste dagen heeft Rollins namelijk ook op in het Frans gestelde vragen in het Frans geantwoord ën hierbij gesproken over Toronto, de hoofdstad van de Canadese provincie Ontario. Daarom wordt ernstig rekening gehouden met de mogelijkheid dat hij van Canadese afkomst is. De met het onderzoek belaste personen hopen door het inschakelen an de tele visie, waardoor Rollin's beeltenis nu in millioenen huiskamers zal worden ge zien. in contact te kernen met zijn fami lie, vrienden of met oud-militairen, die hem hebben gekend. Russische Ambassade Djakarta: 60 leden „exclusief" Schending van gesloten overeenkomst? De tweede secretaris van de Russische Ambassade in Djakarta, die Donderdag i onverwacht in Djakarta is aangekomen, heeft Zaterdag een officieel bezoek gc- I bracht aan het ministerie van Buiten landse Zaken. Hij verzocht het ministe rie om huisvesting voor hem en zijn I gezin. Toen hem gevraagd werd, wanneer ambassadeur ZhukoV In Djakarta zou arriveren, met welk schip hij uit Rome Is vertrokken, hoeveel personen hem vergezellen en hoe groot de gehele ambassade-staf zal zjjn, bleef h|j het j antwoord schuldig. Hij zeide slechts in antwoord op deze vragen: „ik weet het i niet". Intussen wordt van de zijde van het j Ministerie van Buitenlandse Zaken vernomen, dat van de Indonesische Ambassade in Moskou nog geen medede lingen zijn ontvangen over het vertrek van de Russische ambassadeur en over diens staf. Men verklaarde voorts, dat hot. zeer lastig zal zijn hulsvesting voor het personeel van de Sovjet-Ambassade j te vinden, omdat nadeie gegevens ont- breken. Volgens eerdere berichten, zou de staf uit 60 leden beriaan. inclusief de e-- zinslcden. Thans werd med-gelce'd. dat dc gezinsleden niet in hel getal van 60 zijn bcgTepen. Men zeide voorts niet te begrijpen, i waarom het vertrek van Ambassadeur Zhukov naar Djakarta in zulk een geheimzinnigheid is gehuld. De vice-voorzitter van het Indoncsi- sche Parlement, mr Tomboenan. heeft «crklaard. dat indien het juist is. dat de staf «an de Sovjet-Ambassade uit 60 leden bestaat, dit een schending betekent van dc tussen Rusland en Indonesië gesloten overeenkomst, vol gens welke de uitwisseling «an diplo matieke vertegenwoordigingen zou geschieden op basis van reciprociteit. De Indonesische staf in Moskou telt slechts 8 Ieder., aldus mr Tamboenan. De regering dient de juistheid van de berichten na te gaan. en indien bRikt, dat zij waarheid bevatten, moet zij de nodige maatregelen treffen. De voorzitter van de sectie Binnen landse Zaken van het Parlement. Sjamsoeddin Soetnn Makmoer. zeide dat indien oe Russische ambassade van groter omvang is dan de Indonesische ambassade in Moskou, de regering de zelfde maatregelen moet treffen als indertijd ten aanzien van de Chinese Volksrepubliek geschiedde, en de over tollige stafleden moet terugsturen In kringen van de Nahdatoel Oelama. dc Isiamletische regeringspartij, toonde men z:ch verstoord over de omvang van I de staf van de Russische Ambassade. I Mendès-France sprak ock voor radio GEEN VERDER UITSTEL. Premier Pierre Mendès-France heeft Zaterdagavond ln een speciale radio toespraak tot het Franse volk te ken nen gegeven, dat hij tegen uitstel van de stemming over de ratificatie van het verdrag inzake de Europese verdedi gingsgemeenschap is Hu zeide. dat hij, indien zijn compro mis-voorstellen op de Brusselse confe rentie zouden zijn goedgekeurd, al het mogelijke zou hebben gedaan om ze aangenomen te krijgen. „Maar indien ik het bestaan van de regering op het spel zet met een oplossing, die het land bluft verdelen, zou ik tekort schieten in de beloften, die ik voor mUn ambtsaan vaarding heb gedaan." „Het is thans van essentieel belang, dat wij niet terugvallen in de sleur, welke veroorzaakt is door ons gedraai in het verleden. Onze jeugd verwacht dat er een einde komt aan het getalm en gebrek aan zelfvertrouwen. „Wanneer de stemming eenmaal is gehouden, zullen wU de consequenties moeten aanvaarden en het Verdiag van Parus van kracht moeten laten worden of anders een nieuwe oplossing zoeken in overeenstemming met onze Weste lijke bondgenoten. WU zullen ons zon der verwUl aan het werk moeten zetten, met de wil om resultaten te bereiken en deze snel tot stand te brengen", al dus de premier, die er aan toevoegde, dat Frankrijk zich op constructieve ta ken zal kunnen concentreren, wanneer er een einde is gekomen aan de thans heersende onzekerhc.d. Hu verklaarde, dat men hem ln som mige kringen adviseerde af te treden. „Ik zou niet aarzelen dit te doen. indien ik van mening was. dat mun persoon lijk terugtrekken tot eenheid en over eenstemming zou lelden. Maar d t zou integendeel een nieuwe crisis aan onze crisis met de EDG toevoegen en op nieuw leiden tot uitstel, iets waardoor wij in het verleden reeds zo vaak in discrediet zyn gebracht."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 1