LEIDSCH
DAGBLAD
„Nieuwe loonronde mogelijk,
mits huurverhoging"
WEERBERICHT
93ste Jaargang
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1954
No. 28307
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f0,50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Schijm-regerlng
jn Frankrijk
In Frankrijk heerst momenteel weinig
minder dan een chaosl
Er ls een regering Mendès-France,
maar regeren doet zij niet. Er is een
regering Mendès-France, doch zij leeft
met meer.
Begeren doet een regering alleen,
wanneer zij de toon aangeeft bij het
beleid, dat zi) zich heeft voorgesteld te
volgen. Welnu, heden zal de Franse
Hationale Vergadering beginnen aan
het grote vraagstuk, dat niet slechts
Frankrijk doch geheel West-Europa be
zig houdt: de al of niet ratificatie van
cé E D G. en de regering Mendès-France
staat geheel terzijde. De Franse premier
heelt geweigerd zich partij te stellen
en zegt tot het parlement: kies zelf
maar, de regering laat u volkomen vrij.
De regering neemt geen enkel standpunt
In, noch voor, noch tegen en de kwestie
van vertrouwen zal niet worden gesteld.
Voor een zo belangrijke kwestie als de
E.D.G. toch ongetwijfeld mag worden
genoemd, is dit weinig minder dan een
ruiterlijke erkenning van: non possumus
oftewel wij kunnen niet, hetgeen in dit
geval wil zeggen, wij durven nietl
Een regering, die zich geen partij
durft stellen in een kwestie van levens
belang voor het land, kan moeilijk nog
een regering worden genoemd. Zij geeft
cch zélf een brevet van onvermogen.
Doch ls er nog een regering Mendès-
France. leeft zij nog? Het antwoord
moet ontkennend luiden. Want. wordt de
ED.G. verworpen, dan treden de minis
ters, die voorstanders zijn van dit
aeeoord. uit. wordt zij aangenomen, dan
doen dat de tegenstanders van het ver
drag In wezen is er derhalve geen
Mendès-France meer.
Het ls een droevig beeld van verwor
ding, dat de Franse politiek aldus we
derom biedt. En dat Juist op een
moment, dat van Frankrijk een beslis-
t:ne wordt gevraagd, die voor het land
zelf, maar ook voor geheel West-Europa
van het grootste belang ls.
De reden voor dit reemde optreden
Tan een persoon als Mendès-France, die
zile vraagstukken nu eens zou opknap-
;«n en inderdaad Indo-China oploste,
ij het met een eclatante nederlaag, die
jet twistpunt Tunis nader tot een op
lossing bracht en ook voor Marokko
inzicht stelde? Wij zien er slechts één
tn. helaas, erg bewonderend kunnen wij
met daartegenover staan: het ls n.l. om,
at er ook gebeurt, zich zelf veilig te
tellen en niet te moeten aftreden,
ezant kunnen wij een dergelijke hou
ding bil levenskwesties niet noemen en
iet ls bovendien de vraag, of dit spel
i slagen heeft.
I Zelfs aangenomen, dat er geen sprake
n: zyn van een val van het kabinet,
c::h van een reorganisatie, zodat Men
dès-France niet opnieuw door het par
ament moet worden aanvaard als
premier, zelfs dan nog lijkt ons een
meerderheid voor hem verspeeld. Spe
ciaal, nu in de kringen der socialisten.
IÉi» hü dan beslist nodig zou hebben,
Kherpe critiek tot uiting komt tegen
pjn beleid of beter gezegd, gebrek aan
beleid.
Zo lijkt het bewind van de sterke man.
die Frankrijk zou opheffen uit zijn
venal, weinig minder dan aan een
i.den draadje te hangen, om niet te
:??gen: het is voorbij
1 Wat de E.D.G. zelf betreft, er zijn er
cog slechts weinigen, die aan de kans
via aanvaarding door het Franse par
ament durven geloven, vooral niet, nu
|zog weer eens is gebleken, dat de
lEclalisten, die tegen het partij-besluit
p om voor te stemmen, neen zullen
zgen, bij hun besluit blijven, al dreigt
iverlng uit de partij.
Slechts weinig partijen nemen overi-
jpns een eensgezind standpunt in. de
itdwldingsleln loopt vrijwel dwars door
i-? heen Tegen is natuurlijk de com-
mistlsche partij en eveneens natuur-
cde Gaullistische, voor zijn de Katho
den van de M.Ft.P. Daarmede is de
Noten eenheid genoemd.
Overigens staat men voor niet op te
~aen raadsels, zo verward is de situatie.
i°m één voorbeeld te noemenMendès-
fhace heeft zich uitgesproken voor
"'stel van de Duitse souvereiniteit,
'»r deelneming van Duitse troepen
de verdediging van het Westen en
"*n discriminatie van West-Duitsland.
'f nu één orgaan te bedenken, dat
"t?r aan deze dingen tegemoet komt
de ED.G.? En toch weigert de
-35e premier dit te erkennen, houdt
■j vast aan zoveel alsen en maren, dat
'EDG volkomen zou worden gede-
'iliseerd, wanneer daaraan zou
en voldaan.
^i wat. als de ED.G. ls verworpen?
j Frankrijk dan van voren af aan
en beginnen aan nieuwe besprekin-
A hetgeen opnieuw een uitstel van
pstens een Jaar zou betekenen?
lijkt ons onmogelijk, dat de part-
daaraan denken, vooral niet. nu tot
laatste ogenblik de Franse premier
i' het uiterste ls tegemoet gekomen,
blijkt uit nieuwe voorstellen van
fchk. gedaan uit naam van alle andere
pG-deelnemers. Niet alleen, dat de
dringt er is al te lang gewacht en
finild maar bovendien zal men,
1' a«i in West-Duitsland de regering
fienauer niet in gevaar brengen, moe-
toortasten. En hoe dan ook. dat wil
•7:,3 dat Frankrijk voor het moment
poleerd zal komen te staan! Waar
verlokkingen van de zijde
Moskou, waarvan het aanbod van
tn voor een wederzijds verdrag van
^Unge bijstand het jongste voor-
Is, Frankrijk weinig soulaas
ffl.
voor gans West-Europa uiterst
.-htig besluit zal 'c Parijs moeten
"A helaas, met weinig kans op
.ode blok zal vermoedelijk op-
reden te over hebben om te
Beschouwende nota van S.E.R.
Advies tot belastingverlaging
als compensatie
Vergeten groepen dienen beschermd
te worden
De Sociaal Economische Raad heeft een nota gepubliceerd over de moge
lijkheden en wenselijkheden ener loonsverhoging en aanverwante economische
problemen. Met in achtneming van een aantal belangrijke factoren acht de
Raad een loonsverhoging, indien deze door het georganiseerde bedrijfsleven
wenselijk zou worden geacht, aanvaardbaar, waarbij de Raad zich echter ont
houdt van een oordeel, of een dergelijke verhoging verplicht zou moeten zijn
of slechts veroorloofd. Aan een eventuele loonsverhoging zou het principe
besluit tot een nieuwe huurverhoging gekoppeld moeten worden, eventueel
met gelijktijdige instelling van een huuregalisatiefonds. Consequenties hiervan
zouden moeten worden opgevangen door bepaalde belastingverlagingen.
Tevens zouden maatregelen moeten worden getroffen tot bescherming van
het reële inkomen van de „vergeten groepen".
afgewenteld, valt niet met zekerheid
te voorspellen. Naarmate in het on
dernemersinkomen een marge voor
loonsverhoging beschikbaar is wordt
afwenteling op de prijken minder
waarschijnlijk en omgekeerd.
Handhaving van de arbeidsvrede heeft
een economische betekenis
Rekening moet worden gehouden met
loonbetalingen die boven de huidige re
geling uitgaan.
GEEN BEZWAAR TEGEN
LOONRONDE
Uit het voorafgaande volgt. dat. in
dien zulks door het georganiseerde
bedrijfsleven wenselijk zou worden
geacht, een loonsverhoging die zich
zou bewegen binnen het kader dat in
de voorafgaande beschouwingen is
aangeduid, op gTOnd van de huidige
economische situatie geen bezwaren
zou ontmoeten.
Wat de modaliteit van een eventuele
loonsverhoging betreft, met name de
raag of zij in de vorm van een „ver
gunning" dan wel van een „verplich
ting" zou moeten worden gegeven, heeft
de raad geen definitieve uitspraak willen
doen.
Met betrekking tot de vraag of op
korte termyn nieuwe loonmaatregelen
dienen te worden getroffen heeft de So
ciaal Economische Raad zich niet ge
baseerd op de ontwikkeling van de kos
ten van levensonderhoud, doch op een
vergelijking van de verandering in de
reële inkomenspositie van de handar
beiders ten aanzien van de ontwikke
ling van het reële nationale inkomen
per hoofd van de actieve beroepsbevol
king. Hierbij is uitgegaan van een ver
gelijking der nominale inkomens en van
het nationale inkomen berekend tegen
factorkosten. Het voor dit doel beno
digde cijfermateriaal is o m. verstrekt
door het Centraal Planbureau.
Bij het gekozen uitgangspunt heeft de
Raad zich beperkt tot de positie van de
handarbeiders. De ontwikkeling van de
positie der handarbeiders is in beginsel
gebaseerd op het verloop der lonen en
sociale lasten. Ongeacht de keuze van
het basisjaar heeft de Raad een diver
gentie geconstateerd tussen de ontwik
keling van de inkomenspositie der hand
arbeiders en die van het nationale in
komen per hoofd van de beroepsbevol
king. Op basis van 1949 100. is deze
divergentie 3 4"6. Gaat men uit van
1951 100. dan bedraagt deze diver
gentie 2 b 3Vi.
Een deel van de Raad is van oordeel,
_at in dit verband rekening moet wor
den gehouden met de invoering van de
wachtgeld- en werkloosheidsverzekering
waardoor genoemd percentage met 1%
dan wel 1,7% zal worden vermeerderd.
Voor een beoordeling van de vraag of
op gTond van de huidige economische
situatie een eventuele loonsverhoging
kan worden toegestaan indien deze
door het georganiseerde bedrijfsleven
zou worden gewenst zijn de navol
gende conclusies uit de voorgaande be
schouwingen van belang.
Aan het gegeven cijfermateriaal kan
slechts een betrekkelijke waarde worden
toegekend. Nochtans zijn de gegevens
in het rapport bijeengebracht, de best
verkrijgbare.
E>e toestand van het bedrijfsleven
wordt gekarakteriseerd door een grote
mate van bedrijvigheid, waarvoor de
buitenlandse afzet de belangrijke drij
vende kracht is.
De toeneming van productie en werk
gelegenheid ging gepaard met een gun
stige ontwikkeling van de arbeidspro
ductiviteit.
Het algemene economische beeld be
hoeft niet zonder meer representatief
te worden geacht voor de afzonderlijke
bedrijfstakken. Afwijkingen in gunstige
zowel als in ongunstige zin zijn moge
lijk.
De ontwikkeling van het natonale
Inkomen is by constant gebleven
ruilverhoudingen met het buitenland
parallel aan de ontwikkeling van het
nationale product verlopen.
Het is redelijk, dat ook de werknemers
in de stijging van het nationale inko
men een voldoende aandeel hebben. De
omvang van de verschuivingen in de
inkomensverdehng gedurende een con
junctuurcyclus blijkt naar tijd en plaats
verschillend te zyn. Enige divergent:?
in de inkomensontwikkeling, mits bin
nen zeer nauwe grenzen van b.v. ten
hoogste enkele procenten blijvend, be
hoeft niet zonder meer als „abnormaal"
te worden beschouwd en tot corrigerend
optreden te nopen.
Een zekere voorzichtigheid Is ge
boden in het leggen van additionel
lasten op de Nederlandse export, aan
gezien de beschikbare marge om dez
lasten te dragen kleiner zou kunne:
zijn dan veelal wordt gedacht.
Uit de vergelijking van de gegever
cijferreeksen betreffende de inkomens
positie van de handarbeiders en het na
tionale inkomen per hoofd van de be
roepsbevolking. zou onder voorbehou
van de onzekerheid der cyfers geconclu
deerd kunnen worden, dat voor het jaa
1954 een geringe achterstand valt t
constateren.
De invloed, die door een loonsverho
ging op de werkgelegenheid althans op
korte termijn, zal worden uitgeoefend,
zal van betrekkelijk geringe betekenis
zijn
Een eventuele loonsverhoging zal op
korte duur geen ongunstige conse
quenties met zich brengen voor de
betalingsbalans.
Of en in welke mate een loonsver
hoging op het prijsniveau zal worden
Trams en trolleybussen in de stad
Kyushu, japan, kregen een fikse
douche toen enorme vloedgolven op
het strand voor de boulevard stuk
sloegen, opgejaagd door een or-
Naar het oordeel van de raad is het
gewenst, dat met een eventule loons
verhoging tegelijkertijd ook op korte
termijn veranderingen van de kunst- j kaan. die het Zuidelijk gedeelte van
ÏÏdhbüedé inkomensvorming8'bestaarf. j het japanse eilandenrijk teisterde
onder het oog worden gezien F.n al is het dan de laatste tijd in
Met name gaat het hierbij om de i J
beheersing van het huurpeil. Het voort- i rijwcl de gehele wereld veel natter
bestaan van een kunstmatig huurpeil. I
waarvan algemeen gevoeld wordt, dat dan wel wenselijk en aardig IS. toen
het op langere termijn niet gehandhaafd je trams cn bussen startten voor een
kan blijven, wordt door de ondernemers
gevoeld als een voortdurende bedreiging speciale tocht door de water-woes-
van hun kostprijsverhoudingen, omdat
zij steeds moeten rekenen met de moge- j tcnij. u'flS er geen plaatsje meer on-
uikhe.d, ï?!ibezel... Die rare menr.cn toch
DESTAGING V.O. KOSTEN V. IEVENS0NDERH0UD(GEZINSVER8RUIK)1940-1953
EN 0E LOONRONOES VAN 1945-1954pJan.)
In een West-Berlijns postkantoor
worden op het ogenblik proeven ge
nomen met het bovenaf geheelde
toestel, dat de brieven frankeert ter
wijl ze worden gepost. Nadat men
de brie] in de automaat heeft ge
stopt moet men in een ingebouwd
muntenapparaat geldstukken stop
pen. die er voor zorgen, dat de
brieven juist worden gefrankeerd
en dat zij in een - eveneens inge
bouwde - postzak terechtkomen.
Onderfrankeren. zoals nog maar al
te vaak voorkomt is hierbij uitge
sloten. De brieven mogen maar een
bepaalde oppervlakte en een dikte
van 6 mm hebben. Het apparaat is
gemaakt voor waarden van I. 2. 5
cn 10 Pfennig. Pas wanneer men
de eerste munt m het toestel liccft
I loten glijden, kan men de brief in-
I schuiven. Het geheel wordt elcc-
trisch aangedreven.
De Raad is dan ook van mening, dat
tegelijkertijd met het eventueel over
gaan lot een loonsverhoging een
beginselbesluit genomen dient te wor
den ten aanzien van een nieuwe huur
verhoging, welke van een zodanige
omvang diert te zijn. dat hiermede
een belangrijke stap op de weg naar "n
economisch verantwoord huurpeil
wordt genomen. Hierbij zij aangete
kend onder verwijzing naar het
uitgebrachte advies van de Kaad in
zake het huurvraagstuk dat een
deel van de Raad van oordeel is. dat
een dergelijke huurverhoging gepaard
dient te gaan met de instelling van
een huuregalisatie fonds.
In verband met de noodzakelijke
voorbereidingen zal een dergelijke huur
verhoging niet binnen enkele maanden
kunnen plaats vinden. De Raad is van
mening, dat een eventuele loonsverho
ging. welke in verband met de huidige
omstandigheden door het georganiseerde
bedrijfsleven thans zou worden ge
wenst hierop niet behoeft te wachten.
De gevolgen van een dergelijke huur
verhoging voor net reële Inkomen van
de bevolking dienen, naar de mening
van de Raad. zoveel mogelijk te worden
gecompenseerd door een verlaging van
bepaalde indirecte en eventueel ook
directe belastingen In de mate. waarin
het niet mogelijk zal zijn een compen
satie via belastingmaatregelen tot stand
t° brengen, kan. naar de mening van de
Raad. een additionele loonsverhoging
worden toegekend.
Droogte naast overstroming
Terwyl het uiterste Oosten van het
1 Indische vasteland te lijden heeft van
overstromingen door hevige regenval,
heeft het Westelijke deel. met name de
Penöjaab. te kampen met droogte.
I waardoor reeds aanzienlijke schade aan
de te velde staande gewassen is aange-
richt.
Sommige delen van het genoemde ge-
i bied hebben slechts de helft of een
vierde deel van de normale hoeveelheid
1 regen in de zomer gehad, aldus ls uit
Lahore gemeld. Men verwacht een ver-
I lies van 10 tot 30 procent in de op-
brengst van de verbouw van voedings
gewassen en katoen,
j DE OOGSTSCHADE IN DUITSLAND
De West Duitse regering zat overleg
plegen met de landbouworganisaties over
een mogelijke vergoeding van de vele
millioenen. die de boeren door de regen
val aan schade zullen lijden De zon is
thans eindelijk ook in Noord-Duitsland
doorgebroken, en alom zyn de boeren
met man en macht bezig, deels 's nachts
om de oogst binnen te brengen. Veel zal
de late zon echter niet meer kunnen
redden, daar de oogst nog steeds voor
driekwart op de velden staat Men vreest
dat de rosgeoogst goeddeels slechts als
veevoeder bruikbaar zal zyn. De grootste
schade ïyden de boeren in Noord-Duits-
land en in het Rijnland In Beieren daar
entegen is de schade in verhouding ge
ring. afgezien natuurlyk van die gebie
den. die onder de jongde overstromingen
te lijden hebben gehad. In het Rynland
wordt het verlies van broodgraan op
twintig procent geschat.
Ook in de Sovjetzone hebben de weers
omstandigheden een zeer nadelige in
vloed op de oogst gehad. De regering
heeft er besloten bijzondere gemachtig
den aan te stellen, die alle beschikbare
krachten mceten recruteren, om de oogst
van de velden te halen, nu eindelijk het
weer ls omgeslagen.
West-Duitsland zal zijn invoer van
levensmiddelen vergroten. Het West-
Duitse ministerie voor de voedselvoorzie
ning heeft reeds desbetreffende maat
regelen genomen.
Nota aanvaard
l Tenslotte zij verwezen naar het eerder
door de Raad uitgebrachte advies met
betrekking tot de huurverhoging, waarin
ook bepaalde voorstellen zyn gedaan
om te komen tot het opvangen van de
gevolgen van een huurverhoging voor
de hier genoemde groepen van de be- nitievc tekst wordt binnenkort gc>
volking. pnbllceerd.
De nota werd met een aantal verdui
delijkende verbeteringen gistermiddag
om vijf uur na een enkele uren
durende discussie aanvaard. De dcfi-
Nieuwe overwinning voor
Mendès-Frauee
In het voorafgaande heeft de Raad
zich vooral bezig gehouden met de in
komenspositie van de groep werknemers
Het zou aanbeveling verdienen, indien
bij het realiseren van de in het vooraf
gaande aanbevolen maatregelen ook
bijzondere aandacht zou worden ge
schonken aan de niet meer in het
arbeidsproces ingeschakelden. zoals bijv.
weduwen, gepensionneerden en kleine
renteniers. Al het mogelijke rau gedaan
moeten worden om het reële inkomen
van de onderhavige groepen van de
bevolking veelal terecht als „vergeten
groepen" aangeduid niet te doen
dalen.
Ten behoeve van een deel dezer groe
pen zouden bepaalde wettelijke voor
zieningen kunnen worden gecorrigeerd.
Voor rover het personen betreft, die
een inkomen intvangen uit bedrijfs-
of ondernemingspensioenfondsen zou
den van de zijde van het bedrijfsleven
zelf de nodige maatreeelen kunnen
worden genomen om de reële Inko
menspositie van deze nersonen eniger
mate op peil te houden.
Het belang der vergeten groepen
brengt ook mede. dat zoveel mogeiyk de
compensatie voor de huurverhoging
wordt gevonden ln belastingmaatregelen.
Inzake Noord-A?rika
De Franse Nationale Vergadering
heeft gisteravond de politiek der rege
ring ten aanzien van Noord-Afrika
met 451 tegen 122 stemmen goedge
keurd.
Er werd gestemd over een radicale
lotie. waarin werd gezegd dat de Na
tionale Vergadering de verklaringen
er de politiek ten aanzien van Tunesië
en Marokko, welke door premier Men-
aes-France en Fouchet. de minister
voor Tunesische en Marokkaanse zaken.
zyn afgelegd, goedkeurt. Het debat heeft
itwee dagen geduurd.
I De grote meerderheid voor Mendès-
I France kwam niet als verrassing, daar
de Nationale Vergadering het regerings-
I beleid eigenlijk al had goedgekeurd,
j toen het zich eerder deze maand uit-
1 sprak voor uitstel van de behandeling
De 122 tegenstanders van de premier
Redelijk weer
Het K.N.M.I deelt mede:
Toen Dinsdag ln ons land een koude-
record voor Augustus werd gevestigd
zette een hogedrukgebied bij de Azoren
zich in beweging Donderdag bereikte
het Engeland en Vrydag bezorgde 'iet
ons een stralende zomerdag, waarby
de tempei atuur in het Zuid-Oosten van
het land tot 24 graden opliep Op het
continent aangekomen nam het hoge
drukgebied iets in betekenis af. maar
er is inmiddels een nieuw hogedrukge
bied bij de Azoren aangekomen, dat
zich ook over de Britse-eilanden uit
breidt. Geleidelijk krijgt dit nieuwe
hogedrukgebied de overhand waar door
de wind weer naar de Westhoek waait.
Als gevolg daaivan zullen de temperatu
ren morgen iets lager blilven dan giste
ren. maar de regenkansen zyn voor
Zondag gering, zodat dit weekeinde op
redeiyk weer gerekend mag worden
waren voornamelijk afgevaardigden van
de gematigd conservatieve fracties.
Dé Nationale Vergadering heeft voorts
besloten de besprekingen met India
over de toekomst der Franse nederzet
tingen in India voort te zetten.
Mendès-France heeft verklaard, dat er
geen sprake van is. dat de afgezette
sultan van Marokko weer op de troon
zal komen. Hy zeide verder, dat ziin
regering van Plan is binnenkort voort
gang te maken met economische, poli
tieke en sociale hervormingen in het
protectoraat De hervormingen beogen
de instelling van gekozen plattelands-
en gemeenteraden, meer rechten voor
de vakbeweging en loonsverhoging voor
de Marokkaanse landarbeiders.
Ook is de Franse regering van pian
het huidige bestuur in Marokko aan een
onderzoek te onderwerpen
Minister Fouchet zeide dat de Franse
regering by Egypte en Libve heeft ge
protesteerd tegen steun die deze landen
aan zekere Noordafrikaanse agitatoren
zouden verlenen.
Vrij zonnig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Licht tot half bewolkt, droog weer.
Zwakke tot matige wind uit Westelliko
richtingen. Weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt te 10 uur).
29 AUGUSTUS
Zon op: 545 uur; onder: 19.36 uur.
Maan op: 7.02 uur; onder: 19 26 uur.
Hooewater te Katwijk te 3 49 en
16.11 uur. (30 8 te 4.22 en 16 44 uur.
Springtij).
Dit nummei bestaat uit 10 pagin:
en een Bijvoegsel.