LEIDSCH mDAGBLAD
WEERBERICHT
Frankrijk voor
belang rijke beslissingen
Ü3s(e Jaargang
DINSDAG 15 JUNI 1954
No. 28243
pirecteur: J. w. a.my DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN w"« Lelae"1 G,ro N°- 57055
Hoofdredactie: B. W. Menkhorat en J. Brouwer f6.40 per kwartaal; f215 per maand; f0 50 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Zal Mendès-France het kunnen
halen?
(Van onze Par Use correspondent
per telefoon)
Pierre Mendès-France, die als eerste
tsr.diciaat prijkte op het lijstje van pre
sent Coty, heeft, als gemeld, officieel
opdracht tot het vormen van een
;euwe regering aanvaard. HU heeft de
jiirna listen, die van ochtend tot avond
Éja huis belegerden, verklaard, dat hU
j snel maar ook zo doelmatig moge
jt zijn opdracht zal trachten uit U
loeren. Donderdag hoopt de 47-jange
•NHiateur zijn regeringsprogramma aan
ét Nationale Vergadering voor te leg-
j-n en gisteren heeft hij zijn tijd voor-
tune lijk besteed aan het consulteren
na militaire en andere autoriteiten, on-
wie stafchef Guillaume en de mi-
isters Dupont, Bidault en Lamel. di«
:j de kwestie-Indo-China zUn betrok-
Ofschoon Mendès-France tot de radl-
jlen behoort en dus lid is van een der
t5-ei ingspartyen. heeft hü zich de laat-
i maanden steeds duideiyker doen
ilden als de voornaamste leider van de
„ipositie, en vanwege die positie is de
leuze van Coty dan ook in de eerste
laats op hem gevallen.
Mendès-France, die jurist en econoom
A heeft zijn reputatie voor een belang-
riik deel te danken aan zijn persoon-
:ke moed, zün scherpe intelligentie,
aar vooral aan zijn onkreukbaarheid
<n aan zUn gezonde verstand. Hij is de
ran van de grote visie, die weet dat
ochte heelmeesters meestal stinkende
inden veroorzaken. Wanneer men
rdt overstelpt met problemen, die
hoe nodig moeten worden opgelost, dan
yet men ze toch niet alle gelyktydig
iitaqueren, maar met de meest drin-
yr.de kwestie beginnen. „Regeren ls
ifzon", dat is een van Mendès-France'
[defae stellingen.
Indo-China is ln de ogen van Men
dès-France, die president is van de
Kamer voor financiële aangelegenhe
den. nu zeker het meest urgente
rraagstuk waarvoor Frankrijk is ge
steld en daarom wil hü daar nu de
meeste aandacht aan wyden.
Toen hü een Jaar geleden, ln de tijd
Frankryk nog betrekkeiyk sterk
load, al aandrong op direct contact met
sji mlnh. werd hy door de meeste
Keringsaanhangers büna als landver-
ider weggehoond. Nu, nu het te laat
i zijn allen het met hem eens. dat de
Trede pas bereikt kan worden, wanneer
Kn eerst in overleg met de vüand ls
Mien. Dat wil echter niet zeggen dat
dès-France nu bereid zou zijn tot
capitulatie voor de vyand. Frank-
nit zal z'n belofte nakomen, heeft hy
ren nog gezegd, maar we moeten
loyaal en openhartig aanbod doen.
fc tild van het dubbele spel en de di-
'om.itieke slimmigheidjes ls nu defl-
.t:ef verstreken.
Fveneens wordt nu door de meeste
Fransen zijn standpunt wel onder
schreven. dat Frankrijk niet meer in
rtaat Is gelijktydig in Europa, en in
het Verre Oosten en ln Noord Afrika
ren rol op het eerste plan te spelen.
Ook hier zal Frankryk moeten kle
ien. Mendès-France heeft, wat hem
betreft, voor Europa gekozen, dat voor
Frankrijk niet van Afrika kan worden
afgescheiden. Dat betekent nochtans
niet, dat Mendès-France een voor
nander door dik en dun van het Euro
pese leger zou zyn. Hy is dat vermoe
delijk niet, ofschoon hy zich daar
nooit heel duidelyk over heeft ultge-
iproken.
Hll vindt alleen dat een zo diep ln-
nipend probleem niet met enkele stem-
vn meerderheid door het parlement
"•rpen of aangenomen mag worden.
Op een spoedige beslissing over de
DG zal hy daarom niet aandringen.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Veel bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met voornamelijk ln
Noorden vam het land wat lichte
-en of motregen. Matige tot vry
Tchtlgie Zuid-Westelijke wind. Minder
^de nacht; morgen ongeveer dezelfde
'-iclagtempematUT enale vandaag.
(Opgemaakt te 10 uur).
16 JUNI
Jn op: 4.19 uur; onder: 21.02 uur
'urn op: 21.25 uur; onder 3.52 uur
^•gwater te Katwijk te 3 09 en 15 35 u.
bit nummer bestaal uit acht pagina'*
Mende* France legt verklaringen
af voor pers en radio.
al zal hy, om de voorstanders in de
eigen radicale gelederen te ontzien, mis
schien zich wel moeten vastleggen op
een datum voor de ratificatie-debatten.
Mendès-France heeft byna een jaar
geleden op 5 Juni 1953 ln het Pa
lais Bourbon al eens eenzelfde poging
ondernomen, maar toen werd hy met
een tekort van dertien stemmen door
de Kamer als premier afgewezen. De
grote vraag is nu of het parlement na
alle nieuwe, tragische, decepties thans
zich lr. meerderheid zal kunnen opwer
ken tot het inzicht en de moed, die no
dig zijn tot het inslaan van algeheel
nieuwe wegen en het adopteren van al
geheel nieuwe methodes. Bij de Gaullis
ten heeft de formateur zeker veld ge
wonnen en vermoedelijk zullen de k>-
cialisten en de radicalen hem, ln eerste
Instantie althans, ook wel steunen. Ver
der mag hy rekenen op een klein aan
tal conservatieven. Bij elkaar zou dat
een 250 stemmen kunnen zyn, terwyl hy
er minstens 313 nodig heeft. Indien de
comumnisten hem willen byspringen
met hun 100 stemmen, dan is hij, re
kenkundig gesproken, gered. Maar de
vraag is of hy die steun zal aanvaar
den en ook of de eventualiteit van die
hulp hem niet het verlies van minstens
een even groot aantal nationale stem
men zal kosten.
Over dit punt werd in politieke krin
gen te Parijs gisteren nog al druk ge
sproken.
Onder die omstandigheden hangt het
van de Katholieken, die tot dusver hef
tig tegen de formateur ageren, af of
Mendès-Franca het halen zal. en Frank
ryk een misschien laatste kans als grote
mogendheid kan worden geboden. Want
zo mag men .wel de betekenis en de zin
omschryven van de stemming,, welke
waarschyniyk overmorgen zal plaats
vinden Lydt Mendès-France een nieu
we nederlaag, dan zal Frankrijk auto
matisch vervallen in een der gebruike-
lykc regeringsformules waarvan de ca
tastrofale risico's nu wel verblindend
duidelyk zUn gedemonstreerd Frankryk
zal dan nog wat verder afzakken op de
weg naar het algehele verval
De aanwyzing van Mendès-France
als formateur heeft bij het Franse pu
bliek. en vooral bij de jongere gene
ratie. intussen weer even een vleug
van hoop doen ontwaken. Iedereen
voelt intuïtief dat deze man uit ander
hout is gesneden dan het grote gros
der politieke arrivisten, die Frankrijk
tot dusver in meerderheid hebben be
stuurd.
Frankrijk staat op een kruispunt en
het parlement zal nu moeten beslis
sen welke weg het land zal inslaan.
Wij mogen echter niet verhelen, dat
persoonlyk, na alle ervaringen,
sceptisch zyn gestemd.
„Onscheidbaar Duitsland"
Vooraanstaande figuren uit het open
bare leven in West-Duitsland hebben
een beweging opgericht voor de hereni
ging van Duitsland. „Onscheidbaar
Duitsland" geheten.
Tot de oprichters behoren de voor
zitter van de West-Duitse „Vrije Demo
cratische Party", dr Dehler, de voorzit
ter van de socialistische partij, Ollen-
hauer en de minister voor zaken, die
geheel Duitsland betreffen. Kaiser. Het
doel van de beweging is o m Oost-Duit
sers te versterken in hun vastbesloten
heid om met het Westen herenigd te
worden, de jeugd uit beide delen van
Duitsland bijeen te brengen en te waken
over de bevolking van de voormalige
Duitse gebieden, die thans onder Pools
gezag staan.
KaiseT verklaarde, dat de beweging
het de gehele wereld duidelyk wil maken,
dat de verdeling van Duitsland thans
meer dan ooit „onmogelijk" ls.
De West-Duitse Bondskanselier, dr
Adenauer, en president Heuss hebben
in boodschappen gezegd, het streven
van de beweging te steunen.
Een grote Amerikaanse vliegtuig
fabriek tan voortaan haar leverin
gen in kratten verzenden. ..Niets bij
zonders". zult U misschien zeggen.
..er zijn vele fabrieken, dei bestel
lingen leveren in kratten". Anders
wordt het. wanneer men weet. dat
ook voortaan de vliegtuigen in kis
ten kunnen worden geleverd. De
US AF B 61 Martin Matador bom
menwerpers - bestuurbaar vanaf
de grond - kunnen, verpakt in ze
ven waterdichte kratten, per schip
Opening Britse week
De Engelse ambass&deur Sir Neville
Butler heeft gistermiddag in het Bon-
nefantenmuseum te Maastricht de
Britse week officieel geopend Tevoren
had hij op het Maastrichtse kerkhof, op
de graven van Britse gesneuvelden, een
krans gelegd, evenals de Commissaris
der Koningin, dr F. Houben en de bur
gemeester van Maastricht, mr W. baron
Mlchiels van Kessenich.
In het Bonnefantenmuseum heeft
Maastrichts burgemeester daarna de
ambassadeur en Lady Butler verwel
komd en daarby gesproken over de
banden van vriendschap en hoogach
ting, die Nederland aan Engeland
binden.
Sir Neville Butler gaf hierna een
hsitorisch overzicht van de contacten,
die Nederland en Engeland in de loop
der eeuwen hebben gehad.
Na de opening volgde een rondgang
langs het geëxposeerde.
nuar het land van bestemming wor
den vervoerd, waar ze gemakkelijk
kunnen worden geassembleerd. Tot
nu toe werd elk vliegtuig in zijn ge
heel gefabriceerd en afgeleverd, ook
wanneer dit verscheept moest wor
den. Het is duidcli/k. dat het vlieg
tuig. dat als vrachtgoedwordt
verzonden, veel minder ruimte in
neemt, hetgeen lagere verzendkos
ten betekent. Men verwacht dat van
de nieuwe vinding veel gebruik zal
worden gemaakt.
De regering Malan ls negen stemmen
te kort gekomen aan de vereiste twee
derden meerderheid ln beide Huizen
van het parlement voor het wetsvoorstel
ter wyziging van de grondwet en voor
ziening van aparte vertegenwoordiging
van Kaapse kleurlingkiezers ln het
Zuid-Afrikaanse parlement.
De regering behaalde 129 stemmen 42
Reeds drie jaren lang tracht de re
gering van de nationale party onder
leiding van dr Malan een wetsvoorstel
aangenomen te krygen volgens hetwelk
Kaap=e kleurlingkiezers afgevoerd wor
den van de met de blanken gemeen
schappelijke kiezzrsiijst en worden ge
plaatst op een aparte lijst voor de ver
kiezing van eigen vertegenwoordigers in
het parlement.
In 1951 werd de „kleurlmgklezerswet"
door het appelhof ongeldig verklaard,
omdat deze met een gewone meerderheid
in aparte zittingen van de twee Huizen
van het parlement was aangenomen en
het hof dez? procedure in stryd met de
grondwet achtte.
De regering Malan diende vervolgens
een wetsvoorstel in tot het instellen van
een hoog hof van het parlement als
hoogste hof in Zuid-Afrtka in parle
mentaire zaken, waarin parlementsle
den zitting zouden hebben en dat een
beslissing van het hof van appèl over
de geldigheid van door het parlement
aangenomen wetten zou kunnen herzien.
Het hof verklaarde daarna deze met een
gewone meerderheid in de Huizen van
het parlement aangenomen „wet op het
hoge hof van het parlement" eveneens
ongeldig.
Genève sukkelt kalmpjes voort
Hoe lang nog
Uit kringen van de conferentie over
Indo-China is gisteravond vernomen,
dat Groot-Brittannië heeft voorge
steld dc besprekingen over Indo-
China op te schorten. Indien er op de
volgende bijeenkomst op morgen geen
voortgang werd gemaakt.
Men zou geen besprekingen meer
"moeten houden, voordat de vertegen
woordigers van het opperbevel van de
twee strijdende partyen. die nu onder
handelen, hun werk hebben beëindigd
en verslag hiervan hebben uitgebracht,
zei Eden.
Woensdag zal wortzn gesproken over
Laos en Cambodja.
Uit conferentiekringen wordt verno
men, dat de Franse delegatie er op aan
drong, de besprekingen voort te zetten
in de hoop dat er spoedig een nieuwe
regering in Parijs zal worden gevjrtnd.
Zoals gemeld stelde Eden gisteren voor
de besprekingen over Indo-China een
■an de volgende dagen te beëindigen.
I sie van vertegenwoordigers van neutrale
landen voor Indo-China.
1 Molotof zou hebben gezegd, dat de
j communisten voor „bepaalde gevallen"
er in zouden willen toestemmen, dat be-
I sluiten van de commissie by meerder-
heid van stemmen worden genomen.
De communisten bleven er echter op
staan, dat ln de commissie een geiyk
aantal communisten en niet-communis
ten zitting zou hebben. Alsof dit ln de
practjjk niet op hetzelfde neerkomt.
Bovendien behoren tot die „bepaalde
gevallen" alleen kleine aangelegen-
I heden.
Molotof stelde voor dat een vertegen
woordiger van India als voorzitter zou
fungeren in de internationale bestands-
commissie en een beslissende stem zou
hebben, als er over „bepaalde kwesties"
geen beslissing kon worden verkregen.
De Amerikaanse afgevaardigde Bedell
Smith critiseerde het voorstel van
Molotof In scherpe bewoordingen.
Ook minister Eden zeide. dat het
Sovjet-voorstel ln feite geen
is. zoals men het trachtte
stellen
In de besloten zitting over Indo-
China van gisteren zou de Russische
minister van buitenlandse zaken, Molo
tof. die als voorzitter fungeerde, „duide
lijke toegevingen" gedaan hebben in
zake vetorecht ln een bestandscommis-
Koningin en Prinses Margriet voor televisie
Uitzending „Een feest ver van liuis''
Foto: H.M. en Prinses Margriet
delen zakdoekjes uit aan kin
deren.
Op de militaire besprekingen tussen
vertegenwoordigers van het opperbevel
van beide partyen ln Indo-China zyn
gisteren geringe vorderingen gemaakt.
I aldus is van Westeiyke zyde te Genève
vernomen.
De Vietminh-vertegenwoordiging wil
de echter niet voortgaan met het vast
stellen van gebieden in Vietnam voor
de hergroepering van troepen, die op
een wapenstilstand zou volgen. De Vlet-
minh-afgevaardigden stonden er op. dat
er een verslag wordt gemaakt over de
vorderingen in de laatste weken.
Van Westeiyke zijde werd vernomen
dat by de bestandslyn die door de Viet-
minh zyn voorgesteld, alleen de gebie
den om Saigon en vier of vyf andere
steden onder het bestuur blyven van de
door de Fransen gesteunde Vietnamese
regering.
De Veiligheidsraad der Verenigde
Naties zal morgen byeenkomen om op
nieuw het verzoek van Thailand in
overweging te nemen om een groep
waarnemers naar de grens van dit land
met Indo-China te zenden.
Friese tweeling
in gunstige conditie
Naar wy vernemen blijft de toestand
van de Friese tweeling zich na de
operatie gunstig ontwikkelen. Er heb
ben zich tot nu toe geen bijzondere
complicaties voorgedaan.
Gelukwensen
Het gemeentetoestuur van Tietjerkste-
radeel. de gemeente waar de Zaterdag
gescheiden Friese tweeling woont, heeft
een brief gezonden aan het ouderpaar
De Vries. Hierin biedt het gemeentebe
stuur de heer en mevrouw De Vries zijn
gelukwensen aan met de gunstige resul
taten van de operatie
Ook heeft het gemeentebestuur een
schryven gericht aan elk van de medici,
de kinderarts, de internist en allen die
een actief aandeel hebben gehad by de
operatie. Het gemeentebestuur spreekt
in dit schrijven zyn erkentelijkheid Uit
voor hetgeen is gepresteerd om het gun
stige resultaat by de operatie te be
reiken.
Koningin Juliana, vergezeld door
Prinses Margriet, heeft gistermiddag
de speeltuin Oud-Naardcn bezocht om
aanwezig te zyn bU het televisiepro
gramma „Een feest ver van huls", dat
de Nederlandse Televlslestichting heeft
uitgezonden als haar aandeel ln de
Eurovisierceks.
De Koningin werd begroet door de
heer J. B. Broeks, programmacommis
saris van de Nederlandse Radio-Unie
en door enkele bestuursleden van de
Stichting Oecumenische hulp aan ker
ken en vluchtelingen. Deze stichting had
er voor zorg gedragen dat ruim 100
vluchtelingetjcs die thans enkele maan
den vacantie in ons land doorbrengen
aan dit feest deelnamen.
Zowel de Koningin ais de Prinses
toonden zich vol belangstelling en kwa
men meermalen tydens de uitzending
„ln het beeld". Zo toonden de televisie
camera's de Koningin en de Prinses
druk in actie met het uitreiken van
speciaal voor deze gelegenheid bedrukte
shawls, waarvan elk kind er één ter
herinnering meekreeg.
Na afloop van de uitzending liet de
Koningin yerscheldene medewerkers van
de televisie aan zich voorstellen. Om
streeks kwart over zes vertrok zij weer
naar het Paleis Soestdijk.
Deze Nederlandse uitzending, waaraan
door het Koninklijk bezoek byzondere
luister was verleend, is in het buiten
land goed ontvangen. Spoedig na de
uitzending had men ln Oud-Naarden
het Eurovisiecentrum Ryssel aan de
telefoon, dat mededeelde dat uit alle
Europese landen een uitstekende ont
vangst werd gemeld, waaraan een spe
ciale gelukwens van Italiaanse zyde werd
toegevoegd.
Wat de uitzending zelf betreft: het
zonnetje zorgde onverwacht voor goed
licht, maar de wind blies veel te hard,
zodat de voorgenomen kabelopstijglng
van Boesmans ballon ln de aanvang van
de uitzending met door kon gaan. Daar
door moest het programma wat worden
gewyzigd, maar aan het slot steeg de
ballon toch op, al ging het niet gemak
kelijk. Het was voordien voor de vele
vrijwilligers ook niet gemakkelijk geweest
het gevaarte op de grond te houden.
De ballon Is s avonds kwart over negen
In Grave geland.
Bus in Oostenrijk verongelukt
Zeven Nederlanders
licht gewond
Op de weg van Woergl naar Kuf-
steln, bi) Innsbruck, is gisteren een
bus met 30 vacantiegangers over de
kop geslagen. Zeven Nederlanders
liepen lichte verwondingen op. Vol
gens de politie probeerde de bos een
vrachtwagen met oplegger in te halen.
Hierbü weck de bus van de weg af,
viel van de twee meter hoge berm en
kwam ondersteboven te liggen. Dc
zeven gewonden werden in een zie
kenhuis behandeld en Ronden later
vertrekken. Een andere bus heeft de
vacantiegangers naar Innsbriick ge-
brarht.
De by dit autobusongeval betrokken
Nederlanders behoren noch tot een
groep van de Ned. Reisvereniging noch
tot een groep van de Ned. Chr. Reisver
eniging. zy zouden tot een groep van
de Spoorwegreisvereniging behoren.
De persdienst van de Ned. Spoorwe
gen deelt echter mee, dat nog geen be
richt van een ongeval bij de Spoorweg
reisvereniging is binnengekomen, doch
dat cr wel twee groepen van deze ver
eniging in de omgeving vertoeven, na
melijk te Bad Gastein en te Zeil am See. I
Belgische arts ontdekt een
Molière
Dr Theo Henusse. een Belgische arts
en tevens doctor in de rechten en de
philologie. heeft een nog onbekend werk
van Molière ontdekt en heeft over zyn
opzienbare vondst thans een boek het
licht doen zien. Dr Henusse vertelt hier
in hoe hy het werk op de „vlooien
markt" te Brussel kocht voor slechts Ir.
30. Het was een naamloos deeltje met
gedichten uit de zeventiende eeuw Aan-
vankelyk dacht dr Henusse niet aan
Molière. Het boek interesseerde hem om
heel andere redenen. Hy had namelyk
vastgesteld dat in het werkje was opge
nomen „Le voyage de Chapelle et Ba-
chaumon", een lang gedicht, dat in 1563
Voor het eerst was uitgegeven. Het boek
je dat dr Henusse op de markt had ge
kocht, droeg echter het jaartal 1661.
Hoe kwam het dat een werk. pas ln
1663 uitgegeven, reeds in 1661 in een
andere uitgave te vinden was? Twee
jaar lang zette dr H. zyn onderzoek te
Brussel en Parjjs voort en hy vond de
verklaring: hy had het enige exemplaar
in handen van een allereerste uitgave
van 1661, waarvan de overige exempla
ren vernietigd waren. Toen dit geheim
opgehelderd was. meende dr Henusse het
boek te kunnen wegleggen. By het door
bladeren viel zyn oog evenwel op een
tweetal verzen, die hy herkende als te
zyn van Molière, omdat men deze te
rugvindt in „Le Misanthrope" De dok
ter nam toen het hele stuk door en
kwam tot de conclusie dat het hier een
tot nu toe nog onbekend werk van Mo
lière betrof. Vermoedelijk werd het
stuk een pastorale waarin twee herde
rinnen. Iris en Philis en een herder Li-
ris voorkomen, door Molière geschreven
om opgevoerd te worden aan een of an
der hof Om de een of andere reden
werd het werk echter nimmer gespeeld.
Daarom waarschyniyk heeft Mslière tal
van fragmenten van het werk In latere
beroemd geworden werken, zoals „Le
Misanthrope" gebruikt. Het werk draagt
slechts het opschrift .Elogue" 'her
derszang»». het is opgedragen aan zeke
re Fouquet en uitgegeven „In naam van
Jezus Christus".
Enkele Brusselse en Franse theaters
hebben reeds aangeboden het neg onbe
kende stuk te spelen.
JUNI-VONNISSEN
IN OOST-DUITSLAND
Het Hooggerechtshof van Oost-Duits-
land heeft vier mannen, die als de
hoofdschuldigen worden beschouwd aan
de volks-opstand in Juni van het vorige
jaar. tot een totaal van 45 jaar dwang
arbeid veroordeeld.
Het proces, waarop verslaggevers uit
het Wester, eeen toegang hadden, wordt
in West-Berlijn als een in elkaar gezelle
zaak beschouwd met het doel de bevol
king schrik aan te jagen.
Nieuwe nederlaag voor
Malan
ZUID-AFRIKAANSE
KLEURLINGKIEZERS WET
VERWORPEN
