LEIDSCH
DAGBLAD
Opheffing Unie-Statuut ging niet door
WEERBERICHT
Moskou stelt nieuwe Europese
eonferentie voor
■^te Jaargang
MAANDAG 26 JULI 1954
No. 28278
cteur: 3. W Henny
'dredactie: B. W. Menkhorst e
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
'kbot
Indonesische verrassing in Den Haag
Mohamed Yamin vloog naar Djakarta
PS.
(Van ome Haagse redacteur)
H J; akarta heeft Zaterdagavond voor een grote, en niet bepaald aangename,
Jissing gezorgd. Zoals bekend zou Zaterdagmiddag in de Lalressezaal op het
l;se Binnenhof de formele slotzitting plaats hebben van het overleg over de
1 ffing van de Unie tussen Nederland en Indonesië.
die bijeenkomst zouden de resultaten van dit overleg worden ondertekend.
[Atrinee de Unie zou ophouden te bestaan. Een aantal financieel-economische
'^'fcnkomsten, die aan de Unie waren gekoppeld, zouden ten dele worden ver-
en door andere, waar nodig, gewijzigde overeenkomsten.
1 'kcle uren voor de aanvang van de zitting liet de Indonesische delegatie
il weten dat deze ondertekening van haar kant niet zou kunnen doorgaan,
belde delegaties hebben daarop een gezamenlijk communiqué uitgegeven,
in wordt gezegd dat de ondertekening geen doorgang kon vinden omdat de
:he delegatie nog geen volledig contact met de regering in Djakarta
kunnen verkrijgen.
HiH
conferentie ls in verband daarmee uitgesteld. Enige
lededeling over een
tuele hervatting van het formele of informele overleg kon niet worden ge-
LIEt. Een van de leden van de Indonesische delegatie, minister Moh. Yamin. is
ME'édag naar Djakarta gevlogen vooreen mondeling contact met zijn regering.
,-ordt over een week terug verwacht. Uiteraard zal eerst na zijn terugkomst
gj^verleg in enige vorm kunnen worden hervat.
Hef.Kw^*" Vpruiarrinp taal was geschapen door nieuwe instruc-
I Les aan de delegatie in Den Haag. die
^ewel men hier zo langzamerhand machtiging verleenden tot verdergaande
ji|.(ewend ls aan verrassingen van In-
■j Tsische zijde, kwam het bericht
'"'liet doorgaan van de ondertekening
71 vrü onverwacht En met alleen voor
rland. Ook de Indonesische delega-
tsTR.'erd er volkomen door verrast! Eb
'I i n kringen van deze delegatie Zater-1
Rondan ook een vrij grote verwarring
ra.: mstateren, welke tot uitdrukking
-n ln een verontschuldigend stilzwij-1
iiiifMen wees er op dat het contact met
tRegering m Djakarta niet volledig
kunnen zijn daar de minister-presl-
Lt' All Sastroamidjo, op het ogenblik
te^Hn Djakarta vertoeft.
•^"als bekend ls het Indonesische kabl-
Saterdagmorgen in een spoedverga-
ig bijeen geweest om de rapporten]
"tt.'de delegatie in Den Haag te bestu-
'i. Na afloop van deze zitting verB
de vice-president Wongsonegoro -
p it gemeld - dat nieuwe instructies
y.j de delegatie in Den Haag wa bJ
t'iden „die niet afweken van de
I IJ!doch slechts een verduidelijking
"van betekenden"
hdien het daar echter ran afwijkt
N Je ondertekening natuurlijk onmoge-
tiln".
secretaris-generaal van het Minis-1
L van Voorlichting, Harjoto, voegde
aan toe dat het van d? delegatie
J,langen verslag niet geheel bevredi-
was, daar „het afweek van de in-|
iaK,':tles".
Wai
BW
Tegenstrijdig
In Djakarta afgelegde verklarin-
zijn wel in flagrante tegenstrijdig-
I p.lfd met het door de delegaties uitge-
«4 cn communiqué, waarbij uitdrukkc-
lit moet worden vastgesteld dat de
derlandse delegatie hier uiteraard
1 leel te goeder trouw Is. Immers.
ILlfl de woorden van Wongsonegoro
ikt dat er wel degelijk volledig con-
t is geweest tussen de delegatie in
n Haag en de regering in Djakarta,
n kan trouwens moeilijk aannemen,
'iet al of niet aanwezig zijn van
"troamldjojo van invloed op de
ngen van 'de regering zou zijn
t blijft bovendien vreemd dat de
"Ier, wetende welke gebeurtenissen
-tden waren, zich op reis heeft be-
overhaaste vertrek van
gj Yamin geeft in dit verband te
QPen. Hoewel diverse politieke groe-
^•gen voortdurend hun stem tegen
nle-besprekingen hebben verheven,
j;het er de laatste week op dat de
1- raesische regering bereid was om op
jr. edelijke basis tot overeenstemming
de opheffing van de Unie te ko-
Het staat wel vast dat de moge-
p|[eid tot het bereiken van enig resul-
r" Weerrapporten
R® (Van hedenmorgen 7 uur)
EKKl
2*
M 3
I Ia
A
c
f a
:hoim
regen
23 10
'rfl{>nhagen
regen
ono 8
20 8
)fj|mburg
geh bew.
regen
regen
z 3
zw 3
w 6
18 25
26 6
30 2
oble
zwaar bew
w 5
windstil
33 0
31 0
lüfl V'
zwaar bew
zzw 6
30 0
au rn0
3HÏto,t
nip chen
geh bew.
ono 2
29 0
regen
zw 9
27 5
licht bew
windstil
29 0
lp Co
area
zwaar bew
oo bewolkt
zwaar bew.
onbewolkt
windstil
ono 3
windstil
33 0
26 0
29 0
q Wisselvallig weer
i#s Bilt verwacht tot morgenavond:
vankelijk zwaar bewolkt met regen,
enkele buien maar ook enkele op-
Hingen. Matige, tijdelijk krachtige
J I-Westelijke wind. Zelfde tempcra-
in of iets lagere.
|[g ipgemaakt te 10 uur.)
27 Juli
»n op: 4 52 uur; onder: 20 39 uur.
aan op: 143 uur; onder: 19 08 uur
i oogwater te Katwijk te 0.34 en 13 40
Jn'tr.
t nummer bestaat uit acht pagina's
plaats hierover Het opheffen van de
Unie zou niet zo veel voeten in aarde
behoeven te hebben, waar van Neder
landse zijde voor wat betreft de poli
tieke en culturele aspecten er van hier
tegen geen bezwaar bestaat. Dat Neder
land vasthoudt aan haar eis tot vervan
ging van de financiële en economische
overeenkomsten behoeft evenmin een
onoverkomelijk bezwaar te zijn. vooral
niet waar men in Indonesië met derge
lijke overeenkomsten bijzonder lichtvaar
dig omspringt Deze zouden dan ook
slechts voor een beterekkelljk korte pe
riode enige werkelijke garantie kunnen
betekenen.
Neen, opheffing van de Unie langs
legale weg alleen ls voor de heetgeba
kerde Indonesische politici, die nu een
maal persé bloed willen zien. niet vol
doende Klaarblijkelijk is de Indonesi
sche regering niet by machte tegen
dez? verlangens in te gaan en waar-
schijnHjk durft zij, met het oog op de
komende verkiezingen, dit ook niet goed
aan. Het is echter de vraag of zij nu
niet veel verder van huis zijn gekomen.
Opmerkelijk is in dit verband wel dat
men in Djakarta de positie van het ka
binet v ?el verbeterd acht. Zoals bekend,
deden voortdurend geruchten de ronde
over een dreigende crisis
Het is wel heel duidelijk, dat zy Za
terdagmiddag in de Lalressezaal, waar
een groot aantal veitegenwoordigers
van d? binnen- en buitenlandse pers.
radioverslaggevers, filmoperateurs en
l>I????Ile5oro nu *Preekl fotcgraven revergeefs waren heen ge-
yerduidehjking van de in- vlogen, een figuur hebben geslagen dat
het met goed aanvaard- [iet toch reecj5 uerk gedevalueerde aan-
i an incjoneS!e nog verder in dis-
t heeft gebracht.
r de laatst j
baar dat hü het heeft
gezonden instructies.
Waarschijnlijk is de regering weer
eens gezwicht voor de druk vnn de
politieke partijen en is teruggevallen
op de instructies, die zjj de delegatie
bij haar vertrek naar Den Haag had
meegegeven.
Het is duidelijk, dat de achtergrond
van dit alles nog steeds de kwestie
Nieuw-Guinea is Immers het gemor van
de politieke partijen gaat in de eerste
Het verdere verloop van zaken is. le
ring trekkende uil de onverwachte ge
beurtenissen van Zalerdag. heel moei
lijk te voorspellen. Maar het begint er
toch wel sterk op te lijken dat de
Unie besprekingen ten enenmale tot
mislukking zijn gedoemd en dat op
heffing van de Unie wel zal plaats
hebben, maar dan - overeenkomstig
de wens van vele groeperingen in In
donesië - unilateraal
President en Mevrouw Coty weer
in Parijs
Na hartelijk afscheid van Koninklijk Paar
President en mevrouw Coty yi|n stapten de hoge gasten uit de rijtuigen
Zaterdagavond om half acht na hun en werd afscheid genomen van burge-
bc7oek aan Nederland op het Parijse meester d'Ailly, de militaire gouverneur
vliegveld Yillacoubiay aangekomen. van de stad. de Commandant Zeemacht
Nederland en de Hoofdcommissaris van
politie. Het publiek dat hier in het kille
Om zes uur Zaterdagavond hadden weer geruime tijd had staan wachten
de Franse gasten op liet platform van hief een gejuich aan dat lachend door
Schiphol afscheid genomen van Ko- president Coty werd beantwoord De
ningin Juliana en Prins Bernhard. Franse president stapte \ervolgens naar
Onze Landsvrouwe en mevrouw Coty het midden van de rijweg om do voor
kusten elkaar en Prins Bernhard de vlaggenmasten opgestelde pelotons
schudde langdurig de hand van de der bereden rijkspolitie te bedanken.
Franse persidenl. Met een kort hoofdknikje groette hij de
Na een laatste groet boven aan de commandant die met het zadelsaluut de
trap verdwenen de gasten in het ge- Franse president voor deze geste dank-
reedstaande toestel, de motoren wer- te Het publiek bracht de president een
den aangeslagen en onder de tonen spontane hulde,
van de Marseillaise gespeeld door de
Luehtmaehtkapel trok het toestel in
de dichte motregen de laaghangende Na een verblijf van iets minder dan
grijze wolken tegemoet. tien minuten tn de ICA-hall waar zich
v juist als bij aankomst, talloze autori-
Die motregen wierp een schaduw over teiten bevonden, gingen de deuren weer
het afscheid. open en kwam het gezelschap het plat-
Het was al onder een grauwe wolken- form weer op lopen. De Nlarseillaise
hemel dat de Franse president en me- weerklonk gelijktijdig met 21 saluut-
vrouw Coty in de calèches met het Ko- schoten gelost door de 41ste afdeling
ninklijk paar van het Paleis naar de veldartillerie van de Koninklijke Land-
stadsgrens reden. Op het Stadionplein I macht. Met de president inspecteerde
Koningin Juliana de Erewacht van
Luchtvaarttroepen. Tussen de lange
haag van leden der marechaussee, allen
gestoken in het ceremoniele tenue met
de zwarte berenmutsen, wandelden de
Franse generaal Ganeval en vice ad
miraal N. A. Rost van Tonningen naar
het gereedstaande vliegtuig.
Op de trap staande wulfden de presi
dent en mevrouw Coty een afscheids
groet naar het publiek.
Nadat het toestel was vertrokken
keerden de achtergeblevenen naar de
ICA-hall terug. De auto's reden voor en
onder gejuich aanvaardde de Konink
lijke familie de terugtocht naar het pa
leis Soestdyk.
Uitbundige ontvangst
Op het vliegveld te Parijs is het echt
paar Coty begroet door premier Mèndes-
France en.talrijke leden der regering.
De president verklaarde een uitste
kende' en aangename reis te hebben
gehad. „De Franse politiek houdt niet
op bfj onze grenzen. Wjj hebben vrien-,
den. die wij niet moeten verwaarlozen.
Wij hebben een uitbundige ontvangst
gehad, nog enthousiaster dan die. welke
ons in Normandie te beurt was geval
len".
Na de bemanning van de ..France",
het vliegtuig waarmee de ieis werd ge
maakt, te hebben bedar.kt, vertrokken
president er. mevrouw Coty naar hun
buitenverblijf te Rambouillet.
Bij zijn bezoek aan Rotterdam heeft
president Coty de Rotterdamse burge
meester. mr G E. van Walsum. drie
cheques ter hand gesteld, te weten een
ter waarde van f 1Ö00— voor de inrich
ting voor Doofstommen-onderwijs, een
ten bedrage van f 500— voor het Oog
ziekenhuis en een ter grootte van
f 2000 voor nader door de burgemees
ter te bepalen doeleinden
Opheldering van John's
verdwijning?
De West-Berlynse politie hoopt zeer
spoetfcg de cehejnziczi.ge verdwijning
vin <tr Otto John, hoofd van de West-
Duitse geheime dienst, op te helderen
Zi) heeft „zeer belangrijke inlichtingen"
ontvangen, aldus een offlc.ële medede
ling Waarschijnlijk z»l een aantal ar
restaties worden verricht.
De politie wilde niet meedelen, uit
welke bron zij haar inlichtingen had
ontvangen.
De Oost-Duitse premier, Grotewohl.
heeft te Oost-Berlijn verklaard, dat met
de vlucht van John de gehele rotheid"
van het stelsel van Adenauer is aange
toond John had verklaard, dat de poli
tiek van de West-Duitse Bondskanse
lier Duitsland verdeeld zou houden en
hij sprak „met goede kennis van zaken"
aldus Grotewohl.
Overstromingen in Tibet
eisen 1800 doden
In de T.betaanse stad Gyantse zou
den 1800 personen cm het leven zijn ge
komen ah. gavolg van overstrom-r.g van
de stad door de rivier de Namtsjoëng.
Gyantse, dat 26 000 inwoners teit, ligt
aan de weg naar de hoofdstad Lhasa.
Verleden week is reed; gemeld, dat
nabij Gyantse een fort was ingestort,
waardoor meer dan 300 personen be
dolven zouden zijn
De debarkatie te Loenen. waarheen
het Koninklijk Paar met zijn gasten
op de laatste dag van het Presiden
tiële bezoek aan ons land met de
..Piet Hein naar toe voeren.
Bij het aan land stappen werd de
Koningin en Mevrouw Coty door
het dochtertje van de burgemeester
van Loenen een bouquet bloemen
aangeboden.
President Coty heeft ook aan mr Arn.
J d'Ailly, burgemeester van Amster
dam, een belangrijk bedrag overhandigd
met het verzoek deze gelden te bestem
men voor liefdadige doeleinden
Namens de burgerij heeft de burge
meester de Franse president zijn harte
lijke dank voor deze geste betuigd.
Dodelijke verkeersongevallen
I Op de Rijksweg Den BoschNijmegen
onder de gemeente Grave ls Zaterdag
morgen een dodelijk ongeval gebeurd.
Op het fietspad redeei de heer en me-
vrouw Bo: uit Eindhoven op een tan
dem-bromfiets in de richting van Nij
megen. Bij het passeren van éen groepje
fietsers is de bromfiets vermoedelijk op
de slipstrook tussen autoweg en fiets
pad terechtgekomen en daar gevallen.
Mevrouw Bos is daarna door een pas-
1 serende vrachtauto overreden. Zij over
leed ter plaatse De heer Bes t.eef cn-
i gtdeerd.
Op de weg OmmenDalfsen ls des
nachts een personenauto, bestuurd door
de 47-jarige houthandelaar Posthuma,
uit Dalfsen, tegen een boom gereden.
De bestuurder werd gedood, de auto to
taal vernield. De heer P. laat een vrouw
en ene kinderen achter Een fietser
vend de auto te; en een boom en de be
stuurder dood achter het stuur.
f 25.000 op no. 4124
In de eerste klasse van de 524-ste
staatsloterij is vanochtend de prijs van
f 25.000 uitgeloot. De prijs viel op
lot 4124.
Nieuwe poging EDG te torpederen
Met een hartelijke handdruk dankt
President Coty zijn Koninklijke
Gastvrouw voor het bezoek, dat hij
en zijn echtgenote aan ons land
brachten. Deze opname werd ge
maakt. even voordat de ..France
met het presidentiële paar opsteeg
voor de terugreis naar Parijs.
De Sovjet-Unie heeft Zaterdag voor
gesteld „in de komende maanden" een
eonferentie. waaraan alle Europese
staten alsmede de V.S. kunnen deel
nemen. te houden om te spreken over
het oprichten van een stelsel van
collectieve veiligheid in Europa.
Het Sovjet-voorstel was vervat in
nota's, welke door minister Molotof aan
de diplomatieke vertegenwoord gers van
de V.S.. Engeland en Frankrijk te Mos
kou werden overhandigd
Volgens de nota's is het wenselijk,
dat communistisch China door een
waarnemer wordt vertegenwoordigd.
.Jlet spreekt vanzelf, dat de deelne
mers aan een dergelijke conferentie
niet alleen de gelegenheid zullen heb
ben hun mening over de voorstellen
van de Sovjet-l nie te geven, doch
ook zelf voorstellen kunnen doen in
zake het vraagstuk van het vormen
van een collectief veilighcidsstel«cl in
Europa", aldus de Sovjet-regering-
M nister Molotof ontbood de Weste
lijke vertegenwoordigers naar zijn mi
nisterie slechts twee dagen na ziin te
rugkeer uit Geneve.
„De conferentie van Genève heeft
aangetoond, dat het overleg tussen be
langhebbende staten onder duidelijk
omschreven voorwaarden kan leiden tot
overeenkomsten, welke beantwoorden
aan de belangen van hen. die naar
vrede en veiligheid streven", aldus de
nota's.
Het nieuwe voorstel heeft de Weste
lijke diplomaten ln Moskou niet verrast,
omdat zij een dergelijke stap na het be
reiken van de regeling in Indo-Chtna
hadden verwacht.
De Sovjet-nota's vormden een ant
woord op de Westelijke nota's van 7 Mei
waarin eerder gedane Russische voor
stellen inzake een Europese veiligheids
verdrag waren verworpen In deze vooi-
stcllen van 31 Maart had de Sov
jet-Unie zich ook bereid verklaard tot
toetreding tot het Noord-Atlantische
verdrag.
Een Russisch plan voor een colleclef
veillgheidsverdrag. te tekenen door 32
Europese staten, werd het eerst in Fe
bruari door m nister Molotof op de
vler-mogendhedenconferentie van Ber
lijn ingediend. Hierbij was aan de V S
evenals aan communistisch China, de
rol van „waarnemer" toebedeeld
i Volgens het nieuwe Russische voorstel
zal Amerika als volled e lid aan het ver
drag kunnen deelnemen. De Westelyke
mogendheden hebben echter reeds eer
der in een nota van 8 Mei laten
weten, dat zelfs met Amerikaanse deel
neming de voorgestelde Europese-ver
dragsorganisatie niet nodig is naast de
V N waarvan het gezag door een der
gelijke organisatie zou worden onder
mijnd.
Evenals in vroegere Sovjet-nota's
over deze kwestie, wijst Moskou ook
nu weer op de „bijzondere gevaren"
welke aan het oprichten van de EDG
zijn verbonden, met name het gevaar
van herleving van het Duitse milita
risme. De EDG kan. evenals de
Noord-Atlantische Verdragsorganisa
tie. naar de mening van de Russische
regering, niet bijdragen tot het ver
sterken van de vrede, aangezien der
gelijke groeperingen „onvermijdelijk
een bewapeningswedloop en een slech
ter worden van de internationale be
trekkingen met zich mee brengen".
In dit verband acht Moskou het „een
uiterst belangryke taak om tot een in
ternationale overeenkomst inzake eert
onvoorwaardelijk verbod van atoom- en
waterstofwapens en de vermindering
de bewapening en de strijdkrachten
alle landen onder strikt internatio
naal toezicht te komen.
Aan de oprichting van een organisatie
voor collectieve veiligheid in Europa
worden het terugtrekken van de bezet
tingstroepen uit Duitsland en een na
der overeen te komen beperking van de
omvang der Duitse politie vóór het slui
ten van een vredesverdrag met Duits
land gekoppeld.
In het voorgestelde Europese verdrag
oet ook de samenwerking op econo
misch gebied tussen de deelnemende
landen worden geregeld, aldus de Sov
jet-regering. die van mening ls. dat „het
handhaven en verzekeren van de vrede
ln Europa ongetwijfeld van grote be
tekenis zal zijn voor het wegnemen van
de dreiging van een nieuwe wereldoor
log". Peking Ch na en Oost-Duitsland
staan natuurlijk achter Moskou.
REACTIES
Amerikaanse functionarissen hebber,
te kennen gegeven, dat het Russische
voorstel van de hand moet worden ge
wezen na overleg met Engeland "en
Frankrijk. Dit overleg ls reeds begon-
I Hoewel ofliciele reacties tot dusver
ontbreken, blijkt uit Westelijke com
mentaren. dat men het Russische plan
over het algemeen ziet als een nieuwe
I poging om de EDG te „torpederen".
De leider der West-Duitse socialisten
sprak zyn tevredenheid uit over het
Sovjet-voorstel Hij verklaarde, dat zijn
I partij 6inds het einde der mislukte con
ference van Berlijn herhaaldelijk heeft
aangedrongen op het beleggen van een
nieuwe conferentie.
j De Franse premier Mendès-France
heeft met deskundigen van het minis
terie van buitenlandse zaken over de
nota gesproken. Naar verluidt zou hi).
als hij het de moeite waard zou achten
te trachten de Ver. Staten over te ha
len om aan een conferentie als door
de Sovjet-Unie voorgesteld deel te ne-
men. well cht nêar Washington vliegen
I voor een bespreking met president
Eisenhower.
Vele Franse politici, o.w. vrrschei-
dene raadgevers van de premier, zou-
j den menen, dat Frankrijk op het Sov-
J Jet-voorstel moet Ingaan Overigens ge-
looft men dat de nieuwe Russische stap
de reeds kle ne kansen op aanvaarding
van het EDG-verdrag door de Franse
Nationale Vergadering nog heeft ver
minderd.
Waarnemers ln Londen menen, dat
een verdrag als door de Sovjet-Unie
voorgesteld, zowel het einde van hst
EDG-verdrag als van de Nato zou be
tekenen. Men gelooft, dat eeen enkele
Bntse regering de huidige positie, waar
bij de pol tiek is gebaseerd op de Nato
zou loslaten
In goedingelichte kringen in Bonn
meent men, dat de Russische voorstel
len voor West-Duitsland onaanvaard
baar ziin. Kanselier Adenauer zou het
denkbeeld van een ontwapend neutraal
Duitsland, met gewapende landen aan
de Oostcluke en de Westelijke grenzen,
absoluut onaanvaardbaar achten.
nen.
Het Russische communistische nieuws
blad Prawda schryft oa
Een stelsel van collect'eve veiligheid
In Europa, zoals door de Sovjet-Unie
voorgesteld, zou een oplossing van het
Duitse vraagstuk vergemakkelijken en
met andere voorgestelde maatregelen
verhinderen „dat er een broeinest voor
oorlog in Europa ontstaat". Hierdoor
zou ook worden bijgedragen tot een op
lossing van de Oostenrijkse kwestie.
De Prawda schrijft ook. dat de vijan
dige ontvangst van de Russische nota
te Wash ngton .opnieuw bevestigt, dat
j de heersende kringen in de Verenigde
Staten als gronddoel van hun beleid in
Europa zien, dat het Duitse militarisme
acater het scherm van het Europese le
ger hersteld wordt".