VOOR DE
NEDERLAND: „LET OP UW ZAAK"
BESTWIL! voor d,e
4.95
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCII DAGBLAD - ZATERDAG 28 AUGUSTUS - PAGINA 4
(Van een bijzondere medewerker)
Vóór de eerste wereldoorlog werd het als absurd beschouwd
om in de zomer naar de Rivièra te gaan. Keizerinnen, groot
industriëlen en grootvorsten, roemruchte actrices en schatrijke
lords, kortom de luxueuze crème van onze aardbol reisde in
hartje winter met hutkoffers, juwelen en bolle portefeuilles naar
de Cote d'Azur om reeds wat zonnewarmte op te vangen en zich
te laten zien. Heel geleidelijk aan is dat winterseizoen in dis-
crediet geraakt, vooral doordat trein- en busondernemingen
deze blauwe kust, welke eens het exclusieve domein der rijken
was, ontsloten voor de kleine man. Deze gaf de voorkeur aan
de zomer, aan Juli en Augustus, omdat hij wilde zwemmen,
zonnen en in de zoele avondlucht op een boulevardbankje
zitten. En waarschijnlijk ook wel omdat het in Europa, dank zij
de medewerking van de scholen, traditie is geworden, dat de
massa er eensgezind op het „hoogseizoen" tussen uit trekt.
De echte en de geldadel hebben zich neergelegd bij de
wensen van de kleine man, want ze waren niet omvangrijk ge
noeg meer om voor een eigen druk winterseizoen te zorgen. En
anderzijds beseften zij toch ook wel, dat de boulevards van Nice,
Cannes en Juan les Pins een drukke bezetting vergen, willen zij
gezellig zijn.
LOFLIED OP VOORSEIZOEN dat ze het ware karakter van deze
kuststreek, maar zeer oppervlakkig
Na de laatste oorlog is de balans maskeert,
radicaal door geslagen naar de zomer. Het is in April of Mei niet moeilijk
Pas in Juli begint de sfeer van kleu- een pittoreske baai of een verrukkelijk
rige strandparasols. bikini, dancings. strandje te vinden zonder andere
van het massavermaak in een begena- clientèle dan jezelf. Het is dan geen
digd. maar ten dele door wansmaak kunst in een gezellige bistro op ver-
vergiftigd paradijs. Zo trof ik in de trouwelijke voet te kómen met de vis-
lente een vrij stille Rivièra met een sers van Saint Tropez. Menton of een
nog bescheiden en vaak zelfs wat slor- van die andere tientallen toeristenoor-
dige make up, welke het voordeel had, den. die toch ook nog een haventje en
echte vissersschuiten hebben. Het Is in
de lente (uitgezonderd de Paasdagen»
heel eenvoudig enkele kilometers ach
ter de kustlijn van 's werelds speeltuin
een ruim. volkomen onbedorven berg
land te vinden met eeuwenoude tegen
de bergflanken geklitte dorpsnesten,
eenmaal zo gebouwd om weerstand te
kunnen bieden aan Saraceense zee
rovers. die telkens weer plundertochten
in de kuststrook ondernamen. Tot in de
achttiende eeuw toe.
Ik vervolg mijn loflied op het voor
seizoen- dan is het zelfs mogelijk om
ln dit zogeheten platgetreden toeris
tengebied een gebied te vinden waar
je vele uren lang dwalen kunt zonder
een sterveling te ontmoeten. Om con
creet te zijn wil ik een voorbeeld noe
men, dat deze bewering staaft.
St. Raphael 'fantasieloos en wat
saai» en Cannes (snobistischi maar
toch wel charmant» zijn twee welbe
kende oorden, die veertig kilometer
van elkaar liggen. loopt een weg
langs de kust en een met een boog door
het achterland.
Tussen beide wegen in ligt een brok
paradijs met een maximum breedte
van tien kilometer: het Esterel-gc-
bergte.
De toppen zijn er maar zeshonderd
meter hoog, maar de rode porfier rot
sen en de ruige compositie geven de
bergen de schyn van woeste macht. Er
zijn in dat Esterelgebergte wilde kloven
met kristalheldere beken en in het
voorjaar vindt ge er de bloeiende bo
men van Judea. een zaligheid van dui
zenden lila reuzeboeketten tegen een
achterdécor van dieprode rotsformaties
en zwartgroene bossen.
Maar het grootste wonder van het
Esterel is. dat er geen wegen zon.
Slechts bergpaden met verraderlöke
gaten en hoofdgrote stenen vind je er.
Paden, welke de toerist met een auto
of een motor zodanig afschrikken dat
heel weinigen het wagen door te drin
gen tot dit door slechts zeven bos
wachters bewoonde paradUs. Worste
lend met myn scooter en wandelend
heb ik een ganse dag lang dit rotsland
verkend, waar de legendarische ban
diet Gaspard de Besse achter in de
achttiende eeuw zOn romantische
struikroversdaden verrichtte.
Mensen zag ik deze dag niet en deze
gewaarwording was zo verrassend aan
de Rivièra. dat mon hart 's avonds bO
aankomst in Cannes overvloeide van
dankbaarheid. Ondanks een kapotte
knalpot, lekkende benzinetank en
bloedende hand. Want nogmaals: de
bergpaden van het Esterel zOn een
avontuur op zichzelf!
MEER NIEUWGIERIGEN
DAN NUDISTEN
Een tweede dag in grote, zoal ditmaal
niet in volstrekte eenzaamheid beleef
de ik op het lie ou Levant, het nudis-
ten-eiland. Het is uit het lieve familie
badplaatsje Le Lavandou een uur
varen. Zomers is het bootje elke dag
vol met idealisten, vegetariërs en
bovenal nieuwsgierige toeristen, die
graag blote mensen zien. Nu was ik de
enige passagier in het bootje van
„Loulou de Corsicaan", een pientere
schipper, die zich terwille van de
zomergasten een attractieve naam en
een zeerovers-hoofddoek heeft aange
meten.
Het lie du Levant is een smal. twaalf
kilometer lang eiland met simpele
onder maquis bedolven bergen. Op de
heuvel vlak bij de landingsplaats, vond
ik een soort dorpje van enkele ver
spreid liggende hotels en winkeltjes.
Op het restant-toegangspoort tot dit
Héliopolis staat te lezen, dat het een
privé domein is en dat volkomen ont-
kleed-zyn niet gewenst is. Zo dragen
de ware vrienden van het lie du
Levant in deze entourage een minus
cuul zwembroekje, dat ze aan zee met
minachtend gebaar terzijde leggen.
Ik neem graag aan. dat de meeste
gasten (veel Duitsers» uit innerlijke
overtuiging bloot lopen en de wei
nige. degelijke nudisten. die ik op een
strandje vond, bevestigden dit goede
vertrouwen doch de briefkaarten en
de boekjes, die de adjunct-burgemees
ter (de echte burgemeester zetelt in
Hyères) in zyn knusse bazartje ver
koopt. wekken de indruk meer met
pornografie dan met idealisme uit
staande te hebben.
Maar hoe dan ook: het lie du Levant
heeft toch ook waarlijk paradijselijke
accenten in het voorseizoen. Er is een
machtige hoeveelheid naar thym en
myrthe geurend struikgewas en de
verborgen steenstrandjes, slechts via
een lastig rotspad te bereiken, zijn
verrukkelijk primitief.
Wat stond het met onze voor
zaten ellendig gesteld!
Lezen wij niet in het boekje
van de oude heer W. van der
Laan de ex-voorzitter van de
3 Octobervereniging dat hij
onder de titel ..Beleg en Ontzet
van Leiden" uitgaf:
„Toen de koeien opgeteerd
waren, begon men met de paar
den: honden en katten volgden;
hulden werden van de haren
ontdaan, gezouten, gekapt en
gegeten; boombladeren kwamen
aan de beurt, wortels en kool
stronken werden uit as en vuil
nis opgegraven; beenderen uit
de mesthopen opgedolven en af
gekloven. Velen stierven van
honger; wie overbleven, konden
nauwelijks lopen en kropen naar
de wacht. De kerken waren vol
van om de vurig gewenste ver
lossing biddende menigte".
Tóen. in de nacht van 2 op 3
October kwamen de Geuzen!
Lees maar:
„Om negen uur in de morgen
van Zondag 3 October 1574 had
de ontmoeting plaats tussen
Boisot en de uitgeteerde burgerij.
Het toneel dat nu volgde, was
onbeschrijfelijk; hemel en aarde
schenen te dreunen wegens de
vreugdegalmenmen was als uit
de dood herrezen, het uitgehon
gerde volk wierp zich op de met
ZO denkt ge aan al die won
derbaarlijke gebeurtenissen
uit het jaar 1574. wanneer
ge op dit bruggetje staat
Het is er stil en rustig, het
water vertoont geen rimpeling.
De vreugdekreten zyn allang
verstorven
Ook de jammerzuchten der
hongerenden.
Nu in deze eeuw zijn er
andere problemen aan de orde!
Zóvele: aan alle kanten. Kijk
er de internationale politiek
maar op na
Nog altijd ligt er dit bruggetje,
stroomt er dit water.
Het trotseert de eeuwen, wét
er ook gebeurde, wat ook gebeu
ren gaat
Het is standvastig, gelijk de
haring en het wittebrood, die
destijds rijkelyk uitgedeeld wer
den en ook nü nog. na zoveel ja
ren. weer uitgedeeld worden.
Nog altijd zijn er vele gega
digden voor. Ge hebt dat kun
nen zien bij de inschrijving, ge
zult het straks op 3 October
wederom gewaar worden.
(Foto Will Eiselin. Rijswijk)
Zo denk ik. staande op dit
bruggetje: décor uit de historie.
Wie zou. zelfs nog ln déze eeuw.
als Leidenaar zich niet verheu
gen. dat de Geuzen hier éénmaal
de bevrijding brachten, een be
vrijding, waarvan wij altijd nog
de vruchten plukken?
HET doet goed, hier te staan
en even tot bezinning te
komen.
In het vooruitzicht van het
naderende feest de strijd, de
wanhoop en de juichkreet der
voorvaderen te herdenken.
En te bèdenken, dat ieder ge
slacht zijn strijd, zijn wanhoop
en zijn juichkreet kent her
inner U 1945! en te weten,
dat het voor ieder geslacht op
nieuw zaak zal zijn zich uit
ellende op te heffen en elke be
dreiging te weerstaan. Bedrei
gingen zijn er ook nü!
Maar het is in de 20ste
eeuw niet meer „Leiden, let
op Uw zaak!", doch .Nederland,
let op Uw zaak!"
Zelfs als ge méént zo veilig en
zo rustig, op dit bruggetje te
Die „Geuzenbrug" heeft U wel
finders geleerd!
FANTASIO.
Uw pan wacht op
verse haring
Het voorlichtingsbureau van de Voe
dingsraad meldt:
De festiviteiten rond de eerste Hol
landse nieuwe liggen ons nog vers in
het geheugen. Het was ook dit jaar
weer een blij weerzien met een vis,
waar ;edere Nederlander wel op ge
steld is. Vele buitenlanders trouwens
ook, getuige de moeite, die men in de
vreemde aan haringgerechten besteedt.
In Zweden bijvoorbeeld acht men de
haring een roomsaus waardig en men
maakt er de heerlijkste ovenschotel
tjes van. De Engelsen met hun met
broodgehakt gevulde haringen geven
eveneens blijk de waarde van deze vis
te kennen
Wij Nederlanders, doen het eenvou
diger. maar ook by ons blyft de ha
ring ln de lange periode, waarin we
er van kunnen genieten (n.l. tot het
voorjaar», populair. Want weten we
niet allemaal, dat haring lekker en
goedkoop is en nog gezond bovendien?
Geef haring 's zomers bij rode kool.
bieten, wortelen, sla. tomaten, stamp
pot met rauwe groenten. Dien hem in
de winter op by groene kool, gekookte
winterpeen of een sla van rauwe peen
en veldsla.
Serveer er een boter-, mosterd-, ker-
r e- of tomatensaus by of vermijd alle
moeite van het saus bereiden door het
maken van aardappelpuree.
Wat doen we met haring?
Gebakken verse haring.
48 haringen of bakbokkingen,
bloem of paneermeel, boter, margarine
of olie om in te bakken, zout.
De haring of bakbokkingen schoon
maken. openvouwen, met wat zout in
wrijven en met de binnenzijde op el
kaar enige tijd laten staan. Kort voor
het gebruik de haringen door bloem
of paneermeel wentelen en ln een koe
kenpan ln hete boter, margarine of
olie gaar en bruin bakken. De haring
eerst aan de velkant en daarna aan
de binnenkant bakken. Baktijd plm.
7 minuten.
Variaties.
bedruppel de vis vóór het bakken
met c troensap en laat dit een
kwartiertje Intrekken met het zout.
Bestrijk de vis vóór het bakken met
mosterd.
Wentel de vis eens door havermout
in plaats van bloem zij smaakt
dan pittiger.
Geef eens gemarineerde gebakken
bokking.
Bak dan twee dagen tevoren de
bokking en schenk er na afkoeling
koude gekookte azijn over. Leg er
ui en laurierblad by en dek de vis
af.
Geef gebakken bokking eens met
droge ryst en erbij mosterdsaus,
augurkjes en bietsla.
Garneer de bokking met goudbruin
gebakken schijven ui en tomaat.
Eet de vis op een warme dag koud.
met slasaus of citroensap of mos
terd.
Het is beslist ook de moeite waard
om haring af en toe te stoven met wat
zuurs er bij. In de zomer tomaat, in de
winter citroen of azijn.
Gestoofde, verse haring.
4—3 haringen, een kleine ui. peter
selie of selderijgroen. azijn, boter of
maigarlne. zout.
De haringen schoonmaken, zouten
en dichiseslagen een kwartier iaten
liggen De ui en petersel e of seldery
schoonmaken, fijnsnijden en op een
klein deel na tien minuten aftrekken
ln een weinig water met zout in een
pan of vuurvaste schotel. Een stuk
boter of margarine en een scheut azijn
toevoegen en de haringen in de pan
BRUGGEN spelen in het
dagelyks leven een gewich
tige rol.
Vooral in een stad als Leiden,
die van dergelyke obstakels we
melt. Toch zouden we ze niet
graag willen missen. Want ze
zyn rustiek, ze passen ln het
beeld van een stad met traditie
en dank zij de modernisatie, is
ling met elke brug een brug der
zuchten.
Alleen als de brug „open" staat,
kan de haastige mens van tegen
woordig wel eens schelden en
tieren, want de brugwachters
houden van orde in hun vak en
maken liever geen brokken.
Dus- „kalm aan, dan breekt
het lijntje niet", is hun parool.
NIET iedere brug is zomaar
„een brug".
In onze stad hebben de
meeste bruggen een „geschiede
nis": ze zouden U héél wat ge
denkwaardigs uit vroeger eeu
wen kunnen vertellen.
Nu moet U eens goed opletten,
wanneer U over bijgaande „Vliet
brug" wandelt: dat is de Geu
zenbrug. waar in 1574 de Geu
zen met hun haring en witte
brood onderdoor voeren, om de
uitgehongerde Leidenaars op ha
ring en wittebrood te tracteren.
Maak een lekkere „panv
plakken gekookte aaidaon;
laag met gestoofde
ken tomaat. Strooi er
ui tussen en laat het
en door warm worden.
(Ingez. Med.-adv.)
de ruit
van NU
RUITEN meisje;
van U.
per meter
EINDE IN ZICHT?
Toch vermoedt ik. dat het lie du Le
vant niet zo heel lang meer nudis-
tenciiand niet overwegend herderlijke
sfeer zal zijn. Voor het gemeente-
huisje vond ik een aankondiging, dat
het voortaan verboden is beesten los
te laten lopen op de smalle hobbel
weggetjes. Dit met het oog op het
„toenemend motorverkeer". welk be
grip betrekking heeft op de jeep van
de militaire radarmensen en zw.
politie, die ook ergens op een hemel
huizen. Die radar-bedoening en de
omstandigheid, dat er elke zomer
meer nict-idealistische dagjesgasten
naar het eiland komen, maken het
onwaarschijnlijk, dat het een domein
blijft, waar men met goed fatsoen
en op principiële gronden nudist kan
zyn.
H.A.
De Rivièra is ook een speeltuin geworden voor de eenvoudiJ
„dagjesmensen". Op deze foto een groepje Franse bus-gasten o
de kust van het Esterel. In het binnenland van dit gebergte zult
echter niet licht iemand tegenkomen.
schikken. Het geheel vlug aan
brengen, de warmte temperen
vis in ongeveer 7
worden. Vlak voor het
rest van het peterselie- of
er overstrooien.
Dit gerecht kan ook in de
worden bereid. Dan de vis 20 m
stoven en halverwege deze tijd
paneermeel bestrooien.
Variaties:
Leg op iedere vis een
schyf citroen.
Bak in boter of margarl
theelepel kerrie, voeg een
water toe en stoof de
in gaar.
Laat ons even naar
Daar woont de 8-jari
Mellini Die verveelde
lukkig ging hy bij zijn
op bezoek en dat oude
haar kleinzoon lekker
„Je moet een kind met
zegt oma altijd Van praco
kleurde stukjes papier, d.e
ergens op tafel vond. maa
vliegtuigjes, die hij de een
ander uit het raam liet zwer
ging schitterend en he:
seerde zich kostelijk
een echte piloot! Toen
moeder binnenkwam
een glaasje limonade
gaf het goede mens een
van vertwijfeling. De
tuigjes waren namelijk
bankbiljetten van honderd
Ja, dat geld weet was. Daar
vroegere Griekse
Athanassios van
Griekse
karacos was
hem. maar hij niet op haar
frouw had het erg te kwaad
Athanassios (24 jaar» de
brief na de andere, echier
het minste succes de
wilde niets van mei
jaar) weten. Dit werd
bar en samen met rier
voerde zü de arme herder
bergen, waar ze dacht z"n_
te kunnen
de ijle berglucht
Juist ln die dagen
verre bloedverwant
deze meneer Het
vierhonderd gulden na
haar naam Catherine
geboren Tsakaracos.
