LEIDSCH
DAGBLAD
Plechtige herdenking der invasie
Noch inzake Korea noch inzake
Indo-China
enige
vordering
93ste Jaargang
DINSDAG 8 JUNI 1954
No. 28237
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal: f2.15 per maand; f0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Nederlanders op het
Normandische strand
Boodschap van president Eisenhower
Onlrocrend heeft Zaterdagmiddag boven de stranden van Nnrmandië het
ITilhelmus geklonken ten teken van Nederlands dankbaarheid voor de bevrij-
ran West-Europa, die 10 jaar geleden daar een aanvang nam. Stram in
de houding staande keken de manschappen van de compagnie van het Garde-
tefiment fuseliers „Prinses Irene" tezamen met hun krijgsmakkers der geal
lieerde garderegimenten naar de acht wapperende vlaggen aan de masten op
hei Invasiemonument op het strand „Utah Beach" nabij St. Marie Dumont.
tentijl ook de tienduizenden anderen een minuut volkomen stilte in acht
oimen ter herdenking van de talloos vele levens die geofferd zyn op het
illaar van de bevrijding.
Op Utah Beach landde precies 10 Jaar
geleden het eerste Amerikaanse leger
het schiereiland Cotentln met de
ven Cherbourg te veroveren. Precies
dagen later hadden de manschappen
u een heroieke stryd de verovering
:n deze belangrijke haven voltooid.
..echts een gedenkteken dat is opge
richt voor brigade-generaal Caffey en
tevens ter herdenking van zijn man-
tchappen duidt de plaats aan van deze
e strijd.
Zondagmiddag hees dezelfde generaal
be: Amerikaanse dundoek in top. dat
plaats innam naast de vlaggen van
geallieerde landen België, Canada,
;eland, Luxemburg, Noorwegen, Ne-
cerland en Frankrijk. De Franse presi-
dent René Coty plaatste in aanwezigheid
van honderden burgerlijke en militaire
autoriteiten een grote krans van rode
snjers aan de voet van de trap naar de
:l van het monument. Hij zette daar-
zijn handtekening in het gulden
Henkingsboek. Zeven mfutaire mu-
'kcorpsen deden de nationale liederen
'.-klinken Het was het trompetters-
:orps van de Huzaren van Boreel dat
iet Wilhelmus ten gehore bracht. Stram
en eerbiedig stonden de autoriteiten en
verzetstrijders rond het monument.
Onder hen waren de Nederlandse
Minister van Oorlog en van Marine, ir
C Staf. Maurice Schumann, de Franse
sinister Andre Marie, de Belgische
iezindsman van Buitenlandse Zaken,
tyuk. de Amerikaanse ambassadeur in
Frankrijk Henry Cabot Lodge als ver
tegenwoordiger van president Eisen
hower. sir Gladwynn Jebb, ambassadeur
van Groot Brittannië in Parijs, en de
minister-president van de Nederlandse
«gering te Londen, prof. mr P. S. Ger-
hrandy.
Weerrapporten
(Van hedenmorgen 7 uur)
Stockholm eeh. bew.
•"•'Denhagen nalf bew.
Vmtterd&m geh. bew.
Vuembure zwaar bew.
ZOrich
hflUn°
Frankfort
zwaar bew. nnw 1
licht bew. nnw 3
zwaar bew. windstil
lloht bew. windstil
zwaar bew no 1
onbewolkt windstil
llchl bew. no 3
onbewolkt zzo 1
half bew. w 3
windstil
WEERBERICHT
Vrij warm
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met enkele
.-"■n en een kans op onweer. Overwe-
1 matige wind tussen Zuid-Oost en
if.i West. Dezelfde temperaturen of
v hogere.
(Opgemaakt te 10 uur).
9 Juni
Zon op- 4 21 uur; onder 20.57 uur.
Mean op: 13 53 uur; onder: 0.52 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9,29 en 21 59
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
De tonen der volksliederen waalden
over het land met kale boomstaken en
ruïnes, waar nog altijd de sporen van
„D-day" met ziin uitgewist. Twee
destroyers en vijf corvetten van de
Engelse Marine hadden ligplaats gekozen
voor het strand. De redevoeringen van
de autoriteiten werden herhaaldelijk
onderbroken door het geluid van de
overvliegende straaljagers die in for
matie aan de huldiging deelnamen.
Honderden verzetsstrijders uit zes
Europese landen hadden voor deze
gelegenheid een nieuwe invasie naar
het voormalige slagveld met zijn vele
historische plaatsnamen ondernomen
om hun gevallen makkers eer te be
wijzen.
Ruim 200 leden van de Nationale
Federatieve Raad van het voormalig
verzet Nederland hebben een pelgrims
tocht gemaakt naar Caen. Zaterdag
hadden zij tijdens hun aoortocht kran
sen gelegd te Brussel bij het graf van
de onbekende soldaat en op vele hoofd
plaatsen van de noordelijke departemen
ten in Frankrijk by de graven der geval
lenen. Dit werd gedaan door de voor
zitter van de Raad, mr B. W. Stomps en
de secretaris-generaal van het „Comité
d'action interallié de la resistance", de
Nederlander de heer Vincent Boon.
Tezamen met de Belgische verzetsstrij
ders, die tevens de slag om de Marne
uit de eerste wereldoorlog herdachten,
en de Franse maquis slonden de Neder
landse oud-illegalen ook rond het mo
nument op Utah Beach aangetreden.
Ook daar hebben de heren Stomps en
Op de stranden van Normandië,
waar zich nu tien jaren geleden een
van de grootste tragedie's uit de
wereldgeschiedenis afspeelde, toen
de geallieerden landden om Europa
van het juk van de Duitse bezetters
te bevrijden, heeft de Franse Pre
sident Rene Coty deelgenomen aan
de viering op plechtige wijze van de
tiende verjaardag van het begin van
de bevrijding.
Foto: In Colleville-Montgomery,
het plaatsje, dat pas na deze ge
denkwaardige dag zijn naam kreeg,
inspecteerde de President, in gezel
schap van Joseph Laniel. leden van
de Nederlandse strijdkrachten op de
plaats, waar zij tien jaar geleden
vet op Franse bodem zetten. Van
een heuvel in de achtergrond sloe
gen honderden de inspectie gade.
Jongens groeven bunker uit:
een dode
In de duinen, op een afgesloten ter
rein bij de vuurtoren te Scheveningen.
is Zaterdagmiddag een ongeluk gebeurd
dat aan een 12-jarige jongen het leven
heeft gekost.
Twee jongens, belden wonend aan de
Zeekant, waren bezig de ingang van een
daar nog liggende bunker uit te gTaven.
Als gevolg daarvan ging het zand aan
(het glijden en beide jongens werden on
der zand en brokken beton bedolven.
Andere kinderen sloegen alarm. De
brandweer van de post Duinstraat rukte
uit en groef de jongens uit. De een bleek
al te zijn overleden. De andere werd
met snijwonden naar het ziekenhuis aan
de Zuidwal overgebracht; zijn toestand
is niet ernstig.
Levenslang voor
(Van ome Haagse redacteur)
Vanochtend heeft de Haagse Recht
bank uitspraak gedaan in de zaak tegen
de Berkelse arts en deze conform de
eis van de Officier van Justitie wegens
moord op zijn echtgenote door middel
van cyaankali veroordeeld tot levens
lang.
Beroep wordt aangetekend
Nadat de president van de recht
bank, mr A. J. Veldman, het vonnis
Berkelse arts
had voorgelezen, viel er een diep®
stilte in de rechtzaal. Op de publieke
tribune stonden zeer vele belangstel
lenden, die doodstil hadden geluisterd
naar de voorlezing van de overwe
gingen.
Verdachte liet ook nu, evenals bij het
onderzoek ter zitting, geen spoor van
emotie zien. Slechts even vertrok zijn
gezicht een beetje.
Een der verdedigers, mr Huygens,
verklaarde dat de Berkelse arts beroep
tegen het vonnis zal aantekenen.
Over en tv eer alle voorstellen
afgewezen
Boon namens de Nederlandse verzets
beweging een krans neergelegd.
Tijdens een banket van de Franse
president met de afgevaardigden van
de voormalige verzetsorganisaties deelde
de heer Coty aan de heer Boon mede.
dat hij tijdens zijn bezoek aan Neder
land. in Juli a.s., gaarne kennis zou wil
len maken met een deputatie van de
verzetsorganisaties.
Prof. Gerbrandy verklaarde dat van
de plechtige herdenkingen, die dezer
dagen in Normandië op verschillende
plaatsen zijn gehouden, o.a. te Carren-
tan en Arromanches, die op Omaha-
Beach te Arromanches het meeste
indruk op hem had gemaakt Tijdens
deze laatste plechtigheid heeft de Fran
se president een museum voor oor locs-
gedenkwaardigheden geopend. Aan al'.e
plechtigheden ln Normandië nam een
twintigtal Nederlandse oorlogsveteranen
deel, die ie land, ter zee en in de luent
de geallieerde strijdmacht bil de invasie
in Normandië ter zijde hebben gestaan
De voormalige Nederlandse verzets
strijders hebben gisterochtend een krans
geleed bij het monument voor de Be
vallenen in Caen en daarna de terug
tocht naar Nederland aanvaard
De Sovjet-unie heeft gisteren een
voorstel van Frankrijk, dat de Inter
nationale commissie voor toezicht op
een wapenstilstand in Indo-China zou
beslaan uit de vijf „Colombo-landen",
verworpen en zich op het standpunt
gesteld, dat op zijn minst één commu
nistisch land lid van de commissie
moet zijn.
De Colombolanden zijn: India, Pa
kistan. Ceylon, Birma en Indonesië.
Het Franse voorstel, dat wordt ge
steund door Engeland en Amerika, is
door minister Bidault aan minister Mo-
lotof gedaan tijdens een privé-onderhoud
van 50 minuten.
Molotof voerde aan, dat communisti
sche landen heel goed neutraal kunnen
ziin, een standpunt dat door het Westen
wordt verworpen.
van de tiende herdenking van de ge
allieerde invasie in Frankrijk ver
klaard, dat het feit, dat het grote
oorlogsverbond van dc Verenigde
Staten, Engeland en Rusland in vre
destijd dc geest van eenheid niet heeft
kunnen handhaven, wel een reden tot
diepe teleurstelling, doch geen reden
tot wanhoop is.
In de boodschap, die door Cabot
Lodge, president Eisenhowers speciale
afgezant, werd voorgelezen, zegt Eisen
hower verder, dat de moed, toewijding
en het geloof, die de geallieerden voor
de gevaren van de oorlog brachten, on
vermijdelijk tot welslagen zal voeren in
het onverdroten streven naar vrede,
veiligheid en vrijheid.
De president der V.S. herinnerde 3an
de verrichtingen uit de oorlog, die be
reikt waren „door nauwe samenwerking
en vriendschap tussen vrije volken, die
streven naar een gemeenschappelijk
doel".
Lodge, de Amerikaanse vertegenwoor
diger bij de Verenigde Naties zeide, dat
de vraagstukken, waarvoor de wereld
thans staat, niet van dien aard zijn,
dat zij alleen door een militaire over
winning kunnen worden opgelost.
Ook de Nederlandse minister van
oorlog en marine, ir C. Staf, heeft op
Utah Beach een toespraak gehouden.
Hy bracht liulde aan de nagedachtenis
van de geallieerde soldaten, die voor
de vrijheid van de wereld gevallen
zijn. De in de N'ato verenigde volken
hadden zich aanecngeschaard om de
zelfde opdracht te vervullen.
Minister Staf betuigde namens het
Nederlandse volk en de Regering dank
aan dc geallieerden voor hetgeen zij
voor Nederland hadden gedaan.
Saarbesprekingen afgesloten?
De West Duitse Bondskanselier, dr
Adenauer, en de Franse minister van
buitenlandse zaken, Bidault, zullen bin
nen de komende veertien dagen te Bonn
bijeen komen om te trachten definitie
ve overeenstemming over het Saar-
vraagstuk te bereiken. Inmiddels zijn
beide partijen bij de onderhandelingen,
die in de afgelopen vier weken te Parijs
en Bonn zijn gevoerd, vrijwel geheel
tot elkaar gekomen.
Op Twecde Pinksterdag heeft dc
NCRV in het park Sonsbeck te
Arnhem op feestelijke wijze haar I
dertigjarig bestaan gevierd met een
grootse jubileum-bijeenkomst. On
geveer 130 zangkoren met geza
menlijk meer dan 2000 schoolkin
deren hebben aan deze viering hun
medewerking verleend door tijdens
dc ochtendbijeenkomst in het Larix-
i dal een cantate uit te voeren, welke
speciaal voor deze gelegenheid was
gecomponeerd. Op de grote weide
in het park werd later o.m. een
gymnastiekdemonstratie gegeven,
waaraan pl.m. 8.000 leden van het
Ned. Chr. Gymnastiek Verbond
deelnamen.
Een overzicht van de gymnastiek
demonstratie. welke een fraai con-
trastcnspel van wit en groen vorm
den.
HU gaf te kennen, dat hij wel In
overwegine wil nemen de commissie te
laten bestaan uit drie der Colombo
landen plus een communistisch en een
anti-communistisch land.
Bidault en Molotof hebben niet ge
sproken over de wijze van stemmen in
de commissie. Volgens Westelijke afge
vaardigden is deze kwestie nog belang
rijker dan de samenstelling, omdat de
communisten de leden het recht van
veto willen geven Eén communistisch lid
zou op die wijze bepaalde beslissingen
kunnen tegenhouden.
De voorzitter van de commissie voor
buitenlandse betrekkingen van de Ame
rikaanse senaat. Alexander Wiley, heeft
tijdens een interview verklaard, dat de
V. S. geen troepen naar Indo-China zul
len zenden.
William Knowland. leider der repu
blikeinse fractie in de Amerikaanse Se
naat. heeft echter in een persaesprek 3ls
zijn persoonlijke mening te kennen ge-
I geven, dat de mogelijkheid bestaat, dat
Azië onder communistisch bewind zal
komen, indien het Westen niet binnen
de komende 30 dagen vastberaden stei-
i ling neemt in Indo-China.
I „De V.St. moeten rekening houden
I met het feit. dat zu mogelijk in Indo-
j China zullen moeten vechten evenals zii
i dat ln Korea moesten Slechts machts
vertoon kan een halt toeroepen aan de
(communistische agressie in Azië", ver
klaarde hij.
„Wii moeten breken met de noodlot
tige denkwijze, dat het mogelijk is te
Genève te blijven praten, terwijl de com
munisten voortgaan met gebiedsverove-
ringen in Indo-China.
Indien Groot-Brittannië en Frankrijk
r.iet handelend optreden, zullen de V St.
j moeten beslissen wat zn. met bondge-
noten als Australië, de Philippijnen. na
tionalistisch China en Zuid-Korea kun
nen verrichten.
De Chinese ecrste-mlnster en minister
van buitenlandse zaken. Tsjoe cn lai.
heeft ter Koreaanse conferentie te
Genève Zaterdag voorgesteld verkie
zingen in geheel Korea te houden on
der toezicht van de bestaande com
missie van neutrale landen. In deze
commissie zitten afgevaardigden van
Zwitserland, Zweden. Polen en Tsje-
cho-Slowakije.
Tsjoe was vol lof over deze neutrale
commissie.
Tsjoe en lal herhaalde ziin vroegere
els. dat voor de Koreaanse verkiezingen
alle buitenlandse troepen worden terug
getrokken.
Molotof deed een uit vijf punten be
staand voorstel, dat feitelijk het Chinese
voorstel steunde. Opnieuw beschuldigde
hü de V.St van agressie.
„De communistische voorstellen voor
een hereniging van Korea zijn een po
ging om een regering over het gehele
land te vestigen, waarin de communis
ten ln feite de macht zouden bezitten
om het houden van vrije algemene ver
kiezingen tot een aanfluiting te ma
ken", aldus heeft de leider der Ameri
kaanse delegatie, generaal-majoor Wal
ter Bedell Smith, in een commentaar op
het voorstel der communistisch-Chinese
delegatie verklaard.
De bittere ervaring, die wij met deze
commissie hebben opgedaan, heeft
ons een les geleerd, die wy niet gauw
zullen vergeten.
Op ditzelfde tijdstip, terwijl wjj ln Ge
nève beraadslagen, voeren de aanvallers
in Korea versterkingen en wapens in
Noord-Korea aan onder omstandighe
den. welke ln de bestandsbepallngen
strikt verboden zijn. Doch de neutrale
commlsse van toezicht kan niet ïngTij-
pen, verlamd al zij is door het optreden
der communistische Poolse en Tsje-
choslowaakse leden, die elke normale
functionnering der commissie beletten.
De gehele toestand is zo ondraaglijk
geworden, dat de Zweedse en Zwitserse
commissieleden reeds herhaaldelijk
schriftelijk togen deze gang van zaken
hebben geprotesteerd", aldus Bedell
Smith, die vervolgens aanhalingen deed
uit rapporten dezer leden
De Amerikaanse delegatieleider be
sloot als volgt: Er kunnen wezenlijk
vrUe verkiezingen In Korea worden
gehouden, indien dit geschiedt onder
toezicht der Verenigde Naties. De in
ternationale organisatie beschikt over
de ervaring, het gezag, de onpartijdig
heid en de middelen om deze taak te
vervullen.
De overgrote meerderheid der te Ge
nève aanwezige afgevaardigden weet
heel goed hoe werkelijk vrije, algemene
verkiezingen moeten worden gehouden
Wij wensen niet lancer misleid te wor-
den".
TsJecho-SlowakUe en Polen hebber.
klachten, dat zij een doeltreffend toe
zicht op de wapenstilstand in Korea be
lemmeren. van de hand gewezen en op
hun beurt verklaard, dat de Verenigde 1
Naties een behoorlijke inspectie verhin
deren.
De Noordkoreaanse minister van bui
tenlandse zaken, generaal Nam il, ver
klaarde niet te kunnen instemmen
met het voorstel om de aantallen door
Noord- en Zuid-Korea af te vaardigen
volksvertegenwoordigers te doen bepalen
door de getalsterkte der inwoners
HU zeide dat. toen ln de achttiende
eeuw de Verenigde Staten van Noord-
Amerika werden gevormd, de verschil
lende toetredende staten gelijke rechten
kregen ongeacht het aantal hunner tn-
woners en hij wees er op dat d'.t begin
sel nog geldt voor de in de Zwitserse
federale regering vertegenwoordigde
kantons.
AMERIKAANS-CHINEES
CONTACT
De Verenigde Staten hebben voor het
eerst- zich rechtstreeks ln verbinding
I gesteld met communistisch China. Een
officiële woordvoerder van de Chinese
communistische delegatie te Genève
heeft medegedeeld, dat een lid van de
Amerikaanse delegatie met Chinese func-
tionarlssen samengeweest is om de
kwestie te bespreken van Amerikanen,
die zich in China in hechtenis bevinden
en van Chinese studenten, die in de
Véremgde Staten worden „vastgehou
den"
Volgens gegevens uit officiële Ameri
kaanse bron te Genève zijn er vermoe
delijk 122 Amerikaanse staatsburgers in
China. Men meent, dat 83 van hen wor
den vastgehouden
Van Amerikaanse zijde Is voorts te
kennen gegeven, dat contact met de Chi
nezen over deze kwestie geen enkele
verandering zal betekenen in de Ame
rikaanse houding tegenover c
tisch China.
Natuurlijk hebben tijdens de jongste
feestdagen allerlei onderlinge besprekin
gen plaats gevonden. Heden keert Eden
naar Genève terug.
Trambotsing te Rotterdam
Op de Stadionweg te Rotterdam is
Zaterdagmiddag een rijdende tram op
een stilstaande tram gereden.
Er werden ongeveer 30 personen
licht gewond.
Een tranistel van lijn 2 wagen en
bijwagen stond aan de halte bii het
station Rotterdam—Zuid, met de mo
torwagen in de richting van de stad. in
dezelfde richting reed op weg naar de
zelfde halte een tramstel van lijn 3. BU
de halte gekomen schoot lijn 3 door en
de voorste wagen drong ongeveer 30 cm
in de bijwagen van lyn 2 De bestuurder
van lijn 3 liep slechts enkele snywond-
jes op tengevolge van gebroken glas.
De schade was aanzlenlyk. Van beide
tramstellen braken de verbindingen
tussen de wagens. In de wagens zelf
werden de banken ontzet en de schrik
was algemeen. Behalve vier ziekenauto's
heeft ook een radio-wagen van de po
litie er vooi gezorgd dat de gewonden
direct naar het ziekenhuis werden over
gebracht; zij konden het ziekenhuis la
ter allen verlaten Een aantal van hen
kon naar huis terugkeren Omtrent de
oorzaak van de botsing tast men in het
duister.
De botsing was zo hevig, dat beide
tramstellen na de klap een 17 meter
verder pas tot stilstand kwamen Vier
artsen verleenden de eerste hulp.
Vacantietoeslag en loons
verhoging in bloemisterij
De vereniging „De Nederlandse
Bloemistery" en de in de Stichting
voor de Landbouw samenwerkende
werkgevers- en werknemers-organi
saties hebben overeenstemming be
reikt over de invoering van een
vacantietoeslag alsmede over een
loonsverhoging in het bloemisterijbc-
dryf, welke gisteren is ingegaan.
De vacantietoeslag wordt voor vaste
arbeiders bepaald op het loon over écn
week met inbegrip van de vaste toesla
gen. waarop de arbeider aanspraak heeft.
Losse arbeiders zullen de vacanueioe-
slag door middel van vacantiebonr.cn
ontvangen Te dien einde zal voor hen
het wekelijks bedrag aan vacantiebon-
nen, dat thans gesteld is op hei drie
voud van het voor betrokkenen geldend
uurloon, mei ingang van 7 Juni a s die
nen te worden verhoogd tot het vier
voud van dit uurloon
De loonsverhoging zal voor alle
arbeiders van 23 jaar cn ouder in Jc
provinciën Noord- en Zuid-Holland
L I— per week en in de overige pro
vinciën f, 1.50 bedragen. Arbeiders
van 22. 21. 20, 19 en 18 jaar zullen
resp. 95<>, 90«r, 80, 70ró en 60G van
de aldus vastgestelde nieuwe lor.cn
ontvangen.
Verwacht mag worden, est de hierbo-
•er. genoemde wijzigingen in de CAO
dezer dagen door hei College van Rijks-
bemiddelaars zullen worden goedge-
