u
93ste Jaargang ZATERDAG 19 JUNI 1954 No. 28247
lêidschVdagblad
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN witte Singel 1, Lelden - Giro No. 57055
Hoofdredactie: B. W. Mcnkhorat en J. Brouwer f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f 0.50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Frankrijk verzet
Slag om Guatemala begonnen?
Kalf met' dubbele tong
de bakens
Nog op tijd
Met Pierre Mendès-France als mi
nister-president van PrankrUk kan er
\oor dit grote, oude. doch vermoeide
land een periode van vernieuwing aan
breken. En zo goed als het ongeluk en
de neder lang van Frankrijk op bijna
ieder gebied, allen in het Westen met
giote zorg hebben vervuld, uit over
nemingen van sympathie, doch ook zeker
met het oog op de eigen toekomst en
he» eigen behoud zo kan nu de hele
vrije wereld zich verheugen over deze
r. i ste stap naar het mogelijke herstel.
Dat is, ruim gezien, de moeilijk te over
schatten betekenis van de beslissing van
liet. Franse parlement, toen het Vrijdag
nacht Pierre Mendès-France zijn ver
touwen schonk. Toen het. anders ge-
ad. een contract met hem afsloot voor
de voorlopige termijn van 32 dagen. Met
Mendes-France volgt nu een der be
gaafdste staatslieden een van de midael-
matigste figuren op, te weten Joseph
LanieL
Men heeft de nieuwe premier ook
wel sceptisch en relfs pessimistisch ge
noemd. Op die beschuldiging heeft
Mendès-France van af de Kamertribune
nog deze week persoonlijk geantwoord.
„Ik ben géén pessimist, maar een opti
mist", zo riep hij toen uit. „Maar mijn
optimisme is niet op illusies gegrond.
Ik heb alle illusies van de Franse rege
ringen sinds meer dan zeven jaar, toen
ik vrijwillig aftrad, aan de kaak ge-
s'eld. Helaas heeft de ontwikkeling mij
in het gelijk gesteld, ofschoon ik graag
anders had gezien. Maar ik vertrouw in
ons grote vaderland, lk heb in Frank
rijk een vertrouwen zonder fraseologie
Wü moeten onze ogen richten naar de
werkelijkheid; onze mogelijkheden oriën
teren niet op ons roemvol verleden,
maar op de verhoudingen, zoals die nu
in de wereld bestaan. Wij moeten ons
zelfvertrouwen herstellen om daarna het
vertrouwen van onze bondgenoten te
kunnen herwinnen. Wü moeten ophou
den onze grote geallieerden een rad voor
de ogen te draaien in de hoop zo weer
wat dollars los te krügen. Dat is een
p°drag. een land als Frankrijk onwaar
de Wij zullen misschien minder be
loven. maar al onze beloften zullen ons
heilig zün en zij zullen scrupuleus wor
den vervuld."
Dat klinkt veelbelovend en maar al te
graag zou het Westen zien. dat dit alles
w r-rkelijkheid werd
Maar zo eenvoudig is het toch niet.
w.mt Mendès France zal moeten werken
met het grillige Franse parlement, waar
in in wezen geen daadwerkelijke meer
derheid bestaat
Een fraaie geste van de nieuwe pre
mier is ongetwijfeld geweest om de
doorzichtige manoeuvre van de commu
nisten, die notabene voor hem stemden,
direct aan de kaak te stellen en hun
stommen bulten iedere mededinging te
verklaren Ook dat deed sympathiek aan.
Maar het feit. dat zowel Katholieken,
du? de partij van Bidault. als de socia-
1. en hebben geweigerd aan zijn rege
ring deel te nemen, ontneemt voor een
met sering deel de beslissende kracht
a.in het nieuwe bewind, dat zodoende.
7<lf= al heeft men niets dan lof voor
do durf en het goede voornemen van
do regering-Mendes France, te eenzijdig
van structuur blijft.
De vraag, wat het nieuwe Franse
bewind zal weten te bereiken, en zulks
binnen de gestelde limiet, zal beslissend
worden. En Juist in dit opzicht zijn we
niet era gerust.
Ais opvolger van Bidault zal Mendès
France in eigen persoon naar Genève
eaan om te trachten met de Vietminh
te» een accoord te geraken: op zijn
minst althans een wapenstilstand te be-
re.ken. Zo op het eerste gezicht lijkt
het. gezien hoe het rode blok te Genève
het Franse streven om de conferentie
niet te doen eindigen, heeft gesteund,
dat er mogelükheden op succes bestaan,
maar zal het rode blok niet meer uit zijn
op rekking van de besprekingen dan op
resultaten? En zal de gunstige ontwik
keling te velde de Vietminh er niet toe
aanzetten, om de voet dwars te houden,
tenzij van Franse zijde belangrijke con
cessies worden gedaan, waartoe Mendès
France verklaard heeft niet bereid te
zijn?
Neen. hoezeer wü Frankrijk toewen
sen. dat het zich uit het moeras los
maakt, gunstig oordelen wü de situatie
niet.
Het verzetten van de bakens kan ook
wel eens te laat komen!
Met recht geldt dit laatste voor de
E D G.!
Mendès France heeft inzake dit be
langrijke onderwerp gesproken van een
onderzoek naar de mogelükheld van een
compromis tussen voor- en tegenstan
ders Dat schijnt in ieder geval beden-
i laat. want Amerika heeft zijn
c luid verloren Men weet. hoe Eisen-
ter en speciaal Dulles de laatste
:en herhaaldelijk klemmende waar
schuwingen hebben gericht tot Parijs om
haast tc maken met ratificatie van de
EDG. Parijs heeft ze naast zich neer-
ptlegd en nu heeft het Amerikaanse
r1 dement ingegrepen, hetgeen van be-
•l| _|»nde betekenis moet worden geoor
deeld want zelfs de Amerikaanse rege
ring kan daartegen niet optornen. De zo
f 'ichtige commissie van buitenlandse
zaken van het Amerikaanse Huis van
Beroep op Veiligheidsraad
Het schünt. dat gewapende troepen
Guatemala zün binnengerukt. Vol
gens berichten uit New-York, die
echter zeer vaag zün, zouden het uit
geweken Guatemalanen zijn, die in
Honduras zich hebben verzameld en
thans een opstand tegen de regering
in Guatemala ontketenen.
De stad Puerto Barrios zou door
deze troepen zijn genomen.
,„De slag om Guatemala is begonnen",
aldus heeft de Guatemalaanse minister
van buitenlandse zaken. Toriello, gis
teravond op een persconferentie in de
hoofdstad van zijn land medegedeeld.
Hü bevestigde dat onbekende vliegtui
gen olie-opslagplaatsen hadden aange
vallen.
De regering is er zeker van. aldus de
minister, dat de regering van president
Somoza van Nicaragua direct bü de
tegen Guatemala gerichte „inmengings
beweging betrokken is.
„De Guatemalaanse regering is er
ook zeker van. dat buitenlandse maat
schappijen en in het bijzonder de
„United Fruit Company" betrokken zün
bij deze beweging om de regering omver
te werpen".
Verder zeide de minister, dat het volk
van Guatemala, gesteund door leger en
regering, zal weten hoe zich te verde
digen. Op politiek terrein zal geen
schrede worden teruggegaan.
„Het volk van Guatemala rekent op
volledige steun van de volkeren van
Amerika en de gehele wereld", aldus de
minister
Het schynt. dat Amerikaanse kringen
besloten hebben ..zeer geweldige" maat
regelen te nemen tegen de souvereini-
teit van Guatemala Dcz? compagne
tegen ons land door Amerikaanse lei
ders is absurd en misdadig'aldus be
toogde de minister De houding van de
Amerikaanse regering vond zün oorzaak
in de aankoop van een hoeveelheid wa
pens De minister sprak berichten over
een terreurregiem in Guatemala tegen.
De afgevaardigde van Guatemala bü
de Verenigde Naties. Eduardo Castillo
Arriola, heeft te New York medegedeeld,
dat hü opdracht van minister Toriclio
heeft ontvangen, bil de voorzitter van
de Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties, de Amerikaan Lodge, te pro
testeren „tegen de misdadige inval in
dit land".
Afgevaardigden heeft met overweldi
gende meerderheid zich uitgesproken
voor verdere stopzetting van verdere
hulp aan de landen, die zich onttrekken
aan de E.DG en. wat nog veel erger is.
zich uitgesproken voor een nieuwe or
ganisatie van Europese verdediging.
Welk laatste slechts kan betekenen, dat
Duitsland direct dient te worden inge
schakeld. buiten de E D G. om
Zo zou Frankrijk juist het grootste
gevaar werkelijkheid zien worden: her
stel van de Duitse bewapening met eer.
zelfstandige Duitse Wchrmacht en een
Duitse staf
Men mag nog zozeer erkennen, dat
Frankrilks vrees voor Duitse herbewa
pening na drie overvallen te begrijpen
is we hebben daarop meermalen ge
wezen Juist dit had Frankrijk er toe
moeten brengen om. waar eveneens er
kend moet worden dat de verdediz'n»
van West-Europa zonder Duitsland ten i
onmogelükheid is. de oplossing tp aan- j
vaarden, die het feitelijk zelf heeft ge- I
entameerd: het opnemen van Duits* J
troepen in algemeen verband zonder
eigen staf.
Frankrijk kan zich blijkbaar niet daar. 1
toe opwerken het drace dan zelf de
verantwoordelijkheid voor het scheef I
gaan van wat in ieder geval het minste
van twee kwaden is
De derde enmmlssie van de Franse
National» Vergadering en nog wel die
van Defensie heeft de EDG verwor
pen
Zal Mendès France dit kunnen red
den? Laat ons hopen, al zijn we niet
overtuigd!
Weerrapporten
WEERBERICHT
Toenemende kans op onweer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlüke bewolking met enkele
preid optredende regen- of on-
rsbuien Zwakke tot matige wind uit
u en lopende richtingen. Ongeveer de-
zslfjp temperaturen.
(Opgemaakt te 10 uur)
20 JUNI
Zon op: 4 19 uur; onder: 21.03 uur.
Maan op: 23.19 uur: onder: 8.34 uur.
Hoogwater te Katwük te 5.38 en 18 02
uur. (21/6 te 6.16 en 18.41 uur).
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
en een Büvoegsei.
Stockholm
Oslo i
Kopenhagen l
Amsterdam I
Londen
Luxeirvbure
Pariis
Bordeaux
Grenoble
Nice
Genève i
Ztlrlch c
Locarno i
Berliin i
Frankfort
MUnchen i
Wenen
Aiacclo c
Mal lor ca
windstil 27 0
windstil 23 0
•ïdstll 26 2
w 2-0
windstil 0
no 1 24 0
windstil 30 0
Hr. Ms. Vliegkampschip ..Karei i dagochtend 2 Juli om 10 uur eeniC. W. Moorman, de beide helften
Doorman", met aan boord de Mi-\over de ingang van de nieuwe ha- van de nieuwe brug over het Nteu-
nister van Marine ir C. Staf. ZKH ven te Den Helder gespannen lint we Diep neerlaten, waarmede ook
Prins Bernliard in diens functie van doorvaren en daarmede de inge- deze brug zal zijn geopend.
\ir.spectcur-generaal der Koninklijke brinlneming van het westelijke1 De niéuwe brug reeds in wer-
JMarine en de bevelhebber der zee- deel van deze liavcn symboliseren Imp - die door Viec-Adm. Mnnr-
strijdkrachten cn clicf marine-staf. Om 10.10 uur zal de Staatssecre- man zal worden geopend.
1 vice-adnüraal A. de Booy. zal Vrij-\taris van Marine. Vice-Admiraal H. I
Gedurende de laatste dagen voerden
Zuid-Westelijke winden grote hoeveel
heden vochtige en warme lucht t an sub
tropische oorsprong naat West-Europa.
Boven tiet vasteland loste de bewolking
op en steeg de temperatuur van dag tot
dag tot nogere -vaarden. Zo werden
Vrijdag in Frankrijk maximum tempe
raturen van 29 graden gemeten. In het
Zuid-Oosten van ons land steeg het
kwik tot 25 graden Inmiddels begonnen
storingen op de Oceaan hun invloed ge
leidelijk over de Britse eilanden naar
het Oosten uit te breiden, waarbü koe
lere lucht aangevoerd werd. Dit ging
daai op veie plaatseD met enige regen
gepaard Vanmorgen was deze koelere
lucht over de Noordzee tot vlak bü onze
kust doorgedrongen maar het koude-
front bewoog toen nog maar uiterst
langzaam Morgen zal ons land zich in
het overgangsgebied bevinden van da
warme, boven het vasteland aanwezige
lucht en de koelere Oceaanlucht. het
geen de kans op vorming van onweers
buien doet toenemen.
Toenemende kans op onweer
Het KN.M.1. deelt mede:
Volgens een Guatemalaanse bekend-
naking te Mexico was de aanval van
de vliegtuigen gemunt op het hoofd
kwartier van de strijdkrachten en de
kazerne van de eregarde. De bommen
hadden geen doel getroffen. Later vlo
gen vliegtuigen boven San Juan, waar
zij eveneens zonder succes een benzine-
opslagplaals met bommen aanvielen,
aldus de bekendmaking.
Het Guatemalaanse ministerie van bin
nenlandse zaken maakte een algehele
verduistering bekend. In de bekendma
king werd gezegd, dat om risico's te ver
mijden, de regering opdracht had ge
geven de electriciteitsvoorziening van
de stad Guatemala te staken. Verder
werd verklaard, dat alle vereiste maat
regelen voor de openbare veiligheid ge
nomen zün.
Volgens onbevestigde berichten zou
den de echtgenote en de twee kinderen
a president Arbenz het land per vlieg
tuig hebben verlaten. Het vliegtuig zou
begeleid zijn geweest door Jachtvlieg
tuigen.
Er zou voorts te Guatemala-stad een
grootscheepse betoging ten gunste van
president Arbenz zijn gehouden.
Zweden en Denemarken aanvaarden
niet het doorzoeken van hun schepen
op wapenen voor Guatemala door Ame
rika. Ook Engeland zal dit niet toe
staan. maar heeft een eigen onderzoek
toegezegd
In Frankrük is deze kwestie nog in
onderzoek.
Mendes France
vormt zijn regering
De nieuwe premier ontving gister
avond verscheidene vooraanstaande per-
soonlukhedcn. onder wie Faure. Mitte-
rand. Soustelle en Parodi. Faure. die de
woning van de premi?r omstreeks een
uur verliet, zeide tot de journalisten, dat
Mendès-France hem had voorgesteld de
portefeuille van fmsncièn en economi
sche zaken te blijven beheren Faure
heeft doen weten, dat hü met dit voor
stel zal instemmen.
De socialistische fractie in de Franse
Nationale Vergadering heeft medege
deeld. dat tij niet aan de regering van
Mendès-France zal deelnemen. Dit be
sluit is bindend voor alle socialistische
afgevaardigden.
Mendès-Fiance had zes portefeuilles
san de socialisten aangeboden. Drie van
deze portefeuilles zouden gaan naar
voorstanders van de EDG en dri» naar
tegenstanders daarvan.
De MRP - de republikeinse volkspartü
van Bidault - heeft eveneens geweigerd
r de regering deel te nemen De MRP
heeft Mendès-France er voor gewaar
schuwd. dat zü zich des te meer zal ver
zaten. als de premier een van de tien
leden van de MRP die vóór hem ge
stemd hebben, zou „verleiden" om in
de regering te treden.
Na een bezoek, dat generaal de Gaulle
gisteren aan Parijs biacht, werd gemeld,
dat hoogstens drie Gaullisten in het ka
binet zitting zullen nemen in plaats van
vyf. zoals eerst werd venvacht.
Generaal de Gaulle zeide tot zijn aan
hangers. dat hij. ofschoon hij de doelen
van Mendès-France in het algemeen kan
onderschrijven, vreest, dat de Nationale
Vergadering hem niet lang genoeg aan
het bewind zal laten om ze te bereiken.
Men geloofde te Parijs, dat generaal
Koenig. Catroux en Fouchet de drie
Gaullistische ministers zullen zün.
ate:
L.'
Ook dit jaar weer zal in het ge
hele land omstreeks de verjaardag
van ZKH Prins Bernliard. de Stich
ter en Regent van het Prins Bern-
hard Fonds, de traditionele Anjer
dag worden georganiseerd, ten
bate van het Prins Bernhardfonds
en zijn regionale onderafdelingen,
de Anjerfondsen. Zoals men weet.
zetten het Prins Bernliard Fonds en
de Anjerfondsen zich geheel in voor
de belangen van (Je Nederlandse
volksontwikkeling, kunsten en we-
tenschappen. Men hoopt, dat ook
dit jaar het gehele Nederlandse
volk zal getuigen van zijn sympa
thie voor deze instellingen, door een
financiële bijdrage.
De stichter en regent van het
Prins Bomhard Fonds. ZKH Prins
Bernliard. temidden van zijn gc2in.
(Foto Van der Reijken)
Te Bolsward is bü de veehouder J.
Dienum een kaif geboren met een dub
bele onderkaak Niet alleen had het dier
in elk van de twee onderkaken tanden,
maar ook had het twee tongen De bo
venkaak was een vergroeiing van twee
kaken Verder was de kop van het dier
normaal. Het ls Inmiddels afgemaakt.
Boerderij te Venlo uitgebrand
Gistermiddag is ln het gehucht Bos
huizen bü Ooetrum een oude boerderü,
bewoond door een groot gezin, geheel
uitgebrand De oorzaak van de brand
moet waarschünlük gezocht worden bü
vonken uit de .-choorsteen. die het stro-
dik van de boerderü ln de vlammen
j hebben gezet Het huisraad kon in vei-
1 ligheld worden gebracht maar land-
i bouwmachines en andere inventaris ging
verloren De vrü willige brandweer van
Venray kon oorkomen dat het uur over-
sJoeg op een nabü gelegen boerderü.
waarvan het neten dak dat eveneens
reeds door het vuur was aangetast De
chade wordt voor het grootste deel door
v erzekering gedekt
Vietminh belooft terug te trekken
uit Laos en Cambodja
Beeld weer iets gunstiger
Mendes-France heeft ln een radio- I
rede herinneid aan de rede, die gene
raal de Gaulle op 18 Juni 1940 h:eld.1
waarin hü de Fransen aanspoorde dc J
ourlog voort te zetten. Hü zond de ge
neraal een waarderende boodschap
Mendè-.-France zei, dat hein ..een taak
des vredes" is toevei trouwd. „Wü moc-
onze twijfel, onze üverzucht
en onze schroom afstappen", zei hü
59ste Sovjet-veto
De Sovjet-Unie heeft in de Veilig
heidsraad haar veto uitgebracht tegen
het Thailandse verzoek om waarnemers
naar de Thailandse grens met Indo-
China te zenden. Libanon onthield zich
van stemming en negen landen stemden
voor.
Voor de stemming verklaarde de
Franse afgevaardigde, dat de Veilig
heidsraad niet over de Indo-Chinese
kwestie als zodanig discussieerde doch
slechts over een wettig verzoek van een
lid der V.N., dat ongerust was over zijn
grenzen.
Volgens de Sovjet-gedelegeerde maak
te het Thailandse verzoek slechts deel
uit van een Amerikaanse manoeuvre
tegen het bereiken van een vreedzame
oplossing van het Indo-Chinese vraag
stuk.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken. Dulles, heeft een ver
klaring uitgegeven, waarin hij zegt, dat
het 59ste Sovjet-veto duidelijk aan
toont. dat de communisten in het be
doelde gebied hun daden in duisternis
wensen te hullen
Een waarnemerscommissie zou in het
geheel niet het recht hebben om be
slissingen te nemen, doch zou slechts
dienen als oor en oog der Verenigde
Naties Door aan een klein en vrede
lievend land dit minimum aan bescher
ming te ontzeggen werd de leerheid van
het zogenaamde propageren van de
vrede door de Sovjet-Unie nog eens te
meer aangetoond, aldus de verklaring
van Dulles
De Thailandse minister vin buiten
landse zaken, prins Wan. heeft ver
klaard. dat zijn land het verzoek om
w aarnemers der V N. nu in de alge
mene vergadering der V N. za' brengen,
waar geen veto-recht bestaat. Prins
Wan bevindt zich ln Genève.
De communisten hebben gisteren
ter Gcneefse conferentie beloofd alle
Vietminh-strüdkrachten, die zich
eventueel nog in Laos en Cambodja
zouden bevinden, terug te trekken.
Pham Van Dong, de Vietminh vice-
premier, gaf toe, dat er Vietminh „vrij
willigers" in Laos en Cambodja hadden
gevochten maar zei. dal deze enige tijd
geleden waren teruggetrokken. Indien
er nog Vietminh-troepen in beide sta
ten waren achtergebleven, zouden dere
worden teruggetrokken.
In gezaghebbende kringen werd ver
klaard. dat de bijeenkomst als geheel
redelijk en constructief was geweest. De
verschillende standpunten ten aanzien
van Laos en Cambodja kwamen dichter
bij elkaar.
De ministers kwamen overeen heden
te trachten de voorstellen van China,
Laos en Cambodja voor de terugtrek-
king van troepen uit beide laatstge-
i noemde staten met elkaar in overeen-
stemming te brengen
Chauvel van Frankrijk en Molotof
spraken tüaens de tweede helft van de
vergadering.
I Een onderhoud tussen Eden en Bedell
Smith, dat gisteravond plaats zou vin
den, ging niet door. Er werd geen reden
opgegeven.
Naar gemeld, verklaarde de Chinese
premier Tsjoe, dat het werk van de
voorgestelde internationale commissie
voor toezicht op een wapenstilstand niet
alleen van toepassing zou moeten zijn
op Vietnam, maar ook op Laos en
Cambodja, waar er weliswaar, naar hü
I toegaf. Speciale omstandigheden zün.
De conferentie moet het eerst eens
I worden over de samenstelling van de
'commissie en vervolgens over haar
structuur, bevoegdheid en betrekkingen
met de gemengde commissies van de
tegenover elkaar staande partijen, die
de bestandslijnen moeten controleren.
Chauvel verklaarde, dat er bepaalde
aanvaardbare elementen in de Chinese
voorstellen waren. De „dubbelzinnighe
den en duisterheden" zouden door be
sprekingen kunnen worden opgehelderd.
Hij zei. dat de wapenstilstandsvoorstel-
len van China, Laos en Cambodja met
elkaar in overeenstemming zouden
kunnen worden gebracht.
Ook Molotof liet zich ln deze laatste
rln uit en vond. dal er vorderingen wor
den gemaakt en de drie plannen ge-
meenschappelüke elementen bezitten.
De conferentie zou een resolutie moeten
aanvaarden, waarin wordt aangedron
gen op besprekingen over Laos en Cam
bodja tussen de vertegenwoordigers van
het opperbevel van beide züden.
De Australische minister van buiten
landse zaken, Richard Casey, heeft drie
kwartier gesproken met de premier van
communistisch China. Tsjoe en Lai.
Dit was de eerste bijeenkomst van
vertegenwoordigers van de Australische
en Chinese regering, die geen diploma
tieke betrekkingen onderhouden.
De Britse minister Eden had gister
avond laat een bespreking met de waar
nemende leider van de Franse afvaar
diging, Chauvel.
Cambodja acht besprekingen tussen
officieren van toet opperbevel van beide
partüen te Genève niet noodzakelijk,
daar er geen Franse uniestrüdkrachten
in Cambodja zijn. De Cambodjanen
willen de vrüheid hebben na het treffen
van een regeling gebruik te maken van
„buitenlandse Instructeurs'
Te Mctz is liet proces begonnen vijftig bewakers van het enige Duit-
tegen eenentwintig van de vieren- se concentratiekamp in Frankrijk
gedurende de oorlog. In dit kamp.
gelegen in het plaatsje Struthof.
dicht bij Straatsburg, kwamen 16.678
mensen om het leven, door slechte
behandeling en kwellingen van de
ergste soort. Slechts eenentwintig
leden van de kampleiding heeft men
kunnen achterhalen - zij worden
beschuldigd van moord op ruim
3000 gevangenen - het overige
aantal is voortvluchtig.
De Struthof moordenaars tij
dens het proces.
